morteza-Book
03-09-2013, 12:31 PM
پندهایی از علامه حسن زاده آملی :
1- سلوك نمازگزار
نمازگزار افتادگان را دستگیرى مى كند، و با بیچارگان مهربانى مى كند، و با مستمندان دلسوزى مى نماید، و با همه فروتنى دارد و خودگذشتگى نشان مى دهد و از دشمنان دین و آیین خدایى چشم مى پوشد.(1)
2- طهارت ظاهرى و باطنى نمازگزار
نمازگزار باید نخست وضو بسازد و تن و پوشاك او پاك باشد تا بتواند در پیشگاه خدایش یار یابد و با او سخن بگوید كه : پاك شو اول و پس دیده بر آن پاك انداز، كم كم آگاه مى شود كه جان نمازگزار هم باید مانند تن و پوشاك او پاك باشد.
و چون جان آدم پاك شده است آنچه كه از او پدید مى آید پاك خواهد بود كه از كوزه همان برون تراود كه در اوست .
پس نمازگزار راستین ، پنهان و آشكار او، درون و بیرون او، دست و دهن او، اندیشه ها و پیشه هاى او، خواسته ها و كار و كوشش او همه پاك اند.(2)
3- راه تهذیب نفس
شایسته است بر تو كه از معاشرت هاى خالى از تعلیم با مردم بكاهى ، به ویژه ثروتمندان و مترفین و دنیا خواهان ، باید آنچه را كه آخرت را از یاد تو مى برد و میل و رغبت به دنیا را در تو ایجاد مى كند، رها كنى ، و با صالحان و پارسایان و اهل عبادت همراه گردى ؛ زیرا این عمل به طور كلى در تهذیب نفس مۆ ثر است.(3)
4- درك فضیلت شب قدر
از امام صادق علیه السلام روایت است كه آن جناب فرمود: هنگامى كه آدمى عملى را انجام مى دهد باید تا مدت یك سال بر آن مداومت داشته باشد،
آنگاه در صورتى كه بخواهد مى تواند از آن عمل دست بكشد و به عمل دیگرى بپردازد و این همه براى آن است كه شب قدر - كه آنچه مورد خواست خداوند است در آن شب مقدر مى گردد - در سال مزبور قرار است و انسان مۆ من با مداومت یك ساله اش موفق به ادراك عمل شب قدر مى گردد.(4)
5- تجلى قرآن در قیامت
رسول الله صلى الله علیه و آله فرمود: قرآن را فرا بگیرید كه قرآن در روز قیامت نزد صاحبش ، یعنى كسى كه آن را یاد گرفته و بدان كار بسته ، در چهره جوانى نیكو روى رنگ برگشته مى آید، پس بدو گوید: من بودم آنكه شبت را بیدار مى داشتم ، و روزهایت را تشنه مى داشتم ، و آب دهانت را خشك مى داشتم ، و اشكت را روان مى داشتم ، هر كجا باشى من با تواءم ، هر بازرگانى در پى بازرگانى خود است ، و من امروز براى تو، در پى بازرگانى سوداگرى ام . مژده دریاب كه كرامتى از خداى - عزوجل - برایت خواهد بود.
پس تاجى آورند و بر سرش نهند و امان به دست راست او عطا شود و جاودانى در بهشت ها به دست چپ او. و به دو حله خلعت پوشانده شود؛ سپس بدو گفته شود: بخوان و قرآن را و بالا برو؛ پس هر بار كه آیتى را قرائت كرد درجه اى بالا رود؛ و پدر و مادرش اگر مۆ من باشند به دو حله خلعت پوشانده شوند. پس از آن بدانان گویند این پاداش شما كه به فرزند خود قرآن تعلیم داده اید.(5)
6- آموختن توحید
فضل بن شاذان از ابن ابى عمیر روایت مى كند: بر سرورم موسى بن جعفر علیه السلام وارد شدم و به او گفتم : اى فرزند پیامبر خدا! توحید را به من بیاموز. فرمود: اى ابو احمد! درباره توحید از آن چه خداى تعالى در كتابش ذكر كرده است ، تجاوز نكن كه هلاك مى شوى.(6)
7- حال عاشقان در نماز
وقتى كه امیر المۆ منین علیه السلام در اثر جنگ ها، پیكان هاى تیر به بدن شریفش فرو مى رفت ، جراح ، هنگامى كه حضرت به نماز مى ایستاد آنها را از بدنش خارج مى ساخت .
