طلب بخشش - پایگاه دانلود رایگان کتاب | دانلود کتاب

چگونه توبه کنیم و چگونه از پروردگار آمرزش بخواهیم؟
توبه آداب خاصى دارد که اگر شخص توبه کننده به آنها عمل کند، به‏استجابت نزدیکتر خواهد بود. در روایات ذیل بخشى از این آداب رامى‏خوانیم؛ مانند: وقت توبه و طلب آمرزش که در سحر باشد وبلافاصله‏بعداز ارتکاب گناه یا در همان روز و در هنگام طلوع فجر و غروب‏خورشید انجام شود، و هر زمانى که از او گناهى سرزند، استغفار کند هرچند آن گناه بارها هم از او تکرار شده باشد و هر چند بعداز بیست سال،وهر موقعى که مصیبتى بر انسان وارد مى‏شود هم باید استغفار کند، زیرا آن‏مصیبت یکنوع یادآورى و هشدار براى اوست، و شخص مؤمن از فرصتهااستفاده مى‏کند و استغفار مى‏جویدو عمل صالح انجام مى‏دهد پیش از آنکه‏فرصت فوت شود، و مستحبّ است در هر روز هفتاد بار استغفار کند،مخصوصاً در زمانى که علائم مرگ هم در وجود او بروز مى‏یابد، و شخص‏مؤمن همواره خویشتن را مورد محاسبه و ارزیابى قرار مى‏دهد تا توبه‏کند، زیرا او بخوبى آگاه است که ایام عمر او چگونه مى‏گذرد و لذا همیشه‏استغفار و توبه و انجام عمل صالح را ادامه مى‏دهد، مخصوصاً وقتى که‏عمر او به ۴۰ سالگى برسد، امّا در پنجاه سالگى باید طورى خود را محاسبه‏کند که گویا در حالت احتضار است.
شخص مؤمن همیشه، پس از ارتکاب بدیها به کارهاى نیک روى‏مى‏آورد، و بر انجام عمل صالح حرص مى‏ورزد، زیرا مى‏داند که عملش ازاو جدا نمى‏شود در آن زمان که مال، ثروت و فرزند همگى از او جدامى‏شوند. شخص مؤمن سخت مى‏ترسد از اینکه پرونده اعمالش به‏حضرت رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله عرضه شود و لذا در راه خیر تمام تلاش و کوشش‏خود را به کار مى‏بندد:
۱ – پیامبر خداصلى الله علیه وآله فرمود:
»إنّ للَّه فضولاً من رزقه ینحله من شاء من خلقه، واللَّه باسط یده عند کلّ فجرلمذنب اللیل هل یتوب فیغفر له، ویبسط یده عند مغیب الشمس لمذنب النهار هل یتوب‏فیغفر له«(239).
خداوند زیاده هایى در رزق قرار داده که آنها را مى‏بخشد به هرکه اراده کند ازخلقش، و خداوند در هر سپیده دمى دست خود را براى گناهکار شب باز مى‏کند که آیااو توبه مى‏کند تا او را بیامرزد، و همچنین در هنگام غروب آفتاب دست رحمت خود رابراى گناهکار در روز باز مى‏کند که آیا توبه مى‏کند تا او را ببخشد.«
۲ – امام صادق‏علیه السلام فرمود:
»إنّ اللَّه یحبّ العبد المفتن التوّاب ومن لا یکون ذلک منه کان أفضل«(240).
»خداوند بنده امتحان شده توبه کننده را دوست دارد و اگر کسى گناه نکند
تا احتیاج به توبه هم پیدا نکند بهتر است.«
۳ – باز هم امام صادق‏علیه السلام فرمود:
»إنّ المؤمن لیذنب الذنب فیذکر بعد عشرین سنه، فیستغفر منه فیغفر له، وإنّمایذکره لیغفر له، وإنّ الکافر لیذنب الذنب فینساه من ساعته«(241).
