فرازهایی از صحیفه سجادیه

نیایش دوازدهم: در اعتراف به‌ گناهان ‌و‌ طلب توبه از‌ خداى متعال

پروردگارا مرا سه امر از‌ سئوال به‌ درگاهت منع مى کند ‌و‌ محجوب مى سازد ‌و‌ یک امر باز به‌ مسئلت ‌و‌ درخواست از‌ حضرتت دعوت مى کند ‌و‌ راغب مى گرداند

آن سه چیز که‌ محجوب ‌و‌ ممنوعم مى سازد یکى آنکه تو‌ (که مولاى من‌ ‌و‌ آفریننده من‌ ‌و‌ ولى نعمت من‌ هستى) مرا به‌ طاعتت امر کردى ‌و‌ من‌ کندى نموده (و سهل شمردم) (به عصیان پرداختم) (و چنانکه باید ‌و‌ شاید به‌ طاعت قیام نکردم) دیگر آنکه تو‌ از‌ معاصى ‌و‌ گناهان مرا نهى کردى ‌و‌ من‌ بر‌ انجام ‌آن معاصى شتابان رفتم دیگر آنکه نعمت (بى شمار) به‌ من‌ عطا فرمودى ‌و‌ من‌ در‌ شکر ‌آن تقصیر ‌و‌ کوتاهى کردم (این سه چیز مرا شرمنده مى کند که‌ به‌ درگاه کرمت روآورم)
̶  اما ‌آن یک که‌ مرا ترغیب ‌و‌ دعوت بر‌ مسئلت از‌ تو‌ (و عرض حاجت به‌ درگاه کرمت) مى کند تفضل ‌و‌ لطف ‌و‌ کرم تست بر‌ آنکه رو‌ به‌ درگاه تو‌ آرد (و دست نیاز به‌ سوى حضرتت دراز کند) ‌و‌ با‌ حسن ظن (به کرم ‌و‌ احسان تو) به‌ درگاه رحمتت وارد مى شود چون هر‌ چه تو‌ احسان کنى همه صرف فضل ‌و‌ کرم است (اگر تو‌ درد دهى به‌ که‌ دیگرى درمان- ‌و‌ گر تو‌ زخم دهى به‌ که‌ دیگرى مرهم) (درودى گر نفرمائى به‌ دشنامى عزیزم کن- که‌ گر تلخ است شیرین است از‌ ‌آن لب هر‌ چه فرمائى) ‌و‌ هر‌ نعمت که‌ تو‌ منعم حقیقى بخشى نخستین نعمت است (نعمتى تازه ‌و‌ اول نعمت بى سابقه است)

̶  حالى من‌ این بنده ام اى خداى من‌ که‌ به‌ درگاه عزتت (و دربار سلطنتت) ایستاده ام به‌ حال تذلل ‌و‌ تسلیم در‌ حالى که‌ از‌ خود شرمگینم از‌ حضرتت درخواست (حاجت ‌و‌ نیازمندیهاى خویش) مى کنم با‌ حال عجز ‌و‌ فقر ‌و‌ سختى

̶  و مقر ‌و‌ معترفم که‌ هنگام لطف ‌و‌ احسانت من‌ مطیع ‌و‌ تسلیم فرمانت نشده ام مگر آنکه به‌ کلى از‌ عصیان ‌و‌ نافرمانیت دورى گزینم ‌و‌ در‌ همه احوال ‌و‌ تمام حالات از‌ تشکر ‌و‌ امتنان ‌و‌ سپاسگزارى حضرتت غفلت نکنم.

