جستجو در تک بوک با گوگل!
832
بازدید
“نیم نگاهی به جغرافیای تاریخی خلیج فارس”
از نخستین روز آفرینش دنیا، تا تکوین و پیدایش خشکی‌ها و دریاها، تا اینک انسان، بر خلیج فارس عمر جهان وزیده است، از بدو تردد فنیقی‌ها تا تحرک هخامنشیان و تحریک یونانیان و حرکت اسکندر و ماموریت نثار خوس – نثار کوس – و از اولین جرقه‌های فتوحات مسلمانان در شهرهای ساحلی و جزایر خلیج فارس، تا حضور نحس پرتغالیها و هلندیها، و به دنبال آنها کمپانی هند شرقی و انگلیسی‌ها، آنهم با ادعای فریبنده صدور تمدن، و استقرار نظم و لغو برده‌داری اما به طمع ادویه و ابریشم و مروارید و غارت گنجینه‌های شگفت‌ناک سرزمین افسانه‌ای هندوستان، ….. و در این صد سال اخیر هم کشف مصیبت بزرگی به نام نفت و امتیاز استخراج و … در کنار حذف تدریجی انگلیسی‌ها از صحنه رقابت‌های تراز اول سیاست و اقتصاد جهانی، و ماجرای جنگ جهانی و تولد غول بی‌شاخ و دمی به نام آمریکا و رشد سرطان صهیونیزم و تلاش مستمر و هدفمند به منظور مهار خطر مسلمانان و سلطه بر منابع انرژی جهان – که بی‌گفتگو نیمی از آن در همین دور و بر خلیج‌فارس خوابیده است، و لشگرکشی حیرت‌انگیز و بی‌سابقه تفنگداران دریایی آمریکا به بهانه و دلیل برای توجیه شورای امنیت سازمان ملل و تداوم حضور سلطه‌جویانه ناوهای غول‌پیکر و مانورهای پی در پی و چنگ و دندان نشان دادن به مردم سلحشور ایران، و بالاخره تحمیق عراقیها و به راه انداختن آتش بازی جنگ نفت و اشغال کویت و…، و این همه رفت و آمد، و گفت و شنود در شهرک‌های شیخ نشین و به ظاهر مستقل حوزه خلیج فارس و گاه‌گداری هم علم کردن پیراهن دریده‌ای به نام “خلیج عربی !!” و “شط‌العرب” و ادعای کذایی حاکمیت بر بعضی جزایر ایرانی خلیج‌فارس و… و دهها و صدها مقوله دیگر همه و همه بیانگر حساسیت و اهمیت کم‌نظیر خلیج فارس به عنوان گلوگاه آبی شرق و غرب، است و بی‌تردید بودن یا نبودن نفت و گاز – اگر چه ممکن است در بخشی از کنش‌های سیاسی و اقتصادی مختصر نوسانی ایجاد کند؛ اما در هر صورت اهمیت سوق‌الجیشی – و ژئوپلتیک – خلیج فارس کماکان با همان حدت و قوت باقی و محفوظ است. و چه دلیلی بهتر از اینکه پیش از پیدایش نفت هم جهانخواران چهار چنگولی به گردن خلیج فارس چسبیده بودند.
از نخستین روز آفرینش دنیا، تا تکوین و پیدایش خشکی‌ها و دریاها، تا اینک انسان، بر خلیج فارس عمر جهان وزیده است، از بدو تردد فنیقی‌ها تا تحرک هخامنشیان و تحریک یونانیان و حرکت اسکندر و ماموریت نثار خوس – نثار کوس – و از اولین جرقه‌های فتوحات مسلمانان در شهرهای ساحلی و جزایر خلیج فارس، تا حضور نحس پرتغالیها و هلندیها، و به دنبال آنها کمپانی هند شرقی و انگلیسی‌ها، آنهم با ادعای فریبنده صدور تمدن، و استقرار نظم و لغو برده‌داری اما به طمع ادویه و ابریشم و مروارید و غارت گنجینه‌های شگفت‌ناک سرزمین افسانه‌ای هندوستان، ….. و در این صد سال اخیر هم کشف مصیبت بزرگی به نام نفت و امتیاز استخراج و … در کنار حذف تدریجی انگلیسی‌ها از صحنه رقابت‌های تراز اول سیاست و اقتصاد جهانی، و ماجرای جنگ جهانی و تولد غول بی‌شاخ و دمی به نام آمریکا و رشد سرطان صهیونیزم و تلاش مستمر و هدفمند به منظور مهار خطر مسلمانان و سلطه بر منابع انرژی جهان – که بی‌گفتگو نیمی از آن در همین دور و بر خلیج‌فارس خوابیده است، و لشگرکشی حیرت‌انگیز و بی‌سابقه تفنگداران دریایی آمریکا به بهانه و دلیل برای توجیه شورای امنیت سازمان ملل و تداوم حضور سلطه‌جویانه ناوهای غول‌پیکر و مانورهای پی در پی و چنگ و دندان نشان دادن به مردم سلحشور ایران، و بالاخره تحمیق عراقیها و به راه انداختن آتش بازی جنگ نفت و اشغال کویت و…، و این همه رفت و آمد، و گفت و شنود در شهرک‌های شیخ نشین و به ظاهر مستقل حوزه خلیج فارس و گاه‌گداری هم علم کردن پیراهن دریده‌ای به نام “خلیج عربی !!” و “شط‌العرب” و ادعای کذایی حاکمیت بر بعضی جزایر ایرانی خلیج‌فارس و… و دهها و صدها مقوله دیگر همه و همه بیانگر حساسیت و اهمیت کم‌نظیر خلیج فارس به عنوان گلوگاه آبی شرق و غرب، است و بی‌تردید بودن یا نبودن نفت و گاز – اگر چه ممکن است در بخشی از کنش‌های سیاسی و اقتصادی مختصر نوسانی ایجاد کند؛ اما در هر صورت اهمیت سوق‌الجیشی – و ژئوپلتیک – خلیج فارس کماکان با همان حدت و قوت باقی و محفوظ است. و چه دلیلی بهتر از اینکه پیش از پیدایش نفت هم جهانخواران چهار چنگولی به گردن خلیج فارس چسبیده بودند.
خلیج فارس – به عنوان شعبه‌ای بزرگ از اقیانوس هند – که بر سر راه کلیه خطوط دریایی در مشرق عدن واقع شده است و در مقام محل و معبر مبادله کالا و تجارت میان شرق و غرب، نه تنها از زمان‌های دور صحنه رقابت و کشمکش‌های ملل ذینفع و متجاوزان و استعمارگران بوده است، بلکه همیشه و بیش از هر دریای دیگری مورد توجه علمای معرفه‌الارض و باستانشناسان و مورخان و جغرافیا‌نویسان – و مشترکا سیاستمداران و سلحشوران – قرار داشته است. شاید این جستار باز نمود کیفیت پیدایش خلیج فارس را برنتابد، اما همینقدر توان گفت که در روزگاران بسیار دوری که «تمام سرزمین مقدس ایران و عراق و عربستان را اقیانوس گسترده‌ای فراگرفته بود، یک فشار تحت‌الارضی در عصر هیوسن طبقات زمین را بالا آورده و فلات را فرو برده و خلیج فارس را ایجاد نموده است.»1
علی‌رغم اینکه نخستین جغرافی‌نویسان مسلمان – سده سوم تا ششم هجری قمری – بالطبع در افق علمی بسیار محدودی حرکت میکردند و از یافته‌های آزمایشگاهی و فسیل‌شناسی در تبیین نظریه‌های زمین‌شناسی خود بی‌بهره بودند، اما با این همه نظریه‌ی دانشمند بزرگ ابوریحان بیرونی درباره‌ی «چگونگی پیدایش خشکی‌ها و دریاها، و به عبارتی بیرون آمدن خشکی‌ها از دریاها و یافته‌های فسیل‌شناسی» به اصول دانش پیشرفته زمین‌شناسی و مبانی علمی جغرافیا بسیار نزدیک است. بیرونی گوید: «با گذشت زمان دریا به خشکی و خشکی به دریا تبدیل میشود و اگر این کار پیش از بودن مردمان در جهان بوده باشد دانسته نیست و اگر پس از آن بوده باشد گزارشی از آن بر جای نمانده است… این بیابان عربستان که می‌بینیم نخست دریا بوده و سپس پر شده است و نشانه‌های آن هنگام کندن چاهها و حوضها آشکار میشود، چه در آن چینه‌هایی از خاک و ریگ و قلوه‌سنگ دیده میشود و نیز پاره‌های سفال وشیشه و استخوان به دست می‌آید که ممکن نیست کسی آنرا به عمد در زیر خاک پنهان کرده باشد.
همچنین سنگ‌هایی بیرون می‌آید که چون آنها را بشکند، صدفها و حلزونها و چیزهایی که گوش ماهی نامیده میشود به نظر میرسد… و اینگونه چیزها در باب‌الابواب بر کناره دریای خزر نیز هست. و البته برای تبدیل دریا به خشکی وقت معین و تاریخی به یاد کسی نیست.»2
اوضاع و احوال خلیج فارس در ادوار پیش از میلاد به درستی دانسته نیست و مدرک مدون و قاطعی که منشاء قضاوتی دقیق قرار گیرد به دست نیست. اینکه آیا در آن دوران فنیقی‌ها در مناطق مسکونی خلیج فارس مستقر بوده‌اند یا نه؛ پاسخ محکمه‌پسندی ندارد. ولی قدر مسلم اینکه از چهار هزار سال ق.م تجارت دریایی میان اقوام ساکن این منطقه جریان داشته است. بابلیها که به اعتبار گفته تورات (- کتاب یوشع از اسفار توراه ـ) نیروی دریایی عظیمی داشته‌اند، همیشه به خلیج فارس توجهی خاص نشان می‌دادند. اکثر مورخان یونانی – از جمله هرودوت – معتقدند که بابلیها وسایل مورد نیاز خود را که از عربستان و هندوستان تهیه میکردند، از طریق خلیج‌فارس حمل می‌نمودند. به لحاظ موقعیت سوق‌الجیشی نیز بابل در حوالی خلیج فارس در کنار دجله و فرات قرار گرفته بود و سه دریای فارس و هند و اسود را به هم مرتبط می‌ساخت. با وجود اینها پیش از همه احتمالا پای فینقیان به خلیج فارس باز شده است که در مرکز عالم متمدن عهود باستان می‌زیستند و در کشتی‌های خود از بیبلوس۳ و صور و صیدا رموز دریانوردی و همچنین آداب خط و کتابت را به نقاطی از عالم بردند که یکی دو هزار سال بعد قلمرو گسترده مسیحیتت و اسلام گشت. حتی بنابر آنچه هرودوت می‌نویسد:
«فارسیان دانشمند مدعی هستند که وقتی فنیقی‌ها از دریای اریتره (سرخ) به سواحل مدیترانه شرقی مهاجرت کردند و در سرزمینی که امروز در آن می‌زیند ساکن شدند بی‌درنگ به بحر پیمایی‌های طویل دست زدند.»4 میتوان احتمال داد که فنیقی‌ها شرقی‌تر از آن بوده‌اند که تا کنون پنداشته‌ایم. «بسیاری از مؤلفان پنداشته‌اند که بحرین وطن اصلی فنیقی‌های دریانورد بازرگان مدیترانه‌ای بوده است که به مثابه ارابه تمدنهای باستانی بودند. این پندار مبتنی است بر شباهت عجیب گورهای بی‌شماری که در بزرگترین جزیره بحرین دیده میشود با مقابر فنیقیان. باستانشناسان متعدد سالهاست که در این باره مشغول مطالعه‌اند؛ ولی هنوز تعبیر واحد و قاطعی از آنها دیده نشده است. اما به هر جهت آنچه مسلم می‌نماید، این است که فنیقیان پیش از استقرار در سواحل مدیترانه در خلیج‌فارس مستعمراتی داشته‌اند۵٫
چنین قومی دست کم ضمن راههای تجارتی خود آشناییهایی با خلیج‌فارس داشته است. به‌خصوص اگر در نظر داشته باشیم که بزرگترین لشگرکشی‌های سرداران بزرگ تاریخ در آن زمان به استعانت دریانوردان فنیقی امکان می‌پذیرفته است، لشگرکشی اسکندر به این سوی جهان فصل تازه‌ای است. اسکندر در بازگشت از فتح هند به یک دسته از سربازان خود به سرکردگی نثارخوس ماموریت داد که در مصب رود سند به کشتی بنشینند و به کمک دریانوردان قبرسی و فنیقی و مصری همراه خویش در ساحل عمان و خلیج (- فارس -) تا آنجا که میتواند پیش براند.»6
نثارخوس که دوست زمان کودکی اسکندر بود در حدود سالهای ۳۲۵ ق.م سفر اکتشافی خود را آغاز کرد و طول خلیج فارس از سند تا فرات را پیمود. این دریانوردی اکتشافی بسیار مهم، ۱۴۶ روز ادامه داشته و نثارخوس در ۲۴ فوریه ۳۲۵ ق.م در حاشیه رودخانه اهواز (کارون؟) لنگر انداخته و به سپاه اسکندر پیوسته است. به عقیده‌ی استرابون – که به تفصیل از حرکت نثارخوس صحبت کرده – مهمترین دستاورد این سفر نظامی – اکتشافی؛ اتصال اروپا به مناطق دور دست شرق و بویژه هندوستان و چین بوده است.۷
در اینکه میان هندوستان و نواحی مسکونی خلیج فارس – جزایر و شهرهای ساحلی – و حوزه‌ی ارند رود، از روزگاران دور ارتباط برقرار بوده است، شکی نیست. در سال ۳-۱۹۲۲ م، مسترماکی MR . E . MACKY در جریان حفاریهای جزیره‌ی کیش، مهر منقوشی یافت که از هر حیث، با مهرهایی که توسط سرجان مارشال sir . Marshal در شمال هندوستان کشف شده، مشابه است. از این مانستگی قابل تامل دانسته می‌آید که نه فقط رابطه منظمی بین دو مکان مزبور وجود داشته، بلکه تمدن مشترکی نیز در این دو جا جاری و حاکم بوده است، که چندین هزار سال، بر ادراری که ما از آن مطلعیم، اقدام است… به نظر دکتر تئودوریئت ، Dr T Bent ملاحان و بحر پیمایان جسوری که در آن روزگاران در توسعه تجارت می‌کوشید‌ه‌اند از نژاد فنیقی بوده‌اند. اما برای اثبات این ادعا دلیل مستندی به دست نیست. هرودوت گوید: «فنیقی‌ها مدعی‌اند که از نواحی خلیج‌فارس آمده‌اند ولی مدرکی برای اثبات مدعای فوق موجود نیست… با این همه هم هرودوت و هم استرابون تاکید می‌کنند که در این نواحی مراکز مهم تجارتی وجود داشته است و فنیقی‌ها در سواحل خلیج‌فارس آمد و شد داشته‌اند.۸
“فتوحات اسلامی در جزایر خلیج فارس”
با وجود جایگاه مهم جغرافیایی و جزایر آن، نزدیکی به شبه جزیره عربستان (پایگاه و خاستگاه اولیه اسلام)، و سرعت گسترش اسلام و دامنه وسیع فتوحات، چنین به نظر میرسد که مسلمانان، نیرو و برنامه‌ریزی خیلی جدی و دقیقی به منظور فتح شهرهای ساحلی و جزایر خلیج فارس خرج نکرده‌اند و فی‌الواقع هدف اصلی و نوک تیز پیکان یورش مسلمانان متوجه مناطق مرکزی، غربی و به ویژه صفحات شمالی ایران – علی‌الخصوص شمال قزوین – بوده است. آنجا که جنگاوران کوهستانهای دیلم در برابر تهاجم مسلمانان بشدت مقاومت میکردند….. اما اینطور هم نیست که سپاه فاتحان از کنار کرانه‌ها و کناره‌ها جزایر خلیج فارس بسادگی گذشته باشند. بلاذری در بخش [فتح] « حوزه‌های فارس و کرمان» از تسخیر جزیره ابر کاروان (قشم) و توج – در زمان خلیفه دوم – سخن گفته است:
«گویند زمانی که علاءخضرمی از جانب عمربن‌خطاب ولایت بحرین را داشت، هرثمه بن عرقچه باروقی از قوم ارد را بفرستاد و او جزیره‌ای را در فروسوی فارس فتح کرد سپس عمر به علاء نامه نوشت و فرمان داد که هرثمه را به یاری عتبه بن فرقد سلمی فرستند و علاء چنان کرد که وی فرموده بود، پس از آن عمر، عثمان بن ابی العاص ثقفی را ولایت بحرین و عمان داد. عثمان در آن دیار به هر سوی بتاخت و اهل آنجای را به اطاعت خویش در آورد. سپس برادر خود حکم بن ابی العاص را با سپاهی عظیم از قومهای عبدالقیس و ازد و تمیم و بنوناجیه و دیگر قبایل از راه دریا به سوی فارس فرستاد. حکم جزیره ابرکاوان را فتح کرد، بعد به سوی توج تاخت.»9
این فتوحات در سال ۱۹ هـ به وقوع پیوسته است.
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
1,391
بازدید
به طور کلی، انواع مهم ابرها را به طور خلاصه به شرح زیر میتوان بیان داشت:
۱- ابرهای سیروس (Cirrus) : این ابرها از مرتفع‌ترین ابرها بوده واغلب به صورت پرمانند و سفید رنگ و شفاف (ملو از بلورهای یخ) در آسمان دیده میشوند. این ابرها بعضاً به صورت دسته‌های منظم جدا از هم، در آسمان دیده میشوند در این صورت موسوم به سیروس‌های هوای خوب بوده و اگر توأم با ابرهای سیرواستراتوس و آلتواستراتوس گردند. معمولاً علامت هوای بد می‌باشند.
۲- سیرو استراتوس (Cirrostratus) : این ابرها را میتوان سیروس‌های نازک تور مانندی دانست که از ابرهای کوچک سفید و به هم فشرده به شکل گوله پشمی شکیل یافته‌اند و به علت شفافیت خورشید و ماه و ستارگان از پشت آنها قابل رویت بوده و اغلب هاله‌ای دور خورشید و ماه تشکیل می‌دهند. این هاله نتیجه شکست نور بوسیله بلورهای یخ معلق در هوا است ظهور این ابرها، علامت نزدیک شدن هوای طوفانی بوده و به همین لحاظ، این ابرها را میتوان پیش از فرا رسیدن هوای بد و یا حالت‌های طوفانی هوا، مشاهده نمود.
۳- سیرو کومولوس (Cirrocumulus) : این ابرها اغلب از توسعه ابرهای سیرو استراتوس حاصل شده و بدون سایه می‌باشند و غالباً به جای خورشید و ماه هاله‌ای در آسمان بوجود می‌آورند. ساختمان آنها اغلب متشکل از قطعات سفید رنگ بوده و معمولاً پیش از ابرهای سیروس در آسمان ظاهر میشوند. ظهور آنها در آسمان، مقدمه فرا رسیدن هوای ابری و طوفانی است.
۴- آلتو استراتوس (Altostratus) : این ابرها به صورت لایه‌های یکنواخت و متحدالشکل خاکستری یا متمایل به آبی به صورت ترکیبی از الیاف، آسمان را می‌پوشانند.
به علت قشر ظریف این ابرها تشخیص موقعیت خورشید از پشت آنها امکان‌پذیر است معمولاً پس از پیدایش ابرهای آلتو استراتوس، ریزیش‌های جوی در سطح وسیعی به طور مدام شروع می‌گردد.
۵- آلتوکومولوس : (Altocumulus) این ابرها شامل لایه‌ها و یا تکه‌های بزرگ گوی مانندی از قطرات زیر آب بوده که معمولاً بصورت شیار و یا امواج نسبتاً منظمی مشاهده می‌گردد. جریان عمودی هوا در لایه‌ای که بوسیله این ابرها پوشیده شده، سبب رشد سریع قابل ملاحظه‌ایی در جهت عمودی در این ابر می‌گردد به همین سبب، این ابرها اغلب در بالای قلل کوهها و یا در فوق جریانات عمودی مشاهده می‌گردند . این ابر اغلب شکل عدسی دارند . پدیدار شدن این ابرها در آسمان بیانگر شرایط بد هوا و ایجاد رعد و برق میباشد.
۶- استراتوس : (Stratus) نوع اصلی این ابر لایه‌ای یکدست و شبیه مه میباشد . و معمولاً به صورت توده متراکمی از بخار آب که قطر آن در همه‌جا یکسان است، مشاهده می‌گردد. ارتفاع این ابر از سطح زمین بسیار کم است بارندگی در این ابرها در حرارت‌های فوق صفر درجه سانتی‌گراد بصورت ریزدانه میباشد.
۷- استراتوکومولوس (Stratucumulus): این ابرها دارای رنگی تیره و یا سفید متمایل به خاکستری بوده معمولاً بصورت دسته یا خطوط و یا توده‌های کروی مانند بزرگ و امواج کروی از ابرهای خاکستری با فواصل و شکاف‌های روشن تشکیل می‌گردد. این ابرها اغلب بیشتر آسمان را پوشانده و بارندگی آن بصورت ریزدانه بود. و در نتیجه فاقد شرایط بارندگی‌های رگباری است.
۸- نیمبواستراتوس : (Nimbostratus) این ابرها متراکم و فاقد شکل معینی بوده و تمام آسمان را به‌طور نامنظم می‌پوشانند بارندگی‌های حاصل از این ابرها اغلب مداومند.
۹- کومولوس: (Cumulus) این ابرها اغلب ساختمان گل کلمی داشته و سطح بالای آن حالت گنبدی دارد و متشکل از قطعات کوچک ابرهای سفید پنبه‌ای است که معمولاً صبحگاهان در امتداد ارتفاعات تشکیل می‌گردند و دارای حالت جوشش (در اثر صعود هوای مرطوب) هستند . قطعات پراکنده این ابرها تقریباً دارای ارتفاع یکسان و معرف به کومولوس‌های هوای خوب می‌باشند.
۱۰- کومولونیمبوس (Cumulunimbus): این ابرها را توده‌های بزرگ و انبوه ابر که به شکل برج عظیمی سر به آسمان کشیده‌اند تشکیل می‌گردند رنگ قسمت فوقانی در این ابرها متمایل به آبی و سطح زیرین آب کاملاً تیره میباشد . این ابرها به نام ابرهای رعدوبرق نیز معروف‌اند. و بارندگی آنها بصورت رگباری است. اغلب با یک جبهه سرد و فعال همراه بوده و یا در اثر ناپایداری محلی ایجاد میشوند و در عرض‌های میانه اغلب در اوایل بهار و پاییز مشاهده میشوند.
سوراخ لایه اوزون
لایه اوزون در قسمت شمالی زمین در سال ۱۹۸۰ بین ۱۵تا۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است. برای رفع این مشکل جمعی ازبهترین متخصصان زمین شناسی هر سال برای تحقیق وجستجو دور یکدیگر جمع می شوند .در سال ۱۹۹۲ پروکتیل مونترئال درباره’ لایه اوزون مطالعه و تحقیقی داشت که فهمید بزرگ شدن سوراخ لایه اوزون بستگی به آلودگی هوا و تولید مواد سمّی دارد.در همان سال سازمان ملل متحد و حفاظت از محیط زیست برنامه ای را طرّاحی کرد که این برنامه جهت محافظت و حمایت از محیط زیست و مخصوصا لایه اوزون به نام برنامهUNEPطراحی کرد که این برنامه جهت جلوگیری از تولید مواد سمّی و مواد شیمیایی آلوده کننده،است.مولکولهای اکسیژن(O2) به اکسیژن اتمیک (O) تبدیل می -شوند .اکسیژن اتمیک به سرعت با مو لکولهای بیشتری ترکیب شده و به شکل اوزون می شود .ان پوشش حرارتی که در سطح بالا رشد کرده و سلامتی لایه اوزون را به خطر انداخته است و این مورد باعث شده است که اگر استراتوسفر نباشد ما نتوانیم بدون آن زنده بمانیم . بالای استراتوسفر مقداری از آلودگی مضّر اشعه مادون بنفش را و همچنین تشعشعاتی از خورشید (امواج بین ۳۲۰ تا ۲۴۰) را که باعث می شود لایه اوزون آسیب ببیند و همچنین جان گیاهان به خطر بیفتد را جذب میکند.اشعه مادون بنفش با تابیدن نور مولکولهای اوزون را میشکافد ولی اوزون می تواند تغییر شکل بدهد و عکس العمل زیر ازآن حاصل میشود
۳
همچنین اوزون در اثر عکس العمل زیر نابود میشود :
O3+O:O2+O2
عکس العمل دوم با افزایش پیدا کردن ارتفاع آهسته انجام می شود امّا عکس العمل سوم سریعتر انجام می شود. دربین همکاری عکس العمل ها تمرکز اوزون درحال تعا دل است. دربالای اتمسفر اکسیژن اتمیک هنگا می که اشعه مادون بنفش در سطح بالایی است، پیدا می شود. در اثر حرکت استراتوسفر هوای متراکم تری بدست می آید وجذب اشعه ی مادون بنفش افزایش می یابد و سطح اوزون به حد اکثر و تخمینا” km20می رسد.همراه با تئوری کمپمن یک مشکل نیز وجود داشت که این مشکل در سال ۱۹۶۰ تشخیص داده شد وحقیقت این بود که اوزون به وسیله عکس العمل ۴ آهسته حرکت می کرد و دیده نمی شود.
گرم شدن زمین ترمیم حفره اوزون را به تعویق می اندازد
دانشمندان هشدار داده اند :پدیده گرم شدن زمین می تواند تلاشها برای ترمیم حفره اوزون را که قرار بود تا سال ۲۰۵۰ انجام گیرد،حدود۳۰سال به تعویق اندازد .این مو ضوع به رقم پیشرفتهایی است که بای از رده خارج کردن مواد شیمیایی مخرّب اوزون انجام شده است.
طبق گزارشی کاهش فراوانی در مصرف گازهای ساخته دست انسان بنام ((کلروفلورو کربن)) پدید آمده است .اینها گازهایی هستندکه لایه محافظ زمین را می خورند .دانشمندان گفتند:اگر کشورها مصمم به دنبال نمودن این روند باشند ،((حفره داخل لایه اوزون به آغاز به جمع شدن و کوچک شدن خواهد نمودتا اینکه ظرف ۵۰ سال ترمیم خواهد شد . )) این جمع بندی و نتیجه گیری توسط ((مجمع بررسی فرایند های استراتوسفر و نقش آن در آب و هوا )) SPARC)) به عمل آمد .این مجمع از صد ها کارشناس اقلیمی که دسامبر سال ۱۹۹۹در آرژانتین گرد هم آمدندو در سایه توجهات سازمان هواشناسی جهانی تشکیل جلسه دادند،شکل گرفته است.
این دانشمندان هشدار دادند: حتّی اگر کاهش مصرف گازهایCFC برآورده شود،پدیده گرم شدن زمین_که نتیجه تولیید گازهای گلخانه ای با وجود کربن به عنوان عنصر اصلی آن است و از سوختهای سنگواره ای بدست می آید _میتواند محلت ترمیم حفره اوزون را چند دهه به تعویق اندازد.به عنوان یک تناقض ، گرم شدن زمین ،جو را در نزدیکی سطح زمین حرارت میدهد اما لایه پایینی ((استراتوسفر )) یعنی جایی را که اوزون قرار دارد همچنان سرد نگه میدارد . این دماهای پایین به ویژه درزمستان مسبب جمع شدن ابرهای استراتوسفر در نواحی قطبی میشود . این پدیده آغازگر واکنشهای نابود کننده اوزون توسط مولکولهای کلری استکه توسط کلروفلورو کربن ها آزاد میشوند. پیش بینی های دایر بر این که حفره اوزون که بالای قطب جنوب قرار دارد، به زودی کوچک خواهد شد با آخرین اطلا عات مغایرت دارد که نشان میدهد که این حفره درحال گسترش است وبه طور بی سابقه ای در چند سال اخیر بزرگ شده است. چهسوراشدن لایه اوزون :
جریان تاسف بار سوراخ شدن لایه اوزون در لایه زیر استرا توسفر در بالای منطقه انتارکتیکا اولین بار در دهه هفتاد (۱۹۷۰ تا ۱۹۷۹)توسط یک گروه تحقیقاتی به نام BAS کشف شد .این گروه در مورد اتمسفر بالای منطقه انتارکتیکا از یک ایستگاه تحقیقاتی که بسیار شبیه این عکس میباشد مشاهده می گردند.
*اطلاعات ایستگاه تحقیقاتی هالی
*ایستگاه تحقیقاتی BAS فالکر اولین بار در حالی تحقیقات را انجام داد که اندازه گیری اولیه در سال۱۹۸۵برای اولین بار سوراخ شدن لایه اوزون آنچنان نگران کننده بود که دانشمندان تصور میکردند که دستگاهای اندازه گیری خراب است .آنها دستگاه های دیگری جانشین آن دستگاه ها کردند تا آنکه نتایج بدست آمده اندازه گیری های اولیه را تایید کرد .چندماه بعد که سوراخ شدن لایه اوزون قابل مشاهده بود،(پس از مشاهده سوراخ شدن لایه اوزون تحقیقات قبلی تایید شد)از طرف دیگر اطلاعات ماهواره TOMS سوراخ شدن لایه اوزون را نشان نمی داد ،بدین دلیل که نرم افزارهایی که اطلاعاتی در مورد لایه اوزون میداد به صورتی برنامه ریزی شده بود که لا یه اوزون در منطقه کوچکی موردبررسی قرار می گرفت .بررسی های بعدی ، اطلاعات بدست آمد هنگامی که نتایج گروه BASمنتشر نشد،مورد تایید قرار گرفت و بیانگر این مطلب بود که سوراخ شدن لایه اوزون به طور سریع ودر مقیاس بزرگی بر بالای منطقه انتارکتیکا انجام می شود.
اوزون لایه ای را در استراتوسفر تشکیل میدهد که منطقه استوا باریکتر و در دو قطب پهن تر است .میزان اوزون در بالای سطح کره زمین به وسیله مقیاسی به نام DU ((Dobson units))اندازه گیری میشود که این میزان در منطقه استوایی در حدود ۲۶۰DUاست و به میزان بیشتری در جاهای دیگر است . این در حالی است تغییرات فصلی بسیار وسیعی اتفاق میافتد واین در حالی شکل می گیرد و اشعه ماورای بنفش در لایه استراتوسفر نفوذ میکند یا آن را می شکافد.
