تکنولوژی آموزشی

تکنولوژی آموزشی تحول خیلی عمیق و گسترده ای درآموزش و پرورش دارد و می تواند با حرفه تر و کارآمد تر باشد چرا که عصر امروز عصر ارتباطات و ارائه تکنولوژی پیشرفته و تبادل اطلاعات و نیز انتقال آن به سایر مراکز می باشد .
تکنولوژی آموزشی به طراحی سیستمهای آموزشی دراز مدت و جامع کلی که همه سیستم آموزشی جامع را در برمی گیرد مربوط می شود . در حالی که تکنولوژی تدریس و پروژه های کوتاه مدت اطلاق می شود که فقط قسمتی از سیستم کلی را در بر می گیرد و تدریس یک واحد درسی را با استفاده از کار افزارها و روشهای مربوط به تدریس آن درس و واحد مربوط به آن ممکن می سازد .
قلمرو تکنولوژی آموزشی طراحی ، اجرا ، و ارزیـابی کـل فـراینـد تـدریس و یا دگیری است .
تکنولوژی آموزشی یکی از شاخه های جدید علوم تربیتی است که در مسیر تحول خود به گونه های مختلفی ظاهر شده است . مانند : تکنولوژی ابزارهای آموزشی و تکنولوژی مواد آموزشی تجربه های بسیاری که در دهه گذشته در زمینه های کاربرد تکنولوژی به مفهوم استفاده از وسایل صنعتی در امر آموزش و پرورش بدست آمده و مطالعات و پژوهشهای سازمانهای بین المللی در ارزیابی و سنجش موفقیتها و شگفتها منجر با تعیین مفهوم و خطوط کاربرد تکنولوژی و استراتژی آن درامر آموزش و پرورش شده است . در برخی موارد ، تکنولوژی ( آموزشی برای جبران نقایص و نارسائیهای موجود در نظام آموزشی بکار می رود .
بزرگان علم و ادب ، همزمان با اجرای آنها روی صحنه بهره مند گردند .
تعریف تکنولوژی آموزشی : تکنولوژی آموزشی عبارت است از روش سیستماتیک طراحی اجرا و ارزشیابی کا فرایند تدریس بیاد گیری با توجه به فرمهای مشخص آموزشی و با استفاده به پژوهشهای مربوط به یاد گیری انسان و علوم ارتباطات و کاربرد منابع انسانی و غیر انسانی به منظور تدارک آموزشی موثرترند .
دامنه علوم و فنون درجه تحقیقات علمی بخصوص در دهه اخیر یعنی بعد از انقلاب صنعتی ما که باعث رشد و توسعه تکنولوژی و گسترش صنایع و علوم و ارتباطات حمل و نقل و خدمات و بازرگانی و نظایر آن      توسعه پیدا کرده است و این دامنه روز به روز نیر افزایش زاید الوصف خود را محفوظ داشته و بالاخره باعث گسترش و تنوع نوشتن برای انتقال مفاهیم علمی آنهم با چنین دامنه های کافی به نظر می رسد .
تکنولوژی آموزشی استفاده از تعدادی یا کل وسایل امکانات آموزشی اعم از نرم افزارها با در نظر گرفتن یک برنامه علمی در یک طراحی سیستماتیک در امر تدریس هدف اصلی کار می باشد . یک معلم امروزه چنانچه از علم تکنولوژی در کار خود بهره نگیرد . حاصل کار او چندان رضایت بخش نخواهد بود . این علم باید به کلیه معلمان آموزشی انتقال داده شود .
تکنولوژی آموزشی چتری است که در زیر سایر آن گروههای مختلفی از نرم افزارها و سخت افزارهای آموزشی تحت برنامه ریزی مشخص و سیستماتیک برای پیشبرد و کیفیت کمیت آموزشی به کار گرفته می شود . تکنولوژی آموزشی هرگز دامنه و محدودیتی ندارد و به شاخه های مختلفی انشعاب پیدا کرده است . و به پیشرفتها و ترقیات علوم . گستره این علم بر مسائل مختلف پهناورتر شده . به عنوان مثال دستگاه ضبط صوت را به صورت برنامه ریزی شده در کلاس زبان بکار می بریم و آن را نوعی تکنولوژی آموزشی می نامیم
و در واقع هر گونه عمل یا اقدام مثبت که از هر طریق برای پیشبرد کمیت و کیفیت آموزشی اعمال می شود را می توان در زمینه تکنولوژی آموزشی قرار دارد .
 
