گفتاری از ائمه(ع)

امام محمدباقر در حدیث بسیار جالبی خطاب به جابر می فرماید: «آنکه ادعای تشیع می کند، آیا باید به همین که قائل به محبت ما اهل بیت است اکتفا کند؟به خدا سوگند جز آنان که از خدا بترسند و اطاعت او را به جا می آوردند پیرو ما نیستند و اینان جز با فروتنی در برابر خداوند، امانت و درستکاری ، بسیار به یاد خداوند بودن، روزه، نماز، نیکی به پدر و مادر، جویای حال نیازمندان از همسایگان، و قرض داران و ایتام، راستگویی و خواندن قرآن و… باز شناخته نمی شوند.» جابر می گوید: عرض کردم: ای پسر رسول خدا(ص)، ما کسانی را بدین صفات نمی شناسیم. امام (ع) فرمود: «ای جابر به راه باطل نلغزی، آیا کافی است که مردمی بگویند: من علی (ع) را و پیرو او هستم و فعال نباشد؟ پس اگر بگوید رسول خدا (ص) را که از علی (ع) بهتر است دوست دارم و از روش او پیروی نکند و به سنت او عمل ننماید، دوستی آن گرامی، برایش هیچ سودی نخواهد داشت، پس از خدا بترسید و برای رسیدن به آنچه نزد اوست تلاش کنید، بین خدا و هیچ کس رابطه قوم و خویشی وجود ندارد. محبوب ترین بندگان نزد خداوند بزرگ کسی است که پرهیزگارتر باشد و هیچ کس بر خدا حجتی ندارد. هر که مطیع خداست او ولی و دوست ماست و هرکه نافرمانی خدا کند، در حقیقت با رفتار و کرداری که دارد، دشمن ما است، به ولایت ما جز با عمل و ورع نمی توان رسید.»2 محبت و عشق به امام همچون رشته ی محکمی است که پیوند امت را با امام معنا و عمق می بخشد و این پیوند را از یک پیوند فرمایشی  و ؟؟؟؟ خشک خارج می سازد.
محبت و عشق به امام همچون جویباری است که با شناوری در آن می توان تا اقیانوس پر براکت و حیات بخش وجود امام به حرکت درآمد و به اتصال و پیوند به امام، وجود خود را در خدا محو، ساخت و از این محو شدن بقا و حیات یافت.
بدون آنکه نقش عوامل دیگر را درجانبازی های پیروان ائمه فراموش کنیم، آیا می توان نقش عمده و اساسی محبت و عشق ورزیدن به امامان را چه در زمان حیاتشان و چه در مان غیبت آخرین آن ها – حضرت مهدی (عج) در بقای دین و حفظ خط انقلاب راستین پیامبران در طول تاریخ یعنی تشیع نادیده گرفت؟ آیا این جز اثر عشق و محبت به امام و حقیقت اوست که میثم تمار، آنچنان بر روی چوبه ی دار درختان خرما به سخن وا می دارد و آنچنان از مونسی و محبت خود ستایش می کند که عبدالله بن زیاد پلید مجبود می گردد بر دهان او دهان بندی زده و بالاخره زبانش را از حلق بیرون کشد و شهیدش کند. و آیا این جز عشق و محبت است که یاران باوفای امام حسین (ع) را وا می دارد تا آنچنان بر پای او و حق خون دهند که سرخی خونشان تا ابد مستضعفان هر جامعه سیاه کفر زده و شرک آلودی را، آن چنان توان بخشد که بر خروشند و از میان سیاهی با سرخی خون خود به روشنایی ایمان و توحید و اسلام دست یابند.
و اگر نبود این عشق و محبت چگونه می توانست این ندای توحید ابراهیمی از میان شب  سراسر ظلم وبیداد طاغوتیان گذر کند تا روشنی بخش امروز ما و انسان وامانده ی این عصر گردد و فرداها را تا سلوع کامل حق و عدل و تباهی و نابودی ظلم و جور روشن گرداند.
