فرار دختران از خانه

مقدمه و پیشگفتار
رسول اکرم (ص)می فرماید:« مَن‏ْ عَرَفَ نَفْسَه‘ فَقَدْ عَرَفَ رَبّهِ»
ما یک علم داریم و یک شناخت و در اینجا حضرت نفرمودند «من علم نفسه » بلکه فرمودند « من عرف …….» در عرفان انسان را به حقیقت عالم « ملکوت عالم » سوق می دهند . البته در همین عالم ، نگاه ظاهری به خلقت انسان وشناخت دستگاههای بدنی و قدرتهای روحی برای هر صاحب انصافی کافی است تابه وجود خالق متعال پی برد و او را بشناسد، لکن شناخت عرفانی از انسان و درواقع پی بردن به بعد ملکوتی وحقیقت آدمیت . آنجا که در قران کریم  می فرماید :« اِنّی جاعل‘ فی الارِض خلفیه» ( یعنی قدرت و توانانی انسان جایی است که می توانند به عنوان خلیفه پرودگار روی زمین باشد » اما همین انسان به دلیل داشتن اختیار در انتخاب سرنوشت می تواند همچو حیوانات بلکه پست تر از ایشان باشد .
دلیل اشاره به مباحث عرفانی:
علت اشاره کوتاه به مباحث مذکور این است که ما انسان وآنچه در حول او می گذرد را از ریشه بررسی کنیم تا به شاخه نرسیم و نه بالعکس .اینکه چه می شود بر موجودی با این عظمت و پیچیدگی اتفاقاتی رخ می دهد که او را درچالشهای بزرگی قرار می دهد و این اتفاقات را چه باید بنامیم ؟
پناهگاه دین و اعتقادات :
در این رهگذر کسانی از کنارآنچه بر ایشان می گذرد با طعأنینه واستواری حرکت      می کند که به نوعی انسان معتقد تلقی می شوند یعنی معتقدین مخصوصاً آنان که به دین و قوانین الهی متمسّک و پیوسته اند ناملایمات وفشارهای دنیا در اشکال مختلف روی ایشان تأثیر نداشته بلکه ایشان را قوی و محکم تر می نماید . به گفته حکما : انسان به اعتقاد زنده است . در سایه اعتقاد به دین انسان موحد ومعتقد خود را همیشه در معرض امتحانات الهی می بیند و لحظه ای از این موضوع غافل نمی شود زیرا می داند امتحانات و بلایابه عنوان سنت پرودگار  محسوب می شوند وطبیعی است که این چنین باشد .
اگر قرار بود صرف ادعا تنها به زبان کسی را معتقد ومؤمن نامید دیگر همه خود را از این گونه معرفی کردند .
« هر نفسی طعم مرگ را می چشد وشما را در بدیها وخوبیها آزمایش می کنیم وسرانجام به سوی ما باز گردانده می شوید .»
آن چنانچه در کلام نورانی وحی ملاحظه می کنید که ضمن حقی بودن مرگ برای همگان ، موضوع امتحان به واسطه بدیها وخوبیها مطرح می شود وجایی دیگر در سوره مبارکه کهف می فرماید :«اَیّهم اَحْسَن‘ عملاّ»و نفرمود اَکْثَرَ عَمَلاً ،پس معلوم می شود که ملاک تأیید وانتخاب عمل در امتحان کمّیت است نه کیفّیت و این اشاره ای است به نیّت و هدف انسان از انجام هر عملی که در ضمن امتحان مشخص می گردد(…..لِنَبْلوَ هم اَیّهمْ اَحْسَن‘ عَمَلاّ ):آنها را می آزماییم که کدامشان بهتر عمل می کنند .