»مؤمن گناهى را مرتکب مى‏شود و بعداز ۲۰ سال به یاد مى‏آورد و استغفار مى‏کندو خدا هم او را مى‏بخشد. به یقین او که به یاد مى‏آورد براى این است که آمرزیده شود.امّا کافر مرتکب گناه مى‏شود ولى از همان لحظه فراموش مى‏کند.«
باز هم امام صادق‏علیه السلام فرمود:
»إنّ اللَّه إذا أراد بعبد خیراً فأذنب ذنباً أتبعه بنقمه ویذکّره الاستغفار«(242).
»خداوند اگر خیر بنده‏اى را بخواهد، وقتى که او گناهى مرتکب مى‏شود، وى راگرفتار مصیبتى مى‏کند تا آمرزش خواستن و استغفار کردن را به یادش بیاورد.«
۵ – امام صادق‏علیه السلام فرمود:
»کان رسول اللَّه ‏صلى الله علیه وآله یتوب إلى اللَّه عزّ وجلّ فی کلّ یوم سبعین مرّه . قال الراوی:أکان یقول: استغفر اللَّه وأتوب إلیه؟ قال: لا، ولکن کان یقول: أتوب إلى اللَّه. قال الراوی:إنّ رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله کان یتوب ولا یعود ونحن نتوب ونعود، قال: اللَّه المستعان«(243).
»پیامبر خداصلى الله علیه وآله در هر روز، هفتاد بار )باز مى‏گشت( به سوى خدا مى‏کرد.«راوى گفت: آیا آن‏حضرت »استغفر اللَّه واتوب الیه« مى‏گفت؟ فرمود: »نه، ولى‏مى‏گفت: »اتوب إلى اللَّه.« راوى گفت: پیامبر خدا وقتى که به سوى خدا روى مى‏آورددیگر از او برنمى‏گردانید امّا ما پس از روى آوردن به خدا دوباره از او باز مى‏گردیم.حضرت فرمود: »از خداوند باید یارى خواسته شود.«
۶ – امام باقر و یا امام صادق‏علیهما السلام فرمود:
»إنّ اللَّه عزّ وجلّ قال لآدم‏علیه السلام: جعلت لک أنّ من عمل من ذرّیّتک سیّئه ثمّ استغفرغفرت له، قال: یا ربّ زدنی؟ قال: جعلت لهم التوبه أو بسطت لهم التوبه حتى تبلغ‏النفس هذه. قال: یا رب حسبی«(244).
»خداوند عزّ وجلّ به آدم گفت: من براى تو قرار دادم که اگر کسى از نسل تو،گناهى مرتکب شد سپس استغفار جست، من او را مى‏بخشم. آدم گفت: پروردگارا!بیشتر کن. خداوند فرمود: براى آنان توبه قرار دادم، یا گستردم براى ایشان توبه راتا زمانى که جان به گلو برسد. آدم گفت: پروردگارا! مرا بس است.«
۷ – امام باقرعلیه السلام فرمود:
»إنّ رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله دعا رجلاً من الیهود وهو فی السیاق إلى الإقرار بالشهادتین فأقرّبهما ومات، فأمر الصحابه أن یغسّلوه ویکفّنوه ثمّ صلّى علیه، وقال: الحمد للَّه الذی أنجى‏بی الیوم نسمه من النار«(245).
»پیامبر اسلام مردى از یهود را که در حال جان دادن بود، دعوت کرد که اقرار به‏شهادتین کند پس او اقرار کرد و مُرد. پیامبر صحابه را دستور داد که او را غسل دهندو کفن کنند، سپس بر او نماز خواند و فرمود: ستایش خدایى را که امروز بخاطر من،بنده‏اى را از آتش نجات بخشید.«
۸ – حضرت على‏علیه السلام فرمود:
»إنّ اللَّه عزّ وجلّ إذا أراد أن یصیب أهل الأرض بعذاب قال: لولا الذین یتحابّون‏بجلالی، ویعمرون مساجدی، ویستغفرون بالأسحار، لأنزلت عذابی«(246).
