آموزش متوسطه - پایگاه دانلود رایگان کتاب | دانلود کتاب

 با وجود اینکه اجرای هدف اولیه آموزش با عنوان آموزش دراز مدت، حیاتی است،اما   پیشنهاد ارائه آموزشهای فنی وحرفه ای در جهت تعدیل  وتصحیح آموز شهای پایه به افراد نیز از موفقیت چشمگیری برخوردار بوده است. با این وجود مراحل تقویت وگسترش  توانایی‌های فنی حرفه ای افراد مطابق قوانین ـ مصوب سال‌های۱۹۹۳- ۱۹۸۵ همچنان با موانع جدی روبرو می‌باشد.در سال۱۹۹۸تنها ۱۲ هزار نفر از عهده اعتبار بخشیدن به پیشرفتهای تجربی خود  درحوزه  آموزش دانشگاهی بر آمدند. درحال حاضر ارائه لایحه مدرنیزه اجتماعی،به پیشرفت و ارتقاء نظام آموزش حال حاضر کشور از طریق  ارائه دومین شانس واقعی به آن دسته از افرادی  که از  مهارتهای لازم در دوران تحصیل برخوردار نگردیده اند، منجرگردیده است.
۱۰- طرح مدرسه
همانگونه که قبلاً نیز بدان اشاره شد، از جمله مشکلات عمده‌أی که مدارس متوسطه دولتی با آن مواجه می‌باشند (به علت اجباری و رایگان بودن آموزش)، پذیرش طیف گسترده‌أی از دانش‌آموزان متعلق به طبقات اجتماعی‌- فرهنگی و اقتصادی متفاوت است. به رغم تفاوت‌های فردی از نظر عملکرد یادگیری، طبقات اجتماعی ـ فرهنگی….) مدارس ملزم به دستیابی به اهداف ملی برنامه درسی می‌باشند، از این روی نقش کادر آموزش حایز اهمیت است.
مطابق بخش‌نامه شماره۳۵۴- ۸۸مصوب سال ۱۹۸۸، مدیران مدارس با حمایت مدرسین و همکاری مشاورین آموزشی، ملزم به تدارک طرحی با عنوان طرح مدرسه در جهت نیل به اهداف ملی آموزش می‌باشند.طرح مذکور در صورتی تحقق پذیر است که در ارتباط با محیط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، شرایط زیست- محیطی مدارس و فعالیت های فوق العاده غیر آموزشی و تکمیلی مدارس طراحی گردد.گفتنی است که تدارک (طرح مدرسه) در راستای استقلال بخشی به مدارس و محوریت مدارس در نظام آموزش (مدرسه محور) مطرح می‌باشد.
به عبارت دیگر استقلال مدارس تنها در صورت شناخت نقاط قوت و ضعف کلیه مدارس و تقویت و مهار این قبیل نقاط قوت و ضعف در مراحل بعدی امکان پذیر است.در این راستا و در جهت نیل به اهداف فوق، طرح مدرسه با تأکید بر بهبود جریان یاددهی- یادگیری محور ، در قانون مشاوره‌ تحصیلی مصوب سال ۱۹۸۹ لحاظ گردیده است.مطابق قانون مذکور از اعضای جوامع آموزشی درجهت تدارک و اجرای طرح مدرسه کمک اتخاذ شده و پس از تأیید شورای مدیریت مدارس به اطلاع مقامات آکادمی می‌رسد تا پیش از انعقاد هر نوع قرارداد، اعم از تأمین نیازهای مالی یا انسانی، از هماهنگی درونی و بیرونی (هماهنگی با اهداف ملی و آکادمی) اطمینان حاصل گردد.به عبارت کلی تر می‌توان گفت که از (طرح مدرسه) تحت عنوان موتور محرکه نظام آموزشی فرانسه یاد می‌گردد.
طی نخستین نظر سنجی به عمل آمده پس از اجرای طرح مدرسه توسط مدیریت ارزیابی و نظارت(DEP) طی سال۹۰-۱۸۸۹، ۶ /۸۷ درصد از کالج ها و۹/۷۱ درصد از لیسه های ذیر ربط به تدارک طرح مدرسه مبادرت نمودند. طی ارزیابی‌های بعدی نیز این موضوع مشهود بود که طرح مدرسه برای۵۰ درصد از مدارس مورد پرسش ترغیب کننده و برای ۱۰ درصد بسیار ترغیب کننده بوده است.گفتنی است که ارزیابی طرح مدرسه بر مبنای شاخص های کمی و کیفی و در جهت تعیین کار‌آیی درونی و برونی عملکرد مدارس کشور صورت می‌پذیرد.
نتایج این قبیل ارزیابی ها، از یک سو به فراهم سازی امکان دستیابی به اطلاعات برای وزارت آموزش و پرورش در قالب جلسات گفت و شنود با آکادمی ها و از سوی دیگر به فراهم سازی امکان تبادل تجربیات نو در جهت برطرف نمودن مسائل متقاضیان ذیر ربط و ذینفع منتهی می‌گردد.
۱۱- طرح مدرسه باز (Scole ouverte)
از جمله دیگر شیوه هایی که وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت امور احتماعی و شوراهای شهری- درجهت مقابله با بزهکاری جوانان و کاهش نرخ خشونت و معظلات اخلاقی در مراکز آموزشی به ویژه مراکز آموزشی متوسطه اتخاذ نموده است، می‌توان به طرح مدرسه باز اشاره نمود. گفتنی است که پیرو طرح مذکور، دانش‌آموزان مقطع متوسطه همچنین از برنامه های تابستانی و تعطیلات میان سال آموزشی نظیر کلاس های کامپیوتر، زبان خارجه، علوم ریاضی، تعلیم رانندگی (ویژه دانش‌آموزان رده‌سنی۱۶سال به بالا)،‌ شنا و ….. بهره‌مند می‌گردند.لازم به ذکر است که مسئولیت اجرای برنامه های فوق بر عهده مدیریت مراکز آموزش متوسطه کادر آموزش داوطلب و شهرداری‌ها می‌باشد.
۱۲- طرح اولویت دهی سیاست آموزشی به مناطق محروم
در راستای سیاست اولویت دهی به مناطق و محلات محروم، طی سال تحصیل۹۴-۱۹۹۳وزارت آموزش و پرورش فرانسه در جهت مقابله با وضعیت انتقادی تعدادی از مدارس متوسطه مناطق محروم به شناسایی و اعمال اصلاحاتی از نوع تقویت ساختار مدیریتی و کادر آموزشی مبادرت نمود. علاوه براین، کلاس‌های سواد آموزی و جلسات ویژه اطلاع رسانی برای والدین دانش‌آموزان مدارس مذکور ترتیب یافت.گفتنی است،از آن‌جائیکه اغلب این قبیل مدارس در مناطق آموزش اولویت دار(ZEP) قرار دارند، به واسطه مواجه با نرخ بالای افت تحصیلی (بالاتر از حد متوسط ملی) مورد توجه خاصی قرار گرفته‌اند.لازم به ذکر است تعداد۸ هزار کالج از مجموع ۵ هزارکالج و۱۵۰ لیسه از مجموع ۲۵۰۰لیسه کشور فرانسه در زمره این قبیل مدارس می‌باشند.
معضلات آموزشی
از جمله عمده ترین معضلاتی که در حال حاضر نظام آموزشی کشور فرانسه با آن دست به گریبان می باشد، می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱- ترک تحصیل سالیانه۷۰۰ هزار جوان فرانسوی بدون دستیابی به مهارت شغلی و آموزشهای لازم
۲- عدم جای دهی شغلی به آندسته از جوانان فرانسوی که از سطح تحصیلات و کارآموزی کمتر از دیپلم متوسطه(سیکل اوّل آموزش متوسطه) برخوردار می باشند.
۳- تأکید بر نخبه گرایی و تمرکز آموزش درعوض فراهم سازی برابری فرصت
۴- رقابت پذیری سیستمهای تولید و انتقال دانش و مهارتها از یک سو و نابرابری پی آمدهای یادگیری از سوی دیگر به رغم پایداری و پویایی آموزشی
اصلاحات آموزشی
طی۱۰ سال اخیر تغییرات چشمگیری در تعداد دانش آموزان ودانشجویان سیستم آموزشی کشور فرانسه به وقوع پیوسته است. طی دهه ۱۹۶۰ افزایش ناگهانی امکانات آموزشی در مقطع آموزش متوسطه به افزایش واقعی آمار دانشجویان کالج ها منجر گردید.طی سال ۱۹۸۵،۸۰ درصد جوانان هدف خود را کسب مدرک کارشناسی تا پایان قرن حاضر عنوان نموده وبا اصلاح قانون در جولای سال۱۹۸۹، به هدف خود جامعه عمل پوشانیدند. تعداد مراکز  آموزش عالی جهت  حضور جوانان افزایش یافته  وامکان دسترسی وشرکت جوانان در این مرکز فراهم گردید.
درحال حاضر۷۰% جوانان  فرانسوی به آموزش در مقطع  آموزش متوسطه در مدارس تحت نظارت آموزش ملی(کالج‌های کشاورزی ویا آموزش در  دوره‌های کار آموزی) مبادرت می‌نمایند. درصد مذکور ظرف مدت ۱۵ سال به میزان ۲ برابر افزایش یافته و در در زمینه رشته‌های فنی وحرفه ای و فنی از  افزایش چشمگیری برخوردار بوده  است.طی سال۲۰۰۰،حدود۳۰% از جوانان در رشته‌های فنی ، ۱۸% در رشته‌های فنی وحرفه ای و۵۲% در سایر  رشته‌های عمومی‌ به احراز  مدرک کارشناسی نائل آمده اند.طرح کلی مصوب ۱۹۸۹ هدف دیگری را با وضع اصل ذیل دنبال نمود :
کلیه جوانان فرانسوی میبایستی پیش از ترک نظام آموزشی وصرفنظر از مقطع تحصیلی   خود،به اتمام دوره آموزش فنی وحرفه ای مبادرت نمایند. گفتنی است که پس از گذشت  5 سال از زمان وضع قانون فوق، روند اشتغال وآموزش فنی وحرفه ای در کشور  افزایش یافت. آمار سالیانه در خصوص جوانان تحصیل کرده پیشرفت چشمگیری را نمایش می‌دهند. نسبت کم سن ترین فرد ترک تحصیل نموده، بدون کسب هر گونه مدرک علمی‌ از یک سوم طی دهه۱۹۶۰ به کمتر از۱۰% طی دهه۱۹۹۰کاهش یافت.پس از گذشت ده سال از آموزش پایه، نظام آموزشی حال حاضر کشور نه تنها به بر طرف نمودن  نیاز هنری  آموزش آکادمیک جوانان پرداخته ،بلکه به کسب مهارتهای فنی وحرفه ای نیز تأکید می‌نماید. از این روی با اعمال چنین سیاستهایی جوانان پس از فراغت از تحصیل با مشکلات آینده ومشکلات اشتغال روبرو نخواهند بود.
