معماری - پایگاه دانلود رایگان کتاب | دانلود کتاب

۱-سازه:

ساختمان های قدیمی:

ساختمان های قدیمی دارای دیوارهای قطور بودند که وزن ساختمان را به زمین انتقال می دادند. این دیوار ها اغلب از جنس سنگ یا خشت خام با رو کشی از گل یا گاه گل بودند.

دیوار این ساختمان ها در برخی از مکان ها تا بیش از ۶۰ سانتی متر گزارش شده است.

این گونه ساختمان ها اغلب فاقد اسکلت بوده اند ولی در مواردی بدنه با چوب های گردو یا بلوط مسلح شده و تیر سقف ها نیز از جنس چوب بوده اند.

سقف این بنا ها از نوع شیروانی بوده است . در مواردی هم سقف ساختمان ها را با کاه گل اندود می کردند تا از نفوظ رطوبت جلوگیری کنند.

مجموعه بناهای شکل گرفته اطراف میدان مشق ، حاصل دیدگاه نخست است : ساختمان تلگرافخانه ، ۱۳۰۴ به دست الگال ، تقلید از نوکلاسی سیسم اروپا ؛ ساختمان دادگستری ، تقلیدی از معماری گذشته خود ؛ ساختمان بانک ملی به دست هنریش آلمانی ، ۱۳۱۱ با الهام از معماری هخامنشی ؛ نمونه نسبتاً موفق میان ….

مقدمه
ایران در مرز میانه گرایش های شدید مذهبی و باورهای تاریخی و فرهنگی و آیینی از یک سوء و مختصات نظم پذیری وبریدن از هستی شناسی به شیوه کهن و روی آوری به معرفت شناسی ( epistemology) از طریق عقل محوری خود ….

جوان نخبه گلپایگانی موفق به ابداع روش جدید مقاوم سازی ساختمانها در برابر زلزله شد.

مـعاون علمی پژوهشی دانشکده فنی مهندسی شهرستان گلپایگان گفت: سید حسن شریف زاده برای طراحی این روش در مدت سه سال ۲۰میلیون ریال هزینه کرده است.

به گزارش بنا به نقل از شاسا، میثمی مـعاون علمی پژوهشی دانشکده فنی مهندسی شهرستان گلپایگان  با بیان اینکه این روش هنگام ساخت ساختمان به کارگرفته می شوداظهار کرد: در این روش ستونهایی در مرکز و اطراف ساختمان نصب می شود که به سیم پیچهای بسیار قوی مجهزند.

این اختراع از گردش کره زمین به دور خود الهام گرفته است

سید حسن شریف زاده مخترع طرح مقاوم سازی ساختمانها بیان کرد: این اختراع از گردش کره زمین به دور خود الهام گرفته است که در فضا حرکت می کند اما به جایی متصل نیست.

وی با بیان اینکه این روش در برابر هرگونه زمین لرزه با قدرت ریشتر بالا مقاوم است ادامه داد: روشهای دیگرمقابله با زلزله در دنیا بویژه در کشور ژاپن در زلزله های خفیف کاربرد دارد و نمی تواند در برابر زلزله های قوی از خود مقاومت نشان دهد.

شریف زاده گفت: در این سامانه با استفاده از نیروی برق در زیر ساختمان میدان مغناطیسی ایجاد می شود که هنگام وقوع زلزله ساختمان به صورت هوشمند از زمین جدا و پس از پایان زلزله به جای اولیه خود باز می گردد بدون اینکه خسارتی به سازه وارد شود.

این مخترع گلپایگانی افزود: نصب این سامانه در یک ساختمان سه طبقه سه ماه زمان می برد. به گفته وی این طرح در اماکن حساس مانند نیروگاههای اتمی بیمارستانها و در کشورهای زلزله خیز دنیا بیشترکاربرد دارد.

این اختراع سال با شماره ۹۷۶۵۵ در اداره کل ثبت اختراعات ومالکیت صنعتی به ثبت رسیده است. تارا بزرگترین تلسکوپ ایران و ربات مددیار که سال۹۰ جایزه یونسکو راکسب کرد از مهمترین اختراعات شریف زاده است.

نمای هر ساختمان در شکل‌دهی به مجموعه شهری که در آن حضور دارد، موثر است. اگر به نمای یک ساختمان بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمان‌های شهر توجه شود، همگونی نمای شهری در مجموع از بین می‌رود.
به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شهرسازی و معماری، بررسی آماری نشان دهنده این موضوع است که در هر سال ۵۰ میلیون نفر به جمعیت شهر نشین کشورهای در حال توسعه اضافه می‌شود. در ایران نیز شهر نشینی طی دهه‌های گذشته با شتاب فزاینده ای گسترش یافته و همچنان این روند ادامه دارد.