خداوند وقتى بخواهد اهل زمین را عذابى برساند مى‏فرماید: اگر نبود کسانى که‏بخاطر جلال من به همدیگر محبّت مى‏ورزند، و مساجدم را آباد مى‏کنند، و در سحرهااستغفار مى‏جویند، عذاب خود را نازل مى‏کردم.
۹ – حفص بن غیاث مى‏گوید: از امام صادق‏علیه السلام شنیدم که مى‏فرمود:
»إن قدرت أن لا تُعرف فافعل، وما علیک أن تکون مذموماً عند الناس إذا کنت ‏محموداً عند اللَّه. ثمّ قال: قال أبی علی بن أبی طالب‏علیه السلام: لا خیر فی العیش إلّا لرجلین:رجل یزداد فی کلّ یوم خیراً، ورجل یتدارک منیّته بالتوبه«(247).
»اگر مى‏توانى که بین مردم شناخته نشوى، پس همان کن، و باکى بر تو نیست که‏اگر بین مردم نکوهیده باشى در حالیکه در نزد خدا ستوده هستى.« سپس فرمود:»پدرم على بن ابیطالب‏علیه السلام فرمود: در زندگى خیرى نیست مگر براى دو شخص:شخصى که در هر روز بر خیر او افزوده مى‏شود، و شخصى که با توبه به استقبال‏مرگ مى‏رود.«
۱۰ – امام صادق‏علیه السلام فرمود:
»من استوى یوماه فهو مغبون، ومن کان آخر یومیه خیرهما فهو مغبوط، ومن کان‏آخر یومیه شرّهما فهو ملعون، ومن لم یر الزیاده فی نفسه فهو إلى النقصان، ومن کان إلى‏النقصان فالموت خیر له من الحیاه«(248).
»کسى که دو روزش مساوى باشد او مغبون و زیان دیده است، و کسى که آخرین‏دو روزش، بهترین آن دو باشد، بر او باید غبطه خورد، و کسى که آخرین دوروزش، بدترین آن دو باشد، او ملعون است، و کسى که در خود پیشرفتى نبیند، اوبه سوى کاستى در حرکت است، و کسى که به سوى کاستى باشد، مرگ براى او بهتراز زندگى خواهد بود.«
۱۱ – باز هم امام صادق‏علیه السلام فرمود:»إنّ العبد لفی فسحه من أمره ما بینه وبین أربعین سنه، فإذا بلغ أربعین سنه أوحى اللَّه‏عزّ وجلّ إلى ملکیه قد عمّرت عبدی هذا عمراً فغلّظا وشدّدا وتحفّظا واکتبا علیه قلیل‏عمله وکثیره وصغیره وکبیره«(249).
»در کار انسان تا زمانى که زیر چهل سال است آسان گرفته مى‏شود، امّا زمانى‏که به چهل سالگى رسید خداوند به دو فرشته خود وحى مى‏کند که: بنده من عمر خودرا کرده است، از این به بعد بر او سخت بگیرید و او را زیر نظر داشته باشید، کم وزیادو کوچک و بزرگ عمل او را بنویسید.«
۱۲ – امام صادق‏علیه السلام فرمود:
»ثلاث من لم تکن فیه فلا یرجى خیره أبداً: من لم یخش اللَّه فی الغیب، ولم یرع فی‏الشیب، ولم یستح من العیب«(250).
»سه چیز اگر در کسى نباشد، هیچ وقت خیر او امید نمى‏رود: کسى که خدا را درنهان نترسد، کسى که در پیرى پروا نکند، و کسى که از عیب شرم نکند.«
۱۳ – امام‏علیه السلام فرمود:
»إذا بلغ العبد ثلاثاً وثلاثین سنه فقد بلغ أشدّه، وإذا بلغ أربعین سنه فقد بلغ منتهاه،فإذا طعن فی واحد وأربعین فهو فی النقصان، وینبغی لصاحب الخمسین أن یکون کمن کان‏فی النزع«(251).
