معضل دختران فراری2

شکست تحصیلی و نگرانی از سرزنش یا تنبیه والدین:
شکست تحصیلی و نگرانی از سرزنش یا تنبیه والدین یکی دیگر از عوامل فرار از خانه محسوب می‌‌‌شود. آمار نشان می‌دهد که گریز از خانه در ماههای خرداد تا شهریور به شدت افزایش پیدا می‌کند. به طوریکه در روزهای عادی هر روز ۳ نفر و در روزهای امتحان و اعلام نتیجه هر روز ۵ نفر کودک و نوجوان از خانه فرار می‌کنند. این آمار در اواخر شهریور ماه و در اوایل مهر که نتایج امتحانات تجدیدی تحصیلی را مشخص می‌کنند از ۵ نفر در روز نیز تجاوز می‌کند، که این امر می‌تواند رابطه فرار با شکست تحصیلی را مشخص نماید.
این بحران گاهی آنقدر شدید رخ می‌نماید که ممکن است نوجوان تحت شرایطی خاص پس از فرار از خانه اقدام به خودکشی نماید «کیهان». تحقیقات در امریکا نشان می‌دهد که ۹۵ درصد ۱۷ سالگان فراری و بزهکار در اثر شکست تحصیلی مدرسه را ترک کرده بودند «صفوی، ۱۳۶۴».
تحقیقات انجام شده در کانون اصلاح و تربیت مشهد نیز ارتباط بین فرار و شکست تحصیلی را مورد تأیید قرار داده است «علوی، ۱۳۶۱».
در تحقیقی که پیرامون علل انحراف اخلاقی و فرار دختران بوسیله انجمن اولیاء و مربیان انجام گرفته است نشان می‌دهد که ۳۰ درصد افراد مورد پژوهش علت اصلی فرار خود را شکست تحصیلی قید نموده‌اند «فراهانی، ۱۳۶۵».
اطلاعات بدست آمده نشان می‌دهد که ۹۰ درصد نوجوانان فراری قبل از اقدام به فرار مدرسه را ترک نموده و به دیگر سخن، ترک تحصیل نموده‌اند. حدوداً ۹۰ درصد، به کرات از مدرسه بدون عذر‌موجه گریخته‌‌اند. در صورتیکه در گروه کنترل تقریباً ۷۷ درصد پاسخ دهندگان

سخت‌گیری و وجود شرایط تنبیه:
سختگیری و وجود شرایط تنبیه عامل دیگری در بروز پدیده فرار است: تحقیقات مکرر کوک نشان می‌دهد که کودکانیکه در خانواده‌های معمولی و سخت‌گیر تربیت یافته‌اند امکان بیشتری برای انحراف آنان وجود دارد، همین تحقیق درصد افراد پرورش یافته در خانواده‌های سخت‌گیر را ۷/۲۶ درصد و در خانواده‌های معمولی ۸/۱۵ درصد ذکر کرده است. شلدوون و الینورگلوک در تحقیقات خود نشان داده‌اند که سخت گیری و فشار بیش از حد والیدن خصوصاً پدر یکی از عوامل مهم فرار از خانه محسوب می‌شود. در این شرایط تنها عده معدودی از نوجوانان ارتباط خود را با خانواده حفظ می‌کنند «مهران، ۱۳۵۴».
دکتر تیم انداز در مقاله‌ای که در مجله دانشکده بچاپ رسیده اظهار می‌دارد: « والدینی که به فرزندان خود آزادی بدون قید و شرط می‌دهند، همانطور دچار مشکلات می‌شوند که والدین سخت‌گیر زیرا اغلب فرزندان آنها خودخواه، نظم‌ناپذیر، و بی‌توجه بار می‌‌آیند به قول هاروکس، ریشه هر نوع انحراف و بزهکاری نوجوانان را باید در خلال اطلاعات ناقص یا سختگیریهای بیجا و غیرمنطقی بزرگسالان جستجو کرد. البته نباید تصور کرد که مفهوم ضمنی آن لجام گسیختگی و لاقیدی نوجوان است. بلکه توجه کردن به زندگی نوجوان در حقیقت نوعی احترام گذاردن به نیازهای منطقی و پذیرفتن خواسته‌ها و تفریحات مشروع آنان می‌باشد «شایو ریان، ۱۳۷۸».
بنابر گزارش وزارت دادگستری امریکا تنها در سال ۱۹۸۸ میلادی، ۴۵ هزار تن به علت «سختی زندگی» از خانه فرار کرده‌اند. زیرا تقریباً ۱۰۰ درصد نوجوانان فراری نیز آنها به زنجیر بسته و ساعتها در زیر زمین خانه حبس نموده‌اند و همین فشارهای جسمانی و روانی بوده که فکر فرار از خانه را در ذهن و مخیله آنها بروز کرده است و آنرا در فرصتی مناسب عملی ساخته‌اند.
فقر اقتصادی نیز عاملی مهم و زمینه‌ساز پدیده فرار بوده است. فقر اقتصادی یکی از عوامل زمینه‌ساز در بروز پدیده «فرار» به حساب می‌آیدو وجود فقر طبیعتاً کج‌خلقی والدین و آسیب‌پذیری آنان را به دنبال دارد و همین امر سبب می‌شود تا نوجوان حساس و زودرنج را در جستجوی کار به بیرون از خانه و گاهی شهر و دیار راهی شهرهای بزرگ نماید.
