ترس - پایگاه دانلود رایگان کتاب | دانلود کتاب

اگر استرس‌های روزانه موجب آزار شما می‌شوند و شما را با مشکل مواجه کرده‌اند، بهتر است این مطلب را مطالعه کنید تا با ۷ راه ساده برای مقابله با استرس آشنا شوید.

راه حل شماره ۱: تنفس عمیق
همین استراتژی ساده می‌تواند در مقابله با استرس، کمک شایان توجهی بکند. تنفس عمیق به شما کمک می‌کند تا:
* هورمون‌های استرس را کمتر کنید.
* ضربان قلب خود را پایین‌تر بیاورید.
* فشار خون خود را پایین‌تر بیاورید.
و اما روش انجام این تکنیک ساده:

مردم اغلب چنان به استرس عادت کرده اند که از وجود آن در خود بی خبرند. بسیاری از ما به رغم این که عصبی و هیجان زده نمی شویم ، از تأثیرات وعوارض ضعیف کننده و مخّرب استرس در امان نیستیم . حتی در صورتی که احساس یأس و اضطراب نکنیم، استرس می تواند شیوه و طرز رفتار ما را با دیگران تغییر داده ، یا به بدن ما آسیب جدی وارد سازد. عوامل بسیاری سبب بروز استرس می شوند. مثلاً بیماری ، دیر رسیدن به محل کار ، ترافیک و … اما مهمترین عامل  طرز برخورد ، نوع نگاه و نگرش ما به حوادث و اتفاقاتی است که پیرامون ما می افتد.
 

افراد مضطرب بیشتر به خودشان فکر می‌کنند تا دیگران و آنها همیشه از تغییر موقعیت و شروع هر کاری بیشتر احساس اضطراب و هراس می‌کنند.

دوره‌هایی در زندگی وجود دارد که در آن هر شخصی ممکن است احساساتی مانند ترس، فشار، افسردگی، اضطراب و یا از دست دادن اراده داشته باشد. این دوره‌ها به شدت پریشان کننده هستند. روز بدی را پشت سر گذاشتن، احساس گرفتگی و غمگینی و سوگ، همگی اجزای طبیعی تجارب زندگی آدمی محسوب می‌شوند.
این تجارب نوعی پاسخ‌ طبیعی به دشواری‌های زندگی مانند نومیدی، فقدان‌ها و رویدادهای هیجانی دردناک به‌شمار می‌آیند که همگی اینها اضطراب زندگی نامیده می‌شود.

روانشناسان، نظریه و دیدگاه‌های مختلفی در رابطه با اضطراب دارند.
به عقید فروید اضطراب انسان در نتیجه فشار و امیال واپس زده و یک سلسله کشمکش‌ها میان قسمت‌های مختلف شخصیت است و همچنین براساس نظریه آدلر اضطراب نتیجه قصور در یادگیری است و نیز نتیجه ادراک و تصورات معیوب و منحرف در انسان می‌باشد.
آدلر معتقد است اضطراب ، زندگی فرد را تا حد زیادی تلخ می‌کند، و امید اوبه ایجاد زندگی آرام نابود می‌کند. افراد مضطرب بیشتر به خودشان فکر می‌کنند تا دیگران و آنها همیشه از تغییر موقعیت و شروع هر کاری بیشتر احساس اضطراب و هراس می‌کنند.
در مجموع در تعریف اضطراب می‌توان گفت بیشتر به حالت‌های هیجانی نگرانی و دلواپسی به علت خطری نامعلوم اطلاق می‌شود.

تفاوت ترس و اضطراب
باید توجه داشت که اغلب افراد اصطلاح ترس و اضطراب را به صورت مترادف به کار می‌برند در صورتی که تمایزی بین ترس و اضطراب وجود دارد زیرا ترس اغلب به ارزیابی اولیه از یک خطر واقعی بر می‌گردد. در حالی که اضطراب همان‌گونه که قبلا نیز اشاره شد بیشتر به حالت هیجانی نگرانی به علت خطری نامعلوم گفته می‌شود.

علائم اضطراب
علائم اضطراب را می‌توان از سه بعد بدنی، فکری و روانی بررسی کرد. وجود مجموعه‌ای از این علائم بدنی، فکری و روانی ما را متوجه می‌کند که مضطرب هستیم.
این علائم عبارت است از:
بدنی: وقتی مضطرب می‌شوید بدنتان با تپش قلب، تنگی نفس، از دست دادن اشتها، تهوع، بی‌خوابی، تکرر ادرار، چهره برافروخته ، تعریق، اختلال درگفتار و بی‌قراری، واکنش‌ نشان می‌دهد.
تفکر: اضطراب موجب سردرگمی، اختلال درحافظه و تمرکز، حواس پرتی، ترس از دست دادن کنترل، کم‌رویی، گوش به زنگی و افکار تکرار شونده می‌شود.