در اینجا می خواهیم نتیجه گیری بحث خود را بیان کنیم :
بحث خود را باز باسوالاتی عنوان می کنیم ؟
آیا راه بهتری غیر از فرار نبود ؟ آیا برای کار خود با کسی مشورت کردند ، آیا به این فکر نکردیم که خدای متعال شاهد بر احوال هست؟ آیا غیر ازاین است آنچه ما به عنوان عفت وپاکدامنی برای خانم دم می زنیم بر گرفته از تعالیم دینی ومذهبی ماست ؟الّا کسانی که به دین ومذهب اعتقادی ندارند و به اسم آزادی وحق حیوانی وذاتی برای خود به هیچ ننگ وعاری قائل نیستند و اصلاً آیا پیگیری راه بهتری کردیم ونتجه نگرفتیم و یاخود سرانه و ازروی جهل ونادانی این راه را برگزیدیم ؟
کسی که با اعتقاد باشد وبخواهد راه صحیح راپیدا کند قطعاّ به این مسئله برخورد می کند که خدای متعال هر کسی را بسته به آنچه هست  مورد ابتلاو امتحان قرار می دهد . واین که امروز من دچارچنین مشکلی شده ام از دید پرودگار غائب نیست (‌و اگر غیر از این فکر  کنیم در واقع مشرک وکافر هستیم ) پس من باید به فکر حفظ و صیانت اخلاقی وجسمی ام باشم و در صورتی که دچار جبر و اذیتی بشوم و از دو حال خارج نیست : یا این که کفاره اعمال و رفتار گذشته ام می باشد و یا برای بالا رفتن درجه و مقام در قیامت است که هر دو شیرین وگوارا است .
جالب اینجاست که کسانی که فرار را انتخاب می کنند بعضاً برای حفظ عفت و پاکدامنی این کار را می کنند ولی آیا در بیرون از خانه وضعی بهتر پیدا کرده اند ؟آیا غیر از این است که از چاله ای در آمده و به چاهی افتاده اند با ما در این مقاله علل هایی که موجب به فرار دختران از خانه می شود ونقش خانواده در این پدیده و راه حل هایی که برای جلوگیری از این معضل می توان اشاره کرد پیشنهاد می کنیم .
فراری کیست ؟
به چه کسانی  می توان فرار گفت ؟آیا ترک چند ساعته محل سکونت بدون اطلاع والدین را می توان به حساب فرار گذاشت ؟ آیا وقتی دختر یا پسری برای گریز از محیط نا آرام وزجـر آور خانـواده اش ازدواج اجبـاری تن دردهد این را می تــوان به حساب فـــرار
 گذاشت ؟
رمضانعلی قادری عضو هیأت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در این مورد می گوید : همه اینها را می توان به نوعی فرار نامید . هر کاری که موردقبول انسان نباشد وبرای گریختن از موقعیت نامناسبی که در آن قرار دارد بپذیرد، فرار محسوب می شود. اما در معنای خاص میتوان گفت فرار عبارت از ترک محل سکونت بدون اجازه والدین به مدت حداقل یک شبانه روز است .تحقیقات نشان میدهد که فر ار و بزهکاری دو روی یک سکه هستند و عموماً جوانان فراری برای بر آوردن نیازهای اولیه خودمجبور به سرقت ،فروش مواد مخدر واعتیاد هم می شوند . و هر چند جوامع پیشرفته تر می شود  مشکلات خانواده ها نیز بیشتر می شود از جلمه نشانه های آن افزایش طلاق وازدواجهای مجدد است . همان طور که آمار نشان می دهد این نوع خانواده ها مشکلات خاصی از قبیل ناسازگاری فرزندان با نامادری و یا ناپدری دارند که اگر خانواده ها نتواند این تعارض ها را حل کنند فضای مسموم و نامساعدی درخانه حکمفرما خواهد شد که نهایتاً منجر به فرار کودکان و مخصوصاً جوانان از منزل خواهد شد که البته آمار فرار  پسران بیشتر از دختران است و آن هم به دلیل آزادی های اجتماعی است که برای پسرها وجود دارد .
ولی دختران به نوعی دیگر به فرار از خانه تن می دهند و آن ازدواج اجباری است آمار وتحقیقات تجربی نشان می دهد که متأسفانه تعداد زیادی از این ازدواج ها اجباری بعداً منجر به طلاق می شود: قادری می افزاید اگر بخواهیم به آمار فرار از منزل اشاره کنیم بد نیست به تحقیاتی که در سالهای مختلف در کشورهای آمریکا و کانادا انجام شده است اشاره نمود:
آمار جوانان فراری در آمریکا و کانادا :
در آمریکا بر اساس یک تحقیق انجام شده در دهه ۸۰ ده درصد جوانان ۱۲-۱۷ ساله حداقل یک بار در زندگی خود فرار کرده اند وحدود۳ درصد بیشتر از یک بار فرار کرده اند وچند سال بعد بر اساس تحقیقی دیگر ۱۳ درصد جوانان دبیرستانی حداقل یک بار از منزل خود فرار کرده اند. در سال ۱۹۸۳ حدود چهار هزار جوان فراری در کشور کانادا به خانواده هایشان تحویل داده شده اندکه اکثریت آنهابین ۱۴ تا ۱۷ ساله داشته اند و حدود یک سوم آنها کمتر از ۱۴ سال داشته اند و ۱۰ درصد کمتر از ۱۰ سال داشته اند .
