یک متخصص ریه با اشاره به عوارض ناشی از شوینده‌ها، گفت: گاز ناشی از مواد اسیدی شوینده‌ها نه تنها راه‌های هوایی بدن را شدیدا تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه عوارض بدی را برای چشم و پوست به همراه دارد.

دکتر علی معینی در گفت وگو با خبرنگار بهداشت ودرمان ایسنا منطقه کرمانشاه، با بیان مطلب فوق و با اشاره به افزایش مصرف شوینده‌ها در ایام عید، اظهار داشت: بعد از مصرف مواد شوینده بخصوص جوهر نمک و وایتکس (به علت دارا بودن ترکیبات اسیدی در آنها) گاز کلری از آنها متصاعد می‌شود که در صورت استنشاق این گاز، راه‌های هوایی بدن شدیدا تحت تاثیر قرار گرفته و در آنها ورم و التهاب ایجاد می‌شود.

وی افزود: در صورت افزایش این ورم و التهاب در درازمدت فرد به ناراحتی‌ها و التهاب‌های خطرناک ریوی مبتلا خواهد شد.

وی با اشاره به این که شدت بروز عارضه ناشی از شوینده‌ها بستگی به طول مدت تماس فرد با این مواد شیمیایی دارد، اظهار داشت: چنانچه این مدت کم باشد عوارض کمتری را برای فرد در بردارد، ولی به هر حال مشکلات تنفسی برای بیمار ایجاد می‌کند که عمدتا به صورت تنگی نفس و سرفه بروز می‌کند.

این فوق تخصص ریه افزود: گاهی مواقع ممکن است علائم شدت پیدا کرده و به صورت بروز تب و لرز که معمولا در سه مرحله اتفاق می‌افتد خود را نشان دهد که در مرحله اول فرد بعد از تحریکات عصبی به مدت شش تا هفت ساعت تب و لرز دارد، در مرحله دوم عوارض در فرد بیشتر طول می‌کشد و حدود سه تا چهار هفته به صورت سرفه، خلط گلو، تنگی نفس و تب و لرز در فرد دیده می شود و در حالت مزمن نیز این علائم بیشتر از سه هفته طول کشیده و کم کم رو به بهبودی می رود.

معینی، بر شکل دیگری از عوارض تنفسی شوینده‌ها اشاره و خاطرنشان کرد: در دراز مدت(بعد از چند ماه) حالت تنگی نفس که در فرد به صورت خفیف بروز کرده بود به شدت افزایش پیدا می کند و عوارض در فرد شدت می یابد.

وی گفت: در افرادی که مبتلا به مشکلات تنفسی مثل برونشیت و یا آسم هستند، علائم به علت کاهش مقاومت بدن در آنها با شدت بیشتری بروز خواهد کرد، راه‌های هوایی دچار التهاب می‌شوند و فرد همیشه احساس تنگی نفس دارد و این التهاب گاهی اوقات با بروز عفونت همراه است، ممکن است برونشیت و یا آسم فرد تشدید و در نهایت در صورت شدت علائم، نارسایی مزمن تنفسی و ریوی (که نادر است) در فرد دیده شود که در تمام موارد توصیه می‌شود، افراد سریعا به پزشک مراجعه کنند تا اقدامات پزشکی به موقع برای آنها انجام شود.

این فوق تخصص ریه، چشم و پوست را از دیگر نقاط در معرض خطر ناشی از شوینده‌ها دانست و تصریح کرد: ممکن است التهاب در ناحیه ملتحمه چشم افرادی که در معرض گاز کلر ناشی از مواد اسیدی شوینده‌ها قرار دارند، ایجاد شود و حتی پوستشان نیز به علت تماس مستقیم با مواد شیمیایی خشک شده و در ناحیه بیرونی پوست ممکن است التهاب دیده شود.

وی استفاده از دستگاه تهویه در محیط کار با شوینده‌ها، استفاده از ماسک، باز بودن پنجره‌ها، استفاده از دستکش و عینکهایی که مانع از انتشار این مواد به داخل چشم می‌شوند را مهمترین مواردی ذکر کرد که باید به شدت مورد توجه قرار گیرند.

