خطرات برق در خانه

خطرات برق در خانه
آیامی‌توانید یک روز بدون استفاده از برق زندگی کنید؟
حتی تصور زندگی بدون برق مشکل است برق یکی از نعمات خداست که با همت و زحمت کارکنان مجموعه صنعت برق تولید و توزیع می‌شود و در اختیار مصرف کنندگان قرار میگیرید.
 استفاده از برق باید با رعایت نکات ایمنی همراه باشد و باید افراد خانواده با خطرات برق و روش صحیح استفاده از برق آشنا باشند.
خطرات استفاده غیراصولی از برق عبارتنداز:
 برق گرفتگی،سوختگی،آتش سوزی و صدمات ناشی از پرتاب شدن

برق گرفتگی چیست؟
 قرار گرفتن دو نقطه از بدن در مسیر جریان برق موجب عبور جریان از بدن می‌شود و با توجه به شدت و مدت عبور جریان برق گرفتگی بوجود میآید و ممکن است عواقب مختلفی نظیر مرگ ناشی از ایست قلبی- سوختگی داخلی- سوختگی خارجی بدنبال داشته باشد. بعد از برق گرفتگی ممکن است کلیه ها از کار بیفتد یا دست ها بدلیل سوختگی داخلی قطع شوند و یا بعلت پرتاب شدن(بعلت لرزش ناشی از برق گرفتگی)استخوانها دچار شکستگی گردند.
چگونه برق گرفتگی بوجود میآید
 تمامی سطح زمین- دیوارها- کف اتاقها در تمامی طبقات بعنوان یک نقطه از سیستم برق محسوب می‌شود و اگر نقطه ای از بدن موجود زنده از یک طرف به زمین یا دیوارها وصل باشد و از طرف دیگر به سیم برق (فاز یا نول)یا بدنه فلزی دستگاه برقی (یخچال – کولر- چرخ گوشت …)تماس داشته باشد جریان برق از بدن عبور می‌کند.بنابراین برای جلوگیری از برق گرفتگی بایستی اولاً از تماس مستقیم با سیمهای برق (فازیا نول).با تماس غیر مستقیم (بدنه فلزی دستگاههای برقی که ممکن است اتصال داخلی داشته باشند)جلوگیری کنیم و ثانیاً اینکه هر وقت با وسایل برقی تماس داشته باشیم(درب یخچال- بدنه-کولر- چرخ گوشت و..) سعی کنیم از تماس دست یا پا به دیوار یا کف اتاق یا بدنه فلزی کابینت ها خودداری کنیم.
رعایت موارد ذیل از برق گرفتگی جلوگیری می‌کند
۱-  سیستم وسایل برقی باید کاملاً سالم باشنداگر طول سیم یا دو نقطه انتهایی که به دو شاخه یا مادگی وصل شده دچار بریدگی شده باشد استفاده از آن سیم بسیار خطرناک می‌باشد.
۲-  هنگام وصل کردن سیم دستگاه برقی اول انتهای سیم(مادگی)که به دستگاه وصل می‌شود در محل خود نصب گردد و بعد از آن دو شاخه به پریز برق وصل شود.
۳-  هنگام وصل نمودن دو شاخه به پریز بدنه سخت دو شاخه را با دو انگشت بگیرید و از تماس کف دست با سیم خودداری کنید.
۴-  هنگام بیرون کشیدن دو شاخه از پریز اول دستگاه را خاموش کنید ثانیاً دو انگشت دست چپ را در دو طرف پریز قرار دهید و با دو انگشت دست دیگر قسمت سخت دو شاخه را بگیرید و از پریز برق جدا کنید (از کشیدن سیم جداً خودداری کنید)
۵-  هنگام باز کردن درب یخچال و یا استفاده از لوازم برقی در آشپزخانه حتماً دمپایی لاستیکی بپوشید و از تماس همزمان هر دو دست بوسیله برقی و دیوارها خودداری کنید.
۶-  هنگام شستشوی کف آشپزخانه کلیه وسایل برقی را از برق جدا کنید و سعی کنید از پاشیده شدن آب به روی وسایل برقی خودداری شود و تازمانی که کاملاً کف آشپزخانه خشک نشده از وصل مجدد وسیله برقی به برق خودداری کنید.
۷-  برای شستن دیوارهای آشپزخانه از پاشیدن آب خودداری کنید فقط با دستمال خیس روی دیوار بکشید و در نزدیکی پریزها و کلیدها دستمال باید مرطوب باشد.
۸-  برای تعویض لامپها ابتدا کلید را روی حالت خاموش قراردهید و با استفاده از چهارپایه سالم و مناسب به نحوی که با استقرار روی آن دستها کاملاً آزاد باشد با یک دست قسمت عایق سر پیچ (هلدر)را نگه دارید و با دست دیگر لامپ را باز کنید و یا لامپ را نصب کنید.
۹-  اگر سیم های شبکه برق که در کوچه و خیابانها روی پایه ها نصب شده اند پاره شده و روی زمین افتاده از دست زدن به آنها خودداری کنید و موضوع را به اتفاقات برق اطلاع دهید.
۱۰-اگر سیم های شبکه نزدیک دریچه یا پشت بام باشد و امکان دسترسی به آنها وجود دارد از  دست زدن به آنها خودداری کنید و به اتفاقات برق اطلاع دهید.

