بازدید
علامه مجلسی (رحمه الله علیه) در مورد اعتقاد به بهشت و دوزخ مینویسد: «اعتقاد به معاد جسمانی از ضروریات دین اسلام است و منکر آن کافر و مخلد در جهنم میباشد و حشر جسمانی آن است که حق تعالی اجزای بدنهای مکلفین را بعد از مردن، در قیامت جمع میکند و ارواح ایشان بعد از جدایی از بدنها، باقی میماند و در قیامت ایشان را به جزای عقاید و اعمال نیک و بد ایشان میرساند و اکثر آیات کریمه قرآن صریح این معانی صریح هستند و قابل تأویل نیستند. و آنچه در آیات و اخبار متواتره از احوال قیامت، مثل حساب و میزان و صراط و حوض و کوثر و شفاعت و دادن نامههای اعمال به دست راست و چپ، و برطرف شدن نور کواکب و ریختن آنها از آسمان، و شق شدن و پیچیدن آسمانها، به همه اینها اعتقاد باید کرد. و ایضاً اعتقاد به بهشت و دوزخ جسمانی واجب است و از ضروریات دین اسلام است و انکار آنها یا تأویل کردن به بهشت و دوزخ روحانی کفر است و کسی از فرق مسلمانان انکار این امور نکرده است مگر قلیلی از ملاحده فلاسفه و حکماء که ایشان حشر جسمانی را انکار کردهاند…، (البته) بعضی از مؤمنان را با لذتهای جسمانی، لذتهای روحانی (نیز) میباشد که از آن اعظم باشد، و بعضی از کافران را با عقابهای جسمانی عقوبات روحانی باشد که از آنها شدیدتر باشد.
انواع انسانها
انسانها بر سه دستهاند:
دسته اول: معاندین و دشمنان خدا و اهل بیت علیهمالسلام و کفار و مشرکین و مفسدین و منحرفان عقیدهای هستند که احتمال هدایت و برگشت آنها به دین و معنویات وجود ندارد و بخاطر ذات خرابشان یا مداومت آنها بر گناه و فساد، روحشان مرده است و هر چقدر هم نصیحت بشوند و سعی در بیدارشان بشود هیچ تأثیری در بیداریشان از خواب غفلت ندارد و هیچوقت هم درست نمیشوند. ایشان بعد از مردن، در قبرشان یا در برهوت یا در سایر جاهایی که مخصوص عذاب است، عذاب میشوند و تا قیامت در عذاب خواهند بود و در قیامت حکم به خلدشان در آتش جهنم خواهد شد و از جهنم برزخی به جهنم اصلی وارد میشوند.
اگر کسی به گناه و غفلتهای خود ادامه بدهد امکان دارد که روحش بمیرد.
اگر خدای ناکرده عقاید کسی نادرست باشد ولو تاحدی تزکیه نفس هم کرده باشد در عین حال به دلیل مهم بودن عقیده، دچار عذاب میشود.
دسته دوم: کسانی هستند که دارای عقاید درست و صحیحی میباشند و در صراط مستقیم اهل بیت (علیهم السلام) تزکیه نفس کرده و به کمالات روحی و مقام خلوص رسیدهاند، که اینها در همین دنیا عالم ملکوت و تمام حقایق را مشاهده مینمایند.
ایشان میتوانند در همین دنیا خدمت حضرات اهل بیت (علیهم السلام) و ارواح اولیای خدا برسند و از آنها استفاده معنوی، علمی و …. نمایند. در همین دنیا، بهشت و بهشتیان و عذاب جهنمیان و ملائکه و اجنه و ملکوت آسمانها و زمین را مشاهده و درک مینمایند و از حکمت الهی بهرهمند میباشند. و بعد از مرگ هم بهرههای معنویشان بسیار افزونتر شده و تا قیامت در ناز و نعمت و آرامش معنوی خواهند بود و از پل صراط قیامت مانند برق میگذرند و به حکم صریح قرآن بدون هیچ حسابی به بالاترین درجه بهشت حقیقی یعنی مصاحبت و همنشینی با اهل بیت (علیهم السلام) وارد شده و لحظهای هم در قیامت معطل نمیشوند.