معینی گفت: هنگام کار با مواد شوینده چنانچه پوست یا چشم فردی با مواد تماس پیدا کرد بهتر است سریعا با آب شست و شو داده تا مانع از بروز عوارض بیشتر در این قسمت از بدن شوند.

این فوق تخصص ریه افزود: متاسفانه دستگاه تنفسی مخاط به گونه‌ای است که وقتی استنشاق صورت بگیرد گاز کلر در آن قسمت نفوذ کرده و ما توان شست وشوی این نقاط را با آب نداریم، پس بهترین کار مراجعه به مراکز درمانی، استفاده از درمانهای دارویی ضدالتهابی و یا اکسیژن و در موارد شدیدتر بستری شدن در بیمارستان می‌باشد.

    یک متخصص سم شناسی بالینی هشدار داد:
    زنان خانه‌دار مواظب ریه های خود باشند

  یک متخصص سم شناسی بالینی هشدار داد: زنان خانه دار که به نظافت منزل بسیار اهمیت می دهند، مواظب سلامتی ریه های خود باشند.
    دکتر عبدالکریم پژومند، روز جمعه به مناسبت ۲۹ شهریور( روز پیشگیری از بروز مسمومیت ها با مواد شیمیایی و شوینده های خانگی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: برخی خانم های خانه دار برای نظافت بیشتر منزل از جمله سرویس های بهداشتی ممکن است فراورده های سفید کننده را با مواد شیمیایی مثل جوهر نمک مخلوط کنند تا به اصطلاح کاشی های سرویس بهداشتی برق بیفتد.

    وی انجام چنین کاری را بسیار خطرناک بیان کرد و افزود بخارها و گازها ی ناشی از ترکیب این مواد بسیار سمی و خطرناک است و استنشاق آن موجب التهاب ریه می شود.

    این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین هشدار داد پس از مصرف مواد شوینده، سفید کننده، جرم بر و لوله بازکن در محیط های بسته و کوچک به هیچ عنوان در این مکان ها توقف نشود. زیرا گازهای تولید شده در این محیط ها سمی است و استنشاق آنها موجب مسمومیت خواهد شد.

    رییس بخش مسمومین بیمارستان لقمان همچنین اظهار داشت: معمولا هر سال نزدیک ایام عید نوروز تعداد مسمومین خانه دار که به این بیمارستان مراجعه می کنند، افزایش می یابد که علت مسمومیت آنها ناشی از استفاده نادرست از مواد شوینده خانگی و شیمیایی است .

    دکتر پژومند همچنین در خصوص ترکیبات کاربامات مثل حشره کش های خانگی که به صورت اسپری ، پودر و گچ های حشره کش در کناره های دیوار استفاده می شوند اظهار داشت در منازلی که کودک خردسال نیز در آن به سر می برد ، نباید از گچ ها و پودرها برای از بین بردن حشرات خانگی استفاده کرد.

    وی گفت: کودکان خردسال برحسب غریزه که هر چیز را به دهان برده و می خوردند در صورتی که گچ و پودر کنار دیوار را هم ببینند ممکن است آنها را به دهان برده و مسموم شوند.

    وی به خانواده های دارای کودک خردسال توصیه کرد برای ازبین بردن حشرات خانگی از اسپری استفاده کنند که کم خطرتر است.

•    بخش استخوانی ، شامل استخوانهای بینی و زایده پیشانی فک بالا.
•    بخش غضروفی که شامل تعدادی غضروف بهم چسبیده است.
بخش داخلی یا حفره بینی (Nasal Cavity)
از سوراخهای خارجی بینی (Nostrils) در جلو تا سوراخهای عقبی بینی (Choanae) امتداد داشته و توسط یک دیواره میانی بینی به دو نیمه چپ و راست تقسیم می‌گردد. ابعاد تقریبی هر حفره بینی شامل ارتفاع ۵ سانتیمتر ، طول ۵ – ۷٫۵ سانتیمتر و پهنا از نزدیکی کف ۱٫۲۵ سانتیمتر و پهنای سقف بینی در یک حفره حدود ۲ میلیمتر است. هر حفره شامل جدار تحتانی ، جدار فوقانی ، جدار داخلی و جدار خارجی است. در تشکیل هر جدار بخشهای زیر شرکت دارند:
        