روانی: وقتی مضطرب هستید، عصبی، بی‌طاقت ، نگران، هشیار، وحشت زده، دلواپس، افسرده ، تنیده، ترسناک یا هیجان زده می‌شوید.

مهارت مقابله با اضطراب
روش‌های مختلفی برای مقابله با اضطراب وجود دارد.
می‌توان به پنج مهارت اساسی و موثر مقابله با اضطراب اشاره کرد:
مهارت اجتناب نکردن: این روش راه وسوسه انگیزی برای مقابله با اضطراب است اما باید توجه داشته باشید که این روش در کوتاه مدت اضطراب را کاهش می‌دهد و در طولانی مدت مشکلاتی را ایجاد می‌کند. در واقع اجتناب موجب تسکین موقت می شود. اجتناب از افراد ومکان‌ها و تکالیفی که زندگی را مشکل می‌کند تقویت کننده است. متاسفانه این منابع اضطراب تا زمانی که با آن روبه‌رو نشوید خود به خود مرتفع نمی‌شود و هر چه بیشتر از این عوامل اضطراب زا اجتناب کنید بیشتر به سراغ شما می‌آیند.
مهارت استفاده از رویارویی مثبت: ما از طریق تجارب زندگی خود می‌توانیم با شرایط اضطراب ساز مقابله کنیم یا به عبارتی اگر می‌خواهی موفق باشی، طوری عمل کن که انگار موفق هستی و موفق خواهی شد.
استفاده از این روش دو دلیل دارد: اول اینکه مواجهه رویارویی مثبت ، راهی است برای حساسیت زدایی خود نسبت به منابع اضطراب‌ساز که زندگی را برای ما دشوار می‌کند.
دوم ، رویارویی مثبت با مسائل، بر خود پنداره شما تاثیر می‌گذارد. تصور کنید وقتی به‌جای اجتناب از اضطراب به کار درستی دست می‌زنید چقدر احساسات شما متفاوت خواهد بود.

مهارت تسلط گرا بودن: افرادی که تسلط گرا هستند انرژی خود را برای کسب و توسعه مهارت‌ها صرف می‌کنند و مشکلات را به تجارب آموزنده مبدل می‌سازند. این نوع نگرش نسبت به مشکلات زندگی در مقابل عملکرد گرایی قرار دارد که اولین هدف در آن اجتناب از اشتباه کردن است. زیرا برای افراد عملکرد گرا سخت است که بعد از شکست بتوانند سرحال باشند و همچنین غلبه بر کمرویی وبه دست گرفتن ابتکار عمل در روابط شخصی هم برای این افراد سخت است.
برای اینکه تسلط‌گرا باشید باید دو چیز را به یاد داشته باشد؛ اول، باید توجه خود را به کاری که در پیش دارید تمرکز کنید واز خود تردیدی‌ها و سایر عقاید منفی که مزاحم عملکرد بهتر شما هستند اجتناب کنید. دوم، باید به تکلیف به عنوان یک چالش نگاه کنید.
مهارت یادداشت برداری: هنگامی که شما دارید روی اضطراب خود کار می‌کنید، یادداشت برداری روش خوبی است.
باید اطلاعات زیر را یادداشت برداری کنید:
۱٫ تاریخ ، ساعت، روز و موقعیت.
۲٫ درجه‌بندی اضطراب براساس مقیاس یک( خفیف) تا پنج( شدید). نکته‌ای که در اینجا باید به یاد داشته باشید این است که ابتدا باید علائم اضطراب را بنویسید و بعد براساس مقیاس یک تا پنج به آن نمره دهید. این عملکرد باعث بالا رفتن آگاهی شما نسبت به اضطرابتان می‌شود.
۳٫ ارزیابی‌های خود ازموقعیت( چه چیزهایی به خود گفتید).
۴٫ مهارت مقابله‌ای که به کار بردید.
۵٫ درجه‌بندی مجدد اضطراب براساس همان مقیاس پنج درجه‌ای. نتایج مفید مهارت یادداشت برداری این است که از زمان و مکانی که مضطرب می‌شوید آگاهی دقیق می‌یابید و این اطلاعات در طرح ریزی مهارت‌های مقابله‌ای به شما کمک می‌کند و اینکه یادداشت برداری به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های مقابله‌ای مفید و اثربخش را از مهارت‌های مقابله‌ای نامناسب تشخیص دهید.