بعلاوه والدین نیز در تذمین معاش خویش تن به کارهای سخت و طاقت‌فرسا داده و شبانگاه که خسته و کوفته به خانه باز می‌گردند. در برابر تمینات کودکان خود با خشونت و کتک‌کاری آنها را ساکت می‌کنند. این گونه افراد معمولاً برای بهره‌گیری از نیروی کار فرزندان تمایلی در فرستادن آنها به مدرسه نیز از خودشان نشان نمی‌دهند و همین امر آنها را در مسیر فرار از خانه و ارتکاب جرم قرار می‌دهد.

تمایل به دیدن نقاط دیدنی:
تحت تأثیر فیلمهای سینماییو ماجراجویی جوانان، قصه‌ها و ماجراهای جسورانه به تقلید از قهرمانان فیلم یا قصد فی‌المثل برای بدست آوردن گنج یا زندگی مطلوب، خانه و کاشانه خود را ترک می‌کنند اکثراً با گروهی از دوستان هم سن‌و‌سال اقدام به اینکار می‌کنند و پس از مدتی غلط‌بودن محاسبات خود را به تجربه دریافته و سرافکنده و پشیمان نزد والدین خود بازمی‌‌گردند.

فصل چهارم : نحوه ارائه خدمات به دختران فراری
ژنحوه ارائه خدمات در ایران به افرادی که از خانه فرار می‌کنند:
در ایران، ارائه خدمات به این افراد توسط چند ارگان انجامئ می‌شود از جمله سازمان بهزیستی کشور و شهرداری، سازمان بهزیستی در قالب طرح بازپروری زنان و دختران آسیب‌دیده اجتماعی طرح «مداخله در بحران» و طرح «خانه سلامت» بر ارائه خدمات می‌پردازد. البته درصدی از مددجویان مراکز کودکان خیابانی سازمان بهزیستی و خانه‌های سبز و ریحانه شهرداری، شامل کودکان و نوجوانان فراری هم می‌شود. چون موضوع تحقیق در مورد مراکز نگهداری دختران فراری است فقط به توصیف طرحهای مربوط به زنان و دختران در معرض آسیب و یا آسیب‌دیده اجتماعی می‌پردازیم.

مرکز باز‌پروری زنان و دختران آسیب‌دیده اجتماعی:
به استناد ماده واحده لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بهزیستی کشور مصوب مورخ ۲۴/۳/۱۳۵۹ شورای انقلاب با الحاق اصلاحیه ۲۴ مرداد ماه ۱۳۵۹ و اصلاحات و الحاقات به عمل آمده در جلسه ۱۹/۱۱/۱۳۷۵ مجلس شورای اسلامی، در خصوص تجدید تربیت منحرفین اجتماعی «آسیب دیدگان اجتماعی» و نظر بر اجرای نهاد آئین‌نامه اجرائی مصوب هیأت محترم وزیران به شماره ۶۰۶۱۵/ت ۸۵/هـ مورخ ۳/۳/۷۱ در رابطه با دختران و زنان در معرض آسیب اجتماعی حاد و زنان آسیب‌دیده اجتماعی مسئولیت بازپروری به منظور اصلاح، بازتوانی بازگشت به زندگی سالم اجتماعی به سازمان بهزیستی واگذار گردید که در سازمان با عنایت به کمبود اعتبار، کمبود نیروی متخصص، عدم تجهیزات و نداشتن ساختمان مناسب و مطابق استاندارد جهت بازپروری نهایت سعی و تلاش را در این امر بکار می‌‌برد.
مراکز حمایت و بازپروری دختران آسیب‌دیده اجتماعی به مراکز اطلاق می‌شود که طبق وظایف قانونی محوله، این افراد را نگهداری و یا به صورت شبانه‌روزی تحت پوشش داشته و از طریق ارائه خدماتی نظیر مددکاری اجتماعی، روانشناسی، آموزشهای فنی و حرفه‌ای و فرهنگی زمینه‌ی بازگشت آنان به زندگی سالم را از طریق پیوند مجدد با خانواده آموزش و ایجاد اشتغال و کسب درآمد مشروع، ازدواج و تشکیل خانواده فراهم‌آورده و در تأمین حداقل نیازهای اقتصادی و حل و فصل مسائل و مشکلات یاری می‌نماید. 

خانه سلامت:
مقدمه: برای اینکه انسانها بتوانند در جامعه، زندگی سلمی داشته باشند و فرصت لازم برای رشد طبیعی را بدست آورده، بتوانند توان و استعدادهای بلقوه خویش را بالفعل ساخته و از گزند هر نوع آسیب در امان بمانند باید بتوانند از مواهب اجتماعی و اقتصادی موجود در جامعه استفاده کنند حال اگر به هر دلیل، چه فردی، خانوادگی، فرهنگی و اقتصادی عده‌ای از افراد جامعه از جمله زنان و دختران را از حضور در صحنه اجتماعی، تعلیم و تربیت و فعالیتهای اقتصادی و غیره مانع شوند طبعاً فرصتی برای آسیب بیشتر آنان فراهم خواهد شد.
