شبكه چيست؟

نیاز اصلی ایجاد شبکه مربوط به حل مساله انتقال اطلاعات به طور پیوسته میان چند کامپیوتر می باشد. به طور کلی و بدون بررسی تاریخی سیستم های شبکه های کامپیوتری امروزی بر چند پایه اصلی طراحی و پیاده می شوند.
۱- نوع و شکل شبکه یا همان توپولوژی
۲- سخت افزار که وابسته به نوع شبکه می باشد
۳- سیستم های عامل و سیستم های مدیریت شبکه

مفهوم شبکه

شبکه کامپیوتری مورد بحث ما از چند استاندارد انتقال اطلاعات, سخت افزار و اتصلات تشکیل شده است که به طور کوتاه از این قرارند:
۱- طرح شبکه یا توپولوژی: معمولاً به عنوان ستاره ای شناخته می شود (نوع بسیار ساده آن لینک دو به دو است.

۲- پروتوکل: استاندارد انتقال اطلاعات در شبکه که به وسیله موسسه استاندارد IEEE به نام TCP/IP شناخته می شود. این پروتکل, پروتکل اصلی در شبکه اینترنت بوده و بهترین, پربازده ترین پروتکل با قابلیت ردیابی (مفهوم ردیابی مربوط به بخشی از بسته های اطلاعاتی است که آدرس نقطه ارسال و مقصد و دیگر مقادیر که به عنوان شناسه بسته مطرح می شوند, مربوط می گردد) و مسیریابی (گاهی به عنوان جادوی این پروتکل و علت اصلی موفقیت آن می باشد که امکان به وجود آمدن شبکه های بزرگ کامپیوتری را به وسیله انتخاب بهترین راه عبور در یک شبکه گسترده برای رسیدن به مقصد ایجاد می کند) می باشد. از مشخصه های این نوع پروتکل که تنظیمات خاص پارامتریک را در دستگاه ها ایجاد می کند:
IP – Subnet Mask – Broad cost – Gateway – DNS
و پارامترهای دیگر که خارج از بحث می باشد.
در توضیح این پارامترها:
۱- IP (آدرس شبکه): در این نوع پروتکل مفهومی خاص و غیر قابل تکرار برای هر کامپیوتر و یا به عبارتی هر کارت شبکه وجود دارد که نشانی یا IP خوانده می شود. هر کامپیوتر در شبکه با این مشخصه شناخته شده و در شبکه با دیگر IPها ارتباط برقرار می کند. IP در حقیقت یک عدد ۳۲ رقمی در مبنای ۲ می باشد که برای راحتی کار آن را به ۴ قسمت مساوی تقسیم کرده و هر قطعه را به مبنای ۱۰ تبدیل می کنند, به این ترتیب هر IP ترکیب بدون فاصله ای است از ۴ عدد که بین ۰ تا ۲۵۵ قرار داشته و با نقطه از هم جدا می شوند, به طور مثال: ۲۰۰٫۱۰۲٫۰٫۲۵
IP واقعی و غیر واقعی: در یک شبکه بزرگ کامپیوتری تمامی IPها از نوع واقعی می باشند ولی زمانی که یک شبکه کوچک داخلی که شاید به گونه ای به این شبکه بزرگ خارجی اتصال دارد, می توان از IP غیرواقعی استفاده کرد (البته روش این استفاده و اینگونه اتصلات از این بحث خارج می باشد).
IP غیرواقعی خود به سه کلاس متفاوت, C, B, A طبقه بندی می شود که این کلاسها مربوط به تعداد کامپیوترهایی است که در آن شبکه موجود است. عمده استفاده از IP غیرواقعی از نوع کلاس C می باشد که بیشترین تعداد کامپیوتر را در یک شبکه پشتیبانی می کند که بسته به زیر کلاس این نوع, IP معمولاً به صورت زیر می باشد
۱۹۲٫۱۶۸٫۰٫۱ ~ ۱۹۲٫۱۶۸٫۰٫۲۵۵
Subnet Mask: نشان دهنده کلاس استفاده IP می باشد و به گونه ای دامنه نوسان آن را مشخص می کند. معمولاً در اینگونه شبکه ها از ۲۵۵٫۲۵۵٫۲۵۵٫۰ استفاده می شود.
Broad Cost: دامنه انتهایی سرویسهای IP را مشخص می کند (معمولاً فقط در سرویسهای لینوکس کاربرد دارد). به طور مثال ۲۵۵٫۲۵۵٫۲۵۵٫۲۵۵ .
Gateway: همانگونه که از نام آن مشخص است (به معنی دروازه) محل و یا آدرس کامپیوتری در شبکه می باشد که اطلاعات مورد درخواست برای سرویس مورد نظر از آن گرفته می شود و یا به عبارتی آدرس سرور یا سرویس دهنده شبکه می باشد (البته بیشتر در مورد سرویس دهنده اینترنت صادق می باشد).
DNS: مخفف کلمه Domain Name Server می باشد که در شبکه های اینترنت کاربرد داشته, نشان دهنده آدرس سرور تبدیل کننده Domain به IP می باشد.
سرویس دهنده و سرویس گیرنده در شبکه:
در یک شبکه کامپیوتری معمولاً هدف از ایجاد شبکه سرویس دهی و سرویس گیری کامپیوترها در شبکه می باشد. به این ترتیب که به طور معمول در یک شبکه کوچک یا محلی یک سرویس دهنده و چندین سرویس گیرنده وجود دارند.
انواع سرویسها:
سرویس چاپ (Print Server): این سرویس که به وسیله کامپیوتر خدمتگزار در شبکه یا سرور چاپ ارائه می شود این اجازه را به دیگر کامپیوترهای موجود در شبکه می دهد که همگی به طور اشتراکی از چاپ گر متصل به سرور چاپ استفاده کنند.
سرویس فایل (File Server): این سرویس به کلیه کامپیوترهای موجود در شبکه این اجازه را می دهد که از فضای حافظه مشترک (موجود بر روی کامپیوتر سرور) برای ذخیره اطلاعات و بازخوانی آن استفاده نمایند.
سرویس اینترنت (Internet Server): این سرویس به اینترنت سرور این اجازه را می دهد که سرویس اتصال و ارتباط با شبکه جهانی اینترنت در اختیار سرویس گیرندگان قرار دهند. در این نوع سرویس سرور به عنوان یک Gateway معرفی می شود. در این نوع سرویس در حقیقت, سرور تنها راه اتصالی بین سرورهای موجود در شبکه جهانی اینترنت و کامپیوترهای موجود در شبکه می باشد نه سرویس دهنده واقعی خدمات اینترنتی مثل FTP, HTTP یا Mail.
سرویسهای خاص: در این نوع سرویسها, کامپیوترهای سرویس گیرنده در شبکه قابلیت اتصال و استفاده از سخت افزار خاصی را که به سرور متصل می باشد به دست می آورند مانند سرویس انتخاب توان مصرفی.
مدیریت سرویسها در یک شبکه:
در یک شبکه که در آن سرور یا سرویس دهنده ای وجود دارد کلیه امور مربوط به کنترل یا مدیریت, کاربرد و استفاده و روش سرویس دهی در خود سرویس دهنده انجام می شود. به طور مثال نحوه دستیابی یا سطح دستیابی (فقط خواندنی یا خواندنی نوشتنی), محدودیت حجمی و یا زمان استفاده.
سیستمها و روشهای پیکربندی سرویسها:
پیکربندی با اتصال مستقیم: در این نوع پیکربندی, مدیر سرویس دهنده با حضور در کنار کامپیوتر و به طور مستقیم آن را پیکربندی می کند (یعنی با استفاده مستقیم از کنسولهای مانیتور و کیبورد و …)
پیکربندی از راه دور:
الف) اتصال مستقیم از راه دور (معمولاً به وسیله مودم): در این حالت اتصال مستقیمی از راه دور بین مدیر سیستم و سرور برقرار می شود (RAS)
ب) اتصال در محیط اینترنت: در این حالت اتصال از طریق پروتکلهای اینترنتی و بدون اتصال مستقیم انجام می شود. این حالت بیشترین مورد استفاده را برای مدیریت از راه دور دارد. از جمله این پروتکلها, Tel Net, SSH و HTTP می باشد.