رشد سریع جمعیت و گرایش مردم به شهر نشینی، تقاضای فزاینده‌ای را برای تهیه مسکن به دنبال داشته که این موضوع در پی خود مشکلات عدیده ای در زمینه توسعه شهری بوجود آورده است. ناتوانی در پاسخگویی مطلوب و مناسب به این مساله، وضعیت نا مطلوبی را به صورت بی مسکنی، بد مسکنی و تنگ مسکنی برای بسیاری از اقشار جامعه به همراه آورده است.

مسکن به عنوان یکی از نیازهای نخستین بشر، ابتدایی ترین سوالی بوده که انسان سعی در یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است، اما همیشه در برنامه ریزی‌های ملی به مسکن نه به عنوان محلی برای آسایش ساکنان در ابعاد عینی و ذهنی، بلکه به عنوان یک مشکل اقتصادی و فقط از این بعد بر خورد شده است.

سازندگان و تولیدکنندگان مسکن آزاد به‌دلیل اینکه به‌دنبال فروش سریع و بازگشت سرمایه خود هستند، سعی در هر چه بیشتر مطرح کردن خود در محله مسکونی و نمایشی متمایز از بنای خود دارند و به همین دلیل یکی از دلایل عمده ناهماهنگی نمای ساختمان‌ها در سطح شهر هستند.

در رابطه با مسکن تعاونی شرایط بدتری وجود دارد. به دلیل وضعیت مالی ضعیف سازندگان و اینکه ساکنان و مالکان به‌دنبال فروش ساختمان نیستند، بدون انجام عملیات پایانی نظیر نماسازی مورد استفاده قرار می گیرند و یا با کمترین هزینه و بدون طراحی نما، حجم و کالبد ساختمان رها می‌شود. البته در سال‌های اخیر در شهر تهران هیچ ساختمانی بدون نماسازی نبوده است، لیکن این مساله در شهرستان‌ها همچنان انجام می‌شود.

چگونه به موضوع نما در معماری بیندیشیم؟

نما در لغت نامه دهخدا به معنای صورت ظاهری هر چیزی، آنچه که در معرض دید و برابر

چشم است، آنچه از بیرون سوی دیده می شود، منظره خارجی بنا و عمارت،‌ قسمت خارجی ساختمان و نماسازی، فن روسازی ساختمان و ساختن نمای عمارت است.

در سال‌های اخیر پس از مطرح شدن دوباره اهمیت فضاهای عمومی و ارزش زندگی شهری، نما اهمیت دوباره ای یافته است. نما در عمل درون ساختمان را از بیرون و فضای خصوصی را از فضای عمومی جدا می کند. نما حاکی از موقعیت فرهنگی سازندگان ساختمان است و نشانگر میزان نظم طرح ساختمان، امکانات و ذوق تزیین و خانه آرایی طراح و مالک است. یک نما به مثابه معرفی وضعیت ساکنان ساختمان در بین عموم است. نما در واقع صورت ساختمان و بهترین بیان حالتی است که فرد طراح یا مالک از خود در برابر بیرون دارد. نماهای داخل ساختمان بیشتر جنبه خصوصی دارند، لیکن نماهایی که به سمت کوچه و بافت شهر باز می‌شوند، جنبه عمومی تر دارند.

بنابراین وجوه پشت و جلوی ساختمان از یک طرف دارای نمود اجتماعی و از طرف دیگر نمود مشخص ساکنان خود است بنابراین نمای هر ساختمان باید هم با فضای عمومی همبستگی داشته باشد و هم بتواند حجم داخلی ساختمان را بیان نماید.

نمای هر ساختمان موثر در مجموعه شهری است که در آن حضور دارد و این تاثیر را در بدنه خیابان‌ها یا میدان‌ها که در آن قرار گرفته است می گذارد. اگر به نمای ساختمان واحدی، بدون در نظر گرفتن نمای دیگر ساختمانها فکر شود، همگونی نمای شهری در کلیت از بین می‌رود.

تناقض بین جنبه شهری و بیان فردی نما در صورتی می‌تواند از بین رود که ساختمان جزیی از شهر در نظر گرفته شود و ارتباطات آن با محیط اطراف چند جانبه باشد. نمای رو به کوچه و خیابان باید تابع عوامل همبستگی بین نماهای اطراف باشد. اما در عین حال بر اساس ترکیبی از اجزا مختلف بر حسب عملکرد، ابعاد و مصالحشان شخصیت خاص خود را دارد.