خطرات برق در پارک‌های بازی
پارکهای بازی و شادی که عموماً جهت تفریح بزرگسالان و بازی و جنب و جوش جوانان و خردسالان طراحی شده بعضاً خطراتی برای استفاده کنندگان دارد و لازم است مسئولین ذیربط (مسئولین شهرداری ها)این خطرات را شناسایی و نسبت به حذف این خطرات اقدام نمایند.
 مسئولین بایستی با استفاده از دانش فنی افراد آگاه و طبق برنامه زمانبندی از طریق تکمیل نمودن برگ های کنترل(چک لیست)به صورت مستمر شرایط فنی تأسیسات موجود در پارکها را تحت کنترل داشته باشند.
 از جمله مخاطراتی که عامه مردم را در پارکها تهدید می‌کند خطر برق گرفتگی است که متأسفانه بیشتر بچه ها را قربانی می‌کند.

 لازم است هنگام طراحی فضای داخلی پارکها و تعیین محل استقرار وسایل بازی برقی و پایه‌های روشنایی و تعیین مسیر عبور کابلهای برق درخصوص سیستم زمین حفاظتی پیش‌بینی های لازم معمول گردد.
 شبکه زمین حفاظتی بایستی در سطح وسیعی در زمین محوطه پارک به صورت شبکه شطرنجی سیم(با مقطع حساب شده)طراحی و اجراء شده باشد. این شبکه بایستی در یک یا چند نقطه مناسب که رطوبت و عمق مورد نیاز را داشته باشد به جرم زمین وصل شود.بعد از اجرای شبکه حفاظتی بایستی بدنه فلزی تمامی تأسیسات (مثل پایه چراغهای روشنایی و بدنه دستگاههای برقی و بدنه جعبه های تقسیم برق که در کنار باغچه ها یا کنار محوطه های بازی نصب شده اند)را بوسیله سیم با مقطع حساب شده به این شبکه وصل نمود.
در این شرایط چنانچه به هر دلیل بدنه فلزی تأسیسات برقدار شوند سریعاً وسایل حفاظتی (نظیر کلید و یا فیوز)عمل کرده و برق را قطع خواهند کرد.
از جمله دلایلی که موجب بروز اتصالی و برقدار شدن پایه های روشنایی یا بدنه فلزی دستگاهها می‌شوند عبارتند از :
۱-   انشعاب گرفتن از پایه های چراغ  روشنایی جهت استفاده در دکه ها یا محوطه ها
۲-   انشعاب گرفتن غیراصولی از شبکه های توزیع برق که از اطراف پارک عبود داده شده
۳-   باز ماندن درب جعبه فیوز پایه های روشنایی داخل پارک و در دسترس بودن نقاط برقدار
۴-   باز ماندن درب جعبه های تقسیم برق داخلی پارک
۵-   فرسوده شدن نقاط وصل نمودن سیم ها و ترمینالها و باز شدن آنها
۶-   باز شدن سیمها از داخل ترمینال بدلیل ضربه خوردن بدنه جعبه های تقسیم برق که در محوطه داخلی پارک نصب شده
برای کسب اطمینان از بی خطر بودن تأسیسات پارک ها لازم است مسئولین ذیربط علاوه بر احداث سیستم های حفاظتی که توضیح داده شده با استفاده از خدمات مهندسین و تکنسین های مجرب وضعیت این تأسیسات را تحت کنترل داشته باشند.همچنین در پارکها یا میادین که از سیستم های پخش نور در زیر آب استفاده شده خطر برقدار شدن آب نما وجود دارد که بایستی در صورت امکان با استفاده از وسایل مورد نیاز ولتاژ این سیستم را تعدیل و بی خطر نمود.

فراموش نکنید
با توجه به وضعیت و شرایط فعلی سعی کنید از تماس دست با بدنه فلزی تأسیسات خصوصاً در زمان بارندگی و در محل های مرطوب مثل محوطه چمن و یا دست زدن به آب داخل استخرهایی که سیستم پخش نور در آنها تعبیه شده خودداری نموده و با راهنمایی کودکان و نوجوانان آنان را از خطر دور کنیم.

