زمان خرید و خوردن شیرینی عید فرا رسیده است. همان شیرینی‌های رنگارنگ و هوس‌انگیزی كه به اعتقاد برخی خانواده‌ها باید همه ظروف شیرینی خانه را تا حد امكان پر و پیمان كند و تمامی انواع شیرینی‌های موجود در قنادی محل را در برگیرد. همان شیرینی‌هایی كه در دید و بازدیدهای عدیده نوروزی كام‌مان را شیرین و خلق‌مان را باز كرده و لذت آنی برایمان فراهم می‌سازد، اما تلخی مشكلات و عوارض دائم آن زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌هاست.

در واقع خیلی سخت است كه با دیدن این شیرینی‌ها میل به خوردن را درخود مهار كنیم، اما به گفته متخصصان علوم تغذیه می‌شود در زمان‌هایی كه بدن كالری كمتری دریافت كرده به حجم كوچكی از آن ناخنك زد.

هنگام خرید شیرینی خشك به طعم و بوی آن توجه كنید

رایج‌ترین شیرینی عید، شیرینی خشك است. شیرینی‌هایی كه در تركیب آن خامه به كار نرفته باشد همچون شیرینی نخودچی، زبان، ساقه عروس، پفكی گردویی یا نارگیلی، كشمشی، گل محمدی و مربایی در گروه شیرینی‌های خشكی است كه ماندگاری طولانی و فسادپذیری اندكی دارد.

این شیرینی‌ها از آرد گندم، شیر، شكر، تخم‌مرغ، روغن‌های مخصوص قنادی و انواعی از بهبوددهنده‌ها و طعم‌دهنده‌ها تهیه شده است.

آردی كه در این نوع شیرینی‌ها به كار می‌رود آرد گندم بدون سبوس بوده و كالری آن دو برابر فرآورده‌های سبوس‌دار است.

برای ترد و پفكی شدن حجم شیرینی‌های خشك از بیكینگ‌پودر كه از مخلوط جوش شیرین، اسیدهای ضعیف و مواد مولد گاز منواكسیدكربن است استفاده می‌شود كه براساس تحقیقات انجام شده، این مواد مولد زخم‌های معده، روده و تنش‌های عصبی است و از همه مهم‌تر اثر عمیقی روی غدد تناسلی زنان دارد و سبب كوچك شدن و ناكارایی تخمك‌ها می‌شود.

همچنین می‌تواند از قدرت جذب كلسیم و آهن بدن نیز بكاهد. در تركیب این بهبوددهنده سدیم مخفی وجود دارد و برای افراد مبتلا به پرفشاری خون محدودیت مصرف دارد.

احساس جمع شدن دهان پس از صرف برخی شیرینی‌ها بخصوص كیك‌ها نشان‌دهنده میزان بالای بیكینگ‌پودر به كار رفته در آن است.

نكته مهم دیگر آن كه بسیاری از قنادی‌ها برای پاسخگویی به افزایش تقاضای شب عید، از ماه‌ها قبل شیرینی‌هایی تهیه و انبار می‌كنند و این خود امكان فساد و كهنگی محصول را بالا می‌برد بنابراین ابتدا شیرینی را از نظر طعم، بو و تازگی تست كرده و انواعی را كه فاقد روكش شكلاتی، مواد رنگی، شكر، اسانس و كرم است به مقدار كم، از قنادی‌های معتبر بخرید.

این را هم بدانید علاوه بر مواد طعم‌دهنده و رنگی، مواد بهبوددهنده، ضدكپك و ضدبیاتی از جمله افزودنی‌های شیمیایی است كه در تركیب اكثر شیرینی‌جات خشك به كار می‌رود.

این مواد برای كودكان، افراد سالمند، خانم‌های باردار و مبتلایان به بیماری‌های خاص مضر است.

آبنبات و تافی تركیبی از اسانس، شكر و رنگ

آبنبات، تافی، پاستیل، شكر پنیر، سوهان عسلی و پولكی از جمله تنقلاتی است كه در ایام نوروز ظروف كوچك شیرینی را اشغال می‌كند.

ساده‌ترین نوع آبنبات از مخلوط شكر و آب همراه افزودنی‌های طعم‌دهنده، رنگ‌دهنده و برخی اسیدهای خوراكی تهیه می‌شود.

آبنبات‌هایی كه رطوبت كم و شكر زیادتری دارد سخت و شكننده و انواعی كه رطوبت زیاد و شكر كمتری دارد در گروه آبنبات نرم قرار می‌گیرد.

در تافی‌ها كه از گروه آبنبات نرم است، علاوه بر شكر و آب از شیر، خامه یا كره استفاده می‌شود.