و اگر نبود این عشق و محبت به قافله سالاران کاروان حق و خون، چگونه ممکن بود که پس از قرن ها تاریکی و ظلمت و استبداد خفقان ملتی به ندای امام خود آن روح خدا – خمینی کبیر – و آن امام بتشکن از تبار ابراهیمیان، لبیک گوید و در جای سرزمین خونبارش کربلای حسینی بر پا کند. براستی آن که مغزشکافته ی برادر ایمانی اش را که در حمله دژخیمان طاغوت صفت پهلوی  در حرم پام هشتمین امام که از جمجمه اش بیرون زده بر دست می گیرد و ایثار او را هدیه ی صاحب عصر و زمان بقیه الله الاعظم (عج) می کند و آن خواهر معصومی که با چادر خود عفتش را به دوش کشیده و کربلای شهدا را در ۱۷ شهریور تهران به پا می کند و آن برادر سرباز و پاسدار و جانبازی که در غرب  و جنوب این کشور و با خون خود راه ابراهیم وحسین (ع) را رنگین تر کرده و تداوم می بخشد، جز در اثر عشق و محبت به اهل بین و امامان هدی است؟ آیا جز در اثر عشق شیفتگی به حق و صاحبان آن که همین امامان پاک باشند و جز درلبیک گفتن به ندای بت شکافانه ی نائب دوازدهمین امام، می توان از راه دیگری این ایثار ها و فداکاری ها را بدست آورد؟ این همان رمز جاودان پویایی و حیات تشیع در تمامی قرون است و این همان رمزی است که امام صادق (ع) برای برقراری آن مجالس سوگواری تشکیل می دهد و می فرماید آنکس که بر سوگ حسین (ع) دیگران را بگریاند و آنکس که بگرید و آنکس که خود را به گریه کردن بزند بر همه جنت خدا واجب است، یعنی اینکه باید شمع این عشق و محبت ر تاریکترین  خفقان ترین زمان ها نیز خاموش نگردد تا گم گشتگان راه هایت عبور کنند تا فردای فجر، حق و عدل انسان را از استکبار نجات و رهایی بخشند.
به راستی این عشق و محبت از جانب پاکترین و برترین برگزیدگان خدا ازیک طرف و از جانب پیروان آنان از طرف دیگر چه شورانگیز و حرکت آفرین است.
آیه تطهیر
« انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»
« همانا خداوند چنین اراده کرده است که رجس و پلیدی را از شما اهل بین دور کند و شما را از هر عیب و نقص پاک و منزه سازد.»  سوره ی احزاب آیه ی ۳۳٫
تشریح آیه: آیه ی شریفه تطهیر از آیات فوق العاده مهم و پر محتوایی است که عظمت و جلالت خمسه ی طیبه در آن به وضوح دیده  می شود و از آیاتی است که در اثبات ولایت بر حق علی بن ابی طالب و ذریه ی طاهرین آن حضرت مورد استدلال قرار می گیرد. در ابتدای این آیه کلمه ی «انما» وجود دارد که برای حصربه کار       می رود و مبین این حقیقت است که چنین موهبتی ویژه خاندان پیامبر (ص) است. و سپس کلمه «یرید» قرار گرفته که مطلقاً اشاره است به اراده ی تکوینی حق تعالی، زیرا که اراده تشریعی وپاک نگه داشتن خویشتن منحصر به خواندان پیامبر (ص) نیست. بلکه همه ی مردم موظف هستند ازهر گونه پلیدی و گناه پاک باشند و خویشتن را پاک نگه دارند، سپس مراد از اراده، اراده تکوینی است یعنی خداوند چنین خواسته تا آنان پاک باشند و برای رفع توهم حیر می گوییم که معصومین علیهم السلام دارای یک نوع شایستگی اکتسابی از طریق اعمال و رفتار خویش هستند که در عین قدرت و اختیار برای گناه کردن به سراغ گناه نمی روند و از ام سلمه روایت می کنند که قبل از اینکه این آیه بر حضرت نازل شود، ایشان علی (ع) و فاطمه (س) و حسن و حسین (ع) را گرد خویش جمع نمود و عبایی روی آنها افکند و فرمود: «خداوند اینها اهل بیت من هستند، پلیدی را از آنها دور ساز و از هر گونه آلودگی پاکشان گردان» دراین وقت آیه « انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت …» نازل شد.
