آموزش به بیمار مبتلا به دیابت

بیماری دیابت ازشایعترین اختلالات متابولیسم دربدن است این بیماری سبب می شود قندوچربی های خون افزایش یابدوبراثرعدم کنترل این متغیرها پس ازمدتی عوارض دیابت دراعضای مختلف از جمله، قلب، چشم، کلیه، پا پدیدار شده و موجب ناتوانی در عملکرد فرد می شود.
۲ نوع است. دیابت نوع ۱ در افراد جوانتر و لاغر رخ می دهد ناتوانی شدید پانکراس در ترشح انسولین وجود دارد و تا آخر عمر باید انسولین مصرف کنند.
دیابت نوع ۲: افراد بیشتر از ۴۰ سال، چاق، غیر وابسته به انسولین و باید رژیم غذای دارو را استفاده کنند.
علایم: پر ادراری، پرنوشی و پرخوری است.
دیابت خود را در هنگام ناخوشی اداره کنید. (دیابت نوع ۱):
قند خون منجر به بروز علایمی مثل تشنگی، خستگی، دفع ادرار زیاد می گردد. با بکار بدن بعضی احتیاطهای ساده معمولاً         می توان بیماری های خفیف را در منزل درمان کرد.
چه باید کرد؟۱- مصرف انسولین را ادامه دهید.۲- هر ۴-۲ ساعت قند خون را آمایش کنید و نتایج را یادداشت کنید.۳- ادرار را از نظر کتون آزمایش کنید. اگر مقدار کتون ادرار متوسط یا شدید بود با پزشک خود مشورت کنید.۴- در صورت امکان نوشیدن مایعات یا غذا خوردن را ادامه دهید.۵- برچسب داروهایی که جهت بیماری دریافت می نمائید بخوانید زیرا ممکن است حاوی گلوکز، جانشین های گلوگز باشد و سبب افزایش قند خون شود.۶- استراحت کنید.
چه موقع با پزشک تماس بگیرید؟۱- در صورت داشتن اسهال یا استفراغ ۲- اگر در شما علائم کم آبی بروز کرد (دهان خشک، چشمان فرورفته) ۳- در صورتی که احساس         می کنید نیاز به راهنمایی دارید.

غذای توصیه شده: ژله شیرین شده، بستنی   فنجان. (شیر ۳۰۰ml) آب پرتقال  فنجان، آب سیب   آب گوشت یا سوپ
دیابت خود را هنگام ناخوشی اداره کنید: (دیابت نوع II)
۱- بسیار  مهم است که مصرف قرص های دیابت را ادامه دهید زیرا سطح قند خون معمولاً افزایش می یابد.۲- قند خونتان را هر ۴-۲ ساعت اندازه گیری کنید. ۳- در صورت امکان نوشیدن مایعات یا غذا خوردن را ادامه دهید. ۴- در کنار تلفن همیشه شماره تلفن پزشک خود یا آموزش دهنده دیابت را داشته باشید.
درمان دیابت: در نوع ۱
انسولین ریگولار: شفاف اورژانسی شروع اثر ۳ دقیقه
انسولین NPH: شیری رنگ شروع اثر نیم ساعت
روش تزریق انسولین:
۱- انسولین می تواند در شکم، ران ها، کپل و بازوها تزریق شود. تزریق در شکم ترجیح داده می شود.۲- از محل های مختلف برای تزریق انسولین استفاده شودس. تزریق به صورت چرخشی انجام شود. ۳- با یک دست پوست محل تزریق را بکشید و ناحیه وسیعی را با انگشتانتان بگیرید تا محل ثابت شود (حالت نیشگون گرفتن).  4- با دست دیگر سرنگ را بردارید و مثل مداد در دست بگیرید. سوزن را به طور عمودی وارد پوست کنید. ۵- برای تزریق انسولین پیستون را تا ته فشار دهید. ۶-  سوزن را به طور مستقیم از پوست خارج کنید و پنبه را به مدت چند ثانیه روی محل تزریق فشار دهید و فاصله یک تزریق تا تزریق بعدی را   باید ۱ اینچ یا cm5/2 فاصله بدهید.
– اگر بیمار قصد ورزش کردن را دارد نباید انسولین را به اندامی که فعالیت خواهد کرد تزریق کند.
– ظاهر انسولین را نگاه کنید شفاف یا شیری رنگ است.
– اطلاعات روی برچسب یا انسولین را بخوانید.