نما در واقع یک سطح صاف و تخت نیست بلکه آن سطح انتقالی بین فضای داخل و خارج است که با عقب نشستگی و پیش آمدگی، تراس و غیره با فضای داخل مسکن ارتباط پیدا می‌کند.

برای اینکه نمای ساختمان حریم خصوصی ساکنان خود را حفظ کند باید نسبت به خیابان بسته‌تر و محفوظتر باشد.

نمای ساختمان باید به‌دنبال خلق یک کلیت هماهنگ به‌وسیله تناسب خوب پنجره ها، بازشوهای در، سایبان و محدوده سقف‌ها،‌ سازه عمودی و افقی، مصالح، رنگ، عناصر تزیینی و… باشد. پنجره‌ها همواره با دیگر عناصر دیوار، ‌سطوح باز و بسته، تیره وروشن، صاف و ناهموار را بوجود می آورند. به علت تکرار دوره ای پنجره ها، در ساختمان‌های چند طبقه، نظم کاملی به چشم می‌خورد. اما گاه به‌علت افزایش نور در طبقات بالاتر کاهش داده می‌شود و این نظم آهنگ خود را از دست می‌دهد.

جداسازی عناصر افقی و عمودی تاثیر کلی در نما دارد. تناسبات عناصر ساختمان لازم است با کل ابعاد ساختمان مطابقت داشته باشد. برای مثال در ساختمان‌های کوتاه عریض، ابعاد عرضی غالب خواهد بود. در ساختمان‌های بلند عناصر باریک برتری خود رانشان می‌دهند. در و پنجره و نعل درگاه‌ها تاثیر خاصی در نما می‌گذارند. ناودان‌ها، سایه بانها، پیش آمدگی‌های سقف و بالکن‌ها ایجاد سایه های خاصی بر روی نما می‌کنند.

تفاوت سطح ها باید در نما مشخص باشد. برای مثال بین طبقه همکف، سایر طبقات و طبقه انتهایی باید یک تفاوت اساسی وجود داشته باشد. ترکیب کلی نما در واقع نظم در این تفاوت‌ها است.

عناصر اصلی نما مثل پنجره، در، سطوح و محدوده پایانی سقف و غیره در شکل، رنگ، و مصالحشان با یکدیگر اختلاف دارند. این عناصر معناهای متفاوتی دارند. مثلا نمی‌توان بالا و پایین پنجره و در را با هم هم‌ردیف کرد. اگر ارتفاع این بازشوها یکسان نباشد می توان از ضرایب مشترک و یا رنگهای یکسان استفاده نمود. نسبت‌های هندسی نقش تعیین کننده ای در هماهنگ سازی ظاهر نما دارند. می‌توان پنجره ها را در گروه‌های کوچکتر ترکیب شده که شکل مشخصی را ایجاد می‌کنند دسته بندی کرد. نماها می توانند از نظر مصالح نیز با یکدیگر متفاوت باشند.

مصالح نما در رنگ، شکل، زبری و خشنی نما تاثیر می گذارد. مصالح بومی نشان می‌دهد که نما مربوط به چه منطقه ای است.

ترکیب پنجره ها، ایوان‌ها، درها و به‌طور کلی بازشوها، همچنین بافت و جنس نما و کمپوزسیون آن در هر عصر متفاوت است و در عین حال در یک تداوم شهری تغییر می‌کند. طراح می‌تواند نما را به عالیترین حد ترکیب معماری برساند و یا آنرا تا حد یک سطح بدون طراحی و فکر رها کند.

در اعصار مختلف بازشوها به شکل مشابهی در سطح نما قرار می‌گیرند و تنوع در قرار گیری آنها تابع عوامل داخلی چون بزرگی ساختمان، عریض بودن آن و یا عوامل اقلیمی چون جهت قرارگیری و محل قرارگیری است. در پهنای دیوار نما تعبیه پنجره دو جداره، آفتاب‌شکن، سایبان و … نقش تنظیم کننده شرایط آب و هوایی فضاهای داخلی را خواهد داشت.

