جستجو در تک بوک با گوگل!

تابعيت پايگاه تك بوك از قوانين جمهوري اسلامي ايران

آداب معاشرت ۲

423

بازدید

ادامه آداب معاشرت

در صلح  حدیبیه، عمر بن خطاب درباره ی معاهده ی آن حضرت با قریش انتقاد می کرد که چرا با شرایط غیر متساوی پیمان می بندد. رسول اکرم با منطق و دلیل، نه با خشونت، او را قانع کرد.
شخصی از آن حضرت طلب داشت و در مطالبه ی حق درشتی می کرد. پیامبر اکرم هم چنان ساکت بود، ولی اصحاب برآشفتند و در صدد تأ دیب او بر آمدند. فرمود: « متعرض او نشوید بگذارید صاحب حق حرف خود را بزند.»
آن گاه دستور داد که شتری همسال شتر او خریده و به او بدهند. گفتند به همسال آن دسترس نیست و هر چه هست بهتر از مال اوست. فرمود: «همان بهتر وجوان تر را به او بدهید.» رسول اکرم با این روش خود عدل و رحمت را به هم آمیخته بود و راه و رسم حکومت را به فرمانروایان دنیا آموخت تا بدانند که منزلت آنان در جوامع بشری مقام و مرتبه ی پدر مهربان و خردمند است نه مرتبه ی آقا و مالک الرقاب. آنان باید همه جا صلاح امر زیر دستان را در نظر بگیرند نه این که هوس های خودشان را بر آن ها تحمیل کنند.     
تنظیم وقت و تقسیم کار
رسول خدا صلی الله علیه و آله اوقات و لحضات زندگی خود را تقسیم می کرد و هر بخش آن رابرای انجام برنامه ای خاص  درنظر می گرفت. امام حسین علیه السلام از امیر مومنان علی علیه السلام درباره ی برنامه و وضع پیامبر در داخل منزل سوأل کرد، حضرت پاسخ داد:
« به منزل رفتنش به اختیار خود بود و چون به منزل تشریف می برد، اوقات خویش را به سه دسته تقسیم می کرد، قسمتی را برای عبادت خدا و بخشی را به اهل بیت خود و قسمتی را به خود اختصاص می داد و در قسمت اخیر به صادر کردن دستورهای لازم به خواص یاران و تکلیف نمودن آنان برای رسیدگی به کارهای عمومی مردم می پرداخت و از آن بخش چیزی را به کارهای شخصی خود اختصاص نمی داد.»
یکی از جنگ های زمان پیامبر، جنگ خندق یا احزاب است. انتخاب نام احزاب برای این جنگ بدین سبب بود که همه ی گروه های مخالف برای نابودی اسلام و از بین بردن  مسلمانان متحد شدند و در هجوم بی سابقه به شهر مدینه، آیین نوپای اسلام را مورد تهدید قرار دادند. چون خبر حمله به پیامبر رسید، برای جلوگیری از هجوم کافران در جلسه ی مشورتی تصمیم گرفت در اطراف مدینه خندق بکند تا بدین وسیله قدرت مقاومت جبهه ی توحید را افزایش دهد. نکته ی قابل توجه در جنگ خندق این است که پیامبربرای سرعت بخشیدن به کار و شناسایی مرزهای مسئولیت هر فرد، کار کندن خندق را میان افراد تقسیم کرد و خود نیز همانند دیگران در آن شرکت جست.
قرآن کریم در ضمن بیان داستان حضرت موسی و بنی اسرائیل به تقسیم مسئولیت و برنامه ها اشاره می کند:
«ما قوم موسی را به دوازده تیره تقسیم کردیم و هر تیره ای را برای خود امتی و گروهی بود و رهبری داشت.»
طبرسی، مفسر نامدار شیعه آورده است:
« این کار در بنی اسرائیل برای کاهش با ر وظایف موسی صورت گرفت تا هر تیره و طایفه ای برای رفع مشکلات خود به مدیر و رهبر خود رجوع کند تا اختلاف و نزاعی میان آنان رخ ندهد.»