̶  بارى اى خداى من‌ آیا اقرار ‌و‌ اعتراف در‌ حضورت به‌ سوء اعمال ‌و‌ زشتى کردارم به‌ حالم سودمند است؟ (و قهر تو‌ را‌ به‌ لطف ‌و‌ سیئاتم را‌ به‌ حسنات مبدل مى کند) ‌و‌ مرا این اقرار به‌ گناه ‌و‌ ارتکاب عصیان از‌ عذابت نجات مى دهد؟ یا‌ آنکه (اقرار سودى نبخشد ‌و‌ نجاتم از‌ قهر ندهد) بلکه در‌ این مقام باز خشم ‌و‌ غضبت را‌ بر‌ من‌ (در اثر نافرمانى ‌و‌ عصیانت) لازم گردانیدى ‌و‌ در‌ وقتى که‌ به‌ درگاهت دعا مى کنم باز بر‌ من‌ سخط ‌و‌ قهرت را‌ فرض ‌و‌ حتمى فرمودى

̶  پاک ‌و‌ منزهى. پروردگارا من‌ هرگز (با همه زشتى اعمال ‌و‌ کثرت گناهان بزرگ) از‌ لطف ‌و‌ رحمتت مایوس نخواهم بود در‌ صورتى که‌ درهاى توبه ‌و‌ بازگشت به‌ درگاهت محققا به‌ روى من‌ باز است بلکه به‌ مقاله ‌ى‌ بنده اى خوار ‌و‌ ذلیل سخن مى گویم که‌ او‌ درباره نفس خود ظلم ‌و‌ ستم کرده ‌و‌ به‌ مقام احترام (و نوامیس شرع) مولاى خود اهانت نموده

̶  (همه عمرش به‌ غفلت از‌ کف داده) تا‌ هنگامى که‌ دید که‌ مدت عمرش منقضى گشته ‌و‌ دوران عمرش تا‌ انتهاء به‌ سر‌ رسیده است ‌و‌ اینک هیچ راه فرارى ‌و‌ مهرب ‌و‌ گریزگاهى از‌ ملاقات تو‌ (و از‌ محاسبه ‌و‌ قهر تو) ندارد تو‌ را‌ ناچار با‌ انابه ‌و‌ تضرع ‌و‌ زارى ملاقات مى کند (که شاید از‌ ‌و‌ درگذرى ‌و‌ بر‌ او‌ ترحم فرمائى) ‌و‌ به‌ درگاه حضرتت با‌ توبه ‌ى‌ خالص بازمى گردد آنگاه با‌ قلبى پاک (از شائبه ریا ‌و‌ شک ‌و‌ ریب) ‌و‌ دلى پاکیزه (از توجه به‌ غیر خدا) در‌ پیشگاه حضرتت قیام مى کند. ̶ و با‌ صداى ضعیف ‌و‌ آهسته (که لازمه ‌ى‌ حال تضرع ‌و‌ زارى است) تو‌ را‌ به‌ دعا مى خواند

̶  در حالى که‌ سر‌ (از خجلت) به‌ زیر انداخته ‌و‌ پشت (به طاعت) خم کرده به‌ حال پریشان ‌و‌ سخت از‌ خوف ‌و‌ خشیتت پایش مى لرزد ‌و‌ رخسارش در‌ آب چشمان غرق است ‌و‌ به‌ نداى «یا ارحم الراحمین» تو‌ را‌ مى خواند (و به‌ درگاه کرمت مى نالد ‌و‌ عرض مى کند) اى مهربانترین مهربانان عالم ‌و‌ اى ترحم کننده تر از‌ هر‌ کس که‌ (پریشان حالان) از‌ او‌ طلب لطف ‌و‌ رحمت کنند ‌و‌ اى با‌ عاطفه تر از‌ هر‌ که‌ (گناهکاران) به‌ گردش درآیند ‌و‌ از‌ او‌ آمرزش طلبند ‌و‌ اى کسى که‌ عفو ‌و‌ بخشش او‌ بیش از‌ قهر ‌و‌ انتقام اوست ‌و‌ اى کسى که‌ رضا ‌و‌ خشنودیش فزونتر از‌ خشم ‌و‌ غضب اوست

