-
بوتاکس
چين و چروك‌هاي اطراف چشم و خطوط دور لب‌ها از اولين نشانه‌هاي نزديك شدن به روزگار پيري است؛ نشانه‌هايي كه ظهورشان دلچسب نيست و خبر از سال‌هاي پشت سر گذاشتن جواني و شادابي مي‌دهد. اما گاهي اوقات اين نشانه‌ها زودتر از اينكه انتظارش مي‌رود، گريبان پوست را مي‌گيرند.
اخم كردن به مدت طولاني باعث ايجاد خطوط و چروك‌هاي پوستي بين دو ابرو و گوشه‌هاي چشم مي‌شود. اين چروك‌ها در بالاي ابروها در ناحيه پيشاني نيز پديدار مي‌شوند كه اين روزها در هر سن و سالي ممكن است گريبان پوست را بگيرند، اما چند سالي است كه شيوه‌هاي نويني براي غلبه بر اين پيري زودرس متداول شده است كه هر بار مي‌تواند تا ماه‌ها چين و چروك‌هاي پوست را محو كند.
با تزريق بوتاكس مي‌توان اين خطوط را تا حد زيادي برطرف كرد؛ روشي ساده كه با كمترين درد و بدون جراحي نتيجه آن حاصل مي‌شود. آمپول بوتاكس به راحتي در مطب قابل تزريق است، با اين حال رعايت نكات ريزي در اين روش بسيار اهميت دارد: نقاط تزريق بسيار حساس هستند و نبايد اين تزريق به دست افراد بي‌تجربه صورت بگيرد.
بوتاكس در واقع يك نوع پروتئين خالص است كه از ترشحات نوعي باكتري حاصل مي‌شود، بوتاكس مانع از تاثير امواج عصبي روي عضله شده، بي‌حركتي موقت عضلاني ايجاد مي‌كند. تزريق مقدار كمي از اين ماده در داخل عضلات صورت مانع از انقباض آنها مي‌شود و به اين ترتيب خطوط ناشي از حركت اين عضلات از بين مي‌روند.
[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]از سال 1980 مورد استفاده درماني قرار گرفته است. در ابتدا براي بيماران مبتلا به تنبلي چشمي و تيك‌هاي عصبي چشمي استفاده مي‌شد، اما از سال 1987 متخصصان زيبايي و پوست از بوتاكس به عنوان يكي از بهترين شيوه‌هاي درمان و غلبه بر چين و چروك‌هاي صورت استفاده كردند و بوتاكس به زودي تبديل به ارزان‌ترين شيوه ميان زنان و مردان شد.
با اين حال، اين ماده را تنها بالاي صورت، در ناحيه پيشاني، بين دو ابرو و گوشه‌هاي چشم مي‌توان تزريق كرد و در بقيه نواحي صورت ممنوعيت مصرف دارد. تزريق اين ماده در بقيه نواحي صورت باعث افتادگي پوست مي‌شود و در نتيجه خطوط صورت را عميق‌تر نشان مي‌دهد، يكي از اصلي‌ترين دلايل متداول شدن اين شيوه اين است كه با توجه به ميزان بسيار ناچيز تزريق در زير پوست به وسيله يك سوزن باريك، نيازي به استراحت طولاني بعد از تزريق وجود ندارد.
در واقع عضله فلج شده ديگر نمي‌تواند منقبض شود در نتيجه پوست به حالت استراحت در مي‌آيد و به تدريج خطوط قبلي باز مي‌شوند و چروك جديدي نيز تشكيل نمي‌شود. هرقدر خطوط قبلي عمق كمتري داشته باشند، رد باقيمانده از آنها كمتر خواهد بود. به اين ترتيب ممكن است براي از بين بردن خطوط باقيمانده صورت از روش‌هاي ديگري مانند ليزر، پيلينگ و تزريق مواد پركننده استفاده شود. عضلات ديگر صورت مانند عضلات بالا برنده ابروها كه تحت تاثير اين تزريق قرار نگرفته‌اند به كار خود ادامه مي‌دهند و به اين ترتيب مشاهده مي‌كنيد كه بعد از تزريق ابروها به بالا كشيده خواهند شد.
