چطور برای زندگی در قرن جدید آماده شویم؟

چطور برای زندگی در قرن جدید آماده شویم؟

من فکر می کردم سال ۱۴۰۰ شروع قرن جدید است ولی با اعلام موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران شروع قرن به یکم فروردین ۱۴۰۱ منتقل شد. از آنجا که در هر رخدادی می توان فرصتی پیدا کرد، ما با این یک سال وقت اضافه، فرصت بیشتری برای آماده شدن برای ورود به قرن ۱۵ بدست آوردیم.

من در این مقاله می خواهم با توجه به تغییراتی که در سالهای اخیر در دنیا رخ داده است کمی آینده را واکاوی کنم و ابزارها و مهارتهای لازم برای زندگی بهتر در قرن جدید را بر شمارم.

سه عامل مهم و کلیدی موثر بر زندگی در قرن جدید

به نظر من سه موضوع بیشتر از هر چیز در قرن پیش رو بر زندگی انسان ها تاثیر خواهد گذاشت: تغییرات سریع و بزرگ، ارتباطات و دسترسی گسترده و مساله کمبود وقت. این سه عامل که بصورت متقابل بر هم تاثیر می گذارند مجموعا باعث خواهد شد ما به دانش، مهارت و ابزارهای جدیدی نیاز داشته باشیم.

تغییرات سریع و بزرگ

نکته اول: تغییرات سریع پیش بینی را سخت تر می کند

ابتدا لازم است این نکته را یادآوری کنم که به دلیل سرعت و شتاب روزافزون و باورنکردنی دنیا، هر نوع پیش بینی تغییرات زندگی و کار در قرن پیش رو روز به روز سخت تر می شود.

اگر در صد سال گذشته می توانستیم دنیا را برای پنجاه سال بعد مجسم کنیم اکنون حداکثر بین پنج تا ده سال را بیشتر نمی توانیم پیش بینی کنیم. بنابراین آنچه در این مقاله خواهم گفت حداکثر می تواند یک دهه را پوشش دهد. و حتما بخشهایی از آن زودتر از موعد نقض خواهد شد.

نکته دوم: هیچ چیز در قرن پیش رو تضمین شده نخواهد بود.

تغییرات سریع و بنیادین باعث شده است موفقیت هیچ چیزی در دنیا تضمین شده نباشد. کسب و کارها، سبک زندگی، شیوه های آموزشی و حتی شکل روابط خیلی سریعتر از آنچه فکر می کنیم از بین می روند و به جای آن نمونه های جدید قرار می گیرند. و هیچ تضمینی برای پایداری هیچ چیز وجود نخواهد داشت.

بنابراین اگر ساز و کارهای دنیای جدید را نشناسیم و برای آن آماده نشویم، با طرز فکر، شیوه زندگی، کسب و کار و آموزش قرن پیش در قرن جدید به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.

تاثیر ارتباطات و دسترسی گسترده بر زندگی در قرن آینده

مساله دیگری که به شدت زندگی در قرن آینده را تحت تاثیر قرار خواهد داد، ارتباطات و دسترسی نامحدود است. شما می توانید تقریبا با هر کسی در دنیا ارتباط داشته باشید.

در هر رخدادی در فضای مجازی شرکت کنید،

سرجایتان بنشینید و از هر جای دنیا خرید کنید و بفروشید،

سر کلاس درس حاضر شوید و یا به دیگران درس دهید.

اگر صد سال پیش یک انسان در روز احتمال داشت که با صد نفر برخورد داشته باشد. امروزه این عدد حتی از صدهزار و ملیون هم گذشته است. مثلا یک پیام در شبکه های اجتماعی می تواند بصورت میلیونی لایک بخورد، یا زیر آن کامنت گذاشته شود.

این ارتباط و دسترسی نامحدود تقریبا بر همه چیز تاثیر گذاشته است. زندگی شخصی، کسب و کار، روابط، آموزش و یادگیری.

زمان و کمبود وقت، کیمیای زندگی در قرن جدید

سرعت تغییرات و ارتباطات نامحدود وقت را به گران ترین کالای انسانی تبدیل خواهد کرد. کمبود وقت هم مانند دو عامل دیگر بصورت مستقیم بر زندگی شخصی، کسب و کار، آموزش و روابط تاثیر گذار است. انسانها دیگر مانند گذشته وقت نخواهند داشت در هر رخدادی شرکت کنند، هر کسی را ببینند، هر تبلیغی را نگاه کنند و یا هر آموزشی را بگذرانند.

در ادامه تاثیر تغییرات سریع، ارتباطات نامحدود و کمبود وقت را در چهار زمینه آموزش، کسب و کار، روابط و زندگی شخصی بررسی خواهیم کرد.

تاثیر تغییرات بر شیوه های آموزشی

به اذعان متخصصین آموزش در دنیا، مدل آموزشی یک صد سال گذشته که خود بر اساس نیازهای قرن ۱۹ میلادی طراحی شده در قرن جدید قابل استفاده نخواهد بود. دنیای امروز که به شدت ماشینی شده است به نیروی کار بدنی کمتری نیاز خواهد داشت. در عوض هر روز به نیروی کار فکری بیشتری نیاز خواهد بود.