مهارت‌ آمادگی برای تمرین:
اگر میل دارید به‌طرز موثری با اضطراب مقابله کنید باید روی آن کار کنید. اثربخشی مهارت‌های مقابله با اضطراب در تحقیقات عملی اثبات شده است. اما این مهارت‌ها تنها زمانی اثربخش هستند که شرکت‌کنندگان در تحقیق برای تسلط بر آنها وقت و تلاش کافی صرف کنند وبه تمرین آن بپردازند. باید هر روز مهارت‌های مقابله با اضطراب را تمرین کنید. همه ما در مواقع مختلف زندگی احساس اضطراب می‌کنیم. از آنجا که اضطراب دارای دو جنبه عینی و ذهنی است برخی از رویدادهای زندگی ما را متقاعد می‌کند که در وضعیت خطرناکی هستیم.میگناirدر این شرایط، اضطراب ، یک واکنش طبیعی است. کار اضطراب بسیج کردن نیروی دفاعی بدن است و به ما هشدار می‌دهد گوش به زنگ باشیم و خود را از خطر حفظ کنیم. زمانی که ارزیابی اولیه شما از خطری قریب الوقوع، واقع‌بینانه و درست است و در این وضعیت باید به‌دنبال یافتن پاسخ مقابله‌ای مناسب باشید، داشتن اضطراب نه تنها اشکالی ندارد بلکه در طول فرایند مقابله، به شما انرژی و نیرو نیز می‌دهد.
نکته‌ای که نباید آن را فراموش کنید این است؛ اضطراب زمانی مشکل آفرین است که شما بدون دلیل موجه، احساس ناراحتی و تنش کنید. در نتیجه شما بی‌جهت دچار رنج و عذاب می‌شوید زیرا بدن و ذهن شما برای دفع خطر یا تهدیدی که به طور اشتباه برای خود ایجاد کرده‌اید برانگیخته می‌شود.

شخص می تواند به لیستی از مردم واشیا فکر کند و مثالی بدهد از اینکه چطور هر یک آنچه که به نظر می رسد باشند، نیستند. بذله گویی و شوخی کردن، قابلیت دیدن زندگی به صورت یک بازی سرگرم کننده است. شخص می تواند زندگی را به صورت یک بازی نگاه کرده و به بازی یک اسم بدهد. شخص باید زمانهای احساسات متفاوت- خنده، لذت، ترس، عصبانیت، ناراحتی- را شناخته و برد و باخت ها را چارت‌بندی کند.
تواضع و فروتنی، تمایل به سوال در مورد اهمیت ارزشها، تفکرات و عقاید، کارها وجود شخصی می باشد. یک فرد باید به معنی زندگی فردی را بررسی کرده و ببیند که چگونه موقعیت های شادی فراهم می آورند و چگونه روابط شاد، حاوی رنج و عذاب باشند. طعنه و استهزاء توانایی دیدن اینست که موقعیتها سیاه یا سفید نیستند.
تمرکز:
تمرکز به کاهش استرس با برگرداندن تعادل ذهن و بدن، کمک می کند. با تسلط سمت چپ، کارهای ادراکی، زیبایی شناسی و خلاقانه تحت استرس کاهش می یابند. برای تمرکز خود، شخص باید زبان شخص را روی دکمه تمرکز که حدود یک چهارم اینچ پشت دندانهای جلویی بالایی می باشد، بگذارد. این نقطه ظاهرا غده تیموس را تحریک کرده اثر استرس را ضعیف می کند و نیمکره های مغز را به تعدل می رساند. فعالیتهای دیگری که ظاهرا دو نیمکره مغز را متعادل می سازند عبارتند از خواندن یک شعر به حالت ریتمیک و آهنگین، گوش دادن به یک فرد با صدای تسکین و آرامبخش، گوش کردن به یک موسیقی کلاسیک، گوش دادن به صداهای طبیعی مثل خرخر گربه، جیک جیک پرندگان یا صدای آبشار یا جوی آب، تماشای تصاویری از مناظر زیبا یا لبخند زدن به مردمی که حرکات و اقدامات دلسوزانه انجام می دهند، گرفتن بازوی شخص دیگری به هنگام یک پیاده روی شدید و دوش گرفتن، قرار دادن خود در وضعیتی خوب نیز مفید است.