چون كه قلب آن جناب در آن هنگام به عالم قدس و جبروت مشغول بود و هیچ گونه احساسى نسبت به درد نداشت ... و چنین است حال عاشقان خداوندى كه از هر گونه نقصى منزه است.(7)
8- توبه جاهل
در روایتى ، زراره از حضرت ابو جعفر، امام باقر علیه السلام نقل كرده است : چون نفس بدین جا رسید و اشاره به گلوى مباركش فرمود: براى عالم توبه نیست ؛ لیك جاهل را توبه باشد.(8)
9- تفاوت عارف و عابد
عابد، كسى است كه (علاوه بر واجبات ) بر انجام مستحبات نیز مواظبت داشته باشد. عارف كسى است كه با فكر خود (با تمام وجود) به عالم جبروت رو كند و بدون وقفه در پى تابیدن نور حق در سر خویش باشد.(9)
10- محبوب ترین عمل
از امام صادق علیه السلام روایت شده كه آن حضرت فرمود: اءحب الاءعمال الى الله عزوجل ماداوم علیه العبد و ان قل ؛(10) محبوب ترین عمل نزد خداوند عزوجل عملى است كه بنده بر آن مداومت داشته باشد هر چند كه آن عمل اندك و ناجیز باشد.
11- مداومت بر عمل
حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: ایاك اءن تفرض على نفسك فریضة فتفارقها اثنى عشر هلالا ؛ مبادا عملى را بر خود واجب كنى و قبل از دوازده ماه آن را ترك گویى.(11)
12- الهى نامه
در الهى نامه گفته ام : الهى ! به حق خودت حضورم ده و از جمال آفتاب آفرینت نورم ده . الهى ! همه از تو دوا خواهند و حسن از تو درد. الهى ! همه گویند بده ، حسن گوید: بگیر.
الهى ! همه برهان توحید خواهند و حسن دلیل تكثیر.
الهى ! اگر چه درویشم ؛ ولى داراتر از من كیست كه تو را دارم ؟ الهى ! در ذات خودم متحیرم تا چه رسد در ذات تو.
الهى ! هر چه بیشتر دانستم نادان تر شدم ، بر نادانى ام بیافزا.
الهى ! گروهى كوكو گویند و حسن هوهو. الهى ! خنك آن كس كه وقف تو شد.
الهى ! همه از مردان مى ترسند و حسن از زیستن كه این كاشتن و آن درویدن .
الهى ! شب پره را در شب پرواز باشد و حسن را نباشد. الهى ! خوشا آنان كه همواره بر بساط قرب تو آرمیده اند.
الهى ! خوشا آنان كه در جوانى شكسته شدند كه پیرى خود شكستگى است .
الهى ! حرف هایم اگر مشوش است از دیوانه پراكنده خوش است . ببخشید كه سبب تضییع اوقات شریف شما شدم . اگر غرض ایتمار امر سركار عالى نمى بود تا بدین حد یك طومار اطاله سخن روا نمى داشتیم .
ترقى و تعالى آن ذات محترم را از فیاض على الاطلاق مسئلت دارم و با دلى آرمیده مى گویم : خوش باش كه عاقبت به خیر است تو را.(12)
13- اجابت دعا حضرت یونس (ع )
از امام باقر علیه السلام روایت شده كه حضرت فرمود: یونس علیه السلام سه روز در شكم ماهى درنگ كرد و در تاریكى هاى سه گانه - تاریكى شكم ماهى ، تاریكى شب ، تاریكى دریا، ندا در داد و گفت : لا اله الا الله انت سبحانك انى كنت من الظالمین ، آنگاه خداوند دعایش را اجابت كرد و سپس ماهى وى را بر ساحل افكند.(13)
14- مداومت بر ذكر یونسى
مرحوم استاد علامه طباطبایى فرمودند كه مرحوم قاضى (استاد آن جناب عارف عظیم و سالك مستقیم حضت آیت الله حاج سید على قاضى تبریزى ) اول دستورى كه مى دادند ذكر یونسى بود لا اله الا الله انت سبحانك انى كنت من الظالمین(14) ، كه در مدت یك سال در وقت خاص به حالت سجده ات باز خوانده شود.(15)
15- توصیه به نماز شب
خداوند سبحان مى فرماید: و من اللیل فتهجد به نافلة لك عسى ان یبعثك ربك مقاما محمودا # و قل رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدتك سلطانا نصیرا.(16)
پاره اى از شب را به نماز خواندن زنده بدار، این نافله خاص تو است ، باشد كه پروردگارت تو را به مقامى پسندیده برساند، بگو: اى پروردگار من ! مرا به راستى و نیكویى داخل كن و به راستى و نیكویى بیرون و مرا از جانب خود پیروزى و یارى عطا كن .