سرویس فایل

مفهوم سرویس فایل:
در این سرویس, کامپیوترهای روی شبکه به اطلاعات موجود بر روی کامپیوتر سرور به طور اشتراکی دسترسی پیدا می کنند که بر حسب نوع استفاده, پیکربندی متفاوتی از این نوع سیستم وجود دارد. در این سرویس قسمتی از حافظه جانبی سرور به صورت فضای مشترک که به وسیله هر کامپیوتر سرویس گیرنده در شبکه قابل استفاده می باشد قرار می گیرد.

سطح دستیابی:
سطح دستیابی, قسمتی از سیستم مدیریت سرور می باشد که عمل کنترل و مدیریت دستیابی به فایلها را انجام می دهد به این شکل که هر سرویس گیرنده با توجه به مشخصه خود مانند (IP – Work Group – User Name.Password – …) قابلیت دسترسی در سطح خاص خود را دارد. سطح مختلف مربوط به نحوه دستیابی به فایل به صورتهای نوشتنی خواندنی, فقط خواندنی, فقط نوشتنی, محدود می باشد.
مدیریت زمان دستیابی:
محدوده زمان دستیابی, کاربر را با توجه به مشخصه آن کنترل می کند.
مدیریت امنیت و تداخل اطلاعات:
این نوع مدیریت مربوط به سرویسهای بانکهای اطلاعاتی در سطح شبکه می باشد که وظیفه کنترل دستیابی به فایلها را برای جلوگیری از تداخل دسترسی همزمان به فایلها را بر عهده دارد.

سرویس چاپ

مفهوم سرویس چاپ:
این سرویس, چاپگر متصل به کامپیوتر سرور را برای استفاده کلیه سیستمهای متصل به شبکه در اختیار قرار می دهد.
این سرویس نیز برای خود روش ها و انواع لایه های مدیریت را داراست.

توپولوژی (طرح شبکه)

۱-۱ شبکه های نظیر به نظیر
در این نوع شبکه ها معمولاً از هیچ نوع سخت افزار خاص به جز کارت و کابل شبکه استفاده نمی شود, حداکثر سرعت انتقال ۱۰ MB/S و از لحاظ استفاده عملاً از دور خارج شده و فقط به عنوان نوعی که قبلاً وجود داشته از آن صبحت می شود.