ارزیابی تحصیلی
نهادهای مرکزی
مدیریت ارزیابی و دورنگری آموزش وزارت آموزش و پرورش فرانسه با عنوان ( Directio de Levaluatio et Pers Pective ) اصلی ترین نهاد ارزیابی کننده تحصیلی است که به سنجش و ارزیابی سالیانه عملکرد و یادگیری دانش آموزان مبادرت می نماید.از سال۱۹۸۹، با بهره گیری از متد ارزیابی تشخیص در پایان کلاسهای سوم و پنجم مقطع آموزش ابتدایی، تلاشهای عمده ای در جهت شناسایی کمبودهای یادگیری دانش آموزان در ۲ رشته اصلی زبان فرانسه و ریاضیات صورت پذیرفته است. در این راستا، مدیریت ارزیابی و دورنگری وزارت آموزش و پرورش (DEP ) نیز به تجهیز معلمین به ابزار دقیق و معتبر مبادرت نمود.کادر آموزشی با بهره گیری از ابزار فوق در آغاز سال تحصیلی (مقارن با ورود به کالج) به شناسایی آموخته ها و صنایع تحصیلی هر یک از دانش آموزان مبادرت می نمایند. اجرای منظم و سالیانه ارزیابی تشخیصی، به نظام آموزش فرانسه این امکان را داده است تا به مقایسه و سنجش روند پیشرفت نظام تحصیلی از نظر نرخ یادگیری دانش آموزان و عملکرد معلمین در قالب زمان و مکان نائل آید.از سال تحصیلی۹۳-۱۹۹۲،مدیریت ارزیابی و دورنگری وزارت آموزش و پرورش فرانسه به تدارک بانک سوال مبادرت نموده است.گفتنی است که بانک مذکور در اختیار مدارس قراردارد تا در صورت لزوم، طی سال تحصیلی درجهت تشخیص کمبودها و صنایع یادگیری دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.بانک مذکور علاوه بر زبان فرانسه و ریاضیات، بر دروس علوم، تاریخ، جغرافیا و تکنولوژی مشتمل می گردد.

بنا به اعتقاد موریس گروس،‌ سرپرست بخش روابط دانشگاهیCNRS، CNRS و دانشگاه‌ها هر یک از نقش ویژه خود در پژوهش‌های علمی برخوردار می باشند. علاوه بر این، این باور وجود دارد که اصلاحات در دانشگاه‌ها باید بدون تهدید سایر سازمان‌ها ، اعمال گردد. اما در مجموع به انجام رساندن این اصلاحات کار دشوار و پیچیده ای است، چرا که اغلب دانشگاه‌ها در شرایط وخیمی قرار داشته و از هر۱۰ بنای آموزشی، ۱ بنا زیر استاندارد‌های کمیته آموزشی قرار دارد.
۲-  همکاری با کشورهای اروپایی در زمینه جذب دانشجویان خارجی
حرکت شتابنده به سوی جذب دانشجوی خارجی
زمانی کشور فرانسه، از جمله انتخاب‌های ممتاز دانشجویان برجسته اهالی جنوب شرق آسیا  که در پی ادامه تحصیل در خارج  از کشور بودند، محسوب می گردید. در حال حاضر، این کشورمی‌کوشد در بازار آموزش جهان که در سیطره نهادهای انگلیسی زبان قرار دارد، به بازیابی موقعیت خود در کنار سایر کشورهای اروپایی مبادرت نماید. بنا بر اظهارات رئیس شاخه آسیایی سازمان آموزش فرانسه ، این کشور، ادعایی درخصوص رقابت با دانشگاه‌های آمریکا، استرالیا و انگلستان نداشته، اما در پی کسب حداقل جایگاه آموزشی می باشد. برقراری روابط تجاری، مالی و توریستی میان اروپا و آسیا به روانه شدن شماری از دانشجویان به اروپا منجر گردیده که دولت فرانسه نیز در پی تقویت آن است. در این راستا، طی سال ۱۹۹۸، سازمان آموزش فرانسه توسط وزارتخانه‌های آموزش و خارجه فرانسه و با هدف تبلیغ نظام آموزش دولتی کم هزینه در خارج از کشور و جذب دانشجویان عادی غیر بورس  تأسیس گردید. به دنبال گشایش دفاتر این سازمان در کشورهای کره جنوبی، هند، چین و هنگ کنگ، بانکوک نیز شاهد گشایش دفتر سازمان در اواخر سال۲۰۰۱ بود. درتایلند نیز همانند سایرکشورهای آسیایی، نهادهای آموزشی فرانسوی از فاصله زیادی با همتایان بزرگ آمریکایی، استرالیایی و انگلیسی خود برخوردار می باشند که به اعتقاد منتقدین ،آموزش صرفاً برای آنها، بخشی از بازار آزاد جهانی است که رقابت تنگاتنگی در آن جریان دارد. با به چالش طلبیدن نهادهای مذکور، کشور فرانسه کار دشواری را آغاز نموده است. از مجموع۳۰هزار دانشجوی تایلندی که به تحصیل در خارج از کشور مبادرت می نمایند، سالیانه تنها ۵۰۰ نفر به ثبت نام در دانشگاه‌های فرانسه مبادرت می نمایند که با نرخ۱۳ هزار نفری در آمریکا، ۷ هزار نفری در استرالیا و ۵ هزار نفری در انگلستان قابل مقایسه می باشد. رقابت در این عرصه بسیار شدید است. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های آمریکا همواره۳۰ درصد از سایر کشورهای انگلیسی زبان کمتر بوده و این در حالی است که استرالیا به ثبت درآمد ناشی از ثبت نام دانشجویان خارجی در تراز تجاری به عنوان یکی از اقلام مهم درآمد مبادرت نموده است. این کشور پس از بحران مالی چند سال اخیر آسیا که به کاهش ورود دانشجویان از این قاره منجر گردید، به اجرای برنامه تجاری بی سابقه ای در جهت افزایش نرخ ثبت نام دانشجویان مبادرت نمود.وزارت آموزش فرانسه امیدوار است با ارائه طرح‌های غیر تجاری،‌ به جذب تعداد بیشتری از دانشجویان نسبت به رقبای انگلیسی زبان و بازیابی نقش مؤثر فرانسه طی چند دهه پیش در منطقه مبادرت نماید. بنا به اعتقاد کارشناسان فرانسوی، بر اثر بی توجهی، نقش۳۰ سال پیش فرانسه در میان نخبگان آسیا، از دست رفته است.در خلال تاریخچه ۵۰ ساله حضور استعماری فرانسه از دهه۱۹۳۰ تا دهه۱۹۸۰در هند و چین، این کشور به پرورش نخبگان آسیایی در زمینه‌های اداری، سیاسی، علمی و اقتصادی مبادرت می نمود. از این روی در جهت بازیابی چنین جایگاهی، وزارت آموزش فرانسه به همکاری با شرکایی از سایر کشورهای اروپایی غیرانگلیسی زبان بالاخص کشورهای آلمان ، هلند، اسپانیا و فنلاند مبادرت نموده است. نقطه ضعف کشورهایی از این دست، برخورداری از زبان ملی غیر انگلیسی و نقطه قوت آنان، برخورداری از مراکز آموزش عالی دولتی جدا از مطامع سودجویانه است.

۳- کاهش هزینه‌های دولتی
کاهش هزینه‌های دولتی من جمله حذف تغذیه رایگان در مدارس کشور که از جمله قدیمی‌ترین سنن فرانسوی‌ها محسوب می گردد، به وقوع پیوسته است. در آستانه اتحاد پولی اروپا، دولت فرانسه به شدت در پی صرف‌جویی است، اما در کشوری که مردم آن از غذا تحت عنوان مهم‌ترین فاکتور زندگی یاد می کنند، این کار به نظر اقدامی افراطی به نظر می آید. زمانی تغذیه رایگان در مدارس سراسر کشور، بخشی از فعالیت‌های روزمره مدارس فرانسه محسوب می گردید و این در حالیست که در حال حاضر، تغذیه رایگان مدارس به شکل فزاینده ای کاهش ‌یافته است. در شماری از مدارس،‌ نیز افت کیفی و کمی غذایی، مشهود بوده است. در مقابل، فرقه های سنت‌گرای فرانسه به اعتراض بر علیه اتخاذ چنین سیاستی می پردازند. بنا به اعتقاد آنان، تغذیه رایگان بخشی از نظام آموزشی فرانسه محسوب گردیده و فردی که از تغذیه مناسب برخوردار نباشد،‌ عهده دار ادامه تحصیل به نحو احسن نمی باشد.
 در حال حاضر، از شمار مدارس برخوردار از آشپزخانه‌هایی با غذای روزانه ،‌ کاسته می گردد.
