جستجو در تک بوک با گوگل!

بازدید
تدریس در جغرافیا تفاوت اساسی که با سایر رشتهها دارد، این است که چون دید و تفکر سیستماتیک با آن همراه است همواره با پیامد آموزش مهارتهایی همراه است و این عامل بزرگی است که جغرافیا را در میان سایر رشتهها ممتاز میگرداند. همین طور روشهای آموزش مفاهیم در جغرافیا نیز تا حدودی منحصر به فرد میباشند. در اینجا برای جلوگیری از اطالهی کلام به طور اجمالی به برخی از آنها پرداخته میشود.
۱٫ روش مطالعهی میدانی (Field Study)
این روش که گاهی از آن به بازدید علمی تعبیر میگردد در فرآیند یاددهی- یادگیری نقش بسزایی دارد. چون مصداق مثل معروف است که میگویند شنیدن کی بود مانند دیدن. تجربه ثابت کرده است که یادگیری مجسم عمیق بوده و در حافظه بلندمدت ذخیره میگردد. بجای تدریس میدانی، روش سخنرانی در پیش گرفته شود چندان حاصلی نخواهد داشت. ولی آنچه که مهم است موانعی است که در این روش دست و پای معلم را میبندد و مانع از استفاده از آن میگردد. این موانع برخی به فراهم کردن امکانات آن مربوط میگردد و برخی دیگری به اینکه چه موضوعی را و در کجا انتخاب کنیم تا تدریس کامل گردد. همیشه میگوییم زمین آزمایشگاه جغرافیا است و آموزش جغرافیا باید همواره با مطالعه مستقیم همراه باشد ولی بنا به دلایلی که مطرح شد اکثر مواقع تدریس با چنین روشی امکان پذیر نخواهد بود.
۲٫ روش تدریس مبتنی بر IT
در حال حاضر به دلیل گسترش همه جانبهی رایانه در ادارات، منازل و مدارس و از سوی دیگرتاکید سازمان ملل مبنی بر تسلط بر رایانه و آموزش بینالمللی آن در سراسر جهان، سبب شده است که اکثریت مدارس کشورمان به سایتهای کامپیوتری مجهز شوند. تولید نرمافزارهای آموزشی متنوع هم مزید بر این علت میتواند باشد که همکاران شاغل در رشته جغرافیا تدریس خود را در این مکانها (سایتها) انجام دهند. که پیامد آن یادگیری موثر و عمیقی خواهد بود. خصوصاً در مقطع پیشدانشگاهی بخشهایی از کتاب به این منظور اختصاص داده شده است. ولی آنچه که مهم است این است که همکاران جغرافیا تا چه حد به رایانه مسلطند و به نرمافزارها دسترسی دارند یا نه؟ به طور کلی استفاده از این روش نوین و به روز به همکاران توصیه میگردد.
۳٫ روش بارش مغزی یا بیان افکار و ایدههای آنی (Brain Storming)
در این روش تدریس معمولاً یک عنوان با سرفصل، مثل آلودگی ابها یا بیابانها از سوی معلم به دانشآموزان کلاس ارائه میشود و دانشآموزان با آزادی تمام، کلیه کلماتی را که در مورد آن سرفصل به ذهنشان میرسد فوراً بیان میکنند. بنابراین دانشآموز به طور ناخودآگاه و فوری از یافتهها و دانستههای قبلی (ساخت شناختی که اشاره گردید) خود استفاده میکند و آن ها را به کلاس ارائه میدهد و به تدریج دانشآ مجموعه کلمات یا جملاتی را بیان میکنند که تمامی آنها در کنار یکدیگر میتواند بخش عمدهای از مطالب مرتبط با سرفصل مربوطه را ارائه دهد. این روش،، عاملی است تا به دانستههای دانشآموزان از یک مطلب پی برد، متن کتاب درسی را فضای بیشتری بخشید و دریافت دانشآموزان را از یک موضوع، ارزشیابی کرده و بالاخره دانشآموزان را تشویق نمود تا در یک فضای دوستانه به مبادله و ارائه دانشها و دانستههای خود بپردازند.
مقررات روش بیان افکار و ایدههای آنی
۱٫ معلم باید مطالبی را که دانشآموزان بیان میکنند با سرعت بر روی تخته سیاه بنویسد و بعد در مورد آنها به روشنی به بحث و بررسی بپردازد.
۲٫ دانشآموزان باید هر مطلبی را که به ذهنشان میرسد، فوراً بیان کنند.
۳٫ دانشآموزان سعی میکنند مطالب یکدیگر را تکمیل کنند.
۴٫ اگر دانشآموزان نمیتوانند مطالبی را بیان کنند، یک دقیقه صبر کرده و با شنیدن مطالب دیگران به بیان نظریات خویش بپردازند.