مزایا
الف) ارزانی و راحتی ایجاد شبکه
ب) برد قطعی بین دو نقطه ۱۸۰ متر موثر
ج) حساسیت کم نسبت به اختلالات مغناطیسی
د) سادگی راه اندازی نرم افزاری و کنترل شبکه
معایب
الف) کندی شبکه
ب) مناسب برای حداکثر ۱۰ کاربر فعال در یک زمان (چون در اثر افزایش کاربران عملاً شبکه دچار فشار مجازی اطلاعات شده و از کار می افتد)
ج) پایداری پایین (چون در صورت خاموش بودن یا از کار افتادگی یکی از سیستمها, همه شبکه, مختل می شود)
د) در این نوع شبکه قادر به استفاده از سرویسهای دیواره آتش (Fire Wall) و مسیریابی (Rotting)
سخت افزار شبکه
کارت شبکه (NIC): کارت شبکه با پورت کوواکسیال (BNC) (این پورت شباهت بسیاری به پورت سیم آنتن و کابلهای انتقال تصاویر ویدیویی دارد)
کابل شبکه (۱۰ Base 2): این نوع نامگذاری را می توان به صورت زیر تفسیر کرد:
عدد ۱۰ به معنای نرخ انتقال بر اساس واحد MB/S می باشد, عدد ۲ نشان از حداکثر توان طول یکپارچه کابل می باشد که در این مثال ۲۰۰ متر محاسباتی است.
مقاومتهای بست دهنده: در هر شبکه نظیر به نظیر پس از اتصال کابلها به کارتهای شبکه, دو انتهای باقیمانده کابل به وسیله دو مقاومت ۵۰ اهمی بسته می شود تا شبکه فعال شود.
هدف از ایجاد اینگونه شبکه
این گونه شبکه معمولاً در زمانی استفاده می شود که کلیه کامپیوترهای روی شبکه حالت Client/Server دارند یعنی همگی هم به یکدیگر سرویس داده و هم از یکدیگر سرویس می گیرند و بار شبکه بسیار پایین می باشد.
۲-۱ شبکه های اترنت
در این نوع شبکه از طرح یا توپولوژی های پیچیده تری استفاده می شود که در کل امکان ایجاد شبکه های با ابعاد بسیار بزرگ مثل شبکه جهانی اینترنت را فراهم می آورد.
سخت افزار شبکه
کارت شبکه (NIC): این کارتها با سرعتهای ۱۰ و ۱۰۰ MB/S (گاهی فیبرهای نوری با سرعت های چند گیگا بایت بر ثانیه) موجود می باشند.
کابل شبکه: کابلهای مورد استفاده در این نوع شبکه, زوج به هم تابیده با انواع جانبی روپوش دار و بی روپوش می باشد. حداکثر طول کابل در این حالت ۱۰۰ متر موثر است و برای طولانی تر کردن مسیر بیشتر از دو هاب یا سوئیچ نمی توان در امتداد هم استفاده کرد.
هاب: معمولاً به عنوان مرکز اتصال در شبکه شناخته می شود. عملکرد هاب اتصال چندین NIC از طریق کابل اتصال می باشد به این صورت که هاب عمل تکرار یا به عبارت دیگر عمل کپی برداری از بسته های اطلاعاتی شبکه ارسال شده از هر کامپیوتر متصل و ارسال مجدد آن به تمامی کامپیوترهای متصل به خود را انجام می دهد به صورتیکه اگر بسته اطلاعاتی از طریق یک کامپیوتر متصل به هاب به طرف شبکه فرستاده شده باشد هاب کپی از آن بسته را برای تمامی کامپیوترهای متصل به شبکه ارسال می کند (حتی برای خود کامپیوتر ارسال کننده بسته).
هاب سوئیچ: همان عمل هاب را انجام می دهد با این تفاوت که عمل مسیر گردانی (ارسال بسته های اطلاعاتی به مقصد بدون تکرار برای همه کامپیوترهای متصل به هاب سوئیچ) را در سطح پایین و فقط برای بسته های اطلاعاتی با ارسال پیوسته انجام می دهد.
سوئیچ: همان عمل هاب سوئیچ را انجام می دهد با این تفاوت که سطح کار را کامل کرده و تمامی بسته های اطلاعاتی را پس از مسیریابی به کامپیوتر مورد نظر می فرستد.
پل (Bridge): در حقیقت نقطه ایجاد پیوند دو سگمنت می باشد به این صورت که بسته های ارسالی به آن بررسی می شوند که آیا مقصد آنها سگمنت فرستنده بسته می باشد یا دیگر سگمنت مقابل و در صورتی که مبدا و مقصد بسته اطلاعاتی یک سگمنت باشد, بسته اطلاعاتی به سگمنت دیگر ارسال نخواهد شد.
مسیریاب (Router): در شبکه های بزرگ اترنت عملاً به علت تعدد مسیرها بین دو نقطه که بسته اطلاعاتی بین آنها ارسال و دریافت می شود به سخت افزاری احتیاج می باشد که بتواند عمل مسیریابی و انتخاب بهترین مسیر را برای هر بسته اطلاعاتی انجام دهد. در چنین حالتی بسته های اطلاعاتی بین مسیریابهای مختلف جابجا شده تا به مسیریابی برسد که به سگمنتی که کامپیوتر مورد نظر در آن می باشد برسد. در ساختمان اصلی چنین مسیریابهایی معمولاً به علت فشار پردازشی بالا از PC Control استفاده می شود به این معنی که یک روتر را می توان به یک کامپیوتر تشبیه کرد به این صورت که روتر یک کامپیوتر با حداقل دو کارت شبکه می باشد که با توجه به الگوریتمها و پروتکلهای مختلف کار مسیریابی را انجام می دهند.
سخت افزارهای دیگری نیز در این نوع شبکه مورد استفاده قرار می گیرند که در این پروژه مورد استفاده ای ندارد.

