اعتقاد به ظهور امام زمان(عج)

منبع اصلی اعتقاد به اصل امامت و ایمان به ظهور حضرت مهدی :
اعتبار و جایگاه امامت و رهبری و ایمان به ظهور حضرت مهدی (ع) از چه منابع اسلامی استفاده شده است؟ آیا رویدادها و گذشت زمان در تکمیل ابعاد مختلف این اصل تأثیری داشته است؟
– اعتقاد به اصل امامت و رهبری جامعه از مسایل اساسی اسلام است. بر طبق آیه‌ای از قرآن کریم امامت منصبی است که به حضرت ابراهیم خلیل اعطا شده است. (بقره، ۲۴۴)، طبق روایاتی که متواتر هم‌اند این منصب در اهل بیت پیغمبر هم قرار داده شده است.
شخصی که عهده‌دار منصب امامت و ولایت می‌شود حجت خدا و عدل قرآن و نگهبان دین و شریعت و راهنمای مردم است .
امامت اصلی است که از دوره رسول خدا تا زمان ما برقرار بوده و تا پایان جهان هم ادامه خواهد داشت و نقطه کمال آن در دوره ظهور حضرت مهدی (ع) و برپایی حکومت عدل واحد جهانی خواهد بود؛ برنامه تشکیل امت نوین جهانی که باید منتهی به گسترش عدالت و حاکمیت توحید گردد، از متن تعالیم اسلام استفاده می‌شود.
اعتقاد به ظهور حضرت مهدی (ع) با اوصاف ذکر شده مطلبی است که درخصوص اولیه اسلامی مطرح شده است و بر حسب احادیث متواتر، پیامبر از این واقعه مبارک خبر داده و از امت خود درخواست کرده که در انتظار این روز بزرگ باشند. مسأله ظهور تنها یک مفهوم استنباطی از مفهوم احادیث نیست. چون متن و عین عبارت نصوص روایی به‌طور مستقل به آن ولایت دارند و استناد عمده اهل ایمان به همین نصوص است.
وقتی که معلوم شد مبنای پیدایش این عقیده بشارت‌های کلی و نصوص و متون روایی است می‌توان گفت که رویدادهای تاریخی که بعد از پیامبر «ص» رخ داد در پیدایش آن نقشی نداشته است. زیرا مبدأ این اندیشه عصر رسالت است و احادیث مربوط به آن متجاوز از هزار روایت است که در کتاب‌های حدیث و تفسیر و . . . نقل شده و علمای بزرگ اهل سنت هم درباره آن کتاب‌های مستقلی تألیف کرده‌اند و . . . با صراحت دلالت دارند که شخص پیامبر اکرم «ص» مسأله ظهور مهدی موعود را بشارت داده‌اند و این بشارت‌ها را صحابه آن حضرت و تابعین صحابه و بعد از آن‌ها طبقات دیگر از مردم نقل کرده‌اند.

تأثیر عوامل اجتماعی و سیاسی و . . . در تفکرات یعنی:
– عوامل اجتماعی و اقتصادی و سیاسی در تفکرات عقاید دینی و اعتقاد به ظهور مهدی چه اثری داشته است؟
از دیدگاه جهان‌بینی الحادی همه امور و حوادث را باید به علل تاریخی و مادی نسبت داد. اما از دیدگاه جهان‌بینی از بین تفکرات گوناگون و عقاید مختلف، آنچه اصیل و حق است منبع آن وحی و دعوت انبیاء و درک فطری خود بشر است که از آن تعبیر به هدایت عقل و فطرت و وحی و نبوت می‌شود.
ازنظر این دیدگاه همه راه‌های انحرافی و انکار مفر، نتیجه علل مادی و تاریخی و اغراض شخصی و . . . هستند و زمینه‌ای در فطرت بشر دارند.
