شغل آتش نشانی

از جمله مشاغل دشوار و پر استرس در دنیا شغل آتش نشان می باشد و از احترام و منزلت خاصی برخوردارند چون که همیشه در حال آماده باش به سر برده و هنگامی که همه در حادثه می گریزند آتش نشانان به دل حادثه می زنند و با اتفاقات و موفقیت های غیر منتظره روبرو می شوند و در این مواقع همه چیز از حالت کنترل خارج گردیده است و به همین دلیل هر ساله تعداد زیادی از این پرسنل در سراسر دنیا جان خود را از دست می دهند.
 
آتش نشانی صنعتی
ویژگی های شخصیتی
اگر نخواهیم ویژگی های شخصیتی و جسمی این شغل را برای شما شرح دهیم مطمئنیم که خود شما این توانایی را دارید که این نکته را درک کنید که این شغل بسیار پر خطر و مسئولیت آور است.
احساس مسئولیت، ریسک و خطرپذیری بالا، توانایی های کامل و آمادگی بالای جسمانی، آموزش های مستمر و ابتکار و خلاقیت در کنار احتیاط و عقلانیت بخشی از این شغل مهم است.
این شغل اعصاب راحت و دقت بالایی را می خواهد تا فرد بتواند در مقابل خسارت های وارده، حجم زیان ها را کاهش یا از وقوع خسارت های احتمالی جلوگیری نماید.
شرایط ارتقاء شغل
دقت، سرعت، تجربه و رعایت نکات ایمنی و حفاظتی از مهمترین مسائلی هستند که برای ارتقاء شغلی یک آتش نشان صنعتی نیاز است
ابزار و وسایل
 1- وسایل کمک آموزشی
۲ – وسایل پیام رسانی
۳ – جعبه کمک های اولیه
۴ – کلاه ایمنی
۵ – لباس
۶ – دستکش
۷ – عینک
۸ – کفش ایمنی
۹ – مواد اطفاء حریق
آمادگی آتش نشانان
همچنین حفظ و آماده به کاری تجهیزات اطفاء حریق کارگاه ها، شامل کپسول ها و جعبه هایf و عدم استفاده ی غیر مجاز از آن ها کمک بزرگی در حفظ تجهیزات کارگاه و ایمنی پرسنل می باشد.
ـ پرسنل آتش نشانی  در شرایط عادی با برنامه های موجود مانند ورزش ، آموزش و مانور همیشه به حالت آماده باش جهت عملیات های مختلف اطفاء حریق به سر می برند و نیز شرکت در برنامه های تعمیراتی و کارهای گرم به صورت پیشگیری از جمله فعالیت های موثردر پیشگری و کنترل حریق می باشد.
 
آشنایی با یکی از مراکزی که بیشترین نیاز را به شغل آتش نشان دارد
واحد آتش نشانی پالایشگاه نفت پارس از آغاز تاکنون
آتش نشان ها، نیروهای همیشه آماده برای مقابله با سوانح
واحد آتش نشانی پالایشگاه نفت پارس یکی از قدیمی ترین واحدهای این مجموعه است. از ابتدای تاسیس شرکت، واحد آتش نشانی در یک اتاق کوچک و در کنار کولینگ تاور فعلی واحد تفکیک تاسیس شد و تعداد کپسول های اطفاء حریق آن از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی کرد. در آن زمان تنها یک نفر مسئولیت واحد آتش نشانی را برعهده داشت که در نوبت روز، به کار اشتغال داشت. در این گزارش با تشکیلات جدید واحد آتش نشانی نفت پارس و همکاران فعال آن آشنا می شویم.
آتش نشانی یکی از بخش های حساس و با اهمیت است که در چارچوب واحد حفاظت و ایمنی پالایشگاه نفت پارس فعالیت می کند. پس از احداث ساختمان فعلی آتش نشانی در سال۱۳۵۴، تعداد همکاران بخش آتش نشانی از یک نفر به۵ نفر ارتقا یافت و این بخش در چهار نوبت به طور شبانه روزی کار خود را آغاز کرد.
در گذشته فعالیت این بخش محدود بود، لیکن پس از ایجاد واحد حفاظت و ایمنی، تشکیلات و سازماندهی جدیدی به وجود آمد و در این تشکیلات دستورالعمل ها و وظایف سنگین تری بر عهده بخش آتش نشانی گذاشته شد. هم چنین تعداد نیروهای آتش نشانی به۲۰ نفر ارتقا یافت و اکنون در هر نوبت۵ نفر به طور منظم در این بخش انجام وظیفه می کنند.
 