علی و فاطمه دو دریای بی کران
«مرج السبحرین یلتقیان، سینهما برزخ لایغیان، مبای الاء رتکجما تکذبان، یخرج منها اللولوء و المجرمان»
« اوست که دو دریا را به هم در آمیخت و میان آن دو دریا حائل و فاصله ای است. پس ای جن و انس کدام نعمت خد را تکذیب می کنید. از آن دو دریا، لولوء و مرجان پدید آورد.»  «سوره الرحمن، آیات ۹ تا ۲۱»
بر اساس روایات و اخباری که در منابع اسلامی موجود است، این مطلب استناد می گردد که یکی از اهداف مهم، آیات فوق، معرفی دو دریای بزرگ علم و معرفت و کمال یعنی حضرت علی بن ابی طالب (ع) و حضرت فاطمه (س) و دو گوهر ارزشمند حاصل از آن ها یعنی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) است.
در حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است که در تفسیر آیه ی مرج البحرین یلتقیان … فرمود: «علی و فاطمه (ع) بحران یحمیقان، لایبغی احدهما علی صاحبه، بخرج منها اللولوء والمجرمان، قال: الحسن و الحسین «علی و فاطمه (ع) دو دریای عمیقند که هیچ یک بر دیگری تجاوز نمی کند و از این دو دریا، لولو و مرجان یعنی حسن و حسین (ع) خارج شده اند.»1 در تفسیر دارالمنثور به همین معنی از بعضی صحابه به پیامبران (ص) نقل شده است.۲ مرحوم طبرسی نیز در «مجمع البیان» آن را با مختصری تفاوت نقل کرده است. می دانیم قرآن مجید دارای بطونی است و یک آیه  ممکن است چندین معنی و یادها معنی داشته باشد و آنچه در این حدیث آمده است از بطون قرآن می باشد، که منافاتی با معنی ظاهری آن ندارد.
از ابن عباس نیز روایت کرده اند که در تفسیر این آیه گفته است: «مرج البحرین یلتقیان» منظور علی (ع) و فاطمه (س) است و «بینهما برزخ لابیغیان» مراد پیامبر اکرم(ص) است و «یخرج منها اللولوء و المرجان» مقصود امام حسن علیه الاسلام و امام حسین علیه السلام می باشند.

آیه علم الکتاب
«ویقول الذین کفرواست مرسلاً قل کفی بالله شهیداً بینی و بینکم و من عنده علم الکتاب»
« آنان که کافر شده اند گویند که تو فرستاده از طرف خداوند نیستی، بگو میان من و شما شهادت خداوند و کسی که نزد او علم الکتاب است، کافی می باشد.» «سروه ی رعد آیه ی ۴۳»
امام صادق علیه السلام در تفسیر  آیه ی فوق می فرماید مراد «یعنی بزرگترین مصداق که از کسیکه عالم بر کتاب خداوند باشد علی (ع) است. چرا؟ چون بهترین شاهد اداعای هر کس عمل اوست و علی (ع) معیار کمال و عدل و انسانیت است. طبیعی که می گوید من می توانم فلان  بیمار را درمان کنم، شاهد راستگوئیش بیمارهایی هستند که درمان شده اند. مکتبی که مدعی است من شاگردان خود را به پایه های بلندی از دانش و تربیت می رسانم شاهد راستینش دانشوران تربیت شده اند. شریعتی کهمی گوید آئین من بهترین انسان را می سازد. شاهدش انسانهایی هستند که ساخته است. بنابراین کسانی که می خواهند درخت اسلام رابشناسند، میوه هایش را بنگرند. از عترت و اهل بیت پنج تن آل عبا، از صاحب و یارانش کسانی چون سلمان و ابوذر و قداد و عمار و دیگران، از مردمان همچون علی علیه السلام و حسن و حسین(ع) اززنان همچون فاطمه (س) و زینبین (س) اینها شاهد های مدعای پیامبر اند.