 در عوض،‌ مسئولین مدارس بیش از پیش به تدارک غذای یخ زده یا کنسرو از شرکت‌های خصوصی آشپزی روی آورده اند. از این روی، شرکت‌های برخوردار از کسب و کار پررونق، به تدریج به عهده گیری وظایف سنتی شوراهای محلی روی می آورند.گروه‌های فشار والدین که به مبارزه در جهت تغییر رویه افت کیفیت غذا مبادرت می نمایند،‌ اظهار می دارند که تغذیه در مدارس فرانسه، تغذیه ی ملی محسوب می گردد که در معرض تهدید قرار گرفته است. در حال حاضر، والدین به پرداخت مستقیم نیمی از بهای غذا به مدارس مبادرت می نمایند که چنانچه این طرح به پیش رود، نسبت یاد شده افزایش نیز خواهد داشت.کاهش کمک دولت به مدارس جهت تهیه غذای رایگان، از جمله جدیدترین اهداف صرفه‌جویی در بودجه فرانسه به منظور آمادگی اقتصاد کشور جهت پیوستن به اتحاد اقتصادی اروپا است.
پذیرش تحصیلی
جهت ورود به دانشگاه ها ومراکز آموزش عالی فرانسه، داوطلبین می‌بایستی از مدرک  Baccalaureat یا مدرکی معادل آن یا یک دیپلم ملی معادل برخوردار  باشند. دیپلم ملی مذکور  که ورود به دانشگاه را برای داوطلبین امکان پذیرمی‌سازد، توسط دانشگاههایی که صلاحیت اعطای آنرا داشته باشند،در پایان دوره آموزشی۱ ساله وپس از گذراندن ۲۲۵ ساعت آموزشی اعطا می‌گردد.
آمار تحصیلی
اساتید و دانشجویان
تعداد اساتید مراکز آموزش عالی کشور فرانسه بر۷۰ هزار نفربالغ می‌گردد که از این میان میتوان به تعداد۱۷۶۰۰هزار نفر استاد دانشگاه (۲۰%.)،تعداد ۲۸هزار نفر استاد کنفرانس(۴۰%) و تعداد(۱۲هزار نفر) اساتید درجه دو که به‌صورت قراردادی در آموزش عالی اشتغال دارند، اشاره نمود.لازم به ذکراست که تعداد۷۸% اساتید دردانشگاه‌ها، ۹/۱۱% درانستیتوهای فنی دانشگاهی   (IUT) و ۹/۹% درمدارس عا لی و سایرمؤسسات عالی فعالیت دارند. طبق آخرین آماربدست آمده،  تعداد دانشجویان مراکز آموزش عالی کشور فرانسه نیز بر۲۰۰/۲ هزار نفرکه حدود۵۰۰/۱ هزار نفر از آنان دردانشگاه‌های رسمی‌فعالیت دارند، بالغ میگردد.مراکز عالی تکنیسین(STS) ، مراکز آموزش عالی فنی و حرفه ای(IUT)،کلاسهای پیش‌دانشگاهی مدارس عالی، انستیتوهای دانشگاهی تربیت معلم، مدارس عالی علمی‌و اقتصادی، نیزسایر دانشجویان یا کارآموزان کشور را تحت پوشش قرار می‌دهند.
پژوهش و تحقیقات‌
تاریخچه
مسائلی از قبیل بررسی جایگاه تحقیقات‌ ومشکلات‌ و اهداف‌ پیشروی انجام تحقیقات در کشور فرانسه‌ طی‌ مشاوره‌ای‌ ملی‌ که‌ از سوی‌ وزارت‌آموزش‌ عالی‌ و تحقیقات‌ در آوریل‌ سال‌ 1994 در پاریس‌ ترتیب‌ یافته‌بود، مطرح‌ گردید.طی مشاوره فوق همچنین چگونگی ارائه‌‌ بینشی‌ کلی‌ از تکامل‌ و هدایت‌تحقیقات‌ آتی‌کشور مورد بررسی قرار گرفت.در خلال‌ قرن‌ هفدهم‌، میان جهان‌ سیاست‌و جهان‌ شناخته‌های‌ علمی‌جدائی‌ افتاد.در آن‌ اثناء، افکارعمومی‌بر این‌ باور شد که‌ دانش‌ و دانشمند جهت ارائه خدمات هرچه بیشتر و‌ بهتر ‌به‌جامعه‌می‌بایستی به صورت جداگانه ‌ به‌ پرداختن به‌ تحقیقات‌خود بسنده‌ نماید.به‌ دیگرسخن‌، پژوهشگران‌ می‌بایستی تحقیقات‌ را سرلوحه‌ فعالیت‌ خود قرار دهند،چرا که‌ سایر‌ امور مترتب‌ برتحقیقات‌ درپی‌ آن‌ خواهد آمد.به‌ این‌ ترتیب‌،درمحافل‌ و ساختارهای درون‌ نهادی، مدل‌خطی فوق‌ حاکم‌ گردید. به عبارت دیگر علم‌ و دانش‌ به مکاشفه پرداخته و جامعه به‌ پیروی از آن مبادرت می‌نمود.طی مدت زمان کوتاهی مدل مذکور‌، مدل‌ مخالف‌ خود را که‌ مدلی خطی‌بود، پدید آورد. مطابق چنین مدلی همگامی‌تحقیقات‌ دانشگاهی‌ با حوزه صنایع‌ ‌،ضامن‌ پیشرفت‌ اقتصادی کشور‌می‌باشد‌.از این روی‌، عمده‌ فعالیت‌ پژوهشگران‌، با مد نظر قرار دادن خواست جامعه به انجام تحقیقات معطوف می‌گردید.نیمی‌از ویژگیهای‌ این‌ دو مدل‌ صحیح‌ و نیمی‌ دیگر نادرست است‌.توانمندی‌ علم‌، زاییده‌ قدرت‌ حضور آن‌‌ در فضای‌ خارج‌ و ‌داخل ‌می‌باشد. آزمایشگاه‌های‌ تحقیقاتی‌ از فضای‌ مجزا و بسته‌ خودنیروی‌ خلاق‌ پدید آورده و نفوذ و شایستگی‌ را از ترکیب‌اعتباراتی‌ که‌ در اختیار دارند،کسب‌ می‌نمایند.نقطه ضعف چنین مدلهایی به جهت ضعف درتوصیف ماهیت‌ دو وجهی‌ تحقیقات‌ علمی‌(انفصال‌ از محیط و اتصال به‌ آن‌) می‌باشد.ازجمله اصلی ترین فاکتورهای انجام تحقیقات در کشور فرانسه می‌توان به فاکتورهایی نظیرتولید و ارائه اطلاعات‌ موثق‌، مشارکت‌ درفرایند بهبود ارزشهای‌ اقتصادی وآموزشی‌، همکاری‌ درحرکتهای‌ سودمند گروهی ‌وارتقاء فعالیتهای‌ آموزشی‌اشاره نمود.جهت‌ نشان‌ دادن‌ اشکال‌ گوناگون‌ امکانات‌ سازمانی‌، بررسی دومدل‌ اخیر با یکدیگر الزامی‌است.مدل‌ خطی‌-که‌ در آن‌ فعالیتهای‌تحقیق‌، توسعه‌ و تولید بدون‌ تعامل‌ متعاقب یکدیگر صورت می‌گیرد.دراین‌مدل‌، تعداد۵ زیرمجموعه‌ متمایز همزیست‌ وجود دارد که‌ هر یک‌ از نهادها از سازوکارهای‌ خاص‌ ارزشیابی‌ خود برخوردارمی‌باشند.عملکردهای‌درونی‌ هر یک از آنها مشابه‌ یکدیگر بوده‌ و درنتیجه‌، تعامل میان‌ آنها سهل‌و آسان‌ صورت‌ می‌گیرد و این  درحالی است که‌،برقراری ارتباطات‌ از یک‌ زیرمجموعه‌ به‌زیر مجموعه‌ دیگر، دشوار و پرهزینه‌ است‌.در مدل‌ دوم‌، یک‌آزمایشگاه‌ دانشگاهی‌ در تولید اطلاعات‌ موثق‌ و در تولید  نوآوریها مشارکت‌ داشته ‌و در ترویج‌ و کارشناسی‌ امور و نیز فعالیتهای‌آموزشی‌ برنامه‌های‌ دولتی‌ حضور فعال‌ دارد.گفتنی است که مدل فوق‌ در خصوص‌شرکتها و مؤسسات‌ نیز مصداق‌ می‌یابد ‌چرا که هر جزء قادر به برقراری تعامل با جز دیگر است. هر چه‌ تعاملها از ارزش‌ کمتری‌ برخوردار باشند به‌ همان‌ اندازه‌ نیز پایداری‌ و ثبات‌ آنها ضعیفتر می‌گردد‌.جهت برقراری‌ ارتباط می‌بایستی از مدل‌ خطی‌ وپنج‌ زیرمجموعه‌ متمایز آن‌ فاصله‌ گرفت‌ تا به‌ مدل‌ دوم‌ که‌ تعاملهای‌آن‌ هم‌ از لحاظ شمار و هم‌ از نظر شدت‌ دراوج‌ قرار دارند، نزدیک‌تر‌ شد.جایگاه‌ تحقیقات‌ فرانسه‌ در ارتباط با این‌ دو مدل‌ چگونه‌ است‌؟
در سالهای‌ اخیر در چه‌ مسیر و با چه‌ آهنگی‌ پیش‌ رفته‌ است‌؟
مؤلفان‌که‌ طی دهه۱۹۷۰ و در آغاز دهه۱۹۸۰ به تبیین وتوصیف  تحقیقات‌و نوآوریهای‌ کشور  فرانسه‌ مبادرت نمودند، از بینش‌ یکسانی برخوردار می‌باشند.از دیدگاه آنان،کشور فرانسه‌ به‌ پشتوانه‌ علوم‌ دانشگاهی خود به عنوان کشوری ‌پیشرفته‌، مطرح می‌باشد واین درحالی است که  بوروکراسی‌ سازمانها موجب‌ گردیده تا ازنظریات‌ علمی‌و تأثیرات‌ جدید که‌ تخصصهای‌ حاکم‌ موجود را زیرسؤال‌ می‌برند، پیروی‌ نگردد. پژوهش درسیستم‌ آموزشی‌ کشورفرانسه‌ به‌ دوبخش‌ تقسیم ‌میگردد:
 مدارس‌ عالی‌ که‌ به جذب بهترین‌ دانش‌آموزان‌ مبادرت نموده،آنان‌ را از انجام تحقیقات‌ دور نگاه داشته و به القاء احساس‌ برتر بودن‌ به‌ آنان می‌پردازند و دانشگاه‌هایی‌ که‌ با امکاناتی‌ محدود، به آموزش گروه‌های‌ زیادی‌از دانشجویان‌ که‌ با دنیای‌ تخصص‌ و حرفه‌ آشنایی‌ کمی‌دارند،مبادرت می‌نمایند.از این روی‌، در تحلیلهای‌ علمی‌ کشورفرانسه‌ نمونه‌کاملی‌ از مدل‌ خطی‌ استفاده  می‌گردد.
