کارت صدا یکی از عناصر سخت افزاری استفاده شده در کامپیوتر است که باعث پخش و ضبط  صدا( صوت)  می گردد. قبل از مطرح شدن کارت های صدا ، کامپیوترهای شخصی برای پخش صدا ، صرفا” قادر به استفاده از یک بلندگوی داخلی بودند که از برد اصلی توان خود را می گرفت . در اواخر سال ۱۹۸۰ استفاده از کارت صدا در کامپیوتر شروع و همزمان با آن تحولات گسترده ای در زمینه کامپیوترهای چند رسانه ای ایجاد گردید. در سال ۱۹۸۹ شرکت Creative labs کارت صدای خود را با نام Creative Labs soundBlaster Card عرضه نمود. در ادامه شرکت های متعدد دیگری تولیدات خود را در این زمینه عرضه نمودند.
بخشهای کارت صدا
یک کارت صدا دارای بخش های متفاوت زیر است :
• یک پردازنده سیگنال های دیجیتال (DSP) که مسئول انجام اغلب عملیات( محاسبات ) مورد نظر است .
• یک مبدل دیجتیال به آنالوگ (DAC)
• یک مبدل آنالوگ به دیجیتال(ADC) برای صوت ورودی به کامپیوتر
• حافظه ROM  یا Flash برای ذخیره سازی داده
• یک اینترفیس دستگاههای موزیکال دیجیتالی (MIDI) برای اتصال دستگاه های موزیک خارجی
• کانکنورهای لازم برای اتصال به میکروفن و یا بلندگو
• یک پورت خاص ” بازی” برای اتصال Joystick
اغلب کارت های صدا که امروره استفاده می گردد از نوع PCI بوده و در یکی از اسلات های آزاد برد اصلی نصب می گردند. کارت های صدای قدیمی عمدتا” از نوع ISA بودند. اکثر کامپیوتر های جدید کارت صدا را بصورت یک تراشه و بر روی برد اصلی دارند.
اغلب تولید کنندگان کارت صدا از مجموعه تراشه های مشابه استفاده می نمایند.پس از طراحی تراشه های فوق توسط شرکت های مربوطه تولید کنندگان کارت صدا، امکانات و قابلیت های دلخواه خود را به آنها اضافه می نمایند.
کارت صدا را می توان به یکی از دستگاههای زیر متصل نمود :
•هدفون
• بلندگو (Speaker)
•  یک منبع ورودی آنالوگ نظیر : میکروفن رادیوضبط صوت و CD player
•  یک منبع ورودی دیجیتال نظیر CD-Rom
• یک منبع آنالوگ خروجی نظیر ظبط صوت
• یک منبع دیجیتال خروجی نظیر CD-R
عملیات کارت صدا
یک کارت صدا قادر به انجام چهار عملیات خاص در رابطه با صدا است :
• پخش موزیک های از قبل ضبط شده ( از CD  فایل های صوتی نظیر mp3 و یا Wav ) بازی یا DVD
• ضبط صدا با حالات متفاوت
• ترکیب نمودن صداها
• پردازش صوت های موجود
عملیات دریافت و ارسال صوت (صدا) برای کارت صدا از طریق بخش های DAC و ADC انجام می گیرد. پردازش های لازم و مورد نیاز بر روی صوت توسط DSP  انجام می گیرد و بدین ترتیب عملیات اضافه ای  برای پردازنده اصلی کامپیوتر بوجود نخواهد آمد.
تولید صوت
 صوت در واقع نوعی سیگنا ل آنالوگ(قیاسی)است زیرا به صورت یک موج پیوسته روی میدهد.پردازش سیگنال خای قیاسی برای رایانه لازم است زیرا این سیگنالها دایما در حال تغیر هستند.در نتیجه لازم است که سیگنالهای قیاسی به شکل بیتهای دیجیتال(رقمی)ترجمه شوند.عمل ترجمه سیگنالهای قیاسی به بیتهای رقمی توسط وسیله ای به نامADC یا مبدل قیاسی رقمی صورت می گیرد.سیگنالهای صوتی رقمی باید مجددا به سیگنالهای قیاسی تبدیل شوندتا انها را بتوان از طریق بلندگو پخش کرد.سخت افراز مترجم این عمل راDAC یا مبدل رقمی قیاسی مینامند.از طرف دیگر برای پردازش داده ها صوتی رقمی از یک پردازنده داده های صوتی به نام DSP یا پردازنده سیگنالهای رقمی استفاده می شود.صدای رقمی به فضای ذخیره ای زیادی روی دیسک نیاز دارد.بر این اساس به جای ذخیره صدای آن را ایجاد می کنند.عملیات ساخت صدا را شبیه ساز صوتی (ترکیب)می نامند.شبیه سازی صوتی به روشهای زیر صورت می گیرد:
۱)روش اف ام (مدولاسیون بسامد)
۲)روش جدول موج(صدای موجی
۳)روش میدی
۴)روش نمونه سازی فیزیکی