جبهه های هوا
زمانی که دو توده هوای با دمای مختلف، در مسیر حرکتشان به هم می‌رسند، حالت انتقال شدیدی (از لحاظ دما، فشار، رطوبت، باد و غیره) در مرز بین آنها بوجود می‌آید.
اگر یک نفر همراه با توده هوای گرم به سمت شمال حرکت کند، به تدریج و به طور یکنواخت با کاهش دما مواجه میشود؛ سپس با برخورد به یک توده هوای سرد، دما به طور ناگهانی و شدید افت میکند یعنی تغییرات آهسته و یکنواخت در محل برخورد با توده سرد، به تغییر ناگهانی و غیر مداوم تبدیل میشود. به این خاطر اصطلاح خط ناپیوستگی (Line Of Discontinuity) در مورد مرکز توده هوا به کاربرد، میشود. عبارت جبهه (Front)
مترادف با خط ناپیوستگی است و امروزه به خوبی جانشین آن شده است. در واقع جبهه‌ها مرزهای بین توده‌های هوا هستند. بر روی نقشه‌های هواشناسی جبهه‌ها را با یک خط نشان می‌دهند.
سطحی که دو توده هوای مجاور را از هم جدا میکند سطح جبهه (Frontal Surface) نامیده می شود.
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
3,393
بازدید
عناصر و فضاهای موجود در لابی
بدون تردید لابی یا سراسری اصلی با اهمیت‌ترین بخش هتل است این فضا به عنوان تقسیم کنده اصلی، برقرار کننده ارتباط بین کلیه فضاهای عمومی هتل است و نتیجتا مفصل بسیاری از کانال‌های ترافیکی است از جمله ورودی اصلی هتل.
ورودی: به طور کلی ورودی اصلی هتل به ۲ دسته تقسیم میشوند:
الف- ورودی که مستقیما از بر خیابان بوده و دارای یک پیش فضای سازماندهی شده برای ورودی نمی‌ابشد و در تماس مستقیم با جداره شهری است.
ب- ورودی که داخل سایت قرار گرفته و دارای یک پیش فضای سازماندهی شده قبل از ورودی اصلی است مانند هتل هما، که برای شاخص کردن آنها میتواند از المان یا سایه بان در مقابل نور طبیعی استفاده کرد.
بهترین مکان برای مشاهد و سیمای معماری هتل، سیرگذرهایی است که به درب‌های ورودی ساختمان منتهی میشود که در این مسیر مشاهد و جزئیات محوطه و طراحی بیرونی بنا، منظر سازی، نورپردازی و … در ایجاد اشتیاق نسبت به مدت زمانی که مهمانان در هتل به سر می‌برند موثر میباشد.
۲- پیشخوان پذیرش:
طبق استانداردهای بی املل میتوان معادل یک فوت مربع به ازای هر اتاق برای پیشخوان در نظر گرفت. محل قرارگیری آن باید به گونه ای باشد که مراجعنی به محضل ورود به هتل آن را مشاهده کنند بنابراین این فضا در مجاورت سالن اصلی لابی و و ورودی اصلی قار رداده میشود تا ضمن اینکه قابل رویت باشد کنترل کامل به ورودی هتل و ایستگاه آسانسورهای عمومی هتل را داشته باشد.
۳- آسانسورهای عمومی و سرویس پله: باید در جایی واقع شوند که از پیشخوان پذیرش قابل رویت و کنترل باشند.
۴- فضای پذیرایی یا لانچ:
باید دارای مبلمان راحت باشد و مناسب با امکانات سرو نوشیدنی‌های سرد و گرم، همراه با کیک و بستنی و دیگ‌های خوراک‌های سبک همچنین فضایی مناسب برای تجمع و استراحت مهماان پدید آورد.
استفاده از فضای سبز جهت دلپذیر کردن فضای مذکور، با اهمیت است ولی میتواند از نظر بصری با بخش نشیمن لابی در ارتباط باشد.
۵- سرویسهای بهداشتی و نمازخانه: سرویسها باید طوری قرار گیرند که در دید مستقیم نباشند.
می توان ۲ فضای مجزا جهت خانم‌ها و آقایان برای برپایی نماز در نظر گرفت به همراه کفش کن و سرویس بهداشتی جهت وضو گرفتن. اگر نزدیک به سرویسهای عمومی قرار گیرند نیاز به سرویس مجزا نمی‌باشد.
۶- بخش نشیمن: فضایی جهت نشستن در نزدیکی پیشخوان لابی و ورودی این قسمت میتواند با تیرهای لابی نیز ارتباط داشته باشد.
۷- فضای نگهداری چمدان‌ها و پادو:
اشیا و محل استقرار پادو نزدیک به پیشخوان لابی، آسانسورها و ورودی در نظر گرفته میشود. اتاق‌های مستقلی نیز باید جهت قرار دادن چمدان‌ها، چرخ‌های حمل بار و انبار قفل در نظر گرفته شود.
رستوان اصلی:
این محل عمده ترین یگان سرو غذا در هتل به شمار می‌رود بنابرای باید دارای شرایطی متناسب با این عملکرد باشد از این رو رستوان اصلی هتل ضمن اینکه بیشترین مساحت و امکانات را به خود اختصا میدهد بایستی در محلی قرار گیرد که دسترسی به آن به سهولت صورت گیرد. از این بابت مناسب‌ترین محل برای رستوران اصلی، طبقه هم کف هتل در نزدیکی لابی میباشد. در غیر این صورت با در نظر گرفت تمهیدانی از قبیل دید کافی و دسترسی مناسب از فضاهای دیگر رستوان میتواند در نیم طبقه و یا مکان دیگری قرار بگیرد. در هر صورت به لحاظ اینکه بیشترین حجم غذا به صورت عادی از طریق رستوان اصلی هتل سرو میشود مجاورت آن با آشپزخانه اصلی هتل ضروری است.
علاوه بر این برای تامین تنوع در دید برای مهمانان بهتر است که رستوان اصلی هتل به محوطه باز و فضای سبز بیرون از طریق پنجره‌های بزرگ مرتبط شود که به منظور استفاده از شرایط مناسب آب و هوایی خصوصا در شبهای تابستان جاذبه بسیار خوبی را ایجاد می‌نمایند.
طراحی داخلی و دکوراسیون رستوران اصلی هتل ضمن اینکه بایستی از کیفیت و تنوع لازم برخوردار باشد بهتر است که بیشتر در قالب فضاهای عمومی انجام شود به طوری که هماهنگی لازم را با این فضاها حفظ نماید.
به منظور جلوگیری از انتقال بوی غذا و سر و صدا از آشپزخانه به سالن رستوان می‌باید یک فضای فیلتر مانند ایجاد شود، این فضا ضمن اینکه به صورت فیلتر بین آشپزخانه اصلی و سالن رستوارن عمل می‌نماید میتواند بعنوان Pantry (پنتری) نیز مورد استفاده قرار گیرد که برای نگهداری ظروف رستوان و برخی مواد مصرفی و همچنین آماده سازی استفاده میشود. در نزدیکی سالن رستوران سرویسهای بهداشتی زنانه و مردانه باید به صورت اختصاصی تامین شود (هر ۱۰۰ نفر ۲ توالت و ۳ دستشویی).
نکاتی که باید در طراحی رستوران مد نظر باشد:
سلسله مراتب ورود: سرسرای ورودی برای احساس جو رستوران در هنگام ورود.
کانون توجه: بهتر است چیدمان مناسب صندلیها برای توجه به نقاط داخلی مانند یا به یک نقطه خارج از فضای غذاخوری متوجه باشد.
میزبان: مکانی برای استقرار میزبان در منار ورودی رستوان پیش بینی شود.
فضاهای نشیمن: استفاده در اختلاف سطح و پارتیشن‌ها و …. برای ایجاد فضاهایی دوستانه و تقریبا خصوصی (چند فضا در رستوران)
ویترین غذا: قراردادن یک ویتری غذا در نزدیکی ورودی یا به صورتی که در میزها مرکزیت داشته باشد.
آشپزی و پخت و پز نمایشی: برای تبلیغ سبک غذاهای خاص یا نشان دادن مکان یک رستوران خاص
نورپردازی برای خصوصی‌تر کردن فضاها: نورپردازی باید به گونه‌ای باشد که برای هر میز روشنایی برای تنظیم جو رستوان استفاده کرد.
رستوران چشم انداز:
یک رستوران ویژه بعنوان رستوران چشم انداز در بالاترین طبقه هتلهای برج مانند با پنجره‌های فراوان به طوری که امکان بیشترین دید را به فضای بیرون هتل در ارتفاع زیاد فراهمآورد میتوان پیش بینی کرد.
ویژگیهای عملکرد این رستوان بایستی با توجه به محدودیت تامین دسترسی عمودی به وسیله آسانسورها در حجم ترافیک دسترسی تامین نشود.
از این رو پیشنهاد میشود که مساحت سالن رستوان اصلی هتل تعیین شود. علاوه بر این ماهیت عمومی پذیرایی از میهمانان می‌باید به طریق تنظیم شود که برای هر صندلی یک سرو در هر وعده صورت پذیرد این بدان مفهوم است که میهمانانی که به رستوران چشم انداز مراجعه می‌کنند می‌توانند زمان نسبتا زیادی را در رستوران بگذرانند.
دکوراسیون رستوران چشم انداز میتواند متاثر از جو آن به طور کاملا خاص و مستقل طراحی شود و از این بابت نیاز به هماهنگی با سایر فضاهای هتل ندارد.
آرایش مبلمان با توجه به تامین بهترین دید برای صندلیها تنظیم خواهد شد. نورپردازی باید به گونه ای باشد که شدت روشنایی داخل سالن به مزان حداقل مورد نیاز تامین شود.
بهتر است پنتری رستوان چشم انداز به عموان یک آشپزخانه مستقل عمل نماید و در آن غذاهایی سرو شود که دارای حجم کم و از نظر پخت و پز نیاز به تجهیزات و امکانات زیادی نداشته باشد.
سایر فضاهای جنب رستوران چشم انداز شامل ایستگاه آسانسورهای عمومی، سراسری ورودی، سرویسهای بهداشتی زنانه و مردانه جداگانه، پله سرویس و آسانسورهایی سرویس میباشد که متناسب با احتیاجات و استانداردها در نظر گرفته میشود.
سالن اجتماعات و جشن‌ها
در هتل‌هایی بزرگ چهارستاره و پنج ستاره امروزی جهت برگزاری مجالس مهمانی، جشن و عروسی و همچنین سمینار، کنفرانس و اجماعات، سالن‌هایی با امکانات مناسب فراهم می‌آید. اینگونه سالن معمولا دارای ورودی مستقل از خیابان یا محوطه می‌باشند و در قسمتی از هتل پیش بینی میشود که ترافیک آن در کار عادی هتل اختلال ایجاد ننماید.
از آنجا که طراحی این سالنها معمولا جهت هر دو منظور (جشن و کنفرانس) انجام می‌پذیرد پیش بینی انبار مناسب صندلیها و مبلمان ضروری به نظر میرسد نحوه چیدمان مبلمان با توجه به نوع عملکرد فضا تعیین می‌گردد و وابسته به فعالیتی میباشد که در سالن انجام می‌پذیرد، طبق ضابطه در قسمت طراحی سالن به منظور استفاده از سالن جهت مجالس جشن و عروسی، سالنهای اختصاصی خانم‌ها و آقایان با سرویسهای بهداشتی جدا از هم در نظر گرفته میشود.
در هتل ۵ ستاره به ازای هر اتقا ۴ متر مربع زیربنا برای این سالنها پیشنهاد شده است. واضح است که امکانات سرویسها یا شام، برای استفاده کنندگان از این سالنها پیش بینی میشود، به طوری که غذا به صورت سلف سرویس کامل روی میز صورت می‌پذیرد.
یکی از روش‌هایی که برای استفاده‌های متفاوت از این سالنها میتوان به کار گرفت استفاده از دیواره‌های متحرک (پارتیشن) جهت تقسیم بندی آنها میباشد.
با این روش بسه به ظرفیت مورد نیاز و نوع فعالیتی که در سالن انجام میشود میتوان سالن اصلی را به چند سالن کوچکتر با ابعاد متفاوت و فضاهای مورد دلخواه تقسیم نمود.
از مسائل دیگری که در مورد طراحی این سالنها مورد توجه است نورپردازی و سیستم صوتی سالنها می‌ابشد ایجاد نور و صدای مناسب از عواملی میباشد مه در ایجاد فضای متناسب با فعالیتهای متفاوت تاثیر بسزایی دارد.
ارتباط این سالنها با سالنهای کنفرانس دسترسی آسان آنها به پارکینگ- که ظرفیت آن برای استفاده این سالنها هم منظور شده- پیش بینی مکانی برای تهیه و ثبت گزارش و همچنین محلی به نام عقد، حوزه عملکردی این سالنها را گسترش میدهد و بر کیفیت آنها می‌افزاید کسانی که برنامه ریزی جلسات را بعهده دارند بیشتر هتلی را انتخاب می‌نمایند که امکانانت کاملی برای برگزاری جلسات داشته باشد این امر بهینه خود باعث افزایش مراجعین هتل میشود.
در هتلهای تفریحی که تقاضاهای فصلی برای امکانات تفریحی در طی چند ماه از سال پایین می‌آید گردانندگان هتلها شروع به افزایش بخشهای کنفرانسی نموده اند تا بدین وسیله تقاضا برای اتاق‌های خواب را در طی فصول کم مشتری افزایش دهند در تمامی هتلهای بزرگ احداث فضای مخصوص برگزاری مراسم و فعالیتها بخش ضروری برا موفقت هتل به نظر میرسد موفقیت در به اجاره رفتن، فضاهای جلسات و ضیافات بستگی به نکاتی در طراحی دکوراسیون داخلی نوپردازی مناسب مهندسی آکوستیکیو تاسیسات و ضوابط فنی دیگر دارد.
بخش اداری:
بخش اداری را ازیک دیدگاه میتوان بعنوان مهمترین بخش یک هتل و یا هر کاربری به شمار آورد. سیاستها و اصول اداره یک هتل میتواند بیشترین تاثیر را در جذب مسافرین و بازدهی مالی یک هتل داشته باشد. همین مسئله نیز باعث میشود که مدیریت هتل حساسیت بیشتری نسبت به کارمندان بخش اداری داشته باشد زیرا این قسمت علاوه بر یک سری مسئولیتهای منحصر به فردی که دارد مثل پذیرش امور مالی و حسابداری کار نظارت بر بخشهای دیگر را نیز بر عهده دارد بنابراین سازماندهی بخش اداری باید به صورتی باشد که علاوه بر اینکه بخشهای مختلف اداری با هم همکاری داشته باشند، بتوانند با سایر قسمت‌های دیگر مثل امر آشپزخانه، امور نظارت و خانه داری ارتباط نزدیک داشته باشند.
تقسیم بندی اداری:
بخش اداری یک هتل شامل یک سری مسئولیت‌ها و زیر مسئولیت‌هایی میباشد که در راس آنها مدیریت هتل است که کار نظارت بر کلیه امور اداری و به تبع آن کلیه امور یک هتل را عهده دار میباشد مدیر هتل بر بخشهای دیگر اداری نظارت میکند که این بخشها عبارتند از:
۱- امور اداری و کارگزینی ۲- تاسیسات ۳- مدیران داخلی ۴- حراست ۵- خدمات ۶- امور مالی ۷- تولید ۸- تدارکات ۹- غذا و پذیرایی
لازم به ذکر است که هر کدام از این مسئولیت‌ها نیز خود به زیر مسئولیتهای دیگری نیز تقسیم میشود که در دیاگرام صفحه بعد آورده شده است.
مدیریت: در راس تمام مسئولیتهای هتل مدیریت قرار دارد که وظایف گسترده ای بر عهده دارد که عبارتند از برنامه ریزی کوتاه مدت و بلندمدت برای ؟ مالی، اجرایی و توسعه هتل، کنترل و هماهنگی امور مربوط به سرپرستاران قسمت‌ها، نظارت و کنترل بر جریانات پولی و تامین اعتبارات هتل و …
زیربنای مورد نیاز جهت اتاق مدیر علاوه بر دفتر کار شخصی مدیر هتل باید یک فضای کنفرانس با ظرفیت حداقل ۷۵% از کل پرسنل اداری هتل و همچنین اتاق منشی و فضای انتظار در نظر گرفته شود.
حسابداری: این بخش با ۳ یا ۴ پرسنل وظیفه حسابداری هتل را به عهده دارند که این قسمت تحت نظر سرپرست امور مالی قرار دارد به لحاظ ارتباط کری با صندوق پذیرش بایستی در مجاورت و یا نزدیکی این فضاها قرار داشته باشد. فضای مورد نیاز برای اتاق حسابداری حدوداً ۲۵ مترمربع میباشد.
امور سرپرستی و کارگزینی: وظیفه این قسمت رسیدگی به امور مربوط به پرسنل هتل همچنین موارد استخدامی و شرایط اشتغال افراد میباشد که این قسمت تحت نظر مدیریت هتل کار میکند و زیربنای لازم برای آن حدوداً ۲۰ مترمربع است.
حراست: وظیفه این قسمت نظارت و کنترل بر امور انتظامات و حراستی هتل میباشد و تحت نظر مدیریت هتل کار میکند زیربنای مورد نیاز برای آن ۱۲ مترمربع است.
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
2,421
بازدید
مقدمه
امکانات ارتباطی که دوران معاصر و کنونی در اختیار انسان قرار میدهد امکان جا به جا شدن شمار قابل ملاحظه ای انسان را در پهنه نسبتا وسیعی ممکن کرده است و حرکت واقعی جهانگردی، جهانگردی توده ای و گروهی به سوی کشف افق‌های دور دست خصوصا افق هایی که دارای فرهنگ و عاد فرهنگی اصیل و کهن می‌باشند از مدتها قبل شکل گرفته و اکنون در حال گسترش میباشد. اگر جابجایی جمعیت را در درون کشورها به این مسئله بیفزاییم اهمیت مسافرت بعنوان یک نیاز طبیعی، روحی، روانی، اجتماعی و … از هر نظر بیشتر روشن خواهد شد. زمانی گردشگری معنای واقعی خود را خواهد یافت که علاوه بر تسهیل شرایط انجام آن در فضایی مطلوب اتفاق افتد.
در بسیاری از کشورها از جمله کشور ما پدیده مسافرت کردن در حال گسترش میباشد و توسعه آن نیز ضرورت دارد به دلایل مختلف از جمله جاذبه‌های متنوع و متفاوت در بسیاری زمینه امکان گسترش فعالیت توریستی چه داخلی و چه خارجی وجود دارد و هتل به عنوان یکی از مجموعه فضاهای توریستی اقامتی، فراغتی، اجتماعی، فرهنگی و … اقتصادی با توجه به جلوه‌های متعدد و متنوع آن به عنوان زمینه طراحی معماری مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است.
نکات مطرح شده حکایت از نگرشی جدید در زمینه فوق دارد به نگرشی که حاصل دوره‌های جدید حرکت توریسم جمعی و گروهی است یعنی جامعه ای کنجکاو، پرسشگر، آنسوی نگرد رو به پیش که علاوه بر طرح مسائل مختلف و توجه به آنها محیط زیست خود را نیز مطرح میکند.
بیان مسئله
با گسترش و توسعه سمع و خارق العاده وسایل و امکانات حمل و نقل هتل داری و هتل به صنعتی واقعی تبدیل گردید به طریقی که هتل به صورت هر محصول صنعتی دیگری تولید میشود، یقینا هتل و هتل داری می‌باید سود آوری مورد انتظار و متعارف سرمایه گذار را تامین کند، اما هتل دارای وجود دیگری نیز هست بسیار و متنوع و شگرف زیرا فضایی است که مانند دیگر فضاها به شیوه خاص خود انسان- جمعی انسان- را به صورت فردی و گروهی مورد خطاب قرار میدهد جمعی که فرد فرد آن دارای ویژگیهای خاص خود بوده و نباید در قالبی از پیش فرض شده و قرارداده شود. بنابراین میهمان خانه، هتل، هتل آپارتمان، زائرسرا، مسافرخانه، متل، فضای اقامت موقت و … بخشی از فضای اجتماعی است که در آن برخوردهای اجتماعی باید ممکن گردد و از این منظر هتل بخشی از فضای برخورد اجتماعی و گاه آمیزش با فضای فرهنگی است که باید از اهداف صرفا تجاری فراتر رود.
فضای هتل و جو ایجاد شده توسط آن باید به استفاده کننده امکان تازه کردن نفس را بدهد و نیز عرضه کننده جزیره غنی کردن خود باشد. هتل یا آنچه در این مکان و فضا می‌گذرد باید امکان تجربه فردی خاطره انگیز یا زمینه ساز اتفاقات و برخوردهای مناسب انسانی، روانی، اجتماعی، فرهنگی و … را میسر نماید. در این نگرش هتل اهمیتی ویژه می‌یابد که باید به کمک معماری هماهنگ و منطبق بر نیازها و حالت آن مکان و سازماندهی در خور به طیفی از امکانات دست یافته به طیفی از امکانات هم زبان، بدیع، پویا، زنده، مفرح، متنوع، ساده و به بیانی دیگر هدف و انگیزه باید تلاش در ابعاد و خلق یک فرهنگ فضا (عادت و رفتار) و عملکرد آن یعنی جمع بندی از تمامی یا اکثر خواسته‌ها و تمایلات فرد در جمع انسانها و فرهنگ او باشد.
معماری یک هتل میتواند ایجاد حس تعلق به آن فضا و محیط را تسهیل کند و در نتیجه باعث حس امنیت و اطمینان شود. پس میتواند چنین پنداشت که هتل قابل زنجیره شدن و تکرار مشابه از این مکان به آن مکان با تشابهات اغراق آمیز حتی در جزئیات و ابراز آن یعنی فضای مدل هویت خاص نمی‌باشد بلکه فضایی است مانونس که میتوان به آن احساس تعلق کرد.
اهداف پروژه:
شهر مشهد به عنوان یکی از شهرهای زیارتی ، با منابع طبیعی و باستانی بی شمار هر ساله جماعت زیادی را به سمت خود جذب میکند.
بنابراین برنامه ریزی جهت آسایش مسافران و حتی ساکنان خود شهر مشهد ضرورت پیدا میکند.
جهت طراحی روی این پروژه سایت هتل ؟ لاله بنابر دلایلی که در طول مطالعات ذکر خواهد شد انتخاب شده است.
یکی از اهداف طراحی این پروژه ایجاد اقامتگاه جهت مسافران میباشد.
مسافرانی که جهت سیاحت و زیارت به شهر مشهد سفر می‌کنند و در نزدیکی مجتمع تفریحی کوهسنگی ساکن میشوند.
هدف دیگر از این پروژه اسکان مسافرانی است که به همراه بیماران خود از شهرستان‌ها به بیمارستان‌های واقع در خیابان کوهسنگی از قبیل بیمارستان‌های ۱۷ شهریور- قائم – مهر و … و حتی امام رضا مراجعه می‌کنند.
اما شاید اصلی ترین هدف پروژه بالا بردن سطح فرهنگ عمومی و غنی کردن آن میباشد. بوسیله ایجاد اقامتگاه موقت جهت مسافرانی که در محدوده کوهسنگی اتراق کرده، درکناراستخر آن آشپزی می‌کنند، بساط خود را پهن کرده و در کنار خیابان شب را به صبح می‌رسانند.
ایجاد اقامتگاه مناسب جهت این شمار از کسانیکه به مشهد مسافرت می‌کنند و چهره زیبای کوهسنگی را کمرنگ می‌کنند.
امکانات ارتباطی که دوران معاصر و کنونی در اختیار انسان قرار میدهد امکان جا به جا شدن شمار قابل ملاحظه ای انسان را در پهنه نسبتا وسیعی ممکن کرده است و حرکت واقعی جهانگردی، جهانگردی توده ای و گروهی به سوی کشف افق‌های دور دست خصوصا افق هایی که دارای فرهنگ و عاد فرهنگی اصیل و کهن می‌باشند از مدتها قبل شکل گرفته و اکنون در حال گسترش میباشد. اگر جابجایی جمعیت را در درون کشورها به این مسئله بیفزاییم اهمیت مسافرت بعنوان یک نیاز طبیعی، روحی، روانی، اجتماعی و … از هر نظر بیشتر روشن خواهد شد. زمانی گردشگری معنای واقعی خود را خواهد یافت که علاوه بر تسهیل شرایط انجام آن در فضایی مطلوب اتفاق افتد.
در بسیاری از کشورها از جمله کشور ما پدیده مسافرت کردن در حال گسترش میباشد و توسعه آن نیز ضرورت دارد به دلایل مختلف از جمله جاذبه‌های متنوع و متفاوت در بسیاری زمینه امکان گسترش فعالیت توریستی چه داخلی و چه خارجی وجود دارد و هتل به عنوان یکی از مجموعه فضاهای توریستی اقامتی، فراغتی، اجتماعی، فرهنگی و … اقتصادی با توجه به جلوه‌های متعدد و متنوع آن به عنوان زمینه طراحی معماری مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است.
نکات مطرح شده حکایت از نگرشی جدید در زمینه فوق دارد به نگرشی که حاصل دوره‌های جدید حرکت توریسم جمعی و گروهی است یعنی جامعه ای کنجکاو، پرسشگر، آنسوی نگرد رو به پیش که علاوه بر طرح مسائل مختلف و توجه به آنها محیط زیست خود را نیز مطرح میکند.
بیان مسئله
با گسترش و توسعه سمع و خارق العاده وسایل و امکانات حمل و نقل هتل داری و هتل به صنعتی واقعی تبدیل گردید به طریقی که هتل به صورت هر محصول صنعتی دیگری تولید میشود، یقینا هتل و هتل داری می‌باید سود آوری مورد انتظار و متعارف سرمایه گذار را تامین کند، اما هتل دارای وجود دیگری نیز هست بسیار و متنوع و شگرف زیرا فضایی است که مانند دیگر فضاها به شیوه خاص خود انسان- جمعی انسان- را به صورت فردی و گروهی مورد خطاب قرار میدهد جمعی که فرد فرد آن دارای ویژگیهای خاص خود بوده و نباید در قالبی از پیش فرض شده و قرارداده شود. بنابراین میهمان خانه، هتل، هتل آپارتمان، زائرسرا، مسافرخانه، متل، فضای اقامت موقت و … بخشی از فضای اجتماعی است که در آن برخوردهای اجتماعی باید ممکن گردد و از این منظر هتل بخشی از فضای برخورد اجتماعی و گاه آمیزش با فضای فرهنگی است که باید از اهداف صرفا تجاری فراتر رود.
فضای هتل و جو ایجاد شده توسط آن باید به استفاده کننده امکان تازه کردن نفس را بدهد و نیز عرضه کننده جزیره غنی کردن خود باشد. هتل یا آنچه در این مکان و فضا می‌گذرد باید امکان تجربه فردی خاطره انگیز یا زمینه ساز اتفاقات و برخوردهای مناسب انسانی، روانی، اجتماعی، فرهنگی و … را میسر نماید. در این نگرش هتل اهمیتی ویژه می‌یابد که باید به کمک معماری هماهنگ و منطبق بر نیازها و حالت آن مکان و سازماندهی در خور به طیفی از امکانات دست یافته به طیفی از امکانات هم زبان، بدیع، پویا، زنده، مفرح، متنوع، ساده و به بیانی دیگر هدف و انگیزه باید تلاش در ابعاد و خلق یک فرهنگ فضا (عادت و رفتار) و عملکرد آن یعنی جمع بندی از تمامی یا اکثر خواسته‌ها و تمایلات فرد در جمع انسانها و فرهنگ او باشد.
معماری یک هتل میتواند ایجاد حس تعلق به آن فضا و محیط را تسهیل کند و در نتیجه باعث حس امنیت و اطمینان شود. پس میتواند چنین پنداشت که هتل قابل زنجیره شدن و تکرار مشابه از این مکان به آن مکان با تشابهات اغراق آمیز حتی در جزئیات و ابراز آن یعنی فضای مدل هویت خاص نمی‌باشد بلکه فضایی است مانونس که میتوان به آن احساس تعلق کرد.
اهداف پروژه:
شهر مشهد به عنوان یکی از شهرهای زیارتی ، با منابع طبیعی و باستانی بی شمار هر ساله جماعت زیادی را به سمت خود جذب میکند.
بنابراین برنامه ریزی جهت آسایش مسافران و حتی ساکنان خود شهر مشهد ضرورت پیدا میکند.
جهت طراحی روی این پروژه سایت هتل ؟ لاله بنابر دلایلی که در طول مطالعات ذکر خواهد شد انتخاب شده است.
یکی از اهداف طراحی این پروژه ایجاد اقامتگاه جهت مسافران میباشد.
مسافرانی که جهت سیاحت و زیارت به شهر مشهد سفر می‌کنند و در نزدیکی مجتمع تفریحی کوهسنگی ساکن میشوند.
هدف دیگر از این پروژه اسکان مسافرانی است که به همراه بیماران خود از شهرستان‌ها به بیمارستان‌های واقع در خیابان کوهسنگی از قبیل بیمارستان‌های ۱۷ شهریور- قائم – مهر و … و حتی امام رضا مراجعه می‌کنند.
اما شاید اصلی ترین هدف پروژه بالا بردن سطح فرهنگ عمومی و غنی کردن آن میباشد. بوسیله ایجاد اقامتگاه موقت جهت مسافرانی که در محدوده کوهسنگی اتراق کرده، درکناراستخر آن آشپزی می‌کنند، بساط خود را پهن کرده و در کنار خیابان شب را به صبح می‌رسانند.
ایجاد اقامتگاه مناسب جهت این شمار از کسانیکه به مشهد مسافرت می‌کنند و چهره زیبای کوهسنگی را کمرنگ می‌کنند.