۵٫ هیچ دانشآموزی حق ندارد، نظریات دیگران را مورد نقد یا قضاوت قرار داده یا مسخره کند.
مرحله جمعبندی مطالب:
بعد از جمعاوری ایدهها و افکار دانشآموزان، معلم آنها را پردازش نموده مطالب غیرضروری را حدف نماید (البته با ذکر علّت) بعد مطالب را طبقهبندی نموده و به نتیجهگیری رهنمون گردد.
ارزشیابی در این روش
بهتر است ارزشیابی در این روش را به این صورت اختصاص دهد که هنگام ارائه کلمات از سوی دانشآموزان در جریان دستهبندی، نتیجهگیری در تصمیم به کسانی که بهتر مطالب را درک کردهاند و از یافتههای درسی و مطالعاتی گذشته خود به نحو صحیح و مناسبی استفاده کردهاند با نمرههای عددی یا حروفی از دیگران متمایز سازد. (شایان و همکاران، ۱۳۷۷، ص ۱۷ و ۱۸)
سایر روشهای یاددهی – یادگیری که مخصوص رشته جغرافیا میباشد عبارتند از:
– روش شبکهی بازیابی (Retrieval Nets)
– روش به کارگیری نقشههای طرحی (گنگ) (Out line maps)
نتیجهگیری
آموزش یا درس دادن و به تعبیری بهتر یاد دادن و یاد گرفتن امری است که همهی انسانها به نحوی با آن درگیری داشتهاند، دارند و همچنان خواهند داشت. (ز گهواره تا گور دانش بجوی) ولی چه کسی و با چه روشی به یاد دادن بپردازد آن مهم است. «موثر بودن هر مدل تدریس به میزان اشتغال فراگیران با فرصتهای یادگیری بستگی دارد. تداوم هر روزه یک مدل تدریس یکسان غالباً موجب خستگی فراگیران میشود.. انگیزش فراگیران همواره مورد بحث بوده است ولی امروزه این بحث به خاطر رقابتی که در مورد جلب توجه فراگیران به وسیله انقلاب ارتباطاتدر ۳۰ سال گذشته انجام شده سریعتر است». (جی، گانی سیلور و همکاران، ص ۴۳۳)
«تدریس وقتی پویا و خلاق میگردد که موجب تعهد یادگیرنده به امر یادگیری شود» (خورشیدی و همکاران، ۱۳۷۹، ص ۱۲۹) و این امر تحقق نمیپذیرد مگر با انتخاب یک مدل یا روش تدریس مناسب. در کتاب پیش دانشگاهی و در درس اول اهداف اساسی علم جغرافیا مطرح شده است که یکی از آنها آموزش مفاهیم بینالمللی است. در این مورد انتخاب موضوع و مطابقت دادن آن با این هدف بسیار مهم برای معلم یک رسالت خطیر خواهد بود که با چه روشی این مهارت یا مهارتهای دیگر را به فراگیران بیاموزد.
بحث بعدی در رابطه با روش کار گروهی در آموزش جغرافیا میباشد که ما در اینجا سعی میکنیم در مورد مشخصات این روش توضیحاتی را ارئه کنیم .
برخی اوقات دانش آموزان به صورتهای تک نفره یا گروهی در فعالیتهای آموزش جغرافیا شرکت میکنند که هر کدام از آنها ویژگیهای خاص خود را دارا میباشد. نام شیوه تدریس Team Learning میباشد که شیوهای فعال در آموزش جغرافیا بوده و شامل مراحل تدریس، آموزش و آموختن میباشد.
در این روش دانشآموزان توسط مدرس گروهبندی شده و تقسیم کار میشود. نحوه گروه بندی به گونهای باید باشد که دانشآموزان ضعیف و قوی در یک گروه قرار گیرند و دانشآموز ضعیف به واسطه آموختن از دانشآموزان سطح بالاتر،سطح علمی خود را بالا میبرد و خود را هم سطح با دیگر دانشآموزان میکند.
در ابتدا امر استاد، سرفصلی از کتاب را مد نظر قرارداده وآن را به یکی از گروهها ارجاع میدهد. مفهوم این امر این است که کدام گروه میتواند مطالبی مربوط به کتاب درسی را به صورت پروژه یا تحقیق ارائه نماید .
در این مرحله مدرس با اضافه کردن عنصر رقابت، هیجان را در نزد دانشآموزان بالا برده و آنها را تشویق به تحرک بیشتر مینماید.