کسانی که صفات و کارهای خوبشان بیشتر از صفات و کارهای بدشان میباشد در بهشت علام برزخ زندگی میکنند و روحشان آزاد است و به همه جا میروند و در عین حال هم مشغول تزکیه نفس میباشند.
دسته سوم: کسانی هستند که اعتقاداتشان صحیح است ولی اعمال و تزکیه نفسشان کامل نیست و در خواب غفلت هستند. و همینطور جهال و مستضعفین فکری و مکانی و زمانی.
این دسته وقتی که مردند، تا قیامت متوجه هیچچیز نمیشوند و به خواب یا بیهوشی طولانی فرو میروند. در روز قیامت سر از خواب برداشته و وارد صحرای محشر میشوند، صحرایی گرم و سوزان با عطش فراوان و فشارهای غیرقابل تحمل؛ و بنا بر روایات بقدری فشار و گرما زیاد است که عرقها جمع شده و تا زانوها و رانهای مردم، بالا میآید. قیامت بنا بر آیات و روایات ۵۰ هزار سال طول میکشد. که باید در این مدت تمام کسانی که خواب بودهاند و کسانی که خود را به مقام مخلصین نرساندهاند، به کوچکترین ذره از اعمالشان چه حلال و چه حرام، جواب پس بدهند یعنی هم در کارهای حلالی که انجام دادهاند باید محاسبه بشوند و در کارهای حرامی که انجام دادهاند باید جزای خود را ببینند، و همچنین باید خودشان را از کلیه صفات رذیله، منزه و پاک کنند، تا بتوانند وارد بهشت شوند. زیرا ممکن نیست کسی که حتی سر سوزنی در نفس او، اخلاق رذیله وجود داشته باشد به بهشت وارد گردد.
فشار قبر و فشار جان کندن و عذابهای عالم برزخ برای بعضی از مؤمنین وجود دارد که باعث پاک شدن آنان از گناهان میگردد.
عدهای که وارد بهشت میشوند هم دارای درجات متفاوتی میباشند و درجات آنها بستگی به مقدار صفات حمیده روحی و اعمال صالح و نیکوی آنها دارند.
عدهای فقط در این حد میباشند که از نعمتهایی قبیل حورالعین، قصرها، میوهها، غذاها، درختان، باغها و غیره بهرهمند شوند.
عدهای دیگر هم هستند که علاوه بر این نعمتها، از نعمت و لذت بسیار والا و عظمای وصال خداوند متعال و مصاحبت با چهارده معصوم (علیهم السلام) بهرهمند میباشند و هر روز و هر لحظه در سیر محبت و معرفت الهی پیش میروند و معرفت و محبت خویش را افزایش داده و به مدارج عالیتر صعود مینمایند.
انواع بهشتهای جهان آخرت
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «خداوند هشت بهشت دارد که بر روی یکدیگر قرار گرفتهاند، اولی: بهشت نعیم، دوم: خلد، سوم: قرار، چهارم: عدن، پنجم جنهالمأوی، ششم: فردوس و آن یاقوت زرد است و بر کنگرههای آن هزارپایه از یاقوت قرمز است که اندازه آن پانصد سال راه است و بر هر پایهای غرفه و قصری است از لؤلؤ سفید و اندازه هر قصر یک روز اسبسوار راه است، بین هر دو قصر صحنها و فضاهایی است که اسبان زین کرده آمادهاند و صاحبان آن سوار شوند و هر جا بخواهند میروند، و اهل هر بهشتی، اهل هر بهشتی، اهل بهشت دیگر را میبیند و اهل فردوس اهل بهشت غرف اعلی را میبینند. و اسم دو بهشت دیگر: دارالسلام و دارالنور است.»