تغذیه
تغذیه خوب به نگهداری برای فعالیتی کامل و مفصل کمک می کند. صرف یک وعده متعادل، خوردن منابع ویتامین و نوشیدن مقدار زیادی آب مهم می باشند. به طور کلی مردم ایالات متحده نیاز دارند که چربی و کلسترول، قند و نمک و مصرف غذای اضافی را کاهش دهند. رژیم آنها شامل مقادیر زیادی چربی و کلسترول است که در گوشت قرمز، تخم مرغ، پنیر و غذای آماده فراوان می باشد. مصرف بیش از حد چربی با بیماریهای قلبی عروقی ارتباط دارد. آنها میزان کالری زیادی از قند دریافت می کنند که با چاقی، پوسیدگی دندانها دیابت و بیماریهای قلبی ارتباط دارد. این نگرانی وجود دارد که مواد افزودنی و مواد آلوده کننده با سرطان ارتباط دارند. این مواد افزودنی خوراکی شامل مواد نگهدارنده، مواد رنگی، مواد رنگی، مواد طعم دهنده و مواد ثابت کننده ای که زندگی طاقچه ای و قفسه ای را گسترش داده و غذاهای آماده ای با طعم بهتر ایجاد می کنند. بعلاوه حشره کش ها ومواد آلوده کننده شیمیایی دیگر نیز برای سلامتی مضر هستند. مصرف زیاد قند و چربی های اشباع، همراه با کاهش سطح فعالیت، باعث افزایش ‌چاقی می شود. به طور کلی مردم ایالات متحده باید ورزش بیشتری کنند تا ورود کالری خصوصا کالری حاصل از چربی و قند را کاهش دهند. همزمان در صد کالریهای حاصل از  غذاهای آماده، معمولا عاری از فیبر بوده و اغلب دارای قند ونمک می باشند. دانه‌های خوراکی که می خوریم، اغلب با آرد سفید و برنج بکار برده می شوند، بنابراین، مقدار زیادی از سلولز خود را از دست می دهند. اگرچه اصلاح عادت غذایی از استرس جلوگیری نمی کند، ما یک راه برای نگهداری و حفظ تناسب مورد نیاز با استرس است.
تمرین ورزشی
تمرین منظم و شدید نیز می تواند به شخص کمک کند که در برابر استرس مزمن مقاومت کند تمرین تنفسی سرعت قلب را در طول دوره تمرین و برای مدتی بعد از تمرین ترفیع می دهد. محدوده ترفیع لازم برای تولید یک اثر تنفسی از ۶۰ تا ۸۰ درصد سرعت muximal قلب شخص که در ۲۲۰ منهای سن شخصی به سال محاسبه می شود می باشد. طناب زدن، دوچرخه سواری و شنا، تمرینهای ورزشی بسیار خوبی هستند. رقصیدن نیز باعث می شود که شخص ماهیچه هایش را کش و قوس داده و مقاوم کند و هیجان و تنش را کاهش دهد.
تمرین ورزشی منظم ظرفیت کار و عملکرد را در چندین ناحیه افزایش دهد و مقدار انقباض قلبی، اندازه شریانهای اکلیلی (coronary) رساندن خون به قلب، اندازه ماهیچه قلب و حجم خون، کفایت توزیع محیطی و برگشت خون را افزایش می دهد. تمرین ورزشی رساندن خون به شش ها و ظرفیت کاری آنها را در طول تمرین، افزایش می دهد همچنین تمرین ورزشی استرین و تنشهای عصبی حاصل از استرس روانشناسی را کاهش داده و تمایل به سستی و افسردگی را نیز کاهش می دهد.
خواب
خواب نیز برای مقابله با استرس مهم است. نیاز به خواب با افزایش سن کاهش می یابد و مردم هرچه سنشان بالاتر می رود ممکن است چند بار در شب بیدار شوند. این مسئله نباید با بی خوابی که یک ناتوانی طولانی برای خواب است اشتباه گرفته شود. سه نوع بی خوابی وجود دارد: ۱- اولیه که بیش از ۱۵ دقیقه طول می کشد تا به خواب برویم. ۲- متناوب: بیدار شدن در طول شب و به سختی به خواب رفتن مجدد. ۳- نهایی، صبح زود بیدار شدن و نواتوانی خوابیدن مجدد.
فاکتورهای فیزیکی، عاطفی و احساسی و تغذیه ای می توانند به بیخوابی کمک کنند. فقدان تمرین فیزیکی، مسائل و مشکلات هاضمه، ناراحتی قلبی، فشار خون بالا مانع خواب می شوند. اوضاع عاطفی آشفت مثل عصبانیت، ترس، احساس گناه، افسردگی و سستی، خشم تنشی ایجاد می کنند که مانع از خواب می شود. رژیم نامتعادل، الکل، مصرف کافئین و وعده غذایی زیاد کمی قبلاز خواب نیز مانع خواب می شود.
برای ایجاد یک خواب شبانه خوب، فعالیتهای روزانه قل از آماده شدن برای خواب، کم کم باریک شوند. تمرین ورزشی منظم باعث خواب عمیق می شود اما نباید چند ساعت قبل از خواب انجام بگیرند. همینطور، باز خورد زیستی و مدیتیشن و مراقبه نیز خاصیت کاهش استرس دارند که باعث ایجاد خواب می شود اما نباید قبل از رفتن به تختخواب انجام گیرند زیرا می توانند باعث انرژی وهوشیاری شوند. شکلات، نوشابه، قهوه و غذاها و نوشیدنیهای دیگر که کافئین دارند باید خصوصا در هنگام عصر محدود شوند. از خوردن زیاده از حد، خصوصا غذاهای سنگین در شب نیز باید جلوگیری به عمل آید. تختخواب باید مناسب خواب بوده و اتاق نیز باید تاریک و ساکت باشد.