دور انداختن برنده ها در خانه
۱- در تمام اوقات تماس و کار با برنده ها مراقب باشید.
۲- سر سوزن ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید. ۳- در صورت امکان از ظروف استاندارد برای دور انداختن وسایل استفاده کنید. اگر نبود سر سوزن ولانست را مجدداً در سرپوش اش گذاشته و در یک ظرف مقاوم به سوراخ شدن و نشکن قرار دهید . و برچسب «برنده استفاده شده» روی آن بچسبانید.
درمان در نوع ۲: ورزش- رژیم غذایی
ورزش اهمیت زیادی در درمان دیابت دارد زیرا باعث کاهش قند خون و عوامل خطر قلبی عروقی می شود. ورزش کردن در حالی که سطح گلوکز خون بالاست توصیه نمی شود.
– پرهیز از انجام ورزش در گرما یا سرمای شدید.
–  معاینه روزانه پاها پس از ورزش
راه رفتن برای بسیاری از افراد بیمار روش مفیدی است.
اصول رژیم غذایی بیماران دیابتی
۱- مصرف تمامی گروه های مواد غذایی     2- مصرف پنج وعده غذا در طول روز ۳- مصرف نکردن غذای زیاد در یک وعده ۴- کاهش مصرف کره، سرشیر، نوشابه، شیرینی ۵- مصرف روغن مایع به مقدار توصیه شده ۶- مصرف سبزی ها و میوه ها ۷- مصرف حداقل ۲ لیوان لبنیات در روز.
– استفاده از سبزیجات بصورت خام یا آب پز بهتر از سرخ کردن در روغن است.
– مصرف میوه هایی مثل هلو، آلو، خیار قندخون را دیرترافزایش دهد بهتر که  مصرف می شوند و میوه های شیرین مثل خربزه،انگور، توت خشک باید محدود شود.
– بهترین روش پخت گوشت آب پز کردن آن است. از فراورده های گوشتی مثل: سوسیس، کالباس، استفاده نکنید. از ماهی بیشتر استفاده کنید.
– به هنگام مصرف غذا از نمک و سس کمتری استفاده شود.
– غذا خوردن منظم در تنظیم میزان قند خون اثر زیادی دارد بخصوص اگر قرص یا انسولین مصرف می شود.
کنترل قند خون و کتون
یک قطره خون از انگشت خود بگیرید آن را روی نوار مخصوص قرار دهید و (۵ تا ۳۰ ثانیه) صبر کنید. دستگاه دیژیتال از روی نوار اندازه قند خون را نشان دهید. بیماران باید روزانه ۲ تا ۴ بار قند خون خود را کنترل کنند.
محدوده طبیعی گلوکز ۱۱۰-۷۰ mg/dl است.
عوارض دیابت:
هیپوگلیمی.( کاهش قند خون) علایم: تعرق، لرزش، عصبانیت، گرسنگی، ضعف
علل: انسولین بیش از حد، فعالیت زیاد، خوردن غذای ناکافی
درمان: ۱۰ تا ۱۵ gr کربوهیدرات ساده مصرف کند. ۵/۰ تا ۱ فنجان آب میوه
خوردن غذای مختصر حاوی نشاسته، نان و پنیر، شیر و نان
وعده های غذایی را به موقع بخورد. قبل از ورزش غذای بیشتری بخوردبه طور متوسط ۳ تا ۴ بار در سال به پزشک مراجعه کنددر مقابل آن هایپرگلیمی(افزایش قند خون) علائم: تشنگی، دفع ادرار، تنفس سریع

علل: مصرف غذا، ناکافی بودن انسولین یا قرص ضد دیابت- فعالیت بدنی.
درمان: قند خون خود را کنترل کند. مصرف مایعات بدون شیرینی
توجه کنید: ۱- همیشه همراه خود مواد قندی داشته باشید ۲- کارت هویت مبتنی بروجود دیابت و نوع آن را همراه داشته باشید. ۳- علائم کاهش قند خون را جدی بگیرید.
– اهمیت مراجعه به متخصص چشم.
– روش های حفظ بینایی بخصوص از طریق کنترل میزان قند و فشار خون به نفع بیمار است.
– باید رژیم غذایی کم نمک و کم پروتئین باشد.
مراقبت از پای دیابتی :
۱- شستشوی پاها در آب ولرم ۲- خشک کردن پاها و همچنین بین انگشتان را خشک کنید.
۳- ناخن ها را به صورت مستقیم (عرضی) بگیرید و کناره ناخن ها با وسط ناخن به یک اندازه باشد. ۴- پاها را در مدت طولانی در آب قرار ندهید. ۵- مشاهده کف پاها با آینه. ۶- کفش مناسب بپوشید. ۷- کفش بدون جوراب نبپوشید. ۸- هیچگاه پا برهنه راه نروید.