سياستهاي آموزشي دولت فرانسه

از جمله مهمترین سیاستهای آموزشی دولت فرانسه طی سالهای اخیر می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱٫ احداث مراکز پژوهشی در مراکز آموزشی سراسرکشور
درحال حاضر، پرداختن به۷حوزه پژوهشی اعم از صنایع الکترونیک و فن‌آوری اطلاعاتی و آموزشی، حمل و نقل زمینی و هوایی، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی- کشاورزی، علوم مربوط به نوآوری محصولات، پژوهش پزشکی وفن‌آوریهای محیط زیست ، از جمله مهمترین اولویتهای دولت فرانسه درحوزه پژوهش محسوب می‌گردد.به‌منظور نیل به تحقق سیاست مذکور،وزارت پژوهش فرانسه به استخدام پژوهشگران جوان و گسترش تحرک همگانی جوانان فرانسوی طی سالهای اخیرمبادرت نموده است.
مأموریت آژانس ملی پژوهش(Anvar)، ارتقاء فرهنگ پژوهش، برقراری ارتباط میان پژوهشگران و موسسات پژوهشی و نیز اجرای پژوهشهای کاربردی است.شایان ذکر است که دراین راستا، تشکلهایی تحت عنوان(GIP) درجهت تحقق برنامه‌ها و طرحهای پژوهشی مصوب، ایجاد شده که به سازماندهی مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها می‌پردازند.ازجمله مهمترین این تشکلها میتوان به سازمان Sophia Antipolis درمونپلیه، سازمانSaint-Quentin-en-yvelines و سازمان Cergy-Pontois درپاریس اشاره نمود.هدف دولت از ایجاد چنین تشکلهایی برقراری مشارکت واقعی میان مؤسسات بزرگ علمی‌و دانشگاه‌ها به‌منظور برنامه‌ریزیهای کلان درجهت تطابق با دانش مدرن میباشد.کشورفرانسه پس از ایالات متحده امریکا، ژاپن و آلمان درردیف چهارم کشورهای پیشرفته جهان قرار داشته و ۴/۲% تولید ناخالص داخلی(PIB) را به مقوله پژوهش و توسعه اختصاص داده است.کشورفرانسه همچنین به تولید ۷/۴% انتشارات علمی‌جهان و ۸/۱۶% انتشارات اتحادیه اروپا مبادرت مینماید.با وجودیکه اغلب موسسات پژوهشی به تامین اعتبار بالغ بر۵۰ درصد فعالیت‌های پژوهشی و توسعه‌ ملی مبادرت می‌نمایند، با این حال ، این رقم درکشور فرانسه بر۵۳%، در آمریکای شمالی بر ۵۷% و در ژاپن بر ۶۸% بالغ می‌گردد.مرکز ملی پژوهشهای علمی‌فرانسه(CNRS) با تعداد ۱۸ هزار محقق و پژوهشگر، بزرگترین مرکز پژوهشی اروپا محسوب میگردد.گفتنی است که  مرکزمذکور به تولید، مدیریت و ارتقاء راندمان فعالیتهای پژوهشی مبادرت می‌نماید.مرکز فوق ازتعداد ۳۰۰ گروه تخصصی ـ پژوهشی و ۱۰۰۰ گروه پژوهشی عمومی‌ مستقر در دانشگاه‌های سراسر کشور برخوردار می‌باشد. مرکز ملی پژوهشهای علمی‌فرانسه(CNRS) ، علاوه براجرای پژوهشهای تخصصی خود به  اجرای برنامه‌های مشترکی با برخی موسسات پژوهشی دیگر نیز مبادرت می‌نماید.