شروع تاثير دارو روي عضلات از سه تا هفت روز بعد از تزريق است، بيشترين تاثير [Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]تا سه، چهار ماه است كه به تدريج اين اثر افت مي‌كند و عضلات شروع به فعاليت مي‌كنند. بيماران در فواصل مختلف نياز به تزريق مجدد پيدا مي‌كنند. با تكرار تزريق به موقع دارو، عضلات نازك شده و به تدريج تحليل مي‌روند و به اين ترتيب مدت زمان اثر دارو افزايش مي‌يابد.
عوارض اين دارو كم، موقتي و وابسته به محل تزريق دارو است. سوزش و كبودي محل تزريق از جمله اين عوارض هستند كه نياز به انجام اقدام خاصي ندارند و در مدت زمان كوتاهي از بين خواهند رفت. در افرادي كه براي اولين بار اين تزريق را انجام مي‌دهند ممكن است سردرد ايجاد شود كه اين نيز موقتي است و با مصرف فقط استامينوفن مي‌توان آن را كاهش داد. اما داروهايي مانند آسپرين ممكن است كبودي در محل تزريق ايجاد كنند. در موارد بسيار نادر نيز ممكن است افتادگي پلك بروز كند كه اين نيز موقتي است و نيازي به درمان ندارد. كساني كه در محل تزريق دچار عفونت هستند و كساني كه حساسيت مفرط به محتويات بوتاكس دارند و بيماران نورولوژيك مانند als، مياستني گراو و سندرم لامبرت ايتون ممكن است دچار عوارض جدي شوند. همچنين استفاده از بوتاكس در حاملگي، شيردهي و بيماري‌هاي نورماسكولار توصيه نمي‌شود.
غير از بوتاكس راه‌هاي ديگري هم براي از بين بردن چروك‌ها وجود دارد. در واقع بوتاكس با از كار انداختن ماهيچه‌ها، خطوط عميق را برطرف مي‌كند نه خطوط سطحي را. براي از بين بردن خطوط سطحي پوست مي‌توان از كولاژن، گوتكس، پيلينگ، تزريق چربي يا ليزر استفاده كرد. از نظر برخي پزشكان، ليپوساكشن و بوتاكس از جمله كشفيات بزرگ در علم زيباشناسي بوده‌اند. گرچه نزديك به 30 سال است كه بوتاكس كشف شده اما تنها 10 سال است كه در زيبايي مورد استفاده قرار گرفته و به نظر مي‌رسد جايگزين مناسبي براي ليفتينگ و انواع جراحي‌هاست كه در نهايت رضايت فرد را نيز جلب نمي‌كنند. از نظر برخي پزشكان، بوتاكس عوارض جانبي ندارد ولي در نظر برخي نيز بوتاكس روش ناشناخته‌اي است كه تاثيرات درازمدت آن روي بدن مشخص نشده است. به هر حال بوتاكس روش گران‌قيمتي است ولي با اين وجود فروش اين ماده جادويي بسيار بالا بوده به طوري كه از 25ميليون يورو در سال 1993 به 430 ميليون يورو در سال 2002 رسيد.
زيبايي‌اي كه چندان بي‌خطر هم نيست
گروه مدافع حقوق مصرف‌كنندگان از قانونگذاران آمريكا خواسته است تا هشدارهاي سلامتي را در زمينه بوتاكس- سمي كه ميليون‌ها نفر در سراسر جهان براي صاف كردن چين و چروك‌هاي صورت خود از آن استفاده مي‌كنند- افزايش دهد.
به گفته اين گروه، استفاده از اين سم خطرناك براي مصارف زيبايي، فقط براي رفع چين ميان دو ابرو مجاز است.
گروه مدافع «شهروند عمومي» كه «رالف نيدر» نامزد سابق رياست جمهوري آمريكا بودجه آن را تامين كرده است از «سازمان نظارت بر غذا و داروي آمريكا» مصرانه درخواست كرده است كه به دليل عوارض بسيار جدي سم بوتولينوم، از جمله مرگ مرتبط با اين دارو، هشدارهاي خود را در مورد مصرف آن افزايش دهد.