انواع فرارها :
بر اساس تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف سه نوع فرار را می توان نام برد :
۱-    فرار به منظور اعتراض به خانواده : در این نوع فرار جوانان به نوع ارتباط باخانواده ها ومحیطی را که در آن زندگی می کنند قبول ندارد.ممکن است والدین به ظاهر تمامی امکانات مادی رابرای فرزند خود فراهم کرده باشند اما از نظر عاطفی به او توجه کافی و لازم را مبذول نداشته اند و در این صورت او با فرار خود  به خانواده هشدار می دهد که از این وضعیت راضی نیستیم .
۲-    فرا ر برای آزادی بیشتر و زندگی ایده آل خود : گاهی جوان خانواده را مانع پیاده کردن آمال و آرزوهای خود می داند بنا براین محیط  خانه را برای آزادی بیشتر ترک می کند که البته مورد بیشتر درپسرها دیده می شود.
۳-    فرار برای ساختن آینده ای بهتر: این نوع فرار ها دراصل به خاطر آینده سازی و پیشرفت در زمینه های اقتصادی وفرهنگی است که جوان شهر و یا روستای خود را ترک می کند تا در شهری بزرگ بتواند به پیشرفت قابل توجه دست یابد . درانواع فرارهای مذکور دو گروه اول و دوم گرایش بیشتری به بزهکاری دارند اما در گروه سوم جوانان کمتر به سوی بزهکاری می روند مگر مجبور شوند .
بررسی پدیده فرار دختران :
خانم یزدانفر مشاور روان شناس باز پروری در مورد دختران فراری می گوید :
عوامل فرار از منزل را به سه گروه می توان تقسیم  کرد : عوامل فردی ـ عوامل خانوادگی – عوامل اجتماعی .
عوامل فردی به مسایل شخصی بر می گردد یعنی مسایلی مانند پختگی شخصیت یا ناپختگی آن ، داشتن شخصیت سالم یا غیر سالم ،قدرت تفکر منطقی یاغیر منطقی ، داشتن اعتقاد به نفس زیاد و یا کم ، شکست های تحصیلی ، اختلالات روانی وغیره……
در رابطه به مسایل خانوادگی می توان از اموری چون عدم ارتباط صحیح اعضای خانواده با هم ،وجود ناپدری یا نامادری ،طلاق، تعدد زوجات ، وجدایی عاطفی بین پدر ومادر نام برد .
در بعد مسایل محیطی ، چگونگی ارتباط فرد با گروه همسالان ،وجود دوستان ناسالم و ناباب، مهاجرت از روستا و شهرهای کوچک، وجود رسانه های گروهی وچگونگی آموزش دهی آن ها ، می تواند علل بسیاری از فرارها باشد ولی بیشترین فرارها می تواند مربوط به کسانی باشد که شخصیتی نا پخته واعتقاد به نفس کمی دارند و یا به علت اختلال شخصیتی تمایل به انجام اعمال زشت وضد اجتماعی دارند.
خانم یزادنفر ضمن اشاره به آمار اینگونه فرارها می افزاید ( سال ۷۶)
۵۰ درصد فرارها را دخترانی انجام داده اند که اعضای خانواده شان دارای سابقه زندان بوده اند۴/۳ درصد این دختران تحصیلات دانشگاهی دارند – 6/2 درصد تحصیلات دیپلم و ۶/۴۶ درصد تحصیلات مقاطع پایینی دارند. این روانشاسان بعد از بررسی انگیزهای فرار و یاد آوری این که نزدیک به نیمی از نوجوانان فراری زمانی  اقدام به ترک منزل کرده اند که پدر و مادرشان از یکدیگر جدا شده اند ،توصیه می کند که والدین باید دریابند که درقبال فرزندان خود وظایفی دارند که عمل کردن به آن موجب می شود که بسیاری از حقوق خود را نادیده بگیرند واگر مشکلی دارند که به آنها اجازه می دهند زندگیشان رابه هم بریزند تا حد امکان از آن بگذرند و  تحمل بار شکست خودشان را به دوش ناتوان بچه ها نگذارند ولی به هر حال اگر تزلزل زندگی شدت اختلاف به آن به حدی برسد که تداوم مرافعه ها خیلی بیشتر از طلاق روی بچه ها اثر منفی بگذارد، باز هم شر ط این است که اول منافع فرزندان در طلاق مطرح و تعیین وتکلیف شود و نیز پدر ومادر وظایف سنگینی درباره شناسایی دوستان فرزندانشان به عهده دارند که سهل انگاری در این مورد نیز منشأ بسیاری از انحرافات است .این نظارت باید درست وحساب شده با شدت اثر مثبت بگذارد.