امام باقر(علیهم السلام) «بهشتهایی که حق تعالی در قرآن یاد فرموده است عبارتند از: جنت عدن و جنت الفردوس و جنت نعیم و جنت المأوی. در میان این بهشتها، خدا را بهشتهای دیگر نیز هست. به مؤمن از جنتها و باغستانها آنقدر که بخواهد میدهند که در آنها تنعم میکند به هر روش که بخواهد.
هر چیز که مؤمن در بهشت خواهد، طلب کردنش همین است که بگوید: «سبحانک اللهم»، همینکه این را گفت خادمان اقدام مینمایند و آنچه را که او میخواهد را بدون طلب نزد او حاضر میسازند. چنانچه حق تعالی میفرماید: «گفتار آنها در بهشت این است که: خداوندا! منزهی تو! و تحیت آنها در آنجا سلام است.» مراد آن است که آنچه را طلب نمودند و برای ایشان حاصل شد و از آن لذت خود را یافتند از جماع و خوردن و آشامیدن. بعد که فارغ شدند، شکر الهی را بجای میآورند.»
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «حصار بهشت یک خشت از طلا و یک خشت از نقره و یک خشت از یاقوت است و به جای گل در میان آن، مشک خوشبو بکار بردهاند و کنگرههای آن حصار، از یاقوت سرخ و سبز و زرد است. درهای بهشت مختلف است و عبارتند از:
بابالرحمه که از یاقوت سرخ است!.
بابالصبر در کوچکی است که یک لنگ از یاقوت سرخ است و حلقه ندارد!.
باب الشکر که از یاقوت سفید است و دو لنگ دارد و وسعت آن در پانصد سال راه است و آن در را صدایی است که میگوید: خداوندا! اهلم را به من برسان!. و باب البلاء که مردمی که در دنیا به بلاهایی مانند مصیبتها، دردها، مرضها و خورده و… مبتلا گردیدهاند از آن در داخل میشوند و از یاقوت زرد است و یک لنگ است. و بسیار کم است کسی که از این در داخل شود، زیرا که پاداش بلاها را به اعتراض و جزع ضایع میکنند!.
اما در بزرگ! پس بندگان شایسته خدا که ترک دنیا کردهاند و از محارم الهی ورع داشتهاند و پیوسته بسوی خدا رغبت داشتهاند و خدا را انیس خود ساختهاند، از آن در داخل میشوند!. چون داخل بهشت شدند به کشتیهایی مینشینند و در دو نهر عظیم بهشت سیر و سیاحت میکنند و آن کشتی از یاقوت است و آن چیزی که کشتی را بوسیله آن میرانند، از مروارید است!. در آن کشتیها ملائکه از نور هستند و جامههای سبز بسیار سبز در بر دارند!
(اسم آن نهر) جنت المأوی است و جنت عدن در وسط آن واقع است و دیوارش از یاقوت سرخ و سنگریزهاش از مروارید است!.
بهشت دیگری هم بنام جنت الفردوس هست. دیوار و غرفههای آن همه از نوری است که حقتعالی خلق فرموده است!»
امام باقر (علیه السلام) فرمودند:«چهار بهشت میباشند، دو بهشت مخصوص مقربان است، چنانچه حقتعالی فرموده است: «برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشتی است.»
مراد از کسی که از مقام پروردگارش بترسد، کسی است که هر شهوت از شهوات (حرام) دنیا که برای او پیش آید، چون عذاب حق تعالی را به خاطر آورد ترک کند و به طرف هیچ معصیت نرود و خوف الهی بر او غالب باشد. پس این دو بهشت برای سابقان و صدیقان و مقربان است.
