آهن

اعمال:
آهن در حمل اکسیژن از ریه به تمام سلولها و برگرداندن دی اکسید کربن از آنها نقش حیاتی دارد.
مقداری آهن در میوگلوبین عضلات وجود دارد که اکسیژن را برای تأمین نیاز عضلات نگاه می دارد. آهن در فرایند ایمنی شرکت دارد.

منابع و رژیم غذایی:
مقدار آهن در مواد غذایی متفاوت است اما بیشترین مقدار آن در مواد گوشتی(حیوانی) حبوبات و سبزیهای تیره، دانه های کامل و غنی شده وجود دارد. آهن تنها ماده معدنی است که به غلات غنی شده اضافه می شود.
شکل شیمیایی آهن در غذا مهم است. (آهن هم و غیر هم) آهن هم بخشی از هموگلوبین و میوگلوبین است. بنابراین فقط در مواد غذایی حیوانی وجود دارد. آهن غیر هم در مواد غذایی حیوانی و گیاهی وجود دارد. حدود ۴۰ درصد آهن گوشت مرغ و ماهی هم است و ۶۰ درصد باقیمانده  غیرهم است . حدود ۲۵ درصد آهن هم جذب می شود. اما فقط ۵ درصد آهن غیر هم برای جذب در دسترس وجود دارند.

منابع آهن عبارتند از:
گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، حبوبات، مغزها،غلات کامل یا غنی شده ،میوه های خشک شده، سبزیهای برگ دار سبز تیره و ملاس تیره  به بدن می رسد.محصولات لبنی آهن کمی دارند. روشهای تهیه و مخلوط کردن غذاها می تواند بر جذب اثر بگذارد. پختن غذاهای اسیدی در ظروف آهنی  و مصرف منبع ویتامین c همراه با غذا دو روش افزایش قابلیت دسترسی به آهن هستند.(منابع ویتامینc عبارتند از: مرکبات،سبزیجات برگ سبز،سیب زمینی،گوجه فرنگی، شیر پاستوریزه،تخم مرغ،گوشت ،سیب،گلابی و …)
مقدار مورد نیاز روزانه:
بر حسب سن متغیر است:
-نوزاد تا یکسال                  9-6 میلی گرم در روز
-کودک۱۲-۱ سال         13-10 میلی گرم در روز
– نوجوانان                      15-10میلی گرم در روز
– بزرگسالان (مرد)                  10میلی گرم در روز
– بزرگسالانزن،از بلوغ تا یائسگی ۱۸-۱۵میلی گرم در روز
– زن(پس از یائسگی)        10 میلی گرم در روز
– زن باردار                  21-19 میلی گرم در روز
-زن شیرده                   22-20میلی گرم در روز 

کمبود آهن:
با اتمام آهن در دسترس ذخایر بدن،حتی با وجود استفاده مجدد بدن از آهن، هموگلوبین کمتری ساخته می شودکه در نتیجه کم خونی فقر آهن ایجاد می شود. با کاهش سطح هموگلوبین،مقدار اکسیژنی که به بافتها حمل می شود کاهش می یابد با وجود  کوشش ریه ها و قلب برای جبران کاهش مقدار اکسیژن تنگی نفس و افزایش ضربان قلب پدید می آید.
البته عوامل دیگری نیز باعث کم خونی می شوند مثل کمبود ویتامین B6- B12-C-E و مس بنابراین جهت درمان صحیح باید نوع کم خونی تعیین شود.