از ابوذر نقل شده است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
« بر عاقل واجب است که برای خود ساعاتی داشته باشد، ساعتی برای مناجات با پروردگار، ساعتی برای محاسبه و رسیدگی به اعمال و کردار خود و ساعتی برای تفکر در آن چه خداوند نسبت به او انجام داده و ساعتی برای خویش و بهره گرفتن از چیزهایی که خداوند بر وی حلال کرده است.»
دستور برای ثبت اطلاعات جهت برنامه ریزی
   پیامبر روزی که در مدینه حکومت اسلامی تشکیل داد جهت برنامه ریزی دقیق برای مسلمانان دستور دادند مسلمانان سرشماری شوند و فرمودند:
« تمام افرادی را که به اسلام گرویده اند، سرشماری کنید و نام افرادی را که به اسلام روی آورده اند، برایم بنویس.»
این روایت حکایت از نظم و دقت پیامبر در امور داشت که بر اساس آن ، برای مسلمانان برنامه ریزی می کرد.
پیامبر بعد از آن که مسجد خود را با نظم و دقت خاص بنا کرد، در مسجد چند ستون قرار داد که وقتی کنار هر یک از ستون ها می نشست، معنایی خاص داشت و مسلمانان می دانستند که هنگام چه کاری است. ستون خاص مردم و ملاقات آن حضرت با گروه هایی که از اطراف می آمدند که به « ستون وفود» معروف بود. ستونی برای خلوت کردن با خدا و تهجد و عبادت که معروف به 
«اسطوانه تهجد» بود. ستونی برای مشورت و تصمیم گیری برای کارهای اجتماعی که به «ستون مهاجرین یا سریر » معروف بود .
پیامبر سراسر زندگی شخصی خود را نیز زیر چتر نظم و انظباط در آورد و نوشته اند:
« اخلاق و روش آن حضرت این بود که حیوانات و اسلحه و اثاثیه ی منزل خود را نام گذاری می کردند.»
حضرت در مسایل اجتماعی از ساده ترین مسایل تا مسایل حکومتی و جهاد و نبرد با دشمن، از نظم غافل نبودند و برآن تأ کید داشتند. در نماز جماعت صفهای نماز را منظم می کردند و می فرمودند:
« میان صفها را پر کنید، دوش به دوش یکدیگر بایستید تا شیطان بر شما غلبه نکند و صفهایتان را مرتب کنید و نامنظم نباشید که دلهایتان پراکنده می شود.»
« ای مردم ! صفهایتان را منظم کنید و دوش به دوش بایستید تا فاصله و جدایی و خللی میان شما نباشد و نامرتب نباشید وگرنه خداوند، دلهای شما را از یکدیگر دور می گرداند و بدانید که من شما را از پشت سر می بینم همان طور که از جلو و روبه رو می بینم.»
حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه تلاش پیامبر را برای ایجاد نظم و سامان بخشیدن به امور مردم، بخشی از اهداف رسالت حضرت معرفی کرده است :
« خداوند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را در آن هنگام که مردم از زمان پیامبران فاصله گرفته بودند و ملت ها ی جهان به خواب فرو رفته بودند و تار و پود حقایق از هم گسسته بود ، برای هدایت انسانها فرستاد.محتوای رسالت او برای مردم ، تصدیق کننده کتابهای آسمانی پیشین بود و نوری که باید به آن اقتدا کنند ، همان قرآن است. پس آنرا به سخن آرید، گرچه هرگز با زبان عادی سخن نمی گوید ، اما من از جانب آن شما را آگاهی می دهم : بدانید در قرآن علوم آینده ،اخبار گذشته ، داروی بیماریها و نظم حیات اجتماعی و زندگی شماست. »
