رمضان در روسیه

مسکو- ایرنا - بیش از 25 میلیون مسلمان شیعه و سنی روس و هزاران مهاجر از کشورهای مختلف اسلامی به ویژه آسیای میانه ماه رمضان را آغاز کرده اند و معمولا خود را متعهد می دانند، نماز جماعت را در یکی از 7000 مسجد و عبادتگاه بخوانند و همچنین سر سفره افطار همگانی بنشینند که در بسیاری از این اماکن هر شب پهن می شود.

روسیه رنگین گمان اقوام اسلامی همگرا:
به گزارش ایرنا، 39 قوم مسلمان در روسیه همراه مهاجران با آیین ها و آداب مختلف مذهبی ولی همگرا، رنگین کمانی از مراسم و آداب ماه رمضان را به نمایش می گذارند که مهمترین آنها، قرائت قرآن، دید و بازدید اقوام، توجه بیشتر به حل مشکلات همنوعان، افطاری همگانی و نوبتی خانوادگی و آماده شدن برای برگزاری با شکوه آیین ها و نماز عید فطر است.
مسلمانان در روسیه با جمعیتی که در برخی آمارها تا بیش از 25 میلیون نفر از کل جمعیت حدود 147 میلیون نفری این کشور را تشکیل می دهند، بیشتر در مناطق مختلف این کشور بویژه قفقاز، ولگا و مرکزی زندگی می کنند.
مسلمانان در شهرهای مختلف آسیایی و اروپایی روسیه که با بیش از 17 میلیون و 50 هزار کیلومتر مربع مساحت بزرگ ترین کشور جهان است، زندگی می کنند و در بیش از هفت هزار مسجد و مراکز عبادی بزرگ و کوچک فرائض مذهبی خود را انجام می دهند.

**تمرکز جمعیتی مسلمانان در روسیه:
تمرکز جمعیتی مسلمانان بیشتر در جمهوری های قفقازی چچن، داغستان، اینگوش، کاباردینو بالکاریا، کاراچایوو، چرکسیا و آدی گیا، جمهوری های ولگایی باشقیرستان و تاتارستان می باشد و سومین منطقه زندگی پیروان دین اسلام نیز در مرکز روسیه بویژه استان های مسکو، پنزا و شهر سن پترزبورگ مرکز استان لنینگراد است.
هر چند پراکندگی جمعیت مسلمانان در جمهوری های مختلف سبب شده برگزاری آیین ها و مراسم مذهبی حتی بین هم مذهب ها در ولگا با مناطق قفقاز و مرکزی تفاوت هایی داشته باشد، اما نمادی از وحدت و همگرایی بین پیروان دین اسلام را در روسیه به نمایش گذاشته است.
تاتارستان سکونتگاه اصلی تاتارها به عنوان بزرگ ترین قوم مسلمان روسیه با بیش از سه میلیون و 800 هزار نفر و باشقیرستان با چهار میلیون 100 هزار نفر جمعیت که بخش اصلی آن را مسلمانانان تشکیل می دهند از دیگر جمهوری مسلمان نشین روسیه بشمار می روند.

