ترافیک - پایگاه دانلود رایگان کتاب | دانلود کتاب

مقدمه
با افزایش  روز افزون جمعیت شهرها  و افزایش عرضه  وسایل نقلیه  موتوری و در نتیجه کاهش ظرفیت  راه ها  مسائل  و مشکلات  عمده ای  رادر نظام  حمل و نقل  و ترافیک  به وجود آورده است .
حمل و نقل  یکی از حوزه های  مورد مطالعه  در برنامه ریزی  شهری است  که برنامه  ریزان  شهری از دیدگاههای  مختلفی  از جمله  دیدگاه  اقتصادی  این مسائل  و مشکلات  را مورد  بررسی قرار می دهند .
طراحی و نصب  هر نوع سیستم  حمل و نقل  باید با مطالعه ی اولیه  و مقدماتی  که توسط صاحب نظران  و متخصصان  امر صورت  می گیرد  توجیه شود  هر شهری  با توجه  به امکانات  و محدودیتهای اطراف  خود پدید آمده  و در طول  سالیان  متوالی  شکل  گرفته است  بافت  و سیمای هر شهر حاصل تلاش  چندین  ساله ی  نسلهای مختلف  است  که توانسته اند  اکوسیستمی  انسانی  و در خور توجه پدید بیاورند . این  بافتها  ممکن است  حاوی  گنجینه هایی از اصول  و قواعد  معماری و شهر سازی  باشد  که باید  از گزند تخریب و نابودی  حفظ شوند  شبکه های حمل و نقل  شهری  باید به طور منظم  و به شکل  سیستمی طراحی  و احداث شوند  که هر کدام  از اجزای آن مسئولیت خود را به  طور بهینه انجام دهند  تا  مشکل و معضلی  در شبکه  بوجود نیاید .  با توجه  به محدودیتهایی که وجود دارد  سیستم های حمل و نقل  باید در عین حال  که نیازهای جابه جایی افراد جامعه  را تامین  می نمایند  از نظر منابع مالی  نیز قابل توجیه  باشند .
در این تحقیق به جنبه های  گوناگون  مسائل اقتصادی ترافیک  و بررسی آن  در وضعیت حمل و نقل  مشهد  می پردازیم .

چکیده
حمل و نقل  درون شهری بخشی از تهسیلات  شهری به شمار  می رود که  از دو بخش حمل و نقل  عمومی و حمل و نقل  شخصی  تشکیل  شده است .  حمل و نقل  عامل پویایی جامعه است  و یکی از اهداف  مهندسی ترافیک  تامین  حمل و نقل  اقتصادی راحت  و ایمن برای کالا و انسان است .(تازه های ترافیک – 1382،ص ۵۸)
در مطالعات حمل و نقل  سعی در ایجاد  تعادل  بین عرضه و تقاضا ست .  منظور  از عرضه کلیه تهسیلاتی  است که  برای حرکت هر چه  شهر عابرین پیاده  ووسایل  نقلیه  در شهر  ارائه  می شود  مانند شبکه  معابر سواره رو ، پیاده رو ، چراغهای راهنمایی ، تابلو ها و … منظور  از تقاضای حمل و نقل  میزان  حجم تردد عابرین پیاده  ووسایل  نقلیه  در یک دوره زمانی مشخص  مبی باشد  که از گذرهای مخصوص طراحی شده در شهر عبور میکنند.
معییارهای که برای انتخاب نوع سیستم  حمل و نقل عمومی  در نظر گرفته  می شود  شامل موارد زیر می باشد :
    معیارهای  اقتصادی و بهره برداری شامل : ۱٫ ظرفیت  شبکه                2. هزینه های سرمایه گذاری    3. ظرفیت  سیستم  حمل و نقل              4. سودمندی سیستم
    معیارهای اقتصاد ملی            
    اثرات  غیر قابل  سنجش
هزینه های ناشی  از پارکینگ  را می توان  در موارد زیر بررسی  کرد :
۱٫ هزینه زمین : الف) هزینه تملک زمین      ب) هزینه زمین برای زمین های که کاربردی پارکینگ دارند .            
۲٫ هزینه آماده سازی زمین
۳٫ هزینه های ثابت  ماهیانه ناشی از مصرف آب ، برق ، تلفن
۴٫ هزینه های پرسنلی سالیانه
هزینه های ناشی از تراکم ترافیک  به شرح زیر می باشد : – اتلاف وقت افراد      – اتلاف سوخت      – هزینه های ناشی از تصادفات     – هزینه های ناشی از آلودگی محیط زیست
-برنامه ریزی حمل  و نقل درون شهری :
اقتصاد آنگونه  که توسط  علمای این علم تعریف  می شود به معنای  به دست اوردن  سود حداکثر  از پول در بلند  مدت است  یا می توان  گفت اقتصاد به  معنای تامین  حداکثر  ممکن نسبت به سود هزینه است .  یکی از هدف های ترافیک  تامین  حمل و نقل  اقتصادی  راحت و ایمن برای کالا  و انسان است .