فرض کنید، قصد داشته باشیم که از طریق میکروفن صدای خود را به کامپیوتر انتقال دهیم . در این حالت کارت صدا یک فایل صوتی با فرمت wav را ایجاد و داده های ارسالی توسط میکروفن در آن ذخیره گردند. فرآیند فوق شامل مراحل زیر است :
۱ – کارت صدا از طریق کانکتور میکروفن سیگنال های پیوسته و آنالوگی را دریافت می دارد.
۲ – از طریق نرم افزار مربوطه نوع دستگاه ورودی برای ضبط صدا را مشخص می نمائیم .
۳ – سیگنال آنالوگ ارسالی توسط میکروفن بلافاصله توسط تراشه مبدل آنالوگ به دیجیتال (ADC) تبدیل و یک فایل حاوی صفر و یک تولید می گردد.
۴ – خروجی تولید شده توسط ADC در اختیار تراشه DSP برای انجام پردازش های لازم گذاشته می شود. DSP توسط مجموعه دستوراتی که در تراشه دیگر است برنامه ریزی برای انجام عملیات خاص می گردد. یکی از عملیاتی که DSP انجام می دهد فشرده سازی داده های دیجیتال بمنظور ذخیره سازی است .
۵ – خروجی DSP با توجه به نوع اتصالات کارت صدا در اختیار  گذرگاه داده کامپیوتر قرار می گیرد.
۶ – داده های دیجیتال توسط پردازنده اصلی کامپیوتر پردازش و در ادامه برای ذخیره سازی در اختیار کنترل کننده هارد دیسک گذاشته می شوند. کنترل کننده هارد دیسک اطلاعات را بر روی هارد و بعنوان یک  فایل ضبط شده صوتی ذخیره خواهد کرد.
 شنیدن صوت
مراحل گوش دادن  به صوت به شرح زیر می باشد ( برعکس روش گفته شده در ارتباط باضبط صوت):
۱ – داده های دیجیتال از هارد دیسک خوانده شده و در اختیار پردازنده اصلی قرار می گیرند.
۲ – پردازنده اصلی داده ها را برای DSP موجود بر روی کارت صدا ارسال می دارد.
۳ – DSP داده های دیجیتال را ازحالت فشرده خارج می نماید.
۴ – داده های دیجیتال غیرفشرده شده  توسط  DSP  بلافاصله توسط مبدل دیجیتال به آنالوگ(DAC)  پردازش و یک سیگنال آنالوگ ایجاد می گردد. سیگنال های فوق از طریق هدفوق  یا بلندگو قابل شنیدن خواهند بود.
 
ارتقای یک کارت صوتی :

اگر کارت صوتی فاقد یکی از موارد زیر باشد باید کارت صوتی را ارتقا دهیم :
پخش صداهای موجود در جدول موجی  MIDI
صدای سه بعدی موضعی  POSITIONAL
پردازش صدای         16 WAVE    بیتی ۴۴٫۱ KHZ
سازگاری با     SOUND BLASTER

اگر چه هر کدام از این ویژگیها انگیزه ای مناسب برای ارتقای کارت صوتی است ، ولی می توان با احتیاط و وسواس بیشتری تصمیم گیری نمود.
برخی از کارتهای صوتی دارای رابطهایی برای اضافه کردن کارتهای افزودنی با قابلیت جدول موج
MIDI    هستند. این کارتها ، کارت فرعی یا     DAUGHTER CARD    نامیده می شوند. همچنین می توان کارتهای     ISA    جداگانه ای  خریداری نموده و برای افزایش کارایی صوتی سیستم آنها را به کارت صوتی سازگار با     SOUND BLASTER  فعلی اضافه کرد.

چند انتخاب ممکن برای ارتقای سیستم صوتی کامپیوتر در زیر آمده است:
oارتقای کارت صوتی
oنصب یک کارت فرعی دارای جدول موج     MIDI
oنصب یک کارت ISA    دارای جدول موج    MIDI
oاضافه کردن     RAM    برای گسترش صداهای مربوط به جدول موج   MIDI
در هنگام  خرید کارت صدا به چه نکاتی باید توجه کرد :

به دلیل این که مادر بردهای جدید دارای کارت صدا به صورت سر خود می باشند ، بنابراین دیگر نیازی نیست که کارت صدا را به صورت جداگانه ای خریداری نمود . جز در مواردی که برای کارهای حرفهای از کارت صدا استفاده می شود .
اغلب     SOUND BLASTER    و    ADLIH دو نوع استاندارد اختصاصی برای کارت های صدا
 وجود دارد . استاندارد سازگاری دارند . با توجه به این که کارت صوتی نباید با این استاندارد به     SOUND BLASTER  کارتهای صوتی با راه اندازی خاصی نیاز داشته باشد.
به غیر از استانداردهای ذکر شده ، استاندارد های دیگری هم وجود دارند. اکثر برنامه های کاربردی صوتی برای محصولاتی نوشته می شوند که عمومیت دارند . برای همین بیشتر سازندگان ، کارت های صوتی خود را تحت این دو استاندارد می سازند.
بیشتر بازی های تحت     DOS    از کارتهای صوتی با استاندارد های ساوند بلاستر ، ساوند بلاستر ۱۶ و ساوندبلاستر پرو استفاده می کنند.
در حال حاضر بیشتر سی دی رام ها دارای فیش ورودی هدفون یا بلندگو هستند . بدین ترتیب می توان از صداهای آنها استفاده کرد .
اما در صورتی که صدای بهتری می خواهید می توانید از  کارت صدا استفاده نمایید.