کسانیکه می خواهند زن را در اسلام بنگرند که چگونه ساخته می شود با فاطمه (س) آشنا شوند و کسانی که می خواهند مرد را در اسلام بشناسند و پیروش باشند، امام علی (ع) را بهتر بشناسند و بهتر تبعیت کنند. قرآن کریم درآیه ی دیگری مقداری از این حقیقت را روشن می سازد. «قال الذی عنده علم من الکتاب انا اتیک به قبل ان یرتد الیک طرفک» سوره ی نمل آیه ی ۴۰
آنکه علم کتاب نزد اوبود گفت: من پیش از آنکه چشمانت را بر هم زنی آن را ترد تو خواهم آورد. «داستان حضرت سلیمان»
در اینجا از علمی شگفت و خارق العاده سخن می گوید که آن آوردن عرش بلقین از سباء در مدت زمانی کوتاه کمتر از چشم به هم زدن است و این کار را به کسی که علم کتاب نزد اوست نسبت می دهد. وقتی این عمل فقط از شئونات کسی است که علم کتاب نزد اوست، تمام شأن آن چگونه خواهد بود؟ « این فضل خداست که به هر کسی که بخواهد می دهد و خدا دارای فضلی پر برکت است.»
ثقه السلام محمدبن یعقوب کلینی از بریدن معاویه نقل کرده است که گفته است به امام باقر علیه السلام عرض کردم منظور از آیه ی «قل کفی بالله شهیداً بینی وبینکم و من عنده علم الکتاب» چیست؟
فرمودند: «ایانا معنی و علی اولنا و افضلنا و خیرنا وبعد النبی صلی الله علیه و آیه»1
«منظور  ما هستیم علی علیه السلام اولین و برترین و بهترین ما پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله است.»         علی و ارزیابی خداوند از او
«منزلش درنظر حق، از همه والاتر، و مزیتش نزد خداوند از همه بیشتر و موحبتش گرامی تر و بالاخره او برترین مرد پسندیده ی جهان.»
اسناد: *افضل الناس منزله ج ۴        * اعظم الناس عندالله مزید ج ۴
    * اکرم الناس منصبا ج ۴     * افضل رجال العالمین ج ۴
امام علی(ع) خورشید بی غروب
« با ایها الذین امنوا من یرتدفکم عن دینه منسوف یأتی الله بقوم یحینهم ویحبونه اذاله علی المومنین اعزه علی الکافرین یجا هدون فی سبیل الله ول یخافون لومه لائم ذلک فضل الله یوتیه من یشاء و الله واسع علیهم.»