در دیوارهای باریک معاصر این عمل با جلو و عقب آمدن ساختمان انجام می‌شود. یکی از عوامل ضروری درهویت نما تعیین محدوده نما است. نمایی می تواند در طرح خود موفق باشد که به این سوال‌ها پاسخ گوید. محدوده عمودی جانبی ساختمان کجاست؟ خط پایانی افقی ساختمانی چگونه است و مرز ساختمان در آسمان به چه شکل است؟ انتهای ساختمان چگونه به پایان می‌رسد؟ گوشه‌های ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه ای دارد ارتباط نمای ساختمان فعلی با نمای همسایه چگونه به پایان می رسد؟ گوشه های ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه دارد ارتباط نمای همسایه چگونه است و اگر در فضا قطع می شود این ارتباط چگونه است.

محدوده های افقی ساختمان عبارتند از نقطه اتصال به آسمان ( محدوده پایانی ساختمان) نقطه اتصال به زمین (محل نشستن ساختمان بر زمین) و پوشش ساختمان مثل بام و شیروانی. محدوده پایانی ساختمان باید معنای اتمام ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همکف ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همکف ساختمان باید مفهوم نشستن ساختمان بر زمین را برساند. طبقه همکف باید در محدوده قد افراد کشش لازم را بر عابر پیاده و بیننده ایجاد کند.

کنج یا گوشه نما در واقع محل برخورد دو نمای عمود بر هم است. کنج می‌تواند حالت عمود ۹۰ درجه، نیم دایره یا سه وجهی را داشته باشد و هر کدام می تواند تاثیرات متفاوتی را در نما بگذارد. در یک میدان یا چهارراه هماهنگی کنجهای ساختمان هایی که در چهار طرف آن قرار گرفته است می تواند در نمای شهری تاثیر زیبایی داشته باشد.

نمای ساختمان خالق نمای شهری است

نمای شهری از مجموعه نماهای مشرف به فضای عمومی به‌دست می آید. این نماها از جهتی همگن و از جهتی ناهمگن هستند. می‌توانند همگن باشند چون با استفاده از زبانی مشترک روی بدنه اجزا شهر اجرا می شوند و اما از آنجا که هر کدام از این فضاها به کمک این زبان، مقاصد و نیازهای خود را بیان می‌کند، ناهمگن هستند. در شهرهای ما زبان مشترکی بین نماها وجود ندارد. نه فرهنگ مشترکی برای بیان دارند، نه مصالح یکسانی به‌کار گرفته اند و نه سبک مشخصی را دنبال می‌کنند.

در واقع هر یک از نماها در شهر نشانه وضعیت اقتصادی و اجتماعی سازنده و نحوه تفکر و نگرش او به مسایل مختلف است.

نمای شهری در واقع ترکیبی از اجزا متفاوت است که بر اساس اتفاقاتی که در خیابان‌ها ومعابر می‌افتد شکل می گیرد.

این اجزا در صورت رعایت مسایلی که پیش از این نیز به آن پرداخته شد می‌توانند با یکدیگر نقاط اشتراک جالبی داشته باشند که نمی توان وجود آنها را نفی کرد.