**آئین های رمضانی در روسیه:
با توجه به پراکندگی جمعیت مسلمانان در روسیه و تنوع قومی، آیین های گوناگون و ریشه داری در ماه مبارک رمضان اجرا می شود که مهم ترین آنها افزون بر حضور در مساجد و مراکز عبادی، افطار جمعی به صورت خانوادگی با حضور بزرگان پس از ادای نماز، قرائت قرآن و همنشینی شبانه است که خانواده ها خود را مقید به حضور در آن می دانند.
خبرگزاری اسلام نیوز روسیه در این باره می نویسد: در مساجد شهرهای مختلف تاتارستان بویژه قازان پایتخت این جمهوری هر ساله در ماه رمضان خیمه افطار برگزار می شود تا مسلمانان با استفاده ا ز فرصت حضور در مسجد و ادای نماز، زمان بیشتری برای آشنایی با یکدیگر پیدا کنند.
همچنین در مسجد زاکابانی در قازان سفره افطار با عنوان اطعام اجتماعی انداخته می شود که در آن به صورت مفصل از میهمانان نیازمندان پذیرایی و به مشکلات آنان رسیدگی می شود.
اصلی ترین افطاری اجتماعی در ورزشگاه شهر قازان روز قبل از عید فطر برگزار می شود که به میزبانی دولت تاتارستان بیش از سه هزار نیازمند، خانواده های پر فرزند و دارای عضو معلول برای شرکت در آن دعوت می شوند و در کنار آن نیز برنامه های خیریه کمک به کودکان خانواده های نیازمند تدارک دیده می شود.
آموزش قرآن بویژه برای کودکان با حضور اساتید قرائت و علوم قرآنی نیز از برنامه های پر طرفدار ماه رمضان در تاتارستان و باشقیرستان است که بیشتر پیش از ادای نماز جماعت یا پس از افطار برگزار می شود.
ادای نماز جماعت و اعمال مستحبی ماه مبارک رمضان، قرائت روزانه قرآن برای پایان کامل آن و همچنین پاسخگویی به مسائل شرعی از دیگر برنامه های برگزار شده در مساجد و مراکز عبادی این دو جمهوری است که مخاطبان زیادی را جذب می کند.
در جمهوری اینگوش نیز خیمه های رمضان در شهرهای مختلف به صورت خودجوش با حمایت های نهادها و مراکز دینی برگزار می شود که بزرگ ترین آن در ماگاس پایتخت این جمهوری است.
در این خیمه ها، سفره هایی برای مومنان و رهگذرانی که فرصت حضور در خانه برای افطار کردن را ندارند، تدارک دیده شده است.
کاهش یک ساعت از زمان کار در جمهوری اینگوش با توجه به حدود 21 ساعت روزه داری و منع هر گونه عرضه مشروبات الکلی نیز از دیگر تدابیر مربوط به ماه رمضان در جمهوری اینگوش است.