یادآوری‌ دو مشخصه ذیل‌ سیستم‌ آموزشی‌فرانسه‌ جهت بررسی جایگاه تحقیقات در آن الزامی‌است :
«جدایی‌ بنیادین‌ میان مقررات‌تحقیقات‌ و آیین‌نامه‌های آموزشی‌»
بارزترین‌ نشانه‌ این‌ جدایی‌، وجودسازمانهای‌ تحقیقاتی‌ دولتی‌ (OPR)نظیرمرکز ملی‌ تحقیقات‌ علمی‌(CNRS) ، مؤسسه‌ ملی‌ بهداشت‌ و تحقیقات‌ پزشکی‌ (INSERM)،مؤسسه‌ ملی‌ تحقیقات‌ کشاورزی‌ (INRA) و کمیساریای‌ انرژی‌ اتمی‌CEA)) است‌که‌از مأموریت‌ رسمی‌آموزشی‌ برخوردار نمی‌باشند.آموزش‌عالی‌ که‌ تاکنون‌ از بخشی‌ از نیروی‌ تحقیقاتی‌ تفکیک شده‌، خود ازشکافی‌ که‌ دانشگاه‌ و مدارس‌ عالی‌ را از هم‌ جدا می‌سازد، عبور نموده ‌است‌. نهادهای‌ تفکیک شده‌ مذکور  طی‌ سالها با کاهش قدرت‌ به‌طورمحسوسی‌ مواجه  بوده اند.ارزشیابیهای‌ مختلفی‌ که‌ از سوی‌ کمیته‌ ملی‌ ارزشیابی‌ دانشگاه‌ها صورت‌ گرفته‌، نشان‌ می‌دهد که‌ بیش‌ از نیمی‌از استادان‌ و برگزار کنندگان ‌کنفرانسهای علمی‌به‌ فعالیتهای‌ تحقیقاتی‌ مبادرت می‌نمایند.از دیدگاه آنان،سازمانهای‌ تحقیقاتی‌ به تلاش‌ در جهت تربیت افراد ماهر در مقطع ‌ سوم‌ آموزش‌ عالی‌ کشورمبادرت می‌نمایند.نیمی‌از کارکنان‌ آزمایشگاه‌های‌مرکز ملی‌ تحقیقات‌ علمی ‌از محققان‌ خود این‌ مرکز و نیمی‌دیگر ازمحققان‌ کارآمد دانشگاه‌ها ومراکز آموزش عالی کشور (‌ دانشجویان‌ سال‌ آخردوره‌ دکتری)‌ متشکل گردیده  است‌.حضور تعداد ۱۵تن از محققین‌ (دانشجویان‌ سال‌آخر دوره‌ دکتری)‌ در ساختار کمیساریای انرژی اتمی‌فرانسه طی سال۱۹۹۱ خود مبین این موضوع است. واقعیت‌ این‌ است‌ که‌ به‌ رغم‌ جا به‌ جایی‌ ضعیف‌ کادر آموزشی ـ تحقیقاتی کشورکه‌ به‌ندرت‌ از یک‌ سیستم‌ تحقیقاتی‌ به‌ سیستمی‌دیگر منتقل‌ می‌گردد،میان سازمانهای‌ تحقیقاتی‌ دولتی‌ (OPR) و دانشگاه‌ها تداخل‌تنگاتنگی‌ به‌وجود آمده‌ است‌. اختلاف‌میان دانشکده‌های مهندسی‌ ودانشگاه‌ها، به‌طور قابل‌ ملاحظه‌ای‌ کاهش‌ یافته‌ است‌.دانشکده های‌مهندسی‌ بیش‌ از پیش‌ به‌ امورتحقیقاتی‌ ‌پرداخته و این‌ درحالی‌است‌ که‌ دردانشگاه‌ها افزایش‌ بالقوه‌ فوق باحمایت‌ واقعی‌ سازمانهای تحقیقاتی‌( سازمانهایی‌ که‌ 5400 نفر از ۹۰۰۰ نفرکادرعلمی‌مدارس‌ مهندسی‌ را تأمین‌ می‌نمایند، مواجه گردیده است.بر قراری چنین  ارتباطاتی  نزدیکی‌ حین  دوره‌تربیت دانشجویان مقطع‌ دکتری‌ نیز جلوه‌گر است‌.در سال‌ 1990،کشور فرانسه‌ با تربیت‌ 140نفر با مدرک‌ دکتری‌ به ازای  یک‌ میلیون‌ نفر جمعیت‌ در سال‌ در مقایسه‌ باامریکا با ۱۳۰ نفر، آلمان‌ با ۱۲۶ نفر و ژاپن‌ تنها با ۳۰ نفر، درصدرکشورهای‌ توسعه‌یافته‌ جهان‌ قرار گرفت‌.در آغاز سالهای‌1980،درصد رساله‌های‌ آموزشی ارائه  شده‌ در رشته‌های‌ علوم‌ انسانی‌ نسبت‌ به‌ علوم‌طبیعی‌ یا مهندسی‌ به‌ مراتب‌ بیشتر بوده و دانشجویانی‌متعلق به کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ مستقر در کشورفرانسه‌ از نسبت‌ بالایی ‌برخوردار بودند. در جهت تعادل‌ بخشیدن‌ به‌ این‌ نسبتها تلاشهای‌پیگیری نه‌ با هدف‌افزایش شمار رساله‌های‌ دانشگاهی،‌ بلکه ‌با هدف‌ تشدید حرکت‌ مضاعف‌ درجهت‌ علوم‌ پیچیده و نیز در مسیر برقراری ارتباط  با کشورهای‌ عضو اتحادیه اروپا صورت گرفت.طی دهه۱۹۷۰، شمار این‌ افراد جهت‌ نگارش ‌رساله‌های آموزشی‌ بسیار ناچیز بود،و این درحالیست که‌ هم‌ اکنون‌،۱۰ درصد فارغ‌التحصیلان از ‌رساله‌ برخوردار می‌باشند.امروزه‌، مرزبندی‌ میان مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های کشور نسبت‌ به۱۰‌ سال‌قبل‌ کاهش یافته است. مقطع‌ دوم‌ آموزش‌ عالی‌دانشگاهی در کشور فرانسه‌ همچنان از این‌ حرکت‌ به‌ دور مانده‌  است. طی سالهای اخیرسازمانهای‌ دولتی‌ با همکاری مرکز ملی‌ تحقیقات‌ علمی‌(CNRS)به تشکیل واحدهای حمایتی آموزش‌ عالی‌ مبادرت نموده اند.در نهایت‌، توالی‌دوره‌ آموزشی‌ و تحقیقاتی‌ برای‌ کلیه کادر وابسته‌ ‌ به‌ آموزش‌ عالی‌ لازم‌الاجراءاعلام‌ گردید.طبق بررسی‌های به عمل آمده در آغاز سالهای‌1980، قطع‌ رابطه‌عمیق‌  میان‌ ‌دو قطب دانشگاه ومراکز تحقیقاتی به اوج خود رسیده وتمایل‌ ضعیف‌ دانشگاه‌ها جهت همکاری ‌با مؤسسات‌ صنعتی‌ و بی‌اعتمادی‌ متقابل‌ به تحقیقات از جانب‌صاحبان‌ صنایع به وقوع پیوست.این درحالیست که حتی وجود چنین‌ جوی مانع‌ از پرداختن صنایع‌ به نوآوری‌ و پرداختن محققان‌دانشگاهی‌ به اکتشاف‌ و اختراع‌ نگردید.جهان‌ صنعت‌ به‌ دو گروه‌تقسیم‌ شده‌ بود:
 گروه‌ اول‌ بر مهارت‌ فنی‌، دوره‌های‌ کارآموزی‌ جمعی‌، چیره‌دستی‌ مهندسان‌ و کارگران‌ شایسته‌ جهت‌ بارورنمودن و تجارتی‌ نمودن محصولات مصرفی،تأکید داشت‌.گروه‌ دوم‌ نیز در بخش‌ تحقیق‌ و توسعه ‌بسیار پیشرفته‌ و مجهز به‌ آزمایشگاه‌های‌ تخصصی بوده، باهماهنگی‌ کامل‌ با سازمانهای‌ دولتی‌ هدفمند فعالیت‌ نموده و با سرمایه‌گذاریهای‌ کلان‌  درجهت تولید محصولاتی‌ با کیفیت  بالا فعالیت می‌نمود.تمرکز برتحقیقات و توسعه‌ در صنایع‌ همزمان  با برنامه‌های آموزشی ‌دولت‌ طی‌ دهه ۱۹۸۰ فزونی‌ یافت‌.طی دهه ۱۹۸۰، شمار مؤسساتی‌ که‌ به انجام تحقیقات‌ مبادرت نموده اند، از ۱۳۰۰ مورد به‌ حدود ۴۰۰۰مورد افزایش ‌ یافت.افزایش‌ بالقوه‌و توسعه‌ و بسط تحقیقات‌ آموزشی  که‌ بیش‌ از پیش‌ شاخه‌ها ومؤسسات‌ کوچک‌ را دربرمی‌گیرد، با کمک‌ فزاینده‌ تحقیقات‌ دولتی‌همراه‌ گردیده است‌.این‌ حرکت‌ در ارتباط با سازمانهای‌ تحقیقاتی‌، باانبوه‌ عظیمی‌از قراردادهای‌ آموزشی همراه‌ بود.در سال‌1992، درمرکز ملی‌ تحقیقات‌ علمی‌(CNRS)، تعداد قراردادهای‌ منعقده‌ بامؤسسات‌ به‌ 3700 مورد (۱۲۰ مورد در سال‌1982) و هزینه‌ آن‌ بر‌700 میلیون‌ فرانک‌ بالغ‌ گردید(۳۰ میلیون‌ فرانک‌ در سال‌ 1982).