انرژی تابشی
همه ما احساس مطبوع  گرما ی خورشید درلیک روز سرد  زمستانی را تجربه  کرده ایم .
وقتی که در معرض نورخورشید قرار می گیریم  دمای محیط  تغییر نمی کند  بلکه  این انرژی تابشی است  که باعث احساس گرما می شود .
تقریباً ۶۰% از گرمای حاصله در سیستم گرمایش کمی به صورت تابشی  است که به طور مستقیم  و به سرعت احساس می شود .
انتخاب صحصح یک سیستم گرمایشی نقش موثری در تامین آیسایش ساکنین ساختمان دارد .
سیستم گرمایش کف یک سیستم مدرن و امروزی است که مزایای غیر قابل انکاری نسبت به رادیاتور و سایر روش های  گرمایش دارد.
( محیط های مسکونی )
نحوه کار :
سیستم گرمایش کمی سوپر پایپ //// در نحوه گرم کردن  ساختمان  ها است . در این سیستم گردش آب گرم از درون شبکه ای  از لوله های سوپر پایپ  که در زیر کف نصب شده اند . حرارت  رابه ارامی توزیع  می کند .
از انجا  که شبکه ای  لوله تمام  کف را پوشش می دهد توزیع حرارت  کاملاً یکنواخت است .
حداکثر دمای کف در این سیستم ۲۹ درجه سانتیگراد است آب گرم  رورودی با دمای حدود ۵۰ درجه ی سانتیگراد از طریق موتورخانه  //// یا پانل های خورشیدی  تامین  و از طریق کلکترهای ویژه  توزیع  می شود .
سیستم گرمایش کفی برای کف های مختلف با پوشش های متفاوت از جمله  سنگ ،سرامیک ، پارکت ، و موکت مناسب است .
به غیر از محیط های مسکونی ،گرمایش کفی از جمله در مکانهای زیر قابل استفاده است .
–    گرمایش دور استخر
–    سالن های ورزشی
–    کتابخانه ها
–    بیمارستانها
–    مساجد
–    رستوران ها
–    سالن های اجتماعات
–     هتل ها
–    دفاتر اداری
–    فروشگاهها
–    موزه ها
–    زمین  های فوتبال
–    گل خانه ها و محیطهای صنعتی  مانند انبارها سالن های تولید
سیستم های حرارتی کف
گرمایش کفی یک سیستم  ساده  با پیچیدگی های بسیاری است بنابراین  از ابتدا باید طراحی آن بدرستی و با دقت  انجام شود . محاسبات و طراحی یک خورده مهم از سیستم  طراحی کفی است  که بر مبنای نقشه های معماری اماده می شود .
سیستم گرمایشی کفی با چرخش آب گرم  از میان شبکه ای  از لوله ای //// پنج لایه  سوپر پایپ که در کف نصب می شود  کاری کند با توجه به اینکه  سیستم گرمایش کفی از  کف توزیع کننده حرارتی و همچنین انبار حرارتی استفاده می کند  وبه منظور  موثر تر کردن  این سیستم  باید انتقال حرارت  به سمت پایین به حداقل برسد .
نگاهی  به برخی از مزایای سیستم گرمایشی کف :
برخی از مزایا
گرمای یکنواخت به منظور  تامین  بالاترین  شرایط آزمایش و راحتی
طراحی راحت فضا  و معماری داخلی
انعطاف پذیری در چیدمان اثاثیه
سیاه نشدن دیوارها و پردها
ایمنی بالا به دلیل  عدم  وججود لبه های تیز و داغ برخلاف رادیاتور
کاهش مصرف سوخت از ۳۰% تا ۵۰%
مزایای جانبی
عدم نیاز به تعمیر و نگهداری
قابلیت  کاربا انرژی خورشیدی
سلامتی و بهداشت  بخاطر حفظ رطوبت و هوا
حفاظت  از محیط زیست  به دلیل کاهش و رود آلاینده های سوخت به هوا
مزایا ی استفاده  از سیستم  های حرارتی کف
•    گرمای مطبوع و یکنواخت
•    معماری راحت تر
•    دیوارهای تمیز
•    فضاهای مفید بیشتر
•    ایمنی و بهداشت
•    صرفه جویی در مصرف انرژی
احساس مطبوعی راکوسیستم گرمایشی کف فراهم می کند که تنها با تجربه قابل  لمس است .
تغییرات  دمادر گرمایش با رادیاتور بخاطر توزیع نامناسب حرارت  بسیار زیاد است  اما در سیستم گرمایش کفی با موازنه چهار عامل اصلی  راحتی – معنی های محیط، گرمای تابشی ، جریان هوا و رطوبت نسبی – برای انسان  احساس مطبوعی  فراهم  می شود .
جانمایی رادیاتور ها به صورتی ککه ضمن استفاده از  حداکثر فضا ،به زیبایی طرح لطمه نخورد
از دغدغه  های معماران  در طراحی خانمه های مدرن است . درسیستم گرمایش کفی مسطح حرارتی زیر کف قرار دارد .
بدین ترتیب  ضمن استفاده  اقتصادی  از فضا ، امکان طراحی با جلوه ها و ایده های نو فراهم  می شود.
سیاه شدن دیوارها و پرده ها  از اثرات  نامطلوبی است که همه با آن  آشنا هستند در سیستم گرمایش کفی لزومی به رنگ  کردن یا تمیز  کردن دیوار و خود رادیاتور نیست پرده ها تمیز تر می مانند و به دلیل  حفظ رطوبت  هوا و گرد و غبار  کمتر //// و سایر  اثاثیه منزل نیز دیرتر کثیف می شوند نتیجه دردسر کمتر آسایش بیشتر است .
ارزش  فضای مفید  در یک خانه امروزی  بیشتر  از هر زمان  دیگری است ودرست  نیست  که این فضا با وسایلی مثل رادیاتورها اشغال شود  در سیستم گرمایش کفی امکان بهره برداری حداکثر از فضای موجود فراهم شده  و محدودیت  رایج در تعیین  محل اثاثیه  منزل هم دیگر وجود ندارد .