آرام سازی (relaxation)
تنفس شکمی:
تکنیک‌های متعددی می توانند برای ایجاد آرامش استفاده شوند. تنفس شکمی روشی سریع است. هنگام استرس، مردم تمال می یابند که تنفس کوتاه و سطحی انجام دهند. در نتیجه شش‌ها به طور کامل پر نمی شوند. هوای باقیمانده، کهنه می شود و اکسیداسیون بافتها ناتمام است. کشیدگی ماهیچه ای نتیجه می شود بدون واضح بودن و برجستگی، شخص می تواند تنفسهای شکمی کمی تقریبا در هر جایی و در هر زمانی که انجام دهد. بهتر است تنفس شکمی را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه یکبار یا دو بار در روز هنگامی راست نشسته ایم، انجام دهیم. آن می تواند در طول زمانهای معمولا کوتاه انجام شده یا پاسخ به استرس را وقتی که شروع شدهاست معکوس کند. برای تنفس شکمی، شخص باید به آرامی از طریق بینی استنشاق کند و پشت را نیز مستقیم نگه دارد. اول شکم منبسط شده بعد سینه و نهایتا شانه ها منبسط می شوند. سپس شخص باید به آرامی نفس کشیده و نفس را به مدت ۱ یا ۲ ثانیه قبل از شروع تنفس بعدی حبس کند.
ماساژ:
ماساژ می تواند تنش را آرام کرده و حالت منفعل و بی اراده ای از تمرین را فراهم آورده و ارتباط لمسی ایجاد کند. آن آرامسازی (relaxation) و انعطاف پذیری را تحریک می کند. ماساژ خود نیز می تواند از یک صندلی نیز انجام می شود ان می تواند به صورت ماساژ کامل بدن یا ماساژ قسمتی از بدن که مخصوصا سفت و کشیده است انجام شود. برای ماساژ کامل بدن شخص باید با قرار دادن دو دست بالای سر و حرکت آنها با حرکات چرخشی آرام به سمت پایین، پشت سر، گردن و شانه ها شروع شود. گردن و شانه مکانهای معمول برای تنش و کشیدگی هستند. آنها می توانند به راحتی با  crossover دستها انجام گیرد طوری که دست راست، شانه چپ را و دست چپ شانه راست را ماساژ دهد سپس دستها به بالای سر برگردانده شده و با حرکات چرخشی به سمت پیشانی، صورت، گردن و سینه حرکت می کنند. برای تسکین و آرامش بازوی راست، شخص نوک انگشتان دست راست را با دست چپ محکم گرفته و به سمت بالای دست و بازو تا شانه با حرکات چرخشی و طوری که انگشتان بالا و شست در زیر می باشد، حرکت می کند. سپس شخص شست قسمت پایین سمت راست سینه را ماساژ می دهد. این عمل تا بالای بازوی چپ و پایین سمت راست تکرار می شود. دستها روی قسمت زیرین شکم قرار می گیرند طوری که انگشتان بالا و شست در زیر می باشد، حرکت می کند. سپس شخص قسمت پایین سمت راست سینه را ماساژ می دهد. این عمل تا بالای بازوی چپ و پایین سمت راست تکرار می شود دستها روی قیمت زیرین شکم قرار می گیرند به طوری که نوک انگشتان با بدن تماس دارند و حرکات چرخشی تا بالای سینه استفاده می شوند. قسمت پایین پشت ناحیه دیگری است که معمولا کشیده و تنیده است. شخص نوک انگشتان دست را روی قسمت پایین در دنبالچه قرار می دهد. نو انگشتان بالا را تا  هر جا که دست برسد ماساژ می دهند پا باید با ماساژی که به سمت بالای پا تا مچ پا و بالای ساق پا و ران ماساژ باید برای پای دیگر نیز تکرار شود این ماساژ کامل بدن می تواند بعد از یک حمام گرم در زمان خواب انجام گیرد تا خواب بیاورد.
آرامسازی و آرامش تدریجی:
آرامش تدریجی نیز می تواند برای ایجاد خواب استفاده شود. آن انقباض هوشیاری و آرام کردن و سست کردن ماهیچه هاست. با کشش سنجیده و محتاطانه ماهیچه ها شخص می تواند بیاموزد که چگونه ماهیچه ها سفت شده و بیاموزد که آنها را سست کند. آن می تواند قبل، همزمان یا بعد از یک حالت خشم استفاده شود. اگر روزانه به طور معمول یک بار یا دو بار انجام شود می تواند کمک کند که سطح خشم و عصبانیت شخص را پایین بیاورد. آرامش تدریجی می تواند در حالت ایستاده، نشسته یا خوابیده انجام گیرد در حالت خوابیده احتمال خواب رفتن بیشتر است. در حالت نشسته شخص باید سر را به صورت عمودی روی شانه ها  پشت را روبروی صندلی، کف پاها روی کف زمین، پاها غیر متقاطع و دستها را روی نرمه گوش در موقعیت سست نگهدارد. در طول آرامش تدریجی، شخص، ماهیچه های خاصی را تا بیشترین درجه کشیده و متوجه می شود که ماهیچه ها به مدت ۵ ثانیه چقدر سست می شوند.