این‌ گونه تحولات‌، به‌طور کلی‌ در مقوله‌ چاپ‌انتشارات‌ نیز تأثیر خود را نشان‌ داد: ۷ درصد کتب‌ علمی‌چاپ‌فرانسه‌- که‌ از سوی‌ مؤسسه‌ اطلاعات‌ علمی‌آمریکا (ISI) فهرست‌شده‌- توسط محققین‌ دانشگاهی‌ و صنعتی‌ تألیف‌ گردیده‌ است‌. از دهه‌1980،به عنوان سالهای‌تماس هر چه بیشتر میان دو قطب‌ صنایع‌ وتحقیقات‌ دانشگاهی‌ کشور فرانسه یاد می‌گردد.

نظام آموزش عالی
سیاستهای آموزشی
مطابق قانون مصوب۲۶ ژانویه ۱۹۸۴ویژه آموزش  عالی،از دانشگاه ها ومراکز آموزش عالی کشور، تحت عنوان مراکز عمومی‌آموزشی  با ویژگیهای علمی،فرهنگی وحرفه ای یاد می‌گردد. رشته‌های مختلفی در دانشگاههای کشور ارائه می‌گردد که هر یک در واحدهای آموزشی وتحقیقاتی جداگانه ای بر رشته‌های خاص آموزشی متمرکز شده و اهداف عمومی‌خاصی را دنبال می‌نمایند. دانشگاههای کشور فرانسه، برموسسات،کالج ها، دپارتمانها، کتابخانه ها و مراکز تحقیقاتی که توسط شورای نظارت دانشگاه ها نظارت وبررسی می‌گردند، مشتمل می‌گردد. هر بخش از دانشگاه‌های کشور از اساسنامه وساختار خاص برخوردار می‌باشد.
ارائه طرح دولت محافظه کار ائتلافی فرانسه  که هدف سنتی و همیشگی جایگزینی  نظام آموزش عالی فرانسه که ریشه در عصر ناپلئون داشته  و اصل دسترسی همگانی  دانش آموزان  به دانشگاه ها  از بنیادهای اساسی آن محسوب می‌گردد، به کنار نهادن  مدل آنگلوساکسونی (روش‌های  رایج در کشور‌های انگلیسی زبان به ویژه امریکا) که از دانشگاه اساساً تحت عنوان جایگاهی برای اجرای پژوهش‌های علمی‌ یاد نموده و خواهان دسترسی محدود دانش آموزان به امکانات آموزشی می‌باشد، منجر گردیده است.
  اصلاحات مذکور، نخستین نتایج  فرایند رایزنی ملی محسوب می‌گردد که به پیشنهاد فرانسوابیرو وزیر آموزش دولت آلن ژوپه آغاز شده و هدف آن تدارک سند سیاست‌گذاری رسمی‌ مورد تأیید دولت در خصوص نظام  آموزش عالی فرانسه طی قرن بیستم می‌باشد.
در آن میان،عمده ‌‌‌ترین  اصلاحات مذکور با هدف کاهش نرخ افت تحصیلی دانش جویان طی  دوره۲ساله نخست تحصیل تنظیم گردیده است.در پایان‌ این دوره دیپلم مطالعات عمومی‌ به فارغ‌التحصیلان اعطا می‌گردد. اما در حال حاضر، تنها ۹۰ درصد از دانشجویان دانشگاههای کشور موفق به گذراندن دوره مذکور شده و از آن میان هم تنها تعداد یک نفر از هر ۴ نفر موفق به گذراندن دوره طی  مدت زمان مقرر دو ساله گردیده وسایرین به تجدید آموزش مبادرت نموده اند.
بر پایه سیاستهای جدید آموزشی ،دانشجویان از برنامه‌های آموزشی عمومی‌‌تری در نخستین نیم سال تحصیلی خود (Semestre) برخوردار می‌گردند  که آنها را برای ورود به یکی از هشت رده (Courses)فراگیر و اصلی آماده می‌نماید و این درحالیست که درحال حاضر دانشجویان، از بدو ورود به دانشگاه تحت گزینش تخصصی علمی قرار می گیرند.
در کشور فرانسه، آموزش عالی،همانند مقاطع آموزش ابتدایی و متوسطه، بصورت دوره ای سازماندهی می‌گردد. نخستین دوره بصورت تئوری بوده،مدت زمان۲سال بطول انجامیده و به کسب مدرکBEUG معادل با دیپلم آموزش عالی انگلستان منتهی می‌گردد. دومین دوره آموزشی نیز که مدت زمان۲ سال به طول می انجامد، در پایان نخستین  سال آموزش  به کسب مدرک کارشناسی ودر پایان دومین سال آموزش  به کسب مدرک کارشناسی ارشد منتهی می‌گردد. سومین دوره نیز،به دانشجویان منتخب کارشناسی ارشد اختصاص یافته و  به کسب مدارک عالی (راه گشای آموزش مقطع  دکتری) منتهی می‌گردد.
ساختار آموزشی
آموزش عالی درکشور فرانسه، مجموعه دانشگاه‌ها، انستیتوهای تخصصی و مدارس عالی را دربر می‌گیرد.طبق آخرین آمار بدست آمده، مجموعه فوق پذیرای تعداد۲۰۰/۲ هزار دانشجو و۷۰ مدرس می‌باشد.تعداد۸۴ دانشگاه و ۲۳۲ کالج در سراسر کشور فرانسه فعالیت دارند که از این تعداد ۱۴ دانشگاه و ۸۰۰ واحد آموزشی و پژوهشی در منطقه پاریس تمرکز یافته اند.
آموزش دانشگاهی در کشور فرانسه طی ۳ مرحله متوالی به علاقمندان ارائه می‌گردد:
ـ مرحله نخست آموزشی (آموزش۲ساله) دوره آموزش عمومی‌و جهت‌یابی است.گواهینامه عمومی‌تحصیلات دانشگاهی(DEUG) گزینش‌های بسیار زیادی را دربر می‌گیرد.
ـ مرحله دوم آموزشی (آموزش۲- ۱ساله)، دوره تعمیق وآموزش تخصصی است که آموزشهای عمومی‌و نهایی فنی و حرفه‌ای را به عنوان پیش‌فرض ارائه می‌نماید.مدرک اعطایی، مدرک کارشناسی یاکارشناسی ارشد بوده و مستلزم گذراندن آزمون کنکورعمومی‌است.
ـ مرحله سوم آموزشی (آموزش۵- ۱ ساله) که دوره عالی تخصصی و آموزشی- پژوهشی است.
ـ مرحله چهارم آموزشی (آموزش۲- ۱ ساله)که بر جهت‌گیری پژوهشیDEA و یا گذراندن دوره آموزش عالی تخصصی(DESS)منتهی می‌گردد.
ـ مرحله پنجم آموزشی( آموزش دانشگاهی و پژوهشی مدرک دکتری)
آندسته از شهروندان فرانسوی که به گذراندن موفقیت آمیز محورهای آموزشی اول و  دوم آموزش متوسطه نائل آیند، از حق ورود به مراکز آموزش عالی برخوردار می‌گردند.
این درحالیست که پذیرش دانشجویان دررشته‌های پزشکی و مهندسی دانشگاه‌های فرانسه عموما از طریق برگزاری آزمون کنکور صورت می‌گیرد. آموزش دانشگاهی درمراکز آموزش عالی فرانسه از۳ سیکل مجزا  برخوردار بوده و مجموع دوره‌های آموزشی طی سیکل اول و دوم  بر۴سال بالغ می‌گردد. لازم به ذکر است که دوره‌های آموزشی ۳ سیکل فوق رایگان می‌باشد.
زبان تدریس مراکز آموزش عالی کشورفرانسه، زبان فرانسه است.عمده شهرت دانشگاههای این کشور، بر رشته های حقوق و علوم سیاسی تمرکز یافته است.سال تحصیلی دانشگاه های فرانسه طی ماه های اکتبر و سپتامبر آغاز می‌گردد.اکثریت دانشگاه های فرانسه رایگان بوده کلیه متقاضیان ورود به مراکز آموزش عالی فرانسه ملزم به گذراندن دوره کالج زبان فرانسه به مدت یکسال و حضور درآزمون مهارتهای زبان فرانسه و ثبوت مهارتهای تحصیلی خود جهت ادامه تحصیلات به زبان فرانسه میباشند. آزمون ورودی دیگری نیز در ارتباط با رشته‌های تخصصی مورد نظر متقاضیان برگزار می‌گردد که با توجه به حد نصاب و نمرات متقاضیان، در قالب دوره‌های آموزش پیش دانشگاهی۳ ماهه تا۱ ساله از سوی  دانشگاه به آنان ارائه می گردد تا از لحاظ سطح معلومات ازتراز سطح اول دانشگاه برخوردار گردند.گفتنی است که آزمون زبان فرانسه هر ساله در سفارت فرانسه در محل اقامت متقاضیان و یا در کشور فرانسه برگزار می‌گردد. در صورت برخورداری از مدرکDALF، متقاضیان از گذراندن آزمون زبان معاف می گردند.
