شناسایی انواع ماهیها (رازهای اعماق دریا)

و منتظر گرفتن ماهی ها و صدف داران دیگر در بستر  دریا

میماند.بیش تر سفره ماهی ها در آب های گرم زندگی می کنند.

به سفره ماهی اژدری ، سفره ماهی برقی نیز می گویند .

این جاندارعجیب ، به طعمه اش شوک الکتریکی می دهد .

شدت شوک به ۲۲۰ ولت می رسد که برای از پای

آوردن انسان کافی است و در طرف سر خود ، اندام های

بزرگی برای تولید برق دارد.

بنابراین؛ زمانی که همه ی سلول ها به طور هم زمان

تخلیه می شوند، جریانی با آمپر بالا ایجاد می شود .

سفره ماهی مانتا اغلب به دلیل شاخهایش ،شیطان ماهی

نامیده می شود .

****************

بیشتر بدانیم

برق در ماهیچه هایی در سر سفره ماهی ساخته می شود.

**********************

بیشتر بدانیم

مصریان قدیم، از خاصیت تولید الکتریسیته این سفره ماهی ها،

برای درمان بیماری هایی؛ چون: نقرس و آرتریت استفاده می کردند

وابستگی ماهی های غضروفی با انسان

کوسه ماهی ها اسباب وحشت ماهی گیران می شوند،

زیرا تورهای ماهی گیران را پاره کرده و ماهی های موجود

در تورها را می دزدیدند و طعمه یا ماهی های قلاب را می ربایند.

کوسه ماهی ها ی بزرگ ممکن است قایق های کوچک را

برگردانده  و به ماهی گیران صدمه بزنید .

*****************

خاویار

به نظر برخی واژه ی خاویار واژه ای فارسی و دگرگون

شده ی واژه ی خاگ آور (به معنی تخم آور) است.

دهخدا درباره این واژه در لغت نامه  خود چنین می نویسد:

«لغت خاویار که در اکثر زبان های اروپایی- به استثنای

روسی – یکی است ،ظاهراً باید از ریشه ترکی یا تاتاری

گرفته شده باشد »(گرچه ترک ها امروزه آن را خاویاه می نامند

که احتملاً از کلمه کاویالای ایتالیائی مشتق شده است).

*******************

انواع خاویار

ماهی  عجیب و غریبی که خاویار آن این همه هیجان به

سفره ها میآورد ، از خانواده ی ماهیان استورژن است .

ماهی بدون دندان استورژن از معدود گونه های باقی مانده ی

ماهیان غضروفی می باشد که به شکل ما قبل تاریخ خود

را حفظ کرده است. از این رو، ماهیان خاویار را فسیل های

زنده ی جهان می نامند . در دنیا بیش از بیست گونه ی

متفاوت ماهیان خاویاری وجود دارد که پنج گونه ی آن

در دریای خزر زندگی می کنند.

ارزش ماهیان خاویاری نه به جهت استفاده از گوشت

آنان که به واسطه ی تخم آنان است که به خاویار یا

مروارید سیاه مشهور می باشند.

**************

بیشتر بدانیم

خاویار انواع گوناگونی دارد ،مانند خاویار طلایی،

سرخ و سیاه که البته در این میان ،  خاویار سیاه

از ارزشی قابل توجه برخوردار می باشد .

دریای خزر به تنهای ۹۳ درصد از ذخیره ی خاویار

و ماهیان خاویارجهان را در خود جای داده است .

**********

فیل ماهی (بلوگاه ) خاویاری

از نظر فیزیکی این  نوع ماهی  بزرگ ترین گونه ی استورژن و

تنها ماهی گوشت خوار در گروه خود می باشد و از نظر کیفیت

خاویار، رتبه ی اول را به خود اختصاص داده است .

نام دیگر فیل ماهی، بلوگا است. نمونه هایی ازآن با وزنی در

حدود۱۴۰۰ کیلوگرم و سنی بیش از صد سال صید شده است .

ماهی بلوگا بسار قوی ، بزرگ، یا عظمت و در عین حال وحشی

می باشدو سرسختانه و بی قرار ، گله های طعمه را تعقیب می کند.

هر دو یا سه سال یک بار تخم ریزی می کنند و بین ۱۴ تا ۱۷ سال

بالغ می شود. به واسطه ی دارای بودن بهترین خاویار، رتبه ی اول

گرانترین ماهی و خاویار جهان را دارا است.

طل این ماهی معادل یک و نیم تا تا بیش از چهار متر می باشد .

رکورد صید آن در ایران ۶۲۰ کیلوگرم بوده است .

****************

ماهی ازون برون خاویاری

این گونه ماهی، قدی کشیده و جثه ی باریکی دارد و علامت

مشخصه ی آن دهان دهان بسیار بلندی می باشد که به سمت

بالا خمیده است . دراین ماهی فلس های استخوانی به شکل

لوزی مشخص هستند . در ایران به اشتباه ،کلیه ی ماهیان

خاویاری را به نام اوزون برون می نامند . به خاطر دارا بودن

خاویار ریز و ارزون، از نظر کیفی در رتبه ی آخرقرار دارد.

از نظر تکثیر مصنوعی با مشکلات مواجه بوده و تعداد آن نیز

در شرایط طبیعی رو به کاهش است.

معادل فارسی اوزون برون، بینی دراز می باشد. در فاصله ۸ تا ۱۲

سالگی بالغ می شود . قامتی معادل ۱ تا ۵/۱ متر و وزنی سبک تر

را در مقایسه با دیگر ماهیان این خانواده در دریای خزر دارد.