منشأ اعتقاد به اصولی چون مبدأ رسات انبیا و امامت ائمه (ع) و همه عقاید حقه‌ای عقل و فطرت و انسانی و وحی عن الله است. بر این اساس حتی در پیدایش اعتقاد به ظهور مهدی منجی هیچ عامل سیاسی و اجتماعی و یا فرهنگی مؤثر نبوده است. منشأ و مأخذ آن اخبار انبیا و صحف آسمانی و رهنودها و سخنان شخص حضرت محمد (ع) و امیرالمومنین (ع) و سایر ائمه است.

کتاب صحیفه آفتاب
سخنان حضرت مهدی (عج) در سه سالگی :
احمدبن اسحاق به خانه امام عسکری (ع) وارد شده و می‌پرسد: خلفا و جانشین شما کیست؟
امام عسکری (ع) برخاسته، داخل اتاق می‌شوند و بعد بیرون می‌آیند، درحالی‌که پسر بچه‌ای سه ساله را در دست گرفته‌اند و چهره آن پسر مانند ماه شب چهارده بود و امام عسکری (ع) راجع به امامت او سخنانی فرمودند:
احمد بن اسحاق می‌گوید: ای مولای من! آیا علامتی هست که قلب من به آن مطمئن گردد؟ ناگهان پسر بچه به نطق آمد و به زبان عربی فصیح فرمود:
«أنا بقیه الله فی ارضه و المنتقم من اعدائه فلا تطلب اثراً بعد عین یا احمد بن اسحاق»
(منم بیقه الله در زمین او و انتقام گیرنده از اعدا و دشمنان او، پس ای احمد بن اسحاق! بعد از مشاهده ذات، از اثر جستجو مکن)
امام مهدی (ع) در این کلام نورانی، خود را بقیه الله در زمین خدا نامیده و به عنوان منتقم از دشمنان خدا از خویشتن سخن گفته‌اند و هر یک از این دو جمله، دریچه امید و شادی را در دل‌های منتظران و دلدادگان حضرت ولی‌عصر (عج) باز می‌کند.
امام عصر که در پشت پرده غیبت است روزی ظهور کرده و انتقام خون این بی‌گناهان را خواهد گرفت و زورگویان خود سر را به خاک هلاکت و ذلت خواهد نشاند.

کتاب صحیفه آفتاب
راز غیبت
گویا سائل در نامه‌ی خود علت غیبت امام والا مقام را پرسش کرده بوده که آقا در جواب اولاٌ او را ارشاد کردند که هر چیزی را مورد سؤال قرار ندهد و راجع به هر مطلبی پرسش نکنند چه بسا که اشخاص تا مطلبی را نمی‌دانند مسئولیتی در قبال آن نداشته باشند ولی چون سؤال کردند و دانستند بار گرانی بر دوش آنان خواهد آمد و فکر و اندیشه آنان را مشغول می‌گرداند و گاهی خود جواب ـ هدف نظر از مسئولیت به بار آمده از جواب ـ موجب نگرانی و ناراحتی فکری انسان شده، تولید غصه و اندوه برای وی خواهد نمود.
آنگاه خود پاسخی از آن سؤال داده‌اند و آن این است که هر یک از امامان پیش از من بیعت ستمگران زمان خود را در گردن داشتند ولی من به هنگام ظهور، بیعت کمی در گردنم نیست پس اگر من در پس پرده غیبتم براین همین است که اگر ظاهر بودم دچار تعهدی نسبت به طاغوتی از طاغوت‌ها بودم ولی اکنون زمان ظهور نیست و من در غیبت به سر می‌برم و قهراٌ بیعتی برگردنم نمی‌باشد و در چنین حالی ظهور می‌کنم که تنها قهراٌ همه آنها محکوم و مغلوب و در تحت فرمان من خواهد بود پس چه فایده‌ای بالاتر از این‌که اگر غائبم به نحوی در بند طاغوتی نمی‌باشم و تعهدی نسبت به هیچ ظالم ستمکار و گردنکشی در گردنم نیست، آزادم و بعد هم آزادانه ظهور می‌کنم و گردنکشان را از بین خواهم برد.