بنابراین رفته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، به منظور نگهداری و حمایت از دختران نیازمند حمایتهای اجتماعی تا زمان استقلال و خودکفایی فردی و اجتمعی آنان اقدام به ایجاد خانه‌های سلامت برای دختران نموده است.
خانه سلامت به مراکزی اطلاق می‌شود که طبق وظایف قانونی محوله، دختران در معرض آسیب اجتماعی و فاقد حمایت‌های خانوادگی و اجتماعی را تحت پوشش قرار داده و از طریق ارائه خدمات زمینه‌های کسب استقلال اقتصادی و اجتماعی را فراهم آورده و در تأمین حداقل نیازهای اقتصادی و جلوگیری از ابتلاء به آسیب‌های اجتماعی یاری می‌نماید.
دختران نیازمند حمایت اجتماعی به دخترانی اطلاق می‌شود که به دلائلی چون فقدان حمایت خانوادگی مؤثر یا وجود سوءرفتار در محیط خانوادگی به طور موقت آمادگی و درایت اجتماعی و روانی لازم را از دست داد و به دلیل عدم توان اجتماعی ـ اقتصادی لازم برای زندگی مستقل، در معرض خطر آسیب اجتماعی قرار دارند.
اهداف:
۱)حمایت و نگهداری از دختران نیازمند حمایتهای اجتماعی که مشکلات اخلاقی نداشته و نیازمند خدمات بازپروری نیستند.
۲) فراهم نمودن زمینه‌های تحصیلی، اشتغال، خودکفائی و استقلال این افراد.
۳) شناخت استعدادها و توانمندیهای دختران و هدایت آنان بسوی استفاده از این توانمندی‌ها.
۴) جلوگیری از ابتلاء دختران به آسیب‌های اجتماعی.
شرایط پذیرش:
۱)ایرانی بودن یا داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
۲) فوت والدین و یا فقدان حمایت خانوادگی مؤثر با ارائه مدارک لازم و قانونی.
۳) زندانی بودن یکی از والدین با تأیید مقامات قضائی یا انتظامی و عدم صلاحیت آنها بنابر تشخیص کیمته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان.
۴) بیماری یا فقدان توانمندی جسمانی یا روانی والدین یا سرپرست قانونی با تأیید اداره پزشکی قانونی.
۵) عدم شناسایی و دسترسی به والدین یا بستگان به تأیید مقامات قضائی.
۶) عدم صلاحیت والدین به تأیید مقامات قضائی یا تشخیص کیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان.
۷) داشتن گواهی پزشکی قانونی مبتنی بر باکره بودن دختر.
۸) نداشتن سوءپیشینه‌ کیفری.
نحوه پذیرش:
به منظور ایجاد هماهنگی در امر پذیرش‌های، خانه سلامت توسط کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان انجام خواهد گرفت. از ابتدای شروع فعالیتها باید کوشش در زمینه فراهم آوردن امکانات بازگشت دختر به خانواده و یا بستگان و یا سایر روشهای ترخیص به منظور کوتاه نمودن زمان زندگی، مورد نظر باشد.

کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان:
متشکل از معاونت امور اجتماعی، کارشناس امور آسیب‌دیدگان اجتماعی، کارشناس امور حقوقی، مددکار اجتماعی و روانشناس است که به منظور ایجاد هماهنگی بر جریان کار، نظارت مستقیم دارد.
مدت زمان حمایت مالی از دختران در خانه سلامت حداکثر ۷۶ ماه می‌باشد و ظرف این مدت، کمیته تمور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان موظف به تأمین شغل و فراهم آوردن زمینه استقلال مالی دختران می‌‌باشد به استثنای زمانی که دختران خانه سلامتی، با تأیید کیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی، توانایی لازم را برای ادامه تحصیل در مقاطع مختلف تحصیلی و دانشگاهی را دارا باشند در اینصورت تا پایان سال اشتغال یا تحصیل باید از حمایت‌های اقتصادی ـ اجتماعی لازم برخوردار باشند.
در این مرکز، زمینه‌های فراگیری آموزشهای فنی و حرفه‌ای، اشتغال و استقلال این دختران، باید فراهم گردد. همچنین تدوین برنامه اوقات فراغت باید به گونه‌ای باشد که موجب آشنایی هر چه بیشتر این دختران با ارزشها، آداب و رسوم و فرهنگ جامعه شود.
موارد انضباطی، توسط تیم مرکز و «مسئول مرکز، مددکار اجتماعی و روانشناس» مورد بررسی قرار گرفته و کلیه موارد و تصمیم‌ها در فرم صورتجلسه بایستی مکتوب گردد.

روشهای ترخیص:
روشهای ترخیص‌ عبارتند از:
۱)تحویل به خانواده یا بستگان نسبی و سببی.
۲) زندگی مستقل با حفظ شرایط قانونی.
۳) ازدواج.
۴) ادامه تحصیل.
شرایط و مراحل ترخیص و تحویل به خانواده یا بستگان:
۱)شناسایی خانواده یا بستگان نسبی و سببی با استفاده از مدارک قانونی یا از طریق مراجع ذی‌‌‌صلاح.
۲) تأیید وضعیت کلی تحویل گیرندگان توسط کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان و در موارد خاص تأیید از مقامات ذی‌صلاح قضائی الزامی است.
۳) ارائه راهنمایی‌های لازم به تحویل گیرنده در مورد خصوصیات اخلاقی دختر.