»وقتى بنده سى و سه ساله شود، به اوج قدرت و رشد خود رسیده، و وقتى به‏چهل برسد به آخرین حدّ قدرت و رشد خود رسیده، و از چهل و یک سالگى، او روبه‏نقص و ضعف است و براى شخص پنجاه ساله شایسته است که مانند کسى باشد که‏در حال جان دادن است.«
۱۴ – پیامبر اسلام‏صلى الله علیه وآله فرمود:
»اتّق اللَّه حیثما کنت، و خالق الناس بخلق حسن، وإذا عملت سیّئه فاعمل حسنهتمحوها«(252).
»هر جا باشى خدا را بپرهیز، و با مردم با اخلاق نیک رفتار کن، و اگر گناهى‏مرتکب شدى، حسنه‏اى انجام بده تا گناه را محو کند.«
۱۵ – حضرت على‏علیه السلام فرمود:
»إنّ ابن آدم إذا کان فی آخر یومٍ من أیام الدنیا وأوّل یوم من أیام الآخره، مثّل له ماله‏وولده وعمله، فیلتفت إلى ماله فیقول: واللَّه إنّی کنت علیک حریصاً شحیحاً، فما لی‏عندک؟ فیقول: خذ منّی کفنک. قال: فلیتفت إلى وُلْده فیقول: واللَّه إنّی کنت لکم محبّاًوإنّی کنت علیکم محامیاً فماذا عندکم؟ فیقول: نؤدّیک إلى حفرتک نواریک فیها. قال:فیلتفت إلى عمله فیقول: واللَّه إنّی کنت فیک زاهداً، وإن کنت لثقیلاً، فیقول: أنا قرینک‏فی قبرک ویوم نشرک حتى اُعرض أنا وأنت على ربّک«(253).
»فرزند آدم زمانیکه در آخرین روز از دنیا و اوّلین روز از آخرت قرار گیرد، مال وفرزند و عمل او برایش مجسّم مى‏شود. پس به سوى مالش توجّه مى‏کند و مى‏گوید:به خدا سوگند من براى تو حریص و بخیل بودم براى من چه مى‏توانى بکنى؟ پس مال‏مى‏گوید: از من کفنت را بگیر. سپس روى به جانب فرزندانش مى‏کند و مى‏گوید: به‏خدا سوگند من دوستدار شما بودم و از شما حمایت مى‏کردم براى من چه کارمى‏توانید انجام دهید، فرزندان مى‏گویند: تو را در میان گورت سپرده و در آن تو رامى‏پوشانیم. پس توجّه به عملش مى‏کند و مى‏گوید: من در رابطه با تو بى‏توجّهى‏کردم، اگرچه تو سنگین بودى. پس عمل مى‏گوید: من همراه تو هستم در قبرت‏وروزى که محشور شوى، تا من و تو بر پروردگارت عرضه شویم.«
۱۶ – امام صادق‏علیه السلام فرمود:
»تعرض على رسول اللَّه‏صلى الله علیه وآله، أعمال العباد کلّ صباح، أبرارها وفجّارها،فاحذروها. وهو قول اللَّه عزّ وجلّ: )وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ(۲۵۴)وسکت«(255).
»اعمال بندگان در هر صبح بر رسول خدا عرضه مى‏شوند، اعمال نیکان و بدان،پس مواظب باشید. خداوند مى‏فرماید: »و بگو عمل کنید پس خدا و پیامبرش عمل شمارا مى‏بینند« پس ساکت شد.
توبه در زندان های جمهوری اسلامی ایران
توبه در ارتباط با گناه معنا می یابد و آن پشیمانی از گناه و بازگشت به سوی خدا است .                                                                                                                                                                                                                   
برجستگی بار معنایی اعتراف در این کلمه به دلیل نقش مهم آن و آئین مربوط به آن است
در اسلام توبه لزوما بخشودگی را به همراه نمی آورد. قران در قبال مواردی که به گناهان کبیره معروف است، شدت عمل و مجازات های سنگینی را فرمان می دهد. 
با این همه مکررا مسلمانان و مومنین را به توبه فرا می خواند و به آنها وعده بخشش از طرف خدا می دهد.( ۴) تکرار و تاکید بر موضوع گناه و توبه، به ایجاد و تحکیم رابطه بندگی در مقابل خدا و رسولانش می انجامد.