 
کتاب چهارده اخذ تابناک
صورت و سیرت مهدی (ع)
چهره و شمایل حضرت مهدی (ع) را راویان حدیث شیعه و سنی چنین نوشته‌اند :
« چهره‌اش گندمگون، ابروانی حلالی و کشیده، چشمانش سیاه و درشت و جذاب، شانه‌اش پهن، دندان‌هایش براق، بینی‌اش کشیده و زیبا، پیشانی‌اش بلند و تابنده.
استخوان‌بندی‌اش استوار و صخره‌سان، دستان و انگشت‌هایش درشت. گونه‌هایش کم گوشت و اندکی متمایل به زرد ـ بر گونه راستنش خالی مشکین ـ عضلاتش پیچیده و محکم ـ موی سرش بر لاله گوش ریخته، اندامش متناسب و زیبا. نگاهش دگرگون کننده، خدوشش دریاسان و فریادش همه‌گیر. »
۳- القاب امام دوازدهم :
آیا زیاد بودن القاب حضرت مهدی (عج) بخاطر ویژگی‌های ذاتی و روحی و جسمی اوست یا این امر ناشی از بزرگی کارهای اصلاحی او می‌باشد؟
از عبارات استفاده می‌شود که نام‌های حضرت عبارتند از: قائم، متهد، حجت و غایب و نیز حجه ا… ، خلیل ا… و القام هم یاد شده. علت زیاد بودن این القاب همان دو دلیل است که به آنها اشاره شد.
هر یک از اسماء و القاب امام زمان (ع) به یکی از اوصاف یا اعمال آن حضرت اشاره دارد و از اغلب آنها در روایاتی که اصل مسأله‌ی امام دوازدهم و ظهورش را مطرح کرده‌اند، یاد شده است. یعنی آن حضرت حتی سال‌ها قبل از آن‌که خود و پدرشان متولد شده باشند با این نام‌ها و لقب‌ها مشهور بودند.
۴- تولد معجزه آسای امام زمان:
درباره‌ی ولادت امام معجزات و خوارق عاداتی ذکر می‌نمایند، اعتبار این معجزات در چه حد و چگونه قابل اثبات است؟ و چرا بعضی از تاریخ‌نویسان آن‌را نقل کرده‌اند!
۱- اصل ولادت حضرت را تاریخ نگاران مثل سایر وقایع تاریخی ثبت و ضبط کرده‌اند.
۲- درباره‌ی برخی از معجزات که در ولادت آن حضرت یا سایر رجال از انبیاء و اوصیا واقع شده است اگر منابع تاریخی متداول چیزی بدست نم‌دهند این نقض منابع مذکور محسوب می‌شود و این کار به هر دلیلی باشد به نقل قول‌های دیگران که با استناد به مصادر و مآخذ متغیر انجام گرفته ضرری نمی‌رساند.
آنچه از شر به امامان معصوم نسبت داده می‌شود شبیه مطلبی است که در مورد پیامبرانی همچون: ابراهیم و اسحق و موسی و عیسی و . . . گفته شده است که البته همه هم دارای سند معتبری هستند و وقایع مربوط به ولادت امام دوازدهم از بیشتر وقایعی که در تاریخ به ثبت رسیده و به چشم می‌خورد از نظر سند و مآخذ معتبرتر است.
۵- فلسفه‌ی تأخیر ظهرو با وجود فراهم بودن شرایط:
در طول تاریخ گاهی به شرایط و فرصت‌هایی برمی‌خوریک که گمان می‌رود زمینه‌ی ظهور فراهم شده مثلاً استقبال مردم از دین و فداکاری در راه اسلام و بذل جان و شهادت بخاطر آن و . . . به قدری با شور و هیجان است که به‌نظر می‌آید نه تنها ۳۱۳ نفر بلکه هزاران نفر آماده جان‌نثاری در رکاب حضرتش هستند. با وجود این، سر تأخیر ظهور چیست؟
اولاً : کسی نمی‌تواند به‌طور یقین اظهار اطلاع کند که شرایط ظهور فراهم است، زیرا خود این ادعا هم احتیاج به علم به جمیع شرایط دارد چون ممکن است موارد بیان شده همه‌ی شرایط نباشد.
