ارغنون آسمانی
نویسنده کتاب : عبدالوهاب شاهرودى
انتشارات : کتاب مبین
زبان کتاب : فارسی
تعداد صفحه کتاب : 830
قطع کتاب : وزیری سلفون – سال انتشار کتاب : 1383 – دوره چاپ کتاب : 1
خلاصه ای از کتاب
جستاری در قرآن ، عرفان و تفاسیر عرفانی
این اثر منعکس‌کنندۀ مفهوم تفسیر،عرفان و سیر تاریخ و تحول آنها و بررسى یکى از روش‌هاى بزرگ تفسیرى قرآن کریم است.نویسنده در این کتاب ابتدا به تعریف تفسیر پرداخته و با تمثیل‌هاى گوناگون از مثنوى مولوى،معناى عرفانى تفسیر،از مفهوم ظاهرى-و رایج تاریخى-آن را بازشناسانده است.
در ادامه تاریخ تفسیر از عصر پیامبر اکرم(صلى اللّه علیه و آله و سلم) تا صحابه و تابعین به بحث کشیده شده است.پدیدآیى رأى در تفسیر و علل آن،جریانهاى بزرگ در تفسیرگزارى مسلمین و یادکرد نمونه‌هاى عمده در هر روش و..از جمله مباحثى است که در این کتاب بدان پرداخته مى‌شود.
در جایى دیگر از کتاب،ضمن تعریف عرفان و بیان اصول عملى و نظرى آن،موضوعاتى همچون عرفان و قرآن،عرفان و انسان،عرفان و جهان،عرفان و زبان،عرفان و تمثیل و عرفان و تأویل و… عرضه گردیده است که هرکدام پژوهشى بزرگ و مستقل را دربرمى‌گیرند و یادکرد آنها بدان جهت است که تا دیدگاه عارفان در این موضوعات-که از اساسى‌ترین مباحث در زمینۀ عرفان و قرآن به شمار مى‌روند-روشن نشود فهم تفاسیر عرفانى،به طور کامل،امکان‌پذیر نیست زیرا دیدگاه عارفان و قرائت آنان در این زمینه‌ها،همه و همه دربرداشت و فهم آنان از کتاب پروردگار رخ مى‌نماید.
نویسنده در فرازى دیگر از کتاب،ضمن یادکرد ریشه‌ها و زمینه‌ها در تفاسیر عرفانى،به عرضه آنها پرداخته و آن‌گاه-براى نمونه-تنها پنج تفسیر نامدار عرفانى را به‌گونه‌اى مشروح معرفى مى‌کند.در ادامه هم به عرضه و بررسى مختصر تفاسیر عرفانى، در پویۀ تاریخ ایران اسلامى و براساس تقدم تاریخى از قرن دوم تا چهاردهم هجرى و یادکرد برگه‌هایى از آنها پرداخته شده است.
کتاب داراى دو مقدمه و هشت فصل عمده است که هر فصل نیز داراى بخشهایى است.در پایان هم کتابشناسى برخى منابع عمده در موضوع موردنظر آمده است.مقدمه اول به :سخنى در آغاز،موضوع و محتوا،پوزش از کاستى‌ها و یاد و سپاس مى‌پردازد.
فصل اول :«تعریف تفسیر»بخشهایى چون :جایگاه تفسیر،واژۀ تفسیر،نگاهى نو به مفهوم تفسیر،قرآن،جهان و انسان،تفسیر و تسفیر،حقیقت تفسیر در تمثیل،تفسیر، سفرى باطنى و تفاسیر ظاهرى در تمثیل را دربرمى‌گیرد.
فصل دوم :«تاریخ تفسیر»شامل بخشهایى چون :پیامبر اکرم(ص)و تفسیر،صحابیان و تفسیر،مصادر تفسیرى صحابه،صحابیان نامدار در تفسیر،ویژگى‌هاى تفسیر در عصر صحابه، تابعین و تفسیر،روش‌هاى عمده در تفسیر و عصر تدوین در تفسیر مى‌شود.
فصل سوم :«عرفان و قرآن»عناوینى چون :تعریف عرفان،اصول عرفان و مبانى عرفا در تفسیر را دربرمى‌گیرد.
فصل چهارم :«تفاسیر عرفانى»شامل بخشهاى ذیل مى‌باشد :ریشه‌ها و زمینه‌ها،تفاسیر عرفانى(تک‌آیه)،تفاسیر عرفانى(تک سوره)و تفسیرهاى عرفانى(کامل)که به معرفى تفاسیرى چون لطائف الاشارات،کشف الاسرار،عرائس البیان،غرائب القرآن و روح البیان مى‌پردازد.
در ابتداى فصل پنجم مقدمه‌اى نسبتا مبسوط در مورد تفاسیر عرفانى عرضه شده است.این مقدمه عناوین ذیل ر دربردارد :تفسیر و میراث عرفا،تفاسیر عرفانى و دیدگاهها و…
فصل پنجم :«تفاسیر قرن دوم تا هفتم»به بررسى تفاسیرى چون :تفسیر الحقائق،تفسیرالقرآن العظیم،لطائف الاشارات،مشکاه الانوار،بحر المحبه،کشف الاسرار و…مى‌پردازد.
فصل ششم :«تفاسیر قرن هفتم تا دهم»تفاسیرى چون :عرائس البیان،رحمه من الرحمن،تأویلات نجمیه،اعجاز البیان،غرائب القرآن و…را معرفى مى‌کند.
فصل هفتم :«تفاسیر قرن دهم تا سیزدهم»به معرفى تفاسیرى چون :حدائق الحقائق،جواهرالتفسیر،مواهب علیه،تحفه الفتى،تفاسیر ملاصدرا و…مى‌پردازد.
فصل هشتم :«تفاسیر قرن سیزدهم تا پانزدهم»به بررسى و معرفى تفاسیرى چون :تفسیر منظوم، تفسیر روح المعانى،بیان السعاده،اسرار العشق و تفسیر سورۀ حمد اختصاص یافته است.
بخش«کتاب‌شناسى‌ها»هم در پنج قسمت ذیل تنظیم شده است :پژوهش‌ها در علوم قرآنى،آثار در روش‌هاى تفصیلى،روش تفاسیر نامدار،نگاشته‌ها در نقد تصوف و نگاشته‌ها در متون عرفانی. در قسمت«نمایه‌ها»هم نمایه آیات قرآنى،نمایه احادیث شریف،نمایه کتاب‌ها، افراد،مکانها و…و نیز کتابنامه کتاب آمده است.عناوین کتاب : مطالب کتاب در ابتداى آن درج شده است.
به نکات زیر توجه کنید