کاوشی درباره علل وپیامد فرار دختران فراری:
دکتر باقر غباری روانشانس واستاد دانشگاه تهران در مورد علل انحراف زنان جوان وفرار دختران معتقد است :
مهم ترین عاملی که باید بدان اشاره کرد خانواده است . ابتدا باید ببینیم خانواده ای که دختران فراری درآن رشد کرده اند درچه سطحی قرار دارند . اصولاً اگر پدر ومادر ،خودشان ثبات عاطفی داشته باشند ورفتارشان با بچه ها مناسب باشد آنها در مقابل انحراف و لغزش مقاوم می شوند .
عامل دیگری که در این رابطه می توان نام برد اجتماع داشت که بعد از خانواده مسئولیت دوم را درساختن شخصیت افراد  به عهده دارد .مدرسه خوب ،معلم خوب، ومدیر خوب بایدقبولی آموزش جوان و نوجوان باشد . این آموزش ها باید به ثبات عاطفی جوانان کمک کرده  وموجب شود عزّت نفس آن ها بالا برود ونیز به ارزش ها ی مذهبی پای بند شوند .
عامل سوم رسانه های گروهی چون صدا و سیما ،روزنامه ها وتمام افرادی است که به نحوی می توانند اطلاعات را به گوش جوانان برساند وچنانچه این مسئولیت خطیر خود را به درستی انجام ندهند ،نسل جوان ما به ویژه دختران دچار لطمه خواهندشد .
مسأله دیگر اجتماعی چون کوچه وخیابان است که انحراف و فساد در این اماکن بیشتر رخ می دهد . به طور مثال : مواد مخدر در این مسیر ها بیشتر در دسترس افراد قرار می گیرد . لذا چنین محیط هایی به دختران و زنان که از آسیب پذیری بیشتری برخوردارند لطمه شدیدتری وارد می کند .

مذهب نیزعامل دیگری است که چنانچه پایه مذهبی فردی ضعیف باشد آسیب پذیری او در برابر انحرافات بیشتر است .
فقر عاطفی
طبق آماری اعلام شده در طول سال گذشته مجموعاً ۱۱ هزار و ۹۰۵ نفر مظنون به فرار از مناطل شناسایی شده اند که البته ۳/۱۴ درصد این افراد را دختران تشکیل داده اند کارشناسان معتقدند که معضلاتی چون فرار از خانه وبزهکاری بیش از هر چیز پیامدهای فقر عاطفی است .دکتر سام آرام جامع شناس واستاد دانشگاه می گوید :
فقر عاطفی بدون مقدمه بروز نمی کند والدین باید بیاموزند که هر گونه علایم آسیب شناختی که در رفتار و حالات فرزندانشان بروز می کند بایستی مورد توجه قرار بگیرد و با مشاوران یا مدکاران اجتماعی خانواده در میان بگذارند .وی می افزاید وقتی ساختار خانواده به شکلی است که  برای اعضای خانواده ایجاد امنیت نمی کند می تواند فرزندان را از خانواده فراری دهد و در این صورت ممکن است خود اسیر گروه هایی منحرف اجتماعی شود . متأسفانه بسیاری از والدین روش های تأمین غذا و لباس فرزندان خود را می دانند ولی روش های تأمین  اهمیت آن ها را نمی دانند دلیل آن هم این است که آن ها نمی توانند موقعیت فرزندان خودشان را درک کنند وخود را به جای نوجوانانشان قرار دهند . بایدتوجه داشت تأمین اهمیت فرزندان از اهمیت ویژه ای برخوردار است .وی سپس می افزاید : وجود روابط سالم بین والدین و فرزندان ،پر کردن اوقات فراغت کودکان ونوجوانان ،رشد ایمان و اعتقاد مذهبی ، وجوددوستان وهمسالان مناسب با نظارت والدین و همچنین پاسخ دادن های معقول به سؤالات نوجوانان از  مهم ترین مواردی است که از فقر عاطفی جلوگیری می کند .