۴)ارائه اطلاعات بهداشتی و پزشکی دختر به فرد تخویل گیرنده.
۵)تهیه گزارشات لازم توسط مددکار اجتماعی به استناد بازدید منزل و تحقیقات انجام شده.
۶)ارائه خدمات اقتصادی و اجتماعی با استفاده از موارد دستور‌‌العمل.
۷) گزارشات جامع اقدامات انجام شده به کمیته امور آسیب‌دیدگان سازمان بهزیستی کشور.
۸) تنظیم صورتجلسه ترخیص توسط اعضاء کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان.
شرایط و مراحل زندگی مستقل:
۱)ارائه راهنمایی‌های لازم به دختران در زمینه اشتغال و انتخاب محل سکونت.
۲) ارائه راهنمایی‌های لازم به منظور رعایت قوانین و مقررات، عرف و عادات موجود در جامعه و توجه به احکام اسلامی.
۳) فراهم آوردن زمینه روانی ـ اجتماعی مناسب برای پذیرش موقعیت جدید اجتماعی.
۴) تهیه گزارش‌های لازم توسط مددکار اجتماعی به استناد بازدیدها و پیگیری‌های انجام شده.
۵) توصیه دختران در مورد اینکه خروج از خانه سلامت بر فراز قطع نظارت بر زندگی آنها نبوده و تا هنگام ازدواج، رفتار و سلوک اجتماعی آنان تحت نظارت سازمان بوده و بعداً نیز به عنوان مشاور و حامی در اختیار آنان خواهد بود.
۶) تکمیل صورتجلسه ترخیص توسط اعضاء کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان و اعلام اقدامات انجام شده به دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور.
شرایط ترخیص از طریق ازدواج:
۱)فراهم آوردن زمینه مساعد به منظور تسهیل در امر ازدواج دختران، با توجه به مسائل و ضوابط شرعی.
۲) ارائه راهنمایی‌های لازم و کمک به دختران، جهت انتخاب همسر مناسب.
۳) بررسی موقعیت اجتماعی و اخلاقی خواستگار توسط مددکاراجتماعی و ارائه گزارشهای لازم.
۴) طی کردن دوره آموزشهای مهارتی زندگی زناشوئی.
۵) توجیه خواستگار و والدین وی از موقعیت فردی و اجتماعی فرد در جهت تحکیم خانواده‌ها.
۶) ترتیب دیدار طرفین ازدواج و توجه به اصول مذهبی اخلاقی و عرف جامعه و رعایت اثرات روانی و عاطفی فردی و جمعی.
۷)ارائه راهنمایی‌های لازم به دختر، جهت پذیرش موقعیت جدید و راعایت شئون و روابط خانوادگی با توجه به عرف جامعه و ایجاد تفاهم و جلوگیری از بروز اختلافات خانوادگی.
۸) مشارکت در برگزاری مراسم ازدواج و رعایت آداب و رسوم متناسب با شئونات طرفین.
۹)تکمیل صورتجلسه ترخیص توسط اعضاء کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی استان و اعلام اقدامات انجام شده به دفتر امور آسیب‌‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی.

شرایط ترخیص از طریق ادامه تحصیل:
۱)ارزیابی توانایی‌ها و استعاداد‌ها توسط روانشناس و مددکاراجتماعی.
۲) فراهم نمودن زمینه هدایت تحصیلی مناسب.
۳) تأیید کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی.
۴) پذیرش در مراکز آموزشی و دانشگاهی و اطلاع از وضعیت تحصیلی و ارئه گزارشها و انعکاس آن در پرونده تحصیلی.
۵)۰ در مورد دخترانی که در مراکز دانشگاهی غیر دولتی پذیرفته می‌شوند کمیته از محل بودجه حمایت از دانشجویان هزینه‌های مربوط به تحصیل را پرداخت می‌نماید.
۶) دختران تا زمانیکه شاغل به تحصیل هستند می‌توانند از خدمات حمایتی، روانی اجتماعی و اقتصادی، برخوردار باشند کمیته امور آسیب‌دیدگان اجتماعی، موظف بر تنظیم برنامه ترخیص دقیق بوده که امکان بازگشت مجدد دختران به حداقل برسد.

فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیری
توصیه و پیشنهادات یکی برای مسئولین:
برای آنکه انحرافی پدید نیاید لازم است تا خانواده به عنوان کسب کانون مقدس بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. همچنین باید:
۱)امنیت خانواده از هر حیث تعیین شود.
۲) نابسامانیها و اختلافات و بگومگوها تعطیل گردد یا حداقل از انظار کودکان پنهان باشد.
۳) به امر تعلیم و تربیت فرزندان توجه گردد.
۴) به حقوق زوجین از نظر اسلام توجه گردد.
۵) والدین با آموزشهای مستمر با اصول و مبانی تربیتی آشنا گردند «ارتقاء سطح فرهنگ خانواده».
۶) والدین تشویق گردند تا ساعات بیشتری را در خانواده و با اعضاء آن بگذرانند.
۷) زمینه‌ها و عوامل ایجاد و تزلزل در خانواده از بین برود.
۸) پرورش مذهبی و رعایت اخلاق اسلامی سرلوحه کارها و فعالیتهای اجتماعی قرار گیرد.