( حمید بهبهانی – 1374 – صفحه ۸۱)
نظام  حمل و نقل ترافیک به عنوان  بخشی  از فعالیت  های شهری بیان  کننده پویایی و حیات  یک مجموعه  شهری است  به شک  بدون جابه جایی نمی توان  شهر را زنده تصور نمود این  فعالیت  چنان بازندگی  ها      شده است .  که تقریباً نمی توان  آن را جدا از فعالیت های روز به شمار  آورد .  یک شهر  از دو عنصر  اصلی توده های ساختمانی  وفضا تشکیل  شده است  . توده های  ساختمانی تمام مکان هایی مسقف را شامل می شود  این مکان ها دارای کاربدهای گوناگون  از قبیل  مسکونی ، تجاری ، اداری ، خدماتی و… هستند .
فضا تمام  مکان هایی را که  دارای سقف نیست شامل  می شود بنابراین  شبکه  معابر ، پارکینگ  های روباز ، ارک ها ، فضاهای سبز  داخل  محدوده ساختمان ها و… جزء فضاهی شهری محسوب  میشوند  بافت  و محیط کالبدی  شهر ترکیبی از این دو عنصر  است  و تفاوت های فیزیکی شهر ها  از نحوه  ترکیب و تعداد توده های ساختمانی  وفضا  به وجود  می آیند . بدین ترتیب  اگر تمام  ابنیه  ساخته شده  توسط   به عنوان عناصر  توده ساختمانی  در مجموعه  بافت شهری تلقی شود  بخش قابل توجهی از فضای  میان آن ها  به معابر در شبکه  حمل و نقل  اختصاص می یابند . (مهندسین مشاور آمود راه – 1376- صفحه ۱۴)
جمل و نقل  عامل پویایی جامه است  برای داشتن  یک سیستم  حمل و نقل  کارا که  بتواند  تحرک مطلوبی در جامعه  پدید آورد  می بایست  برنامه ریزی  دقیقی نمود . این برنامه ریزی  باید بتواند نیازهای  جامعه را براورده سازد و قطعاً موفقیت  آن منوط به (تازه های ترافیک – 1382- صفحه ۵۸) شناخت همین نیازهای می باشد  برای برنامه ریزی  تسهیلات حمل و نقل دانستن این که مردم  و کالا چرا  و چگونه سفر  میکند بسیار مهم است .  مردم باسیستمی مسافرت  میکنند  که متناسب با نیازها و هم چنین در دسترس آن ها باشد . اگر فاصله های کوتاه  مانند چند  خیابان آن طرف  تر رادر نظر بگیریم  ممکن  است پیاده  حرکت کنند  با ازدیاد  فاصله بین مقصدهای مورد نظر  و مبدا نیاز به سیستم مکانیکی خواهد بود  مانند اتومبیل  شخصی  وسایل  حمل و نقل عمومی ،ترو و … ۸۰ تا ۹۰ درصد  اغلب سفرهایی که در یک منطقه شهری انجام می شودیا اتومبیل  است مردم برای رفع نیازهای خود در فعالیت های مختلف سفر میکنند مانند کار،خرید ،تفریح به علت  اینکه تمام فعالیت ها در ساختمان  ها قرار دارند سفر را میتوان عمل رفتن از یک ساختمان به ساختمان دیگر فرض کرد . می توان گفت  که سفر تابع کاربری  زمین است تعداد سفرهایی که با مقصد یک قطعه زمین خاص انجام  می شود نه تنها تابع میزان  استفاده  از آن است  که با            سطح زیر بنا به کل زمین مشخص میشود  بلکه به موقعیت  و میزان دسترسی آن قطعه زمین نسبت به                زمین های منطقه نیز بستگی دارد برای انجام یک برنامه ریزی منطبق بر نیازهای یک منطقه درک و تشریح نوع و مقدارسفرهایی که درآن انجام می شود  بسیار مهم است . هم چنین اهداف و مقاصدی که باید به آن ها رسید باید به طور کامل وواضح تعریف شود.
(حمید بهبهانی –1374- صفحه ۴۴)
عرضه و تقاضا در حمل و نقل :
در نظام حمل و نقل سعی در ایجاد  تعادل بین عرضه و تقاضای حمل و نقل  کلی تسهیلاتی است که بای حرکت هر چه سریعتر عابرین پیاده و وسایل نقلیه در شهر ارائه  می شود برخی از این تسهیلات  عبارتند از (شبکه ها بر مناسب سواره رو  ،پیاده رو ها ، چراغ های راهنمایی ،پل های عابر پیاده ، حمل و نقل همگانی ،تابلوهای راهنمایی)
منظور از تقاضای حمل و نقل  میزان حجم تردد عابرین پیاده و وسایل نقلیه در یک دوره زمانی مشخص می باشد  که از گذرهای مخصوص طراحی شده  در شهر عبور میکنند.