اوقات فراغت:
اوقات فراغت فراغت از کارهای روزانه است که شخص همان را انجام میدهد که می‌خواهد، تفریج برای تجدید نیرو و کاستن از یکنواختی زندگی حرفه ای ضروری است. اولین کارکرد اوقات فراغت ایجاد استراحت جهت کاستن از هیجان‌های دائم است، دیگر کارکرد آن تفریح میباشد که کسالت ناشی از زندگی را از بین می‌برد و آخرین کارکرد آن رشد شخصیت افراد است. از نکات قابل توجه در امر گذراندن اوقات فراغت در نظر گرفتن مسئله جنسیت است و دنیاهای متفاوتی که از اولین روزهای زندگی هر فرد شکل می‌گیرد حتی بررسی رفتارها و بازی‌های کودکان هم این نکته را مشخص میکند.
اوقات فراغت را میتوان به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
۱- اوقات فراغت روزانه که شامل چند ساعت فراغت از کارهای روزانه است که از نمونه‌های نحوه گذراندن آن تماشای تلویزیون ، گردش و پیاده روی، ورزش و … را نام برد.
۲- ایام فراغت یک روز شامل تعطیلات آخر هفته و یا تعطیلات مختلف یک روزه در طول سال که اکثر در نواحی خارج از شهر و در دامان طبیعت سپری میشود.
۳- ایام فراغت چند روزه که علاوه بر گذراندن این روزها به طرق قبلی، سفر عمده ترین شیوه گذراندن این ایام است.
جهان گردی:
یکی از راههای مفید گذراندن اوقات فراغت جهانگردی است. جهانگردی موقعیت‌هایی را فراهم میکند که میتواند جوابگوی یک سلسله نیازهای فردی و اجتماعی باشد. تحولات صنعتی شرایطی را به وجود آورده که از جمله دستاوردهای آن اشاعه جهانگردی فردی و گروهی و انبوه است که در اثر بالا رفتن موقعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاصل میشود به زبان ساده تر
۱- جهانگردی موقعتی برای گذراندن اوقات فراغت به منظور بازیابی انرژی از دست رفته است.
۲- جهان گردی بعنوان موقعیتی است در جهت اعتلای رشد فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی
۳- در برخی از موارد جهانگردی از الگوهای مصرفی تبعیت میکند در این شیوه جهانگردی موقعیتی است برای نمایش قدرت خرید واقعی یا کاذب افراد. این نوع از جهانگردی اغلب از طریق انتخاب مناطق لوکس، نمایش لباس و ملزومات، مسابقات ورزشی و … متجلی می‌گردد.
جهانگرد: شخص جهانگرد عامل جهانگردی است که تقاضای بازار را شکل میدهد:
جاذبه‌های جهانگردی:
کلیه عواملی که میل به سفر را بر می‌انگیزد جاذبه‌های جهانگردی گویند این جاذبه‌ها سرمایه جهانگردی کشور میباشد و از لحاظ اقتصادی جزو سرمایه‌های ملی محسوب می‌گردد و معمولا به سه دسته زیر تقسیم میشود:
الف- جاذبه‌های جهانگردی مهیا: عبارت است از عواملی که بهره وری از آنها مستلزم هیچ نوع خرج اضافی برای خود سرمایه نیست از قبیل آب و هوا، مناظر زیبا، دریا، شکار، کوه و …
ب- جاذبه‌های جهانگردی نامهیا: عناصری که بهره برداری از آنها مستلزم سرمایه گذاری در تجهیز آنها میباشد مانند آثار تاریخی، آبهای معدنی، موزه‌ها و …
ج- جاذبه‌های کمکی: جاذبه هایی هستند که فرد در کنار استفاده از آنها از جاذبه‌های مهیا مثل آب و هوا و … هم استفاده میکند در جاذبه‌های کمکی مانند مکانهای تفریحی و … نیاز به ساخت و ساز میباشد.
انواع جهانگردی:
۱- از نظر طول مدت اقامت:
الف) اقامت بلندمدت که طول مدت اقامت بیشتر از یک ماه است.
ب) کوتاه مدت که طول مدت اقامت کمتر از یک ماه است.
۲- فردی یا گروهی:
از جهانگردی فردی منظور این نیست که فرد بدون داشتن همراه یا خانواده و به تنهایی سفر کند بلکه غرض این است که مسافرت اعم از اینکه به تنهایی یا به اتفاق عده ای دیگر صورت گیرد به طور مستقل انجام شود بدین معنی که مسافرت طبق یک برنامه قبلی نبوده و هزینه‌های مربوط به کالاها و خدمات مورد نیاز جهانگرد در طول سفر مستقیما به عرضه کننده کالاها و خدمات پرداخت گردد. از طرف دیگر جهانگردی دسته جمعی نه تنها باید به صورت جمعی و گروهی و معمولا در وضعیت یک راهنمای آشنا به زبان مادری جهاگردان صورت پذیرد بلکه معمولا یک شرکت حمل و نقل یا آژانس مسافرتی با ترتیب دادن گردش‌های دسته جمعی برای بازدید یک یا چند کشور خاص کلیه هزینه جهانگردی را یکجا از جهانگردان وصل میکند و برنامه ای خاص برای مسافرت جهانگردان ترتیب میدهد.
۲- جهان گردی داخلی و جهان گردی خارجی
جهانگردی بین المللی هنگامی مصداق پیدا میکند که جهان گرد از مرز کشور محل اقامت خود عبور کرده و وارد کشوری دیگر شود از نقطه نظر اجتماعی بین جهانگردی بین المللی و داخلی وجه تمایز عمیقی وجود ندارد بدین معنا که اصل ایجاد تفاهم بین ملل مختلف و آشنایی با سنن و فرهنگهای نواحی دیگر و بالا رفتن وسعت دید انسان در نتیجه آشنایی با طرز زندگی مردم مناطق دیگر کم وبیش در هر دو نوع جهانگردی وجود دارد با این تفاوت که در جهانگردی بین المللی اصول مزبور جهانگردی آن کشور را تشکیل می‌داده و از نظر اقتصادی تمایز خاص بین ایندو عبارت است از تاثیر جهانگردی بر روی موازنه ارزی و تراز پرداخت‌های کشور.
۳- جهانگردی داخلی کلیه مسافرت‌هایی است که در چارچوب تعریف جهانگردی در داخل کشور صورت می‌گیرد و کلیه کشورها با تهیه واجرای برنامه‌های مختلف تبلیغاتی و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای جهانگردان داخلی افراد کشور را تشویق به مسافرت در داخل کشور می‌نماید زیرا جهانگردی در داخل گرچه بر خلاف جهانگردی بین المللی موجب انتقال ارزهای خارجی از یک کشور نمی‌شود معهذا نباید تصور کرد که تاثیر آن در توسعه اقتصادی داخلی قابل توجه نیست زیرا توسعه مسافرت مردم در داخل کشور به هر نحوی که صورت گیرد منجر به افزایش مصرف داخلی است و از جایی که جهانگردی فعالیتی است که مستلزم استفاده از خدمات و کالاهای متنوع داخل است لذا مصارف جهانگردان داخلی در حقیقت به صورت در آمد تولید واحدهای تولید مختلفی که کالاها و خدمات آنها مورد نیاز جهان گردان میباشد، بین آنها توزیع می‌گردد و شکی نیست که این امر علاوه بر اینکه موجب افزایش درآمد ملی میشود زمینه را برای سرمایه گذاری بیشتر بخش خصوصی و دولت در زمینه توسعه واحدهای عرضه کننده خدمات و کالاهای جهانگردی فراهم می‌سازد.
انگیزه‌های جهانگردی:
انگیزه‌های جهانگردی، انگیزه هایی هستند که انسان به خاطر آنها سفر میکند و این انگیزه‌ها میل به سفر را در انسان بر می‌انگیزانند.
انگیزه‌های جهانگردی به موارد زیر تقسیم میشود:
۱- جسمانی و کالبدی: در رابطه با استراحت و کسب آرامش جسمانی و سلامتی، شرکت در فعالیتهای ورزشی، تفریح در سواحل دریا- استفاده از چشمه آب معدنی و حمام درمان کننده و …
۲- فرهنگی: شناخت اقوام مختلف، آشنایی با فرهنگهای مختلف، آشنایی با موسیقی و آداب و رسوم و سنت‌ها، نقاشی‌ها، ادبیات، اعتقادات و زبان جوامع دیگر. استفاده از موزه‌ها و مراکز فرهنگی و فرهنگسراها و…
۳- ارتباط فردی: میل به ملاقات با اقوام و آشنایان، دیدار با کسانی که مدتها از آنها دور بوده ایم، یافتن دوستان جدید و…
۴- علمی: در راه کسب علم، شرکت در مجامع علمی، کنفرانس‌ها، استفاده از محضر عالمان و ….
۵- تجارتی: به منظور انجام معامله و تامین معاش و کسب شغل
۶- مقام و موقعیت اجتماعی: کمال طلبی، کسب موقعیت اجتماعی و کاری و پیشرفت شخصی
۷- سفرهای مذهبی و زیارتی: سفر برای صله ارحام، کارهای خیر، سفرهای جهادی، فرار از جامعه ظلم و سفر به فرمان خدا و پیامبر و …
تاثیرات جهانگردی:
جهانگردی برای بالا بردن سطح معلومات عمومی و اجتماعی و تکامل تکنولوژی و پیشرفت اقتصادی نقش ارزنده ای دارد. رفت و آمد و حشر و نشر انسانها غیر از اینکه موجب تبادل فرهنگی میان آنها و آشنایی با سنن مختلف میشود، موجب آشنایی با دیگر فرهنگها و آداب و رسوم ملتهای دیگر و در نتیجه موجب رشد و ارتقاء سطح دانش عمومی میشود. همچنین تاثیرات روحی و روانی مثبت در جهانگردان دارد و موجب نشاط و سرحالی آنها میشود. طبق آمار به دست آمده سفر اشتیاق به کار را افزایش و امر طلاق را کاهش داده است.
اهمیت صنعت توریسم:
اهمیت صنعت توریسم به دلایل زیر میباشد:
۱- تجارت و سودآوری: پایداری و ثبات آن در برابر نوسان‌های اقتصادی، درآمدهای ارزی و …
۲- اشتغال زایی در رفت و آمد، نیاز جهانگردان به مکانهای اقامتی و …)
۳- تنها صنعت توریسم در دنیا بدون آلودگی است.
۴- بهره برداری مناسب از اوقات فراغت و تاثیرات مثبت روحی- روانی
بررسی توریسم در ایران:
تا قبل از جنگ جهانی دوم توریسم در ایران رونق نداشته و پس از آن به علت ایجاد راههای ارتباطی به ویژه راههای زمینی و وسایل مسافرت. کشور ما به صورت یکی از ممالک پذیرای جهان گردان درآمد. از این برای اولین بار در سال ۱۳۱۴ در وزارت کشور اداره امور جهانگردی به وجود آمد فعالیت این اداره محدود به چاپ نشریاتی به صورت کتابچه‌های کوچک راهنمای سیاحان و جهانگردان و معرفی ایران از نظر جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی بود.
در سال ۱۳۴۲ سازان جلب سیاحان تاسیس شد و یک واحد آماری به منظور مطالعه خصوصیات جامعه جهانگردان خارجی و بازارهای جهانگردی تشکیل داد و سعی در فراهم آوردن تسهیلات گوناگون و آموزش لیزری شاغل در زمینه مربوط به امور جهانگردی کرد و شناسایی و بهره برداری از جاذبه‌های کشور را آغاز کرد.
اینک صنعت جهانگردی در ایران دوران فتوت خود را پشت سرگذاشته و با بذل توجه مسئولین به درآمدهای غیرنفتی و اهمیت توریسم در اقتصادی کشور گامهای مقدامتی در جهت توسعه توریسم برداشته شده است.
اما متاسفانه به توریسم داخلی به دیده اغماض نگریسته شده است یکی از دلایل این امر را باید روشن نبودن استراتژی توسعه توریسم داخلی دانست همچنین توسعه توریسم داخلی و مسائل مربوط به آن از توریسم خارجی تفکیک نشده است.
همچنین به دلیل نرخ‌های بالای آژانس‌های سیاحتی داخلی، استقبال چندانی از سری مردم صورت نپذیرفته است. باید به این امر توجه داشته جهانگردی خارجی بدون توام یافتن سیاحت داخل پیشرفت نخواهد کرد چون آنجایی که مردم یک مرز و بوم از وضع و آثار و نحوه زندگی هموطنان خود آگاهی ندشاته باشند چگونه می‌توانند کشور خود را به خارجی‌ها بشناسانند.
بررسی توریسم در خراسان:
ایران با وسعت بسیار زیاد و آب و هوای متنواع و گوناگون از لحاظ جاذبه‌های توریستی یکی از ۱۰ کشور بزرگ جهان محسوب میشود.
منابع و جاذبه‌های توریستی خراسان به دلیل گسترش جغرافیایی و آب و هوای متنوع و نیز اماکن مذهبی و موقعیت‌های ویژه دارای پتانسیلهای بالفعل و بالقوه است. جاذبه‌های طبیعی این استان کم نظیر است. جاذبه هایی همچون منابع آبی، مناطق ییلاقی، چشمه‌سارها، آبشارها، دریاچه بزنگان و … که در صورت بهره برداری مناسب تبدیل به مناطق جاذب توریست میشود. همچنین جاذبه‌های تاریخی و باستانی چون بازمانده‌های کاروانسراها، کلات نادر، بقعه هارونیه، مساجد قدیمی و غیره. در کنار این جاذبه‌ها جاذبه‌های مذهبی نیز وجود دارد. مانند حرم مطهر امام رضا(ع)، امامزاده‌ها و … بنابراین در سطح استان خراسان اماکن مذهبی و متبرکه، بازارها، کاروان سراها، کتیبه‌ها و نقاط دیدنی و گردشگری باستانی، تاریخی و طبیعی بسیاری وجود دارد که درامر برنامه ریزی توسعه توریسم باید مورد توجه خاص قرار گیرد.
بررسی تورسیم در مشهد:
مشهد بزرگترین مرکز شهری در شرق کشور با جمعیت زیادمی باشد وجود مرقد مطهر امام رضا نه تنها زیارتگاه ایرانیان بلکه زیارتگاه ایرانیان بلکه زیارتگاه کل شیعیان جهان میباشد و سالانه جمعیت زیادی به این شهر مسافرت می‌کنند که باعث رونق اقتصادی شهر مشهد و حتی سایر مناطق استان بوده است بنابراین نباید بدان بی توجهی نمود همچنین جاذبه‌های توریستی شهر مشهد از قبیل طرقبه، شاندیز، باغ وکیل آباد، کلات نادری و کوهسنگی و … سالانه جمعیت زیادی را به سمت خود می‌کشاند.
نتیجه گیری
بنابراین هر ساله جمعیت بسیار زیادی به مشهد مسافرت می‌کنند که باید برای افزایش جمعیت که در تابستان و دوره تعطیلات بیشتر و در فصلهای دیگر کمتر ولی باز هم غیر قابل چشم پوشی است برنامه ریزی هایی انجام داد بخصوص از نظر اسکان مسافران، ایجاد هتلها و مهمانپذیرهایی با کیفیت خوب و قیمت مناسبت حائز اهمیت میباشد.
اماکن اقامتی:
اماکن اقامتی به مکانهایی گفته میشود که مسافران و جهانگردان مدتی بیش از سه روز و کمتر از یک ماه را در آن برای گذراندن اوقات فراغت و تعطیلات و استراحت به دور از هیاهوی شهری سپری می‌کنند و شامل هتلها و مکانهایی است که در مقابل پرداخت وجه دو سرویس غذا و جا را ارائه می‌دهند اماکن اقامتی شامل هتلها، متل‌ها، کمپینگ‌ها، هتل آپارتمان‌ها، پلاژها و غیره می‌باشند و در راستای تامین نیاز جهانگرد و جذب توریست میبایست تاسیسات و امکانات مختلفی را داشته باشند که از آن جمله امکانات اطلاع رسای سریع و درست و حمل و نقل مناسب و پیشرفته، امکانات و تاسیسات اقامتی، رفاهی مناسب و … میباشد.
مراجعین به اماکن اقامتی:
بعنوان اولین پارامتر سطوح در طراحی پروژه به موضوع اقامت اشاره می‌کنیم که یکی از مهمترین موضوعات این طرح را تشکیل میدهد.
همانطور که می‌دانیم مراجعه کنندگان به اماکن اقامتی به چند دسته تقسیم میشوند که بسته به نیازها به میزان متفاوتی از نظر زمانی در این مجموعه به سر می‌برند همچنین شرایط اقتصادی مراجعه کنندگان نیز عامل دیگر وجود تفاوت بین فازهای قابل طراحی برای آنهاست.
۱- مراجعین کوتاه مدت که قصد عبور از کنار این مجموعه را دارند و فقط مدت کمی در آن سپری می‌کنند بنابراین ایجاد فضاهای اقامتی در حد سرپناه مانند پلاژ یا فضاهای پیک نیک میتواند در رفع نیاز این گروه موثر باشد.
افراد بومی و ساکن در منطقه که امکانات تفریحی و ورزشی پروژه میتواند جوابگوی نیازهای آنها باشد
۲- مراجعین بلندمدت: گروه دیگری هستند که قصد اقامت چندروزه را دارند به انواع مختلفی از نظر جمعیت و وضعیت اقتصادی تقسیم میشود گروه اول این گروه شامل جوانان و یا خانواده‌های کم درآمد میباشد که میتوان به ایشان یک سری کمپینگ بنابراین سادگی عدم تجمع در محل اقامتشان مطابق با روحیه ایشان میباشد.
گروه دوم شامل خانواده هایی با جمعیت زیاد و درآمد متوسط‌تر میباشد که قصد اقامت چند روزه را دارند این گروه به اماکن اقامتی با امکانات رفاهی مناسب تر نیاز دارند.
گروه سوم شامل خانواده‌های مرفه می‌باشند و شامل بعضی مقامات و توریست‌های خارجی که فضای مناسب برای این گروه به صورت یک هتل لوکس قابل طراحی میباشد این هتل میتواند امکانات رفاهی مختلفی را دارا باشد. تا در سطح مجموعه قابلیت سرویس دهی داشته باشد.
در زیر به اختصار در مورد انواع تاسیسات اقامتی که از مهمترین بخشهای تاسیسات جهان گردی به شمار می‌رود صحبت می‌کنیم.
انواع تاسیسات جهانگردی به سه بخش تقسیم میشود:
۱- تاسیسات جهانگردی ارزان شامل هتلهای یک ستاره، کمپ‌ها، اقامتگاه جوانان، رستورانها، چایخانه‌ها و … میباشد.
۲- تاسیسات جهانگردی متوسط که شامل هتلهای ۲ ستاره، کنار چشمه‌های آب معدنی، مراکز تفریحی ویلایی سدها و رودخانه‌ها میباشد.
۳- تاسیسات جهانگردی تجملی: شامل هتلهای ۳ ستاره و بیشتر مراکز جهانگردی کشور
تاریخچه سفر و اماکن اقامتی:
آغاز سیر و سفر به قصد تفریح مصادف با زمانی است که عامل خطر در سیر و سفر از بین رفت و امنیت جانی و مالی بیشتر شد. از قرن ۱۸-۱۶ میلادی مراکز و دولتهای قدیمی با ایجاد کاخ‌ها و شهرهای پرشکوه و مراکز علمی عمل اقدام به ایجاد مراکز توریستی نمودند و بالاخره قرن ۱۸ با افزایش تعداد مسافران خارجی که با مقاصد جهانگردی به فرانسه می‌آمدند تشکیلاتی جهت ارائه اطلاعات ضروری به جهانگردان در فرانسه ایجاد گردید و استراحت گاههای بین راهی و مراکز دینی، فرهنگی، تفریحی رسما نام مراکز توریستی را به خود پذیرفت.
وقوع رنسانس عامل موثر دیگری بود که باعث افزایش جمعیت نقاط جاذب جهانگرد و رونق و توسعه خوابگاه‌های مراکز جهانگردی و تفریحی و سایر امکانات و تجهیزات خوابگاهی گردید.
انقلاب صنعتی و در نتیجه رشد فعالیتهای صنعتی در شهرها، تغییر بافت و معماری شهر عامل موثر دیگری در به وجود آمدن مراکز تفریحی بود چون در نتیجه مهاجرت مردم به شهرها، تقاضا به نیروی کار با پیشرفت تکنولوژی و خارج شدن سکونت‌گاه‌ها از حالت افقی به حالت عمومی احتیاجات جدیدی برای ساکنین و شهروندان به وجود آورد. در نتیجه یکی از نیازها اقامتگاه‌های بدون شهری در مرکز تفریحی و توریستی بود که بتواند زمینه استراحت و آسایش ساکنان شهرها را در محیطی سالم و خارج از هوای آلوده شهرها فراهم سازد این تشدید نیاز صنعت توریست و جهانگردی را بیش از پیش رونق داد.
اماکن اقامتی در ایران:
در ایران هم آغاز سیر و سفر مصادف با زمانی است که امنیت جانی و مالی بیشتر شد و خطر جاده‌ها از بین رفت. در گذشته فضاهایی مثل ساباط، رباط، کاروان سرا، کاربان خان، مهمانخانه و … نقش مهمی را در ایجاد امکانات سیر و سفر در داخل ایران ایجاد میکردند در حال حاضر اماکن اقامتی به مکانهای گفته میشود که مسافران و جهانگردان مدتی در آن برای گذراندن اوقات فراغت و تعطیلات و استراحت و تفریح، بازدید از مناطق تاریخی و دیدنی و سایر مقاصد در آن مقیم شوند که شامل هتلها، متل‌ها، پلاژها، ویلاها، مسافرخانه‌ها و … میباشد.
ضوابط و استاندارها:
در ساخت و ساز هتلها همانند هر ساختمان دیگری باید ابعاد و اندازه‌های ساخت با ضوابط و استانداردهای موجود مطابقت داشته باشد تا فضاها به شیوه مطلوبتری عرضه شود. در این بخش به طور خلاصه قسمتی از ضوابط و مقررات ارشاد برای هتل سازی در جدولی آورده شده است که به شرح زیر میباشد.
ضوابط معماری ساختمانی و درجه بندی هتلهای کشور
ردیف مشخصات 1ستاره 2ستاره 3 ستاره 4ستاره 5 ستاره ملاحضات
۱ رعایت مفاد این ضوابط برای مهمانخانه هایی که بعد از تاریخ تصویب این ضوابط با احداث آنها موافقت خواهد شد لازم اجرا است .
۲ حداقل تعداد اطاق (مسافر )برای مهمانخانه‌های تبدیلی مذکور است برابر : 10 20 30 50 100 در موارد استثنایی و وجود موقعیت خاصی که مراتب توسط کارشناس فنی به صورت گزارش مستندل ارائه و مورد قبول کمیته فنی جهانگردی واقع شود میتوان حدکثر تا ۱۰% در اعداد ذکر شده است
۳ حداقل تعداد اطاق برای مهماخانه‌های تبدیلی مذکور برابر است با: در موارد استثنایی و وجود موقعیت خاصی که مراتب توسط کارشناس فنی به صورت گزارش مستدل ارائه مورد قبول کمیته فنی جهانگردی واقع شود میتوان اعداد ذکر درصد شده را حداقل به ۸ و۱۳ تقلیل داد.
۴ طرح ساختمانهای احداثی و ساختمانهای تبدیلی در مناطق حفاظت شده از نظر معماری و شهر سازی باید به تائید سازمان میراث فرهنگی کشور نیزبرسد اسامیی این مناطق طبق لیستی است که از طرف آن سازمان اعلام خواهد شد.
۵ نقشه‌های معماری،محاسباتی و تاسیساتی که توسط متقاضی ارائه میشود بایدبه ترتیب توسط مهندسان معماره محاسب و تاسیساتی که دارای پروانه اشتغال به کار از وزارت مسکن وشهر سازی هستند تهیه و با درج تاریخ امضاء شوند. (ارائه ، فتوکپی ،پروانه اشتغال به کار الزامی است.)
۶ نقشه هایی که توسط متقاضی جهت تایید و صدور مجوزباید او که شود عبارتند از:
۷ الف- یک برگه نقشه ۲۰۰۰۰/۱ (تهیه شده در سازمان نقشه برداری کل کشور) که محل زمین با ساختمان بر روی آن مشخص شده وبه تایید شهر داری محل یا دفتر فنی استان و یا اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان موبوطه رسیده است.
۸ کروکی موقعیت زمین ویا ساختمان تبدیلی نسبت تبدیلی به ایوان ساختمانها ، تاسیسات و مناظر اطراف که تا شعاع حداقل ۳۰۰ متری باید مشخص و به تائید اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان مربوطه رسیده باشد
۹ نقشه‌های معماری شامل نقشه مجموعه و محوطه سازی کلیه طبقات ، مقاطع طولی و عرضی،نماید (باید مناسب مهمانخانه طراحی شده و با مقیاس بزرگتری نشان داده شود.)
پارکینگ (مانبراتومبیلها مشخص شده باشد)نقشه داخلی (نحوه قرارگیری مبلمان و تجهیزات)اطاق و سرویسهای بهداشتی اطاق‌ها (با مقیاس بزرگتر )ضمناً طرح باید با رعایت شرایط اقلیمی محلی و معماری سنتی تهیه شود.
۱۰ تبصره زمین یا ساختمان باید دسترسی مستقیم به خیابان با حداقل عرض مندرج در ستونهای مقابل داشته و ازمکان‌های نظامی ،محلهای شلوغ و مزاحم از قیبل بیمارستانها،گاراژمکانهای نظامی،محلهای شلوغ و مزاحم از قیبل بیمارستانها ،گاراژ،حمام عمومی ،تعمیرگاه،کارنجات ،پمپ ببزین و به طور کلی مکانهای نامناسب به دور باشد.
۱۱ تبصره حداقل مساحت زمین برای شهر مشهد با توجه به شرایط خاص برحسب درجه به مترمربع برابر است با: 200 600 1000 2000 2500
۱۲ حداکثر نسبت به زیر بنای هر طبقه به مساحت زمین (زیر زمین و پارکینگ جزو زیر بنا محسوب نمی‌شوند. 70% 60% 50%4 25%0 40% در موارد استثنایی ،نیاز مبرم به و وجود موقعیت خاص که دلایلی به صورت گزارش مستدلی ارائه مورد موافقت کمیته فنی جهانگردی واقع شود میتوان نسبت‌های ذکر شده را افزایش داد.
۱۳ پارکینگ: درصورتی که شهر دارای طرح جامع و تفصیلی باشد تعداد پارکینگ جهت اتومبیل سواری باید برابر تعداد معین شده در طرح مربوطه باشد درغیر این صورت به ازاء هر چند اطاق مهمان ذکر شده در ستونهای مقابل یک واحد پارک باید درنظر گرفته میشود. – – – –
۱۴ مشخصات پارکینگ:
الف-از هر خیابان یا کوچه فقط یک راه ورودی برای پارکینگ مجاز خواهد بود.مگر آن که طول زمین بیش از ۲۰ متر باشد.که در این صورت از دو درب وردی برای پارکینگ استفاده نمود. – – – – –
۱۵ ب)حداقل ارتفاع ورودی پارکینگ ۲ متر میباشد. – – – – –
۱۶ ج)زیر زمین به منظور استفاده پارکینگ باید دارای دسترسی مستقیم به طبقات باشد(پله و آسانسور) – – – – –
۱۷ د) حداقل عرض وامپ جهت دسترسی به پارکینگ برای حداکثر۲۰ واحد ۵/۳ متر و از ۲۰ واحد به بالا حداقل۵ متر است.ضمناً میتوان دو راه ورودی و خروجی هر یک عرض ۵/۳ متر بیش بینی نمود.(با در نظر گرفتن بند الف) – – – – –
۱۸ و) فضای لازم برای هر پارک۵*۳ متر میباشد و چنانچه پارک دو ماشین در کنار یکدیگرپیش بینی شد فضای معادل ۵*۵ متر مربع(اکس به اکس ستون)مورد نیاز بوده.ضمنا عرض مسیر مانور اتومبیل بایستی ۵ متر اکس به اکس پیش بینی گردد.اتومبیل‌ها نباید هنگام ورود وخروج مزاحم یکدیگر باشند. – – – – –
۱۹ تبصره ۳:چنانچه هتل دارای سالنهای متعدد از قیبل جشن ها، کنفرانس، برگزاری مراسم،سمینارها و یا رستوران وتریای در ارتباط با خارج مهمانخانه باشد. علاوه بر تعداد پارکینگ ذکر شده باید متناسب با ظرفیت سالن به تعدا واحد
۲۰ ورودی مهمانخانه
در ورودی مهمانخانه باید عرض وکاملا ًمشخص باشد وبه خیابان باز شود. در صورت وجود شرایط خاص اقلیمی باید از درب‌های دوبله (با فضای مناسب مابین) استفاده گردد.
ضمناًمقابل درب ورودی مهمانخانه باید محلی جهت توقف و انتظار سائط نقلیه به منظور پیاده یا سوارکردن مسافران مهمانخانه و مقابل در ورودی مسافران را پیاده یا سوار نمایند.
۲۱ تبصره: مساحت لابی مهمانخانه یک ستاره به نسبت هر اتاق حداقل ۹/۰ متر مربع و دو ستاره حداقل ۱/۱ متر مربع مشروط بر آنکه حداقل از۱۸ و ۲۳ متر مربع کمتر نباشد.
۲۲ سر سراسری ورودی شامل:
میز اطلاعات پذیرش، ذخیره اتاق ، صندوق امانات انتظار ،نشمین ،پذیرایی(لابی) با امکان سرو نوشیدنی‌های سرد وگرم با پیش بینی محلی برای تماشای تلویزیون و سرویسهای مجزای زنانه ومردانه در محل مناسب حداقل مساحت سالن لابی نسبت هر اتاق برای هتل چهارستاره ۷۵/۱مترمربع پنج ستاره ۲ متر مربع میباشد.مشروط آن که جهت مساحت لابی برای چهار ستاره از ۱۸۰ متر مربع و برای پنج ستاره از ۳۲۰ متر مربع کمتر نباشد.
امور اداری شامل اتاق مدیره مسلمین حسابداری ، کارگزینی –
?? سن مخصوص تماس‌های راه دور حداقل در محل مناسب سراسری ورودی
سالن رستوران باید متناسب با وضع مهمانخانه در نظر گرفته شود به ازاء هر اتاق حداقل سطح لازم به متر مربع برابر است با: 5/1 18 2 رستورانی که پنجره به فضای آزاد داشته باشد مناسب تر است.