******************

خواص خاویار

خاویار سرشار از پروتئین ها، انواع ویتامین ها و چربی  ها

اشباع شده ی مفید برای بدن است . پروتئین های موجود خاویار

سرشار از اسید آمینه های ضروری برای بدن ، هم چون:

آرژینین، ایزولوسیون ومتیونین می باشد.

ویتامینهای از قبیل ب۲،ب۶،ب۱۲،ای،ث،دی، ای جزء

ویتامینهای موجود در خاویار می باشد . چربی موجود در خاویار

از انواع چربی های اشباع شده بوده که به تنهای هیچ ضرری برای

بدن ندارد، بلکه مقاومت بدن را در برابر بیماری هایی هم چون

سکته قلبی بالا می برد.

********************

بیشتربدانیم

بهترین دما برای نگهداری خاویار،۳- تا صفر

درجه ی سانتیگراد می باشد .

***************

ماهی استخوانی

این نوع از ماهی بیست دو هزار گونه اند.

بیشتر جانورانی که در آب زندگی می کنند ،ماهی فیش

نامیده می شوند ، بیشتر ماهی های معمولی یا استخوانی

که اسکلت استخوانی دارند، از پولک های پوستی پوشیده شده اند.

معمولا بدنی دوکی شکل دارند وبه وسیله ی باله ها شنا می کنند

توسط آبشش ها تنفس می نمایند .

این گونه از ماهی ها بیشتر از نود درصد از ماهی های امروز

تشکیل می دهند. این گروه از ماهی ها به دو رده تقسیم می شوند:

الف -ماهی های باله گوشتی

باله های سینه ای و شکمی این نوع دارای استخوان های درونی اند

که شباهت زیادی به استخوان اندام های حرکتی مهره داران

خاک زی دارند. هم چنین، کیسه های هوایی حلقی به جای

شش عمل می کنند.

امروزه فقط چهار گروه از این ماهی ها باقی مانده است

که عبارتند از سلاکانت ها و سه  گروه از ماهی های

ریه دار.

ب.ماهی های باله شعاعی

باله های زوجی این نوع ماهی رااشعه ی سوزن مانندی

نگهداری می کند و کیسه هوایی نیز معمولا به مثانه ی

شنا مبدل شده است .

ماهی های استخوانی به علت سازگاری بهتر با محیط

از تنوع بیشتری از لحاظ شکل برخوردارند .

شرایط گوناگون آب از نظر تغییر دما، غلظت یا عمق،

به راحتی قادر به زندگی می باشند.

هر ماهی با توجه به نوع زندگی که دارد، شکل مخصوص

به خود را دارا می باشد. به عنوان مثال ؛ ماهی شکارچی ،

بدنی دراز و باله های دمی قوی، برای تعقیب سریع طعمه

را دارند، در حالی که ماهی هایی که در اعماق دریا بوده

و تحرک کمتری داشته و زباله خوراند، دارای بدنی پهن

می باشند. این نوع ماهی، اسکلتی از جنس استخوان دارد

و باله های جفت از دیگر ویژگی های این نو ع ماهی می باشد

آن ها دندان هایی دارند که داخل فک بالایشان قرار گرفته است.

این نوع ماهی ها بادکنک شنا دارند.

**************

بیشتر بدانیم

بادکنک شنا کیسه ای پر از هواست که به ماهی

در تغییر ارتفاع و شناور ماندن درآب ، کمک می کند.

******************

بادکنک شنا

بادکنک شنا یا کیسه ی هوایی فقط در میان استخوانی وجود دارد.

به آن کیسه ی گازدار هم می گویند .

قسمت فوقانی حفره بدن، بالاتر از مرکز توده ی ماهی قرار دارد.

وبه ماهی ها این امکان را می دهد بدون صرف انرژی ، وضعیت

و موقعیت طبیعی خود را درون آب حفظ کند و هم چنین به حرکت

عمودی ماهی کمک می کند .اکنون برای این که بهتر با ساختمان

بدنی این گروه از ماهی هاآشنا شویم، به بررسی ماهی قرمز حوض

می پردازد از نمونه های مهم ماهی های استخوانی می باشد.

بیشتر بدانیم
وضع قرار گرفتن و تعداد پولکهای یک ماهی جوان و پیر با هم برابر است، اما اندازه ی آنها ضمن رشد ماهی،افزایش می یابد.پوست ماهی لغزنده است . در زیر پولک ها ، غددی
وجود دارد که ماده ای به نام مخاط ترشح می کنند.مخاط ،لایه ی لغزنده ای است و حرکت ماهی را درآب آسان می کند .
************
شنا کردن
شنا به کمک باله ها انجام می شود. باله های سینه ای و شکمی زوج ، و باله های پشتی و مخرجی فرد هستند.باله دمی از نوع هوموسرک می باشد.

بیشتر بدانیم
در بله ی هوموسرک، ستون مهر ها وارد باله نمی شودو باله یک قسمتی است .

***************
اندام داخلی
اسکلت ماهی شامل جمجمه و مهره های متعدد استخوانی است.به سطح شکمی؛ ستون مهر ها و دنده ها؛و به سطح پشتی آنها،تیغه های کمان مانند چسبیده اند.دردرون کمان پشتی،نخاع قرار دارد. ماهیچه ها در دو طرف به صورت بند بند قرار دارند و به ستون مهر ها متصل اند و با انقباضات خود موجب حرکت زیگزاگی به هنگام شنا می شوند.