ثانیاً : بر فرض که شرایط منحصر در همان موارد باشد که در روایات آمده با این حال واقعاً نمی‌توان مطمئن بود که فرضاً همان ۳۱۳ نفر اصحاب خاص و سایر شرایط موجود شده باشد.
پس با این دو دلیل ما چگونه می‌توانیم بیان کنیم که شرایط ظهور فراهم شده چه رسد که علت تأخیر را بپرسیم. بنابراین در مسأله‌ی ظهور سزاوار است که تسلیم حکم خدا باشیم و فضیلت انتظار را از ندست ندهیم و چشم به راه حضرت مهدی (عج) باشیم.
۶- عقیده به رجعت در روابط با اعتقاد به مهدویت
بر حسب احادیث بسیاری در آخر الزمان جمعی از اموات از ائمه (ع) و غیر ایشان به دنیا باز خواهند گشت. آیا اعتقاد به غیبت حضرت مهدی (ع) و ظهور آن حضرت با اعتقاد به رجعت هماهنگی دارد؟ به عبارت دیگر آیا اصل اعتقاد به غیبت و ظهور، رجعت و سایر وقایعی را که قبل از قیامت واقع می‌شوند شامل می‌شود یا این یک عقیده‌ی جدا و مستقل از رجعت است؟ عقیده به ظهور مهدی و منجی از اهل بیت و فرزندان فاطمه (س) یک اعتقاد عمومی و اجتماعی مسلمین است و اختصاص به شیعه ندارد، اگرچه شیعه او را از نظر حسب و نسب معرفی می‌کند ولی اصل این عقیده، یک اعتقاد همگانی است که در ادیان گذشته در تورات و زبور نیز به آن بشارت داده شده است و اصلی است که به حسب اصول مذهب شیعه، ایمان بدون آن کامل نمی‌گردد و اگر کسی بمیرد و به این مسأله ایمان نداشته باشد و حضرت مهدی را به امامت نشناخته باشد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.

اعتقاد به مسأله رجعت هم گرچه ریشه در قرآن و ولایت دارد ولی این‌طور نیست که مسأله غیبت و مهدویت بدون آن مطرح نباشد. بنابراین اصل امامت و مسأله مهدویت بدون مسأله رجعت هم در کتاب‌ها مورد بحث قرار گرفته است. با این همه لازم به تذکر است که اصل مسأله رجعت و بازگشت اموات یک مسأله اسلامی است و وقوع آن در زمان‌های گذشته بر حسب آیات متعدد قرآن مجید ثابت است، وقتی این‌طور شد به‌دلیل این‌که در گذشته نظیر داتشه است، امکان وقوع مجدد آن در آخر الزمان نمی‌تواند مورد انکار باشد.
در خاتمه با صرف‌نظر در آیاتی که وقوع رجعت را در امم گذشته خبر داده‌اند بای تبرک و تیمم به آیه‌ی ۳ سوره‌ی قل اشاره می‌کنیم که خداوند می‌فرمایند: «به‌خاطر آور روزی را که ما از هر امتی، گروهی از کسانی که آیات، را تکذیب می‌کردند را محشر می‌کنیم! و آنها را نگه می‌داریم تا به یکدیگر ملحق شوند!»
این آیه دلالت بر روزی دارد که در آن روز از هر امتی گروهی از کسانی که تکذیب آیات الهی کردند محشور می‌شوند که طبعاً آن روز غیر از روز قیامت است!
والسلام
 
« معجزه بزرگ »
در طول دوران غیبت امام عصر بعضی این سخن باطل را مطرح کرده اند که امام دوازدهم هرگز به دنیا نیامده و یا آن که از دنیا رفته است و مخصوصاً هرچه غیبت کبری بیشتر ادامه می‌یابد این فکر در ذهن سست عنصران قوت می گیرد و افراد بیشتری به این باطل معتقد می شوند تا جایی که از علامت‌های ظهور آن حضرت تزلزل اکثر شیعیان و ارتداد آنها شمرده شده است.