با وجود اين شركت «آلرجن» كه بوتاكس را توليد مي‌كند و به فروش مي‌رساند و «انجمن جراحي پوست آمريكا» كه متشكل از جراحاني است كه از اين محصول استفاده مي‌كنند، هر دو معتقدند كه اعلام هشدارهاي بيشتر در اين زمينه ضرورتي ندارد.
اين گروه حامي مصرف‌كنندگان در بيانيه‌اي اعلام كرد: «سازمان نظارت بر غذا و داروي آمريكا» هشدارهايي را در خصوص خطرات استفاده از اين سم براي بيماران و پزشكان منتشر نكرده است. سم بوتولينوم يك سم طبيعي است كه غذاي در حال تجزيه يافت مي‌شود. اين سم ۴۰ميليون برابر قوي‌تر از سيانيد است. تزريق دوزهاي كم بوتاكس ماهيچه را فلج مي‌كند و حدود چهار تا شش ماه از انقباض ماهيچه جلوگيري مي‌كند كه اين وضعيت براي برطرف كردن موقت چين و چروك‌هاي صورت مطلوب است.
اين سم تحت نام‌هاي تجاري «بوتاكس» يا «ويستيبل»، «ميوبلاك» يا «نروبلاك» و «ديسپورت» به فروش مي‌رسد.
گروه شهروند عمومي در درخواست خود متذكر مي‌شود كه مقامات آمريكا استفاده از اين سم را براي «شمار محدودي» وضعيت‌هاي «درماني» از جمله انقباضات غير ارادي ماهيچه گردن و شانه، چشم‌هاي لوچ، چشمك‌هاي ناشي از انقباض عضلاني و تعرق بيش از حد زيربغل تاييد كرده است.
اين گروه اعلام كرد، تنها مصرف آرايشي كه براي اين سم تاييد شده است براي برطرف كردن موقت چين و چروك‌هاي ميان ابروها است. به گفته گروه شهروند عمومي، در برخي موارد اين سم به ساير قسمت‌هاي بدن گسترش يافته است و عواقب جدي مانند فلج ماهيچه‌هاي تنفسي و بلعيدن دشوار را به دنبال داشته كه احتمالا به ورود غذا يا مايعات به درون دستگاه تنفسي و ريه‌ها منجر شده و باعث ابتلا به ذات‌الريه آسپيراسيون مي‌شود.
اين گروه اعلام كرد كه در فاصله زماني ميان نوامبر سال ۱۹۹۷و دسامبر سال ۲۰۰۶، از ۶۵۸مورد گزارش شده ابتلا به عوارض جانبي ناشي از تزريقات سم بوتولينوم ۱۶نفر جان خود را از دست دادند كه چهار نفر از آنها زير ۱۸ سال سن داشتند. عده زيادي نيز در بيمارستان‌ها بستري هستند و در آنها ضعف عضلاني، مشكلات بلع، عفونت ريه در اثر ورود غذا به ريه و ساير مشكلات تنفسي مشاهده شده است.
در اين بيانيه آمده است، اطلاعات اداره نظارت بر غذا و داروي آمريكا كه اين گروه از آن استفاده كرده، ناشي از گزارش‌هاي داوطلبانه است كه طبق برآوردها فقط ۱۰درصد موارد واقعي را تشكيل مي‌دهد. انجمن جراحي پوست آمريكا كه گروهي متشكل از پنج هزار متخصص است، روز شنبه در بيانيه‌اي اعلام كرد كه اين انجمن از برچسب فعلي بوتاكس كه روي آن نوشته شده است «تنها براي مصرف پزشكان دوره ديده» حمايت مي‌كند.
اين بيانيه افزود: اين گروه معتقد است اطلاعاتي در تاييد لزوم اضافه كردن هشدارهاي بيشتري به برچسب بوتاكس وجود ندارد و بنابراين با درخواست گروه شهروند عمومي مخالف است. شركت آلرجن نيز اعلام كرد هشدار تازه‌اي علاوه بر آنچه قبلا روي برچسب‌هاي بوتاكس وجود داشت، پيشنهاد نشده است. سم بوتوليسم، قوي‌ترين سم موجود در جهان است كه چند گرم آن مي‌تواند به مرگ تمامي مردم جهان منجر شود
