اجرای برجام و تاثیر آن بر تکنولوژی در ایران

ایران که در طول سالیان گذشته، در حوزه های مختلفی به خودکفایی رسیده و به لطف تحریم ها، موفق شده تا خود به تولید دانش بپردازد، اکنون آمادگی این را دارد تا به واسطه ارتباط با دیگر کشورها، حرکت رو به جلوی خود را با شتابی خیره کننده همراه کند.

در این میان، تحول دنیای تکنولوژی در ایران از جمله مواردی است که می تواند صنایع بسیاری را دستخوش تغییر کند. صنعت ict، شاخص ترین حوزه ای است که تکنولوژی قادر است تغییراتی بنیادین را در آن اعمال نماید؛ و از آنجایی که ict به عنوان بستری ایده آل در اختیار دیگر صنایع است، پیش بینی آینده ای متفاوت از آنچه که امروز پیش روی خود داریم، کار چندان دشواری به حساب نمی آید. اما برداشته شدن تحریم ها، چگونه قرار است موجب تحول در کشورمان شود؟

این موضوع را از چند جهت می توان مورد تحلیل قرار داد:

شکوفا شدن کسب و کارهای نوپا

استارتاپ ها یا همان کسب و کارهای نوپا، چند سالی می شود که در کشورمان مورد استقبال قرار گرفته اند. اکنون در ایران رویدادهای بسیاری برای حمایت از استارتاپ ها برگزار می شود و حتی مراکز شتاب دهنده ای نیز جهت تسهیل فعالیت کارآفرینان در ایران ایجاد شده است.

اما علیرغم تمام این موضوعات، واقعیت تلخی در مورد جامعه استارتاپی ایران وجود دارد؛ تا کنون هرآنچه که جوانان به دنبالش رفته اند، الگویی بوده است از مدل های موفق کسب و کار در کشورهای دیگر. در واقع می توان چنین گفت که این روزها کمتر کسی پیدا می شود که با ایده ای بدیع، به دنبال راه اندازی فعالیتی متفاوت باشد.

اما چه دلایلی در پس این موضوع نهفته است؟

استارتاپ ها همگی از یک ایده شروع می شوند و ایده ها نیز در اثر تشخیص کمبودها به وجود می آیند. حال به نظر می رسد که در طول سالیان گذشته و بنا به دلایل مختلف، تشخیص کمبود ها توسط کارآفرینان به درستی انجام نشده و همین موضوع سبب شده ایده های ناب در جامعه استارتاپی کشور، شکل نگیرد.

این در حالیست که در اکثر کشورهای پیشرفته جهان، استارتاپ ها هستند که بر روی لبه تکنولوژی حرکت می کنند و با ابداعات خود، علم را به جلو می رانند.

اما با برداشته شدن تحریم و شرایط جدیدی که رقم می خورد، این موضوع می تواند دستخوش تغییر شود. از جمله عوامل مهمی که در این ماجرا تأثیرگذار هستند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پایین آمدن قیمت دلار و بالا رفتن قدرت خرید

دلاری که تا پیش از برجام قیمت 3700 تومانی را نیز تجربه کرد، اکنون با برداشته شدن تحریم ها روندی نزولی در پیش می گیرد. این موضوع باعث می شود علاوه بر بالا رفتن قدرت خرید افراد، قیمت وسایل مختلف نیز با کاهش روبرو شود.

ابزارهای تکنولوژی از جمله وسایلی هستند که بی شک در سبد خرید خانواده ها قرار می گیرند. لپتاپ ها، تبلت ها و تلفن های هوشمند هر یک درگاه هایی هستند که می توانند ما را به دنیای بی کران اینترنت متصل کنند و بی شک فراگیر شدن آن ها، سبب بالا رفتن فرهنگ و دانش جامعه می شود.

و دقیقا زمانی که قشر بیشتری از هموطنانمان لذت تکنولوژی را در زندگی روزمره خود تجربه کنند، جرقه ایده های بدیع نیز در اذهان شکل می گیرد و دقیقاً در همین مقطع است که موج جدیدی از کارآفرینان از راه می رسند و خونی تازه را در رگ های جامعه استارتاپی کشور، به حرکت در می آورند.

ارتباط جهانی، تفکر جهانی

همانطور که پیش تر نیز اشاره کردیم، برداشته شدن تحریم ها باعث می شود ارتباط بهینه ای با دیگر کشورهای جهان شکل بگیرد و این ارتباط سبب می شود کارآفرینان ایرانی دیگر کسب و کار خود را محدود به داخل مرزها ندانند.

چنین باوری باعث می شود نحوه تفکر کارآفرینان و ایده ای که به ذهن آن ها می رسد نیز دستخشو تحول شود. در چنین شرایطی کارآفرینان مجبور می شوند وسیع تر فکر کنند و ایده هایی بیابند که می توانند در سطح جهانی نیز به موفقیت برسند.

بی شک حضور سرمایه گذاران خارجی در ایران نیز می تواند محرک خوبی باشد تا فرایند خلق ایده، با شتاب بیشتری به جلو حرکت کند.

حضور شرکت های خارجی در ایران

با اجرای برجام و لغو تحریم ها، شرکت های خارجی بسیاری دفاتر رسمی خود را در ایران باز می کنند و فعالیتشان را در کشورمان آغاز می نمایند. این موضوع نه تنها از لحاظ اقتصادی می تواند دارای اهمیت باشد، بلکه از جنبه های دیگر نیز مفید واقع می شود.

شرکت های خارجی با حضورشان در ایران، بازار کار گسترده ای ایجاد می کنند و همین موضوع می تواند زمینه ساز پرورش نیروی انسانی متخصص در کشورمان شود.

قطعاً جوانان جویای کار و با استعداد بسیاری در این شرکت ها به استخدام در می آیند. این اتفاق سبب می شود نیروی کار ایرانی با تجربیات بین المللی شرکت ها آشنا شود و دانش بسیار با ارزشی را به دست بیاورد. این نیروی کار در آینده و به سبب تجربیاتی که به دست آورده است، می تواند خود مسبب جریانی جدید در کشورمان شود و فرصت های نابی را رقم بزند.

همکاری با مراکز علمی در سطح جهانی

در نهایت مهم ترین عاملی که می تواند تکنولوژی را در ایران دستخوش تغییر کند، امکان همکاری با مراکز علمی معتبر جهانی است.

بهره برداری از نتایج تحقیقات علمی توسط دانشمندان کشورمان و مطالعه آخرین دستاوردها توسط دانشجویان ایرانی، باعث می شود در زمان صرفه جویی چشمگیری صورت پذیرد. در چنین شرایطی مغزهای کشورمان به جای اینکه درگیر اختراع دوباره چرخ شوند، می توانند وقت خود را در جهت پیاده سازی آن به کار بگیرند و با استعداد بالایی که دارند، تکنولوژی را در ایران دستخوش تحول کنند.

در آخر باید اشاره کنیم که اگرچه با برداشته شدن تحریم ها می توان در کشورمان برای تکنولوژی آینده ای روشن متصور شد، اما باید در نظر داشت که تأثیرگذاری هر یک از موارد اشاره شده در بالا، نیازمند زمان است و اینکه فکر کنیم بلافاصله پس از اجرای برجام شاهد این تغییرات خواهیم بود تصور غلطی به شمار می رود.