شیوه های پاداش به کودکان/مهارتهای فرزند پروری/روشهای تشویق کودکان/تربیت کودک

شیوه های پاداش به کودکان

قبل از هر چیز باید تعریفی صحیح از پاداش داشته باشیم . قانون اثر در روانشناسی بیان می کند که وقتی به دنبال یک رفتار اتفاق خوشایندی روی می دھد احتمال تکرار شدن آن رفتار افزایش می یابد . این اتفاق خوشایند را تقویت کننده می نامیم . دو نوع تقویت داریم : تقویت مثبت ، تقویت منفی . پاداش یک تقویت کننده مثبت محسوب می‌شود

گاهی پاداش ها بدون برنامه ریزی عمدی ما روی می دهند مثلاً کودکی عبارتی را که از نظر اجتماعی نامطلوب است با لحن کودکانه و جالب خود می گوید و اطرافیان که می شنوند از این لحن خنده‌ شان می گیرد و لبخند می زنند . همین توجه مثبت پاداشی می شود که موجب تکرار آن عبارت توسط کودک می شود .

گاهی این پاداش اتفاقی ممکن است در ظاهر صورت خوشایندی نداشته باشد ولی چون یکی از نیازهای اساسی کودک را برآورده می کند برای کودک به عنوان پاداش عمل می کند . مثلاً کودکی که معمولاً نادیده گرفته می شود مگر آن که شیطنتی یا رفتار نامناسبی از وی سر بزند و تازه آن موقع مورد توجه قرار می گیرد ولو به صورت دعوا یا سرزنش شدن .

در این جا نیز توجه منفی اطرافیان پاداشی می شود که باعث تداوم رفتار نامناسب کودک می گردد . خیلی ساده بگویم ، اگر کاری کنید که رفتار خوب و مثبت کودک شما بیشتر شود یعنی آن را تشویق کرده اید پس تشویق رخداد یک رفتار را افزایش می دهد .

در این مقاله در مورد انواع پاداش‌ها به کودکان توضیح داده شده است .

انواع پاداش به کودکان

در ادامه این مقاله انواع پاداش به کودکان که شامل موارد زیر است به طور مختصر توضیح داده شده است .

پاداش کلامی به کودکان
پاداش عاطفی به کودکان یا پاداش جسمانی به کودکان
پاداش فعالیتی به کودکان
پاداش مادی به کودکان

پاداش‌ کلامی به کودکان

منظور از پاداش کلامی تحسین و تمجید رفتار کودک است ، کاری که معمولاً به صورت مکرر توسط والدین انجام می پذیرد :” آفرین ، بارک الله ، چه دختری ، عجب پسری و …” این شکل پاداش می تواند ساده ترین و عملی ترین نوع پاداش به کودکان باشد زیرا نیاز به زمان طولانی یا صرف انرژی و هزینه اضافی ندارد و بارها و بارها قابل انجام است .

پاداش جسمانی به کودکان یا پاداش‌ عاطفی به کودکان

منظور از جسمانی پاداش‌ یا عاطفی رفتارهای غیرکلامی هستند که محبت و عاطفه ما را نسبت به دیگران نمایان می سازند مثل در آغوش گرفتن ، بوسیدن ، ناز و نوازش کردن ، نگاه های گرم و محبت‌آمیزی که تأیید یا تشکر ما را نشان می دهد ، چشمک زدن ، با دست به پشت یا شانه زدن … این نوع پاداش ها بسیار تأثیر گذارند و می توانند با سایر پاداش‌ها نیز همراه شوند تا تأثیر آنها را تقویت کنند .

پاداش فعالیتی به کودکان

منظور فعالیت هایی هستند که انجام یا شرکت در آنها برای کودک لذت بخش و تشویق کننده می باشد . بسیاری از کودکان از انجام کارهای خاص یا بازی های مطلوب بیشتر لذت می برند تا دریافت جایزه ، مثلاً توپ بازی با پدر ، کشتی گرفتن با برادر ، رفتن به پارک یا منزل اقوام ، قصه گوش کردن ، و … به ویژه کودکانی که از پاداش های مادی و پاداش های کلامی اشباع شده‌اند و خانواده دیگر وسیله ای را پیدا نمی کنند پاداش فعالیتی می تواند مفید باشد .

پاداش مادی به کودکان

منظور از پاداش های مادی همان جایزه یعنی اشیاء دلخواه یا خوراکی های خوشمزه ای هستند که کودک در حالت معمول به آن ها دسترسی ندارد . این پاداش ها در شروع برنامه‌های اصلاح رفتار بسیار کارساز هستند ، به ویژه در مورد کودکانی که مشکلات پرفعالیتی و نقص توجه دارند و لازم است مرتب به آنها پاداش های عینی و ملموس داده شود .

منابع :

آموزش مهارت های فرزندپروری برای کودکان ۱۲-۲ سال نوشته دکتر زهرا شهریور و دکتر فریبا عربگل