ایمنی در برابربرق
– از دست زدن به بدنه فلزی تاسیسات برقی نظیر تابلوهای برق، پایه های فلزی، تسمه های متصل به بدنه پایه ها وسیمهای مهار، جدا خودداری نمائید.
– صعود از پایه های برق خطر سقوط و همچنین برق گرفتگی دارد. به هیچ عنوان مبادرت به صعود از پایه های برق ننمائید.
– از پرتاب اشیاء فلزی روی سیمهای شبکه توسط کودکان جلوگیری نمائید.
– در صورتیکه درب تابلوهای برق به هر دلیل باز باشد مراتب را به اداره برق اطلاع دهید و از دست زدن به تجهیزات داخل تابلوهای برق اکیدا خودداری فرمائید.
– در صورتیکه سیمهای شبکه برق بدلیل پارگی روی زمین افتاده باشد، ضمن جلوگیری از نزدیک شدن افراد به محل و دست زدن به سیم برق، مراتب را سریعا به اداره برق اطلاع دهید.
– از نصب آنتن با ارتفاع زیاد در نزدیک شبکه برق بخصوص خطوط ۲۰ کیلوولت خودداری فرمائید، زیرا در اثر طوفان و یا هر حادثه دیگر روی سیم باعث سوختن تلویزیون و بروز آتش سوزی و برق گرفتگی در منزل خواهد شد.
– از پرتاب سنگ و شکستن مقره های شبکه های برق و لامپهای روشنایی معابر توسط کودکان و سایر افراد جلوگیری نمائید.
– در صورت عدم اطلاع از تعمیر و تعویض وسایل برقی حتما به افراد مطلع و اهل فن مراجعه نمائید.
– وسایل برقی را دور از دسترس کودکان قرار داده و از نصب پریز در ارتفاع پائین خودداری فرمائید.
– از دستکاری کنتور و کلیدهای مینیاتوری استانداردی که توسط مامورین برق پلمپ میگردد، خودداری نمائید.
– هنگام شستشوی دیوارها مراقب باشید کلیدها و پریزها خیس نشوند، زیرا خطر برق گرفتگی وجود دارد. همچنین با دست خیس و پای برهنه هیچگاه به لوازم برقی دست نزنید.
– عبور سیم برق و سیم زنگ از لابلای درب فلزی منزل موجب می شود که در صورت لخت شدن سیم، درب برقدار شده و باعث برق گرفتگی گردد.
نحوه استفاده صحیح از برق
– استفاده غیر مجاز از برق علاوه بر پرداخت جرایم، خطرات جانی و مالی به دنبال خواهد داشت.
– در صورت بروز اتصالی و ایجاد جرقه در فاصله بین کنتور و شبکه برق فورا فیوز یا کلید مینیاتوری را قطع نموده و مراتب را به اتفاقات برق در منطقه خود گزارش نمائید.
– شماره تلفن اتفاقات برق در منطقه خود را همیشه به خاطر داشته باشید.
– از بستن وسایل مختلف به تیرهای برق جدا خودداری نمائید.
– فیوزها تنها وسیله حفاظتی منزل شما هستند، از دستکاری آنها خودداری نمائید.
– نصب رله های حفاظتی شما را از داشتن فیوز بی نیاز نمی سازد.
– از بکار گیری ترانسهای جوشکاری در منزل خودداری فرمائید، زیرا ضمن صدمه دیدن کنتور و پرداخت هزینه باعث ایجاد نوسانات برق و آسیب رساندن به لوازم برقی خواهد شد. خواهشمند است در صورت مشاهده به اتفاقات برق اطلاع دهید.
– از بکار گیری لوازم برقی پرمصرف مانند اتو، بخاری برقی، جاروبرقی، لباسشویی و غیره در پیک بار شبکه (ساعات اولیه شب ) خودداری نمائید، زیرا در این ساعات بیشترین کاهش ولتاژ در شبکه به چشم می خورد که از جمله عوامل عمده کم شدن عمر دستگاههای برقی که با موتور کار می کنند، می باشد.
– قبل از اینکه وسایل برقی را به برق وصل نمائید دوشاخه و سیم ارتباطی آن را از نظر سالم بودن کنترل نموده، ابتدا کلید آن را در حالت قطع قرار داده سپس وسیله را به برق متصل نمائید.
– هنگام قطع برق دوشاخه وسایل برقی نظیر یخچال و فریزر را از پریز خارج نموده و موقع وصل مجدد برق پس از حداقل ۴ دقیقه این وسایل را به برق متصل نمائید..
اقدامات اولیه هنگام برق گرفتگی
در موقع برق گرفتگی یاری دهنده ضمن خونسردی باید بی درنگ اقدامات
ذیل را انجام دهد، زیرا در نجات مصدوم ثانیه ها نیز ارزش دارند:
– در اولین فرصت جریان برق را از نزدیکترین راه قطع نمائید.
– اگر امکان قطع جریان برق به راحتی امکانپذیر نمی باشد با استفاده از یک قطعه چوب خشک، پارچه خشک، پلاستیک، روزنامه چندبار تا شده، پوشیدن کفش لاستیکی بدون میخ و یا سایر اشیاء عایق در مقابل جریان برق در زیر پا، مصدوم را از تماس با برق جدا نمود.
– یاری دهنده در هیچ شرایطی بدون عایق کردن خود نباید بدن شخص برق گرفته را لمس نماید، زیرا بی تردید خود نیز دچار عارضه برق گرفتگی خواهد شد.
بعد از جدا نمودن شخص از جریان برق فورا به مرکز اورژانس اطلاع دهید. از افرادی که در محل حادثه حضور دارند برای خبر کردن پزشک و آوردن آمبولانس کمک گرفته شود.
– در صورت قطع تنفس و یا ایست قلبی تا رسیدن مامورین امداد با استفاده از تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی کمکهای اولیه را به منظور شروع تنفس انجام دهید.