 تجهیزات و امکانات
طی دو سال گذشته و با توجه به تجدید سازمان و تشکیلات واحد حفاظت و ایمنی، بخش آتش نشانی پالایشگاه از تجهیزات متناسبی برخوردار است که در نوع خود از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده و نیازهای کنونی را مرتفع می کند. بخشی از این تجهیزات عبارتند از۵۴۰ سیلندر اطفاء حریق، یک دستگاه نیسان پیشرو آتش نشانی، همراه با تجهیزات تعبیه شده در آن، یک دستگاه کامیون ولوُ f-12 ، جعبه های آتش نشانی، دستگاه های کف ساز، مانیتورها و سایر تجهیزات مورد نیازی که پرسنل در هنگام عملیات از آن استفاده می کنند.
تهیه یک دستگاه سیلندر۱۲ کیلویی پودر گاز به منظور تکمیل امکانات سخت افزاری، تهیه۲۰ دستگاه سیلندر هوای فشرده، تهیه۱۰ دستگاه بی سیم دستی برای برقراری ارتباط بیشتر و سریع تر میان پرسنل ایمنی و آتش نشانی از دیگر تجهیزات بخش آتش نشانی است.
احداث و تجهیز ساختمان جدید آتش نشانی در غرب پالایشگاه شامل مکان استقرار وسایط نقلیه آتش نشانی، اتاق های اداری، ورزش، آموزش، رختکن و اتاق افسر شیفت از دیگر تغییرات مهمی بوده که طی دو سال اخیر به انجام رسیده و بخش آتش نشانی را برای مقابله با حوادث، سوانح آتش سوزی احتمالی آماده و مجهز کرده است.
 