لینوکس چیست؟

این روزها مخصوصاً از حدود یک سال پیش در کنار نام سیستم عاملهای معروف و پرکاربرد شرکت مایکروسافت نام سیستمهای مبتنی بر GNU یا کد باز که تحت لیسانس GPL فعالیت می کنند به گوش می رسد که عموماً به عنوان قدرتهای آینده شبکه های کامپیوتری نیز معرفی می شوند.
GNU: این اصطلاح نشانگر گروهی از برنامه نویسان می باشد که قوانین خاصی را جهت برنامه نویسی و حق کپی رایت ایجاد کرده اند به این شکل که هر برنامه در ابتدا مجانی بوده و کد برنامه نیز به همراه برنامه عرضه می شود ولی کاربردهای جانبی و مسائل پشتیبانی می توانند از حقوق کپی رایت و خدمات برخوردار باشند. اطلاعات بیشتر در این زمینه در سایت www.gnu.org به دست می آید.
در گستره چنین نرم افزارهایی سیستم عامل های مختلفی نیز ایجاد شدند که به علت سیستم کد باز و قابلیت رشد و عیب یابی به وسیله هر شخص, سازمان و گروهی و قابلیت تغییر به صورت دلخواه (سفارشی) رشد بسیار سریعی داشتند و از جمله آنها FreeDBS, Linux, Lindows, Licoris که هر کدام در گروه بندی خود به عنوان یک خانواده بزرگ از سیستم عامل های مختلف دارای زیر شاخه های بسیار متعددی می باشند. به طور مثال لینوکس, خود دارای ۱۸ نوع فعال و پرکاربرد بوده که از جمله معروفترین آنها, Red Hat, Mandrake, Suso, Caldro می باشند.
در میان این سیستمها, Red Hat به علت کارآیی و پرفورمنس بالاتر و قابلیت ایجاد رابط های گرافیکی در سطح وسیع تر, پرکاربردترین این سیستمهاست.
ساختار اجرایی و کاری در لینوکس:
کرنل (هسته مرکزی): بخش هسته و یا همان مغز فعال سیستم عامل می باشد که کنترل اصلی مدیریت و بخش مرکزی و اجرا کننده سیستم عامل بوده و به طور عمده در کلیه سیستم های لینوکس کاملاً یکسان می باشد (تفاوت تنها در ورژن می باشد).
بسته های نرم افزاری اصلی (Main Package): این بسته های نرم افزاری قابلیت های اجرایی اصلی این سیستم عامل را در بر می گیرد مانند بسته های کنترل مدیریت ورودی و خروجی کامپیوتر که خود به اجزای واسط خروجی نظیر مانیتور, ورودی مانند کیبورد و کارت های شبکه و کلیه ادوات ورودی و خروجی.
بسته های کاربردی (Pro Package): این نوع بسته های نرم افزاری معمولاً قابلیت های ویژه ای را به بسته های نرم افزاری اصلی می افزاید به طور مثال بسته XFree86 قابلیت ایجاد رابط گرافیکی هوشمندی را برای ایجاد محیط گرافیکی واسط کاربر و سیستم عامل به بسته نرم افزاری مدیریت کنترل ورودی و خروجی می افزاید.
بسته های نرم افزاری اضافی (Add Package): این بسته های نرم افزاری به عنوان بسته های برنامه های کاربردی بر روی این سیستم عامل نصب و اجرا می شود.
نصب سیستم عامل لینوکس (Red Hat 8.0):
نصب این سیستم عامل به وسیله سه عدد CD انجام می شود که CD اول, Bootable می باشد (قابلیت راه اندازی سیستم از روی CD).
در مراحل نصب, مراحل زیر را از نظر ایجاد شبکه باید در نظر بگیریم:
در هنگام انتخاب بسته های نرم افزاری مورد نظر باید بسته های نرم افزاری SMB Server و SMB Client و SWAT که زیرشاخه ای از Windows File System Service می باشد حتماً انتخاب شوند (این بسته های نرم افزاری را می توان بعد از نصب سیستم عامل نیز افزود).
در مرحله آخر پیکر بندی لینوکس که در مورد کارت شبکه متصل به سیستم پارامترهای لازم درخواست می شود, دو حالت وجود دارد:
الف) می توان پارامترهای مورد نظر را همان ابتدا و در هنگام نصب در سیستم وارد کرد.
ب) راه دیگر تنظیم این پارامترها پس از نصب کامل سیستم می باشد (که البته مورد نظر در این پروژه بعد از نصب می باشد).

سرویسهای اجرا شونده:
در هر سیستم عامل لینوکس که در حال اجرا می باشد, سرویسهای خاصی می توانند اجرا شوند که کنترل قسمتهای مختلفی را به دست گیرند و یا سرویس سرور را فعال کنند (اجرا و یا توقف این نوع سرویسها اختلالی در کارکرد خود سرور ایجاد نمی کند و تنها مربوط به سرویسهای خارجی می باشد “شبکه”).
سرویسهای لازم برای ایجاد ابزار لازم جهت سرویس فایل و چاپ به وسیله لینوکس که سرویس گیرنده های ویندوز را پشتیبانی کند, سرویس SMB یا سامبا سرور می باشد. البته سرویسهای دیگری نیز در کنار این سرویس باید فعال باشند که به عنوان نوعی پیش نیاز برای این سرویس مطرح می شوند مانند Network, IPTable, SWAT و … که معمولاً به صورت پیش فرض سیستم عامل Red Hat همگی فعال می باشند.
کار با واسط های گرافیکی و محیط متنی:
واسط متنی (Shell): در محیط لینوکس, دو نوع واسط کاربری برای اپراتور وجود دارد که اولین آن محیط متنی یا نوشتاری می باشد. این محیط شباهت بسیاری به محیط MS Dos میکروسافت داشته با این تفاوت که دستورات مختلف یا متفاوتی را می پذیرد. این واسط متنی خود انواع مختلفی دارد که می توان هر نوع را با نصب بسته نرم افزاری مربوطه, اضافه کرد (هر نوع می تواند تفاوتی در ساختار دستورات داشته باشد). معروفترین آنها واسط متنی Bash می باشد که قدیمی ترین و پرکاربردترین آنها نیز هست (پیش فرض خود سیستم عامل). دستورات این واسط های متنی شباهت زیادی به دستورات واسط متنی در یونیکس دارد که به عنوان پیشکسوت لینوکس محسوب می شود.