هنگامیکه بحث از تعادل  بین عرضه و تقاضا  به میان می آید  هدف ایجاد حرکتی روان و با آرامش برای عابرین پیاده ووسایل نقلیه در سیستم عرضه شده است .
برای ایجاد  تعادل عرضه و تقاضا درحمل و نقل  روش های گوناگونی وجود دارند که از آن جمله موارد زیر قابل ذکرند:
–    افزایش عرضه : منظور ازافزایش عرضه در حمل و نقل  ایجاد تسهیلات  بیشتر در سیستم حمل و نقل  همگانی ،افزایش تابلوهای راهنما،خط کشی معابر ،بهسازی طرح هندسی تقاطع ها ،زمان بندی تقاطع های چراغ دار، احداث راه های کمربندی ودر برخی موارد تعریض خیابان ها و… است .
–    کاهش تقاضا  به منظور از کاهش تقاضای حمل و نقل               استفاده  از روش هایی است که  سبب کاهش  نیاز به حمل و نقل  شود  برای مثال  ایجاد  سیستم  اطلاع رسانی پیشرفته  و جایگزینی آن به جای مراجعه  به مراکز اداری و خدماتی و جانمایی مناسب کاربری ها و … از این روش ها به شمار می آید .
–    افزایش عرضه و کاهش تقاضای به طور همزمان (مهندسین مشاور آمودراه ۱۳۷۶ – صفحه ۱۱۶و۱۱۷)
مسائل و مشکلات  حمل و نقل  درون شهری
–    تردد عابرین ووسایل نقلیه
–    کمبود پارکینگ
–    تردد معلولین
–    تغییرات عمده در کاربری زمین
–    تصادفات
–    حمل و نقل همگانی
–    زیست محیطی  (مهندسین مشاور آمودراه ۱۳۷۶ صفحه ۱۷)

معیارهای انتخاب نوع سیستم حمل و نقل عمومی
محدودیت های مختلفی ممکن است  در انتخاب نو سیستم حمل و نقل  وجود داشته  باشد ،لیکن ،مهمترین معیارهای انتخاب بطور کلی بشرح زیرمی باشد :
۱-    معیارهای اقتصادی  و بهره برداری
۲-    معیارهای اقتصاد ملی
۳-    اثرات  غیر قابل سنجش
۱-    معیارهای اقتصاد و بهره برداری
متغیرهای مهم اقتصاد  بهره برداری که در انتخاب سیستم حمل و نقل  مناسب مورد توجه قرار می گیرند،عبارتند از :
۱-۱ ظرفیت شبکه
۲-۱ هزینه های سرمایه گذاری
۳-۱ ظرفیت سیستم حمل و نقل
۴-۱ سودمندی سیستم
به جرات می توان گفت  که معیارهای اقتصاد بهره برداری اساسی ترین  پارامترهای انتخاب نوع سیستم  حمل و نقل  هستند  زیرا بدون توجه به ظرفیت  شبکه ، هزینه های ساخت مسیر ، خرید وسیله نقلیه و تعمیر و نگهداری آن نمی توان یک سیستم مفید وبابازده مناسب برگزید.
۱-۱ ظرفیت شبکه
ظرفیت شبکه از این جهت عامل  مهمی است  که بدون توجه به پتانسیل  معابر و شبکه هاب حمل و نقل  درون شهری که خود تابع نوع معابر (آزادراه،بزرگراه،معابر شریانی ،معابر توزیع کننده ،معابر دسترسی و…) و میزان گسترش آنها در سطح  شهر می باشد ، نمی توان حجم معینی از وسایل  نقلیه یک سیستم حمل و نقل  را از شبکه عبور داد. لذا در انتخاب نوع سیستم حمل و نقل عمومی ، ظرفیت شبکه های مختلف موجود در مسیرهای مورد نظرمورد بررسی قرار می گیرد. گاهی لازم  میشود  برای تامین اهداف پروژه با ایجاد معابر جدید ویا بهبود وضعیت معابر موجود به ظرفیت نهایی شبکه های حمل و نقل افزود. البته اگر محدودیت های موجود از قبیل مسیل ها ،کوه ها ،آثار تاریخی و میراث فرهنگی در مسیر مورد نظر قرار داشت  باشند ، تغییر و یا احداث مسیر جدید با مشکل همراه خواهد بود. بطور کلی ظرفیت هر خط با عرض ۱۲ فوت (۶/۳ متر) در شرایط ایده آل ۲۰۰۰ واحد سواری در هر ساعت می باشد که عملاًدر سطح معابر درون شهری ظرفیت هر خط ممکن است به کمتر از ۱۰۰۰ واحد سواری نیز تنزل یابد . عرض خطوط ،فاصله جانبی ، مشخصات  شانه ها ، خطوط پارک ، خطوط تغییر سرعت ، خطوط بالا رو ویژه کامیون ، ، شیب مسیر ، طول صف ، درصد کامیون و اتوبوس ، توزیع خطوط و تغییر  جهت جریان  و نقاط قطع پیوستگی  جریان (تقاطعها ) از عوامل  کاهش ظرفیت محسوب  می شوند .