آموزش و دستورالعمل ها
 آموزش در بخش آتش نشانی از اقدامات حائز اهمیت و مهمی است که به طور پیوسته به اجرا در می آید و کلیه پرسنل آتش نشانی طی دوره های متعدد با آخرین دستور العمل های مربوط به وظایف خود آشنا می شوند.
 علاوه بر این، بخش آتش نشانی، آموزش کلیه پرسنل پالایشگاه را بر عهده دارد و هر دو هفته یکبار تعدادی از همکاران واحدهای مختلف پالایشگاه به طور عملی تحت آموزش قرار می گیرند.
 هم چنین همکاران آتش نشانی در کلاس ها و دوره های آتش نشانی خارج از پالایشگاه حضور یافته و با تجربیات سایر آتش نشان ها درسایر واحدهای بزرگ، نظیر پالایشگاه تهران آشنا می شوند.
 تبادل اطلاعات، تجربیات و همکاری های آموزشی متقابل است و بر اساس برنامه های تدوین شده، آتش نشان های سایر مراکز نیز در پالایشگاه حضور یافته و از تجربیات بخش آتش نشانی نفت پارس آگاه می شوند.
کلیه پرسنل واحد آتش نشانی در سال۸۲ در دوره اطفاء حریق پیشرفته- که در پالایشگاه تهران به مدت یک هفته برگزار شد- شرکت کرده اند. هم چنین افسران آتش نشانی شرکت موفق به گذراندن دوره آموزشی سرپرستی شده اند که توسط واحد آموزش پالایشگاه تشکیل شده است.
در سال جاری نیز تعدادی از همکاران منتخب بخش آتش نشانی برای گذراندن دوره فرماندهی اطفاء حریق به مراکز آموزشی خارج از شرکت اعزام خواهند شد.
 وظایف آتش نشان
در سراسر پالایشگاه و در هر ساعت از شبانه روز کلیه کارهای تعمیراتی اعم از گرم، سرد، و حفرگودال با حضور مستمر پرسنل واحد آتش نشانی انجام می شود.
افراد آتش نشانی علاوه بر نظارت مستمر بر کارها، وظیفه برزنت کشی، نوار کشی و شستشوی محوطه انجام کار را نیز بر عهده دارند. طبق تعریف، وظیفه یک آتش نشان، آماده نگه داشتن کلیه تجهیزات اطفاء حریق مستقر در سطح پالایشگاه، حفظ آمادگی جسمانی خود جهت مقابله با حریق و آماده باش در تمام ساعات شبانه روز می باشد. آماده باش مستلزم آن است که این افراد از سایر کارها فراغت داشته تا به محض شنیده شدن صدای آژیر، سوار بر خودروهای آتش نشانی به محل اعزام شوند. متاسفانه وجود این وضعیت در واحد آتش نشانی موجب گردیده در برخی همکاران این ذهنیت پدید آید که افراد این واحد کاری جز نشستن ندارند! در صورتی که از این نکته غافلند که آتش نشانی همانند ارتش است که در زمان صلح مشغول تمرین و برگزاری مانور جهت حفظ آمادگی خود برای مقابله با دشمن است تا در زمان جنگ کارایی مناسبی ارائه دهد.
در فرآیند ارزیابی ریسک مشاغل که از الزامات OHSAS 18001 می باشد یکی از معدود مشاغلی که خطر «مرگ» برای آن در نظر گرفته شده، شغل «آتش نشان» می باشد. اما متاسفانه در بررسی های کارشناسان کمیته طبقه بندی مشاغل به دلیل عدم آگاهی از ماهیت سرویس ها و خطرات عملیات اطفاء حریق، گروه شغلی و سازمانی این واحد نسبت به سایر واحد ها پایین تر ارزیابی شده و انتظار می رود این مسئله مورد توجه قرار گیرد و آتش نشان ها از مزایای مناسب شغل پرمخاطره خود برخوردارشوند.
مطابق تعریف، در هر ساعت از شبانه روز حضور افسر آتش نشان، راننده کامیون آتش نشانی و یک نفر آتش نشان در واحد ضرورت دارد. با در نظر گرفتن این مساله، این واحد جهت کنترل کامل کلیه کارهای اجرایی و تعمیراتی روزمره (که با توجه به اجرای پروژه های مختلف توسط پیمانکاران، بسیار گسترده است) درحال حاضر دو نفر پرسنل در اختیار دارد. از آنجا که معمولاً در اجرا نشدن کارهای تعمیراتی یا اجرایی به دلیل کمبود نیرو، واحد آتش نشانی مقصر شناخته می شود در این زمینه نیز اقدام موثری مورد نیاز است.
ماموریت های داخلی و خارجی
طی سال های اخیر با توجه با افزایش امکانات و تجهیزات بخش آتش نشانی و آموزش های ادواری و پیوسته، نیروهای آتش نشانی پالایشگاه نفت پارس در عملیات اجرایی متفاوتی (هنگام وقوع حادثه) در داخل یا خارج از پالایشگاه حضور یافته و ماموریت خود را به نحو مطلوب به انجام رسانده اند.     
برجسته ترین این ماموریت ها عبارتند از: اطفاء حریق کارخانه چوب بری واقع در شهر قدس، اطفاء حریق کارخانه رنگ واقع در شهر قدس، اطفاء حریق کارخانه کفش مهپوش، اطفاء حریق کارخانه پتو بافی و اطفاء حریق کانال واقع در محل پارکینگ خودروهای شخصی.
    هم چنین از مهم ترین ماموریت های داخلی می توان به اقداماتی مانند اطفاء حریق مخزن روغن واحد گریس سازی و انبار ظروف، اطفاء حریق واحد تفکیک در چندین نوبت (فیلترها، مخازن و …)، اطفاء حریق دستگاه رنگ واحد بشکه سازی، اطفاء حریق سیلندر استیلن واقع در کارگاه نوسازی، اطفاء حریق کارگاه عایق کاری شرکت پیمانکاری سپهرگام واقع در نزدیکی تانکفارم فاز۴، اطفاء حریق خط گازوئیل بین تانک های۹۹۸ و۹۹۹ تانکفارم بویلر و اطفاء حریق ساختمان جدیدالاحداث اداری (خوابگاه کارگران ساختمانی) اشاره کرد.