فارسي - صفحه 4 از 113 - پایگاه دانلود رایگان کتاب | دانلود کتاب

کتاب “انفجار ریاضیات” ترجمه فارسى از کتابى است که انجمنهاى ریاضى فرانسه منتشر کرده اند. ه

متن زیر ترجمه متن درج شده در پشت جلد چاپ فرانسه کتاب است.

«ولى به چه درد میخورد؟»: این پرسش را غالباً دانش آموزان با معلمین خود در میان میگذارند.

هنگامى که این سوال از دهان بچه هاى کم سن و سال در می آید کاملاً معقول و قابل قبول است، ولى وقتى از زبان افراد بالغ و متصدى مسئولیتهاى اجتماع شنیده میشود، نه تنها تعجب انگیز بلکه تاسف آور است.
درطول زمان، همواره ریاضیات با سایر فعالیتهاى انسانى، از جمله فعالیتهاى ادارى، فنى، علمى و فرهنگى ارتباط داشته است. اما از حدود ۳۰ سال پیش، شاهد یک انفجار واقعى در زمینه تعداد حوزه هایى هستیم که پیشرفته ترین پژوهشهاى ریاضى از ملزومات آنها هستند.
از کدنگارى گرفته تا پردازش تصویر، از فروشهاى مزایده اى گرفته تا صنایع هوانوردى، از دیسکهاى نورى گرفته تا تلفن همراه، از فیزیک و از بینهایت کوچک گرفته تا ژنتیک مولکولى ، از دنیاى اقتصاد و امور مالى گرفته تا فناورى عالى ، از دنیاى آکادمیک تا جهان صنعت، کاربردهاى ریاضیات، از شمار بیرون است و طیفى بیش از پیش وسیع را در برمیگیرد. در جهت عکس، مسائل مطرح شده در دنیاى تکنولوژى، دنیاى امور مالى و دنیاى ژنتیک، که فقط به ذکر آنها براى اختصار بسنده میکنیم، به شکل دو جانبه موجب میشوند که نظریه هاى جدیدى در ریاضیات ابداع شوند و گسترش یابند.
مقالات مختلف این کتاب میخواهند به وضوح نشان دهند که حضور ریاضیات در همه عرصه ها در دنیاى امروز رو به افزایش است، و در عین حال نباید فراموش کرد که ریاضیات به عنوان  نظامى که سرچشمه دقت و شادمانى است از ملاحظات فلسفى و از آثار و بدایع هنرى نیز الهام میگیرد.

مساله چیستى زمان از زیباترین و درعین حال بغرنج ترین مسائل فلسفى به شمار مى رود. از دیرباز فلاسفه براى شکافتن این مبحث از طبیعیات مدد مى جستند و در حال حاضر نیز بدون استمداد از یافته هاى علم فیزیک امکان بحث جدى در این زمینه وجود ندارد. در این نوشتار سعى شده است بطور بسیار فشرده گزیده اى از آراء گوناگونى که در خصوص چیستى زمان در طول تاریخ مدون فلسفه ارائه شده است، مرور شود و با توجه به نتایج اخذ شده از نظریه هاى جدید فیزیکى، میزان معرفت ما به طبیعت زمان تا حدودى روش گردید.

همه ما در خلال تجربیات زندگى روزمره خود با سؤالاتى در خصوص زمان مواجه شده ایم، مانند اینکه: گذشته ما به کجا رفته است و آینده ما چگونه خواهد بود؟ پدیده هاى پیش پا افتاده اى مانند یادآورى آنچه که اصطلاحا گفته مى شود به گذشته تعلق دارد، یا خواب دیدن رویدادهایى که در آینده اتفاق مى افتند، هر انسانى را با این سؤال سهل و ممتنع رو در رو مى سازد که گذشته، حال و آینده چه نسبتى با یکدیگر دارند و اساسا نسبت وقایع با زمان چگونه نسبتى است؟ این گونه پرسشها، هر چند با اختلافاتى در صورت بندى آنها و مراتبى از سادگى و پیچیدگى، تقریبا براى هر کسى مطرح شده است. حاصل این اندیشه ورزیها در باب زمان به صورت اسطوره ها، داستانها و باورهاى مردمى گوناگون در فرهنگهاى مختلف بشرى ظاهر شده است. اساطیر یونانى، اعتقادات دینى ایرانیان باستان، قصه ها و مثل ها و افسانه هاى اقوام مختلف، همگى حکایت از تاثیر فراوان اندیشه زمان در ابعاد فکرى و فرهنگى انسانها دارند. حتى کمتر رؤیاى کودکانه اى را مى توان یافت که کاملا فارغ از تفنن هاى زمانى باشد.

از آن جا که به نظر مى رسد پدیده هایى مانند: خواب دیدن یا یادآورى رویدادهاى گذشته و نیز درک گونه گونى و تغییرات ظاهرى جهان اطراف، از آغاز خلقت آدمى همزاد وى بوده است، این ادعا گزافه نخواهد بود که: پرسش از زمان و مسائل پیرامون آن، به عنوان موضوعاتى که بلافاصله از تحلیل این پدیده ها رخ مى نمایند، از ابتداى پیدایش اندیشه بشر، در تفکر وى جاى گرفته است. اگر تفکر فلسفى را کوششى ناب براى پى بردن به حقایق جهان آفرینش بدانیم، بى گمان تفکر در باب زمان از اصیل ترین انواع تفکر فلسفى خواهد بود. جاى بسى شگفتى است که پرسشى این چنین کهن و دیرینه، اکنون نیز مانند یک سؤال بدیع و تازه در اذهان مردم جلوه گرى مى کند.

علوم تجربى به میدان دارى دانش فیزیک به عنوان اخلاف حکمت طبیعى، توصیف و تفسیر پدیده هاى جهان را به عهده گرفته اند. توصیفاتى که فیزیک در خصوص جهان ارائه مى نماید بر اساس مفاهیم و عواملى نظیر زمان، مکان و جرم بنا شده اند. این عوامل به صورت موجوداتى ریاضى، بدون این که از چند و چون آنها چندان سخنى به میان آید، در روابط ریاضى فیزیک وارد مى شوند. به این ترتیب فیزیک، پدیده ها را با دقت ریاضى وصف مى کند و در عین حال این توصیفات به جهت ابهام مفاهیم اساسى شان به کلى مبهم مى باشند. رفع ابهام از این مفاهیم – و از جمله مفهوم زمان – باید در حوزه اى خارج از حوزه فیزیک، یعنى در عرصه فلسفه علم صورت پذیرد.

در این کتاب نگارنده مى کوشد از یک سو مباحثى را که در خصوص چیستى زمان طرح شده اند، در حد امکان، در تاریخ فلسفه ردیابى کند و مهمترین نکاتى را که در این باره مى یابد، دسته بندى نموده و با روالى منطقى ارائه نماید، و از سوى دیگر به بررسى تغییر نگرش انسان به مساله زمان در سایه کشفیات جدید علم فیزیک و تبیین باورهاى نوین ناشى از این کشفیات بپردازد