1- سلوك نمازگزار
نمازگزار افتادگان را دستگیرى مى كند، و با بیچارگان مهربانى مى كند، و با مستمندان دلسوزى مى نماید، و با همه فروتنى دارد و خودگذشتگى نشان مى دهد و از دشمنان دین و آیین خدایى چشم مى پوشد.(1)
2- طهارت ظاهرى و باطنى نمازگزار
نمازگزار باید نخست وضو بسازد و تن و پوشاك او پاك باشد تا بتواند در پیشگاه خدایش یار یابد و با او سخن بگوید كه : پاك شو اول و پس دیده بر آن پاك انداز، كم كم آگاه مى شود كه جان نمازگزار هم باید مانند تن و پوشاك او پاك باشد.
و چون جان آدم پاك شده است آنچه كه از او پدید مى آید پاك خواهد بود كه از كوزه همان برون تراود كه در اوست .
پس نمازگزار راستین ، پنهان و آشكار او، درون و بیرون او، دست و دهن او، اندیشه ها و پیشه هاى او، خواسته ها و كار و كوشش او همه پاك اند.(2)
3- راه تهذیب نفس
شایسته است بر تو كه از معاشرت هاى خالى از تعلیم با مردم بكاهى ، به ویژه ثروتمندان و مترفین و دنیا خواهان ، باید آنچه را كه آخرت را از یاد تو مى برد و میل و رغبت به دنیا را در تو ایجاد مى كند، رها كنى ، و با صالحان و پارسایان و اهل عبادت همراه گردى ؛ زیرا این عمل به طور كلى در تهذیب نفس مۆ ثر است.(3)
4- درك فضیلت شب قدر
از امام صادق علیه السلام روایت است كه آن جناب فرمود: هنگامى كه آدمى عملى را انجام مى دهد باید تا مدت یك سال بر آن مداومت داشته باشد،
آنگاه در صورتى كه بخواهد مى تواند از آن عمل دست بكشد و به عمل دیگرى بپردازد و این همه براى آن است كه شب قدر - كه آنچه مورد خواست خداوند است در آن شب مقدر مى گردد - در سال مزبور قرار است و انسان مۆ من با مداومت یك ساله اش موفق به ادراك عمل شب قدر مى گردد.(4)
5- تجلى قرآن در قیامت
رسول الله صلى الله علیه و آله فرمود: قرآن را فرا بگیرید كه قرآن در روز قیامت نزد صاحبش ، یعنى كسى كه آن را یاد گرفته و بدان كار بسته ، در چهره جوانى نیكو روى رنگ برگشته مى آید، پس بدو گوید: من بودم آنكه شبت را بیدار مى داشتم ، و روزهایت را تشنه مى داشتم ، و آب دهانت را خشك مى داشتم ، و اشكت را روان مى داشتم ، هر كجا باشى من با تواءم ، هر بازرگانى در پى بازرگانى خود است ، و من امروز براى تو، در پى بازرگانى سوداگرى ام . مژده دریاب كه كرامتى از خداى - عزوجل - برایت خواهد بود.
پس تاجى آورند و بر سرش نهند و امان به دست راست او عطا شود و جاودانى در بهشت ها به دست چپ او. و به دو حله خلعت پوشانده شود؛ سپس بدو گفته شود: بخوان و قرآن را و بالا برو؛ پس هر بار كه آیتى را قرائت كرد درجه اى بالا رود؛ و پدر و مادرش اگر مۆ من باشند به دو حله خلعت پوشانده شوند. پس از آن بدانان گویند این پاداش شما كه به فرزند خود قرآن تعلیم داده اید.(5)
6- آموختن توحید
فضل بن شاذان از ابن ابى عمیر روایت مى كند: بر سرورم موسى بن جعفر علیه السلام وارد شدم و به او گفتم : اى فرزند پیامبر خدا! توحید را به من بیاموز. فرمود: اى ابو احمد! درباره توحید از آن چه خداى تعالى در كتابش ذكر كرده است ، تجاوز نكن كه هلاك مى شوى.(6)
7- حال عاشقان در نماز
وقتى كه امیر المۆ منین علیه السلام در اثر جنگ ها، پیكان هاى تیر به بدن شریفش فرو مى رفت ، جراح ، هنگامى كه حضرت به نماز مى ایستاد آنها را از بدنش خارج مى ساخت .