دیگر اینکه دانش به پایگاههای داده رایانه ای منتقل شده است و همیشه قابل دسترس خواهد بود. بنابراین نیاز به انسانهای با دانش هر روز کمتر می شود. ولی از طرف دیگر نیاز به مهارت به شدت افزایش یافته است. مهارتهای زندگی، مهارتهای یادگیری، مهارتهای کار با انبوه اطلاعات و همینطور مهارتهای کار با ماشین های پیشرفته.

ارتباطات و نیاز به متخصصان چند رشته ای و میان رشته ای
برعکس قرن گذشته که باریک شدن در یک موضوع و تخصص در یک موضوع خیلی محدود رواج بیشتری داشت، در قرن جدید به تخصص های میان رشته ای و همینطور تخصص در چند زمینه نیاز بیشتری خواهد بود. به بیان ساده تر انسانهای چندکاره طرفداران بیشتری خواهند داشت.

امروزه یک کارمند ساده باید حداقل طرز کار با رایانه و یک جین نرم افزار را داشته باشد. به این فهرست اضافه کنید اپلیکیشن های گوشی های هوشمند که مرتب در حال افزایش هستند. بنابراین اینکه شما بگویید من کارم فقط بررسی سلولهای گیاهی زیر میکروسکوپ است و سواد رایانه ای ندارم توجیهی نخواهد داشت.

دیگر اینکه تخصص های میان رشته ای به شدت مورد نیاز خواهد بود. ترکیب آی تی و بازار سرمایه، آی تی و تولید، روانشناسی و سبک زندگی، آموزش و موفقیت، سلامت و کشاورزی، پزشکی و فناوری … . و هزاران رشته هایی که به نوعی با هم جوش خورده اند و خواهند خورد.

خلاقیت بیشتر از هر چیز مورد نیاز است

هر چه جلوتر می رویم به خلاقیت بیشتری هم نیاز خواهیم داشت. چون مرتب از کارهای بدنی کم می شود و به کارهای فکری اضافه می شود. کارهای فکری هم نیازمند خلاقیت است.

بجای انباشت اطالاعات در مغز خود باید آن را به حافظه دیجیتال منقل کرد و مغز را برای ایده های جدید خالی کرد. بقول دیوید آلن مبدع شیوه GTD در مدیریت زمان “مغز ما جای خلق ایده ها است نه انباشت آن”.

تاثیر کمبود وقت در یادگیری و آموزش
شما دیگر نمی توانید با سرعت قدیم یاد بگیرید و بخوانید. حتما باید با شیوه های تندخوانی، خلاصه نویسی، نقشه ذهنی و همینطور مهارتهای یادگیری آشنا باشید تا بتوانید در کنار آموزش و یادگیری برای بقیه زندگی خود هم وقت ذخیره کنید.

کسب و کار و گذران زندگی در قرن جدید

تغییرات و کسب و کار

در ده سال گذشته همه به چشم خود دیده ایم چه شبکه های اجتماعی و پیام رسانهایی یکباره طلوع کردند، اوج گرفتند و ناگهان در عرض یک سال غروب کردند. یا چه غولهایی مانند نوکیا به تاریخ پیوستند یا مانند یاهو افول کردند. در ده سال آینده شصت درصد مشاغل دنیا از بین خواهد رفت و بجای آن مشاغل جدیدی خلق خواهد شد.

بنابراین اگر شما شغلی دارید یا کسبی دارید که الان در اوج است و دارید از رونق آن لذت می برید باید چهارچشمی مواظب تغییرات آینده باشید. شاید لازم باشد آن را دستخوش تغییر کنید یا برای همیشه از آن خداحافظی کنید.

ارتباطات و کسب و کار

امروزه شما می توانید هرچیزی را از هر جای دنیا خریداری کنید و محصولتان را به هر کسی در هر جای دنیا بفروشید. البته کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد. این به نظر خیلی خوب می آید چون نه محدودیت خرید وجود دارد و نه محدودیت فروش. ولی این مزیت برای همه وجود دارد و رقبا هم از آن استفاده می کنند.

یعنی اگر شما فروشنده باشید در بازاری بزرگ به اندازه تمام کره زمین قرار دارید که رساندن صدایتان به گوش خریدار کمی سخت است. قبلا اگر کسب و کاری داشتید رقبای شما حداکثر در محله یا شهرتان بودند. الان یک نفر از آن طرف دنیا می تواند رقیب شما باشد و عین کالای شما را به همسایه تان بفروشد.

بنابراین در دنیای آینده بیشتر رقابت بر سر توجه و دیده شدن است.

زمان و کسب و کار

ارتباط همگانی تاثیر بزرگی بر مساله وقت می گذارد. در کنار دیگر مصرف کننده های وقت ارتباطات نامحدود باعث می شود افراد دیگر مثل گذشته بیکار پای تلویزیون ننشینند و تمام آگهی بازرگانی شما را گوش کنند.