سپس ماهیچه سست شده و احساس خوش آرامش به مدت حدود ۱۰ ثانیه فراهم می شود. برای پیشرفت از سر تا پنجه، شخص باید با چین انداختن به پیشانی شروع کرده و توجه کند که کجا احساس کشیدگی می کند. سپس شخص آن قسمت را به آرامی، سست کرده، ماهیچه هایی را که در حال سست شدن می باشند، شناسایی کرده و به تفاوت بین کشیدگی و سستی توجه کرده و از احساس سستی و آرامش لذت می برد با کس ۳-۲، حاوی دستورالعملهای مختصری برای قسمتهای دیگر بدن می باشد.

خردادماه را همه با نام امتحانات و دانش‌آموزان می‌شناسند. ماهی که کسب نتایج یک سال تلاش در عرصه تعلیم و تربیت است و برخی از دانش‌آموزان همواره خرداد را با استرس امتحان و نتایج پایانی سال سپری می‌کنند.
اضطراب و دلهره پیش از امتحان مسئله جدیدی نیست و تقریبا نمی‌توان برای از بین بردن نگرانی‌های قبل از امتحانات پایان سال راه حلی پیدا کرد اما می‌توان با تدابیر خاصی این استرس را کم کرد. کارشناسان معتقدند که مثلث والدین، دانش‌آموز و معلمان و مسئولان برگزاری امتحانات نقش موثری دارند که هر یک باید به خوبی نقش خود را ایفا کنند. پافشاری خانواده‌ها برای کسب نمره‌ای بیش از توان دانش‌آموزان تعادل ذهنی آنها را به هم می‌ریزد. محیط خانواده و مدرسه نباید ارزش‌گذاری دانش‌آموز از طریق نمره را به دانش‌آموز القا کند. برخی از معلمان کسب نمره متوسط توسط دانش‌آموزی را که با علاقه درس می‌خواند بسیار ارزشمندتر از نمرات عالی دانش‌آموزی می‌دانند که از ترس توبیخ شدن در مدرسه و خانه تلاش کند. باید فرهنگ ارجح بودن یادگیری بر کسب نمره در مدارس و خانواده‌ها نهادینه شود.
آمادگی جسمی دانش‌آموز برای شرکت در جلسه امتحان به اندازه آمادگی روحی او اهمیت دارد. گرسنگی، خوردن غذاهای سنگین و حتی پوشیدن لباس‌هایی که نتواند دانش‌آموز را در مقابل سرما یا گرمای محل امتحان حفظ کند نیز در کاهش توان تحلیل علمی و به هم ریختن قوای ذهنی و افزایش استرس او در جلسه امتحان موثر است.
استرس افراد به طور معمول دارای منشا مشخصی است اما اضطراب، منبع مشخصی ندارد و در موقعیت امتحان دانش‌آموزان عباراتی مانند «نمی‌دانم چرا دلم آشوب است»، «می‌ترسم همه چیز یادم برود» و… را بر زبان می‌آورند در نظام آموزشی حافظه مدار کشور ما دانش‌آموزان بر دانسته‌های خود تسلطی ندارند و این در حالی است که در بیشتر موارد امتحانی بر حفظیات آنان تاکید می‌شود و این امر عدم تسلط آنان را به دنبال دارد.
بسیاری از دانش‌آموزان منطق درست درس خواندن را نمی‌دانند و این موضوع به یادگیری و تسلط نداشتن آنان دامن می‌زند، بنابراین معلمان و والدین باید در رفع عوامل استرس‌زا تلاش کنند. برای یادگیری و حضور مثبت در امتحان، دانش‌آموزان نباید به اصطلاح شب امتحانی باشند بلکه باید در طول سال درس خود را مطالعه و مرور نمایند و در شب امتحان تنها نگاهی گذرا به مطالب مهم داشته باشند.
این در حالی است که انجمن اولیا و مربیان در خصوص کاهش استرس شب‌های امتحان فرزندان خود شرح وظایف مستقیمی ندارند و در این باره باید از شیوه‌های غیرمستقیم استفاده کرد. مسافرت والدین و تنها گذاشتن دانش‌آموزان در موقع امتحانات آرامش آنها را بر هم می‌ریزد، بنابراین خانواده‌ها باید در این زمان رفتار مهربانانه را جایگزین رفتارهای خودخواهانه خود با فرزندانشان کنند. همچنین در شب‌های امتحان دانش‌آموزان را از شب‌نشینی‌ها و عادات گذشته که در طول سال تحصیلی انجام می‌دهند دور نمایند.