بعد از تکمیل پروژه، نتیجه حاصل توسط یکی از اعضای گروه قرائت میشود و نمرهای به آن تعلق میگیرد در گرفتن نمره استاد هماهنگی افراد گروه درباره دادهها، دستهبندی آنها، انطباق یافتهها با آنچه در کتاب وجود دارند، حذف اطلاعات مربوط نوشتن گزارش به وسیله همه افراد، و … در کلاس اهمیت دارد.
با توجه به سرفصلهای کتاب، کار گروهی در کلاس یا خارج از آن انجام میشود، ضمن اینکه میتوان صفحات محدودی از کتاب را نیز به این امر اختصاص داد.
زمان اختصاص یافته برای این امر بستگی به تعداد صفحات سرفصل یا صفحات مورد تحقیق دارد.
دانش آموزان برای فراهم کردن مطالب میتوانند از اطلاعات موجود در فضای آموزشگاه کتابخانه یا مراکز اطلاعاتی بیرون از مؤسسه و سایر منابع اطلاعاتی استفاده نمایند. مقررات این روش تدریس سخت نیست و فقط لازم است مشارکت و تعادل در کار وجود داشته باشد و افرادی از کار کنار گذاشته نشوند. دانشآموزان باید در جهت مشخص شده توسط مدرس حرکت کنند و موضوعات نامرتبط را وارد کلاس ننمایند. دانشآموزان همچنین باید علاوه به کمک به یکدیگر با گروههای دیگر تماس برقرار ننمایند و نیز در کار گروههای دیگران مزاحمت ایجاد نکنند.
معلم برای انتخاب موضوعات باید دقت نماید که موضوعی یکسان در اختیار گروهها قرارگیرد که از نظر حجم مطلب بیشتر یا کمتر از گروههای دیگر نباشد.
معرفی منابع برای مطالعه بیشتر، جمعآوری اسناد و مدارک برای غنای هرچه بیشتر مطالب که به دانشآموز به عنوان وظیفه سپرده میشود نیز در دستور کار آنها قرار دارد. برای این هدف مدرس میتواند منابعی مانند دائرهالمعارف، بریده جراید، اخبار ، مجلات و … را نام ببرد.
مدرس همچنین میتواند اطلسها، نقشهها و کتابهایی در درس جغرافیا را در اختیار دانشآموز قراردهد.
مرحله بعد نظارت بر استمرار و پیشرفت کار در گروهها میباشد، مدرس علاوه بر راهنمای گروهها ، در تدوین یافتهها نیز به دانش آموزان کمک میکند
راهنمای جامع آزمون IELTS 1.50/5 (30.00%) 2 امتیازs سالانه میلیونها نفر در سراسر دنیا متقاضی تحصیل در اروپا و آمریکا هستند و ازینرو آزمون آیلتس یکی از مواردی است که باید آن را با نمرهی خوبی از سر بگذرانند.
۳۰ پیشنهاد برای افزایش راندمان کلاس ۳٫۰۰/۵ (۶۰٫۰۰%) ۱ امتیاز هر معلمی با بالا رفتن تجربه اش پی خواهد برد که باید به برخی کارهای ضروری در کلاس درس توجه نماید ، بعضی اعمال را نباید انجام دهد، و خود را در کلاس برای […]
راه حل های آموزشی برای دانش آموزان دیرآموز ۱٫۰۰/۵ (۲۰٫۰۰%) ۲ امتیازs راه حل های آموزشی برای دانش آموزان دیرآموز/ تفاوت های فردی دانشآموزان که حاکی از وجود تفاوت در توانایی های آنان است از مهم ترین اصول و مواردی است که همیشه باید […]
رابطه مهارت ها و آینده تحصیلی/ مهارت هایی که آینده تحصیلی را شکل می دهند؟ بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، کودکان چنانچه بخواهند در نیروی کار آینده جایی داشته باشند، باید مهارت های عاطفی و اجتماعی را یاد بگیرند.
بهترین روشهای آموزشی جهان در سال ۲۰۱۷ ۴٫۶۷/۵ (۹۳٫۳۳%) ۳ امتیازs بهترین روشهای آموزشی جهان در سال ۲۰۱۷/ به اشتراک گذاشتن روشهای نوآورانه جهت ارتقای آموزش دانشجویان، دانشآموزان و مدیریت مراکز علمی و مدارس میتواند سیستم آموزشی کشور ما را به موقعیت بهتری سوق […]
چگونه یادگیری را آسان کنیم ؟ ۲٫۰۰/۵ (۴۰٫۰۰%) ۱ امتیاز همهی ما زمانهایی را در زندگی خود به یاد داریم که رابطهی خوبی با معلم یا مربی خود داشتیم و همین باعث میشد مهارتهای جدید را به راحتی یاد بگیریم و از تجریهی یادگیری […]
به نکات زیر توجه کنید