« و ای کسانی که ایمان آورده اید هر گاه کسی از شما از دین خودبازگردد، به زودی خداوند قومی را خواهد آورد که آنها را دوست می دارد و آنها هم خداوند را دوست می دارند. (این قوم) در برابر مؤمنان خاضع و در برابر کافران عزیز و قدرتمندند، در راه خدا جهاد می کنند و از ملامت ملامت کننده نمی ترسند، این فضل خداوند است که به هرکس بخواهد می دهد و خداوند وسعت بخش وداناست.» «سوره ی مائده، آیه ی ۵۴»
این آیه اختصاص به امیر المؤمنان (ع) دارد و مخالفان را از قدرت او و قدرت اصحابش بیم می دهد. چنان که امیر المؤمنان(ع)خود در روز جنگ «جمل» تصریح کرده و امام باقر و امام صادق (ع) نیز به آن اشاره کرده اند. «ثعلبی» درتفسیر خود آن را آورده و صاحب «مجمع البیان» آن را عمار و حذیفه وابن عباس، نقل نموده است. اجماع واتفاق شیعه نیز بر آن است. در این باره اخبار صحیح و متواتری عترت (ع) نیز رسیده است. بهترین اسوه و الگو برای همه ی مسلمین در تمام دوران زندگی شخص امیرالمومنین (ع) می باشد که روحیات عالی او و استقامت وشکیبایی او و هوشیاری و درایت و اخلاص و توجه به خدا و زانو نزدن در برابر مشکلات سرمشقی برای همگان است. به هنگام نزول این آیه ی شریفه پیامبر اکرم(ص) دست بر شانه ی اولین شیعه ی وفادار  به علی (ع) یعنی سلمان زده و می فرمودند: اگر علم و دانش را به ثریا آویخته باشد، مردمی از قوم این مرد به آن دسترسی پیدا خواهند یافت و این بهترین تجلیل و تحسین از خدمات ایرانیان در پاسداری از ولایت امیرالمؤنتین و فرزندان بزرگوارش می باشد و همانطور که می دانیم، تشیع، چیزی جز اسلامراستین نیست.
آیه ی نجوی
« یا ایها الذین امنوا اذا ناجیتم الرسول فقدموا بین یدی نجویکم صدقه، ذلک خیر لکم و اطهر،فال لک تجدوافان الله غفور رحیم.»    «سوره ی مجادله آیه ی ۱۳»
«ای کسانی که ایمان آورده اید، هنگامی که می خواهید با رسول خدا (ص) نجوا کنید قبل از آن صدقه ای بدهید این برای شما بهترو پاکیزه تر است واگر توانایی (به پرداخت صدقه) نداشتید خداوند غفور و رحیم است. تشریح آیه، قبل از آن که به روایت منقوله در مورد این آیه ی شریفه اشاره شود، به مطلبی که مرحوم طبرسی در مجمع البیان و گروهی دیگر از مفسران درکتب خود در شأن نزول این آیه ذکر کرده اند توجه می کنیم: « جمعی از اغنیاء خدمت پیامبر اکرم (ص) می آمدند و با آن حضرت نجوی می کردند (این کار علاوه بر اینکه وقت گرانبهای پیامبر (ص) را می گرفت مایه ی نگرانی مستضعفین و موجب امتیازی برای اغنیاء بود) خداوند متعال این آیه و آیه بعد از آن را نازل فرمود و به آنان دستور داد که باید قبل از نجوی نمودن با پیامبر اکرم (ص) صدقه ای به مستمندان بپردازند. وقتی اغنیاء و ثروتمندان وضع را چنین دیدند از نجوی کردن پرهیز نمودند که آیه ی بعدی نازل شد (و آنان را به خاطر بخل ورزیدن ملامت کرد و تخفیفی به آنها داد) و اجازه ی نجوی کردن به همگان داده شد. » و اما بر اساس روایاتی که از طریق خاصه و عامه نقل شدتنها کسی که به آیه ی نجوی به شایستگی عمل کرد امیر المؤمنین علی (ع) بوده است و تنها آن بزرگوار بود که در این آزمون سرفراز گشت.
حال به دو روایت زیرتوجه می کینم: الف: قال علی علیه السلام :« ایه من کتاب الله لم یعمل لها احد قبلی و لا نعمل لها احد بعدی کان لی دینار و فصرفته بعشره دراهم فکنت اذا جئت الی النبی صلی الله علیه والیه تصدقت بدرهم.»