مهم‌ترین دلیل را بر وجود مسعود آن زمان نهان باید بقا و استمرار نهضت غدیر دانست که در طول قرن‌ها با وجود غیبت ظاهری پرچم‌دار این حرکت ادامه یافته است و مشتی شیعه‌ی بی‌پناه در انبوه دشمنان گرگ صفت سال‌های هجران را پشت سر می‌نهد و قرون غیبت را طی می‌کنند و لحظه به لحظه گسترده‌تر می‌گردد درحالی‌که هادی و راهبر خود را در ظاهر نمی‌بیند و امام و پناه خود را نمی‌یابد.
«همانا سرپرستی شمارا به بوته‌ی اهمان نگذاشتم و یادتان را فراموش نکرده‌ام و اگر حز این بود گرفتاری‌ها و فشارها بر شما وارد می‌شد و دشمنان ریشه‌های‌تان را می‌کنند.»
(امام زمان)

« نفوذ در قلب‌ها »
«در زمان ظهور آن حضرت امنیت بر زمین نازل می‌گردد و دیگر هیچ چیز دیگری را ضرر نمی‌رساند و هیچ کس از چیزی نمی‌هراسد تا بدان جا که درندگان و چهارپایان در بین مردمند و به هم آزاری نمی‌رسانند و جسارت از درندگان گرفته می‌شود و زهر حیوانات گزنده از بین می‌رود و برکات از آسمان و زمین ظاهر می‌شود و همه‌ی گل‌ها و میوه‌های معطر ظاهر می‌گردد و رأفت و مرحمت در قلب مردم قرار می‌گیرد.» (صحف ادریس)
این‌ها همه از برکت آن پیک صلح و امنیت است که چون قدم به عرصه ظهور می‌گذارد درندگان از کار خود خجل می‌شوند و گزندگان زهر کینه ازیاد می‌برند و چنین است که کسی از دیگری نمی‌ترسد و از لطف آن کیمیای رأفت دل‌های مالامال از کینه و بغض لبریز از رحمت و شفقت می‌شود.

« هدف نهایی »
این است معنی کلام علی (ع) که فرمودند: «دشمنی‌ها از دل بندگان رخت می‌بندد و با آن‌که رحمت و رأفت بر قلب مردم وارد می‌گردد و اساساً هدف آن حضرت از قیام چیزی جز این مهم نیست و انبیا نیز بر این بعد قیام آن حضرت بیشتر تأکید نموده‌اند و خداوند نیز آخرین ولی خود را ذخیره نموده است تا با دست توانای او بزرگترین آرزو و آمال اولیا و اوصیا با صالحان و شهیدان و مؤممنین و متقین را جامه‌ی عمل بپوشد که نمونه‌ی آن فراگیر شیون رأفت در تمام عالم چه عوالم ظاهری مثل برخوردهای فردی و اجتماعی بین مردم و چه عوالم باطنی مثل تحول در قلب‌ها و انسان‌ها و حیوان‌ها و . . . »
و تحقق آن را باید علت غائی و هدف نهایی از خلقت این جهان دانست؛ زیرا خداوند وقتی اسماء خمسه طیبه را به حضرت آدم بر ساق عرش نشان داد حضرت آدم سؤالی را پرسید.
نتیجتاً در حرکت جهانی امام عصر، مهم‌ترین ابزار پیشرفت بر آب‌ها و خاک‌ها و نفوذ او بر دل‌ها و جان‌ها همان صفات حسنایی است که پرده از آن برگرفته و همگان را مجذوب می‌کند نه شمشیر و نه آتش که این‌ها ابزاری برای موارد نه برای همه مردم، بنابراین او به مردم می‌آموزد چگونه خوب بودن و صالح شدن و صالح باقی ماندن را و اگر کسی هم نپذیرفت برای آن‌که جامعه سالم بماند این انگل را از بین خواهد برد.