حداقل نسبت مساحت آشپزخانه با مساحت رستوران برابر است با: 40% 25% 50% 55% %60
آشپزخانه باید مجهز و مطابق با مقررات و آئین نامه‌های بهداشتی بوده وپنجره‌های با سطحی مناسب به فضای آزاد داشته باشد.
آبدر خانه متناسب با ظرفیت سالن رستوران
فضای لازم فیلتر بین رستوران و آشپزخانه جهت جلوگیری از پخش بو، سرو صدا و دیدی با پیش بینی تهویه هوا
سرویسهای بهداشتی مجزای زنانه و مردانه جهت مهمانان با پیش ورودی (فیلتر) مناسب در مجاورت سالن رستوران برای هتلهای یک و دو ستاره با توجه به امکانات طرح باید پیش بینی شود.
سالن چایخانه ( کافی شاپ) و آبدر خانه مخصوص آن متناسب با موقعیت و ظرفیت آشپزخانه این سالن باید در رابطه با فضاهای عمومی از قیبل لابی با دیدی از خیابان یا درکنار آن مشرفبه مناظر زیبا پیش بینی شود.
۲۸ مغازه‌های مختلفی گل فروشی ،عطریات ، جواهرات غرفه صنایع دستی، عتیقه فروشی ، نمایشگاه و سایر منازه‌های مناسب مهمانخانه راه مشروط بران که ارتباط مستقیم با خیابان یا معابر نداشته باشد میتوان در نظر گرفت.
تبصره حداقل ۳۰% از کل اتاق‌های مسافرین باید دو نفره یک تخته باشد.
حداقل مساحت اتاق دو نفره یک تخته یا تخت خواب به ابعاد ۳*۵/۱ از کل اتاق‌های و راهرو ورودی به متر مربع 9 11 13 14 15
کلیه اتاقها باید دارای نور طبیعی به فضای آزاد باشند و ارتفاع کف پنجره نباید از ۲۰/۱ متر بیشتر باشد و سطح پنجره‌ها نیز باید متناسب با آب وهوای منطقه در نظر گرفته میشود.
حمام در کلیه اتاقها دستشویی توالت و دوش دیواری یا زیر درشی به مساحت حداقل ۳ متر مربع
تبصره ۱:در مورارد خاص با با موافقت کمیته فنی جهانگردی درصدی از اتاقها را میتوان بدون دوش و توالت اختصاصی و فقط با نصب دستشویی در نظر گرفت در این صورت دستشویی با آب سرد و گرکمم و شیر مخلوط باید در محل مناسب اتاق به طریقی که درمعرض دید مستقیم مسافر نباشد نصب شود.
تبصره ۳: سرویس های بهداشتی عمومی در طبقات جهت اتاق‌های بدون سرویس مندرج در بالا شامل دو قسمت زیر است:
الف) توالت و دستشویی زنانه و مردانه باید به طور مجزا از یکدیگر و در محل مناسبی پیش بینی و دارای فضای به عنوان ورودی برای نصب دستشویی بوده و برای ورود به توالت‌ها از این محوطه باید استفاده شود تعداد توالت باید حداقل یک دستگاه مردانه نسبت مجموع اتاق‌های بدون سرویس بهداشتی مندرج در مقابل باشد. چنانچه تعداد اتاق‌های بدون سرویس در هر طبقه کمتر از اعداد ذکر شده و در بالا باشد وجود یک دستگاه توالت و دستشویی مردانه الزامی است.
ب) حمامهای زنانه و مردانه باید به طور جدا (زن و مرد) از هم در محل مناسبی پیش بینی و هر واحد آن باید دارای فضای رختکن وفضای دوش مجزا از رختکن (به وسیله دیوار) باشد تعداد آن باید یک دستگاه زنانه و یک دستگاه مردانه به نسبت مجموع اتاق‌های بدون سرویس بهداشتی مندرج در مقابل باشد.
چنانچه تعداد اتاق‌های بدون سرویس هر طبقه کمتر از اعداد ذکر شده در بالا باشد وجود یک دستگاه حمام زنانه و یک دستگاه حمام مردانه مجزا با رختکن الزامی است.
تبصره ۳: توالت و دستشویی و همچنین حمامهای زنانه عمومی باید در یک فضا و درمحل مناسب (انتهای راهرو) ودور از سرویسهای عمومی مردانه که مشابه انها باشد پیش بینی شوند.
تبصره ۵: فضای توالت و حمامهای عمومی باید به فضای آزاد یا محیط خلوت مناسب (انتهای راهرو) و دور از سرویسهای عمومی مردانه که مشابه انها میباشد پیش بینی شوند.
تبصره ۶ :فضای دستشویی‌های عمومی باید طوری طراحی شود که با باز بودن در آن از راهرو یا حال ، داخل فضای دستشویی دیده نشود.
تبصره۷: محل دستشویی زمین شوی ها، سطل آشغال و وسائل نظافت نمازخانه حوضچه با آب سرد گرم ،انبار مواد پاک کننده وضدعفونی کننده باید در قسمت جداگانه از فضای سرویسهای عمومی پیش بینی شود.
حمام در کلیه اتاق شامل دستشویی توالت ودوش دیواری یا زیر نوش یا وان به مساحت حداقل ۵/۳ متر مربع
حمام در کلیه اتاقها شامل دستشویی ، توالت ودوش دیواری با زیر نوش یا وان به مساحت حداقل برابر اعداد مندرج در مقابل (به متر مربع):
سوئیت شامل اتاق خواب نشمین و با تلویزیون ،میز کار، آبدارخانه کوچک با کابیت در گوشه مناسب اتاق به صورت باز و بسته و مجهز به هود،یخچال ، حمام .و سرویسهای بهداشتی به نسبت حداقل ۱۰% اتاق‌های مسافرین. اتاق خواب و نشمین باید طراحی شوندکه هردو دارای پنجره به فضای خارج بوده و ارتباط معماری مناسبی باهم داشته باشند.
تبصره : چنانچه هتلهای سه ستاره و یا پایین تر نیز کار آبدرخانه کوچک با کابیت در گوشه مناسب اتاق به صورت باز یا بسته و مجهز به هود، یخچال ،حمام و سرویسهای بهداشتی به نسبت حداقل ۱۰% اتاق‌های مسافرین. اتاق خواب نشمین باید طوری طراحی شوند که هر دو دارای پنجره به فضای خارج بوده و ارتباط معماری مناسبی باهم داشته باشند.
تبصره:چنانچه هتلهای سه ستاره و یا پایین تر نیز دارای سوئیت باشند رعایت شرایط مندرج و در بالا الزامی است.
بالکن یا سایه بان
در صورتی که بالکن (تراس ) برای اتاق مسافرین پیش بینی شود باید مجزا از بالکن‌های مجاورش بوده و نسبت به بالکن دیگر اشراف نداشته باشد.
ارتفاع اتاق یا نشمین مسافر (مهمان ) در سقف‌های افقی از ۶۰/۲ متر در سقف شیب دار به طور متوسط از۴۰/۲ متر نباید کمتر باشد.
در مهمانخانه سه ستاره و به بالاکه کلیه اتاق دارای سرویس بهداشتی اختصاصی است در هر طبقه و در محل مناسبی باید یک حمام با رختکن پیش بینی شود.
تبصره ۱: در هتلهای یک و دو ستاره نیز در صورت لزوم در هر طبقه باید محل مناسبی به عنوان اتاق سرویس در نظر گرفته شود.
تبصره ۳: پله و آسانسور سرویس باید ارتباط غیر مستقیم با آشپزخانه ( از طریق آبدارخانه مجاور) داشته باشد تا اینکه بوی پخت و پز آشپزخانه از طریق آنها در طبقات پخش نشود.
فضای واقع در مقابل پله و آسانسور مسافری بری باید متناسب و وسیع در نظر گرفته شود.
پله قرار باید در محل مناسب و مطابق اصول ایمنی (مورد تایید ارگان ذیرربط ) برا ی ساختمانهای بیش از دو طبقه بر روی همکف پیش بینی شود.
تبصره ۲: حداکثر فاصله پله فرار از دورترین اتاق نباید بیش از ۳۰متر بوده و پله فرار باید در طبقه همکف به محوطه باز ویا معبر عمومی مرتبط شود.
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
831
بازدید
تعریف و توصیف
که؟ کجا ؟ کی ؟ چه ؟ چرا ؟ چگونه ؟
این شش سوال اساسی علم جغرافیارا تشکیل می دهد . چرا که جغرافیا در مواجهه با هر پدیده ای به این سوالها پاسخ می گوید و از این راه به تحلیل و تصمیم گیری درباره موضوعات و مشکلات عمده ای که انسانها با آن روبرو هستند می پردازد . به همین دلیل منشور بین المللی آموزش جغرافیا معتغد است که همه مسائل مهم کره زمین از جمله حرکات جمعیت ،غذا و گرسنگی ،شهر نشینی ،تفاوتهای اجتماعی –اقتصادی ،بی سوادی، فقر ، بیکاری ،پناهندگان و اشخاص آواره از وطن ،متجاوزین به حقوق انسانی ،بیماری ، جنایت ،تخریب و انحدام جنگلها ، فرسایش ، بیابان زایی ، بلایای طبیعی ، ضایعات هسته ای و سمی ف تغییر آب وهوا ، آلودگی جوی ، آلودگی آب ، حفره های ازن ، محدودیت منابع ، محدودیت رشد ، کار بری ارازی ، نزاع های قومی ، جنگ ، ناحیه گرایی ، ملیت گرایی و جهان گرایی دارای بعد قوی جغرافیایی هستند .
دکتر بهلول علیجانی استاد جغرافیای دانشگاه تربیت معام تهران در معرفی این علوم می گوید :
“موضوع جغرافیا مکان است و این علم تا جایی که به انسان مربوط می شود ،مطالعه می کند و در این مطالعه سعی دارد سطح زمین را از نظر تمام ویژگی ها ی آن مانند سردی و گرمی ، حاصلخیزی ، سختی و سستی ،شوری و شیرینی ، جنگلی و علفزاری ، خشکی و رطوبت و هزاران ویژگی دیگر بشناسد .به همین دلیل مشاهده مستقیم زمین ، روش اصلی مطالعه جغرافیایی است ” .
دکتر لشگری استاد جغرافیا ی دانشگاه شهید بهشتی نیز در معرفی این علوم می گوید :
“موضوع بحث جغرافیای طبیعت و انسان و چشم انداز حاصل از کنش این دو پر یگدیگر است “
شیرین عزتی دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا در معرفی این علم می گوید :
” شناسایی پراکندگی عوامل طبیعی و انسانی در جهان و تحلیل عوامل ایجاد ، تشدید و تضعیف این پدیده ها در گستره گیتی به علم جغرافیا باز می گردد .
برای مثال این که بزرگترین صادر کننده گندم در جهان ، آمریکا است . بیشترین استخراج نفت در حوضه خلیج فارس صورت می گیرد . حداکثر بارندگی در دامنه هیمالیا است و نوار خشک جهان در بین المدارین می باشد . از جمله مسائل جالبی است که در این علم مطرح می شود .
“جغرافیا ” یعنی کشور شناسی این دیدگاهی است که در ذهن بسیاری از دانش آموزان وجود دارد زیرا دانش آموزان در کتا ب جغرافیا ی خود بیش از هر چیز درباره وسعت محصولات و وضعیت آب و هوا ی کشور های مختلف مطالعه می کنند در حالی که در رشته جغرافیا فقط یک درس در شاخه جغرافیای طبیعی تحت عنوان ” جغرافیای قاره ها ” وجود دارد و تمام مباحث این رشته کاربردی و فنی است . در یک کلام می توان گفت که موضوع جغرافیا ” مکان ” است . واین علم مکان را تا جایی که به زندگی انسان مربوط می شود مطالعه می کند ودر این مطالعه سعی دارد سطح زمین را از نظر تمام ویژگی های آن مانند سردی و گرمی ، حاصلخیزی ، سستی و سختی ، شیرینی و شوری ، خشکی و رطوبت و هزار ویژگی دیگر بشناسد . به همین دلیل مشاهده مستقیم زمین روش اصلی مطالعه جغرافیا است .
البته امروزه با توجه به تحولی که در کتابها ی درسی دوره متوسطهایجاد شده است حتی دانش آموزان نیز می دانند که یک درس تعریفی محض نیست . بلکه زیر بلا و بستر فعالیت های اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی می باشد .
اهمیت و ضرورت
اهمیت و ضرورت این رشته در گرایش ها یی مثل گرایش ژئو مورفولوژی است . ژئو مورفولوژی بیشتر به فرایند های سطحی و بیرونی زمین متمرکز است و ارتفاعات پستی و سستی زمین را مطالعه می کند .
الف)گرایش آب و هوا شناسی : در این گرایش بیشتر مسائل آب و هوا عناصر و عوامل اقلیمی در فعالیّت انسان و مسائل و بهره برداری از زمین کشاورزی مطرح می شود و این برای کشاورزی مفید است که از وضع اب و هوا خبر داشته باشد.
ب) گرایش جغرافیای شهری : جغرافیای شهری به مطالعه ی مسائل مهمی از جمله گسترش شهرها ،مسائل اقتصادی و جمعیتی شهرها و بحث روز جغرافیای شهری ،یعنی توریسم می پردازد بر روی نحوه اشغال فضا ، نوع تمرکز و پراکندگی شاغل در یک شهر و چگونگی جابه جایی از محل کار به سکونت ، ارتباط شغل و مسکن بر قرار است مطالعه می کند و این برای شهر نشینی ها اهمیت بسیاری دارد .
ج) گرایش جغرافیای رو ستای : این گرایش بر روی شهر وروستا ، برنامه ریزی و توسعه ی روستای ، نو سازی و آینده روستاها ، علل و عوامل مهاجرت رو ستائیان ، بهداشت واوقات فراغت روستائیان و … می پردازد و این اطلاعات برای روستائیان و روستانشینان حائز اهمیت است.
تحصیلات
جغرافیا علم گسترده ا ی است و از این رو شاخه های شناخته شده بسیاری دارد . بطوری که اتحادیه
جغرافیدانان آمریکا ۵۷شاخه برایی جغرافیای موضوعی و ۶۲ شاخه برای جغرافیای ناحیه ای مشخص کرده اند . در دانشگاها و مراکز آموزش عالی کشور ما نیز علم جغرافیا در مقطع کارشناسی در دو رشته مجزای جغرافیا (در مفهوم عام آن )و جغرافیای سیاسی – نظامی ارائه می شود که رشته جغرافیا خود دارای سه شاخه اصلی جغرافیای طبیعی ، جغرافیای انسانی و کارتو گرافی است . همچنین شاخه جغرافیای طبیعی دارای دو گرایش پزئو مورفولوپژی و آب و هوا شناسی ( اقلیم ) و شاخه جغرافیای انسانی دارای سه گرایش شهری ، روستای ، جغرافیا و برنامه ریزی شهری است . البته گرایش های فوق در دوره کارشناسی تفاوت محسو سی با یکدیگر ندارند چرا که واحد های تخصصی هر یک از این گرایش ها کمتر از ده واحد است .
دکتر لشگری در همین زمینه می گوید : جغرافیا در مقطع کارشناسی در سه شاخه اصلی جغرافیای طبیعی ، انسانی و کارتو گرافی ارائه می شود و هر یک از گرایشها ی جغرافیای انسانی و انسانی دارای گرایشهای متعددی هستند . البته تفاوت هر گرایش با گرایش دیگر تنها در هشت واحد تخصصی است . وبه همین دلیل بسیاری از دانشگاها در دفترچه راهنمای آزمون سراسری گرایشهای موجود در دانشگاه خود را ذکر نکرده و تنها به شاخه های اصلی جغرافیا که در دانشگاه تدریس می شود اشا ره نموده اند .
محسن شهرابی فارغ التحصیل جغرافیا نیز معتغد است که داو طلب رشته ی جغرافیا نباید هنگام انتخاب رشته به نوع گرایش توجهی داشته باشد . چرا که دانشجوی دوره لیسانس در هیچ یک از گرایش های ژئو مورفولوژی ، اقلیم ،روستایی ، شهری و گرایشهای دیگر متخصص نمی شود و تنها اطلاعاتی کلی در باره ی یکی از شاخه های طبیعی و انسانی و یا کا رتو گرافی به دست می آید .
دروس مشترک برای کارشناسی جغرافیا
جغرافیای آبها
جغرافیای خاکها
جغرافیای زیستی
آب و هوای ایران
ژئومورفولوژی ایران
منابع و مسایل آب ایران
اصول و روشهای برناه ریزی ناحیه ای
مبانی جغرافیا ی جمعیت
مبانی جغرافیای روستا ئی
مبانی جغرافیای اقتصادی ۱ : کشاورزی
مبانی جغرافیای اقتصادی ۲ : صنعت ، حمل و نقل و انرژی
جغرافیای سیاسی
مبانی جغرافیای شهری
جغرافیای کوچ نشینی
پژوهش میدانی در جغرافیا ( روش تحقق عملی )
زمین در فضا
ریاضیات ۱و۲
آمار و احتمالات ۱
منابع و ماخذ جغرافیای ایران
فلسفه جغرافیا و جغرافیای کاربردی ایران
تاریخ علم جغرافیات
کارتوگرافی (نقشه کشی )
نقشه برداری ۱و۲ ( نظری و عملی )
نقشه خوانی
جغرافیا در مقطع کار شناسی در ۵ شاخه اصلی جغرافیای طبیعی ، جغرافیای انسانی ، کارتوگرافی جغرافیا و برنامه ریزی شهری و جغرافیا سیاسی –نظامی ارائه می شود و هر یک از گرایش های جغرافیای طبیعی و انسانی دارای شاخه های متعددی است .البته تفاوت هر گرایش با گرایش دیگر تنها در واحد تخصصی است و به همین دلیل بسیاری از دانشگاه ها در دفتر چه راهنما ی آزمون سراسری گرایش های موجود در دانشگاه خود را ذکر نکرده و تنها به شاخه های اصلی جغرافیا که در آن دانشگاه تدریس می شود اشاره نموده اند .
۱- شاخه ی جغرافیای طبیعی : شاخه جغرافیای طبیعی علمی اس که محیط طبیعی و تاثیرعوامل وعناصر محیطی بر زندگی و فعالیت انسانی را مطالعه می کند این علم در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش ژئومورفولوژی و آب و هوا شناسی است .
الف) گرایش ژئومورفولوژی : ژئومورفولوژی بیشتر به پدیده های سطح زمین توجه دارد ریخت یا چهره زمین را مطالعه می کند به همین دلیل این علم ارتباط بسیاری با زمین شناسی دارد و تحت تاثیر یافته های علم زمین شناسی است چرا که شکل ظاهری زمین تبلور اتفاقات درون زمین می باشد . البته زمین شناسی بیشتر به اعماق و لایه ها ی درونی زمین می پردازد اما ژئومورفولوژی فرایند های بیرونی یا سطحی زمین را مطالعه می کند .
دروس تخصصی گرایش ژئومورفولوژی :
ژئومورفولوژی مناطق شهری ، نقشه ها و نمودارهای ژئو مورفولوژی ،هیدرولوژی کاربردی ، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی شهری و منطقهای ، تفسیر نقشه (توپوگرافی و زمین شناسی )
ب)گرایش آب و هوا شناسی : رشته آب و هوا شناسی فرایندها ی حاکم بر جو از جمله انرژی و توزیع آن دذر سطح سیاره زمین ،حرکات جو و قانونمندی ها ی حاکم بر آن و تاثیر این فعالیت ها را بر روی زیست و فعالیت انسان ها ، جانداران و محیط بی جان سیاره زمین مطالعه می کند در این گرایش بیشتر مسائل آب و هوا عناصر و عوامل اقلیمیدر فعالیت انسان و مسائل بهره برداری از زمین مثل کشاورزی مطرح می شود .
دروس مشترک در شاخه های مختلف جغرافیا:
جغرافیای آب ها ،جغرافیای خاکها ، جغرافیای زیستی ، آب و هوای ایران ، ژئومورفولوژی ایران ، مناب و مسائل ایران ، اصول و روش های برنامه ریزی ناحیه های ، مبانی جغرافیای جمعیت ، مبانی جغرافیای روستائی ، مبانی جغرافیای اقتصادی ، مبانی جغرافیای اقتصادی ( صنعت ) ، حمل و نقل انرژی ، جغرافیای سیاسی ، مبانی جغرافیای شهری ، جغرافیا یکوچ نشینی ، پژوهش میدانی در جغرافیا ، زمین در فضا ، ریاضیات ، آمار و احتمالات ، منابع و ماخذ جغرافیا ی ایران ، فلسفه جغرافیا ، جغرافیای کاربردی ، تاریخ علمی جغرافیا ، کارتوگرافی ،نقشه برداری ، نقشه خوانی ، روش تحقق ، اصول سنجش از دور ، کاربرد عکسها ی هوای و ماهواره ای در جغرافیا ، کامپیوتر در جغرافیا ، مبانی علم جغرافیا ، زیست شناسی برای جغرافیا ، مبانی اقلیم شناسی ، آب و هوای کره زمین و مبانی ژئومورفولوژی .
دروس اصلی مشترک در گرایش های جغرافیای طبیعی :
جغرافیای قاره ها ، زمین شناسی ، زمین شناسی ایران ، مسائل جغرافیای مناطق خشک ایران ، حفاظت خاک ، جنگل و مرتع و مسائل مربوط در ایران ، جغرافیای ناحیه ای ایران ، متون جغرافیای طبیعی به زبان خارجی ، جغرافیای انسانی ایران ، نقشه برداری تکمیلی ، مبانی محیط زیست ، ژئومورفولوژی اقلیمی ، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای ( با تاکید بر ایران ) .
که؟ کجا ؟ کی ؟ چه ؟ چرا ؟ چگونه ؟
این شش سوال اساسی علم جغرافیارا تشکیل می دهد . چرا که جغرافیا در مواجهه با هر پدیده ای به این سوالها پاسخ می گوید و از این راه به تحلیل و تصمیم گیری درباره موضوعات و مشکلات عمده ای که انسانها با آن روبرو هستند می پردازد . به همین دلیل منشور بین المللی آموزش جغرافیا معتغد است که همه مسائل مهم کره زمین از جمله حرکات جمعیت ،غذا و گرسنگی ،شهر نشینی ،تفاوتهای اجتماعی –اقتصادی ،بی سوادی، فقر ، بیکاری ،پناهندگان و اشخاص آواره از وطن ،متجاوزین به حقوق انسانی ،بیماری ، جنایت ،تخریب و انحدام جنگلها ، فرسایش ، بیابان زایی ، بلایای طبیعی ، ضایعات هسته ای و سمی ف تغییر آب وهوا ، آلودگی جوی ، آلودگی آب ، حفره های ازن ، محدودیت منابع ، محدودیت رشد ، کار بری ارازی ، نزاع های قومی ، جنگ ، ناحیه گرایی ، ملیت گرایی و جهان گرایی دارای بعد قوی جغرافیایی هستند .
دکتر بهلول علیجانی استاد جغرافیای دانشگاه تربیت معام تهران در معرفی این علوم می گوید :
“موضوع جغرافیا مکان است و این علم تا جایی که به انسان مربوط می شود ،مطالعه می کند و در این مطالعه سعی دارد سطح زمین را از نظر تمام ویژگی ها ی آن مانند سردی و گرمی ، حاصلخیزی ، سختی و سستی ،شوری و شیرینی ، جنگلی و علفزاری ، خشکی و رطوبت و هزاران ویژگی دیگر بشناسد .به همین دلیل مشاهده مستقیم زمین ، روش اصلی مطالعه جغرافیایی است ” .
دکتر لشگری استاد جغرافیا ی دانشگاه شهید بهشتی نیز در معرفی این علوم می گوید :
“موضوع بحث جغرافیای طبیعت و انسان و چشم انداز حاصل از کنش این دو پر یگدیگر است “
شیرین عزتی دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا در معرفی این علم می گوید :
” شناسایی پراکندگی عوامل طبیعی و انسانی در جهان و تحلیل عوامل ایجاد ، تشدید و تضعیف این پدیده ها در گستره گیتی به علم جغرافیا باز می گردد .
برای مثال این که بزرگترین صادر کننده گندم در جهان ، آمریکا است . بیشترین استخراج نفت در حوضه خلیج فارس صورت می گیرد . حداکثر بارندگی در دامنه هیمالیا است و نوار خشک جهان در بین المدارین می باشد . از جمله مسائل جالبی است که در این علم مطرح می شود .
“جغرافیا ” یعنی کشور شناسی این دیدگاهی است که در ذهن بسیاری از دانش آموزان وجود دارد زیرا دانش آموزان در کتا ب جغرافیا ی خود بیش از هر چیز درباره وسعت محصولات و وضعیت آب و هوا ی کشور های مختلف مطالعه می کنند در حالی که در رشته جغرافیا فقط یک درس در شاخه جغرافیای طبیعی تحت عنوان ” جغرافیای قاره ها ” وجود دارد و تمام مباحث این رشته کاربردی و فنی است . در یک کلام می توان گفت که موضوع جغرافیا ” مکان ” است . واین علم مکان را تا جایی که به زندگی انسان مربوط می شود مطالعه می کند ودر این مطالعه سعی دارد سطح زمین را از نظر تمام ویژگی های آن مانند سردی و گرمی ، حاصلخیزی ، سستی و سختی ، شیرینی و شوری ، خشکی و رطوبت و هزار ویژگی دیگر بشناسد . به همین دلیل مشاهده مستقیم زمین روش اصلی مطالعه جغرافیا است .
البته امروزه با توجه به تحولی که در کتابها ی درسی دوره متوسطهایجاد شده است حتی دانش آموزان نیز می دانند که یک درس تعریفی محض نیست . بلکه زیر بلا و بستر فعالیت های اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی می باشد .
اهمیت و ضرورت
اهمیت و ضرورت این رشته در گرایش ها یی مثل گرایش ژئو مورفولوژی است . ژئو مورفولوژی بیشتر به فرایند های سطحی و بیرونی زمین متمرکز است و ارتفاعات پستی و سستی زمین را مطالعه می کند .
الف)گرایش آب و هوا شناسی : در این گرایش بیشتر مسائل آب و هوا عناصر و عوامل اقلیمی در فعالیّت انسان و مسائل و بهره برداری از زمین کشاورزی مطرح می شود و این برای کشاورزی مفید است که از وضع اب و هوا خبر داشته باشد.
ب) گرایش جغرافیای شهری : جغرافیای شهری به مطالعه ی مسائل مهمی از جمله گسترش شهرها ،مسائل اقتصادی و جمعیتی شهرها و بحث روز جغرافیای شهری ،یعنی توریسم می پردازد بر روی نحوه اشغال فضا ، نوع تمرکز و پراکندگی شاغل در یک شهر و چگونگی جابه جایی از محل کار به سکونت ، ارتباط شغل و مسکن بر قرار است مطالعه می کند و این برای شهر نشینی ها اهمیت بسیاری دارد .
ج) گرایش جغرافیای رو ستای : این گرایش بر روی شهر وروستا ، برنامه ریزی و توسعه ی روستای ، نو سازی و آینده روستاها ، علل و عوامل مهاجرت رو ستائیان ، بهداشت واوقات فراغت روستائیان و … می پردازد و این اطلاعات برای روستائیان و روستانشینان حائز اهمیت است.
تحصیلات
جغرافیا علم گسترده ا ی است و از این رو شاخه های شناخته شده بسیاری دارد . بطوری که اتحادیه
جغرافیدانان آمریکا ۵۷شاخه برایی جغرافیای موضوعی و ۶۲ شاخه برای جغرافیای ناحیه ای مشخص کرده اند . در دانشگاها و مراکز آموزش عالی کشور ما نیز علم جغرافیا در مقطع کارشناسی در دو رشته مجزای جغرافیا (در مفهوم عام آن )و جغرافیای سیاسی – نظامی ارائه می شود که رشته جغرافیا خود دارای سه شاخه اصلی جغرافیای طبیعی ، جغرافیای انسانی و کارتو گرافی است . همچنین شاخه جغرافیای طبیعی دارای دو گرایش پزئو مورفولوپژی و آب و هوا شناسی ( اقلیم ) و شاخه جغرافیای انسانی دارای سه گرایش شهری ، روستای ، جغرافیا و برنامه ریزی شهری است . البته گرایش های فوق در دوره کارشناسی تفاوت محسو سی با یکدیگر ندارند چرا که واحد های تخصصی هر یک از این گرایش ها کمتر از ده واحد است .
دکتر لشگری در همین زمینه می گوید : جغرافیا در مقطع کارشناسی در سه شاخه اصلی جغرافیای طبیعی ، انسانی و کارتو گرافی ارائه می شود و هر یک از گرایشها ی جغرافیای انسانی و انسانی دارای گرایشهای متعددی هستند . البته تفاوت هر گرایش با گرایش دیگر تنها در هشت واحد تخصصی است . وبه همین دلیل بسیاری از دانشگاها در دفترچه راهنمای آزمون سراسری گرایشهای موجود در دانشگاه خود را ذکر نکرده و تنها به شاخه های اصلی جغرافیا که در دانشگاه تدریس می شود اشا ره نموده اند .
محسن شهرابی فارغ التحصیل جغرافیا نیز معتغد است که داو طلب رشته ی جغرافیا نباید هنگام انتخاب رشته به نوع گرایش توجهی داشته باشد . چرا که دانشجوی دوره لیسانس در هیچ یک از گرایش های ژئو مورفولوژی ، اقلیم ،روستایی ، شهری و گرایشهای دیگر متخصص نمی شود و تنها اطلاعاتی کلی در باره ی یکی از شاخه های طبیعی و انسانی و یا کا رتو گرافی به دست می آید .