دو بهشت دیگر برای سایر مؤمنان است، چنانکه خداوند متعال فرموده است: «پایینتر از این دو بهشت دو باغ بهشت دیگر نیز هست.» پایینتر به حسب فضیلت مراد است نه به حسب مکان، یعنی در خوبی به آن دو بهشت نمیرسند، و این دو بهشت برای اصحاب یمین یعنی شیعیان امیرالمؤمنین و ائمه طاهرین (علیهم السلام) است که در قیامت، نامه آنها را به دست راستشان میدهند و ایشان را در جانب راست عرش باز میدارند. نام یکی از این دو بهشت، جنتالنعیم و نام دیگری جنتالمأوی است. در این چهار بهشت انواع میوهها به عدد برگ درختان و ستارههای آسمان موجود میباشد، و حصاری بر دور آنها کشیده شده است که طولش پانصد سال راه است. خشتهای آن از طلا و نقره و مروارید و یاقوت است، و بجای گل در میان خشتها، مشک و زعفران به کار رفته است.
کنگرههای آن از نور است که میدرخشد و دیوارش از نهایت جلا و صفا عکس صورت را نشان میدهد!. بر آن حصار، هشت دروازه میباشد که هر دروازه، دارای دو در میباشد و مسافت ما بین درها یک سال راه به دویدن دونده تندور میباشد.
زمین بهشت به جای سنگ، نقره صاف، و خاکش، ورس و زعفران است، و ورس علفی است خوشبو مانند زعفران. خاکروبهاش مشک، و سنگریزهاش مروارید و یاقوت است. تختهای آن از مروارید و یاقوت است، چنانچه حق تعالی فرموده است: «آنها بر تختهایی که صف کشیده و پیوسته است قرار دارند.» میان تختها و کرسیها را از ترکهای مروارید و یاقوت بافتهاند و بر آنها حجلههایی از مروارید و یاقوت که از پر سبکتر و از حریر نرمتر است نصب کردهاند!
بر روی آن حجلهها، فرشهایی بر روی یکدیگر انداختهاند که ارتفاعش به قدر شصت غرفه از غرفههای دنیا است، چنانچه حق تعالی فرموده است: «وفرشهای پربها»! همچنین حق تعالی فرموده است: « بر تختهای بهشتی تکیه کرده و به زیباییهای بهشت مینگرند.» مراد از «ارائک»، آن کرسیها و تختهایی است که حجلهها بر آنها ترتیب دادهاند و مؤمنان بر آنها تکیه زدهاند، و بسوی نعمتهای بهشت نظر میکنند.»
حضرت علی فرمودند: « بهشت دارای درجههایی است که بر یکدیگر برتری دارد و دارای منازلی است که با هم تفاوت دارد، نعمتهای آن از بین نمیرود، هر که در آن جای گرفت، دیگر بیرون نخواهد شد و پیر نمیشود و ساکن در آن فقیر نمیگردد.»
امام باقر(علیه السلام) میفرماید: «بدرستی که برای بهشت هشت در است»، « بر بالای درهای بهشت نوشته شده است: صدقه ده اجر دارد، ولی وام دادن هیجده پاداش دارد.»
مقایسه بهشت با دنیا
پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله و سلم) فرمودند: « یک وجب از بهشت بهتر است از دنیا و آنچه که در آن باشد»
«هر چیزی از دنیا شنیدنش بزرگتر از دیدنش هست ولی چیزهای آخرت دیدنش بزرگتر از شنیدنش میباشد.»
حضرت علی (علیه السلام) میفرمایند: «اگر با چشم دل به سوی آنچه برای شما از بهشت توصیف میشود نظر افکنید مسلماً روح شما از آنچه در این دنیاست از شهوات، لذتها، زیورها و منظرهای حرام دوری می گزینید.
همیشگی بودن بهشت
در بهشت نعمتهای بهشتی همیشگی و ابدی است و بهشتیان هیچوقت از آن خارج نمیشوند. قرآن میفرماید: « اما آنها که خوشبخت و سعادتمند شدند، جاودانه در بهشت خواهند ماند، تا آسمانها و زمین برپاست، مگر آنچه پروردگارت بخواهد، بخششی است قطع نشدنی!.»
هوای بهشت
رسول اکرم (صلی الله و علیه و آله و سلم) در مورد هوای بهشت فرمودند: «هوای بهشت پیوسته مانند هوای ما بین طلوع صبح تا طلوع آفتاب است و از آن بسیار نیکوتر و خوشایندتر است.»