•    جدار تحتانی از زائده کامی استخوان ماگزیلا و صفحه افقی استخوان کامی.
•    جدار فوقانی از جلو به عقب ، استخوان پیشانی و استخوان اسفنوئید شرکت دارند.
•    جدار داخلی از استخوان خیش ، تیغه عمودی استخوان غربالی و غضروف تیغه بینی تشکیل شده است.
•    جدار خارجی دارای سه برجستگی به اسامی شاخکهای فوقانی ، میانی و تحتانی می‌باشد.
در عقب حفره بینی ، سوراخ شیپور استاش قرار دارد که بینی را با گوش میانی مرتبط می‌سازد. مخاط پوشاننده حفره‌های بینی به داخل گوش میانی و سینوسها نیز کشیده شده و التهاب این مخاط را در داخل سینوسها ، عارضه سینوزیت را ایجاد می‌کند.
حفره بینی از لحاظ بافت شناسی و وظایف آن
•    قسمت قدامی بینی ، دهلیز نامیده می‌شود که اپی تلیوم آن در امتداد با پوست و دارای موهای زبر و کوتاه ، غدد چربی و غدد عرق می‌باشد. قسمت خلفی حفره بینی توسط اپی تلیوم تنفسی پوشیده شده و بدین جهت ، ناحیه تنفسی نیز نامیده می‌شود. در زیر اپی تلیوم ناحیه تنفسی آستر قرار گرفته که حاوی غدد مختلط سروزی و موکوسی و اجسام تورمی (Swell bodies) است.
•    اجسام تورمی شبکه‌های وریدی وسیع و تغییر یافته‌ای می‌باشند که در عمق آستر شاخکها در ناحیه تنفسی قرار گرفته‌اند و ضمن عبور هوا باعث گرم شدن آن می‌گردند. تجمع خون در اجسام تورمی بطور متناوب باعث انسداد یکی از مجاری بینی می‌شود که این امر مانع از خشک شدن مخاط تنفسی در اثر عبور هوا می‌شود و آن را سیکل بینی نیز می‌نامند. در بیماریهای تنفسی مانند زکام ، اجسام تورمی هر دو مجرای بینی متسع شده و سبب گرفتگی بینی می‌شوند.
•    علاوه بر اجسام تورمی ، سیستم عروق غنی و سازمان یافته این ناحیه در گرم کردن هوای دم نقش مهمی دارد. بافت همبند آستر همچنین حاوی سلولهای لنفاوی ، مالت سل و پلاسما سل می‌باشد که آنتی بادیهای مترشحه بوسیله آنها مخاط بینی را در مقابل آنتی ژنها و میکروبهای مهاجم ، حفاظت می‌کند. مخاط تنفسی بینی فاقد زیر مخاط می‌باشد.
ناحیه بویایی حفره بینی
سقف حفره بینی ، قسمت فوقانی دیواره بینی و سطح شاخکهای فوقانی توسط اپی تلیوم بویایی پوشیده شده است. اپی تلیوم بویایی منظره مطبق کاذب دارد و متشکل از سه نوع سلول می‌باشد که عبارتند از: بویایی ، پشتیبان و قاعده‌ای.
سلولهای بویایی (Olfactory Cells)
نورونهای دوقطبی و دارای هسته مدور هستند که دندریت آنها در قسمت انتهایی متسع شده و وزیکول بویایی را بوجود می‌آورد. از وزیکولهای بویایی ۸ – ۶ مژه ثابت خارج و بطور افقی در سطح اپی تلیوم قرار می‌گیرد. اکسونی که از انتهای تحتانی سلول بویایی خارج می‌شود. بدون میلین بوده ، ولی پوشیده با سلول شوان می‌باشد که همراه با اکسون سایر سلولها ، عصب بویایی را بوجود می‌آورند. عصب بویایی پس از عبور از استخوان پرویزنی (ethmoid) به پیاز بویایی در مغز وارد می‌شود. مخاط بویایی حاوی رشته‌های عصبی دیگری غیر از اعصاب بویایی است که برای دریافت تحریکات غیر بویایی می‌باشند.
سلولهای پشتیبان
این سلولها از نوع منشوری بلند و دارای میکروویلیهای متعدد در سطح رأسی می‌باشند که هسته آنها در سطح فوقانی واقع شده است.
سلولهای قاعده‌ای