دروس مشترک برای کارشناسی جغرافیا
جغرافیای آبها
جغرافیای خاکها
جغرافیای زیستی
آب و هوای ایران
ژئومورفولوژی ایران
منابع و مسایل آب ایران
اصول و روشهای برناه ریزی ناحیه ای
مبانی جغرافیا ی جمعیت
مبانی جغرافیای روستا ئی
مبانی جغرافیای اقتصادی ۱ : کشاورزی
مبانی جغرافیای اقتصادی ۲ : صنعت ، حمل و نقل و انرژی
جغرافیای سیاسی
مبانی جغرافیای شهری
جغرافیای کوچ نشینی
پژوهش میدانی در جغرافیا ( روش تحقق عملی )
زمین در فضا
ریاضیات ۱و۲
آمار و احتمالات ۱
منابع و ماخذ جغرافیای ایران
فلسفه جغرافیا و جغرافیای کاربردی ایران
تاریخ علم جغرافیات
کارتوگرافی (نقشه کشی )
نقشه برداری ۱و۲ ( نظری و عملی )
نقشه خوانی
جغرافیا در مقطع کار شناسی در ۵ شاخه اصلی جغرافیای طبیعی ، جغرافیای انسانی ، کارتوگرافی جغرافیا و برنامه ریزی شهری و جغرافیا سیاسی –نظامی ارائه می شود و هر یک از گرایش های جغرافیای طبیعی و انسانی دارای شاخه های متعددی است .البته تفاوت هر گرایش با گرایش دیگر تنها در واحد تخصصی است و به همین دلیل بسیاری از دانشگاه ها در دفتر چه راهنما ی آزمون سراسری گرایش های موجود در دانشگاه خود را ذکر نکرده و تنها به شاخه های اصلی جغرافیا که در آن دانشگاه تدریس می شود اشاره نموده اند .
۱- شاخه ی جغرافیای طبیعی : شاخه جغرافیای طبیعی علمی اس که محیط طبیعی و تاثیرعوامل وعناصر محیطی بر زندگی و فعالیت انسانی را مطالعه می کند این علم در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش ژئومورفولوژی و آب و هوا شناسی است .
الف) گرایش ژئومورفولوژی : ژئومورفولوژی بیشتر به پدیده های سطح زمین توجه دارد ریخت یا چهره زمین را مطالعه می کند به همین دلیل این علم ارتباط بسیاری با زمین شناسی دارد و تحت تاثیر یافته های علم زمین شناسی است چرا که شکل ظاهری زمین تبلور اتفاقات درون زمین می باشد . البته زمین شناسی بیشتر به اعماق و لایه ها ی درونی زمین می پردازد اما ژئومورفولوژی فرایند های بیرونی یا سطحی زمین را مطالعه می کند .
دروس تخصصی گرایش ژئومورفولوژی :
ژئومورفولوژی مناطق شهری ، نقشه ها و نمودارهای ژئو مورفولوژی ،هیدرولوژی کاربردی ، کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی شهری و منطقهای ، تفسیر نقشه (توپوگرافی و زمین شناسی )
ب)گرایش آب و هوا شناسی : رشته آب و هوا شناسی فرایندها ی حاکم بر جو از جمله انرژی و توزیع آن دذر سطح سیاره زمین ،حرکات جو و قانونمندی ها ی حاکم بر آن و تاثیر این فعالیت ها را بر روی زیست و فعالیت انسان ها ، جانداران و محیط بی جان سیاره زمین مطالعه می کند در این گرایش بیشتر مسائل آب و هوا عناصر و عوامل اقلیمیدر فعالیت انسان و مسائل بهره برداری از زمین مثل کشاورزی مطرح می شود .
دروس مشترک در شاخه های مختلف جغرافیا:
جغرافیای آب ها ،جغرافیای خاکها ، جغرافیای زیستی ، آب و هوای ایران ، ژئومورفولوژی ایران ، مناب و مسائل ایران ، اصول و روش های برنامه ریزی ناحیه های ، مبانی جغرافیای جمعیت ، مبانی جغرافیای روستائی ، مبانی جغرافیای اقتصادی ، مبانی جغرافیای اقتصادی ( صنعت ) ، حمل و نقل انرژی ، جغرافیای سیاسی ، مبانی جغرافیای شهری ، جغرافیا یکوچ نشینی ، پژوهش میدانی در جغرافیا ، زمین در فضا ، ریاضیات ، آمار و احتمالات ، منابع و ماخذ جغرافیا ی ایران ، فلسفه جغرافیا ، جغرافیای کاربردی ، تاریخ علمی جغرافیا ، کارتوگرافی ،نقشه برداری ، نقشه خوانی ، روش تحقق ، اصول سنجش از دور ، کاربرد عکسها ی هوای و ماهواره ای در جغرافیا ، کامپیوتر در جغرافیا ، مبانی علم جغرافیا ، زیست شناسی برای جغرافیا ، مبانی اقلیم شناسی ، آب و هوای کره زمین و مبانی ژئومورفولوژی .
دروس اصلی مشترک در گرایش های جغرافیای طبیعی :
جغرافیای قاره ها ، زمین شناسی ، زمین شناسی ایران ، مسائل جغرافیای مناطق خشک ایران ، حفاظت خاک ، جنگل و مرتع و مسائل مربوط در ایران ، جغرافیای ناحیه ای ایران ، متون جغرافیای طبیعی به زبان خارجی ، جغرافیای انسانی ایران ، نقشه برداری تکمیلی ، مبانی محیط زیست ، ژئومورفولوژی اقلیمی ، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای ( با تاکید بر ایران ) .
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
545
بازدید
بی شک وجود موزه به عنوان یک نهاد فرهنگی در اجتماع بسیار ضروری است فرهنگ هر جامعه یک مفهوم کلی است و تمامی ارزش‌ها و یافته‌های معنوی مردمان آن جامعه را در بر می‌گیرد.
پس فرهنگ. میراث هر قومی است که از پیشینیان بر گرفته شده و در آن تغییراتی داده شده و به نسل‌های بعد انتقال یافته است. فرهنگها و تمدن‌ها مانند انسان سه مرحله تکامل دارند:
زاده میشوند، کودکی و نوجوانی دارند. کمال می‌یابند و به پیری می‌رسند و بالاخره از میان می‌روند. خاصیت فرهنگها و تمدنهای پویا و لازم می‌بیند از فرهنگهای دیگر می‌گیرد و آنچه را زائد می‌داند فرو می‌نهد و دور می‌ریزد.
سخنانی از ماریوبوتا در ایران:
اولین تلاش من در طراحی و کار روی پروژه؛ فهم موضوع است مثلاً وقتی موضوع؛ موزه باشد اول از خودم می‌پرسم: «موزه امروز چیست؟» برای من موزه نهادی است با خصلت معنوی نیرومند.
مردم به موزه می‌روند تا در آن از هنرمندان و آثار هنری سوال کنند. بنابراین مسأله معنویت در آن مطرح است معنویتی که در پس شکلهای زیبایی شناسی است. در
واقع در پشت این شکلهای زیبایی شناسی یک تنش اخلاقی است که باید منتقل شود. برای من موزه امروز همان عملکرد کلیسای جامع باستان را دارد البته به عنوان کلیسای جامع غیر مذهبی جهان معاصر …
چنین باز اندیشی در درون موزه دو قهرمان را ایجاد میکند قهرمان اول بازدید کننده است و دومی اثر هنری که باید در موزه به سخن در آید پس من هم فضا را با این دیدگاه به دو فصل تقسیم می‌کنم:
1) فضایی که بازدید کننده در آن حرکت میکند.
2) فضای ملایمی که اثر هنری در آن قرار می‌گیرد. (و در آن نباید اثر هنری تحت تأثیر معماری قرار گیرد.)
در مرحله بعدی در حالی که هنوز هیچ خطی نکشیده‌ام سعی می‌کنم در خود محل سئوال را جستجو کنم. زمین و وضعیت آن به خوبی به ما پاسخ می‌دهند. من از زمین می‌پرسم که دوست دارد چه بشود؟ پس از آن رابطه با زمین برای من مفهوم پیدا میکند نه شکل معماری. و آنچه که برای من مهم است رابطه و پیوند معماری با محیط است نه شکل معماری.
1ـ تعریف موزه:
تا کنون هیچ تعریف تئوری جامعی برای این که مشخص کند موزه چگونه مکانی است ابراز نگردیده است، البته این بدان معنا نیست که هیچ درک صحیحی از اینکه موزه چیست وجود نداشته باشد زیرا موزه‌هایی که ساخته شده‌اند و طرحهایی که بوسیله طراحان مختلف عرضه گشته‌اند هر کدام خود گویای این مطلب است که موزه بدون تعریف خاصی بتواند بطورجامع درموردکلیه موزه‌ها صادق باشد میتواند بوجود آید و هر موزه‌ای شکل خاص خود را یافته و در دسترس عموم قرار گیرد.
۱ .۱ـ تعریف لغوی موزه:این واژه که زبان لاتین و از کلمه موزن بوده و به معنی مجلس فرشتگان الهام‌فصل، مشتق شده است، توسط “گیوم” و در واژه‌نامه‌اش به نام، فرهنگ یونانی لاتین، به عنوان مکانی وقف شده به فرشتگان الهام‌فصل و مطالعه که در آن آدمی به مقوله‌های اصیل می‌پردازد تعریف گشته است.
تعریف موزه از فرهنگ لغت عمید: مجموعه اثار باستانی، عمارتی
که آثار باستانی در آنجا نگهداری یا به معرض نمایش گذارده میشود. در یونان قدیم نام محلی بوده که در آنجا به مطالعه صنایع و علوم می‌پرداختند و نیز نام تپه‌ای بوده در آتن که در انجا عبادتگاه و محل مخصوصی برای چندین تن از خدایتان خود ساخته بودند.
مبدأ اسم موزه در یونان قدیم از روی معبدی که به میوزها مختص بود، بوجود آمده است و میوزها عبارت از دختران ژوپیتر بوده‌اند که خدایان الهام‌فصل علم و ادبیات و هنر و موسیقی و حجاری محسوب می شده‌اند.تاریخ میوزها یا پریان الهام‌فصل شعر و هنر جای بس مهمی را در میتولوژی یونان اشغال کرده است و داستانهای آن همیشه برای نویسندگان منبع الهام بوده است. بدین جهت در تاریخ رب النوع‌های یونان و همچنین در تاریخ هنر و ادبیات جهان موزه‌های نه‌گانه اساطیر یونان اهمیت و مقامی خاص دارند.
برای این کلمه، نمی‌توان معادل مناسبی در زبان پارسی پیدا نمود زیرا “میوز ” در افسانه خدایان یونان خدای کوچکی است که وظیفه‌اش الهام فصلیدن به شاعر و هنرمند است.
بنابراین مبداء لغت موزه بطورکلی از یونان بوده و از نام میوزها اقتباس شده است. همچنین به معبدی که روی تپه کوچکی در آتن به نام موزه ساخته شده بود اطلاق می‌گردید.
بعدها این اسم را روی معابد دیگر که به عنوان ادبیات علوم و هنر و بنام نه‌دختر ژوپیتر (خدایان) ساخته شده گذارده‌اند.
تعاریف فوق منشأ پیدایش لغت موزه را روشن می‌سازد. شکل‌گیری سازمانی به نام موزه با اهداف یاد شده آن تقریباً از قرن ۱۴ و ۱۵ میلادی آغاز گردیده است.
اطلاق لفظ موزه به سازمانی که وظیفه‌اش نگهداری از اشیاء دارای ارزش‌های فرهنگی میباشد پس از تشکیل اجلاس F. N. C در فرانسه به سال ۱۷۹۲ میلادی صورت گرفته و از آن زمان به بعد جنبه عمومی یافته است.
۱٫ ۱ تعریف اصطلاحی موزه: موزه محل غیر انتفاعی است که اهداف آموزشی داشته و بوسیله جمعی متخصص اداره میشود. از جمله وظایف اصلی هر موزه جمع‌اوری و نگهداری آثار است.
هدف اولیه از پیدایش موزه‌ها به مفهوم نوین و به روش شناخته شده امروزی ایجاد مکانهایی برای نگهداری اموال شخصی و یا ثروتهای صرفاً ملی بوده است.
اشتیاق به گردآوری اشیاء زیبا، گرانبها و کمیاب و یا صرفاً غریب امری است که ریشه در نهاد و سرشت آدمی داشته و دارد.
همه تمدن‌ها از ابتدایی ترین تا پیشرفته‌ترین آنها در تمایل به گردآوری اشتراک داشته‌اند.
از ارضای بنیادی غریزی گردآوری در طی زمان به استفاده از مجموعه آثار در جهت برآوردن نیازها به مطالعه می‌رسیم.
موزه‌ها به عنوان مؤسساتی در جوامع نوین وظیفه دارند اشیائی را که به لحاظ ارزش فرهنگی‌شان گرامی داشته میشوند را نگهداری نموده و تا سر حد امکان از ویرانی و زوال مصون بدارند و در قال اینگونه اشیاء همان نقشی را بر عهده دارند که کتابخانه‌ها در برابر کتب و بایگانی‌ها در قبال اسناد رسمی ایفا می‌کنند.
جوامع این اشیاء را نه به انگیزه احتکار بلکه به منظور بهره‌گیری از آنها محفوظ می‌دارند.
موزه‌ها به وجهی سازمان یافته‌اند که از گنجینه‌هایشان در جهت اهداف فرهنگی استفاده شود.
به دیگر سخن موزه‌ها از خلال ارزشهایی که آنها را فرا می‌گیرند و به صور مرتبی بیان می‌دارند منظری عینی از جهان سه بعدی را در ذهن بازدیدکنندگان خود متبادر می‌سازند و به آنان امکان می‌دهند که روح نافذ خویش را در مورد میراث خود بکار بسته و از این راه به کنجکاوی خود میدان عمل دهند
هدف نمایش:
ایجاد تسهیل تماس مستقیم بین فرد و شیء است، خواه فرد یک کودک دبستانی باشد یا یک بزرگسال و خواه شیء نمونه‌ای متعلق به
علوم طبیعی و یا یک متنوع عرضه شده در تالار تاریخچه علوم و فنون باشد و یا یک اثر هنری، لذا باید در نظر داشت که:
* اولا: موزه وسیله نمایش اشیاء است، نه اشیاء وسیله نمایش موزه.
* ثانیاً : آنچه مسلم است موزه تنها وسیله ارتباط عینی نیست، بلکه هدف اساسی آن القاء تأثیر فرهنگی و هنری و ایجاد رابطه بصری از طریق برخورد مستقیم با اشیائ دوبعدی به صورت رویارویی یک جهت با اشیاء سه بعدی از راه برخورد چند جهت است.
از این رو موزه نقشهای اجتماعی متعددی را ایفا نموده است، از قبیل ارائه بازتابی از قدرت دولت یا مذهب ارائه میدان گسترده‌ای در جهت پژوهش دانشگاهیان و محققین منفرد، ارائه تصویری از علائق متنوع قشرهای فرهیخته جامعه، ارائه نمادی از ثروت و پایگاه اجتماعی گرد آورنده‌ها و …… و ارائه یک بنیاد فرهنگی در تجلیل از یک شهر یا کشور.
موزه حتی نقش مهمتری را ایفا نموده و قادر است با بیدار کردن روح خلاقی که در هر یک از ما نهفته است توان هنری و قصد فکری ما را برانگیزاند.
از این رو نخستین وظیفه هر موزه‌ای مشخص ساختن جامعه مخاطب خویش و در یافتن نیازهای آن، اعم از کلی و جزئی است و با مستند قرار دادن طبقات اجتماعی، اقلیت ها و سطح فکری آحاد این جامعه برنامه هر موزه‌ای با ملاحظه گسترده و دیدگاه مجموعه‌هایش تبیین گردیده و دامنه فعالیتها و توانائی های مالی جامعه مزبور میتواند در راستای تحقق اهداف و برنامه‌های فوق تأثیر شگرفی داشته باشد.
موزه برای آن که بتواند از عهده ایفای نقش اجتماعی، آموزشی و فرهنگی خود برآید نمی‌بایستی صرفاً به گردآوری بپردازد بلکه باید سلامت میراثی را که در اختیارش نهاده شده را تأمین نماید.
از همین روست که وظیفه نگهداری که از وظایف دیرینه موزه‌هاست بسیار اهمیت می‌یابد.
اکنون تمایزی بین نگهداری و مرمت پدید آمده است، نگهداری عبارت است از توجهی که صرف مجموعه‌ها بطورکلی میشود تا از علل سه‌گانه خرابی محیطی (حرارت، رطوبت، آلودگی هوا، نور و …) درونی (عمل بیولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی یا مکانیکی درون خود شیء) و انسانی (تماس با دست، حمل و نقل و غیره) مصون بماند.
و مرمت عبارت است از کار تعمیر و بازسازی و این کاری است که به چیره‌دستی و دانش کافی نیازمند است.از دیگر سو پژوهشگران را باید گروه مهمی از مراجعین به موزه‌ها برشمرد، چرا که هر موزه‌ای میبایست فعالیتهای خود را به مطالعه عمیق مجموعه‌هایش مبتنی سازد. از این رو پژوهش، خواه بوسیله کارکنان علمی خود موزه انجام شود، خواه بوسیله پژوهشگران غیر عضو موزه که از منابع مستند آن استفاده می‌کنند فصلی جدا نشدنی از زندگی موزه را تشکیل میدهد.
از این رو منابع می‌باید به صورتی عرضه شوند که پاسخگوی نیازها باشند، نخستین ضرورت این است که کتابچه‌های راهنما و کاتالوگ‌های مجموعه‌ها تا حد امکان کامل باشند.
بنابراین موزه‌ها علاوه بر مستند ساختن مجموعه‌های خویش می‌باید برای کارکنان خود پژوهشگران مستقل تسهیلات مکملی فراهم نمایند، از قبیل: تالار مطالعه، دسترسی به مخازن کتابخانه، آرشیو و احیاناص همانطور که در ممالک در حال توسعه متداول است پیش بینی‌هایی در جهت اسکان دیدار کنندگان بیگانه.
امروزه گسترش روزافزون رسالت‌های اجتماعی و علمی موزه دربر گیرنده تنش‌های درونی در قالب مؤسسه مزبور و کارکنان آن میباشد، در حالی که در گذشته موزه عبارت از یک پرستگاه یا یک خزانه آثار و اشیائی به منظور استفاده یک اقلیت خاص بود.
لیکن اکنون باید پاسخگوی نیازهای متضاد باشد، باید آموزش بدهد، وسائل تفریح و انبساط خاطر را فراهم سازد و در جهت گسترش دانش تلاش نماید
موزه‌های پویا که تعدادشان رو به افزایش است همه امکانات خود را وقف آموزش و فرهنگ کرده و همانند یک دانشگاه در صدد برقرار نمودن آشتی بین خواسته‌های دانش که نمی‌توانند گامی فراتر از پژوهش بردارند و خواسته‌های فرهنگ که باید متوجه جمعیتی هرچه وسیتر باشند، برآیند و در این راستا گامهای مؤثری بر می‌دارند.
۲ـ تاریخچه موزه:
۱٫ ۲ ـ تاریخچه موزه در جهان:
در دوران کلاسیک واژه موزه به جایگاه نه خدای یونانی که رب‌النوع های هنر و اندیشه بودند اطلاق می‌شد. در اواخر قرن سوم قبل از میلاد بطلمیوس اول (۲۸۴ ـ ۲۴۶) قبل از میلاد اولین موزه را در شهر اسکندریه تأسیس کرد، بنای این موزه در قسمتی از کاخ سلطنتی ساخته شده بود و در عین حال به عنوان کتابخانه از آن استفاده می‌شد، بطلمیوس در آن محل که بعدها کتابخانه بزرگی شد نسخه‌های منحصر بفردی را گردآوری کرده بود که معروفترین فلسفه و دانشمندان عصر را در آنجا به کار تحقیق و تتبع وا می‌داشت.
۲٫ بعد از وی یکی از امپراطوران روم به نام کلود موزه‌ای نظیر اسکندریه بوجود آورد که مرکز تحقیقات علمی آن دوران به شمار می‌رفت.
در قرون وسطی نام موزه به عنوان محلی بکار برده می‌شد که در آنجا مجموعه‌هایی از اشیاء کم یاب و جالب ادوار گذشته از قبیل تاریخ طبیعی یا آثار هنری را به نمایش در آوردند.
از همان زمانی که علوم زیبایی شناسی شروع به تقویت و بالندگی قدرت هنری نمود، رومی‌ها به خلاقیت هنری زایدالوصفشان و با تکیه بر ذوق و نبوغ خود صاحب مجموعه‌ها کلکسیونهای نفیسی گشتند. ولی ده قرن مصامحه و سهل‌انگاری از یک طرف و غارت و چپاول و سوء استفاده‌های بی‌شمار از طرف دیگر می‌رفت که موجب نابودی و محو این نوع ثمرات گرانبها در این سرزمین بشود لیکن با آغاز دوره رنسانی و بیداری و آگاهی دوباره ملتها از انهدام کامل این گنجینه‌ها جلوگیری بعمل آمد. بطوریکه از این پس کلکسیون نمودن کارهای هنری با جدیت بیشتری بخصوص در مناطق اروپای شمالی دنبال شد.
تا قبل از قرن ۱۵ میلادی دو ایده در کلکسیون نمودن و گردآوری آثار با ارزش وجود داشت.
۱ـ جمع‌آوری اشیاء به منظور مذهبی و اعتقادی جهت گنجینه‌های صومعه‌ها.
– گردآوری آثار بخاطر ارضاء تمایلات نفسانی نظیر کلکسیونهایی که شاهزادگان و اسقف‌های اعظم از طریق اقدام به جمع‌آوری کارهای هنری، جهت قصرهایشان تهیه نمودند.
پس فرهنگ. میراث هر قومی است که از پیشینیان بر گرفته شده و در آن تغییراتی داده شده و به نسل‌های بعد انتقال یافته است. فرهنگها و تمدن‌ها مانند انسان سه مرحله تکامل دارند:
زاده میشوند، کودکی و نوجوانی دارند. کمال می‌یابند و به پیری می‌رسند و بالاخره از میان می‌روند. خاصیت فرهنگها و تمدنهای پویا و لازم می‌بیند از فرهنگهای دیگر می‌گیرد و آنچه را زائد می‌داند فرو می‌نهد و دور می‌ریزد.
سخنانی از ماریوبوتا در ایران:
اولین تلاش من در طراحی و کار روی پروژه؛ فهم موضوع است مثلاً وقتی موضوع؛ موزه باشد اول از خودم می‌پرسم: «موزه امروز چیست؟» برای من موزه نهادی است با خصلت معنوی نیرومند.
مردم به موزه می‌روند تا در آن از هنرمندان و آثار هنری سوال کنند. بنابراین مسأله معنویت در آن مطرح است معنویتی که در پس شکلهای زیبایی شناسی است. در
واقع در پشت این شکلهای زیبایی شناسی یک تنش اخلاقی است که باید منتقل شود. برای من موزه امروز همان عملکرد کلیسای جامع باستان را دارد البته به عنوان کلیسای جامع غیر مذهبی جهان معاصر …
چنین باز اندیشی در درون موزه دو قهرمان را ایجاد میکند قهرمان اول بازدید کننده است و دومی اثر هنری که باید در موزه به سخن در آید پس من هم فضا را با این دیدگاه به دو فصل تقسیم می‌کنم:
1) فضایی که بازدید کننده در آن حرکت میکند.
2) فضای ملایمی که اثر هنری در آن قرار می‌گیرد. (و در آن نباید اثر هنری تحت تأثیر معماری قرار گیرد.)
در مرحله بعدی در حالی که هنوز هیچ خطی نکشیده‌ام سعی می‌کنم در خود محل سئوال را جستجو کنم. زمین و وضعیت آن به خوبی به ما پاسخ می‌دهند. من از زمین می‌پرسم که دوست دارد چه بشود؟ پس از آن رابطه با زمین برای من مفهوم پیدا میکند نه شکل معماری. و آنچه که برای من مهم است رابطه و پیوند معماری با محیط است نه شکل معماری.
1ـ تعریف موزه:
تا کنون هیچ تعریف تئوری جامعی برای این که مشخص کند موزه چگونه مکانی است ابراز نگردیده است، البته این بدان معنا نیست که هیچ درک صحیحی از اینکه موزه چیست وجود نداشته باشد زیرا موزه‌هایی که ساخته شده‌اند و طرحهایی که بوسیله طراحان مختلف عرضه گشته‌اند هر کدام خود گویای این مطلب است که موزه بدون تعریف خاصی بتواند بطورجامع درموردکلیه موزه‌ها صادق باشد میتواند بوجود آید و هر موزه‌ای شکل خاص خود را یافته و در دسترس عموم قرار گیرد.
۱ .۱ـ تعریف لغوی موزه:این واژه که زبان لاتین و از کلمه موزن بوده و به معنی مجلس فرشتگان الهام‌فصل، مشتق شده است، توسط “گیوم” و در واژه‌نامه‌اش به نام، فرهنگ یونانی لاتین، به عنوان مکانی وقف شده به فرشتگان الهام‌فصل و مطالعه که در آن آدمی به مقوله‌های اصیل می‌پردازد تعریف گشته است.
تعریف موزه از فرهنگ لغت عمید: مجموعه اثار باستانی، عمارتی
که آثار باستانی در آنجا نگهداری یا به معرض نمایش گذارده میشود. در یونان قدیم نام محلی بوده که در آنجا به مطالعه صنایع و علوم می‌پرداختند و نیز نام تپه‌ای بوده در آتن که در انجا عبادتگاه و محل مخصوصی برای چندین تن از خدایتان خود ساخته بودند.
مبدأ اسم موزه در یونان قدیم از روی معبدی که به میوزها مختص بود، بوجود آمده است و میوزها عبارت از دختران ژوپیتر بوده‌اند که خدایان الهام‌فصل علم و ادبیات و هنر و موسیقی و حجاری محسوب می شده‌اند.تاریخ میوزها یا پریان الهام‌فصل شعر و هنر جای بس مهمی را در میتولوژی یونان اشغال کرده است و داستانهای آن همیشه برای نویسندگان منبع الهام بوده است. بدین جهت در تاریخ رب النوع‌های یونان و همچنین در تاریخ هنر و ادبیات جهان موزه‌های نه‌گانه اساطیر یونان اهمیت و مقامی خاص دارند.
برای این کلمه، نمی‌توان معادل مناسبی در زبان پارسی پیدا نمود زیرا “میوز ” در افسانه خدایان یونان خدای کوچکی است که وظیفه‌اش الهام فصلیدن به شاعر و هنرمند است.
بنابراین مبداء لغت موزه بطورکلی از یونان بوده و از نام میوزها اقتباس شده است. همچنین به معبدی که روی تپه کوچکی در آتن به نام موزه ساخته شده بود اطلاق می‌گردید.
بعدها این اسم را روی معابد دیگر که به عنوان ادبیات علوم و هنر و بنام نه‌دختر ژوپیتر (خدایان) ساخته شده گذارده‌اند.
تعاریف فوق منشأ پیدایش لغت موزه را روشن می‌سازد. شکل‌گیری سازمانی به نام موزه با اهداف یاد شده آن تقریباً از قرن ۱۴ و ۱۵ میلادی آغاز گردیده است.
اطلاق لفظ موزه به سازمانی که وظیفه‌اش نگهداری از اشیاء دارای ارزش‌های فرهنگی میباشد پس از تشکیل اجلاس F. N. C در فرانسه به سال ۱۷۹۲ میلادی صورت گرفته و از آن زمان به بعد جنبه عمومی یافته است.
۱٫ ۱ تعریف اصطلاحی موزه: موزه محل غیر انتفاعی است که اهداف آموزشی داشته و بوسیله جمعی متخصص اداره میشود. از جمله وظایف اصلی هر موزه جمع‌اوری و نگهداری آثار است.
هدف اولیه از پیدایش موزه‌ها به مفهوم نوین و به روش شناخته شده امروزی ایجاد مکانهایی برای نگهداری اموال شخصی و یا ثروتهای صرفاً ملی بوده است.
اشتیاق به گردآوری اشیاء زیبا، گرانبها و کمیاب و یا صرفاً غریب امری است که ریشه در نهاد و سرشت آدمی داشته و دارد.
همه تمدن‌ها از ابتدایی ترین تا پیشرفته‌ترین آنها در تمایل به گردآوری اشتراک داشته‌اند.
از ارضای بنیادی غریزی گردآوری در طی زمان به استفاده از مجموعه آثار در جهت برآوردن نیازها به مطالعه می‌رسیم.
موزه‌ها به عنوان مؤسساتی در جوامع نوین وظیفه دارند اشیائی را که به لحاظ ارزش فرهنگی‌شان گرامی داشته میشوند را نگهداری نموده و تا سر حد امکان از ویرانی و زوال مصون بدارند و در قال اینگونه اشیاء همان نقشی را بر عهده دارند که کتابخانه‌ها در برابر کتب و بایگانی‌ها در قبال اسناد رسمی ایفا می‌کنند.
جوامع این اشیاء را نه به انگیزه احتکار بلکه به منظور بهره‌گیری از آنها محفوظ می‌دارند.
موزه‌ها به وجهی سازمان یافته‌اند که از گنجینه‌هایشان در جهت اهداف فرهنگی استفاده شود.
به دیگر سخن موزه‌ها از خلال ارزشهایی که آنها را فرا می‌گیرند و به صور مرتبی بیان می‌دارند منظری عینی از جهان سه بعدی را در ذهن بازدیدکنندگان خود متبادر می‌سازند و به آنان امکان می‌دهند که روح نافذ خویش را در مورد میراث خود بکار بسته و از این راه به کنجکاوی خود میدان عمل دهند
هدف نمایش:
ایجاد تسهیل تماس مستقیم بین فرد و شیء است، خواه فرد یک کودک دبستانی باشد یا یک بزرگسال و خواه شیء نمونه‌ای متعلق به
علوم طبیعی و یا یک متنوع عرضه شده در تالار تاریخچه علوم و فنون باشد و یا یک اثر هنری، لذا باید در نظر داشت که:
* اولا: موزه وسیله نمایش اشیاء است، نه اشیاء وسیله نمایش موزه.
* ثانیاً : آنچه مسلم است موزه تنها وسیله ارتباط عینی نیست، بلکه هدف اساسی آن القاء تأثیر فرهنگی و هنری و ایجاد رابطه بصری از طریق برخورد مستقیم با اشیائ دوبعدی به صورت رویارویی یک جهت با اشیاء سه بعدی از راه برخورد چند جهت است.
