دانستنی‌های مهم درمورد قرص‌های خواب

این روزها استفاده از قرص‌های خواب بسیار شایع است و به طور قطع، شما هم در اطرافیانتان کسی را می‌شناسید که قرص خواب بخورد. درباره درستی و نادرستی مصرف این قرص‌ها، چگونگی مصرف و اثرات مثبت و منفی آنها پرسش‌های بسیاری وجود دارد.

 

در هر سال یک نفر از هر ۴ آمریکایی قرص خواب می‌خورد و این میزان در زنان بیشتر است. یک زن از هر ۳ زن امریکایی چند بار در هفته قرص خواب مصرف می‌کند. چرا زنان تا این اندازه در خوابیدن مشکل دارند. علت این امر مانند تعداد قرص‌های خوابی که در بازار وجود دارد، بسیار است،مانند اضطراب، افسردگی، بیماری‌های مزمن، سندرم پاهای بی‌قرار، آپنه خواب، خستگی‌های مفرط روزانه و بسیاری علت‌های دیگر. با وجود این همه علت، هیچ تعجبی ندارد که این همه محصولات برای کمک به خوابیدن ما وجود داشته باشد.
ولی، درباره قرص‌های خواب که در بسیاری موارد می‌توانند مفید واقع شوند، شک و شبهه و دانستنی‌های درست و نادرست بسیاری وجود دارد. بعضی از آنها پس از چند ساعت اثر خود را از دست می‌دهند و بعضی از آنها را نباید با داروهای خاصی هم‌زمان مصرف کرد. پس، هنگامی که می‌خواهید قرص خواب بخورید، باید پاسخ بسیاری از پرسش‌ها را بدانید. بعضی از این پرسش‌ها عبارت‌اند از:

۱ چگونه می‌توانم بفهمم که به قرص خواب نیاز دارم؟
بیش از یک سوم امریکایی‌ها گاه و بی‌گاه به بی‌خوابی دچار می‌شوند که زمانی تعریف می‌شود که فرد بی‌قرار و ناآرام باشد، نتواند به خواب برود یا در وسط خواب چندین بار از خواب بپرد و دیگر نخوابد. اگر این نشانه‌ها بیش از یک ماه طول کشید و بهتر نشد، با پزشک خود مشورت کنید. دکتر فریسکالی یان‌گو، مدیر مرکز اختلالات خواب سانتامونیکا در بیمارستان دانشگاهی کالیفرنیا در لس آنجلس عقیده دارد که پزشک یک داروی خواب‌آور را برای مدتی کوتاه تجویز کند و سپس، بیمار را برای بررسی‌های بیشتر و استفاده از درمان‌های غیردارویی به متخصص خواب ارجاع دهد. ممکن است پزشک عمومی شما را به یک متخصص اختلالات خواب معرفی کند تا تست تشخیصی آپنه تنفسی را انجام دهید. بسیاری اوقات شما بی‌آنکه متوجه باشید، آپنه تنفسی دارید و به همین علت طی شب چند بار از خواب می‌پرید.
اگر به آپنه تنفسی مبتلا نباشید، ممکن است شما را برای درمان شناختی رفتاری (CBT) به روان‌شناس ارجاع دهند. روان‌شناس و درمانگر CBT به شما یاد می‌دهد که چطور شیوه فکرتان درباره خواب را تغییر دهید و مدیریت کنید و تکنیک‌های به خواب رفتن را به شما می‌آموزد. (برای مثال، این که چطور رختخواب‌تان را برای یک خواب راحت درست کنید و یا این‌که پیش از خواب چه کار کنید). برخی کارشناسان عقیده دارند که (CBT) اگر بیش از درمان‌های دارویی مؤثر و کمک‌کننده نباشد، کم‌تر از آنها هم اثر ندارد. افزون بر این (CBT) هیچ عارضه جانبی ندارد.
بیشتر اوقات حالاتی مانند خشم، اضطراب و افسردگی مانع از یک خواب راحت می‌شود و این حالات هم با دیدگاه فرد نسبت به زندگی و وضعیت دور و بر و شناخت او از محیط زندگی‌اش در ارتباط است.
(CBT) به بیمار می‌آموزد که چطور با تغییر شناخت و دیدگاهش از وضعیت حاضر زندگی‌اش، رفتارهایش را به گونه‌ای مدیریت کند که به خودش و روانش آسیب نرساند. در واقع، با تغییر شناخت، رفتار تغییر می‌کند و با دگرگون شدن رفتار است که بسیاری از مشکلات فرد با خودش و محیط اطرافش برطرف شده و از استرس، خشم، اضطراب و افسردگی او کاسته می‌شود. به این ترتیب، کیفیت خواب او نیز بهبود می‌یابد. درمان شناختی – رفتاری فرآیندی طولانی است و بیمار و درمانگر هر دو باید شکیبا باشند. به طور معمول، برای درمان بی‌خوابی هم از ( CBT ) و هم از دارو درمانی استفاده می‌شود.

