درمانهای پزشکی نوظهور

شنیدن خبر وجود حفره یا سوراخ در دیواره قلب به هیچ عنوان خبر خوبی نیست. حال تصور کنید یک نوزاد تازه متولد شده با چنین مشکلی، تا چه میزان در معرض خطر قرار دارد.

درمان‌های پزشکی نوظهور

متاسفانه هم گیره‌های جراحی به کار رفته و هم بخیه‌ها، به نوبه خود به بافت قلب صدمه وارد می‌کنند. به علاوه زمانی را هم که صرف بخیه‌زدن می‌شود باید به این عوارض اضافه کرد.

مواد چسبنده موجود که امروزه در عمل‌های جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند، خیلی زود در معرض رطوبت چسبندگی خود را از دست می‌هند؛ به‌علاوه، حرکات و تپش قلب نیز عملکرد آنها را مختل می‌کند و در عین حال ممکن است برای انسان عوارضی ناخوشایند نیز به دنبال داشته باشند. پیامد تمامی این عوامل، کودکی بیمار است که می‌بایست مجدداً برای بستن حفره قلبی تحت عمل جراحی قرار گیرد.

اما اکنون دانشمندان موفق به توسعه نوع خاصی از چسب ملقب به سوپرچسب شدند که بویژه برای جراحی‌های قلبی مناسب و کارآمد است. سوپرچسب قادر است به سرعت و در ایمنی کامل، با کمک وصله‌هایی از بافت نرم که به نام پچ (Patch) شناخته می‌شوند، حفره یا شکاف موجود را پر کرده و بچسباند.

این چسب که به صورت رسمی به عنوان ماده چسبنده فعال و آب گریز (hydrophobic light activated Adhesive) یا به اختصار HLAA نامیده می‌شود، محصول همکاری مشترکی بین بیمارستان کودکان بوستون (MIT) ، بریگهام وابسته به هاروارد و بیمارستان زنان بوده است. الهام بخش ساخت این چسب مواد چسبناک و مایعات ترشح شده توسط جانورانی همچون تنبل (پستانداری ساکن آمریکای مرکزی و جنوبی) است که به نوعی دافع آب بوده و بدن آنها را در مقابل آب و رطوبت محافظت می‌کند.

این چسب مایع از نظر مشخصات و ویژگی‌ها به گونه‌ای تهیه شده که با بافت‌های زنده، همسان سازی انجام می‌دهد؛ در عین‌حال تجزیه پذیر است؛ یعنی توسط بافت زنده متلاشی شده، به مرور از بین می‌رود. به علاوه از استحکام مناسبی برخوردار بوده و خاصیت ارتجاعی خوبی دارد. این ویژگی‌ها به خصوص هنگام قرار‌دادن وصله‌ها بسیار مناسب و کارآمد هستند. این تلفیق کیفی باعث شده چسبندگی آن در مواجه با جریان خون، از میان نرفته و پابرجا باقی بماند و البته از سوی دیگر توسط بدن، پس زده نشود.

درمانهای پزشکی نوظهور

سوپر چسب توسط ماهیچه‌های قلب سست و گشاد نشده و انقباضات قلبی موجب گسستگی آن نمی‌شوند. این محصول کاملاً بی‌خطر بوده و در نهایت به تدریج تجزیه شده و حفره را به طور کامل درمان می‌کند. به علاوه نتیجه استفاده از HLAA در عرض ۵ ثانیه و به محض آنکه در معرض نور فرابنفش قرار گیرد، قابل مشاهده است.

در بررسی‌های انجام شده در آزمایشگاه، یک طرف از پچ‌ قابل تجزیه را با این چسب پوشانده و آن را روی حفره‌های موجود در قلب یک خوک زنده قرار دادند. این وصله‌ها توانستند به مدت ۲۴ ساعت و علی رغم فشار بالای خون که در بافت قلب جریان داشت، جلوی نشت خون در محل حفره‌ها را گرفته و جان خوک را حفظ کنند. این اخبار به میزان کافی جالب توجه است؛ اما کار هنوز به پایان نرسیده؛ چرا که در کنار این اخبار خوب، دکتر جفری کرپ، یکی از سرپرستان گروه از بیمارستان زنان و بریگهام، موفق شد وصله‌های جراحی را با الهام از نوعی جوجه تیغی بیش از پیش توسعه دهد.
طرح مفهومی XStat برای رفع مشکل خونریزی‌های شدید استفاده از سرنگ‌های پلاستیکی است که با اسفنج‌های کوچکی (حدود ۱ سانتی متر) از خرده‌های چوب پوشش داده شده با کیتوسان پر شده اند

بنا بر شنیده‌ها HLAA هم اکنون برای ارائه در بخش تجاری در حال توسعه بوده و امید می‌رود ظرف دو تا سه سال آینده وارد بازار شود. این طور که به نظر می‌آید این محصول جدید نه تنها در زمینه بیماری‌های مادرزادی قلبی کارساز و موثر است، بلکه تنوع گسترده‌ای از دیگر بافت‌ها و سایر اندام‌های بدن انسان را نیز در برمی‌گیرد. نتایج این تحقیقات هفته گذشته در ژورنال علم پزشکی به چاپ رسید.