نقش خانواده در فرار دختران :
افسانه قندهاریزاده کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و مشاور خانواده ،نقش خانواده را در فرار دختران از منزل مؤثر دانسته ومی گوید: یکی از مهمترین عوامل موثر در فرار دختران ، روش تربیتی نارسا یا اختلال درشبکه ارتباطی خانواده است .
تحقیقات نشان می دهد که روش ها ی منظبط کردن کودکانی که در آینده از خانواده فرارکرده اند ،سست ، غیر منطفی ، و یا بسیار سختگیرانه ومعمولاً همراه با تنبیه بدنی بوده است .
والدینی که با کودکان خود مهربان نیستند یا آن ها که از نظرروانی یا فیزیکی از فرزندان خود سوء استفاده می کنند بیشتر احتمال دارد که پدیده فرار برای فرزندانشان رخ دهد همچنین یکی از متغیرهای خانوادگی که با فرار دختران ارتباط بسیاری دارد عدم نظارت والدین است بدین  معنی که والدین ازنوجوانان خود نپرسند که به کجا می رود وچه موقع به خانه باز می گردد وندانند که فرزندانشان بیشتر اوقاتش را درکجا می گذراند وبا چه کسانی معاشرت دارد . به طور کلی خانواده های فرزندان بزهکار در خانه مقررات کمتری دارند و والدین بر فعالیتهای آنها نظارت ندارد واز همه مهمتر پدر ومادر در مقابل رفتار غیر قابل تحمل آنان برخورد قاطعانه ای نشان نمی دهند . و نیز پژوهش ها نشان داده اند که دختران فراری رابطه بسیار ضعیفی با پدران خود داشته اند و آنها را به عنوان الگویی غیر قابل قبول ارزیابی می کنند و بعضی از این دخترها هم بدون پدر بوده اند در حالی که فرار دختران با جدایی و طلاق والدین بستگی دارد، با این حال بروز بزهکاری در خانوده هایی که پدر و مادر حضور دارند اما نسبت به یکدیگر سرد  و بی تفاوت هستند . یا مرتباً با هم دعوا  و مرافعه می کنند بیشتر از خانواده های تک والدی است که روابط گرم و صمیمانه ای بین والد و کودک وجود دارد. قندها ریزاده در پایان می افزاید :
آشکار شده است که بزهکاران اغلب با والدینیشان ارتباط کلامی ندارند و پدر و مادر احساسات خود را بروز نمی دهند تا جایی که فرزند تصور می کند بین او و سایر خواهران و برادران تفاوت وتبعیض قایلند وحتی در مواقعی تصور می کنند که پدر و مادر واقعی او نیستند و این مسایل منجر به خلأ عاطفی شدید شده و زمینه ساز بزهکاری می شوند . همچنین والدینی که خود مشکلات عاطفی دارند یا آنهایی که خلافکارند بیشتر احتمال دارد که کودکان بزهکار داشته باشند .
هشدار به خانواده ها :
دکتر صمدی راد استاد دانشگاه علامه طباطبایی در مورد فرار دختران ازمنزل هشدارداد و اظهار داشت درعلل ترک منزل ،۳۷درصد از دختران فراری ،اختلاف با پدر و کتک خوردن از وی را علت ترک منزل عنوان کرده اند درحالیکه ۱/۱۵ درصد اختلاف با برادر و کتک خوردن از وی ۱۵/۱۵ درصد اختلاف وکتک خوردن از مادر،۱۳ درصد دوست ناباب، ۶/۵ درصد نیز ازدواج اجباری راعلت فرار خود از منزل عنوان کرده اند .
خادم باشی کارشناس علوم اجتماعی ومسئول هسته مشاوره دایره اجتماعی نیروی انتظامی در این باره می گوید : در بررسی وجمع بندی پرونده های دخترانی که به علت فرار از منزل به این قسمت آورده می شوند ، عمده ترین علل در جامعه ۴۰۰ نفری به این شرح است :
اعتیاد والدین – طلاق –تبعیض بین فرزندان و ترجیح دادن فرزندان پسر بر دختران – فقر وتنگناهای اقتصادی کم سوادی و بی سوادی والدین وحتی خود فرد – وجود نامادری – محدویت یا آزادی زیاد و تنبیهات بدنی این کارشناس اضافه می کند وقتی دختری از کانون گرم خانواده فرار می کند جذب دوستان ناباب می شود و در نتیجه ابزار محبت های ساختگی ،باندهای خلاف او را در دام می اندازد .