از این رو موزه نقشهای اجتماعی متعددی را ایفا نموده است، از قبیل ارائه بازتابی از قدرت دولت یا مذهب ارائه میدان گسترده‌ای در جهت پژوهش دانشگاهیان و محققین منفرد، ارائه تصویری از علائق متنوع قشرهای فرهیخته جامعه، ارائه نمادی از ثروت و پایگاه اجتماعی گرد آورنده‌ها و …… و ارائه یک بنیاد فرهنگی در تجلیل از یک شهر یا کشور.
موزه حتی نقش مهمتری را ایفا نموده و قادر است با بیدار کردن روح خلاقی که در هر یک از ما نهفته است توان هنری و قصد فکری ما را برانگیزاند.
از این رو نخستین وظیفه هر موزه‌ای مشخص ساختن جامعه مخاطب خویش و در یافتن نیازهای آن، اعم از کلی و جزئی است و با مستند قرار دادن طبقات اجتماعی، اقلیت ها و سطح فکری آحاد این جامعه برنامه هر موزه‌ای با ملاحظه گسترده و دیدگاه مجموعه‌هایش تبیین گردیده و دامنه فعالیتها و توانائی های مالی جامعه مزبور میتواند در راستای تحقق اهداف و برنامه‌های فوق تأثیر شگرفی داشته باشد.
موزه برای آن که بتواند از عهده ایفای نقش اجتماعی، آموزشی و فرهنگی خود برآید نمی‌بایستی صرفاً به گردآوری بپردازد بلکه باید سلامت میراثی را که در اختیارش نهاده شده را تأمین نماید.
از همین روست که وظیفه نگهداری که از وظایف دیرینه موزه‌هاست بسیار اهمیت می‌یابد.
اکنون تمایزی بین نگهداری و مرمت پدید آمده است، نگهداری عبارت است از توجهی که صرف مجموعه‌ها بطورکلی میشود تا از علل سه‌گانه خرابی محیطی (حرارت، رطوبت، آلودگی هوا، نور و …) درونی (عمل بیولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی یا مکانیکی درون خود شیء) و انسانی (تماس با دست، حمل و نقل و غیره) مصون بماند.
و مرمت عبارت است از کار تعمیر و بازسازی و این کاری است که به چیره‌دستی و دانش کافی نیازمند است.از دیگر سو پژوهشگران را باید گروه مهمی از مراجعین به موزه‌ها برشمرد، چرا که هر موزه‌ای میبایست فعالیتهای خود را به مطالعه عمیق مجموعه‌هایش مبتنی سازد. از این رو پژوهش، خواه بوسیله کارکنان علمی خود موزه انجام شود، خواه بوسیله پژوهشگران غیر عضو موزه که از منابع مستند آن استفاده می‌کنند فصلی جدا نشدنی از زندگی موزه را تشکیل میدهد.
از این رو منابع می‌باید به صورتی عرضه شوند که پاسخگوی نیازها باشند، نخستین ضرورت این است که کتابچه‌های راهنما و کاتالوگ‌های مجموعه‌ها تا حد امکان کامل باشند.
بنابراین موزه‌ها علاوه بر مستند ساختن مجموعه‌های خویش می‌باید برای کارکنان خود پژوهشگران مستقل تسهیلات مکملی فراهم نمایند، از قبیل: تالار مطالعه، دسترسی به مخازن کتابخانه، آرشیو و احیاناص همانطور که در ممالک در حال توسعه متداول است پیش بینی‌هایی در جهت اسکان دیدار کنندگان بیگانه.
امروزه گسترش روزافزون رسالت‌های اجتماعی و علمی موزه دربر گیرنده تنش‌های درونی در قالب مؤسسه مزبور و کارکنان آن میباشد، در حالی که در گذشته موزه عبارت از یک پرستگاه یا یک خزانه آثار و اشیائی به منظور استفاده یک اقلیت خاص بود.
لیکن اکنون باید پاسخگوی نیازهای متضاد باشد، باید آموزش بدهد، وسائل تفریح و انبساط خاطر را فراهم سازد و در جهت گسترش دانش تلاش نماید
موزه‌های پویا که تعدادشان رو به افزایش است همه امکانات خود را وقف آموزش و فرهنگ کرده و همانند یک دانشگاه در صدد برقرار نمودن آشتی بین خواسته‌های دانش که نمی‌توانند گامی فراتر از پژوهش بردارند و خواسته‌های فرهنگ که باید متوجه جمعیتی هرچه وسیتر باشند، برآیند و در این راستا گامهای مؤثری بر می‌دارند.
۲ـ تاریخچه موزه:
۱٫ ۲ ـ تاریخچه موزه در جهان:
در دوران کلاسیک واژه موزه به جایگاه نه خدای یونانی که رب‌النوع های هنر و اندیشه بودند اطلاق می‌شد. در اواخر قرن سوم قبل از میلاد بطلمیوس اول (۲۸۴ ـ ۲۴۶) قبل از میلاد اولین موزه را در شهر اسکندریه تأسیس کرد، بنای این موزه در قسمتی از کاخ سلطنتی ساخته شده بود و در عین حال به عنوان کتابخانه از آن استفاده می‌شد، بطلمیوس در آن محل که بعدها کتابخانه بزرگی شد نسخه‌های منحصر بفردی را گردآوری کرده بود که معروفترین فلسفه و دانشمندان عصر را در آنجا به کار تحقیق و تتبع وا می‌داشت.
۲٫ بعد از وی یکی از امپراطوران روم به نام کلود موزه‌ای نظیر اسکندریه بوجود آورد که مرکز تحقیقات علمی آن دوران به شمار می‌رفت.
در قرون وسطی نام موزه به عنوان محلی بکار برده می‌شد که در آنجا مجموعه‌هایی از اشیاء کم یاب و جالب ادوار گذشته از قبیل تاریخ طبیعی یا آثار هنری را به نمایش در آوردند.
از همان زمانی که علوم زیبایی شناسی شروع به تقویت و بالندگی قدرت هنری نمود، رومی‌ها به خلاقیت هنری زایدالوصفشان و با تکیه بر ذوق و نبوغ خود صاحب مجموعه‌ها کلکسیونهای نفیسی گشتند. ولی ده قرن مصامحه و سهل‌انگاری از یک طرف و غارت و چپاول و سوء استفاده‌های بی‌شمار از طرف دیگر می‌رفت که موجب نابودی و محو این نوع ثمرات گرانبها در این سرزمین بشود لیکن با آغاز دوره رنسانی و بیداری و آگاهی دوباره ملتها از انهدام کامل این گنجینه‌ها جلوگیری بعمل آمد. بطوریکه از این پس کلکسیون نمودن کارهای هنری با جدیت بیشتری بخصوص در مناطق اروپای شمالی دنبال شد.
تا قبل از قرن ۱۵ میلادی دو ایده در کلکسیون نمودن و گردآوری آثار با ارزش وجود داشت.
۱ـ جمع‌آوری اشیاء به منظور مذهبی و اعتقادی جهت گنجینه‌های صومعه‌ها.
– گردآوری آثار بخاطر ارضاء تمایلات نفسانی نظیر کلکسیونهایی که شاهزادگان و اسقف‌های اعظم از طریق اقدام به جمع‌آوری کارهای هنری، جهت قصرهایشان تهیه نمودند.
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
831
بازدید
بخش اول : انگیزه های جهانگردی وانواع جهانگرد
انگیزه های جهانگردی
مسئله جهانگردی و سیاحت که از دیرباز مورد توجه بوده است. اساساً برای ارضای حس کنجکاوی، کسب اطلاعات، آگاهی و کشف راز آفرینش، تفحص در اموال مردم سرزمین های دیگر با وجود جاذبه های طبیعی و مصنوعی، آثار و بناهای تألیفی و باستان، اماکن مقدسه، تفریحات، استراحت و مسائلی از این قبیل که نام برده شد. لیکن نیاز به سفر برای فرار از محیط نیز انگیزه ای برای مسافرت است. چه اینکه سفرزاده نیازهای گوناگون انسان است که می توان این طور نام برد:
۱- نیاز روانی 2- نیاز اقتصادی 3- نیاز اجتماعی 4- نیاز سیاسی
در بحث نیاز اجتماعی، آشنایی با آداب و سنن، رسوم و شناخت افکتر و ایده ها از دیرباز مورد توجه بوده است و چون تفاهم اندیشه کاری بس دشوار بوده از همان ابتدای امر سیاحت چاره مؤثر این کار شناخته شده و به عنوان یک نیاز اجتماعی موردقبول قرار گرفت.
در بحث نیاز سیاسی، گسترش صلح جهانی وپایداری این صلح در صحنه سیاست بین الملل امری بس ضروری است و صنعت جهانگردی نقش مهمی دارد.
انواع جهانگردی
جهانگردی با توجه به منظور ومقصود و انگیزه ای که جهانگرد دارد به طبقات مختلف تقسیم می شود. به عبارت دیگر هدف و انگیزه جهانگرد از مسافرت انواع مختلف را به وجود می آورد.
در مورد بحث قبلی اشاره شد سکه یکی از انگیزه های جهانگردی رهایی از محیط استراحت، فشار زندگی روزمره و یا تشنج شهر نشینی است که این انگیزه در ارتباط با سن مورد بحث است:
۱- جهانگردی جوانان: نیاز به آزادی خود نمایی به چشم می خورد. جهانگردی سازمان یافته و گشت های منظم را پذیرا نیستند.
۲- جهانگردی میانسالانس: نیاز به امنیت بیشتر است. نیاز به آزادی کاهش و خود محوری دیده نمی شود. متقاضی جهانگردی در سطح مناسب و گشتهای منظم است.
۳- جهانگردی سالخوردگان: انگیزه و امنیت در این گروه مشهودتر است.
از نظر قصد مسافرت
۱- تفریحی 2- ورزشی 3- شهری 4- فرهنگی 5- تجاری 6- کنفرانس ها
از نظر نحوه مسافرت
۱- به صورت انفرادی با اخذ ویزای شخصی
۲- توسط آژانس های مسافرتی کشور خود توریست با هماهنگی با آژانس مسافرتی کشور میزبان به صورت تورتحت پوشش اداره کل اتباع خارجه با هماهنگی استانها به سیاحت خود می پردازند.
آقای والنس اسمیت گردشگر را بر حسب نوع انگیزه به گونه ای دیگر طبقه بندی می کند که شامل گردشگر قومی، هنری، تاریخی طبعیت گرا، تفریحی و کاری می باشد.
کوهن ( ۱۹۷۹-۱۹۷۲) نوعی تقسیم بندی گردشگری ابداع کرد که تا اندازه ای به شناخت مفهوم واقعی گردشگر و اثری که ممکن است بر جمعیت میزبان داشته باشد یاری می رساند. او بر اساس میزان علاقه گردشگر به کسب تجربه در جامعه ناآشنای میزبانس آن را به چهار نوع عمده تقسیم کرده است.
۱- کاوشگر 2- بدون مقصر 3- گردشگری توده ای انفرادی
۴- گردشگری توده ای سازمان یافته
که دو نوع اول غیر نهادینه می باشند و دونوع بعدی نهادینه می باشد. دو نوع کاوشگر و بدون مقصد، در پی یافتن چیزهای تازه، نا آشنا و شگفت انگیز هستند. آنان خودشان مقدمات مسافرتشان را فراهم می کنند، از تسهیلات می گیرند و تماس زیادی با ساکنان محل دارند. کوهن این گروه را مسافران نهادینه شده می نامد.
دو گروه دیگر نحو سفر و محل اقامت خود را از طریق بنگاه های مسافرتی تنظیم می کنند و به دنبال نقاط همه کس پسند هستند.
جاذبه های جهانگردی
عواملی که در یک کشور یا سرزمین که موجب جلب جهانگردی شود را جاذبه های جهانگردی گویند.
عواملی که در جلب توریست می تواند مؤثر باشد ۲ دسته است:
۱- عوامل طبیعی شامل : آب و هوای خوش، مناظر مطلوب، دریاها، اماکن مقدس، جنگلها جانوران.
۲- عوامل مصنوعی و ساختگی: آثار باستانی و موزه ها، اماکن یا ابنیه ها، صنایع شگفت انگیز که شامل:
۱- کالای جهانگردی: به کالاهایی که برای توریست ها جالب بود و باعث جذب آنها می شود.
۲- خدمات جهانگردی: عبارتست از خدمات و کاری که در یک کشور برای جهانگرد انجام می گیرد مانند راهنمای جهانگردان، خدمات پذیرایی در هتلها و رستورانها، خدمات آژانس های مسافرتی، خدمات قطار، هوایی.
۳- تسهیلات جهانگردی: که براحتی و آسایش جهانگرد منتهی می شود مانند آسان نمودن تشریفات گمرکی، اقامت، جابجایی، کنترل نرخ قیمتها، کالای مصرفی، سایرخدمات فروخته شده.
۴- تأسیسات جهانگردی: که شامل هتلها و اقامتگاه های مناسب جهت استفاده توریستها می باشد.
۵- مسیر جهانگردی 6- انتشارات جهانگردی 7- تبلیغات 8- مناطق جهانگردی
در جایی دیگر جاذبه به شکل زیر تقسیم بندی می کند:
۱- منابع طبیعی: مناظر خاص، کوه ها، دریا، وضعیت های ویژه آب و هوایی شامل آفتاب و سواحل.
۲- منابع انسان ساخت (رویدادهایی چون مسابقات و جشنواره ها).
۳- فرصت های تفریحی، جاذبه های تاریخی و باستان شناسی شهرهای تاریخی و آثار باستانی.
۴- منابع فرهنگی مانند صنایع دستی، سنتهای گفتمانی (زبانی)، غذاهای ویژه سنتی، هنر و موسیقی (کنسرت، نقاشی و مجسمه سازی و غیره).
پی نویس
۱- به نقل از الوانی مهدی و دهدشتی، شاهرخ، اصول و مبانی جهانگردی چاپ اول بنیاد مستضعفان – 1372 ص ۱۰۸٫
بخش دوم : حقوق جهانگردان غیر مسلمان
حقوق جهانگردان غیر مسلمان در تعالیم دینی- پیمان های فرامرزی و قانون اساسی
جهانگردان، صرف نظر از عقاید دینی و به اعتبار انسان بودن، واجد اعتبار و ارزش هستند. در اندیشه های دینی اسلام انسان کسی است که مسجود ملائکه واقع شده و خداوند متعال به او کرامت عطا کرد. و بر سایر موجودات برتری داده است . بنابراین عقلاً تکریم انسان ضروری است و اوصافی چون رنگ، نژاد، زبان و مذهب تأثیری در برتری یا تحقی انسان ها ندارند.
از سوی دیگر، انسان هایی که به سیر در جهان می پردازند، به نوعی به ندای شارع مبنی بر «سیروا فی الارض» جامعه عمل می پوشانند و بی تردید در گذر از کشورها جهان جان و مال و حیثیت آنان ایمن از تعرض است و حرمتی مضاعف می یابد. اینان از حقوق طبیعی انسان برخوردارند و بر دولت و ملت کشور میزبان لازم است که حرکت این حقوق را پاس دارد.
اعلامیه جهانی حقوق بشر که یکی از افتخارات انسان و نشانه ای از تفکر فرهنگی بشر است، با تکیه بر کرامت ذاتی و اعلام حقوق طبیعی انسان ها ضوابطی را بیان کرده است که رعایت آن، جهان عاری از خشونت و تبعیض و توأم با آرامش و همزیستی ایجاد خواهد کرد. در مقدمه این اعلامیه آمده است:
«از آنجا که عدم شناسایی و تحقیر حقوق بشر به کارهای وحشیانه ای انجامیده است که روح بشریت را برآشفته و پیدایش جهانی که در آن افراد بشر در بیان عقیده آزاد و از ترس و فقرفارغ باشند بالاترین آرمان بشر اعلام شده است.
از آنجا که اساساً حقوق انسانی را باید با اجرای قانون حمایت کرد تا بشر به عنوان آخرین درمان مجبور به قیام ضد ظلم و فشار نشود.
از آنجا که مردم ملل متحد، ایمان خود را به حقوق اساسی بشر و مقام و ارزش فرد انسانی وبرابری حقوق را آرمان تمام مردم و ملل اعلام می کند…»
این اعلامیه حقوق ذاتی، غیر قابل سلب و اسقاط ناپذیر انسان ها را مورد بحث قرار داده است؛ حقوقی که لازمه حیثیت انسانی انسان هاست و دست توانای خلقت و آفرینش، آن را برای انسان قرار داده است. یعنی مبدأ و قدرتی که به انسانها عقل و اراده و شرافت انسانی بخشیده، این حقوق را نیز به آنها داده است. پس انسانها نه می توانند محتویات اعلامیه حقوق بشر را برای خود وضع و نه می توانند از خود سلب کنند.
به نظر می رسد به دلیل مبنای طبیعی این حقوق است که وجود مشترک بسیار زیادی بین مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر غرب، مصوب ۱۹۶۸ و اعلامیه حقوق بشر اسلامی، مصوب سازمان کنفرانس اسلامی مصوب ۱۹۹۰ میلادی وجود دارد.
حق آزادی رفت و آمد که مبنای حرکت جهانگردان از کشوری به کشور دیگر است، در هر دو منبع قانونی فوق مورد شناسایی قرار گرفته است؛ چنانکه ماده ۱۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان می دارد:
۱- هرکس حق داردکه درداخل هرکشوری آزادانه عبورو مرور ومحل اقامت خودرا انتخاب کند.
۲- هرکس حق دارد هر کشوری و از جمله کشور خود را ترک کند یا به کشور خود باز گردد.
بند الف ماده ۲۰ حقوق بشر اسلامی بیان می دارد:
هر انسانی حق دارد که آزادانه از محلی به محل دیگر منتقل شود و محل اقامت خود را در شهرها و کشورهای اسلامی یا خارج از آنها در موقع ضرورت انتخاب کند.
حال که اصل حق آمد و شد و اقامت در دیگر کشورها تثبیت شد، می توان گفت با توجه به قاعده ‹‹اذن در یک شئ اذن در لوازم آن است››، جهانگردان غیر مسلمان به عنوان اعضای خانواده بزرگ بشریت از کلیه حقوق طبیعی، شامل حق حیات و آزادی، دادخواهی منع شکنجه، استراحت و فراغت، امنیت، اقامت، منع تبعیض و حق مالکیت برخوردار هستند.
استاد فرزانه، محمد تقی جعفری پس از مقایسه دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب و تطبیق آن دو با یکدیگر چنین نتیجه گیری می کنند که اصحاب آرا و عقاید باطله و بی اساس در جامعه اسلامی – مادامی که اخلالی در حامعه وارد نیاوردند، در همه شئون حیات و کرامت و آزادی و تعلیم و تربیت و تساوی در مقابل قوانین، از هم زیستی با مسلمین برخوردار هستند.
ازمجموع مطالب طرح شده این نتیجه حاصل می شود که قوانین فرامرزی حرمت جان، مال و حیثیت بیگانگان، از جمله جهانگردان را مورد تأکید و تأیید قرار دادند. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اگرچه به صراحت حقوق جهانگردان غیر مسلمان تبیین نشده است، ولی از اصل ۱۴ قانون اساسی می توان به نحوه ارتباط دولت و ملت ایران با جهانگردان غیر مسلمان پی برد. این اصل بیان می دارد:
به حکم آیه شریفه ‹‹لاینحی کم الله عن الذین لم تقاتلوا کم فی الدین و لم یخرجوکم من دیارکم ان تبروهم و تقسطوا الهیم ان الله یحب المقسطین›› دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل کنند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند. این اصل در حق کسانی اعبار دارد که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه نکنند.
اخلاق حسنه که مورد تأکید فوق قرار رگفته، آداب پسندیده ای است که افراد در معاشرت های خود با یکدیگر به کار می بندند تا اولاً شأن و منزلت انسانی را محترم بدارند؛ ثانیاً بین آنها محبت و مودت ایجاد شود.
‹‹قسط و عدل›› نیز رفتار منصفانه ای است که هر کس بدون در نظر گرفتن عواملی همچون خویشاوندی یا بیگانگی، حب و بغض، نژاد یا مذهب و نظایر آن در مورد دیگران معمول می دارد؛ به موجب این اصل، غیر مسلمانان غیر اهل کتاب حق دارند و می توانند در جمهوری اسلامی ایران با امنیت و آسایش زندگی کنند.
نباید از یاد برد که جهانگردان غیر مسلمان، میهمانان کشور میزبان محسوب می شوند و کشور میزبان با صدور روادید عملاً پیمان دوستی و عدم تعرض نسبت به ان ها را امضا می کنند. در این خصوص، دین اسلام افزون بر تأکید بلیغ بر پایبندی و پایداری در برابر پیمان ها، بایسته نگه داشتن حقوق همه انسان ها و حاکمیت عدالت اجتماعی و رهیز از هر گونه تجاوز و خیانت، پیروانش را در ارتباط با دیگر ملتها به یک سلسله رفتارهای اخلاقی و اجتماعی و تربیتی سفارش کرده است.
آیه ۸۳ سوره بقره که در اصل ۱۴ قانون اساسی ذکر شده است و ایه ‹‹قولوا للناس حسناً›› مبنی بر اینکه با مردم گفتار نیکو داشته باشید، نمونه هایی از تعالیم دین مبین اسلام در برخورد پسندیده با جهانگردان غیر مسلمانس محسوب می شوند.
در اینجا بی مناسبت نیست به کلام حضرت علی (ع) خطاب به مالک اشتر آنگاه که عازم مصر و قبول حکومت آن دیار بود، اشاره کنیم که فرموردند: با مردم به مهربانی رفتار کند و چون حیوان درنده به جان آن ها نیفتد؛ چرا که مردم دو دسته اند یا برادران دینی تو هستند یا همانند تو انسانند.
حقوق جهانگردان غیر مسلمان در قوانین عادی
الف) قانون مدنی
این قانون، میراث آنقدر به جای مانده از اندیشمندان بزرگی است که با مهارتی تام، پیوندی مستحکم بین حقوق اسلامی وحقوق اروپایی برقرارکردند ودرنتیجه همت آن بلند نظران بنای مستحکمی ایجاد شد که هنوز پس از گذشت قریب به ۷۰ سال باقی و پابرجاست. در این قانون، احکام مربوط به اشخاص، اموال، عقود و معاملات تبیین شده است. جهانکردان غیر مسلمان اگرچه بنابر عموم ماده ۵ قانون مدنی تحت شمول این قانون قرار ارند، در خصوص احوال شخصیه و اهلیت خود و همچنین از حیث حقوق ارثیه در حدود معاهدات مطیع قوانین و مقررات دولت متبوع خود خواهند بود››.
احوال شخصیه که موضوع اصلی این ماده را تشکیل می دهد، عبارت از اوصافی است که مربوط به شخص، صرف نظر از شغل و مقام خاص او در اجتماع است. احوال شخصیه را اوصافی تشکیل می دهند که قابل تقویم و مبادله به پول نیستند و از لحاظ حقوق مدنی نیز آثاری بر آن ها مرتبت است؛ مانند ازدواج وطلاق و نسب. از سوی دیگر در خصوص مشمولان این ماده باید گفت اتباع خارجه اعم است از اهل کتاب خارجی و غیر اهل کتاب خارجی که به صورت مستأمن (زینهاری) مقیم دائم یا موقت در ایران باشند؛ پس بودایی برهمایی هم که باشند، مشمول این ماده اند، اما نکته مهم، تصادم اهل شخصیه اتباع خارجه با احوال شخصیه اتباع داخله است که موجب مقید شدن ‹‹ماده ۷ قانون مدنی›› می شود. نکاح مصداقی از این احوال است که ‹‹دین›› و ‹‹تابعیت›› متعاقدین سبب تفاوت احکام آن می شود. از بررسی مواد متعدد قانون مدنی در باب نکاح نتایج ذیل حاصل می شود:
الف) نکاح جهانگرد مرد غیر مسلمان با زنان مسلمان تبعه ایران نیست.
ماده ۱۰۵۹ قانون مدنی در این مورد بیان می دارد: ‹‹نکاحمسلمه با غیر مسلمه جایز نیست. تفاوتی ندارد که غیر مسلمان از کفار کتابی باشد یا غیر آن››.
ب)نکاح جهانگرد زن غیر مسلمان با مرد مسلمان تبعه ایران مورد اشاره قانون مدنی قرار نگرفته است. به عقیده برخی حقوق دانان اگر آن غیر مسلمه خارج از ادیان رسمی باشد، نکاح باطل است؛ مانند ازدواج مسلمان با یک بودایی، و اگر آن غیر مسلمان دارای یکی از ادیان رسمی باشد، در فقه اختلاف است. متعه او را روا شمرده اند و در دائم اختلاف است.
ج) نکاج جهانگرد مرد مسلمان تابع خارج، با زن مسلمان تبعه ایران منوط به تحصیل اجازه مخصوص است. ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی در این زمینه بیان می دارد: ‹‹ ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی در مواردی هم که مانع قانونی ندارد موکول به اجازه مخصوص از طرف دولت است››. د) دولت می تواند نکاح مرد تحت استخدام دولت با جهانکرد زن مسلمان را منوط به اجازه مخصوص نماید. ماده ۱۵۶۱ قانون مدنی در این باره بیان می دارد: ‹‹دولت می تواند ازدواج بعضی از مستخدمان و مأموران رسمی و محصلان دولتی را با زنی که تبعه خارجی باشد موکول به اجازه مخصوص کند››.
هـ) نکاح زن جهانگرد غیر مسلمام با تبعه مرد مسلمان ایرانی به شرط رعایت مادخ ۱۰۶۱ قانون مدنی بلااشکال است.
و) نکاح مرد جهانگرد غیر مسلمان با زن غیر مسلمان تبعه ایران منوط به تحصیل اجازه است (ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی).
مسئله ارث کافر از مسلمان یکی دیگر از موارد مرتبط با ماده ۷ قانون مدنی است که تبعاً اگر در بین ورثه کافر، مسلمانی باشد و موضوع در محاکمه ایران مطرح شود، نمی توان قانون مطبوع متوفی را حاکم دانست. ماده ۸۸۱ مکر قانون مدنی در این باره بیان می دارد.: ‹‹کافر از مسلم ارث نمی برد و اگر در بین ورثه متوفی کافری مسلم باشد، وارث کافر ارث نمی برد اگرچه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلم باشد››.
نکته پایانی قابل طرح در این مبحث، مسئله نحو تملک املاک و ارازی توسط جهانگردان خارجی است. بر خلاف ماده ۷ قانون مدنی، قانون گذار ایرانی در این زمینه، مسیر متفاوتی را پیموده است و در ماده ۸ در این خصوص بیان می دارد: ‹‹اموال غیر منقول که اتباع خارجه در ایران بر طبق عهود تملک کرده یا می کنند از هر جهت تابع قوانین ایران خواهد بود››.
باید توجه داشت که تملک اموال غیر منقول منوط به اقامت دائمی بیگانه در ایران نیست. جهانگردان غیر مسلمان دارای حق تملک املاک و ارازی واقع در ایران هستند. آئین نامه راجع به استملاک اتباع بیگانه در ایران، منصوب به مرداد ۱۳۴۴، در این باره بیان می دارد:
انگیزه های جهانگردی
مسئله جهانگردی و سیاحت که از دیرباز مورد توجه بوده است. اساساً برای ارضای حس کنجکاوی، کسب اطلاعات، آگاهی و کشف راز آفرینش، تفحص در اموال مردم سرزمین های دیگر با وجود جاذبه های طبیعی و مصنوعی، آثار و بناهای تألیفی و باستان، اماکن مقدسه، تفریحات، استراحت و مسائلی از این قبیل که نام برده شد. لیکن نیاز به سفر برای فرار از محیط نیز انگیزه ای برای مسافرت است. چه اینکه سفرزاده نیازهای گوناگون انسان است که می توان این طور نام برد:
۱- نیاز روانی 2- نیاز اقتصادی 3- نیاز اجتماعی 4- نیاز سیاسی
در بحث نیاز اجتماعی، آشنایی با آداب و سنن، رسوم و شناخت افکتر و ایده ها از دیرباز مورد توجه بوده است و چون تفاهم اندیشه کاری بس دشوار بوده از همان ابتدای امر سیاحت چاره مؤثر این کار شناخته شده و به عنوان یک نیاز اجتماعی موردقبول قرار گرفت.
در بحث نیاز سیاسی، گسترش صلح جهانی وپایداری این صلح در صحنه سیاست بین الملل امری بس ضروری است و صنعت جهانگردی نقش مهمی دارد.
انواع جهانگردی
جهانگردی با توجه به منظور ومقصود و انگیزه ای که جهانگرد دارد به طبقات مختلف تقسیم می شود. به عبارت دیگر هدف و انگیزه جهانگرد از مسافرت انواع مختلف را به وجود می آورد.
در مورد بحث قبلی اشاره شد سکه یکی از انگیزه های جهانگردی رهایی از محیط استراحت، فشار زندگی روزمره و یا تشنج شهر نشینی است که این انگیزه در ارتباط با سن مورد بحث است:
۱- جهانگردی جوانان: نیاز به آزادی خود نمایی به چشم می خورد. جهانگردی سازمان یافته و گشت های منظم را پذیرا نیستند.
۲- جهانگردی میانسالانس: نیاز به امنیت بیشتر است. نیاز به آزادی کاهش و خود محوری دیده نمی شود. متقاضی جهانگردی در سطح مناسب و گشتهای منظم است.
۳- جهانگردی سالخوردگان: انگیزه و امنیت در این گروه مشهودتر است.
از نظر قصد مسافرت
۱- تفریحی 2- ورزشی 3- شهری 4- فرهنگی 5- تجاری 6- کنفرانس ها
از نظر نحوه مسافرت
۱- به صورت انفرادی با اخذ ویزای شخصی
۲- توسط آژانس های مسافرتی کشور خود توریست با هماهنگی با آژانس مسافرتی کشور میزبان به صورت تورتحت پوشش اداره کل اتباع خارجه با هماهنگی استانها به سیاحت خود می پردازند.
آقای والنس اسمیت گردشگر را بر حسب نوع انگیزه به گونه ای دیگر طبقه بندی می کند که شامل گردشگر قومی، هنری، تاریخی طبعیت گرا، تفریحی و کاری می باشد.