« سرانجام ناصبیان »
از مهم‌ترین و قاطعانه‌ترین اقدامات حضرت عصر برخورد شدید با دشمنان ولایت است بلکه در این موارد می‌توان سخت‌ترین عملکردها و شدیدترین واکنش‌ها را در حکومت جهانی آن حضرت مشاهده نمود. آن امامی که در تمام موارد رأفتش بیشتر جلوه می‌کرد و رحمتش بر غضبش سبقت می‌جست. گویی اینان آنقدر بی‌ارزشند که حتی در معنای شی بودن نمی‌گنجد تا «وسعت رحمه کل شی» آنان را درگیرد و میان دست بر قبضه‌ی شمشیر می‌کند که گویی قهر الهی به جوش آمده و هیچ چیز را یارای مقابله‌اش نیست و او در این باب هیچ عذری را نمی‌پذیرد و هیچ بهانه‌ای را قبول نمی‌کند مگر آن‌که از گروه دشمنان خارج شوند و به زمره‌ی دوستان درآیند.
امام محمد باقر می‌فرماید: «آنگاه که قائم قیام می‌نماید ایمان را بر ناصبیان عرضه می‌کند پس اگر حقیقتاً ایمان در قلب‌هایشان داخل شد والا گردن آنها را خواهد زد یا آن‌که جریمه سالیانه بر آنها می‌بندد همان‌گونه که الان غیرمسلمان‌ها می‌پردازند و بر کمرش همیان می‌بندد و از شهرها او را به‌سوی بیابان‌ها اخراح می‌نماید.»
حکومت امام زمان حکومت ولایت است و غیر اهل در آن حکومت محل و مترلتی ندارد و از این حدیث نیز این‌که به‌خوبی روشن می‌شود که آن حضرت بر ناصبیان که دشمن و عداوت با اهل بیت و شیعیان را جزو ضروری‌ترین احکام دین می‌دانند و نعوذ بالله به ائمه جسارت می‌کنند.

« جست و جوی خانه به خانه »
یکی دیگر از ابعاد قیام حضرت عصر پاکسازی زمین به‌طور کامل است یعنی آن حضرت ابتدا ریشه‌های ظلم و جور را از دل خاک بیرون می‌کشند و درخت کفر و نفاق را می‌سوزانند و بنیان خبائث و جنایت را در هم می‌کوبند و کاخ‌های عصیان را ویران می‌کنند و بنیاد ریا و تزویر را در هم می‌شکنند و سپس به قطع شاخه‌های این شجره‌ی خبیثه می‌پردازند. که آن شاخه‌ها کسانی هستند که با از بین بردن بزرگان خود شرف خود را بر باد رفته می‌بینند و خود را بر دره‌ی نابودی می‌یابند و برای نجات خود دست به هر کاری علیه آن مصلح کل می‌زنند و به گمان باطل خود طمع در نجات می‌برند که شاید بتوان با برق شمشیر به ستیز صاعقه رفت و این‌جا قهر دوستان امام عصر بر آشفته می‌گردد و سوز سینه‌ها از نوک شمشیرهازبانه می‌کشد و از کشته‌ها پشته می‌سازند و استخوان‌ها به سم سودان می‌سایند اما اینجا نیز پایان کار نیست و ولی زمان بعد از چیرگی کامل حقیقت زلال را بر مردمان عرضه می‌دارد تا آن‌که را سعادت است سیراب شود اهل شقاوت از زمین محو گردد و زمین نیز صدی بیاساید و پرچم توحید بر سراسر عالم سایه افکند.
مرا در یکی از شهرهای عراق که در منطقه خوش آب و هوایی در کنار رود دجله قرار دارد، به دستور مصتصم عباسی که از زمامداران عباسی بود و در سال ۲۲۱ بعد از هجرت به دستور او آباد شد و مرکز حکومت قرار گرفته و بعدها هم بزرگان دولت به سامرا منتقل شدند و این شهر به صورت یک منطقه نظامی درآمد. امام دهم و یازدهم (ع) به دستور متوکل به این منطقه آورده شدند تا از نزدیک مراقب آنها باشند. چون حکام عباسی خبرهای گوناگونی درباره فرزند امام حسن عسکری (ع) بوسیله افراد راستگو و از قول پیامبر اکرم (ص) مطالبی فهمیده بودند که خلاصه آن این است :
۱- پیامبر اکرم بارها فرمودند: بعد از من دوازده نفر جانشین من هستند.