۲-۱ هزینه های سرمایه گذاری
هزینه ها یسرمایه گذاری  اولیه  و مخارج  تعمیر  و نگهداری  سیستم ها  بدین منظور در انتخاب سیستم حمل و نقل  عمومی مورد بررسی  قرار  می گیرند  که بدون  تامین بودجه  ، اجرای  هیچ طرحی  میسر نیست و چون  حجم  پروژه های  حمل و نقل  در سطح  کلان می باشد . لذا ، اهمیت  عوامل  مذکور بیشتر  مشخص می گردد. هزینه سرمایه گذاری  تابع  ظرفیت  جابجایی  ، تعداد  ایستگاه و بزرگی آنها ، موقعیت  مسیر وغیره  می باشد .  بطور  متوسط  هزینه یک مسیر  دو خطه  برای احداث مسیر قطار  سبک شهری  وقتی که از روی سازه بتنی  عبور نماید ، حدود ۱۶ درصد  هزینه  احداث مسیر مترو درزیرزمین  می باشد .
۳-۱ ظرفیت سیستم حمل و نقل
هدف اساسی  سیستم های حمل و نقل  عمومی جابجایی انوهی از مسافران  در ساعات اوج ترافیک بویژه  سفرهای به قصد اشتغال می باشد . لذا، برای رسیدن  با این هدف مهم  باید  نوع سیستمی  که برای حمل و نقل  عمومی  یک منطقه  یا شهر  انتخاب  می شود  از نظر  ظرفیت جابجایی مسافر  مورد ارزیابی قرار گیرد . ظرفیت انتقال  هر سیستم  تابع  تعداد ناوگان  و شرایط مسیر حرکت  وسایل نقلیه آن بوده و متاثر از تعداد و فاصله ایستگاههای مسیر می باشد .
ظرفیت جابجایی سیستم های حمل و نقل  عمومی در شرایط  مختلف ( مختلط با ترافیک  سایر  وسایل نقلیه ، در خیابان های با  خطوط مجزا، با ایستگاه های واقع  سایر  وسایل نقلیه ،در خیابن های با خطوط  مجزا  ، با ایستگاه های واقع  در طول  مسیر ، در خط اختصاصی سمت راست  یا وسط خیابان ، بدون  ایستگاه های واقع  در طول  مسیر ،در سرعت  عملکرد های  مختلف ،وسایل  قلیه  با طول مختلف  و … ) بر حسب  مسافر در ساعت  در هر جهت  برای ۱۵ دقیقه  پرید  ساعت اوج  در شماره ۳۸ سری قبل  نشریه  تازه های ترافیک  تحت عنوان  نگاهی به ویژگی هی سیستم  های حمل  و نقل  عمومی ارائه  گردیده است .
۴-۱ سودمندی سیستم
پارامتر های  سودمندی  در مرحله  پایین تری از اهمیت  نسبت به سایر  پارامترهای اقتصاد بهره برداری قرار دارد .  در کشورهای با اقتصاد آزاد  که بیشتر  سیستم های  حمل و نقل عمومی  توسط  بخش خصوصی اداره         می شود ، سودمندی  طرح های حمل و نقل  از اهمیت  بیشتری  برخودار است .
لیکن  ،در کشورما سودمندی  سیستم های  حمل و نقل  عمومی  از نظر سود مالی برای گردانندگان  سیستم  مورد توجه  قرار می گیرد ، زیرا  یارانه های  کلان  در بخش  حمل و نقل  بویژه  جهت تامین  سوخت  باقیمت  به مراتب  پایین تر  از ارزش  واقعی  پرداخت  می شود  و هزینه های دنیا  جهت  تشویق مردم  به استفاده  از حمل  و نقل  عمومی  از طریق کمک های دولت  به گردانندگان  سیستم ، هزینه استفاده  از آن برای عموم مردم در سطح  پایینی نگه داشته شده است . 
۲-    معیارهای اقتصاد ملی
معیارهای اقتصاد ملی که در انتخاب سیستم  حمل و نقل  عمومی دخالت دارند ، عبارتند از :
۱-۲ مصرف انرژی
۲-۲ اشغال زمین
۳-۲ ایجاد آلودگی
۴-۲ ایمنی
معیارهای اقتصاد  ملی بطور اساسی در انتخاب نوع سیستم  حمل و نقل  موثر هستند . انرژی ،زمین ، هوا و سلامتی از نعمت های خداوند  هستند که  در اختیار  بشر قرار گرفته اند و از آنجایی که نعمت ها متعلق به تمام افراد جامعه هستند و لازم است  برای نسل های آینده نیز  حفظ شوند ، باید در انتخاب نوع سیستم حمل ونقل عمومی مورد عنایت خاص قرارگیرند .(فصلنامه تازه های ترافیک – بهار ۱۳۸۰، صفحه ۵۰و۵۱و۵۲)
تراکم ترافیک همه روزه  خسارت های  قابل توجهی  در ابعاد  اجتماعی ، اقتصادی، روانی و زیست  محیطی به پیکره  شهر مشهد  تحمیل  می کند .  متاسفانه  برخی از این  خسارت ها  نظیر بیماری های روحی و روانی  ناشی از تراکم  و نابسامانی  ترافیک ناملموس بوده  و هزینه های آن به صورت  پنهان  باقی می ماند .