                            ساده زیستی و قناعت پبامبر
یکی از کمالات اخلاقی که در سیره ی نبوی جلوه ای چشم گیر دارد،ساده زیستی و قناعت است. سیره نویسان درباره ی این کما ل اخلاقی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نوشته اند :
« پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در زندگی کم خرج و کم هزینه بود.»
این کمال اخلاقی به پیامبر اختصاص ندارد و مومنان نیز باید چنین باشند. چنان که پیامبر فرمودند:
« انسان با ایمان ، زندگی کم هزینه ای دارد.»
امام صادق علیه السلام فرموده است :
« انسان با ایمان در یاری رسانی نیکو، ولی زندگی کم هزینه ای دارد.»
اگر انسان بخواهد منشأ خدمت باشد، با عافیت طلبی نمی سازد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم عافیت طلبی را کنار گذاشت، بر روی زمین می نشست و زیر اندازش قطعه حصیری بود و با لشی از چرم که درونش را از لیف خرما انباشته بودند ، زیر سر می نها د.قوت غالبش نان جوین و خرما بود، و هرگز سه روز پیاپی از نان گندم سیر نخورد.روزه اش را با چند دانه خرما و اگر در دسترس نداشت ، با نوشیدن آبی افطار می کرد.
امام علی علیه السلام سیره پیامبر را در این باره چنین می ستاید :
« این سیره مسلم رسول خداست درود خدا بر او و خاندانش که نشسته بر خاک غذا می خورد، نشست و برخاستی برده وار داشت ، خود به دست خود پینه بر کفش می زد و جامه اش را وصله می کرد بر الاغ برهنه می نشست و دیگری را نیز بر پشت می نشاند.روزی پرده رنگین و پر نقش و نگار بر در خانه آویخته بود، به همسری از همسرانش فرمود:« آنرا از برابر دیدگانم دور بدار، هر گاه نگاهم بدان می افتد، به یاد دنیا و زرق و برقش می افتم .» بدین سان روی دل از دنیا بر تافت  و یاد آنرا از صفحه جانش زدود. همواره دوست می داشت که جاذبه های دنیا از نگاهش پنهان بماند ، مبادا از آن پیرایه ای بر گیرد یا جاودانه اش انگارد و به جایگاه و مقام خاص از آن دل ببند و بدین سان دنیا را از صفحه جان و خا نه قلب بیرون راند و بر هر چه دنیا یی بود، چشم فرو پوشد.آری ! چنین است که هر که به راستی چیزی را منفور شما رد ، نگاه و یا د آنرا نیز نا خوش دارد »
رضی الدین طبرسی نوشته است :
« هنگامی که سواره بود اجازه نمی داد که کسی پیاده با آن حضرت حرکت کند ، یا او را با خود سوار می کرد و اگر آن فرد نمی پذیرفت ، می فرمود : جلوتر برو و در فلان مکان منتظر باش »
« در خوراک و پوشاک بر خدمتکاران و بندگانش برتری نمی جست .»
« پیامبر در سراسر زندگی خود چنین بود و هرگز از سیره خارج نشد و هرگز غذای رنگارنگ تناول نکرد.»
ساده زیستی سیره تمام پیشوایان حق و پیروان راستین آنان بوده است.
ساده زیستی فرا گیر
ساده زیستی در همه ابعادش یک اصل محکم و پایدار و یک سنت ثابت و جاودان است هر چند صورت و شکل آن در زمانهای گوناگون تغییر یابد ، اما اساس آن  قابل پیروی است .
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر غفاری چنین سفارش کرد:
« ای ابوذر! … من لباس خشن می پوشم و بر زمین می نشینم پس هر که از سنت من گریزان شود، از من نیست.»
سیره ی حضرت ساده زیستی بود و در همه حال حتی در زمانی که مسلمانان از لحاظ اقتصادی در تنگنا نبودند، آن را رعایت می کرد.
امام باقر علیه السلام درباره ویژگی پیامبر به محمد بن مسلم فرمود:
« ای محمد! شاید پیش خود فکر می کنی که پیامبر در سراسر زمان پیامبری خود سه روز پشت سر هم از نان گندم سیر شد؟ نه، به خدا که چنین نیست. از زمان بعثت تا زمان رحلت سه روز پیاپی از نان گندم سیر نخورد. البته من نمی گویم که به آن دسترسی نداشت حتی حضرت زمانی یکصد شتر به عنوان جایزه به یک نفر بخشید. اگر می خواست بخورد، می خورد.»
پیامبر نه تنها با زندگی ساده ی خود، الگوی نیکویی برای همگان است بلکه خانواده و خاندان وی نیز باید اسوه ی خانواده ها و خاندان ها باشند. از همین رو بود که خداوند، زنان پیامبر را میان زندگی با پیامبر و تحمل سختی های ساده زیستی و یا به دنبال کار خویش رفتن مخیر کرد:
« ای  پیامبر! به همسرانت بگو اگر شما زندگی دنیا و زرق و برق آن را می خواهید بیایید هدیه ای به شما دهم و شما را به طرز نیکویی سازم و اگر شما خدا و پیامبرش و سرای آخرت را خواستار هستید، خداوند برای نیکوکاران شما پاداش عظیم آماده ساخته است.»
در شأ ن نزول گفته ی بالا کفته اند:
« در برخی جنگ ها که غنیمت های فراوانی به دست مسلمانان افتاد، همسران پیامبر درخواست های گوناگونی داشتند. زینب دختر جحش، برد یمانی؛ حفصه لباس مصری؛ میمونه، حله، جویریه، لباس مخصوص و سوده، گلیم خیبری درخواست کرده بودند. آنان که در خانه پیامبرزندگی ساده ای داشتند، خواهان زندگی پر زرق و برق ما دی شده بودند، اما پیامبر به امر خدا قاطعانه در برابر این خواسته ها ایستاد و آنان را میان ماندن و رفتن مخیر ساخت. یا خانه پیامبر را ترک کنند هر طوری خواستند زندگی کنند و یا بمانند و با زندگی ساده ی پیامبر بسازند.»
برداشت کم و بازده زیاد
یکی از ویژگی های انسان های زاهد و وارسته این است که از نعمت های دنیا کم بهره می برند، ولی عمر آنان با برکت است و بندگان خدا از آنان بهره های فراوانی می برند.پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نمونه ی انسان کامل است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حجره ی محقری زندگی می کرد که مساحتش اندکی افزون از دو متر و مواد ساختنی آن مقداری گل و چند شاخه خشکیده نخل که با طناب مویین به هم پیوسته بود و سقفش چندان کوتاه بود که یکی از یاران گوید من در زمان نوجوانی آن حجره را دیده بودم و در حال ایستادن دست بر سقف آن می سودم فرش آن گاهی گلیمی مویین و خشن و زمانی بوریایی بود که درشتی آن در پهلوها نقش می بست .
در چنین حجره ای انسانی با قلبی به مانند خورشید می زیست که روشنی و گرمی محبت و رحمت او سراسر جهان را زیر دامن می گرفت.
امام راحل قدس سره در بیان این اصل از سیره نبوی می گوید:
« شاید بسیاری گمان کنند که رفاه مادی و اموال زیاد داشتن برای انسان سعادت می آورد. انسان گمان می کند سعادتش به این است که چند تا باغ یا ده یا سرمایه ای  در بانک ها داشته باشد ولکن وقتی ما ملاحظه می کنیم و سعا دت ها را سنجش می نماییم، می بینیم سعادتمند کسانی بودند که در کوخ ها زندگی کردند. یک کوخ پنج نفری در صدر اسلام داشتیم و آن کوخ فا طمه زهرا سلام الله علیها است و برکات آن جهان را پر کرده است. خود رسول اکرم از همین حجره ی کوچک نورش به ملک و ملکوت افتاده است وسعه ی تربیت وی در تمام جهان توسعه پیدا کرده است.»
روزی عمر بر آن حضرت وارد شد و چون حضرت را دید که برروی حصیری خوابیده به طوری که اثر حصیر بر دو پهلوی آن حضرت باقی مانده گفت:
« ای پیامبر خدا! چه خوب بود فرش یا تشکی برای خود تهیه می کردی. حضرت فرمود: مرا با دنیا چه کار، مثل من و دنیا مانند سواری است که در روز گرم تابستان سفر می کند و در زیر سایه ی درختی به استراحت می پردازد و بعد راه خود را می گیرد و برای همیشه آن جا را ترک می کند.»
قرآن که منبع و سرچشمه ی سیره و معرفی کننده ی اخلاق الهی پیامبر است، در آیاتی از پیامبر و پیروانش می خواهد که دنبال زرق و برق های دنیا و مظاهر خیره کننده ی مادی آن نباشند و چشم خود را از آن پر نبینند و به آن چه در دست دیگران است، چشم ندوزند و ساده زیستی پیشه کنند:
« هرگز چشم خود را به نعمت های مادی که به گروه هایی از آنان داده ایم میفکن، زیرا این ها شکوفه های زندگی دنیاست و برای آن است که آنان را با آن بیازماییم و روزی پروردگارت بهتر و پایدار تر است.»
آری! این نعمت های نا پایدار که شکوفه های زندگی دنیاست زود می شکفد و بعد از آن چند روزی پژمرده و پرپر می شود و بر روی زمین می ریزد و آن چه را پایداری نشاید، دلبستگی نباید.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
« هنگامی که سخن بالا نازل شد رسول خدا برخاست و نشست. آن گاه فرمود: کسی که در ناکامی ها به آن چه نزد خداست دلگرم نباشد دلش از حسرت بر دنیا پاره پاره می شود و کسی که چشم به آن چه مردم دارند بدوزد اندوهش بسیار می شود و هرگز از غیظ تهی نمی شود و کسی که نفهمد خدای تعالی غیر از خوردن و آشامیدن نعمت هایی دارد اجلش کوتاه و عذابش نزدیک می شود.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم آینه ی تمام نمای زهد و ساده زیستی بود و علی علیه السلام فرمودند:
« حضرت رسول ، زاهدترین مردم یا بی آلایش ترین پیامبران الهی بود.
« و از دنیا چندان نخورد که دهان را پر کند و بدان ننگریست چندان که گوشه ی چشم بدان افکند . تهی گاه او از همه ی مردم دنیا لاغرتر بود و شکم او از همه خالی تر. دنیا را به او نشان دادند ، آن را نپذیرفت. چون دانست خدا چیزی را دشمن می دارد ، آن را دشمن دانست و آن را ترک کرد،و چیزی را که خدا خوار شمرده، آن را خوار انگاشت و چیزی را که کوچک شمرده، آن را کوچک داشت و اگر در ما نبود جز دوستی آن چه خدا و رسول، آن را دشمن می دارد و بزرگ دیدن آن چه خدا و رسول ، آن را خرد می شمارد، برای نشان دادن مخالفت ما با خدا کافی بود و سر پیچی ما را از فرمان های او آشکار می نمود.»
 