کوهن ( ۱۹۷۹-۱۹۷۲) نوعی تقسیم بندی گردشگری ابداع کرد که تا اندازه ای به شناخت مفهوم واقعی گردشگر و اثری که ممکن است بر جمعیت میزبان داشته باشد یاری می رساند. او بر اساس میزان علاقه گردشگر به کسب تجربه در جامعه ناآشنای میزبانس آن را به چهار نوع عمده تقسیم کرده است.
۱- کاوشگر 2- بدون مقصر 3- گردشگری توده ای انفرادی
۴- گردشگری توده ای سازمان یافته
که دو نوع اول غیر نهادینه می باشند و دونوع بعدی نهادینه می باشد. دو نوع کاوشگر و بدون مقصد، در پی یافتن چیزهای تازه، نا آشنا و شگفت انگیز هستند. آنان خودشان مقدمات مسافرتشان را فراهم می کنند، از تسهیلات می گیرند و تماس زیادی با ساکنان محل دارند. کوهن این گروه را مسافران نهادینه شده می نامد.
دو گروه دیگر نحو سفر و محل اقامت خود را از طریق بنگاه های مسافرتی تنظیم می کنند و به دنبال نقاط همه کس پسند هستند.
جاذبه های جهانگردی
عواملی که در یک کشور یا سرزمین که موجب جلب جهانگردی شود را جاذبه های جهانگردی گویند.
عواملی که در جلب توریست می تواند مؤثر باشد ۲ دسته است:
۱- عوامل طبیعی شامل : آب و هوای خوش، مناظر مطلوب، دریاها، اماکن مقدس، جنگلها جانوران.
۲- عوامل مصنوعی و ساختگی: آثار باستانی و موزه ها، اماکن یا ابنیه ها، صنایع شگفت انگیز که شامل:
۱- کالای جهانگردی: به کالاهایی که برای توریست ها جالب بود و باعث جذب آنها می شود.
۲- خدمات جهانگردی: عبارتست از خدمات و کاری که در یک کشور برای جهانگرد انجام می گیرد مانند راهنمای جهانگردان، خدمات پذیرایی در هتلها و رستورانها، خدمات آژانس های مسافرتی، خدمات قطار، هوایی.
۳- تسهیلات جهانگردی: که براحتی و آسایش جهانگرد منتهی می شود مانند آسان نمودن تشریفات گمرکی، اقامت، جابجایی، کنترل نرخ قیمتها، کالای مصرفی، سایرخدمات فروخته شده.
۴- تأسیسات جهانگردی: که شامل هتلها و اقامتگاه های مناسب جهت استفاده توریستها می باشد.
۵- مسیر جهانگردی 6- انتشارات جهانگردی 7- تبلیغات 8- مناطق جهانگردی
در جایی دیگر جاذبه به شکل زیر تقسیم بندی می کند:
۱- منابع طبیعی: مناظر خاص، کوه ها، دریا، وضعیت های ویژه آب و هوایی شامل آفتاب و سواحل.
۲- منابع انسان ساخت (رویدادهایی چون مسابقات و جشنواره ها).
۳- فرصت های تفریحی، جاذبه های تاریخی و باستان شناسی شهرهای تاریخی و آثار باستانی.
۴- منابع فرهنگی مانند صنایع دستی، سنتهای گفتمانی (زبانی)، غذاهای ویژه سنتی، هنر و موسیقی (کنسرت، نقاشی و مجسمه سازی و غیره).
پی نویس
۱- به نقل از الوانی مهدی و دهدشتی، شاهرخ، اصول و مبانی جهانگردی چاپ اول بنیاد مستضعفان – 1372 ص ۱۰۸٫
بخش دوم : حقوق جهانگردان غیر مسلمان
حقوق جهانگردان غیر مسلمان در تعالیم دینی- پیمان های فرامرزی و قانون اساسی
جهانگردان، صرف نظر از عقاید دینی و به اعتبار انسان بودن، واجد اعتبار و ارزش هستند. در اندیشه های دینی اسلام انسان کسی است که مسجود ملائکه واقع شده و خداوند متعال به او کرامت عطا کرد. و بر سایر موجودات برتری داده است . بنابراین عقلاً تکریم انسان ضروری است و اوصافی چون رنگ، نژاد، زبان و مذهب تأثیری در برتری یا تحقی انسان ها ندارند.
از سوی دیگر، انسان هایی که به سیر در جهان می پردازند، به نوعی به ندای شارع مبنی بر «سیروا فی الارض» جامعه عمل می پوشانند و بی تردید در گذر از کشورها جهان جان و مال و حیثیت آنان ایمن از تعرض است و حرمتی مضاعف می یابد. اینان از حقوق طبیعی انسان برخوردارند و بر دولت و ملت کشور میزبان لازم است که حرکت این حقوق را پاس دارد.
اعلامیه جهانی حقوق بشر که یکی از افتخارات انسان و نشانه ای از تفکر فرهنگی بشر است، با تکیه بر کرامت ذاتی و اعلام حقوق طبیعی انسان ها ضوابطی را بیان کرده است که رعایت آن، جهان عاری از خشونت و تبعیض و توأم با آرامش و همزیستی ایجاد خواهد کرد. در مقدمه این اعلامیه آمده است:
«از آنجا که عدم شناسایی و تحقیر حقوق بشر به کارهای وحشیانه ای انجامیده است که روح بشریت را برآشفته و پیدایش جهانی که در آن افراد بشر در بیان عقیده آزاد و از ترس و فقرفارغ باشند بالاترین آرمان بشر اعلام شده است.
از آنجا که اساساً حقوق انسانی را باید با اجرای قانون حمایت کرد تا بشر به عنوان آخرین درمان مجبور به قیام ضد ظلم و فشار نشود.
از آنجا که مردم ملل متحد، ایمان خود را به حقوق اساسی بشر و مقام و ارزش فرد انسانی وبرابری حقوق را آرمان تمام مردم و ملل اعلام می کند…»
این اعلامیه حقوق ذاتی، غیر قابل سلب و اسقاط ناپذیر انسان ها را مورد بحث قرار داده است؛ حقوقی که لازمه حیثیت انسانی انسان هاست و دست توانای خلقت و آفرینش، آن را برای انسان قرار داده است. یعنی مبدأ و قدرتی که به انسانها عقل و اراده و شرافت انسانی بخشیده، این حقوق را نیز به آنها داده است. پس انسانها نه می توانند محتویات اعلامیه حقوق بشر را برای خود وضع و نه می توانند از خود سلب کنند.
به نظر می رسد به دلیل مبنای طبیعی این حقوق است که وجود مشترک بسیار زیادی بین مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر غرب، مصوب ۱۹۶۸ و اعلامیه حقوق بشر اسلامی، مصوب سازمان کنفرانس اسلامی مصوب ۱۹۹۰ میلادی وجود دارد.
حق آزادی رفت و آمد که مبنای حرکت جهانگردان از کشوری به کشور دیگر است، در هر دو منبع قانونی فوق مورد شناسایی قرار گرفته است؛ چنانکه ماده ۱۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان می دارد:
۱- هرکس حق داردکه درداخل هرکشوری آزادانه عبورو مرور ومحل اقامت خودرا انتخاب کند.
۲- هرکس حق دارد هر کشوری و از جمله کشور خود را ترک کند یا به کشور خود باز گردد.
بند الف ماده ۲۰ حقوق بشر اسلامی بیان می دارد:
هر انسانی حق دارد که آزادانه از محلی به محل دیگر منتقل شود و محل اقامت خود را در شهرها و کشورهای اسلامی یا خارج از آنها در موقع ضرورت انتخاب کند.
حال که اصل حق آمد و شد و اقامت در دیگر کشورها تثبیت شد، می توان گفت با توجه به قاعده ‹‹اذن در یک شئ اذن در لوازم آن است››، جهانگردان غیر مسلمان به عنوان اعضای خانواده بزرگ بشریت از کلیه حقوق طبیعی، شامل حق حیات و آزادی، دادخواهی منع شکنجه، استراحت و فراغت، امنیت، اقامت، منع تبعیض و حق مالکیت برخوردار هستند.
استاد فرزانه، محمد تقی جعفری پس از مقایسه دو نظام حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب و تطبیق آن دو با یکدیگر چنین نتیجه گیری می کنند که اصحاب آرا و عقاید باطله و بی اساس در جامعه اسلامی – مادامی که اخلالی در حامعه وارد نیاوردند، در همه شئون حیات و کرامت و آزادی و تعلیم و تربیت و تساوی در مقابل قوانین، از هم زیستی با مسلمین برخوردار هستند.
ازمجموع مطالب طرح شده این نتیجه حاصل می شود که قوانین فرامرزی حرمت جان، مال و حیثیت بیگانگان، از جمله جهانگردان را مورد تأکید و تأیید قرار دادند. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اگرچه به صراحت حقوق جهانگردان غیر مسلمان تبیین نشده است، ولی از اصل ۱۴ قانون اساسی می توان به نحوه ارتباط دولت و ملت ایران با جهانگردان غیر مسلمان پی برد. این اصل بیان می دارد:
به حکم آیه شریفه ‹‹لاینحی کم الله عن الذین لم تقاتلوا کم فی الدین و لم یخرجوکم من دیارکم ان تبروهم و تقسطوا الهیم ان الله یحب المقسطین›› دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل کنند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند. این اصل در حق کسانی اعبار دارد که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه نکنند.
اخلاق حسنه که مورد تأکید فوق قرار رگفته، آداب پسندیده ای است که افراد در معاشرت های خود با یکدیگر به کار می بندند تا اولاً شأن و منزلت انسانی را محترم بدارند؛ ثانیاً بین آنها محبت و مودت ایجاد شود.
‹‹قسط و عدل›› نیز رفتار منصفانه ای است که هر کس بدون در نظر گرفتن عواملی همچون خویشاوندی یا بیگانگی، حب و بغض، نژاد یا مذهب و نظایر آن در مورد دیگران معمول می دارد؛ به موجب این اصل، غیر مسلمانان غیر اهل کتاب حق دارند و می توانند در جمهوری اسلامی ایران با امنیت و آسایش زندگی کنند.
نباید از یاد برد که جهانگردان غیر مسلمان، میهمانان کشور میزبان محسوب می شوند و کشور میزبان با صدور روادید عملاً پیمان دوستی و عدم تعرض نسبت به ان ها را امضا می کنند. در این خصوص، دین اسلام افزون بر تأکید بلیغ بر پایبندی و پایداری در برابر پیمان ها، بایسته نگه داشتن حقوق همه انسان ها و حاکمیت عدالت اجتماعی و رهیز از هر گونه تجاوز و خیانت، پیروانش را در ارتباط با دیگر ملتها به یک سلسله رفتارهای اخلاقی و اجتماعی و تربیتی سفارش کرده است.
آیه ۸۳ سوره بقره که در اصل ۱۴ قانون اساسی ذکر شده است و ایه ‹‹قولوا للناس حسناً›› مبنی بر اینکه با مردم گفتار نیکو داشته باشید، نمونه هایی از تعالیم دین مبین اسلام در برخورد پسندیده با جهانگردان غیر مسلمانس محسوب می شوند.
در اینجا بی مناسبت نیست به کلام حضرت علی (ع) خطاب به مالک اشتر آنگاه که عازم مصر و قبول حکومت آن دیار بود، اشاره کنیم که فرموردند: با مردم به مهربانی رفتار کند و چون حیوان درنده به جان آن ها نیفتد؛ چرا که مردم دو دسته اند یا برادران دینی تو هستند یا همانند تو انسانند.
حقوق جهانگردان غیر مسلمان در قوانین عادی
الف) قانون مدنی
این قانون، میراث آنقدر به جای مانده از اندیشمندان بزرگی است که با مهارتی تام، پیوندی مستحکم بین حقوق اسلامی وحقوق اروپایی برقرارکردند ودرنتیجه همت آن بلند نظران بنای مستحکمی ایجاد شد که هنوز پس از گذشت قریب به ۷۰ سال باقی و پابرجاست. در این قانون، احکام مربوط به اشخاص، اموال، عقود و معاملات تبیین شده است. جهانکردان غیر مسلمان اگرچه بنابر عموم ماده ۵ قانون مدنی تحت شمول این قانون قرار ارند، در خصوص احوال شخصیه و اهلیت خود و همچنین از حیث حقوق ارثیه در حدود معاهدات مطیع قوانین و مقررات دولت متبوع خود خواهند بود››.
احوال شخصیه که موضوع اصلی این ماده را تشکیل می دهد، عبارت از اوصافی است که مربوط به شخص، صرف نظر از شغل و مقام خاص او در اجتماع است. احوال شخصیه را اوصافی تشکیل می دهند که قابل تقویم و مبادله به پول نیستند و از لحاظ حقوق مدنی نیز آثاری بر آن ها مرتبت است؛ مانند ازدواج وطلاق و نسب. از سوی دیگر در خصوص مشمولان این ماده باید گفت اتباع خارجه اعم است از اهل کتاب خارجی و غیر اهل کتاب خارجی که به صورت مستأمن (زینهاری) مقیم دائم یا موقت در ایران باشند؛ پس بودایی برهمایی هم که باشند، مشمول این ماده اند، اما نکته مهم، تصادم اهل شخصیه اتباع خارجه با احوال شخصیه اتباع داخله است که موجب مقید شدن ‹‹ماده ۷ قانون مدنی›› می شود. نکاح مصداقی از این احوال است که ‹‹دین›› و ‹‹تابعیت›› متعاقدین سبب تفاوت احکام آن می شود. از بررسی مواد متعدد قانون مدنی در باب نکاح نتایج ذیل حاصل می شود:
الف) نکاح جهانگرد مرد غیر مسلمان با زنان مسلمان تبعه ایران نیست.
ماده ۱۰۵۹ قانون مدنی در این مورد بیان می دارد: ‹‹نکاحمسلمه با غیر مسلمه جایز نیست. تفاوتی ندارد که غیر مسلمان از کفار کتابی باشد یا غیر آن››.
ب)نکاح جهانگرد زن غیر مسلمان با مرد مسلمان تبعه ایران مورد اشاره قانون مدنی قرار نگرفته است. به عقیده برخی حقوق دانان اگر آن غیر مسلمه خارج از ادیان رسمی باشد، نکاح باطل است؛ مانند ازدواج مسلمان با یک بودایی، و اگر آن غیر مسلمان دارای یکی از ادیان رسمی باشد، در فقه اختلاف است. متعه او را روا شمرده اند و در دائم اختلاف است.
ج) نکاج جهانگرد مرد مسلمان تابع خارج، با زن مسلمان تبعه ایران منوط به تحصیل اجازه مخصوص است. ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی در این زمینه بیان می دارد: ‹‹ ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی در مواردی هم که مانع قانونی ندارد موکول به اجازه مخصوص از طرف دولت است››. د) دولت می تواند نکاح مرد تحت استخدام دولت با جهانکرد زن مسلمان را منوط به اجازه مخصوص نماید. ماده ۱۵۶۱ قانون مدنی در این باره بیان می دارد: ‹‹دولت می تواند ازدواج بعضی از مستخدمان و مأموران رسمی و محصلان دولتی را با زنی که تبعه خارجی باشد موکول به اجازه مخصوص کند››.
هـ) نکاح زن جهانگرد غیر مسلمام با تبعه مرد مسلمان ایرانی به شرط رعایت مادخ ۱۰۶۱ قانون مدنی بلااشکال است.
و) نکاح مرد جهانگرد غیر مسلمان با زن غیر مسلمان تبعه ایران منوط به تحصیل اجازه است (ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی).
مسئله ارث کافر از مسلمان یکی دیگر از موارد مرتبط با ماده ۷ قانون مدنی است که تبعاً اگر در بین ورثه کافر، مسلمانی باشد و موضوع در محاکمه ایران مطرح شود، نمی توان قانون مطبوع متوفی را حاکم دانست. ماده ۸۸۱ مکر قانون مدنی در این باره بیان می دارد.: ‹‹کافر از مسلم ارث نمی برد و اگر در بین ورثه متوفی کافری مسلم باشد، وارث کافر ارث نمی برد اگرچه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلم باشد››.
نکته پایانی قابل طرح در این مبحث، مسئله نحو تملک املاک و ارازی توسط جهانگردان خارجی است. بر خلاف ماده ۷ قانون مدنی، قانون گذار ایرانی در این زمینه، مسیر متفاوتی را پیموده است و در ماده ۸ در این خصوص بیان می دارد: ‹‹اموال غیر منقول که اتباع خارجه در ایران بر طبق عهود تملک کرده یا می کنند از هر جهت تابع قوانین ایران خواهد بود››.
باید توجه داشت که تملک اموال غیر منقول منوط به اقامت دائمی بیگانه در ایران نیست. جهانگردان غیر مسلمان دارای حق تملک املاک و ارازی واقع در ایران هستند. آئین نامه راجع به استملاک اتباع بیگانه در ایران، منصوب به مرداد ۱۳۴۴، در این باره بیان می دارد:
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
466
بازدید
تأثیر متقابل تابش آفتاب، جو و نیروهای گرانشی، توام با توزیع نامتعادل توده‌های خشکی و دریا تقریبا بی‌نهایت اقلیم مختلف ایجاد میکند. اما به هر حال مناطقی را میتوان تشخیص داد که از نظر شرایط اقلیمی مشابه‌اند . آشنایی با چگونگی و محل این مناطق برای طرح اهمیت دارد چون این مناطق نشان دهنده مشکلاتی هستند که احتمالا طراح با آنها مواجه است.
حدود مرزی مناطق اقلیمی را نمی‌توان بطور دقیق ترسیم نمود چون یک منطقه اقلیمی به مرور تقریبا بطور نامحسوب به اقلیم بعدی منتهی میشود. تشخیص منطقه اقلیمی، یا محدوده انتقالی بین دو منطقه یک محیط مسکونی بخصوص آسان است.
بررسی حاضر به اقلیمهای گرم و مرطوب اختصاص دارد. تقسیم اقلیمهای گرم و مرطوب به مناطق اقلیمی را بایست به عنوان یک وسیله ارتباط مورد نظر داشت. این تقسیم‌بندی «کدی» است که اطلاعات فراوانی را برای آنها که با آن آشنایی بیان می‌نماید. سودمندی این تقسیمات با افزایش تعداد افرادی که آن را قبول کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند افزایش می‌یابد.
اقلیم گرم و مرطوب
اقلیمهای گرم و مرطوب در کمربندی نزدیک به خط استوا که از ۱۵ درجه عرض جغرافیایی شمالی تا ۱۵ درجه جنوبی وسعت دارد یافت میشوند. شهرهایی که در این منطقه اقلیمی قرار دارند عبارتند از لاگوش، مامبوس ، کلمبو ، سنگاپور، جاکارتا، کیتو و پرنام بوکود، شکل /// نمودار اقلیمی مامبوس را نشان میدهد.
تغییرات فصلی شرایط اقلیمی در طول سال کم است مواقعی با باران کم یا زیاد و وقوع باد شدید و توفانهای توام با صاعقه تنها علایم تغییرات موجود هستند
دمای هوا یعنی دمای خشک در روز و در سایه بطور متوسط به ۲۷ با ۳۲ درجه سلسیوس میرسد اما گاهی از ۳۲ درجه هم تجاوز میکند. متوسط حداقل دمای هوا در شب بین ۲۱ و ۲۷ درجه سلسیوس متغیر است. دامنه نوسان روزانه و سالانه دمای هوا هر دو بسیار کم است . رطوبت یعنی رطوبت نسبی و در اکثر اوقات تقریبا ۷۵ درصد است اما ممکن است بین ۵۵ تا تقریبا ۱۰۰ درصد متغیر باشد فشار بخار بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نیوتن بر متر مربع باقی می‌ماند بارندگی در تمام طول سال زیاد است و عموما در چند ماه پی در پی شدید‌تر میشود مقدار بارندگی سالانه ممکن است از ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ میلیمتر تغییر نماید و ممکن است در مرطوب‌ترین ماه از ۵۰۰ میلیمتر هم تجاوز کند در هنگام وقوع طوفانهای شدید، میزان بارندگی ممکن است برای مدت کوتاهی به ۱۰۰ میلیمتر در ساعت برسد وضعیت آسمان تقریبا در تمام سال ابری است پوشش ابر ۶۰ تا ۹۰ درصد میرسد آسمان میتواند پرنور باشد و روشنایی آن به cd/m2 7000 میرسد هنگامی که آسمان از ابر نازکی پوشیده است یا در مواقعی که خورشید بدون پنهان شدن ستون سفیدی از ابرهای متراکم را منور می‌سازد مقدار روشنایی آن بیشتر از این هم میشود وقتی آْسمان پوشیده از ابرهای ضخیم باشد هوا تاریک بوده، روشنایی آن به cd/m2 850 یا کمتر میرسد.
قسمتی از اشعه خورشید منعکس شده و جزئی به وسیله ابرها یا بخار آب موجود در جو پراکنده میشود بنابراین اشعه که به زمین میرسد اشعه پراکنده اما قوی است و ممکن است باعث درخشندگی ناراحت کننده‌ای بشود ابرها و بخار آب موجود در هوا در شب نیز از بازتاب اشعه از زمین و دریا به آسمان جلوگیری نمود یا مقدار آن را کاهش می‌دهند به همین دلیل اتلاف حرارت جمع شده به سادگی صورت نمی‌گیرد.
سرعت بادها معمولا کم و اما امکان وقوع بادهای شدید در هنگام بوران وجود دارد.
به دلیل وفور بارندگی و بالا بودن دمای هوا گیاهان به سرعت می‌رویند و کنترل آنها مشکل است. خاک قرمز عمدتا از نظر کشاورزی ضعیف است مواد آلی مورد نیاز گیاهان و نمکهای معدنی در آب حل شده از محل شسته میشوند آب زیرزمینی معمولا بالاست و زمین ممکن است خیس باشد نور بسیار کمی از سطح زمین منعکس میشود.
خصوصیات ویژه : رطوبت بالا باعث رشد سریع علف و خاکهای گیاه دار (کپک) و زنگ زدگی و فرسودگی میشود. مصالح ساختمانی آلی به سرعت پوشیده میشوند پشه و سایر حشرات فراوانند توفانهای رعد و برق اغلب با تخلیه بار الکتریکی هوا با هوا توام هستند.
سرپناه برای اقلیمهای گرم و مرطوب
طبیعت اقلیم
اهداف فیزیولوژیکی
فرم و پلان
فضاهای خارجی
بامها و دیوارها
جریان هوا و بازشوها
تهویه
سرپناه سنتی
اقلیم جزایر گرم و مرطوب
سرپناه برای اقلیمهای گرم و مرطوب
طبیعت اقلیم
برجسته‌ترین ویژگیهای این اقلیم شرایط گرم و چسبنده و وجود رطوبت دائمی است. دمای هوا بطور متوسط بالا و بین ۲۱ تا ۳۲ درجه سلسیوس و نوسان آن در شب و روز کم است. این دما به ندرت از دمای پوست در حالت عادی تجاوز میکند.
رطوبت هوا در طول تمام فصول سال بالاست. ابر غلیظ و بخار آب موجود در هوا چون فیلتری در مقابل تابش مستقیم آفتاب عمل می‌کنند. در نتیجه تابش مستقیم آفتاب تقلیل می‌یابد و بیشتر آن بصورت پراکنده تابیده میشود. اما در عین حال ابرها در شب از بازتاب حرارت زمین جلوگیری میکند.
اهداف فیزیولوژیکی
چون دمای هوا دایما به دمای پوست خیلی نزدیک است اتلاف حرارت از بدن به هوا، از طریق همرفت و هدایت جزئی است.
برای رسیدن به آسایش فیزیکی لازم است مقداری حرارت (حداقل به اندازه سوخت و ساز بدن) از بدن به محیط اطراف دفع شود. در هوا خیلی مرطوب، تبخیر مقدار کمی از عرق بدن لایه‌ای از هوا اشباع شده در اطراف بدن ایجاد می‌نماید که بطور موثری از ادامه تبخیر جلوگیری میکند و در نتیجه مانع از آخرین وهله دفع حرارت بدن میشود. این لایه از هوای اشباع شده را میتوان با جریان هوا از اطراف بدن دور نمود. بنابراین با ایجاد جریان هوا نه تنها در داخل ساختمان بلکه در اطراف بدن ساکنین میتوان تا حدودی آسایش ایجاد نمود این امر در واقع تنها راه بوبد بخشیدن شرایط حرارتی است.
چون در شب هوا به مقدار قابل توجهی خنک نمی شود. دمای سطح دیوارها و بام با هم مساوی و به اندازه دمای هوا میشوند جریان یافتن هوای خارج به داخل ساختمان نیز این یکسان‌سازی دما را تسریع می‌نماید. چون دمای سطوح به دمای پوست نزدیک است اتلاف حرارت بدن از طریق تابش قابل چشم‌پوشی خواهد بود. ا ما در هر صورت لازم است از کسب حرارت از خورشید و از آسمان جلوگیری به عمل آید.
فرم و پلان
از آنجا که جریان هوا تنها راه بهبود بخشیدن شرایط حاد اقلیمی است ایجاد آن برای تامین آسایش در فضاهای داخلی حیاتی است لذا میبایست ساختمان رو به نسیمها باز شود و جهت استقرار آن طوری باشد که از کلیه نسیمهای موجود استفاده نماید کوتاهی در انجام چنین امری باعث میشود فضاهای داخلی ساختمان همیشه گرم‌تر از فضاهای سایه‌دار خارجی که در معرض جریان هوا هستند، شوند. در این نوع اقلیم پلان ساختمانها شکلی کشیده و باز دارد و شامل اتاقهایی تنها در یک ردیف است تا امکان کوران در فضای داخلی را بوجود آورد. این اتاقها می‌توانند از ایوانهای سرپوشیده یا راهروهایی که در عین حال سایه هم ایجاد می‌نمایند قابل دسترسی باشند بازشو درها و پنجره‌ها تا آنجا که ممکن است بزرگ هستند و یا میبایست این چنین باشند تا مسیر ازادی برای جریان هوا ایجاد نمایند. گروههای ساختمانی نیز از هم جدا هستند پلانهای گسترش یافته در جهت محوری عمود بر جهت بادهای غالب مقاومت اندکی در مقابل جریان هوا ایجاد می‌نمایند و در نتیجه راه حل مناسبی هستند.
اگر ردیفهایی از ساختمان سر هم قرار گیرند، جریان هوا در داخل ساختمانهای پشت به باد بطور قابل توجهی به وسیله ردیف اول ساختمانها کاسته میشود.
پوشش گیاهی زمین باعث میشود افت وزش باد در این سطوح بیشتر از افت باد در زمین باز شود. یعنی پوشش گیاهی مانع از حرکت هوا در نزدیکی زمین میشود و اغلب لازم است ساختمان بر روی پیلوتی قرار بگیرد تا بدین طریق ساختمان از هوای راکد یا آرام سطح زمین دور باشد و جریان هوای شدید‌تری کسب نماید. ( شکل ۱۵۳) خود زمین هم دمای مساوی دمای هوا به دست می‌آورد بنابراین در هر صورت هدایت حرارت از ساختمان به زمین غیر قابل توجه است.
تابش آفتاب در این اقلیم گرچه نسبت به اقلیم گرم و خشک شدت کمتری دارد اما به هر صورت منبع قابل توجهی از حرارت به حساب می‌یاد و باید از ورود آن به ساختمان جلوگیری نمو. در اقلیم گرم و خشک ، تابش آفتاب غالبا بطور مستقیم صورت می‌گیرد و زاویه سایه را میتوان به طور دقیق تعیین نمود. اما در اینجا بیشتر تابش به صورت پراکنده است و از تمام جهات آسمان می‌تابد بنابراین در مناطق گرم و مرطوب سایه بانها باید پوشش بیشتری ایجاد نمایند تا آنکه نه تنها خورشید بلکه قسمت بیشتری از آسمان را بپوشانند از طرف دیگر، بازشوها در این اقلیم خیلی بزرگتر از بازشوها در اقلیم گرم و خشک هستند. پس به هر دو دلیل سایه بانها در این اقلیم باید بزرگتر باشند. خصوصیات عمده ساختمان در اقلیم گرم و مرطوب باز بودن و در سایه بودن است.
در سایه قراردادن کلیه سطوح عمودی چه بازشوها و چه دیوارهای یکپارچه هر دو مفید خواهد بود. در صورتی که ارتفاع ساختمان کوتاه در نظر گرفته شود انجام چنین کاری بسیار ساده‌تر خواهد بود در اکثر موارد بام ساختمان از دیوارها جلوتر آمده و پیش آمدگی وسیعی ایجاد می‌نماید. چنین پیش‌آمدگیهایی سایه مورد نیاز جهت سطح بازشو و دیوارها را تامین میکند.
از نقطه نظر کسب حرارت خورشید بهترین جهت استقرار ساختمان آن است که محور طولی ساختمان در جهت شرقی – غربی قرار گیرد. اغلب ممکن است این ترتیب قرار گیری با جهت مورد نیاز در رابطه با وزش باد مغیر باشد چنین مغایرتی را میبایست در هر مورد خاص بطور جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. زیرا هیچ قانون کلی که تمام موارد را در برگیرد وجود ندارد. لازم به یادآوری است که در هر صورت وضعیت هندسی خورشید را نمی‌توان تغییر داد اما کاربرد ماهرانه عناصر ساخته شده در خارج ساختمان مثل شبکه‌هایی از دیوار یا حتی پیش آمدگی بام ساختمان میتواند جهت حرکت باد را تغییر دهد.
در مورد ساختمانهای کوتاه که دیوارهای آن زیاد آفتابگیر نیستند تعیین جهت استقرار ساختمان در رابطه با وزش باد اهمیت بیشتری دارد اما در مورد ساختمانهای مرتفع عکس قضیه صادق است و اجتناب از تابش عامل تعیین کننده به شمار می‌آید.
فضاهای خارجی
اصولی که در طراحی فضاهای خارجی به کار گرفته میشوند همان اصولی هستند که در طراحی ساختمان به کار می‌روند. ایجاد سایه و تأمین عبور آزادانه جریان هوا دو ضابطه اساسی هستند.