***************
نقش باله ها در حرکت ماهی
هر باله نقش مخصوص به خود را دارد.به عنوان مثال ، باله های زوج بیش تر برای حرکات آهسته یا توقف درآب به کار می روند، در حالی که باله های فرد مخرجی و پشتی،تعادل ماهی را به هنگام شنا بر عهده دارند.باله های دمی با عضلات قوی دم، به راست و چپ حرکت می کند و موجب حرکات سریع ماهی می شود.
***************
دستگاه گوارش
دستگاه گوارش ؛ شامل : دهان پهن ، حلق، مری کوتاه،معده و روده است که در انتهای سطح شکمی به مخرج ختم می شود . دندانهای کوچک و تیز به سمت عقب خمید شده و وظیفه اش گرفتن غذاست . زبان به کف دهان چسپیده است و حرکتی ندارد. معده قابلیت اتساع فراون دارد،
به همین علت ماهی ها می توانند طعمه هایی به اندازه ی خود را ببلعند .
****************
دستگاه گردش خون

این دستگاه در ماهی قرمز حوض، شامل:
یک قلب دو حفره ای ،پیازآئورت ،سینوس سیاهرگی آئورت شکمی،آئورت پشتی،سیاهرگ ها و مویرگهاست .دستگاه دفع مواد زائددستگاه دفع مواد زائد ،شامل: دو کلیه ، دو مجرای ادراری و منفذ خرج ادرار می باشد.کلیه ها، مواد زاید، مانند آمونیاک را از خون می گیرند و همراه باآب ، از بدن خارج می کنند.
**************
دستگاه تنفس
این دستگاه، شاما آبشش هایی است که در دو طرفحلق قرار دارند و با سرپوش هایی آبششی پوشیده شده اند. هر آبشش از یک کمان آبششی استخوانی یا عضروفی و رشته های آبششی درست شده است. آبشش ها، ماهی ها ،شمامل رشته های نازکی می باشد که هر کدام را اپیدرم نازکی پوشانده است و در اثر تا خوردگی های مکرر به لایه های صفحه مانند و تیغه ای تبدیل شده اند. در این تیغه ها، رگ های خونی فراوان دیده می شود .بدن حالت دوکی شکل به خود می گیرد و نوع دستگاه تلمبه ای به جود می آید که آب را از دهان می گیرد و ازروی آبشش ها می گذراند و از اوپر کول خارج می کند .جهت حرکت آب و خون برعکس هم می باشد ، و به ایت ترتیب اکسیژن به بهترین صورت ازآب گرفته می شود . بعضی از ماهی ها می توانند تا ۸۵ درصداکسیژن آبی را کا از روی آبشش هایشان می گذرد ،بگیرند. آب به طور مداوم ، وارد دهان ماهی می شود و با بسته شدن دهان ، آب از فواصل بین رشته های آبشش می گذرد و از زیر سرپوش آبششی خارج می گردد.
*******
دستگاه تولید مثل
بسیاری از بی مهرگان آبزی، ماهی ها و دوزیستان ،لقاح خارجی دارند. بیش تر ماهی های استخوانی تخم گذارند .تخمدان ها؛ گامت ماده(تخمک) و بیضه ها؛ گامت نر (اسپرم)تولید میکنند . در این نوع لقاح ، والدین تعداد بسیاری تخمک و اسپرم به درون آب رهاا می کنند تا برخورد اتفاقی تخمکها با اسپرم ها ، منجر به لقاح شود .هنگام برخورد اسپرم با تخمک ، تخمک باید برای لقاح کاملاآماده باشد و در شرایط مطلوب باشد .سن تخمک برای لقاح نقش حیاتی دارد. در برخی گونه ها که در دریاچه های آب شیرین و رودخانه ها زندگی می کنند، عواملی مانند دمای محیط و طول روز موجب می شود که نرها و ماده ها در یک زمان گامت های خود را به درون آب رها کنند تا عمل لقاح صورت گیرد.تخمکهای این جانداران دارای دیواره های چسپناک و ژله ای و محکمی هستند که تخمک و سپس جنین را از عوامل نامساعد محیطی (آسیب هایی که هنگام برخورد با موانع ممکن استبه وجود آید) ،محافظت می کنند.
بیشتر بدانیم
ساختن آشیانه در کف آب ، به علت برخورد بیش تر گامتهاینروماده می باشد .
***********
دستگاه عصبی و حسی
این دستگاه شامل : مغز، نخاع و اعصاب است .حس بویایی دقیق ترین حس ماهی می باشد .
دو سوراخ بینی در روی دهان قرار دارند ، اما به دهان مربوط نمی شوند.ماهی ها به راحتی می توانند تفاوت های بین گیاهان آبزی را از بوی آنها تشخیص دهند.
*****************
پولک
بدن بیشتر ماهی ها از پولک پوشیده شده است .پولک ها نازک بوده و تا نیمه روی هم قرار گرفته اند.پولک ها در سراسر عمر ماهی می رویند و اندازه ی آنهادر هر ماهی افزایش می یابد . پوشش بدن آنها پوست اندازی ندارد، ولی به طور اتفاقی ممکن است پولکها از بین برودو دوباره پولک های دیگری بروید. ساختمان ، شکل، تعدادو ترتیب قرار گرفتن پولکها برایرده بندی ماهی ها
ارزش فراوانی  دارد.

*************
انواع فلس در ماهیان

فلس صفه ای
این فلس در کوسه ماهیان دیده می شود .فلس صفه ای فاقد سلول ترشحی است .