فصل اول: مقدمه‌ای بر شبکه‌های  نظیر به نظیر (peer to peer network)
نظیر به نظیر چیست؟
نظیر به نظیر به هر ارتباط چندگانه، خودگردان   دستگاه‌ها که به صورت یکسان عمل می‌کنند اطلاق می‌شود. یک شبکه نظیر به نظیر نوعی شبکه است که در آن ایستگاه‌های کاری هم به صورت یک مشتری (تقاضا کننده داده) ، هم به صورت سرور (عرضه کننده داده) و هم به صورت یک خدمتگزار   (عرضه کننده و تقاضا کننده داده) می‌توانند عمل کنند. در شبکه‌های نظیر به نظیر کامپیوترهای موجود در شبکه دارای وظایف و مسئولیتهای معادل و مشابه هستند. به طور مثال کامپیوتر A می‌تواند درخواست یک فایل را از کامپیوتر B نماید. در این وضعیت، کامپیوتر A به عنوان یک سرویس گیرنده ایفای وظیفه نموده و کامپیوتر B به عنوان یک سرویس دهنده رفتار می‌نماید. در ادامه فعالیت، کامپیوترهای A,B می‌توانند دارای وظایف معکوسی نسبت به وضعیت قبل داشته باشند.
(تاریخچه نرم‌افزارهای نظیر به نظیر معمولاً با ارجاع به Napster آغاز می‌شود. Napster مثال معروفی از یک ارتباط یک به یک و یک به چند قدرتمند است که می‌تواند انتظار را ازتکنولوژی کامپیوتری  تحقق بخشد. اگر چه ، اگر کمی به عقب باز گردیم، پیامهای فوری (instant message) تجسم ابتدایی نظیر به نظیر بودند. این پیامها نوع متفاوتی از ارتباط را نشان می‌دهند که تلفیقی از نامه دست‌نویس و تلفن است با افزایش ضرورت تماسهای سریع تلفن و گسترش استفاده از پست الکترونیکی، پیامهای فوری چشم‌انداز اینترنت را تغییر دادند.
عضویت درشبکه نظیر به نظیر ، به صورتadhoc و پویا است و تنها نیاز به ایجاد یک مکانیسم و ساختار برای مدیریت و سازماندهی نظیرها است تا در این شبکه‌ها بتوان یک تعاون و همکاری مفید را بین کاربران به وجود آورد.
تکنولوژی نظیر به نظیر، توانایی اشتراک منابع و سرویسهای کامپیوتر شامل اطلاعات ، فایلها، سیکلهای پردازش و ذخایر، باتبادل مستقیم بین سیستمها (بدون استفاده از سرورهای مرکزی) را دارد. تکنولوژی نظیر به نظیر به کاربرانشان اجازه استخراج منابع کم‌مصرف و بیهوده که در هر یک از ایستگاه‌های کاری نگهداری می‌شوند رامی‌دهد. در این نوع شبکه، هر یک از کاربران کنترل منابع خود رابر عهده داشته و می‌توانند به منظوربه اشتراک گذاشتن فایلهای خاص با سایر کاربران، خود رأساً تصمیم‌گیری نمایند. همچنین ممکن است کاربران به منظور دستیابی به منابع اشتراکی، سایر کاربران را ملزم به درج رمز عبور نمایند. با توجه به اینکه تمامی تصمیمات فوق توسط هر یک از کاربران و به صورت جداگانه اتخاذ می‌گردد، عملاً یک نقطه مرکزی برای کنترل  و یا مدیریت شبکه وجود نخواهد داشت.
از طرفی شبکه نظیر به نظیر، استفاده از کامپیوترهای نسبتاً قدرتمند در اینترنت است که از آنها تنها برای کارهای بر پایه مشتری  استفاده نمی‌شود. نوعاً عملیات انجام شده توسط کامپیوترها از نوع مشتری خدمتگزار است. یک کامپیوتر سرور نوعاً منابع بزرگی دارد و به تقاضای ارسالی برای استفاده از منابع و اطلاعات از سوی کامپیوتر مشتری پاسخ می‌دهد. مشتریان نیز تقاضاهایی رابه استفاده از منابع و اطلاعات برای سرور وارد می‌کنند بهترین مثال برای مدل مشتری / خدمتگزار جستجو در وب  است. سرورهای وب در اینترنت معمولاً کامپیوترهایی با اهداف خاص   با پروسسورهای بسیار سریع یا حتی چند پروسسور و آرایه‌های بزرگ هارد دیسک هستند. سرورهای وب همه جزئیات و محتویات وابسته به یک وب سایت مانند فایلهای Html ، فایلهای گرافیکی و فایلهای صوتی و تصویری و .. را ذخیره می‌کند و به درخواستهای وارده رسیدگی کرده تا اطلاعات یک صفحه وب خاص را نشان دهند. وقتی یک صفحه درخواست می‌شود، سرور وب صفحه وفایلهای اختصاصی آن رابرای مشتری می‌فرستد.