سلولهای گرد کوچکی هستند که بر روی غشاء پایه ، قرار گرفته‌اند. این سلولهای متمایز نشده می‌توانند تقسیم شده و به دو نوع سلول دیگر ، تمایز یابند. محل اتصال حفره بینی به حلق را (nasopharynx) یا قسمت بینی حلق می‌نامند که توسط اپی‌تلیوم تنفسی پوشیده شده است.
سینوسهای مجاور بینی (paranasal sinuses)
سینوسهای پارنازال ، فضاهای بسته‌ای هستند که در ضخامت استخوانهای پیشانی ، فک بالا ، پرونزی و اسفنوئید قرار گرفته‌اند. این فضاها توسط اپی تلیوم تنفسی پوشیده شده‌اند و آستر زیرین این اپی تلیومها که در امتداد با پریوست استخوان قرار دارد، حاوی تعداد کمی غدد سروزنی – مولکولی است. سینوسها توسط منافذ کوچک با حفره بینی در ارتباط هستند و ترشحات آنها از این طریق دفع می‌گردد. انسداد منافذ تخلیه‌ای سینوسها ، در اثر التهاب ، باعث بروز سینوزیت می‌شود. سینوسها در زمان بلوغ به حداکثر حجم خود رسیده و شکل نهایی صورت را تعیین می‌کنند . کار اصلی آنها تشدید صوت می‌باشد.
بوها چگونه ادراک می شوند؟
•    پیاز بویایی ، ساختمان تخصص یافته‌ای از ماده خاکستری مغز است که مشابه ساقه‌ای از ناحیه بویایی مغز به شمار می‌رود. آکسونهای انتهایی سلولهای گیرنده ، هنگامی که در پیاز بویایی قرار می‌گیرند، با دندریت سلولهای دیگر ، سیناپس تشکیل می‌دهند. این ترکیب سیناپسی شبیه توپ ، گلومرول بویایی نام دارد. هر گلومرول ، تکانه یا ایمپالسهایی را از حدود ۲۶۰۰۰ سلول گیرنده دریافت می‌کند.
این تکانه‌ها که در طول آکسونهای سلولهای انتقال دهنده حس بویایی حمل می‌شوند، راه بویایی را تشکیل می‌دهند که در جهت خلفی به قشر بویایی واقع در لوب گیجگاهی مخ می‌رود. بویایی تنها حسی است که قبل از رسیدن به قشر مخ ، رشته‌هایی را به تالاموس نمی‌فرستد.
•    تکانه‌های بویایی قبل از این که به قشر مخ مخابره شوند، در گلومرولها طبقه بندی می‌شوند. تصور می‌شود که گلومرولها مناطق حیاتی هستند که بوها ابتدا در آنجا پردازش می‌شوند. قشر بویایی نخست در تشخیص و تعیین شدت بوها عمل می‌کند، در واقع ما اطلاع کمی از ساز و کار عصبی بویایی داریم.
ما می‌دانیم که به منظور اینکه این مواد حس شوند، باید به صورت گاز و یا محلول در آیند. بدون وجود این کیفیتها ، ذرات بودار نمی‌توانند بوسیله جریان هوا به حفره بینی حمل شوند. این ذرات در پوشش موکوسی اپی تلیوم بویایی حل می‌شوند و به سد لیپیدی احاطه کننده سلولهای گیرنده بویایی نفوذ می‌کنند.
•    نظریه‌های فراوانی درباره اینکه ما چگونه بوها را درک می‌کینم، ارائه شده است. یک پیشنهاد احتمالی این است که مولکولهای بو یک واکنش متقابل فیزیکی با مناطق پروتئینی گیرنده غشای سلولی دارند. این اتصال ، کانالهای یونی را می‌گشاید و اجازه می‌دهد تا یونهای سدیم (+Na) به داخل سلولها جریان یابند و آن را دپلاریزه کنند و در نتیجه یک پتانسیل مولد را بوجود آورند.
پتانسیل مولد ، پتانسیلهای عمل را در رشته‌های عصبی که با نورونها در پیاز بویایی سیناپس برقرار می‌کنند، تولید می‌کند. طبق این تئوری تمیز دادن بوهای مختلف بطور همزمان و با تحریک سلولهای گیرنده متفاوت ، صورت می‌گیرد.