̶  اى خدائى که‌ خلق را‌ به‌ واسطه ‌ى‌ بخشش ‌و‌ آمرزش نیکو به‌ حمد ‌و‌ ثناى خود مشغول کرده ‌ى‌ اى خدائى که‌ بندگانش را‌ به‌ قبول توبه ‌و‌ انابه عادت داده ‌ى‌ اى خدائى که‌ فساد کارى بندگان را‌ به‌ توبه کردن اصلاح فرمائى ‌و‌ اى خدائى که‌ به‌ اندک عملى از‌ بندگان راضى ‌و‌ خشنود است ‌و‌ طاعت اندک آنها را‌ به‌ فضل ‌و‌ کرم پاداش بسیار عطا کند ‌و‌ اى خدائى که‌ براى بندگان اجابت دعا را‌ ضمانت کرده (که در‌ کتاب خود فرموده ادعونى استجب لکم) ‌و‌ اى خدائى که‌ به‌ بندگانش از‌ فضل ‌و‌ کرم خود وعده پاداش نیکو داده (که ‌آن بهشت ابد ‌و‌ سعادت جاوید است)

̶  اى خدا من‌ معصیت کارتر از‌ بسیار کسان دیگر که‌ همه را‌ بخشیدى نیستم ‌و‌ من‌ زشت ‌و‌ بد عمل تو‌ را‌ از‌ آنانکه از‌ گناهان عذر خواستند ‌و‌ تو‌ عذرشان پذیرفتى (و همه آنها را‌ آمرزیدى) نیستم ‌و‌ من‌ ستمکارتر از‌ آنانکه به‌ درگاهت توبه ‌و‌ انابه کردند به‌ آنها لطف ‌و‌ احسان کردى نیستم

̶  منهم در‌ همین مقام (و همین ساعت) حاضر به‌ سوى تو‌ بازگشته ‌و‌ به‌ درگاهت توبه مى کنم توبه کسى که‌ از‌ عملش که‌ با‌ افراط ‌و‌ تفریط رفته (و همه کارش قصور ‌و‌ تقصیر بوده) سخت پشیمانست در‌ حالى که‌ از‌ بار سنگینى گناهان که‌ بر‌ او‌ جمع گردیده سخت هراسان ‌و‌ ترسانست ‌و‌ از‌ ورطه عصیانها که‌ در‌ ‌آن افتاده سخت شرمنده است

̶  در صورتى که‌ مى داند عفو ‌و‌ بخشش از‌ گناه بزرگ او‌ پیش (رحمت بى انتها ‌و‌ لطف ‌و‌ احسان بى حد) تو‌ بزرگ نیست ‌و‌ در‌ گذشتنت به‌ کرم ‌و‌ عفو از‌ معصیت بزرگ او‌ (که نافرمانى خداى بزرگ است) نزد تو‌ آسان است ‌و‌ حلم ‌و‌ تحمل بار جنایتهاى فاحش (و زشتى بدکاریهاى موحش) او‌ بر‌ تو‌ بسى سهل ‌و‌ بى زحمت است (چون از‌ جنایات ‌و‌ اعمال قبیح بندگان بر‌ مقام قدس ‌و‌ عظمت ‌و‌ کبریائى تو‌ هیچ زیان نرسد بلکه ضررش اگر نبخشى بر‌ خود آنهاست) ‌و‌ باز مى دانم اى خدا که‌ بهترین بندگان نزد تو‌ ‌آن است که‌ بر‌ عبودیتت هیچ تکبر ‌و‌ خودبینى نکند (و در‌ مقام طاعتت با‌ کمال خضوع ‌و‌ تذلل ‌و‌ فقر ‌و‌ تملق آید تا‌ از‌ ذلت ‌و‌ خوارى به‌ درگاهت عزت ابد در‌ دو‌ عالم یابد) ‌و‌ از‌ اصرار بر‌ گناه (و عزم بر‌ نافرمانیت) دورى گزیند ‌و‌ پیوسته از‌ جرم ‌و‌ گناه ملازم با‌ توبه ‌و‌ استغفار باشد (و از‌ هر‌ معصیت که‌ از‌ او‌ سر‌ زند فورا نادم ‌و‌ پشیمان شود ‌و‌ از‌ خدا آمرزش طلبد چون با‌ پشیمانى معاصى از‌ کیفر اصرار بر‌ گناه تواند رست زیرا «التائب من‌ الذنب کمن لا‌ ذنب له» نادم حقیقى از‌ گناه مانند ‌آن کس است که‌ گناه نکرده)