شبکه نظیر به نظیر، فواید زیر را علاوه بر شبکه‌های مشتری و / خدمتگزار دارد:
۱)    محتویات و منابع می‌توانند میان مرکز و نودهای شبکه به اشتراک گذاشته شوند، در حالیکه در شبکه‌های مشتری / خدمتگزار اطلاعات تنها در مرکز قرار دارد و هنگام درخواست به کامپیوترهای مشتری ارسال می‌شود.
۲)    یک شبکه از نظیرها به راحتی توسعه‌پذیر  می‌باشد و قابل اعتمادتر از یک سرور تنها است چون یک سرور تنها می‌تواند یک نقطه خطرساز باشد و یا حتی به یک گلوگاه در هنگام استفاده از شبکه تبدیل شود.
۳)    یک شبکه از نظیرها می‌تواند با تقویت منابع کامپیوتری برای کارهای توزیع شده کامپیوتری ، پروسسورهای خود را به اشتراک گذاشته‌، بطوریکه سریع‌تر از یک شبکه که به یک سوپر کامپیوتر تکیه دارد عمل خواهد کرد.
۴)    منابع اشتراکی در کامپیوترهای نظیر می‌توانند مستقیماً در دسترس قرار گیرند. سریعتر از آنچه که در فایلهای ذخیره شده در کامپیوتر مرکزی وجود دارد، یک نظیر می‌تواند فایلهایش رابه صورت ذخیره محلی در اشتراک دیگران قرار دهد.
همچنین شبکه نظیر به نظیر می‌تواند مشکلات زیر را حل کند:
۱)    به منابع محلی اجازه می‌دهد که مستقیماً به اشتراک گذاشته شوند بدون اینکه نیاز به یک سرور واسط باشد.
۲)    ارتباط چندین باره موثر بدون تکیه بر بنیانIP multicast
پیش از Napster سیستمهای اشتراک فایل و اطلاعات بین کامپیوترها بیش از حد به وب گسترده  ، شبکه‌های محلی LAN و تبادل فایلها تحت پروتکل FTP محدود شده بود. زمانیکه سرعت و شیوع   کامپیوترهای شخصی (PC) به اندازه سرعت و شیوع ارتباطات اینترنت افزایش یافت، نیاز عمومی به سوی تکنولوژی اشتراک فایل گرایش یافت. Napster اشتراک فایل را شهرت بخشید و آن رابه عنوان یک مولفه چیره و مسلط پهنای باند مشترکان خانگی امروزی اینترنت ساخت.
همچنین لغت نظیر به نظیر به شکبه‌ای از نظیرها (یکسانها) که از اطلاعات و سیستمهای ارتباطی خاص استفاده می کنند اشاره دارد. تعداد دو یا بیشتر از این نظیرها می‌توانند بدون هماهنگ کننده مرکزی با یکدیگر همکاری داشته باشند . در مقابل شبکه‌های مشتری /خدمتگزار، شبکه‌های نظیر به نظیر دارای هزینه کم، خود تنظیم و بدون هماهنگی مرکزی در استفاده از منابع ، تحمل‌پذیری بالا در برابر خطا و پشتیبانی بهتر از ساختمان شبکه‌های adhoc می باشند.
اشتراک منابع کامپیوتری و سرویسها با تبادل مستقیم بین سیستمها دو مشخصه اصلی و کلیدی را درباره سیستمهای نظیر به نظیر می‌دهد:
۱)    مقیاس‌پذیری:  هیچ محدودیت تکنیکی و یا الگوریتمی در اندازه سیستم وجود ندارد به طور مثال پیچیدگی سیستم مقداری ثابت ، صرفنظر از تعداد نودها در سیستم است.
۲)    قابلیت اعتماد: سوء عمل هر نود در تمام سیستم تاثیر نگذارد (یاحتی روی هر نود دیگر) شبکه‌های اشتراک فایل مانند Gnutella  مثال خوبی برای مقیاس‌پذیری و قابلیت اعتماد هستند. در Gnutella ، نظیرها ابتدا به شبکه پوششی زمینه متصل می‌شوند که تمام نظیرها در آن با هم مساوی و برابر هستند. نظیرها مستقیماً و بدون نیاز به نظم و ترتیب خاصی به سرور اصلی متصل می‌شوند. و سوء عمل یک نود سبب سوء عمل نود دیگری می‌شود.
