مایکروفر

استفاده از مایکروفر برای سلامت انسان کاربر :معصومه قاسمی
درست است که اغلب غذاهایی که توسط مایکروفر پخته می‌شود، طعم متفاوتی نسبت به اجاق‌های معمولی دارد اما جدای از طعم، نکته مهم‌تر آن است که آیا استفاده از مایکروفر برای سلامت انسان ضرر دارد یا خیر؟
امروزه در اکثر خانه‌ها مایکروفر (اجاق مایکروویو) برای پخت و پز سریع یا گرم کردن فوری غذا بکار می‌رود. مزیت استفاده از این دستگاه وقتی روشن‌تر می‌شود که شما شاغل باشید. چون حتی می‌توانید یک برنامه پخت غذا به دستگاه بدهید تا وقتی به منزل برمی‌گردید، غذای شما پخته و‌ آماده خوردن باشد. یا اینکه وقتی گرسنه به منزل می‌رسید، می‌توانید غذای خود را سریع گرم کرده و نوش جان کنید. البته شاید بعضی‌ها از طعم غذایی که در مایکروفر پخته شده یا چایی که آب آن در مایکروفر به جوش آمده باشد، خوششان نیاید. شاید هم بعضی از شما شنیده باشید که تشعشعات امواج آن سرطان زاست و برای انسان ضرر دارد.
درست است که اغلب غذاهایی که توسط مایکروفر پخته می‌شود، طعم متفاوتی نسبت به اجاق‌های معمولی دارد اما جدای از طعم، نکته مهم‌تر آن است که آیا استفاده از مایکروفر برای سلامت انسان ضرر دارد یا خیر؟
برای اینکه بتوانید تصمیم بگیرید از این استفاده بکنید یا نه بهتر است مطالب زیر را بخوانید:
 
● مایکروویو چیست ؟
مایکروویو نوعی از امواج الکترومغناطیسی است که در واقع امواجی رادیویی با فرکانس بسیار بالا هستند. هر چه فرکانس تشعشع بالاتر رود، طول موج آن کمتر می‌شود و به همین علت به آن < مایکروویو > یعنی امواج کوتاه می‌گویند. اشعه مادون قرمز و ماوراء بنفش و X هم از امواج الکترومغناطیسی هستند اما طول موج آنها حتی از امواج مایکروویو هم کوتاه‌تر است .
این امواج ممکن است در برخورد با یک ماده ، منعکس، منتشر یا جذب شود. مواد فلزی این امواج را کاملا منعکس می‌کنند. اغلب مواد غیرفلزی مثل شیشه و پلاستیک امواج را از خود عبور می‌دهند و موادی که جاری آب هستند مانند غذاها و حتی انسان، انرژی این امواج را جذب می‌کنند. اگر سرعت جذب انرژی یک ماده بیش از سرعت از دست دادن آن باشد، دمای آن ماده بالا می‌رود.
● آیا با مایکروویو فقط غذا می‌پزند؟
این امواج معمولا برای ارتباطات ماهواره‌ای، تلفن همراه، رادار، کمک به راه‌یابی در آسمان و دریا بکار می‌رود. استفاده دیگر آن جهت گرم کردن در صنایع و درمان حرارتی در دیاترمی است.
● این موج پز چگونه کار می‌کند؟
در این دستگاه یک وسیله الکترونیکی به نام برای تولید امواج مایکروویو بکار می‌رود که فرکانس ۲/۴۵۰ مگاهرتز دارند. امواج تولید شده وارد فضای بسته اجاق که فلزی است شده و از دیواره‌ها منعکس می‌شود تا توسط غذا یا مایع داخل آن جذب شود. امواج در غذا نفوذ کرده و ملکول‌های آب داخل آن را تکان می‌دهد و با ایجاد سایش مولکولی تولید گرما و افزایش سریع دما می‌کند. به‌طوری‌که دمای پخت در مایکروفر معمولا بسیار کوتاهتر از اجاق‌های معمولی است. میزان گرما بستگی به رطوبت، شکل، حجم و توده غذای حاضر دارد. به دلیل وجود گرما بطور غیر یکنواخت در بعضی غذاها، ممکن است سطح غذا گرم باشد اما دمای مرکزی آن نزدیک به جوش باشد. یا در بعضی غذاها ممکن است نقاطی کاملا پخته و نقاطی نپخته باقی بماند.
آژانس حفاظت از انرژی تابشی و هسته‌ای در استرالیا که میزان تشعشعات زیان آور ناشی از مصرف انواع محصولات صنعتی را بررسی می‌کند تا خطرات احتمالی آن برای سلامت انسان را تخمین بزند، به نکات مطرح شده توسط این مرکز درباره مایکروفرتوجه کنید:
● گرمای بیماری زا
قرار گرفتن در معرض میزان بالای امواج مایکروویو می‌تواند ایجاد گرما کند که این گرمای بیش از حد در بافت انسان اثرات جدی بر سلامت او می‌گذارد از جمله سوختگی‌های عمیق بافتی و ایجاد می‌کند.
● آیا غذا موجی شده؟!
تحقیقات ثابت کرده است، شواهد مستندی دال بر اینکه تشعشعات مایکروویو در هر سطح بتواند موجب ایجاد یا تحریک سرطان شود، در دست نیست. وقتی که دستگاه خاموش می‌شود، امواج در غذا یا اجاق باقی نمی‌ماند. بنابراین غذایی که در مایکروفر پخته شده، ضرری ندارد.
● آیا موج‌ها به بیرون نشت نمی‌کنند؟
همه مایکروفرها حداقل دو کلید قفل داخلی دارند که به محض باز شدن در دستگاه، تولید امواج را متوقف می‌کند. البته در حین روشن بودن، ممکن است مقداری از امواج از اطراف در، نشت کند. طراحی و ساخت مایکروفر باید طوری باشد که این نشت را تا سطح مجاز استاندارد کاهش دهد. به همین منظور موسسات استاندارد آزمایشی برای بررسی نشت از دیواره اجاق طرح کرده‌اند تا با رعایت استاندارد و موارد احتیاط اثری بر سلامت انسان نداشته باشد. بررسی‌های متعدد نشان داده که سطح این نشت در مایکروفرهای استاندارد در حدی است که اگر اجاق سالم بوده و درست استفاده شود، بی‌خطر است.
● چه ظرف‌هایی را با موج بپزیم؟
ظروف پلاستیکی معمولی برای استفاده در مایکروفر ساخته نشده و ممکن است در اثر حرارت تغییر شکل یا تغییر رنگ بدهد. فقط از آن دسته از ظروف پلاستیکی که مخصوص مایکروفر ساخته شده، استفاده کنید. اغلب ظروف سرامیکی، آرکوپال و پیرکس برای استفاده در مایکروفر مناسبند به‌جز ظروفی که لبه‌های رنگی فلزی دارند. از دستورات سازنده اجاق در مورد استفاده از فویل آلومینیوم، پیروی کنید. تماس فویل با دیواره اجاق می‌تواند جرقه ایجاد کند.