واسط گرافیکی: واسط های گرافیکی در لینوکس به صورت یک بسته نرم افزاری اجرا می شوند و محیط رابط گرافیکی را ایجاد می کنند و به طور کلی متفاوت از واسط گرافیکی محیط ویندوز می باشند که به عنوان بخشی تفکیک ناپذیر از هسته سیستم عامل می باشد. این تفاوت, تواناییهای ویژه ای را برای لینوکس به همراه داشته که رشد محیط GUI را در آن سریعتر و راحت تر کرده است. به همین علت است که ما در لینوکس با چندین واسط گرافیکی که کاملاً متفاوت می باشند, برخورد می کنیم که دو نوع اصلی و پرکاربرد آنها را Gnome و Kde می باشد و در سطح بعدی شاید Windows Maker. این واسط ها محیط گرافیکی را پایه گذاری می کنند که این اجازه را می دهد که برنامه هایی با محیط GUI به واسطه این کنسولها اجرا شوند.

راه اندازی عملی شبکه و سرویس فایل و چاپ در لینوکس

پیش فرض: سیستم عامل لینوکس همراه با یک عدد کارت شبکه به طور کامل بر روی یک کامپیوتر به عنوان سرور شبکه نصب شده است.
در این حالت سیستم را روشن کرده و در هنگام ورود به سیستم (Log in) نام مدیریت سیستم را برمی گزینیم Root): همان User Name و Password مربوط به مدیر سیستم می باشد که در هنگام نصب سیستم عامل به عنوان روت پسوورد به سیستم وارد شده است), از کلید Session برای انتخاب گزینه Gnome (واسط کاربر گرافیکی) استفاده می کنیم. پس از بالا آمدن کامل محیط گرافیکی, سه مرحله را در جهت راه اندازی سرویس شبکه انجام می دهیم:
بررسی بسته های نرم افزاری مورد نیاز برای راه اندازی سرویس: برای راه اندازی این سرویس دو نوع کلی بسته های نرم افزاری لازم می باشد:
الف) بسته های نرم افزاری لازم جهت ایجاد شبکه: این بسته های نرم افزاری همیشه به عنوان بسته های پیش فرض و معمولاً غیر قابل حذف در سیستم وجود دارند و نیازی به بررسی آنها نیست و فقط یکی از آنها که ایجاد کننده محیط واسط گرافیکی برای پیکر بندی شبکه می باشد به نام Network Device Control به عنوان پیش فرض در محیط واسط گرافیکی Gnome قرار دارد.
ب) بسته های نرم افزاری جهت راه اندازی سرویس فایل و چاپ: برای این سرویس سه بسته نرم افزاری مورد نیاز می باشد با نام
۱) Samba SMB Server: راه انداز اصلی سرویس فایل و چاپ.
۲) Samba – Client : قابلیت سرویس گیری از سرویس SMB را برای خود سرور ایجاد می کند.
۳) SWAT: به عنوان نوعی Plug in, کار ایجاد محیط گرافیکی با قابلیت مدیریت از راه دور را برای سرور ایجاد می کند.
برای افزودن این بسته های نرم افزاری مراحل زیر را به این ترتیب انجام می دهیم:
Start Application à System Setting à Packages
و سپس گزینه Windows File server که شامل دو پکیج SMB Client و SMB Server می باشد را انتخاب کرده و سپس دکمه Update را کلیک می کنیم. لینوکس در این حالت به طور اتوماتیک, CDهای لازم جهت نصب بسته های نرم افزاری را درخواست می کند.
برای نصب SWAT به طور دستی عمل می کنیم, به این صورت که CD شماره ۳ را درون CD ROOM قرار داده و در فهرست RedHatRPMS, فایل samba-swat-2.2.5-10.i386.rpm را پیدا کرده و روی آن دابل کلیک می کنیم. پنجره جدیدی ظاهر می شود که با زدن دکمه Continue بسته نرم افزاری به طور کامل نصب می شود.
۲- پیکربندی شبکه: مراحل زیر را به ترتیب طی می کنیم:
الف) در محیط گرافیکی Gnome (Desktop) به ترتیب
Start Application à System Tools à Network Device Control
در این منو, کلیه سخت افزارهای موجود برای ایجاد شبکه به چشم می خورند که سخت افزار مورد نظر در این حالت, کارت شبکه می باشد که در این منو با eth0 نمایش داده شده است. برای فعال یا غیرفعال کردن این رابط شبکه, گزینه های Active و Deactive در سمت راست منو وجود دارند ولی قبل از فعال کردن آن باید پارامترهای آن را تعیین کنیم که به این منظور رابط شبکه را انتخاب کرده تا آبی رنگ شود, سپس گزینه Configure را جهت پیکربندی این کارت شبکه انتخاب می کنیم.
eth0 à Configure
در این منو گزینه eth0 را انتخاب کرده تا آبی رنگ شود و بعد از آن, گزینه Edit را انتخاب می کنیم.
eth0 à Edit
در منوی جدید باز شده, کلیه تنظیمات مربوط به این رابط شبکه موجود می باشد که به ترتیب از بالا به پایین بررسی می شود (کلیه مواردی که زیر آنها خط کشیده شده است, موارد انتخابی برای پیکربندی می باشند).
– نام واسط شبکه Nickname: eth0
– در صورت انتخاب این گزینه, کارت شبکه با بالا آمدن سیستم عامل, فعال می شود.
Active Devise When Computer Start:
– برای حالت چند کاربره (برای سرویس ما مهم نیست):
Allow All User To Enable And Disable The Device
– برای حالتی است که در شبکه سرورهای DHCP وجود دارند که خود سیستم IP مناسب را از آنها دریافت می کند:
Automatic … . .
– مربوط به گزینه قبل می باشد:
Host Name Option.
– پارامترها به صورت دستی تنظیم می شود:
Static … . .
– آدرس IP از نوع غیرواقعی از کلاس C:
Address: 192.168.1.1
– وابسته به کلاس IP:
Subnet Mask: 255.255.255.0
– برای راه اندازی این سرویس مهم نمی باشد:
Default Gateway:
پس از انتخاب این گزینه ها, گزینه OK را انتخاب کرده تا این تغییرات ذخیره گردند و سپس گزینه Apply در منوی زیری و در نهایت گزینه Close را انتخاب می کنیم. OK à Apply à Close
در این حالت پیکر بندی شبکه به پایان رسیده و برای تاثیر پذیری کامل این تنظیمات بهتر است یک بار سیستم را خاموش و روشن کنیم.
۳- پیکربندی و اجرای برنامه سرور فایل: در مورد سرویس فایل و چاپ, عملیات پیکربندی به وسیله یک واسط گرافیکی تحت وب که خود ایجاد شده از سرویس دیگری به نام SWAT می باشد, انجام می شود. برای فعال کردن سرویس SWAT و سرویس مرکزی فایل و چاپ مراحل زیر انجام می گیرد:

Start Application à Server Setting à Service à SMB à à
à SWT à à
با این کار دیگر احتیاجی به تنظیم دستی فایل SMB.Conf نمی باشد و این واسط گرافیکی آن تغییرات را در فایل مورد نظر ایجاد می کند.
پس از انجام این مراحل, سرویسهای لازم در حال اجرا می باشند و نوبت به پیکربندی سیستم می رسد. مراحل زیر را به ترتیب انجام می دهیم:
Start Application à Extras Server Setting à Samba Configuration
پس از انجام مراحل بالا, مرورگر صفحات اینترنت, صفحه ای را باز کرده که منوی جدیدی روی آن ایجاد می شود. در این حالت, سرویس, نام و رمز مدیریت سیستم را درخواست می کند. با وارد کردن نام و رمز مدیریت وارد منوی اصلی می شویم. این نوع سیستم گرافیکی پیکربندی, قابلیت مدیریت از راه دور را نیز ایجاد می کند به این ترتیب که روی هر کامپیوتر شبکه اگر آدرس دومین سرور مورد نظر یا IP هاستینگ سرور به همراه پورت مورد نظر وارد شود, این سیستم مدیریتی فعال خواهد شد. Url مورد نظر به صورت زیر است:
http://127.0.0.1:901
که به جای IP مورد نظر می توان دومین Local Host را نیز استفاده کرد (البته قابلیت تغییر این IP و دومین نیز وجود دارد که در یکی از قسمتهای پیکربندی کارت شبکه می باشد).
پس از ورود به صفحه پیکربندی با ۷ کلید اصلی در بالای صفحه روبرو می شویم.
گزینه اول: Home
در هنگام ورود نیز به عنوان صفحه اول به نمایش درمی آید. این صفحه شامل کلیه راهنماییهای لازم و طبقه بندی شده برای پیکربندی سرور SMB می باشد که با فرمت HTML در اختیار کاربر قرار می گیرد.
گزینه دوم: Globals (تنظیمات کلی)
در بالای صفحه ۳ گزینه مربوط به ذخیره تغییرات, بازگشت به حالت اول و نمایش پیشرفته وجود دارد.
ذخیره تغییرات (Commit Change): عمل ذخیره تغییرات جدید را بر روی فایل SMB.Conf انجام می دهد.
بازگشت به حالت اول (Reset Value): کلیه گزینه ها را به حالت قبل از تغییرات برمی گرداند (نه حالت پیش فرض).
نمایش پیشرفته (Advanced Configure): این گزینه قابلیتهای کامل و تمامی جزئیات قابل تنظیم برای قسمت اصلی را به نمایش می گذارد.
در پایین این سه گزینه, پنج بخش اصلی وجود دارد که به ترتیب:
Base option
– (گروه کاری): در شبکه های ویندوز برای گروه بندی و ایجاد ساختار درختی در شبکه ها مورد استفاده قرار می گیرد و می توان هر نام دلخواهی را به آن نسبت داد.
Work Group
– نام سرویس دهنده SMB بر روی شبکه می باشد که به طور پیش فرض با DNS سرور, یکی می باشد و به طور کلی هر نامی را می توان به آن نسبت داد.
Net Bios Name
– نام و یا رشته ای که نشانگر سرور در شبکه می باشد و می توان نام دلخواهی به آن نسبت داد. این نام در هنگام پرینت برای نشان دادن سرور پرینت در صفحه چاپ شده و مشخص کردن آن به عنوان سرور استفاده می شود. برای مثال می توان از نام Evaz University استفاده کرد. البته به طور پیش فرض Samba%V قرار داده شده است.
Server String
– ابزار و یا وسیله اتصال به شبکه را مشخص می کند که به چند طریق می توان آن را نشان داد:
۱) نام وسیله اتصال به طور مثال eth0
۲) IP Address وسیله و در کنار آن محدوده تغییرات آن مثل ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱/۵۰ و یا با نوشتن محدوده تغییرات کامل مثل ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱/۲۵۵٫۲۵۵٫۲۵۵٫۰
Interfaces
Security Options
این بخش محدوده دستیابی را مشخص می کند.
– روش مدیریت دستیابی را مشخص می کند و به طور کلی دارای ۴ گزینه می باشد:
۱) Share: برای سیستمهایی که می خواهند بدون رمز و نام ورودی از سرویس استفاده کنند.
۲) User: معمولاً در حالتی استفاده می شود که رمز و نام ورود ماشین سرور گیرنده با ماشین سرویس دهنده یکی باشد. در این حالت برای دسترسی به سرویس, داشتن رمز و نام ورودی, الزامی است.
۳) Server: این حالت به طور کلی به عنوان زیرمجموعه ای از حالت یوزر به حساب می آید. در این حالت سرور ابتدا سعی می کند با پاس تقاضای سرویس گیرنده به SMB Server دیگر, رمز و نام ورودی را به دست آورد و اگر این کار ممکن نبود یا سرور دیگری نیز در شبکه موجود نبود, به همان حالت یوزر بازمی گردد.
۴) Domain: این حالت فقط در زمانی قابلیت انتخاب را دارد که Samba ASWD (قسمتی از بسته نرم افزاری سامبا) که برای اضافه کردن سرور به لیست دومین های سرویس دهنده ویندوز NT فعال شده باشند و در این حالت Samba Server با مراجعه به سرور NT رمز و نام ورودی مورد نظر را دریافت می کند.
Security
– به علت پیچیدگی این گزینه از جزئیات صرف نظر می شود.
Encrypt Pass
– به علت پیچیدگی این گزینه از جزئیات صرف نظر می شود.
Up Encrypted
– به علت پیچیدگی این گزینه از جزئیات صرف نظر می شود.
Unic Pass Sync
– نامی است که برای تمام کامپیوترهای موجود در شبکه به عنوان نام ورودی قابل استفاده می باشد ولی قابلیت استفاده از سرویس چاپ را از آنها می گیرد و در حقیقت آنها به طور کامل وارد سرور نمی شوند. نام معمول برای اینگونه نام ورودی, ftp می باشد و اگر مدیر سیستم می خواهد حق چاپ را از میهمان وارد شونده به سیستم بگیرد, استفاده از نام ورودی No body الزامی است.
Guest Account
– محدود کردن استفاده ماشین های مختلف در شبکه. این گزینه برای ایجاد محدودیت دستیابی به وسیله کامپیوترهای دیگر با توجه به نام و آدرس آنها می باشد. به طور مثال می توان از محدوده IP خاص استفاده کرد مانند ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۰/۲۵۵٫۲۵۵٫۲۵۵٫۰ که در این حالت کلیه سیستمها در محدوده این IP می باشند, قادر به استفاده از سرویس می باشند.
Host Allowed
– بر خلاف Host Allowed عمل کرده و تمامی کامپیوترهایی که نمی توانند به سرویس دسترسی داشته باشند را مشخص می کند.
Host Deny
Login Options
– حداکثر کسانی که می توانند در یک زمان از سرویس استفاده کنند را مشخص می کند که به طور پیش فرض صفر می باشد یعنی بدون محدودیت.
Log Level
– حداکثر اندازه فایل Log را مشخص می کند که تا چه اندازه می تواند رشد کند و صفر به معنی نامحدود است و پیش فرض ۵۰۰۰ می باشد.
Max Log Size
Browse Options
– در حقیقت مشخص کننده سطح سرویس گیرندگان مرتبط با سرور می باشد که به صورت جستجو کنندگان اصلی در گروه کاری فعالیت می کنند. پیش فرض در این حالت, ۲۰ می باشد.
OS Level
– دارای سه حالت می باشد. این گزینه مربوط به فعال کردن قسمتی از سرور سامبا می باشد که اگر سرویس داخلی NMBD فعال بوده و جستجو کننده اصلی انتخاب شده برای گروه کاری NMBD قرار گرفته باشد, به کار می آید. به طور معمول گزینه مورد انتخاب Auto است.
Preferred Master
– این گزینه به سرویس NMBD, این اجازه را می دهد که به عنوان جستجوکننده اصلی در شبکه محلی فعال شود و پیش فرض آن Yes یا فعال می باشد.
Local Master
– در این گزینه به سرویس NMBD اجازه داده می شود که سرویس ایجاد لیست درختی را در شبکه بزرگ جهانی ایجاد کند. گزینه پیش فرض Auto می باشد.
Domain Master