۲- تمام این دوازده نفر از دودمان من، یعنی از قریش هستند که نخستین آنها حضرت علی (ع) است.
۳- دوازدهمین جانشین من، فرزند حضرت عسکری (ع) است که همنامه من می‌باشد.
۴- او نهمین فرزند امام حسین (ع) است که اسم دیگرش مهدی است.
۵- حضرت مهدی روزی متولد می‌شود. او همه دولت‌ها و زمامداران ستمگر را نابود می‌نماید، به سراسر جهان حکومت می‌کند و عدالت و یکتاپرستی را جایگزین ظلم و بیدادگری می‌سازد.
زمامداران عباسی این خبرها را شنیده بودند و می‌دانستند حضرت مهدی (ع) هنوز به دنیا نیامده است. از این رو تمام نیروی‌شان را به کار انداختند تا امام یازدهم (ع) را کنترل کنند و فرزندش را نابود سازند. پس از متوکل فرزندش منتصر در سال ۲۴۷ هجری به حکومت رسی و ده سال بعد مصتصم بر مسند قدرت نشست و در سال ۲۵۲ از حکومت استعفا داد و پسر عمویش معتذر را زمامدار شاخت و دز تمام این مدت امام هادی و عسکری تحت مراقبت بودند.
حضرت امام حسن عسکری نامه‌ای با دویست و بیست اشرفی به بشر بن سلیمان دادند و به او گفتند که به بغداد برو و در کنار رود فرات که اسیران آورده می‌شوند خانمی که دو جامه حریر پوشیده است را خریداری کن و نامه را به نفاس مسؤل برده‌ها بده تا او را به آن خانم رومی دهد. در راه بغداد آن رومی به سلیمان گفت: نام من ملیکه دختر میشوی، پسر قیصر و فرمانروای کشور روم هستم. مادرم از فرزندان شمعون است که جانشین مسیح بوده است در مراسم عروسی من موقعی که می‌خواستند مرا به پسر عموی پدربزرگم بدهند و مراسم عقد را برگزار کنند به یکباره تمام صلیب‌ها واژگون شدند و تخت جواهر نشانی که داماد بر روی آن بود شکست و از روی تخت افتاد و بیهوش شد و پدربزرگ و اسقف‌ها چون این حادثه را به فال بد گرفتند ازدواج انجام نشد. همان شب خوابی دیدم. دیدم که در قصر پدربزرگم با شمعون و جمعی از حواریون و حضرت مسیح هستم و روبه‌روی منبری از نور که حضرت محمد و تنی چند از پسرانش بودند قرار داشتیم. در این هنگام حضرت محمد مرا برای پسرش امام حسن عسکری خواستگاری کرد و شمعون پذیرفت و من متحیر از این‌که حضرت محمد مرا برای پسرش خواستگاری کرده است. بعد از آن شب در چهارده شب بعد خواب عجیبی دیدم. خواب دیدم حضرت فاطمه با هزاران نفر از حواریون بهشتی و حضرت مریم است. حضرت فاطمه به من گفتند اگر می‌خواهی فرزندم به دیدارت آید باید بگویی: « اشهدأن لا اله الا الله و أن أبی محمداً رسول الله » و بعد از گفتن این جمله حضرت فاطمه مرا در آغوش گرفت و فرمود که منتظر دیدار فرزندم باش. من در جنگی که بین روم و مسلمانان در گرفت اسیر شدم و به اینجا آمدم. حکیمه خواهر امام هادی ملیکه را با خود به خانه‌اش برد تا دستورات دینی را به او یاد دهد. حکیمه در خانه او را نرگس صدا می‌زد.