فلس لوزی
این نوع فلس در ماهیان خاویاری دیده می شودو محل قرار گرفتن آن در بخش فوقانی باله دمی می باشد .
فلس مدور
این نوع فلی در ماهیان کپور دیده می شود .
آبشش
آبشش ها، محل اصلی تبادل گازها در ماهی ها می باشد . از ویژگی های آبشش ها، داشتن نواحی سطحی وسیع و تبادل بسیار کار آمد است .
بیشتر بدانیم
ماهی ها با افزایش تیغه ها و نزدیک تر کردن فاصله بین آنها و افزایش طول تیغه ها ، ناحیه ی سطح آبششها را افزایش می دهند .
*******************
ساختار آبشش
آبشش از کمان های استخوانی یا غضروفی تشکیل شده است که زوج هایی از رشته های آبششی به آنها اتصال دارند.تعداد تیغه های ریز به صورت برآمدگی هایی در دو طرف رشته قرار گرفته اند و محل های اصلی تبادل گاز به حساب می آیند. با این حال، تمام جریان خون آبشش ها به سمت تیغه ها حرکت نمی کند .
**************
گردش آبشش
تبادل مؤثر گازها در ماهیان که به وسیله ی آبشش تنفس می کنند ، بستگی به این دارد که خون و هوای لازم برای تنفس در مجاورت یکدیگر و دردو سوی غشای قرار گیرند  که ضخامت آن به اندازه ی یک یا دولایه ی سلولی باشد. در این حالت است که گاز می تواندمنتشر شود . این دستگاه در صورتی می تواند به بهترین نحو عمل کند که جهت جریان آب و خون بر خلاف یکدیگرباشد . هنگاهیکه ماهی دهان خود را باز می کند ، آب در اثراتساع حفره ی دهانی ، به داخل مکیده می شود . در این هنگام حفره دور آبششی به سرعت بزرگ می شود. اما منفذ آن هنوز بستهاست که همین باعث جریان یافتن آب بروی آبشش ها می گردد .هنگامی که ماهی ، دهان خود را می بندد، حفره ی دور آبششی منقبض می شود و آب از طریق منفذ سرپوش آبشش به خارج راه می یابد.
***************
حرکت ماهی ها
بیشتر جانداران ، این توانایی را دارن که انواع حرکات نمایشی را انجام دهند. هم چنین می توانند بخشی و یا همه ی بدن خود را در وضعیت خاص تعادلی نگه دارند. حرکت و تعادل جانداران  مسئله  مکانیکی است .جانداران دریایی؛ مانند: ماهی و نهنگ ها، دارای اعضایی هم چون باله ها می باشندکه به شکل عمومی آنها شرایط مناسب را برای حرکت در دریا فراهم کرده است.

ماهی ها چگونه حرکت می کنند ؟
ماهی ها بر حسب شکل و اندازه و چگونگی حرکت،انواع گوناگونی دارند . ماهی ها برای حرکت رو به جلوو انجام حرکات نمایشی از بخشی و یا تمام بدن خود سود می جویند.
اندام محرکه در ماهیها دارای حرکت و نوسانی می باشد.به کمک همین  حرکت نوسانی است که نیروی جلو برنده ماهی ها تأمین می شود . علاوه برآن ، ماهی ها دارای پرده های غضروفی به نام باله هستند که تعداد و اندازه در ماهیان گوناگون متفاوت است .علاوه بر آن دارای دمهای متحرک و نیرومندی می باشند و ماهی ها از باله ها ،دم و تمامی بدن برای انجام حرکت در آب بهره می برند. برای نمونه ، حرکت مار ماهی به کمک امواجی که در طول بدن منتشر می شود صورت می گیرد.
ماهی قزل آلا از حرکات نوسانی باله ها برای حرکت کمک می گیرد.در اره ماهی، باله به صورت نوارهای بلند در طول بدن قرارگرفته و حرکت موجی این باله به ماهی این توانایی را می دهد که بتواند به عقب و جلو حرکت کند.اما هرف تمامی این مکانیزم ها و حرکات ، از بین بردن
نیروی مقاومت دربرابرحرکت رو به جلو یا جهت دلخواه ،و ایجاد شتاب مطلوب به بدن جانور است .نکته ی بسیار مهم در این است که این جانور از سیال پیرامون خود، برای ایجاد نیروی محرکه کمک می گیرد .بدون وجود مایع پیرامون جانور،حرکت آن امکان پذیر نیست(همانند هواپیما و زیر دریایی).

برخی از انواع ماهی ها از حرکات موجی تمام بدن خویش در ایجاد نیروی تکیه گاهی و محرکه بهره می برند و بعضی به کمک حرکات باله ها و دم به این هدف می رسند.