مهدیزاده کارشناس ارشد امور اجتماعی نیز در این مورد می گوید :
فرار دختران علل وعوامل خاصی دارد .وجود تنش در خانواده ،مشکلات اقتصادی ،روابط بین فردی ،وجود ناپدری ونامادری در خانواده – بد رفتاری والدین – دوستان ناباب – عشق های خیابانی از عمده ترین عوامل این پدیده می باشد .
وی با اشاره به این که دوستی های خیابانی ۷۰ درصد از علل فرار راتشکیل می دهد اضافه می کند گرایش دختر به ارتباط بر فرار کردن با جنس مخالف دراثر خلاف عاطفی وکمبود محبت می باشد که همه اینها از خانواده ناشی می شود .اگر بخواهیم بین عامل خانواده عامل فردی و دیگر عوامل تقسیم بندی داشته باشیم عامل خانواده ۵۰ درصد و عامل فردی ۲۰ درصد را به خود اختصاص می دهد .
مهدیزاده تأکید می کند که البته نباید فرار را با انحراف یکسان داشت زیرا همیشه فرار به دلایل انحرافی نیست چرا که گاه خانواده منشأ آسیب وانحراف محسوب می شود و در حقیقت فرار نوعی رفتار مثبت است ودختر می خواهد خود را از مهلکه نجات دهد . وی با اشاره به این مسأله که آمار دختران فراری مسلماً از ۴۱۰ نفر طی امسال ( ۷۹) بیشتر است می افزاید :
طی ۵ماهه امسال ۳۰۰ دخترو زن آسیب دیده به مراکز باز پروری (مشهد ) تحویل داده شده اند که اکثر آنها را فراریان تشکیل داده است .
وی می گوید :
آمار فرار دختران از ۲۵-۳۰ سال بر ۱۶-۲۰ سال کاهش یافته است و این نشانه خوبی در جامعه نیست .
« پیشنهادهای برای جلوگیری و درمان فرار دختران »
۱-    تقویت ارزشهای معنوی وسست گردانیدن ارزشهای مادی در کودک وخانواده .
۲-    بالا بردن سطح شعور اجتماعی وسوادجامعه از طریق ایجاد کلاسهای آموزشی در نقاط فقیر نشین و یا در مراکز رفاه خانواده به ویژه برای والدین .
۳-    بالابردن سطح آگاهی وبینش خانواده برای پاسخ گویی به احساسات وعواطف فرزندان خود .
۴-    آگاه کردن نقش خانواده به نقش خوددر برابر فرزندان ، به وسیله آموزش های لازم از طریق رسانه های گروهی و تلقین الگوهای صحیح رفتاربه آنان
۵-    توسعه خدمات مددکاری در سطح خانواده .
۶-    آگاه کردن والدین به رعایت حالات عاطفی فرزندان خود .
۷-    بهسازی محیط اجتماعی نوجوانان ( از خانواده ………..) از طریق تأمین رفاه خانواده ،تا بتواند نیازمندیهای کودکان خود را پاسخ گوید و از عهده تعلیم وپرورش صحیح کودکان خود بر آید .
۸-    از میان بر داشتن تبعضیات طبقاتی از جامعه
۹-    اجرای برنامه های آموزشی از طریق رسانه های گروهی ، برای جلوگیری از مهاجرت به شهرها .
۱۰-    توجه به مدرسه وتربیت معلم به عنوان یکی از عوامل سازندگی اجتماعی .
۱۱-    ترجمه و تألیف کتابهای آموزنده برای نوجوانان
۱۲-     فراهم کردن امکانات لازم برای تحصیل تاسطح عالی از سوی دولت ، صرف نظر از موقعیت خانواده .
۱۳-    از میان بردن بد بینی دانش آموزان نسبت به عدم موفقیت آینده و تأمین زندگی آینده برای آنان .
۱۴-    کنترل و نظارت بر باشگاهها ، قهوه خانه ها ومراکزی که احتمال انحراف در آنها می رود .
۱۵-    ایجاد کلاسهایی برای با سواد کردن و بالا بردن سطح دانش و سواد آموزی افراد جامعه به خصوص نوجوانان ، از طریق پیکار با بی سوادی .