چون در این اقلیم گیاهان در تمام طول سال شاخ و برگ کامل دارند بنابراین در ایجاد سایه میتوان به گیاهان و درختکاری اتکا نمود. به ندرت اتفاق میافتد که بنایی را صرفا برای ایجاد سایه در فضای باز اجرا نمود اما میتوان با هزینه کم، آلاچیقها و دابستهای سبکی که با گیاهان بالا رونده پوشیده میشوند ایجاد نمود که بسیار موثر هستند فضای آزاد زیر ساختمانهایی که بر روی پیلوتی قرار دارند. نیز میتواند به عنوان فضای خارجی سایه دار مورد استفاده قرار گیرد.
به دلایل زیر همیشه در مناطق گرم و مرطوب تراکم توسعه نسبت به مناطق گرم و خشک به مراتب کمتر است.
۱-به منظور برقراری جریان هوا در ساختمان و در فضای بین ساختمانهای
۲-به منظور فراهم ساختن فضاهای خصوصی با استفاده از فاصله چون در این مورد نمی‌توان از دیوارها و شبکه استفاده نمود
۳-بسیاری از فعالیتها فضای خارج ساختمان صورت می‌گیرد.
بامها و دیوارها
چون دمای هوا در طول روز و شب تقریبا یکسان باقی می‌ماند ساختمان نمی‌تواند به اندازه کافی در شب خنک شود تا امکان ذخیره سازی حرارت در روز فراهم آید. بنا بر این در این اقلیم نمی‌توان به اصول استفاده از انبارش حرارت اتکاء نمود. درواقع توصیه میشود که ساختمان از مصالح با ظرفیت حرارتی کم ساخته شود یعنی ساختارهای سبک مورد استفاده قرار گیرند.
با باز کردن ساختمان به طرف جریان هوا و در نتیجه به شرایط خارجی تأثیر بنا در شرایط داخلی بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد عملا بام تنها عنصری است که اهمیت خیلی زیادی دارد گرچه بام نمی‌تواند به اصول استفاده از انباش حرارت اتکا نمود در واقع توصیه میشود که ساختمان از مصالح با ظرفیت حرارتی کم ساخته شود یعنی ساختارهای سبک مورد استفاده قرار گیرند.
حدود مرزی مناطق اقلیمی را نمی‌توان بطور دقیق ترسیم نمود چون یک منطقه اقلیمی به مرور تقریبا بطور نامحسوب به اقلیم بعدی منتهی میشود. تشخیص منطقه اقلیمی، یا محدوده انتقالی بین دو منطقه یک محیط مسکونی بخصوص آسان است.
بررسی حاضر به اقلیمهای گرم و مرطوب اختصاص دارد. تقسیم اقلیمهای گرم و مرطوب به مناطق اقلیمی را بایست به عنوان یک وسیله ارتباط مورد نظر داشت. این تقسیم‌بندی «کدی» است که اطلاعات فراوانی را برای آنها که با آن آشنایی بیان می‌نماید. سودمندی این تقسیمات با افزایش تعداد افرادی که آن را قبول کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند افزایش می‌یابد.
اقلیم گرم و مرطوب
اقلیمهای گرم و مرطوب در کمربندی نزدیک به خط استوا که از ۱۵ درجه عرض جغرافیایی شمالی تا ۱۵ درجه جنوبی وسعت دارد یافت میشوند. شهرهایی که در این منطقه اقلیمی قرار دارند عبارتند از لاگوش، مامبوس ، کلمبو ، سنگاپور، جاکارتا، کیتو و پرنام بوکود، شکل /// نمودار اقلیمی مامبوس را نشان میدهد.
تغییرات فصلی شرایط اقلیمی در طول سال کم است مواقعی با باران کم یا زیاد و وقوع باد شدید و توفانهای توام با صاعقه تنها علایم تغییرات موجود هستند
دمای هوا یعنی دمای خشک در روز و در سایه بطور متوسط به ۲۷ با ۳۲ درجه سلسیوس میرسد اما گاهی از ۳۲ درجه هم تجاوز میکند. متوسط حداقل دمای هوا در شب بین ۲۱ و ۲۷ درجه سلسیوس متغیر است. دامنه نوسان روزانه و سالانه دمای هوا هر دو بسیار کم است . رطوبت یعنی رطوبت نسبی و در اکثر اوقات تقریبا ۷۵ درصد است اما ممکن است بین ۵۵ تا تقریبا ۱۰۰ درصد متغیر باشد فشار بخار بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نیوتن بر متر مربع باقی می‌ماند بارندگی در تمام طول سال زیاد است و عموما در چند ماه پی در پی شدید‌تر میشود مقدار بارندگی سالانه ممکن است از ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ میلیمتر تغییر نماید و ممکن است در مرطوب‌ترین ماه از ۵۰۰ میلیمتر هم تجاوز کند در هنگام وقوع طوفانهای شدید، میزان بارندگی ممکن است برای مدت کوتاهی به ۱۰۰ میلیمتر در ساعت برسد وضعیت آسمان تقریبا در تمام سال ابری است پوشش ابر ۶۰ تا ۹۰ درصد میرسد آسمان میتواند پرنور باشد و روشنایی آن به cd/m2 7000 میرسد هنگامی که آسمان از ابر نازکی پوشیده است یا در مواقعی که خورشید بدون پنهان شدن ستون سفیدی از ابرهای متراکم را منور می‌سازد مقدار روشنایی آن بیشتر از این هم میشود وقتی آْسمان پوشیده از ابرهای ضخیم باشد هوا تاریک بوده، روشنایی آن به cd/m2 850 یا کمتر میرسد.
قسمتی از اشعه خورشید منعکس شده و جزئی به وسیله ابرها یا بخار آب موجود در جو پراکنده میشود بنابراین اشعه که به زمین میرسد اشعه پراکنده اما قوی است و ممکن است باعث درخشندگی ناراحت کننده‌ای بشود ابرها و بخار آب موجود در هوا در شب نیز از بازتاب اشعه از زمین و دریا به آسمان جلوگیری نمود یا مقدار آن را کاهش می‌دهند به همین دلیل اتلاف حرارت جمع شده به سادگی صورت نمی‌گیرد.
سرعت بادها معمولا کم و اما امکان وقوع بادهای شدید در هنگام بوران وجود دارد.
به دلیل وفور بارندگی و بالا بودن دمای هوا گیاهان به سرعت می‌رویند و کنترل آنها مشکل است. خاک قرمز عمدتا از نظر کشاورزی ضعیف است مواد آلی مورد نیاز گیاهان و نمکهای معدنی در آب حل شده از محل شسته میشوند آب زیرزمینی معمولا بالاست و زمین ممکن است خیس باشد نور بسیار کمی از سطح زمین منعکس میشود.
خصوصیات ویژه : رطوبت بالا باعث رشد سریع علف و خاکهای گیاه دار (کپک) و زنگ زدگی و فرسودگی میشود. مصالح ساختمانی آلی به سرعت پوشیده میشوند پشه و سایر حشرات فراوانند توفانهای رعد و برق اغلب با تخلیه بار الکتریکی هوا با هوا توام هستند.
سرپناه برای اقلیمهای گرم و مرطوب
طبیعت اقلیم
اهداف فیزیولوژیکی
فرم و پلان
فضاهای خارجی
بامها و دیوارها
جریان هوا و بازشوها
تهویه
سرپناه سنتی
اقلیم جزایر گرم و مرطوب
سرپناه برای اقلیمهای گرم و مرطوب
طبیعت اقلیم
برجسته‌ترین ویژگیهای این اقلیم شرایط گرم و چسبنده و وجود رطوبت دائمی است. دمای هوا بطور متوسط بالا و بین ۲۱ تا ۳۲ درجه سلسیوس و نوسان آن در شب و روز کم است. این دما به ندرت از دمای پوست در حالت عادی تجاوز میکند.
رطوبت هوا در طول تمام فصول سال بالاست. ابر غلیظ و بخار آب موجود در هوا چون فیلتری در مقابل تابش مستقیم آفتاب عمل می‌کنند. در نتیجه تابش مستقیم آفتاب تقلیل می‌یابد و بیشتر آن بصورت پراکنده تابیده میشود. اما در عین حال ابرها در شب از بازتاب حرارت زمین جلوگیری میکند.
اهداف فیزیولوژیکی
چون دمای هوا دایما به دمای پوست خیلی نزدیک است اتلاف حرارت از بدن به هوا، از طریق همرفت و هدایت جزئی است.
برای رسیدن به آسایش فیزیکی لازم است مقداری حرارت (حداقل به اندازه سوخت و ساز بدن) از بدن به محیط اطراف دفع شود. در هوا خیلی مرطوب، تبخیر مقدار کمی از عرق بدن لایه‌ای از هوا اشباع شده در اطراف بدن ایجاد می‌نماید که بطور موثری از ادامه تبخیر جلوگیری میکند و در نتیجه مانع از آخرین وهله دفع حرارت بدن میشود. این لایه از هوای اشباع شده را میتوان با جریان هوا از اطراف بدن دور نمود. بنابراین با ایجاد جریان هوا نه تنها در داخل ساختمان بلکه در اطراف بدن ساکنین میتوان تا حدودی آسایش ایجاد نمود این امر در واقع تنها راه بوبد بخشیدن شرایط حرارتی است.
چون در شب هوا به مقدار قابل توجهی خنک نمی شود. دمای سطح دیوارها و بام با هم مساوی و به اندازه دمای هوا میشوند جریان یافتن هوای خارج به داخل ساختمان نیز این یکسان‌سازی دما را تسریع می‌نماید. چون دمای سطوح به دمای پوست نزدیک است اتلاف حرارت بدن از طریق تابش قابل چشم‌پوشی خواهد بود. ا ما در هر صورت لازم است از کسب حرارت از خورشید و از آسمان جلوگیری به عمل آید.
فرم و پلان
از آنجا که جریان هوا تنها راه بهبود بخشیدن شرایط حاد اقلیمی است ایجاد آن برای تامین آسایش در فضاهای داخلی حیاتی است لذا میبایست ساختمان رو به نسیمها باز شود و جهت استقرار آن طوری باشد که از کلیه نسیمهای موجود استفاده نماید کوتاهی در انجام چنین امری باعث میشود فضاهای داخلی ساختمان همیشه گرم‌تر از فضاهای سایه‌دار خارجی که در معرض جریان هوا هستند، شوند. در این نوع اقلیم پلان ساختمانها شکلی کشیده و باز دارد و شامل اتاقهایی تنها در یک ردیف است تا امکان کوران در فضای داخلی را بوجود آورد. این اتاقها می‌توانند از ایوانهای سرپوشیده یا راهروهایی که در عین حال سایه هم ایجاد می‌نمایند قابل دسترسی باشند بازشو درها و پنجره‌ها تا آنجا که ممکن است بزرگ هستند و یا میبایست این چنین باشند تا مسیر ازادی برای جریان هوا ایجاد نمایند. گروههای ساختمانی نیز از هم جدا هستند پلانهای گسترش یافته در جهت محوری عمود بر جهت بادهای غالب مقاومت اندکی در مقابل جریان هوا ایجاد می‌نمایند و در نتیجه راه حل مناسبی هستند.
اگر ردیفهایی از ساختمان سر هم قرار گیرند، جریان هوا در داخل ساختمانهای پشت به باد بطور قابل توجهی به وسیله ردیف اول ساختمانها کاسته میشود.
پوشش گیاهی زمین باعث میشود افت وزش باد در این سطوح بیشتر از افت باد در زمین باز شود. یعنی پوشش گیاهی مانع از حرکت هوا در نزدیکی زمین میشود و اغلب لازم است ساختمان بر روی پیلوتی قرار بگیرد تا بدین طریق ساختمان از هوای راکد یا آرام سطح زمین دور باشد و جریان هوای شدید‌تری کسب نماید. ( شکل ۱۵۳) خود زمین هم دمای مساوی دمای هوا به دست می‌آورد بنابراین در هر صورت هدایت حرارت از ساختمان به زمین غیر قابل توجه است.
تابش آفتاب در این اقلیم گرچه نسبت به اقلیم گرم و خشک شدت کمتری دارد اما به هر صورت منبع قابل توجهی از حرارت به حساب می‌یاد و باید از ورود آن به ساختمان جلوگیری نمو. در اقلیم گرم و خشک ، تابش آفتاب غالبا بطور مستقیم صورت می‌گیرد و زاویه سایه را میتوان به طور دقیق تعیین نمود. اما در اینجا بیشتر تابش به صورت پراکنده است و از تمام جهات آسمان می‌تابد بنابراین در مناطق گرم و مرطوب سایه بانها باید پوشش بیشتری ایجاد نمایند تا آنکه نه تنها خورشید بلکه قسمت بیشتری از آسمان را بپوشانند از طرف دیگر، بازشوها در این اقلیم خیلی بزرگتر از بازشوها در اقلیم گرم و خشک هستند. پس به هر دو دلیل سایه بانها در این اقلیم باید بزرگتر باشند. خصوصیات عمده ساختمان در اقلیم گرم و مرطوب باز بودن و در سایه بودن است.
در سایه قراردادن کلیه سطوح عمودی چه بازشوها و چه دیوارهای یکپارچه هر دو مفید خواهد بود. در صورتی که ارتفاع ساختمان کوتاه در نظر گرفته شود انجام چنین کاری بسیار ساده‌تر خواهد بود در اکثر موارد بام ساختمان از دیوارها جلوتر آمده و پیش آمدگی وسیعی ایجاد می‌نماید. چنین پیش‌آمدگیهایی سایه مورد نیاز جهت سطح بازشو و دیوارها را تامین میکند.
از نقطه نظر کسب حرارت خورشید بهترین جهت استقرار ساختمان آن است که محور طولی ساختمان در جهت شرقی – غربی قرار گیرد. اغلب ممکن است این ترتیب قرار گیری با جهت مورد نیاز در رابطه با وزش باد مغیر باشد چنین مغایرتی را میبایست در هر مورد خاص بطور جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. زیرا هیچ قانون کلی که تمام موارد را در برگیرد وجود ندارد. لازم به یادآوری است که در هر صورت وضعیت هندسی خورشید را نمی‌توان تغییر داد اما کاربرد ماهرانه عناصر ساخته شده در خارج ساختمان مثل شبکه‌هایی از دیوار یا حتی پیش آمدگی بام ساختمان میتواند جهت حرکت باد را تغییر دهد.
در مورد ساختمانهای کوتاه که دیوارهای آن زیاد آفتابگیر نیستند تعیین جهت استقرار ساختمان در رابطه با وزش باد اهمیت بیشتری دارد اما در مورد ساختمانهای مرتفع عکس قضیه صادق است و اجتناب از تابش عامل تعیین کننده به شمار می‌آید.
فضاهای خارجی
اصولی که در طراحی فضاهای خارجی به کار گرفته میشوند همان اصولی هستند که در طراحی ساختمان به کار می‌روند. ایجاد سایه و تأمین عبور آزادانه جریان هوا دو ضابطه اساسی هستند.
چون در این اقلیم گیاهان در تمام طول سال شاخ و برگ کامل دارند بنابراین در ایجاد سایه میتوان به گیاهان و درختکاری اتکا نمود. به ندرت اتفاق میافتد که بنایی را صرفا برای ایجاد سایه در فضای باز اجرا نمود اما میتوان با هزینه کم، آلاچیقها و دابستهای سبکی که با گیاهان بالا رونده پوشیده میشوند ایجاد نمود که بسیار موثر هستند فضای آزاد زیر ساختمانهایی که بر روی پیلوتی قرار دارند. نیز میتواند به عنوان فضای خارجی سایه دار مورد استفاده قرار گیرد.
به دلایل زیر همیشه در مناطق گرم و مرطوب تراکم توسعه نسبت به مناطق گرم و خشک به مراتب کمتر است.
۱-به منظور برقراری جریان هوا در ساختمان و در فضای بین ساختمانهای
۲-به منظور فراهم ساختن فضاهای خصوصی با استفاده از فاصله چون در این مورد نمی‌توان از دیوارها و شبکه استفاده نمود
۳-بسیاری از فعالیتها فضای خارج ساختمان صورت می‌گیرد.
بامها و دیوارها
چون دمای هوا در طول روز و شب تقریبا یکسان باقی می‌ماند ساختمان نمی‌تواند به اندازه کافی در شب خنک شود تا امکان ذخیره سازی حرارت در روز فراهم آید. بنا بر این در این اقلیم نمی‌توان به اصول استفاده از انبارش حرارت اتکاء نمود. درواقع توصیه میشود که ساختمان از مصالح با ظرفیت حرارتی کم ساخته شود یعنی ساختارهای سبک مورد استفاده قرار گیرند.
با باز کردن ساختمان به طرف جریان هوا و در نتیجه به شرایط خارجی تأثیر بنا در شرایط داخلی بطور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد عملا بام تنها عنصری است که اهمیت خیلی زیادی دارد گرچه بام نمی‌تواند به اصول استفاده از انباش حرارت اتکا نمود در واقع توصیه میشود که ساختمان از مصالح با ظرفیت حرارتی کم ساخته شود یعنی ساختارهای سبک مورد استفاده قرار گیرند.
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
336
بازدید
جایگاه و حساسیت انرژى خاورمیانه در امنیت ملى دنیا و آمریکا
در ۲۹نوامبر ،۲۰۰۵ «ادوارد مورس»، «دیوید گولدوین»، «سیمون هندرسون» و «پل سیمونس» در گردهمایى ویژه سیاسى انستیتو واشنگتن سخنرانى کردند. این گردهمایى تحت عنوان «سرانجام بهاى نفت در سال۲۰۰۶» نقطه نظر سیاسى انستیتو در کتاب «کاهش مخاطره پذیرى به شوک انرژى خاورمیانه»: عنصرى اصلى در تقویت امنیت انرژى در ایالات متحده تألیف «سیمون هندرسون» و «پاتریک کلاوسون» را اعلام کرد. ادوارد مورس مشاور اجرایى شرکت تجارى «هس انرژى» و مؤلف پیشین هفته نامه «اطلاعات نفتى» است. دیوید گودرن رئیس استراتژیک هاى بین المللى گولدوین و دستیار سابق وزیر انرژى در امور بین الملل و قائم مقام «بیل ریچارد سون» سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد است. سیمون هندرسون عضو ارشد انستیتو واشنگتن ساکن در لندن و مؤلف کتاب «New Pillar» کشورهاى محافظه کار عرب خلیج فارس و استراتژى آمریکاست. پل سیمونس قائم مقام و دستیار وزیر کشور در انرژى، تحریم ها و کالاها و کاردار پیشین ایالات متحده در تل آویو است. آنچه در زیر مى آید، گزارشى از نقطه نظرهاى آنها درتابستان۲۰۰۵ است.
ادوارد مورس
در دهه هاى ۵۰ و ۶۰ قرن بیستم، تولید جهانى نفت همه ساله با شتاب رشد یافت و دستگاه سرمایه گذارى عظیمى براى پاسخگویى به نیاز روزافزون برقرار شد. صنعت وارد دوره اى از محدودیت تأمین نفت شد که با بحران نفت در دهه۷۰ آشکار شد. در دهه،۸۰ تصویر تقاضا تغییرى اساسى یافت؛ تقاضاى نفت در سال۲۰۰۰ تفاوت چندانى با نیاز به آن در سال۱۹۸۰ نداشت. این امر منجر به توقف تولید بیش از اندازه اى شد که تا آن هنگام، اساس فعالیت دنیا را تشکیل مى داد. امروز، ظرفیت تولید اوپک از میزان آن در سال۱۹۸۰ کمتر است. صنعت جهانى نفت به کمک سرمایه گذاریهاى قبلى به حیات خود ادامه داده است.
مثال دیگرى براى متمایز ساختن چرخه هاى نفتى، محدودیت تولیدى است که از اواخر دهه۱۹۹۰ جهان با آن روبرو شده است. وضعیت اساسى در چند سال آینده همانند چندسال گذشته خواهد بود. نظام جهانى در محدودیت تولید به سر خواهد برد و نسبت به خطر افزایش قیمت ها آسیب پذیر خواهد ماند. قیمت نفت روندى صعودى داشته است، گرچه مراحل کوتاه مدتى از نوسان مانند کاهش اخیر قیمت ها را شاهد بوده است. رشد پایدار اقتصادى مایه تداوم تقاضاست، جنبه دیگر مسأله، نماى مبهم تأمین نیاز است. تولید کشورهاى غیراوپک به مراتب کندتر از میزان تقاضا رشد مى یابد و اکثر این تولید از نظر تصفیه ترش (یعنى حاوى سولفور زیاد) است. ظرفیت اضافى اوپک به کار گرفته شده و ظرفیت رشد آن اندک است. عوامل متعددى منجر به کاهش سرمایه گذارى در ظرفیت تولید جدید شده که از آن جمله، ارزیابى کمتر سطوح قیمتهاى بعدى بوده است. افزایش قیمت نفت باعث شده که مالکان منابع متقاضى دریافت بیشتر در مقابل حق اکتشاف مناطق بالقوه سودآور شوند که به نوبه خود باعث کاهش میزان سرمایه گذارى و کاهش تأمین مى شود. همین تصویر در مورد تصفیه مطرح مى شود، ظرفیت پالایشگاهى در دهه۸۰ به سرعت افزایش یافت که همگام با رشد تقاضایى بود که در دهه۶۰ و ۷۰ رخ داده بود و باعث ایجاد محیطى مطلوب و منظم شد. کاهش تقاضا در دهه۸۰ منجر به افزایش ظرفیت تصفیه شد؛ در ،۱۹۸۷ ظرفیت اضافى تصفیه در ایالات متحده به تنهایى ۹/۹ میلیون بشکه در روز بود، از آن پس به علت کاهش بازگشت سرمایه، سرمایه گذارى محدودى در ظرفیت سازى انجام شده و به جاى آن، سرمایه گذارى براساس شرایط محیطى صورت گرفته است. سرمایه گذارى در تولید و تصفیه فقط طى زمان به سرانجام مطلوب خواهد رسید. چندسال آینده، سالهایى از آسیب پذیرى قابل توجه نسبت به شوک هاى سیاسى خواهد بود.
دیوید گولدوین
نفت خاورمیانه نه تنها در حال حاضر براى تأمین نیاز به انرژى ایالات متحده ضرورى است، بلکه تمام شواهد نشانگر رشد وابستگى آمریکا به منطقه طى دهه هاى آتى است. در حقیقت، وابستگى ایالات متحده به تأمین انرژى از خاورمیانه طى ۳۰سال آینده دوبرابر خواهد شد. حتى اگر ایالات متحده مى توانست بر وابستگى انرژى خود فائق آید (که سناریوى غیرمحتمل به نظر مى رسد) سایر ملت ها همچنان به نفت خاورمیانه وابسته خواهند ماند و بنابراین نسبت به نگرانى حکومتهاى خاورمیانه حساسیت خود را حفظ خواهد کرد. وابستگى ملت هاى مصرف کننده به خاورمیانه، نوعى آسیب پذیرى سیاسى براى ایالات متحده ایجاد مى کند که ممکن است از نظر واشنگتن، اقناع ملت هاى مصرف کننده به همکارى بر سر ابتکارهاى سیاسى مربوط به کشورهاى تولیدکننده نفت خاورمیانه را دشوار کند. بازار جهانى نفت ناشى از جهانى سازى وابستگى سیاسى ملت هاى فوق به مصرف نفت را صرف نظر از نیاز ایالات متحده پایدار مى کند. بنابراین پاسخ یکجانبه در مورد مسائل انرژى براى ایالات متحده وجود ندارد و فقط راه حلى جهانى که به طور خاص شامل چین و روسیه باشد، مطرح مى شود. مسأله رقابت در سیاست خارجى هنگامى مشکل تر مى شودکه ملیت گرایى در مورد منابع،قدرت بیشترى پیدا مى کند.
نويسنده / مترجم : -
زبان کتاب : -
حجم کتاب : -
نوع فايل : -
تعداد صفحه : -
ادامه مطلب + دانلود...
415
بازدید
ارسال کتاب برای انتشار در سایت
انتشار کتاب شما
درخواست حذف کتاب
درخواست حذف کتاب
- دانلود کتاب اشعار سهراب سپهری برای موبایل - 5,388,638 بازدید
- دانلود کتاب آموزش فتوشاپ بصورت تصویری - 4,797,344 بازدید
- دانلود کتاب آموزش گام به گام بورس - 2,729,019 بازدید
- دانلود کتاب آموزش تصویری پاورپوینت powerpoint 2007 - 1,461,773 بازدید
- دانلود کتاب آموزش مسائل زناشویی – جلد۳ - 1,394,324 بازدید
- دانلود کتاب آموزش ساخت کاردستی - 1,390,955 بازدید
- دانلود کتاب آموزش آشپزی – شیرینی کیک دسر - 1,368,816 بازدید
- دانلود کتاب آموزش روابط زناشویی توسط دکتر مجد - 1,352,440 بازدید
- دانلود کتاب آموزش گرامر زبان انگلیسی - 1,263,260 بازدید
- دانلود کتاب شناخت کامل داروها - 1,176,967 بازدید
- دانلود کتاب آموزش کامل ویندوز ۷ - 1,139,314 بازدید
- دانلود کتاب آموزش اکسل ۲۰۰۷ – Exel 2007 - 1,135,743 بازدید
- دانلود کتاب مفاتیح الجنان - 1,120,851 بازدید
- دانلود کتاب نقشه جهان بصورت کامل - 1,085,991 بازدید
- دانلود کتاب نقشه تهران - 1,044,138 بازدید
-
دانلود کتاب اندروید طعم مرگ
دانلود کتاب اندروید طعم مرگ ۳٫۸۲/۵ (۷۶٫۴۷%) ۱۷ امتیازs ♥ عناوین اصلی کتاب اندروید ” طعم مرگ ” شامل: ♥ فصل اول: حقیقت مرگ ♥ فصل دوم: اقسام مرگ ♥ فصل سوم: احتضار و خصوصیات آن ♥ فصل چهارم: سکرات مرگ ♥ فصل پنجم: ترس […]
-
دانلود کتاب اندروید مهر مهتاب _ کرامات حضرت فاطمه
دانلود کتاب اندروید مهر مهتاب _ کرامات حضرت فاطمه ۴٫۰۰/۵ (۸۰٫۰۰%) ۷ امتیازs سخن مولف : در این کتاب، ابتدا سى کرامت نقل کرده ام سپس در فصل دوم به چند بحث پرداخته ام: «آیا خواب حجّت است؟ چگونه مى شود به خواب اعتماد […]
-
دانلود کتاب اندروید گوهر هفتم : چهل سخن از امام کاظم
دانلود کتاب اندروید گوهر هفتم : چهل سخن از امام کاظم ۳٫۷۹/۵ (۷۵٫۷۱%) ۱۴ امتیازs سخن مولف : ما خود را پیرو اهل بیت علیهم السلام مى دانیم و محبّت آنان را در دل داریم، خدا به آنان مقام عصمت داده است و از […]
-
معرفی چند کتاب خوب و مفید
معرفی چند کتاب خوب و مفید یکی از مشکلاتی که اغلب علاقمندان به کتاب با آن روبرو میشوند، عدم شناخت کتابهایی است که ارزش مطالعه کردن را داشته باشند. این که ما چه کتابی بخوانیم که بتواند به مذاق ما خوش آمده و به […]
-
نقش شرکت حسابداری و خدمات مالیاتی در چالش های مالیاتی پزشکان
نقش شرکت حسابداری و خدمات مالیاتی در چالش های مالیاتی پزشکان// حرفه پزشکی، با وجود جایگاه رفیع و نقشی حیاتی در جامعه، همواره با چالش های متعددی در حوزه مالیات روبرو بوده و هست.
-
بهترین ترجمه جنین شناسی لانگمن کدام است + مقایسه
بهترین ترجمه جنین شناسی لانگمن کدام است + مقایسه ۴٫۰۰/۵ (۸۰٫۰۰%) ۸ امتیازs بهترین ترجمه جنین شناسی لانگمن کدام است + مقایسه جنین شناسی یکی از چالش برانگیز ترین دروس علوم پایه است که مطالعه آن خود چالش های خاص خود را دارد. […]
هو الکاتب
پایگاه اینترنتی دانلود رايگان كتاب تك بوك در ستاد ساماندهي سايتهاي ايراني به ثبت رسيده است و بر طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند و به هیچ ارگان یا سازمانی وابسته نیست و هر گونه فعالیت غیر اخلاقی و سیاسی در آن ممنوع میباشد.
این پایگاه اینترنتی هیچ مسئولیتی در قبال محتویات کتاب ها و مطالب موجود در سایت نمی پذیرد و محتویات آنها مستقیما به نویسنده آنها مربوط میشود.
در صورت مشاهده کتابی خارج از قوانین در اینجا اعلام کنید تا حذف شود(حتما نام کامل کتاب و دلیل حذف قید شود) ، درخواستهای سلیقه ای رسیدگی نخواهد شد.
در صورتیکه شما نویسنده یا ناشر یکی از کتاب هایی هستید که به اشتباه در این پایگاه اینترنتی قرار داده شده از اینجا تقاضای حذف کتاب کنید تا بسرعت حذف شود.
این پایگاه اینترنتی هیچ مسئولیتی در قبال محتویات کتاب ها و مطالب موجود در سایت نمی پذیرد و محتویات آنها مستقیما به نویسنده آنها مربوط میشود.
در صورت مشاهده کتابی خارج از قوانین در اینجا اعلام کنید تا حذف شود(حتما نام کامل کتاب و دلیل حذف قید شود) ، درخواستهای سلیقه ای رسیدگی نخواهد شد.
در صورتیکه شما نویسنده یا ناشر یکی از کتاب هایی هستید که به اشتباه در این پایگاه اینترنتی قرار داده شده از اینجا تقاضای حذف کتاب کنید تا بسرعت حذف شود.
برچسب ها :
کتاب گویا
کتاب صوتی
دانلود کتاب گویا
رایگان
دانلود کتاب صوتی
download
book
آموزش
کتاب رایگان
فارسي
ebook
pdf
کتاب الکترونیکی
کتاب pdf
دانلود رایگان کتاب
دانلود کتاب
دانلود
رايگان
کتاب
كتاب
تمامی حقوق و مطالب سایت برای تک بوک محفوظ است و هرگونه کپی برداری بدون ذکر منبع ممنوع می باشد.