Wins Options
– در صورت وجود سرور Wins در شبکه, IP Address آن و یا دومین آن در این محل قرار می گیرد و در حالت پیش فرض خالی می باشد.
Wins Server
– برای زمانی که فقط یک کامپیوتر سرویس گیرنده در شبکه قرار دارد می توان این سرویس را فعال کرد. در این حالت NMBD Service در سامبا به عنوان Wins فعال می شود.
Wins Support
پس از پر کردن کلیه گزینه های مورد لزوم, گزینه Commit Change را کلیک کرده تا تغییرات, ثبت شوند.
در این صفحه اصلی, دو Option دیگر نیز به نامهای Tuning Option و Print Option وجود دارند که در سرورهای مختلف با توجه به ساختار کلی لینوکس می توانند وجود داشته یا نداشته باشند ولی در حالت وجود این گزینه ها, لازم به هیچگونه تغییری در آنها نمی باشد.
گزینه سوم: Shares (منوی ایجاد پوشه های اشتراکی)
در این منو نیز با سه گزینه اصلی Chose Share, Delete Share و Create Share روبرو می شویم.
Chose Share: برای انتخاب سرویس Shareی که قبلاً ایجاد شده مورد استفاده قرار می گیرد.
Delete Share: برای پاک کردن سرویسی که قبلاً ایجاد شده به کار می رود.
Create Share: برای ایجاد سرویس جدید به کار می رود.
برای شروع, نامی را برای سرویس خود انتخاب کرده و گزینه Create را می زنیم. پس از این کار دریچه دیگری در زیر دریچه اول ایجاد شده که دارای قسمتهای اصلی:
Base Option
– نامی که از این سرویس ایجاد شده در کامپیوتر سرویس گیرنده نمایش داده می شود.
Comment
– فهرست و مکان پوشه ای است در حافظه جانبی سرور که با این سرویس در اختیار دیگران قرار می گیرد.
Path