۹) روح عدالت‌طلبی و رعایت مساوات بین فرزندان گسترش یابد.
۱۰) همواره شخصیت فرزندان بویژه در حضور دیگران مورد تکریم قرار گرفته و از سرزنش و تحقیر آنان جداً پرهیز گردد.
۱۱) تشکیل دوره‌های فشرده و کوتاه مدت قبل از ازدواج برای زوجهای جوان و استفاده از اساتید مجرب و صاحب‌نظر برای ارائه آموزهای لازم، زیرا بسیاری از زوجهای جوان با مسئولیتهای سنگین خود در قبال فرزندان خود آگاهی ندارند.
۱۲) فراهم نمودن تحصیلات لازم برای اوامر تحصیل فرزندان، خانواده‌های بی‌سرپرست و آسیب‌پذیر، زیرا بسیاری از نوجوانان فراری بدلیل فشارهای اقتصادی ترک تحصیل نموده و ابتدا در جستجوی کار به شهرهای بزرگ روی آورده‌اند و بعداً بر اثر همنشینی با افراد منحرف به سوی انحراف سوق پیدا کرده‌اند.
۱۳) تأسیس یک مؤسسه شبانه‌روزی برای نگهداری کودکان بی‌سرپرست و یا کودکانیکه گرفتار سوءسرپرستی می‌باشند که متأسفانه مورد دوم بسیار بیشتر است و در عین حال کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به عنوان مثال نوجوانی ۱۳ ساله به پژوهشگر گفته بود پدر و مادرش هر دو مفسد بوده‌اند و با سوءاستفاده از وی در جهت خرید و فروش مواد وی را نیز معتاد کرده‌اند. نوجوان دیگری گفته بود که مادر من برای آنکه ۲ کودک دیگرش در هنگام تکدی در معابر مزاحمش نشوند آنها را معتاد کرده بود و آنها دائماً در خواب بودند.

چند توصیه به والدین:
والدین باید توجه داشته باشند که از نظر اسلامی وظیفه دارند تا نسبت به تعلیم و تربیت صحیح فرزندان خود از هیچ کوششی فروگذار ننمایند. روایات و احادیث بسیاری به این مهم تأکید دارند به علاوه ضرورت دارد تا به موارد زیر توجه نمایند:
۱)فرزندان خود را از محبت سیراب نموده تا دچار کمبود محبت سبب نشود و  در جستجوی این نیاز مهم به بیگانه و افراد فاسد و منحرف روی آورند زیرا بسیاری از انحرافات نه به دلیل پول و یا ارضاءشهوات انجام می‌گیرد بلکه فقط به دلیل کمبود محبت شدید عاطفی و نیاز به محبت بوجود آمده است.
۲)اگر چه ممکن است در هر خانه‌ای گهگاهی مشاجره و درگیری رخ دهند، اما هرگز نباید این اختلافات و درگیریها، به میان فرزندان کشانده شود و از ذکر این‌گونه مباحث در حضور آنان جداً خودداری گردد. زیرا اساس امنیت آنها را در خانه متزلزل خواهد نمود.
۳) والدین خانواده به محیطی امن، صمیمی و دوست‌داشتنی برای فرزندان تبدیل نموده تا آنها در خانه احساس امنیت نمایند. مسلماً جذبه چنین خانواده‌هایی مانع از گریز کودکان و نوجوانان از خانه خواهد بود.
۴) به فرزندان خود احترام بگذارند و صادقانه بکوشند تا آنها را جهت برخورد با مشکلات خویش و حل آن یاری دهند و از پندواندرز مستقیم به آنها بالاخص در حضور دیگران پرهیز نمایند.
۵) در هر فرصتی سعی شود تا با فرزندان گفتگو نموده و به سخنان آنها نیز گوش فرا دهید و با جلب اعتماد آنها زمینه‌ای را فراهم آورید تا براحتی بتوانند مسائل و مشکلات خود را با شما در میان گذارند در پژوهشی که شده نشان داده شده است که چنین رابطه‌ای کمتر بین والدین و نوجوانان وجود دارد. در پاسخ به این سؤال که هنگام برخورد با مشکلات مایلند آن را با چه کسی در میان گذارند؟ معلم، سرپرست، والدین و دوستان . . . ۲۷ درصد آنهاوالدین را انتخاب نموده‌اند که متأسفانه حکایت از سستی روابط عاطفی والدین با فرزندان دارد.
۶) هرگز فرزندان خود را با دیگر هم‌سن‌وسالان پرهیز نمایند و امتیازات دیرگان را به رخ او نکشید.
۷) بیش از حد توان آنها تکلیف به آنها واگذار نکنید زیرا عدم توفیق در انجام تکالیف محوله وی را دچار احساس بی‌کفایتی و عدم اعتمادبه‌نفس می‌نماید در صورتیکه توفیق در انجام وظایف محوله به وی اعتمادبه‌نفس و احساس خودباوری می‌بخشد. پیامبر اکرم(ص) بسیار تأکید فرموده‌اند که به فرزندان خود احتران کنند و به آنان به اندازه توازن تکلیف واگذارید.
۸) به فرزندان خود بیاموزید که از برخورد با مشکلات نهراسیده و در دفع آن به طور منطقی و شجاعانه اقدام نمایید و هر گونه پیشرفت آنها را در این مسیر مورد تشویق قرار دهید.