محمد غزالی توبه حقیقی را از توبه مصلحتی متمایز می سازد و برای آن سه شرط قائل است : آگاهی به گناه ندامت. وقتی آگاهی از عمق وجود باشد، درد و عذاب روحی در پی دارد. تاسف از عملی که باعث دور شدن از خدا شده بود ، ندامت است. –
تصمیم به دوری از اعمال گناه آمیز و جبران آن(۵) توبه در اسلام امری دواطلبانه و رابطه ی بین خدا و فرد نیست. امر به معروف و نهی از منکر وظیفه هر مسلمانی و مجازات و تعیین صحت و پذیرش توبه در حوزه اختیارات حکام دینی است. توبه در زندان های حکومت اسلامی ایران تنها یک پدیده ی مذهبی نیست پدیده ای سیاسی نیز هست. مذهبی است چرا که موضع گیری در قبال حکومت با موضوع ایمان و بی ایمان سنجیده می شود و مخالفت با حکومت به ویژه با اصل ولایت فقیه مقابله با اسلام و خدا و در مقوله گناه قلمداد می گردد. پس برای پاک شدن از گناه و دوری از آن نیاز به توبه است یعنی ندامت و بازگشت به سوی خدا. اما توبه هم چنین یک امر سیاسی است چرا که رویه ای است برای سرکوب و ارعاب. توبه نفی حق دگراندیشی است.
در زندان، حاکمان اسلام گرا، که “ارشاد گناه کاران” را وظیفه دینی خود می دانند، با دست بازتری عمل می کنند تا در جامعه که بهر حال ملاحظات و محدودیت هایی را ناگزیز می سازد. مجریان ارشاد در زندان، از رئیس زندان و حکام شرع گرفته تا بازجوها و نگهبانان، برای وادار ساختن زندانی به توبه و کاربست آن ضدانسانی ترین شیوه ها را حق مسلم خود می دانند. توبه از ویژگی های زندان اسلامی است. برای داشتن تصویری از زندان اسلامی، نگاهی داریم به زندان در دهه ۶٠، به زندانی القا می شد که در
گذشته انسانی فاسد و گناهکار بوده و عمل او، گو خواندن کتابی یا اعلامیه ای مخالف رژیم بوده باشد- خیانت بوده است. زندانیان وادار می شدند در حضور دیگران اعتراف کنند که انگیزه پیوستن شان به گروه های مخالف پیروی از هواهای نفسانی بوده و حالا در زندان به راه راست هدایت شده اند. اعتراف کنندگان تنها توابین نبودند. این “مصاحبه” ها و اعتراف ها برای کسانی که محکومیت شان تمام شده بود. پیش شرط آزاد شدن از زندان بود.
و برای کسانی که محکوم به مرگ بودند شانسی به حساب می آمد برای زنده ماندن  .
همان طور که اشاره رفت شرط نهایی توبه جبران گذشته است می گویند تنها “اعتراف به گناه” و “ندامت کافی نیست عمل تواب باید توبه اش را اثبات کند. در دهه ۶٠، مقامات زندان با دستاویز “جبران گذشته گناه آلود” قربانیان خود، تواب ها، را به ضدانسانی ترین رفتارها وامی داشتند : توطئه علیه دیگر زندانی ها. بسیاری از تواب ها به چنان درجه از پستی سوق داده شدند که همکار و همزبان بازجوها و نگهبانان قرار گرفتند. برای اثبات خلوص شان، حتی وادار شدند که شلاق بدست گیرند و در مراسم اعدام همکاری کنند. هدف این بود که هر گونه رابطه عاطفی تواب با گذشته اش قطع شود و هرچه بیشتر از هویت و تعلقات گذشته اش بگسلد. می دانستند هر چه این گسست قاطع تر و خشن تر باشد و همراه با انتقام از تعلقات گذشته، که تبلورش دیگر زندانی ها و به ویژه زندانیان سرموضعی بودند، راه بازگشت به گذشته بسته تر می شود.