نقد و بررسی تکنولوژی آموزشی و کابردهای آن
تکنولوژی آموزشی یعنی ارائه مطالب آموزشی از طریق بکار بردن فناوری اطلاعات و وسایل کمک آموزشی و استفاده بهینه از هر نوع تکنولوژی که سرعت و یادگیری آموزش را تکمیل می کند و در دقت صرفه جویی می شود که این شیوه به نوبه خود تعامل بین معلم و شاگرد را بیشتر می کند و به نوعی ترقی در پیشرفت تکنولوژی آموزشی است . فناوری آموزشی و چگونگی کاربرد آن در دهه های تحصیلی شاگردی به فراگیران می آموزد که چگونه در تکنولوژی از هر نوع دانش و بینش خود استفاده کنند . و فرم الواقع این اختیار را به دانش آموزی دهه که در فن آوری آموزشی از خود و از ذهن جویای کشف مطالب علمی خلاقیت بخرج دهد . و در کل تکنولوژی آموزشی یعنی ارائه خدمات دهی و بازدهی بیشتر درکادرآموزش و بهره برداری ار نتایج علمی و کاربردی .
تکنولوژی آموزشی می تواند به یاد گیری سرعت ببخشد و آن را آسانتر کند . تکنولوژی آموزشی می تواند فاصله یاد گیری در دنیای خارج و داخل مدرسه را روز به روز کاهش دهد و نیز می تواند دسترسی به فرهنگ و آموزش را بطور یکسان برای همه میسر کند از طریق بهره گیری از امکانات تلویزیون و فیلم تقریباً همه فراگیرندگان می توانند از نعمت دیدن نمایشنامه ها یی درباره زندگی

تکنولوژی آموزشی ، ضرورتی برای تحول درآموزش و پرورش
تکنولوژی آموزشی ، هیچ جای مناسب و سیستماتیکی در فرایند برنامه ریزی آموزش و پرورش عالی ما ندارد و از این رشته به عنوان یک تخصص بهره گرفته نمی شود . دکتر هاشم فردانش (( عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس )) با اشاره به این مطلب گفت : تکنولوژی آموزشی مشتمل از دو واژه تکنولوژی و آموزشی است که تکنولوژی به معنای دانش نحوه انجام هر امری به صورت ماهرانه است که چنین تعریفی پاسخ بسیاری از مشکلات ما در امرآموزش است . یعنی اگر ما بدانیم که آموزشی در هر شرایط خاص ، برای هر شاگرد خاص چگونه باید انجام شود ، در واقع جلوی اتلاف انرژی های ملی را در این زمینه خواهیم گرفت .
وی ادامه داد : در همه سطوح آموزشی ما ، متاسفانه فقط یک قاعده کلی حاکم است . به طوری که همه موضوعات را با یک چشم دیده و راه آموزش آنها را هم یکسان ببینیم . در حالی که تکنولوژی آموزشی ، با دقیق شدن روی مسائل موضوعات ، خصوصیات شاگردان و شرایط حاکم کلی و فرمول ثابت ولایتغیر را رد کرده ومعتقد به روشهای مختلف در امر آموزش است .
دکتر فردانش تصریح کرد : با توجه به چنین تعریفی ، تکنولوژی آموزشی یک ضرورت صد درصد برای تحول درآموزش و پرورش است که متاسفانه به دلایلی ، مغقول و محتوای آن مهجور مانده است و به هیچ وجه از یافته های این علـم در برنامه ریزی ، اجرا و ارزشیابی برنامه های آموزشی استفاده نمی شود .عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در مورد علل مغقول ماندن کاربرد تکنولوژی آموزشی گفت : عدم شناخت این رشته ، ذهنیتهای غلطی که ازآن وجود دارد و تعداد کم فارغ التحصیلان آن باعث شده که ، تکنولوژیست آموزشی را فقط تزئینی برای امر آموزش دانسته یا به رغم بسیاری ازمسئولان آموزش و پرورش و اموزش عالی ، مسئولان انبارها و دستگاههای سمعی و بصری مدارس بوده و متخصصین این رشته از لحاظ تشکیلاتی سازمانی جایی برای جذب نداشته و در نهایت مجبور به پرداختن به کارهایی غیر از این رشته خود می شوند . وی همچنین افزود : علیرغم نیاز تمامی معلمان به تخصص در این رشته ، به خاطر تعداد کم متخصین و استفاده از کتابها ومنابع بسیار قدیمی و همچنین ارائه موضوعاتی تحت عنوان تکنولوژی آموزشی ، باعث وارد آمدن فشار مضاعف بر این رشته و عدم به کار گیری صحیح آن شده و همین آموزش غلط ، جلوی دانسته های بعدی آنهارا گرفته و این نیاز معلم در عمل بی پاسخ مانده و نتیجه مثبت نداده است.
وی در پایان گفت : رشته تکنولوژی آموزشی مثل بسیاری از رشته های دیگر از غرب آمده وما در واقع مصرف کننده آن بوده ایم . اما به هر حال به شدت در حال رشد است که با توجه به این ، مسئولان کشور مادر آموزش و پرورش ، آموزش عالی و شورای عالی انقلاب فرهنگی باید با یک دید جدید و به عنوان یک ضرورت درامر آموزش به این رشته پرداخته و حتی مسئولینی که در زمینه های آموزشی دینی و مذهبی فعالیت می کنند نیز باید به این رشته با این دید که می تواند بسیاری از نیازهایشان را برطرف کند ، نگاه کرده و برای آن برنامه ریزی صحیح و منسجم در سطح وزارتخانه های مربوط و حتی مجلس شورای اسلامی داشته باشد .