***************
شنا کردن
ماهی با حرکت دادن باله دمی خود به چپ و راست، به جلو حرکت می کند. مساحت باله ی دمی نسبتاً باحرکت دادن ماهیچه های دو طرف ستون مهر ها به طور متناوب ،به جلو می رودماهی ها در حال حرکت ، مسیر خود را تغییر می دهند؛به چپ ، راست ، پایین یا بالا می روند ، به حرکت خودسرعت می بخشند ، آن را کندتر می کنندیا متوقف می شوند .حرکت باله های سینه ای به تندتر و یا کندتر کردن حرکت ماهی کمک می کند.با له ای سینه ای با کمک با له های پشتی
و مخرجی برای تغییرجهت حرکت به کار می روند .بسیاری از ماهی ها درون بدن خود بادکنک شنا دارندکه به حرکت عمودی آنها کمک می کند .
******************
مهاجرت
شکل های مختلف جا به جا شدن بین دو منطقه را مهاجرت گویند .به عنوان یک اصل کلی ، پدیده ی مهاجرت واکنشی است که موجود زنده در مقابل تغییرات شرایط محیط از خود نشان می دهد .
********************
مهاجرت در ماهی ها
محیط آب ها که ماهی ها درآن زندگی می کنند، وضع ثابتی نداشته،بلکه همواره تغییرات هیدرولوژی و بیولوژی به طورمتناوب و یا مداومدر آنها صورت می گیرد .از طرفی دیگر در خود ماهی ها نیز بر اثر رشد و نمو سلولهای تناسلی ،تغذیه و سایر علل، تغییراتی به وجود می آید.نتیجه این که ، ماهی برای برقراری موقعیت مناسب با شرایط جدید ، ناچار است به هر طرف حرکت کند.بنابراین؛ نه فقط تغییرات محیط خارج، بلکه تغییرات محیطداخلی نیز ماهی را به حرکت و تلاش به هر جهت وادار می کند .اگر ماهی زمانی طولانی و برای مسافت زیاد و یا فواصل متناوب و در وقت معینی در میان آبها حرکت کند ، آن را مهاجرت می نامند.
******************
علل مهاجرت
مهاجرت یابرای تغذیه، یا جهت تولید نسل و تکثیرو یا تحت تأثیرات شرایط دمای محیط ، صورت می گیرد .

عوامل خارجی از قبیل : درجه حرارت آب و میزان اکسیژن آن،

طول شب وروز و با تسریع و یا تضعیف عمل مهاجرت ها

در این امر دخالت دارند ، ولی این عوامل برای تبدیل یک ماهی

ثابت و گوشه گیر به مهاجرت کافی نیست . بنابراین لازم است

که خود ماهی نیز دستخوش  تغییرات داخلی شود .

این تغییرات می تواند سیستم عصبی جانور را نسبت

به محرک هایی که قبلاً در مقابل آنها بی تفاوت بوده

است ، حساس نماید.

***************

تقسیم بندی مهاجرت ماهی ها

مهاجرت ماهی ها به دو دسته اصلی تقسیم می کنند :

الف- مهاجرتهای هولوبیوتیک

این مهاجرت در ماهیها صورت می گیرد که

در تمام دوران زندگی خود ، درآب شور یا آب شیرین

به سر می برند و مهاجرت نیز در همان محیط صورت

می گیرد و از این جهت دو نوع مهاجرت هولوبیوتیک

وجود دارد که یکی درآب دریا و دیگری درآب شیرین

صورت می گیرد :

مهاجرت هولوبیوتیک در گونه های دریایی

مهاجرت در شاه ماهی

به عنوا نمونه در شاه ماهی دریای شمال ، پس از تخم گذاری

در اعماق ماسه ای سواحل نروژ ماهی های خارج شده

از تخم، توسط جریان گلف استریم  به طرف شمال هدایت می شوند.

در این زمان ماهیها از پلانکتئن ها تغذیه می کند و در این اماکن

در حدود یک تا دو سال باقی می ماند.

در سه سالگی به طرف جنوب حرکت می کند و و در این موقع

رژیم غذایی را تغییر داده و از ماهی های کوچک و سخت پوستان

ریز تغذیه می کند. در این مرحله ، احتیاج زیادی به مواد غذایی

پیدا می کند . در این صورت به حد بلوغ نمی رسد .

مگر اینکه به حد کافی تغذیه کند.

زمانی که به دوره تولید مثل می رسد ، مهاجرتی در حدود

هزارو هفتصد کیلومترراه را طی می کند .

طول عمر شاه ماهی هها به ۲۰ سال می رسد .

مهاجرت در ماهی های تن ، مربوط به تولید مثل آنهاست .

مهاجرت هولوبیوتیک در گونه های آب شیرین

مانند ماهی قزل آلا که به هنگام تولید مثل مهاجرت می کند.

ب-مهاجرت های آمفیوبیوتیک(سالمو)

در این نوع ، قسمتی از مهاجرت در دریا و بخشی دیگر در آب

شیرین صورت می گیرد. این نوع مهاجرت نیز به دو دسته تقسیم

می شود :

مهاجرت های مربوط به تولید مثل

تخم گذاری در دریا: ماهی برای تخم گذاری از رودخانه

به دریا می رود .

مانند مار ماهی اقیانوس اطلس ، مار ماهی اروپایی

تخم گذاری در رودخانه : ماهی برای تخم گذاری از دریا به

رودخانه می رود، مانند ماهی آزاد(سالمو)، ماهی اوزون برون ،

بعضی از ماهی های چشم سیاه

مهاجرت هایی که الزاماً ارتباطی به تولید مثل ندارند:

مانند ماهی کفال ، این ماهی از دریا به آب های شیرین

و بر عکس مهاجرت می کند.

چگونگی تعیین مسیر در مهاجرت

مطالعات انجام شده بر روی زندگی ها نشان داده است

که توانایی ماهی در مهاجرت به سوی مقصد معین

و یا تغییر مسیر مهاجرت در هنگام تغییرات شرایط

خارجی ، به صورت غریزی صورت می گیرد ، نه بر اساس

راهنمایی شعور.

*************

نقش خط جانبی در ماهیان

معلوم شده است که به کمک خط جانبی ، ماهی می تواند

جریان آب و حتی کمترین فشار آب را حس کند و نیز موقعیت

خود را نسبت به جوانب تشخیص دهد و حتی اگر ماهی بینایی

خود را از دست بدهد، می تواند با کمک این دو خط ،

راه خود را از رودخانه و محل تخم  گذاری پیدا کند

بعضی از ماهی شناسان، خط جانبی را حس ششم و یا عضو

تعیین کننده طبیعت آب (شوری و دما) می دانند.