دوره‌های آموزش عالی درکشور فرانسه در دانشگاه ها، مدارس عالی مهندسی و دانشکده‌های هنرهای زیبا ارائه میگردد.افرادی می توانند به دانشگاه ها و موسسات فوق راه یابند که از دیپلم متوسطه Baccalaureate)Bac) برخوردار باشند.جهت ورود به مراکز آموزش عالی دولتی نظیر مدارس عالی دولتی (Nation ale Ecole) و موسسات تربیت نیروهای متخصص از داوطلبین آزمون تخصصی به عمل می‌آید. این در حالیست که شرط ورود به دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی برای داوطلبین خارجی(غیر بومی) قبولی در آزمون  ورودی سراسری زبان فرانسه است.
مطابق قانون مصوب۲۶ ژانویه۱۹۸۴موسوم به قانونSAVARY،آموزش عالی به عنوان سرویس عمومی تحصیلات تکمیلی به رسمیت شناخته شد.از جمله مهمترین وظایف مراکز آموزش عالی کشور فرانسه می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
– ارائه آموزش‌های مقدماتی وپیوسته  تکمیلی
ـ راهبری تحقیقات علمی‌وفنی و بهره گیری  از نتایج تحقیقات 
ـ اشاعه فرهنگ اطلاع رسانی علمی‌وفنی 
ـ ارتقاء  همکارهای بین المللی آموزشی 
  قانون فوق به تعریف وتبیین اصول اساسی وکاربردی آموزش  عالی تحت مسئولیت وزارت آموزش عالی وتحقیقات مبادرت نموده  واصول حاکم بر سازمان وعملکرد موسسات آموزش عالی، دانشگاهها، کالج‌ها و موسسات غیر دانشگاهی،کالج‌های تربیت مدرس، کالج‌های فرانسوی خارج از کشور و Grades ecoles را پایه‌ریزی می‌نماید. آموزش عالی درمحدوره بسیار وسیعی از موسسات ارائه می‌گردد. روندهای سازماندهی وپذیرش دانشجو بر حسب نوع موسسات  آموزشی متفاوت می‌باشد. از جمله مهمترین موسسات آموزش عالی کشورفرانسه می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود  :
– انشگاهها که در زمره مراکز عمومی‌آموزشی محسوب گردیده واز کلیه داوطلبین برخوردار از مدرکBaccalaureate که به گذراندن  دوره‌های کوتاه مدت یا دراز مدت تحصیلات تکمیلی علاقه‌مند باشند، پذیرش به عمل می‌آورد.
دانشگاههای کشور فرانسه ازتعداد زیادی دانشجو برخوردار بوده وبه ارائه برنامه‌های آموزشی متنوعی اعم از آموزشهای  تئوری یا عملی مبادرت می‌نمایند.
ـ کالج ها وموسسات عمومی‌یا خصوصی،همچنین به ارائه تحصیلات عالی فنی و حرفه ای تحت نظارت وزارت خانه ‌های مختلف مبادرت  می‌نمایند. از جمله  دوره‌های مختلف آموزشی کالج ها وموسسات عمومی‌یا خصوصی می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
ـ دوره‌های کوتاه  مدت فنی ، بازرگانی، پیراپزشکی و….
ـ دوره‌های دراز مدت که در مدت زمان۳ یا بیشتر از ۳ سال پس  از اتمام Baccalaureate به داوطلبین ارائه گردیده و  آموزش‌های پیشرفته ای نظیرعلوم سیاسی،مهندسی، بازرگانی و مدیریت،راه وساختمان، دامپزشکی، ارتباطات وهنر را شامل می‌گردد.موسسات مذکور به گزینش  دانشجویان خود از میان داوطلبین  برخوردار از Baccalaureate برمبنای  برگزاری آزمون  رقابتی و بررسی سوابق تحصیلی توسط اعضای  هیأت ممتحنه مبادرت می‌نمایند. برمبنای قانون مصوب۲۳ آگوست۱۹۸۵،کلیه داوطلبین، پس از احراز مدرکBaccalaureate ، از حق حضور درموسسات آموزش عالی متعلق  به وزارت آموزش عالی یا موسسات وابسته به دانشگاه‌های کشور برخوردار می گردند.گفتنی است که  گزینش دانشجویان از طریق  ارزشیابی تحصیلات گذشته، تجارب کاری و یا مهارت‌های فردی داوطلبین صورت می‌پذیرد.
مقاطع تحصیلی
آموزش عالی درکشور فرانسه از۳ دوره (سیکل) مجزا با عناوین سیکل اول مشتمل برآموزشهای مقدماتی علوم، سیکل دوم مشتمل بر تکمیل دوره‌های علمی‌و سیکل سوم مشتمل بر پژوهشهای پیشرفته علمی‌متشکل میگردد.طی سیکل اول آموزش عالی دانشجویان با گذراندن دوره آموزشی۲ تا ۳ ساله مشتمل بر۱۱۰۰ ساعت آموزش تئوری و عملی موفق به اخذ مدارک علمیDiplomas d Etudes Universitaires Generales)DEUG)،گواهینامه تکنسین عالیBrevet Technician Superieur)BTS) و یا دیپلم فنی دانشگاهی با عنوانInstitute Universitaires de Technologies)D. U. T.)می‌گردند.
مدرکSUPERIEUR (B.T.S) BEVETDE TECHNECIEN که پس از احراز دیپلم کامل متوسطه (گذراندن دوره آموزشی۱۲ساله) در رشته‌های عمومی‌یا فنی و پس از طی دوره آموزشی دو تا سه سال به فارغ التحصیلان اعطاء می‌گردد. محتوای این دوره بر آموزش‌های علمی‌و عملی و کسب کارآیی در  مشاغل  مختلف مشتمل می‌گردد.
مدرک (I.U.T(INSTITUTS UNIVERSITARES DE TECHNOLOGY که در موسسات آموزش عالی تکنولوژی به فارغ التحصیلان اعطا می‌گردد.
  مؤسسات تکنولوژی دانشگاهی از سال۱۹۶۶ در کنار دانشگاه‌های مختلف آغاز به فعالیت نمود.دارندگان دیپلم کامل متوسطه(محور الف و ب) می‌توانند وارد این مؤسسات شده و پس از طی دو سال آموزش تکنولوژی در رشته‌های بیولوژی کاربردی،شیمی،عمران،الکترونیک،مکانیک و.. به احراز مدرک(D.U.T)  نائل آیند.طی سیکل دوم آموزش عالی، مدارک آموزشی با عناوین مدرک Licence با یک سال تحصیل پس ازDEUG و مدرکMatrise با یک سال تحصیلی پس ازLicence بامجموع‌ دوره آموزشی ۴ساله به فارغ التحصیلان اعطاء می‌گردد.
مدارک Diplome d Ingenieur و Diplome d Etudes Superieurs نیز پس از گذراندن تحصیلات ۵ساله پس ازدیپلم متوسطه به فارغ التحصیلان اعطاء میگردد.
طی سیکل سوم آموزش عالی نیز مدرک علمیDiplome d Etudes Approfondies)DEA)پس از گذراندن۱۸- ۱۲ماه تحصیلی (آموزش و پژوهش) پس از دوره Matrise به فارغ التحصیلان اعطاء می‌گردد. به عبارت دیگر سیکل سوم  به احراز یکی از۹مدرک علمی‌ذیل منتهی می‌گردد :
D.E.A که پس از گذراندن دوازده تا هجده ماه تحصیل (آموزش و تحقیقات) و پس از احراز مدرک علمیMATRISE به فارغ التحصیلان اعطا می‌گردد.
مدارک DIPLOM  D’ INGENIEUR و DIPLOME  D  ETUDES  SUPERIEURS که پس از گذراندن دوره آموزشی ۵-۴ سال پس از  از احراز دیپلم متوسطه و  رساله آموزشی به فارغ التحصیلان اعطا می‌گردد.
مدارک DOCTEUR UNIVERSITAIRES (دکترای دانشگاهی) که ویژه دانشجویان خارجی (غیر بومی‌) می‌باشد. برخورداری از مدرک D.E.Aشرط ورود به این دوره است.مدرک فوق پس از گذراندن دوره آموزشی ۲ ساله وارائه رساله آموزشی به فارغ التحصیلان اعطا می‌گردد.
مدرک (دکترای سیکل سوم)  DOCTEUR DE   3EME CYCLEکه قبلا پس از گذراندن دوره آموزشی ۲-۱ ساله و پس ازاحراز مدرک D..E.A به فارغ التحصیلان اعطاء می‌گردید.
مدرک ETATوDOCTEUR  D  (دکترای دولتی ) که پس از گذراندن دوره آموزشی۵-۳سال و انجام تحقیقات پس از احراز  دکترای سیکل سوم یا D.E.A  و ارائه رساله تحقیقاتی به فارغ التحصیلان ارائه می‌گردد.
مدرک DOCTEUR INGENIEUکه پس از دیپلم مهندسی و یا D.E.A وگذراندن حداقل دوره آموزشی ۲ ساله به فارغ التحصیلان اعطا می‌گردد.
  از سال ۱۹۸۴، طبق قوانین آموزش کشور فرانسه، دوره های مختلف دکتری به صورت جداگانه برگزار می‌گردد. مدت زمان آموزش  این دوره به طور متوسط چهار سال پس ازD.E.A را مشتمل می‌گردد.
مدرک D.P.L.G که پس از گذراندن دوره آموزشی ۵ ساله وارائه رساله آموزشی به فارغ التحصیلان اعطا می‌گردد.
مدرکD.E.S.A که پس از گذراندن دوره آموزشی چهار سال و نیم در رشته‌معماری به فارغ‌التحصیلان اعطا می‌گردد.
مدرکD.E.S.S که پس از گذراندن دوره آموزشی ۲ ساله پس از احراز مدرکLICENCE به فارغ‌التحصیلان اعطا می‌گردد.