استفاده از رژیم غذایی مناسب در موقع برگزاری امتحانات و داشتن آرامش کافی برای دانش‌آموزان یکی از راه‌کارهای مناسب برای کم کردن استرس خواهد بود و امید که این روش‌ها باعث شود دانش‌آموزان با موفقیت امتحان خود را پشت سر بگذارند.
 
نقش خانواده ها در کاهش اضطراب امتحان
هر کس نگران است مبادا در نظر دیگران , بی خرد , ناتوان و سراسیمه جلوه کند. درجات کمی از « اضطراب » برای پیشبرد زندگی طببعی است ولی مقدار زیاد آن مانع پیشرفت بوده و حتی توانایی انجام کار را از فرد مضطرب می گیرد.   
نشانه های جسمانی اضطراب عبارتند از : لرزش , عرق کردن دستها , عرق کردن بدن , افزایش ضربان قلب , کوتاهی تنفس , تنش عضلات . سرخ شدن یا گیج شدن , از دست دادن رشته افکار , ناراحتی گوارشی , صدای لرزان .
اضطراب امتحان هم یکی از انواع آن می باشد که برای کاهش آن , اولیا , سیستم آموزش و پرورش و خود دانش آموزبا هماهنگی یکدیگر می توانند نقش موثری داشته باشند.
نقش خانواده ها
۱ ـ محیط خانواده و جو عاطفی حاکم بر آن باید دور از تنشهای عاطفی و مشاجره باشد.
۲ ـ سعی شود در ایام امتحانات , رفت وآمد و میهمانی های خانوادگی تعطیل یا محدود گردد.
۳ ـ محیط فیزیکی آرام و بی سروصدا برای مطالعه دانش آموزان فراهم نمایید .
۴ ـ به استراحت و خواب دانش آموزان توجه کافی داشته باشید .
۵ ـ وظایف خانگی محوله به دانش آموزان را حذف یا کاهش دهید .
۶ ـ در هنگام امتحانات , دانش آموزان نیاز به حمایت عاطفی و اطمینان بخشی بیشتری دارند. لذا در این زمینه اقدام موثر داشته باشید.
۷ ـ ساعات تماشای برنامه های تلویزیون تا حد امکان کاهش یابد .
۸ ـ از ایجاد ترس و دلهره بی جا در بچه ها خودداری نمایید .
۹ ـ از توقعات بی جا و فشار بیش از حد برای مطالعه خودداری نمائید .
۱۰ ـ در صورتیکه فرزندتان از موفقیت در یکی از امتحانات رضایت خاطر نداشت , مورد حمایت قرار گیرد و از سرزنش نمودن او خودداری کنید.
۱۱ ـ از حبس کردن دانش آموز در اتاق برای مطالعه کردن خودداری شود و به دانش آموز اجازه استراحت و تفریح لازم نیز داده شود.
۱۲ ـ تغذیه دانش آموز مناسب و مقوی باشد .
۱۳ ـ انتظارات بالا و بیش از حد توانایی از فرزندان , می تواند در ایجاد اضطراب و شدت آن موثر باشد , پس انتظارات مذکور را تعدیل نمائید.
۱۴ ـ کمال گرایی بیش از حد والدین و وسواس شدید خانواده نسبت به نمرات بالا باعث ایجاد اضطراب در فرزندان می شود.
۱۵ ـ از مقایسه فرزندان با یکدیگر و با دیگران پرهیز کنید .
۱۶ ـ از تاکید بیش از حد بر درس خواندن اجتناب کنید .
۱۷ ـ ضمن اطمینان بخشی به دانش آموزان در آنان ایجاد انگیزه نموده و با ارائه پاداش و تقویتهای مطلوب آنها را تشویق به مطالعه نمائید.
نقش مدیران
۱ ـ برنامه امتحانی را چند هفته قبل از شروع امتحانات به دانش آموزان اعلام کنید.
۲ ـ فاصله بین جلسات امتحان را باتوجه به سختی یا آسانی دروس تنظیم نمائید.
۳ ـ پس از تهیه برنامه امتحانی تا آنجا که ممکن است , تغییر جدیدی در برنامه ایجاد نکنید.
۴ ـ از برگزاری امتحانات با وقت بسیارکم اجتناب نمائید .
۵ ـ چند دقیقه قبل از شروع امتحان دانش آموزان به محل برگزاری امتحان بروند.
۶ ـ محل برگزاری امتحان دارای تهویه مناسب , نور کافی , دمای مناسب و صندلی مناسب باشد. در سالن یا نزدیکی آن , آب آشامیدنی در دسترس باشد.
۷ ـ در حد ممکن از نیمکت ها و یا صندلی های سالم در جلسه امتحان استفاده نمائید.
۸ ـ محل برگزاری امتحان , عاری از هرگونه عوامل مزاحم از قبیل سروصدا باشد.
