کدام کشورهای جهان هسته ای هستند؟

باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا قصد دارد به تقویت نظام منع تکثیر تسلیحات هسته‌ای که بر پایه پیمان NPT در سال ۱۹۶۸ شکل گرفته بپردازد.

پیمان NPT که به عنوان بستر تلاش‌ها برای ممانعت از گسترش سلاح‌های هسته‌ای شناخته می‌شود؛ در حال از دست دادن تأثیر خود است.

همه پنج عضو دائم شورای امنیت (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا) قدرت‌های هسته‌ای هستند و در پیمان NPT نیز به عنوان قدرت هسته‌ای به رسمیت شناخته شده‌اند. هدف اصلی این پیمان حول این محور می‌چرخد که در ازای عدم دست‌یابی سایر کشورها به بمب هسته‌ای، این پنج قدرت نیز رفته رفه خلع سلاح شوند.

حامیان NPT با اشاره به اینکه اگر این توافق نبود کشورهای بیشتری در چهار دهه گذشته به سلاح هسته‌ای دست می‌یافتند، اعتقاد دارند که این پیمان نسبتاً موق بوده است.اما امتناع قدرت‌های بزرگ هسته‌ای از عمل به تکالیف خود باعث شده است که کشورهای زیادی برای هسته‌ای شدن دارای انگیزه شوند.

هند، پاکستان و اسرائیل سه کشور از چهار کشوری هستند که بمب اتمی دارند و پیمان منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای را نیز امضا نکرده‌اند. چهارمین کشور کره شمالی است و ایران نیز مظنون به توسعه سلاح‌های هسته‌ای می‌باشد. [این ادعا همواره از سوی ایران رد شده است].

رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی نیز یک بمب اتمی ساخته بود اما در دهه ۱۹۹۰ به صورت داوطلبانه از فعالیت‌های هسته‌ای خود چشم پوشید. عراق تحت سلطه صدام حسین جهت تولید سلاح هسته‌ای تلاش کرد اما ناکام ماند. لیبی نیز تجهیزات لازم برای تولید بمب را خریده بود اما دست از کار کشید. از همچنین ژاپن مواد شکافت‌پذیر کافی و دانش این کار را در اختیار دارد و ساخت بمب برای آلمان هم چندان دشوار نیست.

کارشناسان برآورد می‌کنند که حدود ۲۵ کشور برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای تلاش نموده‌اند.
گفته می‌شود چند کشور دیگر از جمله برزیل، آرژانتین، لیبی، الجزایر، عربستان سعودی، سوریه و ترکیه دارای برنامه‌های جاه‌طلبانه‌ هسته‌ای هستند.

در سال ۲۰۰۳ معلوم شد که بازار سیاه هسته‌ای که توسط عبدالقادر خان، دانمشند پاکستانی هدایت می‌شود به ایران، لیبی و کره شمالی کمک‌های داشته است. این مسئله به ترس‌ها مبنی بر دست‌یابی یک «بازیگر غیردولتی» یا سازمان‌های تروریستی به بمب هسته‌ای دامن زده است.

اسرائیل هیچ‌گاه خود را یک کشور هسته‌ای نخوانده اما با فاصله قابل توجهی نیرومندترین قدرت هسته‌ای خارج از پنج کشور اصلی است. این کشور در اواخر دهه ۱۹۶۰ یک نمونه بمب اتمی ابتدائی تولید کرد و اکنون تخمین زده می‌شود که بالغ بر نیم تن پلوتونیوم و مقدار نامشخصی اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساخت سلاح ذخیره کرده است. پلوتونیوم ذخیره شده توسط اسرائیل از مجموع پلوتونیوم پنج قدرت برتر هسته‌ای بیشتر است. اکنون کارشناسان برآورد می‌کنند که این کشور ۲۰۰ بمب اتمی در اختیار دارد.

هند با آزمایش اتمی سال ۱۹۷۴ در صحرای راجستان به باشگاه کشورهای هسته‌ای پیوست و گمان می‌شود این کشور در حال حاضر ۷۰ بمب اتمی در دست داشته باشد.

این اقدام هند موجب شد پاکستان نیز اقدام به تولید سلاح هسته‌ای نماید. نقش اصلی هسته‌ای شدن پاکستان را عبدالقادر خان ایفا نمود ولی این دانشمند هسته‌ای بعداً به طرف بازار سیاه کشیده شد. اسلام آباد در سال ۱۹۹۸ اعلام نمود که تبدیل به یک قدرت اتمی شده است و اکنون تعداد بمب‌های این کشور حدود ۱۵ عدد تخمین زده می‌شود.

پیمان NPT از سال ۱۹۷۰ برقرار شد و از آن پس در بین کشورهای هسته‌ای، پاکستان تنها کشوری بوده است که تولید یک بمب هسته‌ای را در زمانی که پیمان منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای بر سر کار بوده رسماً تائید کرده است.

کره شمالی مدعی است که می‌تواند یک بمب هسته‌ای را هر زمانی که صلاح دید آزمایش کند ولی به اعتقاد واشنگتن، پیونگ‌یانگ هم‌اکنون دو بمب هسته‌ای تولید نموده است.

علنی شدن برنامه هسته‌ای ایران که ۲۰ سال بود دنبال می‌شد در سال ۲۰۰۳، موجب ایجاد یک بحران فراگیر شد. تهران از تعلیق فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات نطنز خودداری می‌کند.

امروز، اوباما اعلام نمود که ایران هنوز به سلاح هسته‌ای دست نیافته است اما تحلیلگران در آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مستقر در وین بر این عقیده‌اند که این کشور اورانیوم غنی‌شده کافی در اختیار دارد تا بتواند با سرعت نسبتاً بالایی یک بمب اتمی بسازد. [ایران بارها این ادعا را رد کرده است].