•    سیاست های آموزشی
•    ساختار آموزشی
o    آموزش پیش دبستانی
o    آموزش پیش دانشگاهی
o    آموزش پایه
o    آموزش ابتدایی
o    آموزش متوسطه
o    نظام آموزش عالی
o    پژوهش و تحقیقات
o    آموزش غیر رسمی
o    آموزش فنی و حرفه ای
o    آموزش استثنایی
o    آموزش معلمان
•    اصول و اهداف آموزشی
•    اولویت های آموزشی
•    دستاوردهای آموزشی
•    طرح های آموزشی
•    معظلات آموزشی
•    اصلاحات آموزشی
•    ارزیابی تحصیلی
•    مشاوره تحصیلی
•    قوانین آموزشی
•    مدیریت آموزشی
•    نظارت آموزشی

سیاستهای آموزشی
از جمله مهمترین سیاستهای آموزشی دولت فرانسه طی سالهای اخیر می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱٫ احداث مراکز پژوهشی در مراکز آموزشی سراسرکشور
درحال حاضر، پرداختن به۷حوزه پژوهشی اعم از صنایع الکترونیک و فن‌آوری اطلاعاتی و آموزشی، حمل و نقل زمینی و هوایی، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی- کشاورزی، علوم مربوط به نوآوری محصولات، پژوهش پزشکی وفن‌آوریهای محیط زیست ، از جمله مهمترین اولویتهای دولت فرانسه درحوزه پژوهش محسوب می‌گردد.به‌منظور نیل به تحقق سیاست مذکور،وزارت پژوهش فرانسه به استخدام پژوهشگران جوان و گسترش تحرک همگانی جوانان فرانسوی طی سالهای اخیرمبادرت نموده است.
مأموریت آژانس ملی پژوهش(Anvar)، ارتقاء فرهنگ پژوهش، برقراری ارتباط میان پژوهشگران و موسسات پژوهشی و نیز اجرای پژوهشهای کاربردی است.شایان ذکر است که دراین راستا، تشکلهایی تحت عنوان(GIP) درجهت تحقق برنامه‌ها و طرحهای پژوهشی مصوب، ایجاد شده که به سازماندهی مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها می‌پردازند.ازجمله مهمترین این تشکلها میتوان به سازمان Sophia Antipolis درمونپلیه، سازمانSaint-Quentin-en-yvelines و سازمان Cergy-Pontois درپاریس اشاره نمود.هدف دولت از ایجاد چنین تشکلهایی برقراری مشارکت واقعی میان مؤسسات بزرگ علمی‌و دانشگاه‌ها به‌منظور برنامه‌ریزیهای کلان درجهت تطابق با دانش مدرن میباشد.کشورفرانسه پس از ایالات متحده امریکا، ژاپن و آلمان درردیف چهارم کشورهای پیشرفته جهان قرار داشته و ۴/۲% تولید ناخالص داخلی(PIB) را به مقوله پژوهش و توسعه اختصاص داده است.کشورفرانسه همچنین به تولید ۷/۴% انتشارات علمی‌جهان و ۸/۱۶% انتشارات اتحادیه اروپا مبادرت مینماید.با وجودیکه اغلب موسسات پژوهشی به تامین اعتبار بالغ بر۵۰ درصد فعالیت‌های پژوهشی و توسعه‌ ملی مبادرت می‌نمایند، با این حال ، این رقم درکشور فرانسه بر۵۳%، در آمریکای شمالی بر ۵۷% و در ژاپن بر ۶۸% بالغ می‌گردد.مرکز ملی پژوهشهای علمی‌فرانسه(CNRS) با تعداد ۱۸ هزار محقق و پژوهشگر، بزرگترین مرکز پژوهشی اروپا محسوب میگردد.گفتنی است که  مرکزمذکور به تولید، مدیریت و ارتقاء راندمان فعالیتهای پژوهشی مبادرت می‌نماید.مرکز فوق ازتعداد ۳۰۰ گروه تخصصی ـ پژوهشی و ۱۰۰۰ گروه پژوهشی عمومی‌ مستقر در دانشگاه‌های سراسر کشور برخوردار می‌باشد. مرکز ملی پژوهشهای علمی‌فرانسه(CNRS) ، علاوه براجرای پژوهشهای تخصصی خود به  اجرای برنامه‌های مشترکی با برخی موسسات پژوهشی دیگر نیز مبادرت می‌نماید.
۲٫ ترویج‌ زبان‌ فرانسه‌ به عنوان زبان ملی و آموزشی
ترویج‌ زبان‌ فرانسه‌ به عنوان زبان ملی و آموزشی اصلی ترین سیاست آموزشی دولت فرانسه محسوب می‌گردد.باوجودیکه زبان‌ فرانسه‌ هیچ‌گاه‌ از رواج حال حاضر خود برخوردار نبوده است، با اینحال‌ هیچ‌گاه‌ تا به‌  امروز‌ درمقابل‌ اوج‌گیری‌ توقف ‌ناپذیر زبان‌ انگلیسی‌ که‌ می‌رود تا ‌به عنوان‌ زبان‌ ارتباطات‌ جهانی مطرح گردد،مورد تهدید واقع‌ نشده‌ است‌. هدف از اجرای چنین سیاستی مبارزه‌ با زبان‌ انگلیسی‌ نبوده‌، بلکه‌ مقصود اصلی، حفظ‌ سیستم‌ چندزبانی‌ و چندفرهنگی‌ جهانی‌ درکشور فرانسه میباشد.از جمله مهمترین اقدامات دولت فرانسه در جهت نیل به چنین هدفی میتوان به گسترش همکاریهای‌ میان‌ مدارس‌فرانسوی مستقر درخارج از کشور‌ و مدارس تحت نظارت سیستم‌‌ آموزشی‌ ملی‌، افزایش برنامه‌های آموزشی به زبان فرانسه در رسانه‌های سمعی و بصری و حمایت از ابتکارات جامع در این خصوص (راه اندازی رادیوی‌ فرانسوی‌ در صوفیه‌، رادیو بین‌المللی‌ فرانسه‌ (RFI)،احداث  انستیتوهای بین المللی فرهنگی‌،‌ آموزش‌  زبان فرانسه به‌روزنامه‌نگاران‌ بلغاری‌ و تشویق و ترغیب جوانان فرانسوی به فراگیری‌ زبانهای‌ خارجی‌ در داخل‌کشوردر جهت استقبال ازآموزش زبان فرانسه‌ در خارج‌ اشاره نمود.
۳٫ برقراری همکاری‌های بین المللی‌ دانشگاهی‌
طی سالهای اخیر، دولت فرانسه‌ تلاش‌ عمده ای در جهت ارائه دوره‌های آموزشی تا سطح‌ دیپلم‌ متوسطه به ۱۰۰ هزار نوجوان‌ فرانسوی در مدارس‌فرانسوی‌ خارج‌ از کشور به عمل آورده است.گفتنی است که چنین سیاستی با هزینه بودجه سالیانه ۵/۱میلیارد فرانک‌ صورت می‌گیرد.
 به عبارت دیگر، تربیت‌ دانشمندان‌ و محققین فرانسوی از پایه‌ متوسطه‌ تا آموزش عالی در دانشگاه ها و مراکز علمی سراسر جهان،‌ ‌ از جمله مهمترین سیاستهای‌ آموزشی دولت محسوب می‌گردد. از این روی ، اداره‌کل‌ فرهنگی‌ وزارت‌ امور خارجه‌ با اختصاص‌ 500 میلیون‌ فرانک‌ از سال‌ 1994، درجهت نیل به هدف مذکور‌ گام برداشته و به اعطای بیش‌ از۱۸هزار بورسیه تحصیلی‌ و دوره‌ کارآموزی‌ مبادرت نموده است.
۴٫ ارتقاء همکاریهای تخصصی‌‌‌ با سایرکشورهای‌ جهان‌
از آنجاییکه تربیت‌ و آموزش ‌سهم عمده ای از دانشمندان‌ فرانسوی‌، به ‌افزایش‌ درخواست‌ همکاری کشورهای جهان‌ با کشور فرانسه‌ درسطح‌ جهانی‌ منجرخواهد گردید، از اینرو دولت‌ فرانسه‌ به ارائه پیشنهادات‌ همکاری‌ خود در زمینه‌های مختلف آموزشی با سایرکشور‌های جهان تمرکز نموده است.آموزش‌ نیروی‌ انسانی ماهر‌، برقراری همکاری‌های بین المللی‌ آموزشی، استقرار نهادهای‌ حکومتی‌ و قانونی در سایر کشورهای جهان‌و آموزش‌کادرهای‌ اداری ماهر از جمله مهمترین اقدامات دولت فرانسه در جهت نیل به اهداف فوق محسوب می‌گردد‌. از این روی،اداره‌کل‌ فرهنگ‌ با همکاری چندین وزارتخانه‌، تشکیلات‌ اداری‌ محلی‌، سازمان‌های‌ غیردولتی‌ وشرکت‌های‌ تجاری‌، به‌ اجرای سیاستهای جامعی در این خصوص پرداخته‌ و به ایفای نقش‌ ‌ تشویقی‌ و هماهنگ‌سازی‌ درجهت‌ انسجام‌ هر چه‌ بیشتر اقدامات دولت‌ فرانسه‌ مبادرت نموده است‌.
 5. افزایش ابزارهای‌ سمعی‌ و بصری‌
اجرای سیاست افزایش ابزارهای‌ سمعی‌ و بصری‌ در جهت تثبیت‌ جایگاه‌ امروزی زبان‌ فرانسه  و توسعه‌ آن‌ درسطوح بین المللی از جمله مهمترین سیاستهای دولت فرانسه طی سالهای اخیر محسوب می‌گردد.در این راستا، تلاش دولت درجهت گسترش‌ سریع‌ ابزارهای جدید تکنولوژیک،‌ به ارائه طرح‌ 5‌ ساله‌ ‌ توسعه‌ ابزارهای‌ سمعی‌ و بصری‌ ‌ فرانسوی درسایر کشورهای‌ جهان منتهی گردید.راه اندازی خطوط‌ اصلی‌ طرح‌ مذکور، به راه اندازی ۲ کانال‌ تلویزیونی‌ فرانسوی(‌کانال فرانسوی‌ زبان‌ TV5 ‌درجهت ترویج‌ و اشاعه‌ زبان‌ فرانسه و‌ کانال‌فرانسوی‌ بین‌المللی‌(CFI) به عنوان بانک‌ فرانسوی برنامه‌های آموزشی برای‌ کلیه تلویزیون‌های‌ جهان‌، منجرگردیده است.