۱۶-    خدمات رفاهی اجتماعی برای  پر کردن کمبودهای عاطفی نوجوانان و کودکان
۱۷-    کمک به نوجوانانی که از خانواده  طرد شده اند ، از طریق ایجاد مراکز مددکاری مخصوص.
۱۸-    آگاه کردن مربیان و آموزگاران و آنانی که به نحوی با کودکان ونوجوانان درتماس اند به نقش خود .
۱۹-    تبدیل محیط آموزشی به محیطی صمیمانه و دلپذیر که بتواند نوجوانان را به خود جلب کنند .
۲۰-    پر کردن اوقات فراغت نوجوانان
۲۱-    توجه کافی به انتخاب سر پرستان و نظارت وکنترل همه جانبه جهت رفاه وتندرستی کودک ونوجوان .
۲۲-    هیچ گونه تبعیضی در مورد نوجوانان نباید روا داشت و نباید موردبی رحمی و استثمار قرار گیرد .
۲۳-    درمان بی درنگ ونقص جسمانی یا روانی
۲۴-    جمع آور ی و لگردان ،خلافکارانم و بزهکاران .
۲۵-    فراهم ساختن امکان برخورداری از سیفا ،رادیو وتلویزیون وفیلم های آموزنده وتفریحی برای هم .
چکیده مقاله :
پدیده فرار دختران از خانه یک ناهنجار اجتماعی است که هر روز از طریق رسانه های جمعی و رسانه های فردی شاهد چنین پدیده هستیم .
به طور کلی فرار از منزل گریز از موقعیتی دردناک است به سوی موقعیتی که فرد درآن شرایط بهتری را تصور می کند و احساس خوشایندی به آن دارد .
بر اساس تحقیقات سه نوع فرار را می توان نام برد .
۱-    فرار به منظور اعتراض به خانواده : در هنگامی که فرد ارتباطی با خانواده ومحیطی که درآن زندگی می کند قبول ندارد .
۲-     فرار برای آزادی بیشتر وزندگی ایده آل خود: جوانها وخانواده ها را مانع پیاده کردن آرزوهای خود می دانند و با ترک محیط می خواهند به آزادی دست پیدا کنند .
۳-    فرار برای ساختن آینده ای بهتر : این نوع ترک خانه برای پیشرفت در زمینه های اقتصادی و فرهنگی است .در انواع فرارهای مذکور دوگروه اول و دوم گرایش بیشتری به بزهکاری دارند اما در گروه سوم جوانان کمتر به سوی بزهکاری می روند مگر مجبور شوند.
مهم ترین عامل در انحراف زنان ودختران جوان خانواده است که می توانند با رفتارشان در انحراف واشتباه کردن فرزندان خود نقش موثری داشته باشند .
وعامل دیگر اجتماع است که بعد از خانواده مسئولیت دوم را در ساختن شخصیت افراد به عهده دارد .
عامل سوم رسانه های گروهی است که می تواند جوانان را به درستی آگاه کنند .
مسأله دیگر اجتماعی چون کوچه وخیابان است که انحراف و فساد در این اماکن بیشتر رخ می دهد .
مذهب عامل دیگری است که چنانچه پایه مذهبی فردی ضعیف باشد آسیب پذیری او در برابر انحرافات بیشتر است .
فرار یکی از پیامدهای فقری عاطفی است . فقر عاطفی می تواند فرزندان را از خانه فراری دهد و در این صورت ممکن است خود اسیر گروه های منحرف اجتماعی می شود.
وجود روابط سالم بین والدین و فرزندان ،پر کردن اوقات فراغت ، رشد ایمان از مهم ترین مواردی است که می تواند از فقر عاطفی جلوگیری کرد. یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در مزار دختران ،روش تربیتی نارسا یا اختلال در شبکه ارتباطی خانواده است .
روش های منظبط کردن کودکانی در آینده از خانواده فرار کرده اند،تست ، غیر منطقی و یا بسیار سختگیرانه ومعمولا همراه تنبیه بدنی بوده است . همچنین یکی از متغیرهای خانوادگی که با فرار دختران ارتباط  بیشتری دارد و عدم نظارت والدین است ، عمده ترین علل فرار دخترا ن در جامعه به صورت زیر است :
اعتیاد والدین ،طلاق ،تبعیض بین فرزندان وترجیح دادن فرزندان پسر بر دختر، فقر وتنگناهی اقتصادی ، کم سوادی و بی سوادی وحتی خود فرد ،وجود نامادری، محدودیت یا آزادی زیاد و تنبیهات بدنی .