اگر فیلم «تحت تعقیب» را دیده باشید احتمالا به خاطر دارید که در آن کسانی که زخمی می‌شدند با خوابیدن در یک حمام مخصوص که از آب و یک پودر آماده می شد به سلامت کامل بر می‌گشتند. تا رسیدن به آن فناوری هنوز فاصله زیادی داریم ولی تا کنون نیز پبشرفت‌های زیادی در زمینه درمان زخم‌های ناشی از گلوله صورت گرفته یکی از آن‌ها این اسفنج‌های قابل تزریق هستند. در حقیقت خونریزی شدید و غیر قابل کنترل عامل ۸۰ درصد از مرگ‌های صحنه‌های نبرد است. حال شرکت RevMedX روشی را توسعه داده که به گفته‌ی آن‌ها می‌توند روشی جایگزین برای نجات جان کسانی باشد که دچار خونریزی شدید شده اند.

تجربه‌ی کنترل خونریزی ناشی از گلوله و درمان‌های اورژانسی آن نیز در میدان نبرد بسیار وحشت آور است و به نوعی بدترین نوع زخم به شمار می‌رود. یکی از بدترین موارد پزشکی پاره شدن رگ‌های اصلی در محل اتصال اعضا به یکدیگر است که هم خونرسانی به عضو را ناممکن می‌کند و هم باعث از دست رفتن خون بیمار می‌شود.

کنترل چنین خونریزی‌هایی با استفاده از رگ‌بندها نیز غیر ممکن است بنابراین در اکثر موارد برای کنترل آن‌ها در صحنه‌های نبرد از گاز‌های (gauze) مخصوصی استفاده می‌شود که عمدتا با استفاده از موادی همچون کیتوسان (ماده‌ای بسیار مشابه با سلولز پنبه) -که خاصیت لخته کنندگی خون دارند- و البته با استفاده از کمی فشار بر روی زخم می‌توان امیدوار بود که شاید بتوان با لخته شدن خون جلوی خونریزی را گرفت. اگر خونریزی اینگونه برطرف نشود پزشک ناچار است تا گاز را بردارد و مجددا سعی کند تا نهایتا بتواند خونریزی را متوقف و جان بیمار را نجات دهد. در بسیاری از موارد این فرایند به حدی دردآور است که در ابتدا پزشکان می‌بایست اسلحه‌ها را از فرد زخمی دور کنند تا بیمار سعی در کشتن خود یا پزشک برای رهایی از درد نکند.

طرح مفهومی XStat برای رفع مشکل خونریزی‌های شدید استفاده از سرنگ‌های پلاستیکی است که با اسفنج‌های کوچکی (حدود ۱ سانتی متر) از خرده‌های چوب پوشش داده شده با کیتوسان پر شده اند. کیتوسان ماده‌ای است که از مشتقات پوست جانوان دریایی (همچون خرچنگ یا میگو) بدست می‌آید و می‌تواند به راحتی پدیده‌ی لختگی خون را ایجاد کند (درست مشابه وقتی که شما از پنبه برای بند آوردن خون استفاده می‌کنید، در حقیقت پنبه نیز ساختاری نسبتا مشابه با کیتوسان دارد).

این سرنگ‌ها در دو اندازه ساخته شده اند، یکی با قطر ۳۰ میلی متر برای زخم‌های باز و عمیق و دیگری با قطر ۱۲ میلی متر برای زخم‌های عمیق ناشی از گلوله‌ها که البته پس از گذراندن مراحل آزمایشی به احتمال زیاد برای استفاده در ارتش ۵ میلیونی ایالات متحده توسعه داده خواهند شد.

این اسفنج‌ها پس از تزریق در محل شروع به متورم شدن می‌کنند و با این کار فشاری را به محل پارگی زخم اعمال کرده و محل زخم را نیز پر می‌کنند. همچنین آن‌ها به سطح خیس می‌چسبند که این نیاز به فشار دادن خارجی جهت جلوگیری از خروج آن‌ها را مرتفع می‌کند. در بیشتر موارد خونریزی ناشی از پارگی‌های رگ که با این روش درمان می‌شوند در عرض ۱۵ ثانیه متوقف می‌شود.

XStat هم اکنون منتظر دریافت گواهی FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) است و پس از آن نیز به خدمت ارتش ایالات متحده در خواهد آمد.