۹) روح معنویت را در خانه زنده نگدارید و سعی نمایید تا در اعماق دل فرزندان آن را رسوخ دهید زیرا بهترین نیروی بازدارنده از هرگونه اغزش و انحرافات فرد و جامعه همان تقویت روح معنویت ایمان به خالق جهان است.
۱۰) باید توجه داشصت که زمان برای فرزندان با زمانیکه خود در آن رشد یافته‌اند متفاوت بوده و هرگز نباید توقع داشت نسل جدید نیز همان شیوه پیشینیان را در زندگی، لباس‌پوشیدن پیشه خود سازند.
حضرت علی(ع) فرمودند:
«خوشا به سعادت کسیکه فرزندان خود را در برابر نیازهای زمانه تربیت کند».

نتایج پژوهشهایی که در خصوص دختران انجام شده است
نتایج یک پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی نشان داد: میزان افسردگی در دختران نوجوان بیشتر از پسران است. نصرت‌الله نوروزی در پایان‌نامه خود با موضوع ارتباط بین افسردگی، احساس‌تنهایی و باورهای غیرمنطقی در نوجوان و تفاوت‌های جنسی، آورده است: «میزان افسردگی در دوران نوجوانی از هر دوره سنی دیگر بیشتر است و طرف دیگر در دوران نوجوانی تفاوت‌های جنسی در ارتباط بین افسردگی و احساس‌تنهایی و باورهای غیرمنطقی خود را نشان می‌دهند، ولی چگونگی این تفاوت‌های جنسی سؤال برانگیز است.
بدین معنی که با وجود میزان افسردگی بیشتر دختران نسبت به پسران، دختران تنهاتر از پسران نیستند، همین‌طور با وجود همبسته بودن افسردگی و باورهای غیر منطقی، میزان باورهای غیرمنطقی در دختران بیشتر از پسران نیست. ولی با وجود اهمیت دوران نوجوانی، تحقیقات زیادی در این ارتباط در داخل کشور صورت نگرفته است. بنابراین با توجه به نکات فوق این سؤالات مطرح گشته‌اند که، در جامعه ایرانی از نظر میزان افسردگی و احساس‌تنهایی چه تفاوتهایی بین نوجوانان دختر و پسر وجود دارد و آیا ارتباط بین افسردگی و احساس‌تنهایی در دختران و پسران نوجوان متفاوت است و یا اینکه باورهای منطقی تا چه حد در این تفاوت‌ها مؤثر می‌باشند.»
نتایج این پایان‌نامه که در سال ۱۳۷۷ با راهنمایی دکترمحمود ساعتچی در دانشگاه علامه‌طباطبایی تدوین شده، می‌افزاید: میزان افسردگی در نوجوانان دختر بیشتر و میزان تنهایی نیز در نوجوانان دختر بیشتر است. از نظر میزان باورهای غیرمنطقی در بین دو جنس تفاوتی وجود ندارد. همبستگی بین افسردگی و احساس‌تنهایی در نوجوانان دختر بیشتر از نوجوانان پسر است و همبستگی بین افسردگی و باورهای غیرمنطقی در دو جنس تفاوتی با هم ندارند.
در این پایان‌نامه برای بررسی این مسأله، فرضیات تحقیق عبارتند از:
۱)میزان افسردگی در نوجوانان پسر بیشتر از نوجوانان دختر است.
۲) از نظر میزان احساس‌تنهایی تفاوتی بین دختران و پسران نوجوان وجود ندارد.
۳) از نظر میزان باورهای غیرمنطقی تفاوتی بین دختران و پسران نوجوان وجود ندارد.
۴) همبستگی بین افسردگی و احساس‌تنهایی در نوجوانان پسر بیشتر از نوجوانان دختر است.
۵) همبستگی بین افسردگی و باورهای غیرمنطقی در نوجوانان پسر بیشتر از نوجوانان دختر است.
برای آزمون این فرضیه‌ها از بین جامعه آماری «دانش‌آموزان سالهای دوم و سوم دبیرستان شهرستان نکا» تعدادیک دبیرستان دخترانه و یک دبیرستان پسرانه و از هر دبیرستان تعداد ۵ کلاس انتخاب شدند که در مجموع ۱۱۷ پسر و ۱۲۶ دختر در تحقیق شرکت داشته‌اند و میانگین سنی پسران شرکت کننده در پژوهش برابر ۸/۱۶ سال است و میانگین سنی دختران برابر ۳/۱۶ سال است. اما پس از جمع‌‌آوری اطلاعات، نمرات آزمودنی‌ها از طریق برنامه کامپیوتری SPSS مورد تجزیه و تحلیل کامپیوتری قرار گرفت و بر اساس نتایج حاصله فرضیه‌های اول و سوم تأیید شدند ولی فرضیه‌های دوم، چهارم و پنجم تحقیق رد شدند.
تبعیض جنسی در خانواده و جامعه می‌تواند منجر به مشکلات روانی «آرزوی مرگ، انزجار از جنس مذکر، پرخاشگری، افسردگی و غیره» و مشکلات اجتماعی «فرار از منزل، فساد و فحشا، تن به ازدواج اجباری و نامناسب، عدم پیشرفت تحصیلی و غیره» در دختران می‌شود.