چون كه قلب آن جناب در آن هنگام به عالم قدس و جبروت مشغول بود و هیچ گونه احساسى نسبت به درد نداشت ... و چنین است حال عاشقان خداوندى كه از هر گونه نقصى منزه است.(7)
8- توبه جاهل
در روایتى ، زراره از حضرت ابو جعفر، امام باقر علیه السلام نقل كرده است : چون نفس بدین جا رسید و اشاره به گلوى مباركش فرمود: براى عالم توبه نیست ؛ لیك جاهل را توبه باشد.(8)
9- تفاوت عارف و عابد
عابد، كسى است كه (علاوه بر واجبات ) بر انجام مستحبات نیز مواظبت داشته باشد. عارف كسى است كه با فكر خود (با تمام وجود) به عالم جبروت رو كند و بدون وقفه در پى تابیدن نور حق در سر خویش باشد.(9)
10- محبوب ترین عمل
از امام صادق علیه السلام روایت شده كه آن حضرت فرمود: اءحب الاءعمال الى الله عزوجل ماداوم علیه العبد و ان قل ؛(10) محبوب ترین عمل نزد خداوند عزوجل عملى است كه بنده بر آن مداومت داشته باشد هر چند كه آن عمل اندك و ناجیز باشد.
11- مداومت بر عمل
حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: ایاك اءن تفرض على نفسك فریضة فتفارقها اثنى عشر هلالا ؛ مبادا عملى را بر خود واجب كنى و قبل از دوازده ماه آن را ترك گویى.(11)
12- الهى نامه
در الهى نامه گفته ام : الهى ! به حق خودت حضورم ده و از جمال آفتاب آفرینت نورم ده . الهى ! همه از تو دوا خواهند و حسن از تو درد. الهى ! همه گویند بده ، حسن گوید: بگیر.
الهى ! همه برهان توحید خواهند و حسن دلیل تكثیر.
الهى ! اگر چه درویشم ؛ ولى داراتر از من كیست كه تو را دارم ؟ الهى ! در ذات خودم متحیرم تا چه رسد در ذات تو.
الهى ! هر چه بیشتر دانستم نادان تر شدم ، بر نادانى ام بیافزا.
الهى ! گروهى كوكو گویند و حسن هوهو. الهى ! خنك آن كس كه وقف تو شد.
الهى ! همه از مردان مى ترسند و حسن از زیستن كه این كاشتن و آن درویدن .
الهى ! شب پره را در شب پرواز باشد و حسن را نباشد. الهى ! خوشا آنان كه همواره بر بساط قرب تو آرمیده اند.
الهى ! خوشا آنان كه در جوانى شكسته شدند كه پیرى خود شكستگى است .
الهى ! حرف هایم اگر مشوش است از دیوانه پراكنده خوش است . ببخشید كه سبب تضییع اوقات شریف شما شدم . اگر غرض ایتمار امر سركار عالى نمى بود تا بدین حد یك طومار اطاله سخن روا نمى داشتیم .
ترقى و تعالى آن ذات محترم را از فیاض على الاطلاق مسئلت دارم و با دلى آرمیده مى گویم : خوش باش كه عاقبت به خیر است تو را.(12)
13- اجابت دعا حضرت یونس (ع )
از امام باقر علیه السلام روایت شده كه حضرت فرمود: یونس علیه السلام سه روز در شكم ماهى درنگ كرد و در تاریكى هاى سه گانه - تاریكى شكم ماهى ، تاریكى شب ، تاریكى دریا، ندا در داد و گفت : لا اله الا الله انت سبحانك انى كنت من الظالمین ، آنگاه خداوند دعایش را اجابت كرد و سپس ماهى وى را بر ساحل افكند.(13)
14- مداومت بر ذكر یونسى
مرحوم استاد علامه طباطبایى فرمودند كه مرحوم قاضى (استاد آن جناب عارف عظیم و سالك مستقیم حضت آیت الله حاج سید على قاضى تبریزى ) اول دستورى كه مى دادند ذكر یونسى بود لا اله الا الله انت سبحانك انى كنت من الظالمین(14) ، كه در مدت یك سال در وقت خاص به حالت سجده ات باز خوانده شود.(15)
15- توصیه به نماز شب
خداوند سبحان مى فرماید: و من اللیل فتهجد به نافلة لك عسى ان یبعثك ربك مقاما محمودا # و قل رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدتك سلطانا نصیرا.(16)
پاره اى از شب را به نماز خواندن زنده بدار، این نافله خاص تو است ، باشد كه پروردگارت تو را به مقامى پسندیده برساند، بگو: اى پروردگار من ! مرا به راستى و نیكویى داخل كن و به راستى و نیكویى بیرون و مرا از جانب خود پیروزى و یارى عطا كن .