عظمت و وسعت بهشت
قرآن میفرماید: « بسوی مغفرت و بخشش پروردگار و بهشتی که عرض آن آسمانها و زمین است بشتابید»
امام باقر (علیه السلام) فرمودند: « گمان نیک به خداوند خود داشته باشید! بدرستی که بهشت را هشت در است و عرض هر دری، چهل ساله راه میباشد»
امام باقر (علیه السلام) فرمودند: « بهشت عدن، قصری است از یکدانه لؤلؤ. در آن شکاف و شکستگی نیست و میشود همه مسلمانان در آن جمع شود. برای آن یک میلیون در است و هر دری از زبرجد و یاقوت است و دوازده میل، بزرگی آن است، در آن وارد نمیشود مگر پیامبر یا راستگو یا شهید یا دوست خدا».
جبرئیل خواست در بهشت سیاحت کند، آنقدر پرید تا خسته شد، خدای تعالی تا سه مرتبه بر بالش افزود که هر بالی از او بین خافقین را پر میکند. به قصری رسید.
حوریهای پرسید: «اراده کجا داری؟»
گفت: « میخواهم بهشت را سیاحت کنم.»
گفت: « آنچه که پریدهای هنوز از ملک من بیرون نرفتهای و قصر من در وسط باغ من است و مرا خدای تعالی برای ابراهیم خلیل بخاطر سخاوتش، خلق کرده است.»
امام صادق (علیه السلام) فرمودند:«حق تعالی بهشتی به قدرت خود خلق فرموده است که هیچ چشمی آن را ندیده و هیچ مخلوقی بر آن مطلع نگردیده است. پروردگار عالم هر صبح آن بهشت را میگشاید و به آن میفرماید: شمیم و بوی خوش خود را بر اهل بهشت بیشتر بفرست.»
فرزند دار شدن بهشتیان
شخصی از پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله و سلم) پرسید: آیا اهل بهشت دارای فرزند میشوند؟
حضرت فرمودند: « اگر بخواهند به لحظهای برای آنان فرزد شود به هر صورت که بخواهند»
زنان دنیا در بهشت
قرآن میفرماید: « برای بهشتیان همسرانی بلندمرتبه میباشد. ما آنها را آفرینش نوینی بخشیدیم و همه را دوشیزه و باکره قرار دادیم، زنانی که تنها به همسرشان عشق میورزند و خوش بیان و فصیح و هم سن و سالند. اینها همه برای اصحاب یمین است.»
در ذیل آیه « ما آنها را آفرینشی نوینی بخشیدیم» منقول است:
« زنان دنیا به مانند حورالعین وارد بهشت میشوند و هر گاه شوهرانشان با آنان نزدیکی کنند باکره باشند و مورد پسند آنان باشند بطوریکه شوهران، عاشق آنان باشند.»
از امام صادق (علیه السلام) از تفسیر آیه « در آن باغهای بهشتی زنان نیکو خلق و زیبایند» پرسیده شد.
ایشان فرمودند: « ایشان زنان مؤمن عارف شیعهاند که داخل میشوند و ایشان را به مؤمنان تزویج مینمایند.»
و آنجا که فرموده است: « حوریانی که در خیمههای بهشتی مستور و پنهانند.» مراد حوریان بهشتیاند که در نهایت سفیدی بوده و کمرهای ایشان باریک است و در میان خیمههای در و یاقوت و مرجان نشستهاند و هر خیمه چهار در دارد و بر هر دری هفتاد دختر باکره رسیده ایستادهاند که دربان ایشانند. و هر روز از خدا کرامتی برای ایشان میرسد و ایشان را برای این بیشتر خلق فرموده که مؤمنان را به ایشان بشارت فرماید.»
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: « زنان بهشت رشک نمیبرند و حائض نمیشوند و بدخویی نمیکنند.»
مؤمن ساعتی به زنان دنیا و ساعتی به حورالعین مشغول است و همه آنها را خشنود میکند.