̶  پس اى خدا من‌ به‌ درگاهت از‌ تکبر ‌و‌ غرور بیزارم ‌و‌ از‌ اصرار بر‌ گناه به‌ تو‌ پناه مى برم ‌و‌ از‌ هر‌ آنچه تقصیر ‌و‌ خطا کردم استغفار مى کنم (و از‌ درگاهت آمرزش ‌و‌ بخشش مى طلبم) ‌و‌ از‌ آنچه (از طاعاتت) بر‌ انجام ‌آن عاجز ‌و‌ ناتوانم از‌ تو‌ قوت ‌و‌ نصرت ‌و‌ یارى مى خواهم.

̶  پروردگارا درود فرست بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ پاکش ‌و‌ مرا بر‌ انجام طاعاتت آنچه را‌ بر‌ من‌ فرض ‌و‌ واجب کرده اى توفیق عطا فرما (که انجام وظایف بندگى ما‌ موقوف به‌ لطف تست) ‌و‌ از‌ ‌آن گناهانى که‌ از‌ تو‌ مستوجب عقوبتم مرا معاف ساز ‌و‌ از‌ آنچه اهل عصیان مى ترسند (که ‌آن قهر ‌و‌ انتقام تست) (کرم کن و) مرا در‌ پناه خود آر که‌ همانا تو‌ عفو ‌و‌ بخششت بى حسابست ‌و‌ هر‌ گناهکارى به‌ آمرزش ‌و‌ مغفرتت امیدوار تو‌ به‌ گذشت از‌ مجرمان معروفى (خلایق تو‌ را‌ به‌ صفت عفو ‌و‌ غفارى مى شناسند) اى خدا مرا مطلوبى جز تو‌ نیست (تنها تو‌ منتهاى آرزوى من‌ ‌و‌ مقصود ‌و‌ مطلوب حاجتم ‌و‌ غرض نهائى دعایم هستى) ‌و‌ گناهم را‌ آمرزنده اى جز تو‌ نیست حاشا که‌ غیر تو‌ کسى آمرزنده ‌ى‌ گناه تواند بود (زیرا گناه بخشیدن کار خداست ‌و‌ خدائى جز تو‌ نیست) (یا حاشا که‌ تو‌ دریاى عفو ‌و‌ رحمت گناه ما‌ را‌ نیامرزى)

̶  و من‌ از‌ هیچکس جز تو‌ نمى ترسم بر‌ (معاصى ‌و‌ مظالم) نفس خویش که‌ همانا تو‌ اهل تقوى ‌و‌ اهل مغفرتى (یعنى گناهکاران از‌ تو‌ سزد که‌ بترسند ‌و‌ به‌ آمرزش تو‌ امیدوار باشند) اى خدا درود بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ محمد (ص) فرست حاجت مرا برآور ‌و‌ مرا به‌ مقصد ‌و‌ مطلوبم (که مقام رضاى تو‌ ‌و‌ شهود جمال تست) نائل ساز ‌و‌ از‌ سر‌ جرم ‌و‌ گناهم درگذر ‌و‌ ترس ‌و‌ هراسم را‌ به‌ ایمنى (و امان از‌ عذابت) مبدل گردان که‌ همانا توئى که‌ بر‌ هر‌ چه خواهى توانائى ‌و‌ این (حاجتها که‌ از‌ تو‌ به‌ دعا خواستم) بر‌ تو‌ سهل ‌و‌ آسان است (که صلاح ما‌ همه موقوف یک عنایت تست) دعاهایم (به لطف ‌و‌ کرم) تو‌ اجابت فرما اى خداى سلطان عالم آفرینش.