« علی (ع) فرمود : آیه ای در قرآن هست که احدی قبل از من و بعد از من به آن عمل نکرد. من یک دینار پول داشتم آن را به ده درهم تبدیل کردم و هر زمان می خواستم با رسول خدا (ص) نجوا کنم درهمی از آن را صدقه می دادم
ب:عن ابن عباس رضی الله عنهفی قوله تعالی «یا ایها الذین امنوا اذا ناجیکم الرسول فقدموا …» الایه، قال ان الله بهر رجل حرم کلام رسول الله صلی الله علیه واله [اصحاب الرسول الله] بخلواان یتصد قوا قبل کلامه ! قال : تصدق علی، یفعل ذلک احد من المسلمین غیره.»
« از ابن عباس روایت شد که در مورد این کلام خداوند متعال یعنی «یا ایها الذین آمنوا اذا ناجیکم الرسول فقدموا …» تا آخر آیه گفت : خداوند عزوجل حرام کرد سخن گفتن (و نجوا کردن) با پیامبر را (مگر آنکه قبل از آن صدقه بپردازند) و اصحاب بخل ورزیدند از پرداخت صدقه قبل از نجوی نمودن وتنها علی (ع) صدقه داد واین کار را هیچ یک از مسلمین جز علی (ع) انجام نداد.»
تصدیق این فضیلت در کتب اهل سنت:
۱٫    فخر رازی در تفسیرش جلد ۲۹، صفحه ۲۷۱ ، ذیل آیه شریفه.
۲٫     حافظ حسکانی در کتاب شواهدالتنزیل، حدیث ۹۲۹،جلد ۲، صفحه ۲۳۱، ۳۴۳ ط ا.
۳٫    ابن کثیر در تفسیرش، جلد ۴، صفحه ۳۲۶، ذیل آیه ی شریفه.
۴٫     حافظ ابو نعیم اصفهانی در کتاب «مانزل من القران فی علی (ع)»
۵٫     حمویی در باب ۶۶، از مسمط اول ازفرائدالسمطین، جلد ۱، صفحه ۳۵۸
۶٫     شیخ سلیمان قندوزی حنفی ینابیع الموده،باب ۲۷،صفحه ۱۲۷٫
و دیگر علمای اهل سنت
آیه ایثار
علی (ع) جان خود را با خداوند معامله کرد
و من الناس من یشربی نفسه ابتغاء مرضات الله.» «سوره ی بقره آیه ی ۲۰۷»
«بعضی از مردم (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودی خدا می فروشند.»
مفسر معروف اهل تسنن «ثعلبی» می گوید: هنگامی که پیامبر اسلام (ص) تصمیم گرفت مهاجرت کند، برای ادای دین های خود و تحویل دادن امانت هایی که نزد او بود علی (ع)را به جای خویش قرار داد و شب هنگام که می خواست به سوی غار ثور برود و مشرکان اطراف خانه او را برای حمله به او محاصره کرده بودند دستور داد علی (ع) در بستر او بخوابد و پارچه ی سبز رنگی «برد خضری» که مخصوص خود پیامبر (ص) بود روی خویش بکشد . در این هنگام خداوند به جبرئیل و میکائیل وحی فرستاد که من بین شما برادری ایجاد کردم و عمر یکی از شما را طولانی تر قرار دادم کدامیک از شماحاضر است ایثار نفس کند و یک زندگی دیگری را بر خود مقدم دارد هیچ کدام حاضر نشدند به آنها وحی شد اکنون علی (ع) در بستر پیامبر من خوابیده و آماده شده جان خویش را فدای او سازد به زمین بروید و حافظ ونگهبان او باشید هنگامی که جبرئیل بالای سر و میکائیل پایین پای علی (ع) نشسته بودند جبرئیل می گفت: «به به آفرین به تو ای علی (ع) خداوند به واسطه تو بر فرشتگان مباهات می کند.» و در این هنگام آیه فوق نازل گردید. و به همین دلیل آن شب تاریخی به نام «لیله المبیت» نامیده شده است. ابن عاس می گوید این آبه هنگامی که پیغمبر ازمشرکان فرار کرده بود و با ابوبکر به سوی غار می رفت در باره ی علی (ع) که در بستر پیامبر (ص)خوابیده بود نازل گردید. ابو جعفر اسکافی نیزمی گوید همان طور که ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه جلد ۳ صفحه ۲۷۰ ذکر کرده است جریان خوابیدن علی (ع) در بستر پیغمبر به تواتر ثابت شده و غیر از کسانی که از مسلمانان نیستند و افراد سبک مغز  آن را انکار نمی کنند.
