مهارتهای زندگی

الف) توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت فرد در مواجهه باچالش­های زندگی است.

ب) مهارت های زندگی عبارت اند از مجموعه از توانایی های که زمینه سازگاری و رفتار مثبت و مفید را فراهم  می­آورند. این توانایی ها فرد را قادر می سازد تا مسئولیت­ها و نقش اجتماعی خود را بپذیرد و بدون لطمه زدن به خود ودیگران با خواست ها و انتظارات ومشکلات روزانه به ویژه در روابط بین فردی به شکل مؤثری رو به رو شود.

قلمرو مهارتهای زندگی کدام است

مهارت های زندگی را می­توان به تعداد فرهنگ­ها، نگرش­ها، باورها، و به تعداد انسان­ها و به تعداد پدیده ها و فرایندها متعدد دانست  قلمرو مهارت های زندگی حد اقل شامل: مهارت های فردی،  مهارت های ارتباطی، مهارت های روابط بین فردی، مهارت های شناختی، مهارت های اجتماعی مهارت های معنوی و اخلاقی دانست.

مهارت های فردی عبارتند از خود آگاهی، آگاهی از نقاط ضعف و قوت خویش، آگاهی از حقوق و مسئولیتهای خود،  بیان ارزشهای خود، اعتماد به نفس، داشتن نگرش مثبت به خود و دیگران، عزت نفس، لذت بردن از زندگی، برخورد نامناسب با ناکامیها و شکستها، ارزشیابی از عملکرد خود و مهارت داشتن هدف در زندگی شامل پی بردن به اهداف و اهمیت آن، تدوین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت، کنار آمدن با تغییر در زندگی، معنای زندگی و … 

مهمترین مهارت های ارتباطی در روابط اجتماعی عبارتند ازارتباط کلامی وغیر کلامی مؤثر، ابراز وجود، غلبه بر کمرویی ، گوش دادن مؤثر و درک احساسات دیگران ، نه گفتن به خواسته های نامعقول دیگران، سؤال کردن،  استفاده از روشهای مناسب برای برقراری ارتباط، حفظ استقلال دربین دوستان، طرح ریزی ، سازماندهی و انتخاب ایده ها جهت برقراری ارتباط، در برقراری ارتباط مسئول و انعطاف پذیر بودن، احترام به نظرات دیگران .

 برخی از مهارت های  روابط بین فردی عبارتند از همکاری و مشارکت با دیگران، دوستیابی ونگهداری دوستان، برقراری روابط صمیمی با دیگران، بیان واضح و روشن تفکرات ، درک دیگران، احترام به افراد با دیدگاه ها، نژاد و مذاهب گوناگون، تمجید و تحسین و تشویق پذیرفتن.

مهمترین مهارت های شناختی عبارتند تفکر خلاق شامل یادگیری فعال، جستجوی اطلاعات جدید، تلاش برای رفع محدودیتها، توجه به دیدگاه های متفاوت، ابتکار عمل در زندگی و تفکرانتقادی شامل: بررسی دقیق منابع اصلی افکار و عقاید و ارزیابی آنها،  سؤال کردن مناسب، مشاهده ی دقیق موقعیتها و ارزیابی دلایل و شواهد، توانایی استدلال، ذهن بازداشتن، تشخیص درست از نادرست و اشراف به این مسأله که دیگران همیشه درست نمی گویند.

مهمترین مهارت های اجتماعی عبارتند از  مهارت حل مسأله اجتماعی  شامل: استفاده از مراحل حل مسئله، شناسایی راه حلهای گوناگون هنگام رویارویی با مشکل و انتخاب موثرترین راه حل، نحوه ی گردآوری اطلاعات، ارزیابی و تحلیل آن، توانایی برخورد با مسائل، آگاهی از چگونگی تفکر واضح و حل مسائل در شرایط بحرانی،  تنظیم و کنترل وقت، نحوه ی حل تعارض ،آشنایی با مراکزی که حل مشکل می کنند،  و تصمیم گیری شامل استفاده از مراحل تصمیم گیری، تصمیم گیری فعالانه بر مبنای آگاهی از حقایق، تصمیم گیری بر مبنای ارزیابی دقیق موقعیتها،  خودگشودگی، همدلی با دیگران، انتقاد پذیرفتن و انتقاد کردن. تسهیل موثر فعالیتهای گروهی، تولید و بهسازی انواع عقاید در گروه، کار با جمعیتهای گوناگون، ارزشگذاری به تفاوتها و شباهتها در بین اعضای گروه، جدا کردن نقش گروهی فرد از نقش فردی، ایجاد تفاهم، فعالیت برای دستیابی به هدفهای گروهی، شرکت موثر و فعال در تعامل گروهی.

مهارت های  سلامت روان شامل شناخت هیجانهای خود و دیگران،  مقابله با ناکامی، غم و ترس، مقابله با هیجانهای خود ودیگران، کنترل فشارهای روحی، کنترل خشم، کنار آمدن با موقعیتهایی که قابل تغییر نیستند، استفاده ی مؤثر از اوقات فراغت، استفاده از سرگرمی های مناسب.

مهارت های  بهداشت و سلامت جسمی شامل توجه به تغذیه، کنترل وزن، آراستگی ظاهر،  علاقه به شرکت در ورزشهای تیمی، عادت خوب بهداشتی، آگاهی از بیماریهای مسری، انتخاب اهداف واقع بینانه،  برنامه ریزی و پذیرش مسئولیت اعمال خود، آمادگی برای تغییر دادن تصمیم ها جهت انتخاب گزینه مناسب، گردآوری اطلاعات تا حد ممکن درهنگام تصمیم گیری، پایبند بودن به اجرای تصمیم و اطمینان به تصمیمات خود.

بنابر این گستره مهارت های زندگی در گیرنده تمام بخشهای زندگی ما را  فراگرفته است که نیاز به آموزش دارد.

مهارت های زندگی تجسم نگرش ها و ارزش های ماست.