۹ ـ با دانش آموزان به صورت اطمینان بخش و امیدوارکننده در کلاس و جلسه امتحان برخورد کنید.
۱۰ ـ قبل از شروع جلسه فاصله افراد رعایت شده باشد تا در حین برگزاری جلسه نیازی به جابجایی و حرکت نباشد.
۱۱ ـ در شروع جلسه آیاتی از کلام الله مجید قرائت شده و چند جمله دعای مناسب بیان گردد.
۱۲ ـ بعد از شروع جلسه امتحان دانش آموزان را جابجا نکنید .
۱۳ ـ در جلسه امتحان , دبیر مربوط به درس حتما حضور داشته باشد و با جملات اطمینان بخش دانش اموزان را آرام نماید.
۱۴ ـ مراقبین در حین برگزاری جلسات با یکدیگر صحبت نکنند .
۱۵ ـ سعی شود مراقبین بالای سر دانش آموزان زیاد توقف نکنند .
۱۶ ـ اگر مراقبین مشاهده کردند که دانش آموز جواب را اشتباه نوشته , او را سرزنش نکنند.
۱۷ ـ از برخورد شدید با دانش آموزان خاطی اجتناب شود .
۱۸ ـ مراقبین با تبسم و بیان مطلبی نشاط انگیز , تنش های احتمالی دانش آموزان را کاهش دهند.
۱۹ ـ در ابتدای جلسه امتحان راهنمایی و توضیح کافی پیرامون آن آزمون داده شود ودر حین جلسه از توضیح اضافی که موجب حواس پرتی آنان می شود اجتناب نمائید.
۲۰ ـ سئوالات امتحانی , خوانا و از کیفیت بالا و مناسب برخوردار باشد .
۲۱ ـ با دانش آموزان در حین انجام امتحان گفتگو نشود .
۲۲ ـ در صورت نیاز , پیش نویس در اختیار دانش آموزان قرار داده شود .
نقش معلمین
۱ ـ جلسه امتحان دادگاه حسابرسی نیست و امتحان انتقام نیست .
۲ ـ قبل از اتمام کلاسها و شروع امتحانات به دانش آموزان اطمینان بدهید و آنها را از امتحان نترسانید.
۳ ـ به دانش اموزان بگویید که سئوالات از کتاب درسی آنهاست و آنها فقط با مطالعه کتابهای درسی خود به راحتی می توانند به سئوالات پاسخ دهند.
۴ ـ قبل از امتحانات اصلی از امتحانات مستمر و خود آزمایی به منظور آشناکردن دانش آموزان با سئوالات و نحوه امتحان استفاده گردد.
۵ ـ از ایجاد رقابت ناسالم در میان دانش آموزان اجتناب شود .
۶ ـ هدف امتحان باید ارزیابی دانسته های دانش آموزان باشد , نه ندانسته های آنان .
۷ ـ از انتظار و توقع بیش از حد در طرح سئوالات امتحان اجتناب نمایید .
۸ ـ در طرح سئوال , اصول سنجش و اندازه گیری خصوصا سطح دشواری سئوالات را رعایت نمائید.
۹ ـ در ارزشیابی میزان یادگیری دانش آموزان نباید فقط نمره امتحان را ملاک و معیار قرارداد و از دیگر شیوه های ارزشیابی نیز استفاده کنید و سعی نمایند. سئوالات دشوار را در شماره های آخر قرار دهید.
نقش دانش آموزان
الف ) کنترل اضطراب قبل از امتحان و هنگام مطالعه :
۱ ـ اگر نسبت به درسی مطالعه بی میل هستید تسلیم بی میلی خود نشوید به مرور زمان به مطالعه و درس علاقه مندی شوید.
۲ ـ از همین حالا وقت خود را با برنامه امتحانی تنظیم کنید .
۳ ـ به جای اضطراب امتحان , کتابتان را به چند بخش تقسیم کنید و هر زمان روی بخشی از آن کار کنید , می بینید موفق شدن آنقدرها هم دور از دسترس نیست .
۴ ـ وقتی می بینید اضطراب مانع تمرکز حواستان می شود و شدت آن به اندازه ای است که مفهوم یک جمله را هم درک نمی کنید , خودتان را بیازمایید. کتاب را بسته و جمله را تکرار کنید. دوباره کتاب را باز کنید و مطلب را با صدای بلند بخوانید سپس کتاب را ببندید. این بار خواهید توانست مطلب فراگرفته را به خاطر بیاورید. تمرین و جدیت شما نیرویی عظیم تراز نیروی اضطراب است .
۵ ـ این جمله را با خود بگویید و آنرا تکرار کنید : « شروع هر کاری در ابتدا آنطور که باید خوشایند نیست , وقتی که پیشرفت کردم انگیزه بیشتری پیدا خواهم کرد. »