برای ارزیابی یک سیستم نظیر به نظیر پیشنهادی، مشخصات نظیرهایی که شرکت کنندگان در سیستم را انتخاب می‌کنند باید درک و محاسبه شود. برای مثال ، اگر بعضی از نظیرها در سیستم اشتراک فایل، پهنای باند و کم، تاخیر زیاد در ارتباطات گلوگاههای شبکه در اینترنت داشته باشند، سیستم باید در جلوگیری از نمایندگی بخشهای بزرگ اندیسهای توزیع شده به این نظیرها مراقب باشد چون ترس از فشار کاری و ایجاد بخش اندیس غیر قابل دسترس برای بقیه نظیرها ممکن است به وجود آید. به طور مشابه، مدت زمان لازم برای نگهداری ارتباط به بنیان شبکه برای نگهداری داده‌ها یا متاداده‌های اندیس در دسترس باید مورد توجه قرار گیرد. خلاصه، سیستم باید میزان شایستگی یک نظیر منتخب برای کارهای خاص را قبل از نمایندگی صریح یا ضمنی آن کار به نظیر تعیین کند. به طور شگفت‌آوری تا کنون تعداد ساختارهای کمی که با محدودیتهای بالا مطابقت دارند ارزیابی و توسعه یافته اند.
انواع شبکه‌های نظیر به نظیر
سه نوع اصلی اشتراک فایل نظیر به نظیر وجود دارد:
 1)ارتباط یک به یک که نوعاً فایلها از یک PC به یک PC دیگر انتقال می‌یابد.
۲)ارتباط پیشرفته یک به چند مانند Naspster که در آن یک میزبان می‌تواند با چندین گره ارتباط داشته وفایلهایش را با آنها به اشتراک بگذارد.
۳)    ارتباط چند به چند که از پروتکل Gnutella  استفاده می‌کند مانند Morpheus و Bearshare که می‌توانند به صورت خودکار و گسترده منابع را بین چندین کاربر به اشتراک بگذارند.
چارچوب‌های شبکه‌های نظیر به نظیر:
۱)    چارچوب مرکزی: اولین نسل نظیر به نظیر یعنی Napster از ساختار شبکه ای مشتری/ خدمتگزار استفاده می‌کرد. سرور مرکزی مانند یک عمل ایستگاه ترافیکی می‌کرد همانطوریکه در شکل ۱ نشان داده شده است. سرور مرکزی دایرکتوری فایلهای اشتراکی ذخیره شده در هر نود را نگهداری می‌کند . هر گاه یک مشتری به شبکه وصل و یا از آن خارج می‌شود دایرکتوری بروز خواهد شد . در این مدل تمام پیغامهای کنترل  و جستجو به سرور مرکزی فرستاده می شود. سپس سرور مرکزی درخواست جستجوی مشتری رابه وسیله دایرکتوری پایگاه داده‌اش به مرجع آن ارجاع می‌دهد و فایل درخواستی را دانلود می‌کند . فایلهای حقیقی هیچگاه در سرور مرکزی نگهداری نمی‌شوند.این نوع چارچوب کارایی بالایی را فراهم می‌کند.
۲)     چارچوب غیر مرکزی: نسخه دوم نظیر به نظیر یعنی پروتکل Gnutella   یک مدل توزیع شده را به کار می‌برد که در آن هیچ سرور مرکزی وجود ندارد و هر نود موقعیت یکسانی در آن دارد. هر نود به صورت یک خدمتگزار (یعنی به صورت یک نظیر) در شبکه عمل می‌کند. همانطوریکه در شکل ۲ بدیهی است، هر نود در چارچوب می‌کوشد که برخی از ارتباطات به سایر نودها (نوعاً بین ۴ تا ۸ ارتباط) را در هر لحظه نگهداری کند. این مجموعه از ارتباطات ترافیک شبکه را حمل می‌کند که اساساً شامل درخواستها، پاسخ درخواستها و پیامهای کنترلی مختلفی که به کشف سایر نودها کمک می‌کند است.