گر چه این آیه همانطور که در بالا اشاره شد در شب حجرت پیامبر خدا درباره ی ایثار علی (ع) نازل گردیده ولی به سان سایر آیات قرآن محتوی یک حکم کلی و عمومی است و از آنجا که این آیه در مقابل آیه سابق «و من الناس من یعجبک..» قرار گرفته است، معنی می شود که این دسته از مردم که در آیه به آن ها اشاره شده در برابر دسته سابق هستند و صفاتشان نیز در نقطه ای در مقابل آنان می باشند آن ها مردم خود خواه و خودپسند و لجوج و معاندی بودند که از راه نفاق در بین مردم عزت و آبرویی به دست می آوردند و در ظاهر خود را خیر خواه و مؤمن به دین نشان می دادند  اما کردارشان جز فساد در زمین و هلاک مردم چیز دیگری نبود، اما این دسته تنها باخدا معامله می کنند و هرچه دارند قدر جان خود را به او می فروشند و جز رضای او چیزی خریدار نیستند و عزت و آبرویی جز بواسطه ی خدا قائل نیستند، با فداکاری های این هاست که امر دین و دنیا و اصلاح و حق و حقیقت زنده و پایدار می شود و زندگی انسان گوارا و درخت اسلام بارور می گردد. این آیه یکی ازبزرگترین فضائل علی(ع) است که دراکثر کتاب های اسلامی آمده و به قدری این مطلب چشم گیر است که معاویه دشمن سرسخت خاندان پیامبر (ص) چنان از این فضیلت ناراحت بودکه «سمره ابن جنوب» را با ۴۰۰ هزار درهم تطمیع کرد که آن را درباره ی «عبدالرحمن بن ملجم» با حدیث مجعولی معرفی می کند و آن منافق جنایت پیشه چنین کرد، ولی همانطور که انتظار می رفت، حتی یک نفر، آن حدیث مجعول او را نپذیرفت. قابل توجه اینکه: در این آیه فروشنده «انسان» و خریدار «خداوند» و متاع «جان» وبهای معامله «خشنودی خداوند» ذکر شده و با آیات دیگریکه تجارت مردم باخداوند را ذکر می کند، فرق بسیار دارد. زیرابهای معامله در آن ها بهشت  و نجات از دوزخ است ولی این دسته در برابر جانبازی خود نه نظری به بهشت دارندو نه ترسی از دوزخ «اگر چه هر دو مهم است» بلکه تمام توجه آنان جلب خوشنودی پروردگار  است و این بالاترین معامله ای است که انسان ممکن است با خداوند انجام دهد.۱
سوره هل اتی و آیه ی سخاوت
«و یطامعون الطعام علی حبه مسکینا ویتما و اسیرا. انما نطعمکم لوجه الله لانرید فیکم جزا و لا شکورا…»
«و طعام خود را برای رضای خدا به یتیم و مسکین و اسیر می دهند و (می گویند) که ما قربه الی الله آن را به شما دادیم و از شما نه پاداشی می خواهیم و نه تشکری.»      «سوره هل ابتی آیه ی ۸و۹»
ابن ابی الحدید معتزلی درمقدمه ی کتاب  امام علی(ع)۱ درباره ی جور و سخای علی و مرتضی (ع) می نویسد.