منابع ومأخذ
۱٫ سیره نبوی …………………….. نوشته سید ابوالحسن مطلبی و رضا میقانی
۲٫ فروغ ابدیت۱ …………………..نوشته جعفر سبحانی
۳٫ فروغ ابدیت ۲ ………………….نوشته جعفر سبحانی

دانلود کتاب






برچسب ها

مطالب مشابه با این مطلب

    فضائل و خواص تلاوت سوره طه

    فضائل و خواص تلاوت سوره طه ۵٫۰۰/۵ (۱۰۰٫۰۰%) ۲ امتیازs آثار و برکات خواندن سوره طه/ فضیلت و خواص آیات قدرتمند سوره طه : این سوره،اوّلین سوره ای است که ماجرای حضرت موسی علیه السلام را به تفصیل بیان نموده و حدود هشتاد آیه […]

    راه هایی برای کاهش فشار قبر

    راه هایی برای کاهش فشار قبر ۵٫۰۰/۵ (۱۰۰٫۰۰%) ۱ امتیاز راه هایی برای کاهش فشار قبر/ چطور فشار قبر کمتری داشته باشیم؟ منظور از مرگ تنها قرار دادن بدن در یک تکه زمین کنده شده نیست بلکه انتقال انسان به عالم برزخ است. اولین […]

    چگونگی خواندن نماز والدین

    خواندن نماز والدین یکی از حقوقیست که والدین چه در زمان حیات و چه پس از وفات شان بر گردن فرزندان خود دارند. این نماز را بخوانید تا هم والدینتان را شاد کنید و هم فرزندانتان بعدها برای خودتان بخوانند.

    چرا امام حسین جنگ را از تاسوعا به عاشورا انداخت ؟

    چرا امام حسین جنگ را از تاسوعا به عاشورا انداخت ؟ ۴٫۱۳/۵ (۸۲٫۵۰%) ۸ امتیازs چرا امام حسین جنگ را از تاسوعا به عاشورا انداخت ؟ در تاریخ آمده است که حضرت ابا عبدالله وقتی لشکر عمربن سعد در روز تاسوعا قصد شروع جنگ […]

    سریع الاجابه ترین دعاها

    سریع الاجابه ترین دعاها ۳٫۸۳/۵ (۷۶٫۶۷%) ۱۲ امتیازs استجابت دعا، مانند هر پدیده‌ی دیگری، قوانین ، آداب و شروطی دارد که با وجود آن آداب و شرایط است که دعا به اجابت می‌رسد .

    دعاهای مجرب برای رفع گرفتاری مختلف

    دعاهای مجرب برای رفع گرفتاری مختلف ۴٫۰۰/۵ (۸۰٫۰۰%) ۳ امتیازs عرفا و بزرگان دین دستورالعمل ها و اذکار مختلفی را پیرامون دعا برای رفع مشکلات و گرفتاری های دنیوی و سلوکی و نیز برآورده شدن حاجت بیان نموده اند که در ادامه بررسی می […]




هو الکاتب


پایگاه اینترنتی دانلود رايگان كتاب تك بوك در ستاد ساماندهي سايتهاي ايراني به ثبت رسيده است و  بر طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند و به هیچ ارگان یا سازمانی وابسته نیست و هر گونه فعالیت غیر اخلاقی و سیاسی در آن ممنوع میباشد.
این پایگاه اینترنتی هیچ مسئولیتی در قبال محتویات کتاب ها و مطالب موجود در سایت نمی پذیرد و محتویات آنها مستقیما به نویسنده آنها مربوط میشود.
در صورت مشاهده کتابی خارج از قوانین در اینجا اعلام کنید تا حذف شود(حتما نام کامل کتاب و دلیل حذف قید شود) ،  درخواستهای سلیقه ای رسیدگی نخواهد شد.
در صورتیکه شما نویسنده یا ناشر یکی از کتاب هایی هستید که به اشتباه در این پایگاه اینترنتی قرار داده شده از اینجا تقاضای حذف کتاب کنید تا بسرعت حذف شود.
كتابخانه رايگان تك كتاب
دانلود كتاب هنر نيست ، خواندن كتاب هنر است.


تمامی حقوق و مطالب سایت برای تک بوک محفوظ است و هرگونه کپی برداری بدون ذکر منبع ممنوع می باشد.


فید نقشه سایت


دانلود کتاب , دانلود کتاب اندروید , کتاب , pdf , دانلود , کتاب آموزش , دانلود رایگان کتاب

تمامی حقوق برای سایت تک بوک محفوظ میباشد

logo-samandehi