عواملی برای نابودی گناهان

یکی از مهم ترین مسائلی که ذهن انسان را به خود مشغول نموده، مسئله رهایی از گناهان و نجات از عذاب ابدی است: «وَ سارِعُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ اْلأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقینَ»؛ «و شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان؛ و بهشتی که وسعت آن، آسمان ها و زمین است؛ و برای پرهیزگاران آماده شده است».(1)


انوار رحمت و مغفرت الهی همواره در حال تابیدن به انسان هاست، اما چگونگی و میزان دریافت این انوار در آن ها متفاوت بوده و به شایستگی و تلاش افراد وابسته است؛ زیرا برای دریافت این انوار قدسی قابلیت قابل نیز لازم است. این قابلیت به معنی دارا بودن شرایط آن است.

ایمان

انسان بدون ایمان، قابلیت دریافت مغفرت و هدایت از سوی خداوند را ندارد: «وَ الَّذینَ عَمِلُوا السَّیِّئاتِ ثُمَّ تابُوا مِنْ بَعْدِها وَ آمَنُوا إِنَّ رَبَّکَ مِنْ بَعْدِها لَغَفُورٌ رَحیمٌ»؛ «و آن ها که گناه کردند و بعد از آن توبه نمودند و ایمان آوردند، (امید عفو او را دارند؛ زیرا) پروردگار تو در پی این کار آمرزنده و مهربان است».(2)
اگر ایمان از دست برود، رابطه انسان با مغفرت یکباره بریده می شود و دیگر بهره برداری از این لطف عظیم امکان نخواهد داشت. زمانی که بر دل آدمی مُهر کفر زده شود، مانند ظرف در بسته ای می شود که اگر در همه اقیانوس های جهان فرو برده شود، قطره ای آب به درون آن نخواهد رفت. وجود چنین فردی همچون شوره زاری می شود که آب رحمت حق در آن به جای گل، بوته های خار پدید می آورد. اگر در شوره زار گل نمی روید، از کمبود باران نیست؛ از قابل نبودن زمین است.
در صورت توبه به سوی درگاه الهی و ایمان به هر آنچه که خدای متعال پذیرش آن را واجب کرده است (وجود باری تعالی پیامبران و اوصیای الهی، ملائکه، معاد و...)، خداوند آن ها را مشمول رحمت و مغفرت خود بگرداند.(3)
خداوند راه بازگشت را بر بنده های خود باز گذاشته و به آن ها امکان استغفار داده تا با توبه به درگاه خداوند از مسیر ناصواب گذشته بازگردند و با استغفار و درخواست عفو، گناهان گذشته آن ها را به طور کل محو نماید

توبه و استغفار

توبه کردن از اعمال بد گذشته و استغفار به درگاه خداوند متعال، یکی دیگر از مسائلی است که غفران الهی را نصیب انسان می کند: « فَانْتَقَمْنا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْناهُمْ فِی الْیَمِّ بِأَنَّهُمْ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ کانُوا عَنْها غافِلینَ» ؛ «سرانجام از آن ها انتقام گرفتیم و آنان را در دریا غرق کردیم؛ زیرا آیات ما را تکذیب کردند و از آن غافل بودند».(4)
خداوند راه بازگشت را بر بنده های خود باز گذاشته و به آن ها امکان استغفار داده تا با توبه به درگاه خداوند از مسیر ناصواب گذشته بازگردند و با استغفار و درخواست عفو، گناهان گذشته آن ها را به طور کل محو نماید.

اعمال نیک

عمل صالح، دل را نرم کرده و مانع رفتن به سوی سیئات می گردد و نیز موجب بخشش گناهان گذشته از سوی خداوند متعال می شود: «إِنْ تُقْرِضُوا اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضاعِفْهُ لَکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللّهُ شَکُورٌ حَلیمٌ»؛ «اگر به خدا قرض ‏الحسنه دهید، آن را برای شما مضاعف می‏ سازد و شما را می‏ بخشد و خداوند شکرکننده و بردبار است».(5)

پرهیز از گناهان کبیره

اگر انسان از بعضی گناهان اجتناب كنند، خدای عزوجل از بعضی دیگر در می‏ گذرد و در ضمن، حین اینكه در آیه شریفه وعده آمرزش داده شده، مؤمنان به ترك گناه دعوت شده اند: «إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَریمًا»؛ «اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می‏ شوید، پرهیز کنید؛ گناهان کوچک شما را می‏ پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می ‏سازیم». (6)
استغفار بندگان شایسته الهی مانند رسول اکرم صلی الله علیه و آله، فرشتگان و مؤمنان پاکدل در پیشگاه خداوند اثر دارد و طالبان مغفرت الهی با توسل به آن ها می توانند از این طریق به غفران ذات اقدس احدیت دست یابند

تبعیت از فرامین الهی

تبعیت از فرمان های الهی موجب ایجاد رابطه محبت آمیز بین خدا و بنده می گردد که این رابطه عاطفی، موجب نزول رحمت و مغفرت شده و گناهان آدمی را نابود می سازد: «قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونی یُحْبِبْکُمُ اللّهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ»؛ «بگو: اگر خدا را دوست می‏ دارید، از من پیروی کنید تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشد و خدا آمرزنده مهربان است».(7)

توسل

استغفار بندگان شایسته الهی مانند رسول اکرم صلی الله علیه و آله، فرشتگان و مؤمنان پاکدل در پیشگاه خداوند اثر دارد و طالبان مغفرت الهی با توسل به آن ها می توانند از این طریق به غفران ذات اقدس احدیت دست یابند: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاّ لِیُطاعَ بِإِذْنِ اللّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّابًا رَحیمًا» ؛ «ما هیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر برای اینکه به فرمان خدا از وی اطاعت شود و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می‏ کردند (و فرمان های خدا را زیر پا می‏ گذاردند)، به نزد تو می ‏آمدند و از خدا طلب آمرزش می‏ کردند و پیامبر هم برای آن ها استغفار می ‏کرد؛ خدا را توبه پذیر و مهربان می‏ یافتند».(8)
منبع : تبیان