وقت کم و گران قیمت باعث می شود شما برای اینکه یک مشتری بالقوه را پای صحبت خود بنشانید مجبور شوید به او امتیاز بدهید. یعنی برای همین گوش کردن هم باید چیزی بدست بیاورد. و گرنه ترجیح می دهد وقتش را برای موضوع ارزشمندتری بگذارد یا به رقیب شما بدهد که حاضر است در ازای وقت ارزشمندش به او هدایایی بدهد.

کمیت و کیفیت روابط در زندگی قرن پیش رو

تغییرات سریع و تاثیر بر روابط

تغییرات سریع و شدید بیشترین تاثیر را بر شکاف نسلها می گذارد. والدین کمتر فرزندان خود را درک می کنند. همینطور نسلهای قبل، نسلهای جدید را. بویژه قدیمی ها که انعطاف کمتری در کنار آمدن با تغییرات دارند کمتر توسط نسل جدید درک می شوند و از طرفی هم خود سبک زندگی جوانان را به سختی درک می کنند.

تاثیر ارتباطات نامحدود و کمبود وقت بر روابط

نامحدود شدن ارتباطات باعث می شود انسانها در سراسر کره زمین بتوانند با هم رابطه برقرار کنند. دوست شوند و یا همکاری داشته باشند. این موضوع باعث می شود مساله محل زندگی تاثیر چندانی بر روابط شما نداشته باشد. یعنی برای ایجاد ارتباطات بیشتر نیاز نیست در کلان شهری مانند تهران یا توکیو زندگی کنید. ولی از طرف دیگر ممکن است هرگز خبر از همسایه بغلی خود هم نداشته باشید.

شاید به جرات بتوان گفت مساله کمبود وقت بیشترین تاثیر خود را بر روابط انسانی خواهد گذاشت. هرچه روابط انسانی بصورت مجازی افزایش می یابد و به کمیت آن اضافه می شود، کیفیت پایین می رود. اگر بیست سال پیش شما به دیدن دوستی می رفتید تقریبا تمام آن زمان به آن دیدار تعلق داشت. ولی در دنیای امروز و آینده این ارتباط راحت تر، مکرر تر ولی کم کیفیت خواهد شد.

این موضوع اهمیت زندگی در لحظه را بیشتر می کند. یعنی اگر قرار است زمانی را به دوستی اختصاص دهید حتی الامکان باید با کمترین تداخل دیگر کارها انجام شود.

تغییرات و کمبود زمان نیاز به آموزشهایی مانند ارتباط موثر، ادراک دیگران و روابط کیفی را بیشتر می کند.

انعطاف پذیری بیشتر

افزایش کمی روابط نیاز به انعطاف پذیری را بیشتر می کند. اگر تا دیروز شما در کار خود روزانه با پنجاه نفر سر و کار داشتید، امروزه فقط حساب اینستاگرام شما می تواند یک ملیون نفر دنبال کننده داشته باشد. این مساله نیاز به یادگیری مهارتهایی مانند حل تعارض، ادراک دیگران و مهربانی عملی را بیشتر می کند.

دیگر اینکه تغییرات سریع جامعه انسانی را فقط کسانی می توانند درک کنند و از آن بیشترین بهره را ببرند که از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار باشند. کسانی که دو دستی به باورهای قدیمی و منسوخ خود چسبیده اند، یا کسانی که فوبیای تغییر دارند در دنیای پیش رو پیشرفتی نخواهند داشت.

سبک زندگی و آرامش نیاز مبرم قرن جدید

تغییرات سریع، ارتباطات نامحدود و کمبود وقت هر سه با هم بر آرامش ذهنی ما تاثیر خواهد گذاشت. اصطلاحاتی مانند سرریز اطلاعات (Information Overload)، حواس پرتی، فراموشی و دغدغه های فکری بی پایان نتیجه این انقلاب تکنولوژیکی است.

این وضعیت نیاز به مهارتهای ذهن آگاهی، تمرکز و مراقبه را بیشتر می کند. یوگا، مدیتیشن و و تکنیکهای حضور در لحظه اکنون به بخش جدایی ناپذیر زندگی و برنامه آموزشی بدل خواهد شد و تقریبا کمتر کسی حداقل در محیط شهری از آن بی نیاز خواهد بود.

نکته آخر: نه خوب نه بد، ولی رو به مثبت

اگر شما دوست عزیز توجه کرده باشید در این مقاله من نگفتم شرایط زندگی در قرن پیش رو مثبت یا منفی است. در واقع ما چیزی به نام خوب و بد نداریم. همیشه تهدید و فرصت در کنار همدیگر هستند. کسانی که فقط گذشته را خوب می دانند آینده را از دست خواهند داد. و کسانی که یک جانبه از حال و آینده جانبداری می کنند، تجربه گذشتگان را از دست خواهند داد.

زندگی بشر مانند هر پدیده دیگری حاوی نقاط مثبت و منفی است و این غیر قابل تفکیک است. بنابراین اگر با این ذهنیت وارد قرن آینده شویم در کنار تهدیدها، فرصتها را هم خواهیم دید و با استفاده از هر دو زندگی غنی و معنادارتری برای خود خواهیم ساخت.

منبع : بهبود من