** نماز، قرآن و نیکوکاری کانون توجه بیشتر در ماه رمضان:
تارنمای خبری «کاو پولیت» ویژه مناطق قفقازی روسیه نوشته است: مسلمانان پس از افطار در هر جا که باشند سعی می کنند برنامه های ویژه تلاوت آیات قرآن کریم، مسائل مذهبی و آشنایی با مسائل مختلف جامعه اسلامی را اجرا کنند. شهرهای مختلف جمهوری های قفقازی روسیه در ماه رمضان نیز شاهد برگزاری مراسم و آیین های گوناگونی است.
شلوغ ترین این آیین ها، ادای نماز جماعت و افطار عمومی در گروزنی پایتخت جمهوری چچن در مسجد جامع این شهر و همچنین مخاچ قلعه پایتخت داغستان دیگر جمهوری قفقازی روسیه است که در حاشیه شمال غربی دریای خزر قرار دارد.
افزون بر افطار عمومی در مساجد مختلف، دیدار از بستگان و اقوام بویژه خویشان دور که فرصت دیدار با آنان کمتر در زمان های دیگر ممکن می شود در ماه مبارک رمضان به صورت افطاری خانوادگی و دعا خوانی در جمهوری قفقازی مسلمان نشین روسیه رایج می شود.
کمک به نیازمندان، تامین مواد غذایی آنها و اقدام های سازمان یافته برای جمع آوری کمک های مالی مردمی با پشتیبانی شخصیت های دینی و همچنین افراد دارای توان مالی نیز از دیگر اقدام هایی است که هر ساله در ماه رمضان از سوی مسلمانان مقیم منطقه قفقاز روسیه اجرا می شود.
در این ایام مساجد مملو از نمازگزاران روزه دار می شود و در مراسم سخنرانی پیش از افطار و قبل ازنماز سخنرانان بیشتر در باره لزوم رفع اختلاف ها بین افراد، نیکوکاری و دستگیری از همنوعان سخن می گویند، بگونه ای که بسیاری از مشکلات در همین نشست ها حل می شود.
همچنین در این ایام عرضه مشروبات الکلی در سراسر جمهوری چچن و چند جمهوری دیگر ممنوع می شود.
مناطق مرکزی روسیه نیز از جمله حوزه های اصلی تمرکز جمعیتی مسلمانان این کشور است که از مناطق قفقازی و ولگایی و همچنین جمهوری های آسیای میانه در دوران پیش از فروپاشی شوروی در سال 1991 و پس از آن به این مناطق مهاجرت کرده اند.
تنوع قومی و فرهنگی مسلمانان در مناطق مرکزی روسیه بویژه استان های مسکو و پنزا و همچنین شهر سن پترزبورگ مرکز استان لنینگراد با توجه به گوناگونی ترکیب جمعیتی از پیروان روسی دین اسلام و شهروندان کشورهای دیگر بسیار بیشتر است که معمولا همگی بدون توجه به مذهب کنار هم در مساجد و مراکز عبادی یکدیگر حضور می یابند.
این رویکرد سبب شده است، ماه رمضان در روسیه افزون بر کارکردهای فردی و عبادی، بازتاب پایداری وحدت اسلامی در روسیه نیز باشد که پیروان مذاهب مختلف اهل سنت و همچنین شیعیان در ادامه آن جدی هستند و با وجود اینکه پیروان تشییع، مساجد و مراکز دینی خود را دارند، تلاش می کنند در ماه رمضان بیش از همیشه در مساجد و مراکز عبادی اهل سنت نیز حضور یابند.
در ایام این ماه مبارک در تمامی مساجد و مراکز دینی مناطق مرکزی روسیه نماز جماعت، جلسات قرآنی و آموزش دینی برگزار می شود که شورای مفتیان روسیه به عنوان عالی ترین نهاد مذهبی این کشور در اجرای برنامه ها همکاری می کند.
در ماه مبارک رمضان همچنین مساجد در طول روز میزبان مسلمانان هستند و نزدیک اذان مغرب مراسم دعاخوانی، آموزش، قرائت و انس با قرآن برگزار می شود که بیشترین حضور جمعیتی در مسجدهای جامع و یادبود مسکو و همچنین مسجد 102 ساله سن پترزبورگ شکل می گیرد.
از سوی دیگر، بنا بر سنت جوامع اسلامی روسیه پیش از شکل گیری شوروی و احیا شده پس از فروپاشی در سال 1991، افطار جمعی به عنوان نماد ماه رمضان بین مسلمانان این کشور شناخته می شود و در برنامه های رمضانی استان های مسکو، پنزا و شهر سن پترزبورگ نیز وجود دارد که مهم ترین آن در پایتخت با نام «افطار ملل» یا «خیمه رمضان» در مسجد یادبود پارک پیروزی مسکو برگزار می شود.
در سفره افطاری مسکو هر شب نمایندگان یکی از جوامع کشورهای اسلامی و همچنین اقوام مختلف روسیه به عنوان بارزترین نمونه وحدت اسلامی میزبان افطاری مسلمانان از مذاهب مختلف می شوند.
در این مراسم تا حدود 700 نفر هر شب از مناطق دور و نزدیک مسکو برای ادای نماز و همنشینی افطار به مسجد یادبود می آیند و نکته جالب این است که با توجه به مجاورت یک کلیسا و کنیسه با این مسجد، شماری از شهروندان روسی نیز میهمان مسلمانان می شوند و نشان می دهد، جامعه اسلامی روسیه در شهرهای مختلف با اتکا به وحدت و همگرایی فارغ از گوناگونی مذهب، توانسته در معرفی خود به پیروان دیگر مذاهب موفق باشد.
منبع : ایرنا
نشر : takbook.com