یکی از پیامدهای دختری که از کانون گرم خانواده فرار می کند این است که جذب دوستان ناباب می شود و در نتیجه ابزار محبت های ساختگی ، بارزهای خلاف او را در دام می اندازد .
و برای پیشگیری و درمان این معضل می توان کارهای زیر را انجام داد :
۱-    تقویت ارزشهای معنوی و سست گردانیدن ارزشهای مادی در کودک و خانواده .
۲-    بالا بردن سطح آگاهی و بینش خانواده برای پاسخ گویی به احساسات وعواطف فرزندان خود .
۳-    آگاه کردن نقش خانواده به نقش خود در برابر فرزندان ، به وسیله آموزش های لازم از طریق رسانه های گروهی و تلقین الگوهای صحیح رفتار به آنان .
۴-    آگاه کردن والدین به رعایت حالات عاطفی فرزندان خود .
۵-    از میان برداشتن تبعیضات طبقاتی در جامعه .
۶-    اجرای برنامه های آموزشی از طریق رسانه های گروهی ، برای جلوگیری از مهاجرت به شهرها .
۷-    توجه به مدرسه و تربیت معلم به عنوان یکی از عوامل سازندگی اجتماعی .
۸-    ترجمه وتألیف کتابهای آموزنده برای نوجوانان .
۹-    فراهم کردن امکانات لازم برای تحصیل تا سطح عالی از سوی دولت ،صرف نظر از موقعیت خانواده .
۱۰-    از میان بردن بد بینی دانش آموزان نسبت به عدم موفقیت آینده و تأمین زندگی آینده برای آنان .
۱۱-    کنترل و نظارت بر باشگاها ،قهوه خانه ها ومراکزی که احتمال انحراف در آنها می رود .
۱۲-    درمان بی درنگ نقص جسمانی یا روانی .
۱۳-    هیچ گونه تبعیضی در مورد نوجوانان نباید روا داشت و نباید مورد بی رحمی واستثمار قرار گیرد .
۱۴-    پر کردن اوقات فراغت برای نوجوانان .
۱۵-    خدمات رفاهی اجتماعی برای پر کردن کمبودهای عاطفی کودکان ونوجوانان .
۱۶-    و……..
نتیجه گیری :
پدیده دختران فراری یک ناهنجاری اجتماعی گسترده است که متأسفانه روز به روز در حال افزایش می باشد و برای مقابله با آن باید به صورت ریشه ای عمل کرد .
در خصوص علل بروز این پدیده در جامعه می توان فقر اقتصادی در خانواده مهمترین علل بروز این پدیده است و این در حالی است که فقر فرهنگی ،اختلافات شدید خانوادگی ، وجود شکاف عمیقی رفتاری بین والدین و فرزندان وهمچنین سخت گیریها و آزادی های بی مورد برخی از خانواده ها وهمچنین پایه اعتقادات مذهب ضعیف .
برای پیشگیری از این معضل اولاً باید تمامی دستگاه ها وسازمانهای ذی ربط بصورت هماهنگ و ریشه ای عمل کنند و در درجه دوم شناسایی خانواده هایی که از نظر اقتصادی دارای مشکلاتی هستند ضروری است . حل مشکل اقتصادی ومعیشتی آنها توسط دولت هم می  تواند راهکارهای مناسبی باشد و در درجه سوم تقویت مراکز مشاوره های در مدارس دختران وهمچنین ایجاد مراکز مشاوره ای رایگان برای خانواده ها و دختران در سطح شهر وآگاه کردن خانواده ودختران از پیامدهای چنین تصمیمی از جمله اقداماتی است که می توان به کاهش این پدیده کمک کند .
و آمار جهانی نشان می دهد که ۹۰ درصد دختران فراری دوباره به خانه باز می گردند لذا با توجه به این مسایل، دیدگاه جامعه وخانواده درباره دختران فراری نباید یک دیدگاه منفی و یک طرفه باشد چرا که از لحاظ حقوقی فرار جرم نیست بلکه ولگردی جرم است .
پس باید با آن ها رفتار بهتری نشان داد واشتباهات گذشته راجبران کرد تا دیگر شاهد چنین معضلی در خانواده و در جامعه نباشند.