نتایج تحقیقات مشترک سرور پرویزی و لیلا جویباری دانشجوی دکتری پرستاری دانشگاه‌های علوم پزشکی گرگان و تهران که به بررسی تبعیض جنس «توصیف علل، عوارض» از دیدگاه دختران نوجوان پرداختند، می‌افزاید: توصیف دختران نوجوان از تبعیض جنس و علل و عوارض آن بیانگر آن است که تبعیض می‌تواند تمام ابعاد سلامت را تحت تأثیر قرار دهد. عمق آثار سوءتبعیض با توجه به اینکه دختران امروز، فردا نقش مادری، تربیت فرزند و مدیریت خانه را تجربه خواهند نمود بیشتر می‌شود.
فرهنگ‌سازی، توجه و رفع علل و عوامل زمینه‌ساز اقتصادی، اجتماعی با پیشگیری از تبعیض می‌تواند موجب شود به جای اندیشه خودکشی با نشاط و سالم زندگی کنند.
پژوهشگران در این مطالعه از پدیدارشناسی توصیفی برای کمک به درک تجارب زندگی پیرامون موضوع مورد پژوهش استفاده کردند.
مشارکت‌کنندگان در این پروژه ۲۶ دختر نوجوان با سنین ۱۴ تا ۲۶ ساله شاغل به تحصیل در یکی از مدارس راهنمایی ویژه بزرگسالان جنوب شهر تهران بوده‌اند که با نمونه‌گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. همچنین داوطلبان دارای تجربه غنی در این زمینه بوده و در بحث گروهی و مصاحبه‌ای انفرادی باز و نیمه ساختار یافته شرکت جستند، مکالمات بر روی نوار ضبط‌صوت و سپس کلمه به کلمه دست‌نویس و مطابق شیوه کلایزی مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان می‌دهد، از تحلیل دست‌نوشته‌‌ها، تم‌های زیر در مورد توصیف اشکال تبعیض جنس در خانواده و جامعه به دست آمد که شامل محدودیت «در امکانات رفت‌ و آمد، خواب و استراحت، لباس و اشتغال، تفاوت چشمگیری در برخورداری از حمایت‌های مالی و غیره در خانواده و جامعه و تمایل جامعه به داشتن فرزند پسر، محبت بیشتر به پسران، توجه بیشتر به فرزند ذکور در میزان وجه روزانه، تغذیه، البسه و غیره» مورد بی‌احترامی واقع‌شدن «بی‌احترامی در خانه، جامعه و بی‌اعتمادی به آنان» و سوءاستفاده «تنبیه بدنی، استثمار در منزل و محل کار» و نداشتن قدرت انتخاب «حاکمیت پسران در منزل، عدم نظرخواهی در ازدواج و تحمیل شرایط و غیره» می‌باشد.
یافته‌های این تحقیق می‌افزاید: به نظر نوجوانان علل ایجاد تبعیض جنسی در خانواده‌ و جامعه عبارتند از: باورهای فرهنگی «اقامت موقت در منزل پدری و ازدواج، هزینه تهیه جهیزیه، سربلندی و حفظ نام خانوادگی توسط پسران» مشکلات اجتماعی ـ اقتصادی «بیکاری، تورم، فقر و بیماری‌روانی والدین».
نتایج پژوهش دانشگاهی نشان داد که میزان اختلالات رشدی در دختران بیشتر از پسران است.

نتایج پژوهش شیرین حسن‌پور کارشناس ارشد مامایی و مربی باعنوان «رشد کودکان تحت مراقبت در مراکز بهداشتی درمانی شهر تبریز در دو سال اول تولد در سال ۸۱» می‌افزاید: «65 درصد کودکانی که دچار اختلالات رشدی بودند در ۲ سال اول تولد خود دچار بیماری‌های عفونی و اسهال شده بودند، اما هیچ ارتباط معنی‌داری بین اختلالات و سایر متغیرهای مورد بررسی وجود نداشت.»
بنابر نتایج این تحقیق که در دانشگاه پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بر روی ۵۰ دختر و ۵۰ پسر ۲ ساله انجام شده، «11 درصود کودکان مورد بررسی از رشد مطلوب برخوردار بوده و ۸۹ درصد آنان از الگوی رشد مطلوب منحرف شده بودند.»
این محقق در پایان آورده است: «با توجه به آمار بالای اختلالات رشد در نمونه‌های مورد پژوهش و اینکه این اختلالات در دختران بیشتر از پسران می‌باشد، بنابراین، ارتقای سطح فرهنگی خانواده‌ها، آموزش کادر بهداشتی ـ درمانی و مادران در زمینه خطر رعایت نکردن نکات بهداشتی و تغذیه‌ای کودک، استفاده بجا و صحیح از غذاهای کمکی و لزوم تغذیه با شیر مادر و پیشگیری از بیماریهای عفونی و واگیردار و توجه مسوولین امر به اهمیت موضوع پایش در رشد کودکان ضروری است.
تحقیقات نشان می‌دهد: عفونت دستگاه ادراری یکی از بیماریهای شایع بویژه در کودکان و در جنس مؤنث است که شیوع آن در دختران سه برابر پسران است.