چند وقت بعد حضرت امام حسن با ملیکه ازدواج کرد و کسانی که از این ازدواج خبر داشتند سعی می‌مردند عباسیان متوجه نشوند. در شبی حضرت مهدی به دنیا آمد و پس از به دنیا آمدن به سجده افتاد و خدا را ستایش کرد. سپس امام حسن او را گرفت و زبان خود را در دهان نوزاد فرو برد و علم و معرفت امامت را به او چشانید. سپس پرندگانی که بر فراز سر او پرواز می‌کردند او را برگرفتند و به آسمان رفتند و از آن شب هر ۴۰ روز یکبار به زمین می‌آورند تا مادرش به او شیر دهد. بعد از شهادت امام حسن عسکری و بعد از نماز امام مهدی (ع) بر جنازه پدرش غیبت صغری آغاز گردید نخستین نایب امام عثمان بن سعید بود.
بعد از درگذشت عصمان، فرزندش محمد بن عثمان از سوی امام به نیابت انتخاب شد. محمد بن عثمان در سال ۳۵ بعد از هجرت از دنیا رفت و در بغداد دفن شد. ام کلثوم خواهر عثمان می‌گفت: عثمان چند کتاب درباره فقه نوشته بود که در هنگام وفاتش آنها را به حسین بن روح سپرد. نخستین نامه حضرت مهدی (ع) که به دست حسین بن روح رسید در روز یکشنبه هفتم ماه شوال، در سال ۳۰۵ هجری بود. وی پس از بیست و یک سال سفارت در شعبان سال ۳۲۶ هجری وفات یافت. آخرین سفیر حضرت، علی بن محمد صمدی بوده وی نیز در شعبان سال ۳۲۹ از دنیا رفت.. چهار سفیر حضرت را نواب اربعه گویند که قبرشان در بغداد است. ۶ روز قبل از مرگ آخرین نماینده نامه‌ای از امام رسید که خلاصه آن چنین است:
۱- حادثه مرگ علی بن محمد سمری به فاصله ۶ روزه.
۲- پایان نیابت مخصوص.
۳- پایان مدت غیبت کوتاه و آغاز دوران غیبت دوم.
۴- طولانی شدن ایام به غیبت دوم.
۵- ظهور حضرت فقط به اذن خدا.
۶- قیام جهانی امام پس از طول غیبت محقق می‌شود.
۷- در آینده نائبان دروغین پیدا می‌شوند و جمعی ادعای مشاهده می‌نمایند تا باعث انحراف شیعه شوند.
۸- آگاه باشید که هر کس پیش از خروج سفیانی و ندای آسمانی، ادعایی مشاهده کند درغگو است.
در زمان غیبت کبری نایبان عام امام مراجع تقلید و فقهای عادل هستند. حضرت صادق (ع) فرموده‌اند. هر یک از فقها دارای نشانه هستند که مردم باید از آنها تقلید کنند.
۱- خود را از گناه و زشتی‌ها مصون دارد .
۲- از دین خود محافظت کند .
۳- با هوس‌ها و خواسته‌های ناورای خوش مبارزه و مخالفت نماید .
۴- فرمانبردار دستورات مولایش باشد و دقیقاً از فرمان امام زمانش اطاعت کند . یکی از مهم‌ترین علل پنهان زیسی آن صفت ناشایستگی و عدم لیاقت مردم است. علت اساسی غیبت حضرت مهدی عدم اطاعت مردم از آن بزرگوار است. در صفحه ۶۴۴ کتاب کماالدین از رسول اکرم (ص) نقل شده: مهم‌ترین رفتار امت من انتظار گشایش از جانب خداوند است. در صفحه ۲۸۷ همین کتاب از پیامبر نقل شده: بالاترین و برترین عبادت‌ها انتظار گشایش به ظهور دولت حق آل محمد است. یک منتظر حقیقی ویژگی دارد. او به یقین می‌داند عدل جهان جز به دست امام محقق نمی‌شود. او نسبت به وجود مقدس امام عصر و ظهور ا ایمانی محکم و اعتقادی استوار دارد و پیوسته قیامش را انتظار می‌کشد. یک منتظر دلباخته لحظه به لحظه منتظر ظهور امام است .

یکی از وظایت مسلم شیعیان در زمان غیبت دعا برای قرب ظهور و درخواست تعجیل در قیام آن حضرت است .