Security Option
– قبلاً در قسمت Global توضیح داده شده است.
Guest Account
– مشخص می کند که آیا سرویس گیرندگان قادر به ارسال و یا نوشتن اطلاعات بر روی این سرویس می باشند یا خیر.
Read Only
– مشخص می کند که آیا سرویس میهمان یا ورود بدون رمز فعال باشد یا خیر.
Guest OK
– قبلاً در قسمت Global توضیح داده شده است.
Hosts Allow
– قبلاً در قسمت Global توضیح داده شده است.
Hosts Deny
Browse Option
– مشخص می کند که آیا سرویس گیرندگان در فهرست Share شده خود این سرویس را مشاهده کرده و بتوانند در ساختار درختی آن حرکت کنند یا خیر.
Browseable
Miscellaneous Option
– این گزینه این امکان را ایجاد کرده که سرویس را به طور کامل خاموش یا روشن کنیم.
Available
پس از تکمیل کلیه گزینه ها گزینه Commit Change را کلیک می کنیم.
در این منو نیز گزینه هایی وجود داشت که توضیح داده نشد. اکثر این گزینه ها مربوط به تنظیمات ساختار اصلی سرور لینوکس می باشد که وابسته به روش نصب و پیکربندی دیگر عوامل مربوط به سیستم است و به طور پیش فرض همگی برای راه اندازی این سرویس مناسب می باشد.

گزینه چهارم: Printers (سرویس چاپ)
مانند منوی Share, در این منو نیز سه گزینه وجود دارد که با انتخاب نامی جدید برای سرویس چاپ و یا انتخاب یکی از پرینترهایی که قبلاً بر روی سیستم عامل نصب شده اند به ترتیب گزینه های Create و یا Change را انتخاب می کنیم.
کلیه منوهای ظاهر شده کاملاً شبیه منوهای گزینه Share می باشند با این تفاوت که گزینه Printable در آنها وجود دارد که اجازه پرینت مستقیم را به سرویس گیرندگان چاپ می دهد.
گزینه پنجم: Status (وضعیت سیستم)
در این منو, کلیه وضعیتهای در حال اجرا مشاهده می شود. همچنین در این منو قادر به روشن یا خاموش کردن سرویس مرکزی SMBD و زیرسرویس NMBD می باشیم که این کار برای ایجاد تغییرات ذخیره شده در سرور لازم می باشد.
به روز رسانی این صفحه به وسیله گزینه Refresh در دو حالت اتوماتیک زمانی و دسته ای انجام می گیرد.
گزینه ششم: View (نمایش فایل پیکربندی)
در این منو, کلیه خطوط لازم در SMBD.Conf که پارامترهای اصلی سرویس را نشان می دهد به نمایش درآمده و برای نمایش کلیه خطوط این فایل از گزینه Full View استفاده می شود.
گزینه هفتم: Password (رمز ورود)
این منو از دو بخش اصلی Server Password Management که برای تغییر رمز ورودی از روی خود کامپیوتر سرور استفاده می شود و Client/Server Password Management که برای تغییر رمز ورود و ایجاد رمز ورودی برای سرویس گیرندگان SMB استفاده می شود.

باید توجه داشت که پس از پیکربندی کامل باید آن را در منوی Status یک بار به طور کامل Restart کرد تا سرویس به طور کامل راه اندازی شود.

پیکربندی سیستمهای سرویس گیرنده (Windows)

بر روی کامپیوتر های ویندوز, Control Panel را باز کرده و بر روی Network, دابل کلیک کنید. صفحه Identification را انتخاب نموده و مطمئن می شویم که در قسمت Computer Name, نامی وارد شده و در قسمت Work Group نیز همان نامی وارد شده که در SWAT وارد کردیم.
به صفحه Configuration باز می گردیم و Client For Microsoft Network را به عنوان ورود اولیه به سیستم انتخاب می نماییم (Primary Netware Logon). همچنین بر روی File And Print Sharing کلیک نموده و مطمئن می شویم که فعال می باشد. بر روی کلید OK کلیک نموده تا تغییرات ذخیره شوند و سپس سیستم را راه اندازی مجدد می نماییم.
پس از راه اندازی مجدد سیستم, از شما خواسته خواهد شد که به سیستم وارد شوید (Log in) از کلمه ورود و رمز عبوری که در SWAT معین نمودید استفاده کنید. در صفحه کار ویندوز, بر روی Network Neighborhood کلیک نمایید.
در این مرحله باید بتوانید کامپیوتر ویندوز و کامپیوتر لینوکس را با نامهایی که به آنها نسبت داده اید, ببینید. بر روی کامپیوتر لینوکس دابل کلیک کنید تا باز شود. ممکن است رمز عبور از شما سوال شود. در این صورت رمز عبور کاربر تعیین شده در SWAT را وارد نمایید.