شرط ورود به بهشت: ایمان و عمل و تزکیه نفس
قرآن میفرماید: « هر کس با ایمان نزد خدا آید، و اعمال صالح انجام داده باشد چنین کسانی درجات عالی دارند. باغهای جاویدان بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است، در حالی که همیشه در آن خواهند بود، این است پاداش کسی که خود را تزکیه و پاک نماید.»
« کسانی که ایمان آوردهاند و اعمال صالح انجام دادند را وارد باغهایی از بهشت میکند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است، در حالی که کافران از متاع زودگذر دنیا بهره میگیرند و همچون چهارپایان میخورند و سرانجام آتش دوزخ جایگاه آنهاست.»
« این (بهشت) چیزی است که به شما وعده داده میشود و برای کسانی است که بسوی خدا باز میگردند و پیمانها و احکام او را حفظ میکنند. آن کس که از خداوند رحمان در نهان خشوع دارد و با قلبی پر انابه در محضر او حاضر شود.
( به آنان گفته میشود:) به سلامت وارد بهشت شوید، امروز روز جاودانگی است.
هر چه بخواهند در آنجا برای آنها هست، و نزد ما نعمتهای بیشتری است.»
« آنها که امانتها و عهد خود را رعایت میکنند، و آنها که به ادای شهادتشان قیام مینمایند، و آنها که بر نماز مواظبت میدارند. آنان در باغهای بهشتی گرامی داشته میشوند.»
« کسی که از مقام پروردگار خویش بترسد و نفس خود را از هوسها بازدارد پس بدرستیکه جایگاه او بهشت خواهد بود.»
« متقین در سایههای (درختان بهشتی) و در میان چشمهها قرار دارند.
و در آنجا میوههایی از آنچه مایل باشند وجود دارد.
( به آنان گفته میشود:) بخورید و بنوشید گوارایتان باد! اینها در برابر اعمالی است که انجام میدادید! ما اینگونه نیکوکاران را پاداش میدهیم.
وای در آن روز بر نکذیب کنندگان»
« کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و در برابر آن تکبر ورزیدند، هرگز درهای آسمان به رویشان گشوده نمیشود و هیچگاه داخل بهشت نخواهند شد مگر اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد! اینگونه گنهکاران را جزا میدهیم.»
یعنی هرگز اینها وارد بهشت نمیشوند زیرا هرگز شتر از سوراخ سوزن رد نمیشود.
قصرهای بهشتی
قرآن میفرماید: « کسانی را که ایمان آوردند و اعمال خوب انجام دادند در غرفهها و کاخهای بهشت جایگزین گردانیم.»
«کسانی که تقوای الهی پیشه کنند، برای آنان غرفهها و قصرهایی بنا شده که بر روی آنها نیز غرفههایی قرار دارد و از زیر آنها نهرها میگذرد.»
رسول اکرم (صلی الله و علیه و آله و سلم) فرمودند: « حقتعالی در بهشت، عمودی از یاقوت سرخ آفریده است که بر سر آن هفتاد هزار قصر قرار دارد و در هر قصری هفتاد هزار غرفه است. خداوند آنرا برای کسانی خلق کرده است که در دنیا بخاطر خدا با یکدیگر دوستی کنند و به دیدن یکدیگر روند»
رسول اکرم (صلی الله و علیه و آله و سلم) فرمودند: « بنای بهشت خشتی از طلا و خشتی از نقره و ملاط آن از مشک و خاک آن زعفران و سنگریزه آن لؤلؤ و یاقوت است. هر که وارد بهشت شود متنعم خواهد بود و هیچگاه ناامید نشود و همیشه هست و هرگز لباسها و جوانی او کهنه نشود»
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: « دیده آدمی در طلای بهشت نفوذ میکند آنچنانکه در شیشه نفوذ میکند!
پس آنچه در اندرون آن هست از بیرون دیده میشود!
و این طلا برتر از در و یاقوت است و در و یاقوت برتر از طلا است.»
ادامه مطلب + دانلود...