***************

جهت یابی به وسیله آفتاب

مطالعات نشان داده است که ماهی ها می توانند ، موقعیت خود

را زمانی که تحت تأثیر آفتاب مصنوعی قرار می گیرند ،

تغییر دهند. آنها می توانند به طور دقیق در برابر تغییراتی

که در نقطه شمال دریایی به وجود می آید ، واکنش نشان

دهند و جهت ثابتی داشته باشند. آنها هم چنین می توانند

تغییرات حرکت نور خورشید را تشخیص دهند.

بنابراین ؛ قادرند عرض جغرافیای موقعیت خود را بدانند

نقش حس بویایی

ماهی دارای مراکز حس بویایی بزرگ قوی می باشد.

اگر اسیدیته یا مواد معدنی موجود درآب و دیگر خصوصیات

آب در حافظه یک ماهی آزاد اثر گذاشته باشد ،

این ماهی می تواند راه برگشت خود رابه طرف آن آب پیدا کند.

بیشتر بدانیم

ماهی ها به علت افزایش دمای زمین ، به قطب شمال یا جنوب

می کنند.

آیا ماهیها حس بویایی دارند؟

در ماهی ها دو سوراخ بینی کوچک روی سرشان وجود دارد

که به عنوان اندام بویایی عمل می کند . حس بویایی در تعدادی

از ماهی ها بسیار تکامل یافته تر از دیگر ماهی ها می باشد .

مثلاً کوسه ها با تکیه بر حس بویایی قوی خود، حیوانات دیگر

را شکار می کنند .

**************

انواع ماهیها از لحاظ نوع رفتار

ماهی های صلح جو با رفتار مسالمت آمیز، مانند: گلد فیش ، گوپی

ماهی های خشن ، مانند: کوسه ماهی و اسکار

ماهی گوشه گیر، مانند: مار ماهی ، سفره ماهی

ماهی های با زندگی گروهی ، مانند : پیران ها ،بارب

*****************

رنگ ماهیان

ماهیان رنگهای گوناگونی دارند . معمولاً رنگ به وسیله ی

حفاظت آنها از شر دشمنان می باشد .

بیشتر ماهی ها اغلب رنگهای تیره دارند ، مانند شاه ماهی .

این نوع ماهی می تواند خود را در میان صخره ها . زیر گیاهان

دریایی پنهان کند . در همه ی ماهیها رنگها معمولاً در فصل تخم گذاری

روشن تر می شود . برخی ماهی ها در موقع تخم گذاری رنگی می شوند

که این نوع روشنی رنگ در جنس ماده آشکار می شود .

ماهیان نقاط گرمسیری، رنگین تر از سایر نقاط و اغلب به رنگهای

محیط   خود می باشند.

****************

درنده ترین ماهیهای دریایی

ماهی آبی ؛آب گرم اقیانوس اطلس را چرخ گوشت زنده می نامند .

در سواحل دور اقیانوس اطلس و در مجاورت ایلات متحده  آمریکا،

بیش از یک میلیارد از این نوع ماهیها زندگی می کند.

هر یک از ماهیها روزانه ده عدد ماهی می خورد

که روی هم ، این ماهی ها روزانه  ده میلیارد از انواع ماهیهای

دیگر را می خورند.

هر ماهی بیش ازآنچه که می خورد ،ماهی های دیگر را

می کشد . گاهی گله های آنها ممکن است به گله های

ماهی هرینگ(شک ماهی ها) حمله کرده و ازآنها فقط

تکه ای گوشت بر جای بگذارند .

ماهیهای بزرگ تر که نمی توانند به وسیله ماهی های آبی

بلعیده شوند ،به دو تکه تقسیم شده و اکثراً یک تیکه ی

آن ها روی آب شناور میماند.

در هر سال این ماهیها  حدود دو هزار میلیارد از ماهی های

دیگر را از بین می برند . وزن آنها معمولاً بین ۱ تا ۲ کیلوگرم

بوده ، ولی گاهی ممکن است به چهارده کیلو گرم، نیز برسد.

طول بیش ترآنها حدود شصت سانتی متر می باشد .

*************

درنده ترین ماهی های آب شیرین

ماهی پیرانای آمریکای جنوبی دارای دندان های قیچی مانند است

و اغلب گله های آنها می توانند در مدت چند دقیقه از یک گاو

بزرگ فقط یک اسکلت بر جای بگذارند .

**************

سنگین ترین ماهی ها شناسایی شده

بزرگترین ماهی تا کنون صید شده است، یک نهنگ به وزن ۴۰۸۲۳

کیلو گرم و طول ۱۸ متر بوده است .

*****************

دهان گنده ترین ماهی

ماهی سوف اعماق آب ها به عنوان بزرگترین دهان گنده

شناخته شده است . ارواره های بزرگ ، این ماهی را قادر

می سازد که طعمه ای تا دو برابر اندازه خود را ببلعد.

دندانهای تیز و به داخل برگشته این ماهی، اجازه فرار به

هیچ طعمه ای را که به سختی، آن هم درآن تاریکی مطلق به

دست آورده است ، نمی دهد. معده هم به گونه ای است که به

راحتی می تواند یک غذای مفصل رادر خود جای دهد.

عمیق ترین قسمت دریا که در آنجا به وسیله تور ،

ماهی صید شده است

در سال ۱۹۵۱، در جنوب جاوه و در گودال دریایی سوندا،

ماهی هز عمق ۱۷۲۹ متری صید و به ساحل آورده شد .