در پاستیل‌ها هم كه نوعی آبنبات جویدنی است، ژلاتین پایه اصلی آن بوده و در شكر پنیر یا مارشمالو كه نوعی آبنبات خمیری و اسفنجی است، نشاسته و ژله جزء جدایی‌ناپذیر آن محسوب می‌شود.

خوب است بدانید آبنبات‌ها ارزش تغذیه‌ای ندارد و به دلیل آن كه حجم آن را شكر تشكیل می‌دهد مصرف مقدار كم آن چاق‌كننده است البته درمیان آبنبات‌ها، تافی شیری، نارگیلی، خامه‌ای و میوه‌ای اگر حاوی شیرخشك، كره، خامه، پودر نارگیل و كنسانتره برخی میوه‌جات باشد تا حدودی ارزش تغذیـه‌ای داشته، ولی پركالری‌تر از دیـگر آبنبات‌هاست.

این را هم بدانید بیشتر تافی‌ها و آبنبات‌های میوه‌ای از تركیب اسانس، شكر و رنگ‌های سنتزی تشكیل شده است و عصاره میوه در تركیب آنها یافت كمتر می‌شود.

نظر به این‌ كه در آبنبات‌های امروزی از مواد نگهدارنده، پایداركننده، طعم‌دهنده و رنگی به‌وفور استفاده می‌شود اگر خارج از تاریخ مصرف شود، تهدیدكننده سلامت خواهد بود.

گز، انگبین دارد اما...

بیشتر خانواده‌ها بر این باورند گز به دلیل داشتن انگبین‌هایی‌چون شیرخشت، ترنجبین، گز انگبین و عسل یك شیرینی با خواص درمانی فراوان است، اما واقعیت این است به دلیل آن كه استفاده از انگبین‌ها موجب افزایش قیمت محصول می‌شود، بیشتر تولیدكنندگان، شكر و تركیبات دیگری را جایگزین آن می‌كنند.

بنابراین كالری گز بشدت افزایش می‌یابد و محصول از نظر تغذیه‌ای و درمانی ارزش چندانی ندارد البته گزهای كم‌شیرین یا رژیمی سبزرنگی كه این روزها در برخی از قنادی‌ها به فروش می‌رسد از قند‌های طبیعی ضعیف‌شده‌ای چون مانیتول، سوربیتول، ایزومالت و استویا تهیه می‌شود و چون این قندها برای تجزیه شدن نیاز به انسولین ندارد برای افراد دیابتی مناسب است.

اما اگر از گزهای سفارشی كه حاوی شیر خشت و ترنجبین است استفاده می‌كنید، بدانید كه مقوی معده، كبد و كلیه‌ها بوده و باعث لینت مزاج می‌شود. به دفع صفرا كمك می‌كند و تب بر خوبی بوده و خارش بدن را رفع می‌كند.

این را هم بدانید اكثر گزهایی كه به صورت فله‌ای عرضه می‌شود از مواد اولیه نامرغوب تهیه شده و مغزهای پسته و بادام به‌كار رفته در آن آلوده به سم خطرناك و سرطان‌زای آفلاتوكسین است. خطر سوهان تقلبی را جدی بگیرید

سوهان گذشته از طعم دلپذیر، بوی هوس‌انگیزی دارد و نسل جدید آن كه طعم وسوسه‌انگیزتری دارد سوهان با مغزی گز است.

به طور كلی برای تهیه سوهان از آرد گندم نول، جوانه گندم، روغن حیوانی یا گیاهی، شكر و زرده تخم‌مرغ همراه برخی مغزها، هل، گلاب و زعفران استفاده می‌شود.

جوانه گندم و تخم‌مرغ از جمله موادی است كه موجب افزایش ارزش تغذیه‌ای سوهان می‌شود، اما كره و شكر زیاد آن كالری این محصول را چند برابر كرده و موجب افزایش كلسترول بد خون می‌شود.

اما موضوع نگران‌كننده‌تر، رنگ‌ها و طعم‌هایی است كه این روزها برخی تولیدكنندگان به سوهان می‌افزایند.

گل رنگ، زردچوبه، جوهرهای رنگی، پودر كاكائو و پودر زعفران سنتزی از جمله رنگ‌های گیاهی یا شیمیایی غیرمجازی است كه عوارض متعددی را برای كلیه، كبد و مغز ایجاد می‌كند و در كودكان بیش‌فعال موجب تشدید علائم بیماری و افزایش اختلالات رفتاری می‌شود.

این را هم بدانید امكان بسته‌بندی سوهان تقلبی در ظروفی كه نام و نشان كارخانجات معتبر روی آن حك شده باشد، وجود دارد. پس این محصول را از مراكز معتبر و شناخته شده تهیه كنید.

منبع: جام جم آنلاین
بازنشر:takbook.com