گفتنی است که کانال‌ تلویزیونی مذکور به پخش برنامه‌های ویژه بینندگان‌ غیرفرانسوی‌ زبان‌ مبادرت نموده و از متد آموزشی با درج‌ زیرنویس‌ و دوبله‌ استفاده می‌نماید.
۶ . ارائه مشاوره تحصیلی و شغلی مناسب به نسل جوان کشور در جهت جایدهی مناسب شغلی به آنان
۷٫ تأکید برگسترش برنامه های آموزش متوسطه علاوه بر آموزش فنی‌و حرفه‌ای، درجهت جبران کمبود نیروی انسانی ماهر
۸ .  تربیت نخبگان ملی، بدون اتکا به وراثت و ثروت در نهادهای آموزشی
۹٫  أکید بر انتقال دانش نظری، عملی، فرهنگ عمومی و روش استدلالی
۱۰٫  تأکید بر فرهنگ عمومی به موازات پرداختن به آموزش‌های فنی و
حرفه‌ای
توجه به سیاست فوق از جمله مقولات بحث برانگیز در طول تاریخ نظام آموزشی فرانسه بوده است که همچنان نیز ادامه دارد.این‌گونه بحث‌ها که ریشه در وفاداری به اصول سه‌گانه جمهوری (برابری، برادری و آزادی) دارد، بر این استدلال استوار است که (مدارس دولتی) ملزم به جبران کمبودهای آموزشی و غیرآموزشی آندسته از دانش‌آموزانی می‌باشند که در خانواده، از انضباط، دقت علمی و فرهنگ عمومی بی‌بهره مانده‌اند.
۱۱- تربیت نیروی انسانی ماهر به موازات تلاش در جهت تحقق بخشیدن به برابری فرصت، عدالت اجتماعی و دست‌یابی به فرهنگ عمومی
۱۲- استقرار نظام کارآموزی حرفه‌ای مداوم در جهت تربیت مهندسین و تکنسین‌های حرفه‌ای در خارج از مدارس عالی
۱۳- پرداختن به مطالعاتی با عنوان (پایه‌گذاری و ترسیم آموزش جهانی) به منظور یافتن نوعی متد آموزشی با کیفیت جهانی
اصلاح سیاستهای آموزشی
برگزاری جلسات مشترک‌ وزارت‌ آموزش‌ عالی‌ با تعدادکثیری از نمایندگان دانشگاههای‌ کشور در سال‌ 1994،منجر به‌ ارائه‌10‌پیشنهاد اصلاحی درساختار آموزشی کشورفرانسه گردید. تشویق‌ و ترغیب تعداد۲۴ دانشگاه‌ کشور‌ در جهت‌ افزایش سطح‌ همکاریهای‌ خود با دانشگاههای‌ بزرگ‌ جهان‌، احداث مؤسسات‌ مستقل آموزشی‌ نظیر گالاتاسرای‌ در استانبول‌ با حمایت ۷ دانشگاه‌ فرانسوی‌ و پذیرش‌ متقابل‌ مدارک‌ دانشگاهی‌ 15 دانشگاه‌فرانسوی‌ و ۱۵دانشگاه‌ برزیلی‌ طی سال‌ 1994 از جمله اصلاحات فوق به شمار می آید.

ساختار آموزشی
ساختار نظام آموزشی فرانسه بر مبنای دو محور اصلی (پایداری) و (پویایی) بررسی می‌گردد. در محور پایداری، سیاست‌های آموزشی و قوانین مصوب در جهت دست‌یابی به وضعیت مطلوب آموزشی (پنداره نظام) و در محور پویایی، نوسامانی ساختارها و استقرار زیرساختها، اهداف و عملکرد وضعیت موجود نظام آموزشی کشور مورد توجه قرار گرفته است. محور پایداری بر مفهوم تداوم در حفظ ارزش‌های سه‌گانه جمهوری (برابری، برادری و آزادی) تأکید دارد.
در این محور، تلاش‌های متفکران و مسوولان کشور ظرف مدت بیش از دو قرن پس از انقلاب فرانسه (۱۹۹۵-۱۷۸۹) در قالب سیاست‌های عمده آموزشی عرضه گردیده است.محور پویایی و نوآوری نیز که به معنای تکاپوی وضعیت موجود نظام آموزشی (سیاست‌ها،‌ اهداف، ساختار، کادر و عملکرد آموزشی) است، درجهت پاسخگویی به نیازهای جامعه در حال تحول و دست‌یابی به وضعیت مطلوب آموزشی عنوان گردیده است.به طورکلی می‌توان گفت که نظام آموزشی فرانسه، محصول برهه خاص زمانی است که با پایداری و پویایی از آغاز انقلاب ملی طی سال۱۷۸۹تاکنون همچنان ادامه داشته است.
گفتنی است که برهه زمانی فوق نیز خود به سه دوره به شرح ذیل قابل تقسیم می‌باشد:
– دوره اول (طی سال‌های۱۸۷۹-۱۷۸۹): تلاش در جهت نیل به آموزش ابتدایی برای کلیه کودکان واجب‌التعلیم.
–    دوره دوم (طی سال‌های ۱۹۷۵-۱۸۸۰): تلاش در جهت تحقق آموزش پایه و رایگان تا پایان دوره کالج (رده سنی۱۶ سال) برای کلیه رده‌های سنی
–    دوره سوم (طی سال‌های۲۰۰۳- ۱۹۷۵): تحقق برنامه‌های آموزش پایه و رایگان تا پایان مقطع متوسطه برای۹۰ درصد از دانش‌آموزان رده‌های سنی ذی‌ربط و فراهم‌سازی امکان برخورداری از آموزش عالی و کارآموزی حرفه‌ای مداوم و جای‌دهی شغلی برای کلیه متقاضیان فرصت شغلی
      مقاطع آموزش پیش دبستانی، آموزش ابتدایی و کالجهای دانشگاهی۳ مقطع اصلی آموزشی کشور فرانسه راتشکیل می‌دهند.اکثریت شهروندان فرانسوی  درمراکز آموزش متوسطه حضور یافته،دیپلم متوسطه دریافت نموده و برخی دیگر نیز به آموزش فنی و حرفه ای روی می‌آورند.
بالغ بر۱۳میلیون دانش آموز در مدارس کشور فرانسه به تحصیل مبادرت می‌نمایند. نظام آموزشی کشور یکپارچه بوده  واین در حالی است که  ساختار حال حاضر  آن در خلال دهه های۶۰ و۷۰ دستخوش تغییرات تدریجی گردیده است که از جمله این تغییرات می‌توان به تفکیک مقاطع  آموزش ابتدایی ومتوسطه از یکدیگر اشاره نمود.از دهه۷۰ کشور فرانسه از افزایش قابل توجهی در توسعه ورشد نظام آموزش پیش دبستانی برخوردار گردیده است.در این اثنا، با توجه به تغییرات آموزشی کشور، امکان حضورکلیه کودکان گروه سنی ۵-۳ سال در کلاسهای پیش دبستانی فراهم گردید. از سال ۱۹۶۷، سن حضور دانش‌آموزان در مدارس مقطع  آموزش پایه  بین رده‌های سنی ۱۶-۶ سال تعیین گردیده است. کشور فرانسه با برخورداری از تعداد۶۰ هزار مدرسه ابتدایی، به فراهم سازی تسهیلات آموزشی لازم برای دانش آموزان ، در خلال ۵ سال اول آموزش رسمی‌مبادرت نموده است. در۳ سال اول آموزش رسمی، آموزش پایه در حوزه مهارتهای پایه (ابتدایی ) ارائه گردیده  ودر دو سال باقی مانده  دانش آموزان، آموزش‌های لازم را فراگرفته ومدارس  ابتدایی را پشت سر می‌گذارند.مقطع آموزش  متوسطه نیز خود  به دو مرحله متوالی تقسیم می‌گرددکه به نام سیکل یا دوره نامگذاری شده است. تقریباً کلیه کودکان رده‌های سنی۱۱ تا ۱۵ سال در کالج ها حضور  می‌یابند. از سال ۱۹۷۵تنها تعداد  یک کالج جهت آموزش  توانائی‌های مختلط  اجتماعی به کلیه دانش آموزان  صرفنظر از سطح پیشرف تحصیلی آنان  وجود داشته است.پس از گذراندن دوره۳ آموزش  دانش آموزان به کالج ‌های عمومی، فنی ویا فنی حرفه ای راه یافته  که آنها را برای آزمونهای  مکاتبه ای کارشناسی  یا مهندسی آماده می‌نماید. درمقطع مذکور از دانش آموزان رده سنی۱۸ سال ثبت نام بعمل می آید.تصمیم گیریهای آموزشی درخصوص دروس تجدیدی، تعیین کلاس‌های بالاترآموزشی،تغییر رشته تحصیلی با روند گفتگوی میان مدارس ( معلمان،کادر اجرائی وپرسنل دستیار)، اولیاء و نمایندگی‌های دانش آموزی صورت می‌گیرد. اگرچه معلمان به ابراز  نظرات خود در شوراهای آموزشی مرکب از نمایندگان دانش آموزی ،معلمان ووالدین- مبادرت می‌نمایند،با این وجود والدین از حق تقاضای ورود دانش آموزان به مقاطع  بالاتر آموزشی و یا تقاضای تکرار سال تحصیلی گذشته برخوردار می‌باشند. درکلیه مدارس کشور،مشاوران متخصصی در جهت ارائه خدمات مشاوره  به دانش آموزان،والدین ومعلمان در راستای برطرف سازی مشکلات آموزشی پیش روی دانش آموزان،در نظر گرفته شده است .در حال حاضر فرم۳ (سال آخر کالج ) نقطه آغازین آموزش کالج  می‌باشد که طی  آن دانش آموزان در خصوص برخی از موضوعات مورد علاقه خود به مطالعه پرداخته و به تعیین رشته تحصیلی مبادرت می‌نمایند.