 

۲ اگر قرص خواب خوردم و خوابم نبرد، آیا می‌توانم یکی دیگر بخورم؟
اگر قرصی که خورده‌اید،اثر کوتاهی دارد و آن را حدود غروب خورده‌اید، می‌توانید قرصی دیگر هم بخورید. داروهایی که اثرشان کوتاه است یا به اصطلاح
short‌ acting هستند، اثرشان سریع‌تر ظاهر می‌شود؛ ولی، دوام چندانی ندارد. به همین علت است که برای کسانی که خواب‌شان نمی‌برد، استفاده می‌گردد. اثر آنها ۳ الی ۴ ساعت طول می‌کشد. بنابراین، می‌توانید حوالی ساعت ۳ بعد از نیمه شب یک قرص دیگر بخورید. ولی، داروهایی که طولانی اثر هستند، نباید بیش از یکی در هر شب خورده شوند.

۳ آیا خوردن قرص‌های خواب کابوس دیدن را باعث می‌شود؟
به طور معمول این طور نیست؛ ولی، بعضی از داروهای خواب آور می‌توانند بر یاد آوردن رویاها تأثیر منفی بگذارند. ولی، هنگامی که خوردن‌شان را قطع کنید، رویاها و کابوس‌ها دوباره باز می‌گردند. مکانیسم این حالت به درستی مشخص نیست؛ ولی، زمانی که اثرات دارو با قطع آن یا پس از گذشت زمان طی شب از بین برود، رویاها دوباره باز می‌گردند.

۴ آیا می‌توانم برای چند ماه قرص خواب بخورم؟
شواهدی که نشان دهد مصرف طولانی مدت داروهای خواب‌آور خطرناک هستند، درباره بیشتر داروهای خواب یافت نشده است. خاصیت اعتیادآوری این داروها خیلی نیست و ثابت شده که بعضی‌های‌شان تا یک سال اثر خود را حفظ می‌کنند. داروهای خواب آور قدیمی‌تر توان اعتیادآوری بیشتری دارند.عادت کردن به دارو مشکلی است که در مصرف همه انواع قرص‌های خواب‌آور وجود دارد. پس از مدتی استفاده شما باید برای به خواب رفتن دوز بالاتری مصرف کنید. این حالت باعث می‌شود که شما فکر کنید به دارو معتاد شده‌اید. اگر به نظرتان می‌رسد که دارو دیگر اثر نمی‌کند یا باید مقدار بیشتری از دوز همیشگی مصرف کنید تا خواب‌تان ببرد، به پزشک‌تان رجوع کنید.
۵ ماه‌هاست که قرص خواب‌آور می‌خورم. برای کنار گذاشتن آنها باید چه کار کنم؟
برای این کار لازم نیست که داروی‌تان را به تدریج قطع کنید. با پزشک‌تان مشورت کنید تا برای مثال هر هفته یک دوز از آن را کاهش دهید.مثلاً، اگر شبی ۱۰ میلی‌گرم از یک داروی خواب‌آور را می‌خورید، می‌توانید هفته‌ای ۵میلی‌گرم از آن را کم کنید. سپس، آن ۵ میلی‌گرم را نصف کنید و یک هفته ۵/۲ میلی‌گرم بخورید. سپس، اگر قرص می‌تواند به یک نیم دیگر تقسیم شود، یک هفته یک‌چهارم میلی‌گرم از آن را مصرف کنید تا در نهایت، آن را کنار بگذارید. داروهایی که به شکل قرص هستند را می‌توان به چند قسمت تقسیم کرد، ولی، تقسیم کپسول‌ها غیرممکن است.

۶ شنیده ام که اگر داروی خواب‌آور خود را قطع کنم بی‌خوابی‌ام بدتر می‌شود آیا این حرف درست است؟
پس از قطع داروی خواب‌آور مشکلاتی خواهید داشت. البته، با وجود داروهای جدید این مشکلات کم‌تر شده است. چند روزی پس از قطع کامل دارو طول می‌کشد که بدن‌تان به نبود دارو عادت کند. پس شکیبا باشید؛ ولی، اگر پس از چندین روز همچنان نتوانستید بخوابید، به پزشک‌تان مراجعه کنید. به خاطر بسپارید که هیچ فردی نباید داروهایی که مصرف می‌کند را به یکباره و بدون مشورت با پزشک قطع کند. قطع ناگهانی دارو می‌تواند علایم بیماری را به مراتب بدتر کند و درمان دوباره آن را با مشکلات بزرگ‌تری روبه‌رو کند. قطع یک دارو باید به تدریج صورت گیرد.

۷ آیا می‌توانم بدون مراجعه به پزشک از داروهای خواب‌آور رایجی که در بازار هستند و بدون نسخه هم عرضه می‌شود، استفاده کنم؟
متخصصان موافق این رویه نیستند، چرا که این داروها به طور معمول به افرادی که به معنای واقعی بی‌خوابی دارند، کمکی نمی‌کند. بسیاری از این داروها هم خواص آنتی‌هیستامین دارند که عوارضی چون خشکی دهان و خشکی چشم را به همراه می‌آورد. داروهای رایجی که بدون نسخه تهیه می‌شوند، بیشتر برای کسانی مفید هستند که هر از گاهی بی‌خوابی دارند. در ضمن زنانی که شیر می‌دهند باید از خوردن آنها پرهیز کنند. همچنین، افراد مسن هم نباید به سراغ آنها بروند، چون ممکن است نسبت به آنتی‌هیستامین موجود در آنها واکنش نامطلوب نشان دهند.