عمیق ترین نقطه ای که ماهیان زندگی می کنند

در گودال دریایی پورتوریکو واقع در دریای کارائیب،

ماهی هایی شناسایی شده اند که در عمق ۷۹۶۵

متری زندگی می کند .

**************

پوست کلف ترین ماهی ها

نهنگ کوسه بزرگ می تواند دارای پوستی به ضخامت

ده سانتی متر یا بیشتر باشد .

بزرگترین ماهی که تاکنون با قلاب صید شده است

بزرگ ترین ماهی که تاکنون با قلاب صید شده است

یک کوسه ماهی سفید به وزن ۱۲۰۸ کیلو گرم بوده است.

***************

جنگجوی سیامی

ماهی های جنگجوی سیامی

برای حفاظت قلمرو خود با یکدیگر جنگ می کنند.

کشور تایلند، این نوع ماهی ها را برای نگه داری درآکواریوم

و نیز برای مسابقات جنگ ماهیها پرورش می دهند .

در بیش تر حاها، به خصوص در تایلند مردم روی ماهی جنگجو

شرط بندی می کنند.

این ماهی ها بسیار زیبا می باشند ،ولی بهتر است که آنها را به

طور جداگانه نگه داری کرد.

ماهی شمشیر تیز

یک شمشیر ماهی شناخته شده است که با شمشیر

آن از داخل یک ورقه مسی و ۱۰۲ میلی متر تخته و سی سانتی متر

چوب بلوط و ۳/۶ سانتی متری بلوط سخت عبور کرده ،

یعنی در واقع ، شمشیر آن را از حدود ۴۷ سانتیمتری چوب و فلز

عبور کرده است .

****************

بزرگترین  ماهی دریایی

بزرگتین ماهی دریایی کوسه نهنگ است که طول

آن تا ۱۵ متر و یا بیشتر می رسد .

****************

بزرگترین کوسه ی آدمخور

بزرگترین کوسه آدمخور، کوسه ماهی سفید بزرگ است

که طول آن ممکن است تا ۱۲ متر برسد .

*****************

بزرگترین ماهی رودخانه ای

ماهی آراپای ما که در مناطق استوایی آمریکای جنوبی

یافت می شود تا دو متر طول دارد و به وزن ۱۱۱

کیلو گرم می باشد . گفته می شود که این ماهی تا ۵/۴ متر

نیز دیده شده ، ولی این بیش تر به افسانه شبیه است .

***************

کوچکترین ماهی

کوچک ترین ماهی دنیا ،نوعی گاو ماهی به نام لوزن

است که در فلیپین زندگی می کند و طول آن با ۱۲ متر می رسد .

************

پر عمر ترین ماهی ها

فل ماهی دریای خزر تا صدو بیست سال عمر می کند و وزن

آن متجاوز از یک تن می باشد.

ماهی کادتا بیست سال یا بیش تر و نوعی کفشک ماهی،

شصت سال یا بیشتر عمر می کند .

******************

کم عمرترین ماهی ها

در رودخانه های آفریقا و آمریکا جنوبی ، ۲۶ نوع

ماهی زندگی می کند که عمر آنها کمتر از یک می باشد.

این ماهی ها در پایان فصل بارندگی  هنگام خشک شدن

رودخانه ها می میرند. قبل از مردن، تخم هایی می گذارند

که تحمل خشکی را دارند. این تخم ها ، هنگام شروع بارندگی

به نوزاد تبدیل می شود .

بنابراین ؛سن این ماهی ها حتی از یک سال هم کم تر می باشد .

****************

سریع ترین ماهی ها

ماهی ملوان که قدرت شنای آن حدود ۱۱۰ کیلومتر در ساعت

است ،جزء سریع ترین ماهی های شناخته شده محسوب می شود.

***************

حداکثر ارتفاع پرش ماهی ازآب

مار ماهی تاریون می تواند تا ارتفاع پنج متر و در قوسی به طول

نومتر ازآب بیرون بجهد.

*****************

بارش ماهی

بارش ماهی در مناطق مختلف دریا دیده می شود .

در مورد علت نام گذاری آنها می تواند گفت که این

ماهی ها از دریا به وسیله گرد باد به هوا برده شده و مانند ابری

در مناطق دیگر زمین می ریزند.

در سال ۱۸۶۰ بندر اسن آلما، یک  ماهی کپور ۳۸ سانتی متری

در چنین وضعی پیدا شد. در شهر جلاپور هند وستان ماهی دیگری

به وزن ۷/۲ کیلو گرم ازآسمان به زمین افتاد .

*******************

ماهی شگفت انگیز

طوطی ماهی رنگین کمان هنگام استراحت شبانه نوعی تار

به نام لباس شب به دور خود می بندد.

ماهی دمنده ، مثل جوجه تیغی می تواند شکم خود را

باد کرده و خارهای روی بدنش را به صورت گسترده

نگه دارد تا دشمنان نتوانند آن را ببلعند.

****************

عقرب ماهی

باله های عقرب ماهی ، دارای شعاع های باله ای بلند

و جدا از یکدیگر است که بعضی  ازآنها سمی می باشد .