برای اشتراک فایلهایی که از پروتکل Gnutella استفاده می‌کنند، کاربر به یک کامپیوتر شبکه‌ای که به نرم‌افزار Gnutella مجهز شده است نیاز دارد (nodex)  . نود x یک درخواست را برای کامپیوتر دیگری که متصل به شبکه Gnutella است می‌فرستد (nodey) . سپس نود y این درخواست را برای هر کس که به آن متصل است می‌فرستد. اگر چه محدوده این شبکه صورت بالقوه نامحدود است اما این نامحدودی با محدودیت زمان زندگی  TTL محدود شده است. زمان زندگی به لایه‌های نودهایی که پیغام درخواست به آنها رسیده است اشاره دارد. پیامهای درخواست با فیلد زمان زندگی فرستاده می‌شوند. ( با اندازه ۴ تا ۶ ) که توسط نودها ابتدا کاهش می‌یابد و سپس برای نودهای مرتبط دیگر فرستاده می‌شود. اگر پس از کاهش، فیلد TTL به صفر رسید، پیغام به ارتباط دیگری فرستاده نمی‌شود. هر نودی که پیام را دریافت کرده است باید آن را پاسخ گوید (پاسخ شامل نام فایل، اندازه و … است) و تمام پاسخ‌ها به سرچشمه و منبع درخواست یعنی نود x  به وسیله نود y بازگردانده می‌شود. نود x اکنون می‌تواند یک ارتباط مستقیم را به نودهای پاسخ‌دهنده (نود z )ایجاد کند و فایل را دانلود نماید . فایل به صورت مستقیم منتقل می‌شود، بدون مداخله نودهای میانی (دانلود توسط پروتکل‌هایی مانند HTTP انجام می‌شود). این سیستم توسط برنامه‌های پروتکل Gnutella مانند Bearshare و Gnuxleus و Morpheus مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳) چارچوب غیر مرکزی کنترل  شده: نسخه دوم نظیر به نظیر یعنی Groove., Grokster, kazaa , fast Track و مشتریان فعلی Gnutella از یک سرور مرکزی و چارچوب‌های غیرمرکزی که به هم پیوند خورده‌اند استفاده می‌کنند. در این مدل پیوندی، نودهای مشخصی در شبکه به عنوان سوپر نود یا فرا نظیر انتخاب شده‌اندو نقش یک پاسبان ترافیکی را برای سایر نودها بازی می‌کنند.
سوپر نودها به صورت پویا پهنای باند و توپولوژی شبکه را تغییر می‌دهند. یک نود مشتری تعداد کمی از ارتباطات بازار نگهداری می‌کند. و هر یک از اارتباطات به یک سوپر نود است. این مسئله تاثیر بسزایی در اندازه شبکه با کاهش تعداد نودهای درگیر در امر مسیریابی و حمل پیام با کاهش حجم ترافیک بین آنها دارد. به دلیل وجود این سوپر نودها، که به عنوان هابهای جستجو هم عمل می‌کنند، سرعت پاسخ‌گویی به درخواست در دو مدل کنترلی و مرکزی قابل مقایسه است . نمونه‌ای از این شبکه در شکل ۳ نشان داده شده است.
در مدل غیر مرکزی کنترل  شده، هر نود لیستی از فایلهای اشتراکی خود را برای سوپر نود مربوطه‌اش می‌فرستد (نود Y) درخواستهای جستجو به طور مستقیم به نود y اختصاص دارد که او بعداً این پیام را برای سوپر نودها می‌فرستد. هنگامی که یک فایل یافت شد، نود درخواست کننده (نودx) مستقیماً به نودی که فایل مربوطه را دارد متصل می‌شود (نود z) و آن را دانلود می‌کند.
کاربردهای شبکه نظیر به نظیر 
تبادل مستقیم سرویس: شبکه‌های نظیر به نظیر  می‌توانند سرویسها را با تبادل مستقیم بین نودها به اشتراک بگذارند. سرویسها شامل ذخایر نهان (cache)، ذخایر دیسک، اطلاعات و فایلها هستند. این کاربرد مخصوصاً در Napster از استقبال عمومی زیادی برخوردار شده.
کاربردهای شبکه‌ای  کارهای شبکه که به نام کارهای مشترک نیز شناخته می‌شود، نوعی از کارهای نظیر به نظیری است که در آن از سیکلهای استفاده نشده پروسسور برای اهداف عمومی استفاده می‌شود. زمانیکه پروژه Seti@home در ۱۷ می ۱۹۹۹شروع به کار کرد، کاربردهای شبکه جز موضوعات روز شد. Seti@homeیک برنامه Screen saver است که سیکلهای استفاده نشده پروسسور صد هزاران از کامپیوترهای داوطلب را برای تحلیل نتایج جستجوها ورای هوش زمینی را تحت کنترل  درآورده و از آن استفاده می‌کند. کارهای شبکه معمولاً در محیطهای عملی، بیوتکنولوژی و محیطهای مالی استفاده می‌شود که در آنها نیاز شدید به کارهای کامپیوتری وجود دارد. بنیان اطلاعاتی توزیع شده: بنیان اطلاعاتی توزیع شده یک مند نظیر به نظیر  است که تمام اطلاعات را گرانبها کرده و آنها و سازمانشان را با هم به صورت یک سازمان مجری ذخیره می‌کند. یک سازمان مجازی ممکن است شامل چندین شرکت یا چندین شاخه باشد که به صورت یک واحدبرای رسیدن به یک هدف مشترک تلاش می‌کنند.

بسیاری از شرکت‌ها در صنعت پزشکی و سلامتی، همراه با جستجوهای علمی و بخشهای توسعه یافته، این نوع از کارهای نظیر به نظیر را برای مدیریت، توسعه، و بازیابی داده‌ها و اطلاعات مهم استفاده می‌کنند. بنیان اطلاعاتی توزیع شده یک راه موثر برای محدودیتهای جغرافیایی و سازماندهی است.