نتایج تحقیقات دکترمهرانگیز امیری و دکترعلی شبستانی‌منفرد از بخش پزشکی هسته‌ای بیمارستان شهید‌بهشتی دانشگاه علوم پزشکی بابل که به ارزش تشخیصی اسکان رادیوایزوتوپ در بررسی ریفلاکس در عفونت‌های اداری کودکان پرداختند، حاکی از آن است که اهمیت تشخیص و درمان به موقع و پیگیری مناسب کودکان مبتلا به عفونت از طریق اسکن رادیوایزوتوپ را با توجه به حساسیت بالا و دز تشعشعی کم، برای پیشگیری از عوارض زیانبار ریفلاکس مشخص می‌سازد.
در این مطالعه توصیفی قطعی که به منظور بررسی میزان فراوانی ریفلاکس و زیکویورترال در بیماران ۲۸ روزه تا ۱۴ ساله مراجعه کننده به مرکز پزشکی هسته‌ای بیماران شهیدبهشتی با تشخیص عفونت ادراری صورت گرفت، اسکن رادیوایزوتوپ برای همه بیماران انجام شد و نتایج به تفکیک سن، جنس و شدت بیماری مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، در طی این مطالعه از ۳۰ بیمار مراجعه‌کننده با عفونت ادراری، بعد از انجام مراحل مختلف جمع‌آوری و آنالیز اطلاعات، مشخص نمود که عفونت ادراری تمام دوره‌های سنی کودکان را درگیر می‌کند. همچنین درصد بالایی از این کودکان همزمان با عفونت ادراری یا در طی پیشگیری بعد از عفونت ادراری دچار ریفلاکس و زیکویورترال به درجات مختلف بودند.
شایان ذکر است، با استناد این موضوع هرچه سن ابتلا به عفونت ادراری و ریفلاکس کمتر باشد احتمال بروز عوارض زیانبار آن بیشتر خواهد بود.
پژوهشگران یادآور شده‌اند: عفونت ادراری به رغم پیشرفت فزاینده‌ی طب کودکان، هنوز از بیماریهای قابل بحث و بعضاً از مشکلات طب امروزی است. به دلیل آسیب‌پذیری دستگاه ادراری و کلیوی در این محدوده سنی، عوارض عفونت بسیار جدی بوده و در صورتی که درمان صحیح و پیشگیری مناسب صورت نگیرد، مشکلات فروانی به دنبال خواهد داشت.
از سوی دیگر علیرغم درمان‌های متفاوت و آنتی‌بیوتیک‌های متعددی که در درمان عفونت ادراری اطفال به کار برده می‌شوند، هنوز میزان شیوع عوارض این بیماری در اطفال بالاست.
در ادامه این تحقیقات امده است: این بیماری در حد ۲۰ درصد مراجعات پزشکان متخصص اطفال را تشکیل می‌دهد و مسؤول ۱۰ درصد افزایش فشار خون اطفال و نیز پیوند کلیه در کودکان است، از میان روشهای تشخیصی علل عفونت ادراری، تکنیک سیتوگرافی رادیوایزوتوپیک در مقایسه با VCUG «با استفاده از اشعه X »، از نظر تابش اشعه به کودک ایمن‌تر بوده و همچنین در ارایه اطلاعات کمی که با تکنیک‌های رادیو‌گرافیک قابل دسترسی نیست، بسیار کم کننده است.
مقایسه میزان مطالعه درسی و غیردرسی دختران و پسران نشان داد که دختران در مطالعات درسی و غیردرسی بیش از پسران وقت صرف می‌کنند.
بگزارش سرویس پژوهش ایسنا، دکترمحمود بحرانی عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز با بررسی عوامل مؤثر بر میزان کتابخوانی و مطالعه آزاد دانش‌آموزان متوسطه استان فارس ضمن تحقیق در این زمینه اظهار داشت: ۸ درصد کل اوقات فراغت دختران و ۶ درصد کل این اوقات پسران صرف مطالعه غیردرسی می‌شود. 
بر اساس پژوهش عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز، میانگین اوقات فراغت دانش‌آموزان پس از ترک مدرسه تا زمان خواب هشت ساعت برآورده شده است که بیش از ۳/۱ آن فاقد برنامه‌ریزی می‌باشد.
بر اساس این تحقیق ۸/۲۲ درصد اوقات آزاد جامعه‌آماری که به صورت تصاوفی گزینش شده است به انجام امور درسی طی می‌شود و ۱۷ درصد این زمان به تماشای تلویزیون تخصیص می‌یابد و تنها یک درصد از این زمان صرف مطالعه غیردرسی می‌شود.
پژوهنده در پایان این تحقیق تأکید می‌کند که مدرسه و معلمان می‌توانند در پژوهش عادت خواندن نقش مهمی را ایفا کنند. در حال حاضر اغلب مدارس اقدام به دایر کردن کتابخانه‌های کوچکی در محل آموزشگاه‌ کرده‌اند اما صرف دسترسی به کتاب کافی نیست بلکه مهمتر از آن ایجاد رغبت و انگیزه در دانش‌آموزان است.
به عقیده‌ی پژوهنده، این کار از طریق برگزاری جلسات روخوانی و نقد کتاب، روزنامه‌ها و مجلات امکان‌پذیر است و می‌توان در قالب ساعت‌های پژوهشی با ارائه خلاصه ای از کتاب‌های جذاب و مطالعه مهم روزنامه‌ها و مجلات به ترویج این عادت پرداخت.