******************

خون بی رنگ در ماهیها

خون ماهیها معممولاً از دو قسمت مایع و جامد درست شده

که در واقع قسمت مایع آن ، پلاسما و قسمت جامدآن ،

گلبول ها می باشد . گلبول های قرمز کار انتقال اکسیژن

و گلبول های سفید کار حفاظت از ماهی ها را به عهده دارند؛

البته؛ همه ی ماهی ها گلبول قرمز و هموگلوبین ندارند،

مانند:یخ ماهیها ی قطب دارای خون بی رنگ هستند،

چون فاقد گلبول قرمز  می باشند

و گازهای تنفسی را با سرم بی رنگ خون خود

جابجا می کنند. خون نوزاد مار ماهی نیز بی رنگ می باشد.

ماهی تیر انداز

ماهی تیر انداز می تواند طعمه ی خود را که در خارج ازآب است ،

به راحتی شکار کند. برای انجام این کار، ماهی تیر انداز

در زیر سطح آب در کمین حشره ای می ماند که روی برگ

یا چیز دیگری قرار گرفته است .

ماهی بلافاصله با تصحیح شکست نور هدف گیری می کند .

در سقف دهان ماهی شیاری به وجود آمده که ماهی با فشار

دادن زبان خود روی این شیار ،آب را به داخل هوا می پاشد .

قطرات آب به گونه ای زیبا به طرف آن حشره پرتاب می شود .

حشره پس از برخورد با آن قطرات به سطح آب می افتد

و ماهی آن را شکار می کند .

*******************

رفتار غذا خوردن در ماهی ها

بیشتر ماهیها گوشت خوارند و از زئوپلانکتون ها گرفته

تا لاروهای حشرات و مهره داران بزرگ را شکار می کنند.

برخی از ماهی ها ساکن اعماق دریا، می توانند طعمه هایی

را که اندازه ی آنها دو برابر خودشان است، ببلعند.

مار ماهی گرگی، دندان های آسیای مانندی دارد

که طعمه محکم ، هم چون سخت پوستان را خرد می کند .

گروهی از ماهیها گیاه خوارند و گیاهان و جلبکها را می خورند

این گروه از ماهی ها در رودها، دریاچه ها  و برکه ها یی که ،

پلانکتون اندک دارند ، زندگی می کنند.

سومین، گروه، ماهی هایی هستند که ذرات غذایی فراوان

و متعلق در آب را مصرف می کنند.

این گروه، از نوزادان ماهی ها تا بعضی کوسه ماهی های

بزرگ را شامل می شوند .

****************

تشخیص نر و ماده بودن ماهی ها

تشخیص نرو یا ماده بودن  در برخی از گونه ها بسیار آسان است .

با این وجود، در بسیاری از گونه ها  ، به ویژه خارج از فصل

تخم ریزی ، این کار بسیار مشکل می باشد  به هر حال ؛

قطر شکم ماهی ماده (به دلیل بزرگ تر بودن حجم تخمدانها )

و فشار دادن ناحیه و مخرج تناسلی و خروج شیر ( اسپرم )

از نر و رسیده و تخمک ازماده ی رسیده ، بیانگر جنسیت آنها

می باشد . هم چنین ظهور دانه های مرواریدی بر روی سر و بدن

ماهی ، در فصل تخم ریزی ، نشان دهنده نر بودن آنها می باشد .

************************

دشمنان ماهی ها

ماهی ها، برای مارهای آبی، بعضی از لاک پشتهای آبی ،

نهنگها، بسیاری از پرندگان دریایی، حواصیل ها، کولی خورها

و یا ماهی خورک ها و پستاندارانی از قبیل: خوک آبی

و خرسها و نیز بعضی ماهی های دیگر ، غذایی خوشمزه

و با ارزش به شمار می آیند .

تخم ها و بچه های ماهی ها توسط دسته ای از جانوران

آبزی خورده می شوند .

انسان نیز دشمن عمده و مهم ماهی ها می باشد .

بیشتربدانیم

نام اره ماهی از آرواره های بلندش گرفته شده که به شکل

اره یا شمشیر است . این جانور از خانواده ی بادبان ماهی

و مارلین است و در آب های گرم اقیانوس هند و آرام

یافت می شود. اره ماهی وقتی که طعمه را دنبال می کند ،

می تواند تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت، سرعت بگیرد.

آنها سریع ترین ماهی های دریایی می باشند.

چرا ماهی ها درآب شور یخ نمی زنند؟

آب منجمد شمالی و جنوبی به دلیل اثرات شوری و فشار عمق زیاد ،

می تواند به دمای زیر صفر درجه سیلیسوس برسد،این در حالی است

که ماهیان ساکن این آبها بدون اینکه دچار یخ زدگی

شوند،می توانند به حیات طبیعی خود ادامه دهند.

از حدود ۵۰ سال قبل ، دانشمندان می دانستند

که این ماهیان دارای یک نوع ضد یخ می باشند

که تاکنون مکانیزم دقیق آن مشخص نبود این پژوهشگران

با استفاده از تکنیک طیف نگاری توانستند حرکت دسته

جمعی مولکولهای آب را در بدن این ماهی مشاهده کنند.

به گفته این محققان ؛ این ملکولها در یک حرکت دائمی هستند

و در این حرکت با کاهش دما به صورت موقتی، یک سری

پیوندهای جدیدی را بین خود ایجاد می کنند ، اما زمانی که

در برابر گلیکوپروتئین ها قرار می گیرند، حرکات آنها

بسیار منظم می شود. دانشمندان در این خصوص چنین

توضیح دادند:”ما مشاهده کردیم که این پروتئینها

ضد یخ چگونه برروی حرکت مولکولهای آب اطراف خود اثر می گذارند.

این اثر که حتی در دمای پایین،

بیشتر از دمای محیط می شود، از بلوری شدن و

یخ زدن آب در بدن ماهی ها جلوگیری می کند .

******************