۲٫ ترویج‌ زبان‌ فرانسه‌ به عنوان زبان ملی و آموزشی
ترویج‌ زبان‌ فرانسه‌ به عنوان زبان ملی و آموزشی اصلی ترین سیاست آموزشی دولت فرانسه محسوب می‌گردد.باوجودیکه زبان‌ فرانسه‌ هیچ‌گاه‌ از رواج حال حاضر خود برخوردار نبوده است، با اینحال‌ هیچ‌گاه‌ تا به‌  امروز‌ درمقابل‌ اوج‌گیری‌ توقف ‌ناپذیر زبان‌ انگلیسی‌ که‌ می‌رود تا ‌به عنوان‌ زبان‌ ارتباطات‌ جهانی مطرح گردد،مورد تهدید واقع‌ نشده‌ است‌. هدف از اجرای چنین سیاستی مبارزه‌ با زبان‌ انگلیسی‌ نبوده‌، بلکه‌ مقصود اصلی، حفظ‌ سیستم‌ چندزبانی‌ و چندفرهنگی‌ جهانی‌ درکشور فرانسه میباشد.از جمله مهمترین اقدامات دولت فرانسه در جهت نیل به چنین هدفی میتوان به گسترش همکاریهای‌ میان‌ مدارس‌فرانسوی مستقر درخارج از کشور‌ و مدارس تحت نظارت سیستم‌‌ آموزشی‌ ملی‌، افزایش برنامه‌های آموزشی به زبان فرانسه در رسانه‌های سمعی و بصری و حمایت از ابتکارات جامع در این خصوص (راه اندازی رادیوی‌ فرانسوی‌ در صوفیه‌، رادیو بین‌المللی‌ فرانسه‌ (RFI)،احداث  انستیتوهای بین المللی فرهنگی‌،‌ آموزش‌  زبان فرانسه به‌روزنامه‌نگاران‌ بلغاری‌ و تشویق و ترغیب جوانان فرانسوی به فراگیری‌ زبانهای‌ خارجی‌ در داخل‌کشوردر جهت استقبال ازآموزش زبان فرانسه‌ در خارج‌ اشاره نمود.
۳٫ برقراری همکاری‌های بین المللی‌ دانشگاهی‌
طی سالهای اخیر، دولت فرانسه‌ تلاش‌ عمده ای در جهت ارائه دوره‌های آموزشی تا سطح‌ دیپلم‌ متوسطه به ۱۰۰ هزار نوجوان‌ فرانسوی در مدارس‌فرانسوی‌ خارج‌ از کشور به عمل آورده است.گفتنی است که چنین سیاستی با هزینه بودجه سالیانه ۵/۱میلیارد فرانک‌ صورت می‌گیرد.
 به عبارت دیگر، تربیت‌ دانشمندان‌ و محققین فرانسوی از پایه‌ متوسطه‌ تا آموزش عالی در دانشگاه ها و مراکز علمی سراسر جهان،‌ ‌ از جمله مهمترین سیاستهای‌ آموزشی دولت محسوب می‌گردد. از این روی ، اداره‌کل‌ فرهنگی‌ وزارت‌ امور خارجه‌ با اختصاص‌ 500 میلیون‌ فرانک‌ از سال‌ 1994، درجهت نیل به هدف مذکور‌ گام برداشته و به اعطای بیش‌ از۱۸هزار بورسیه تحصیلی‌ و دوره‌ کارآموزی‌ مبادرت نموده است.
۴٫ ارتقاء همکاریهای تخصصی‌‌‌ با سایرکشورهای‌ جهان‌
از آنجاییکه تربیت‌ و آموزش ‌سهم عمده ای از دانشمندان‌ فرانسوی‌، به ‌افزایش‌ درخواست‌ همکاری کشورهای جهان‌ با کشور فرانسه‌ درسطح‌ جهانی‌ منجرخواهد گردید، از اینرو دولت‌ فرانسه‌ به ارائه پیشنهادات‌ همکاری‌ خود در زمینه‌های مختلف آموزشی با سایرکشور‌های جهان تمرکز نموده است.آموزش‌ نیروی‌ انسانی ماهر‌، برقراری همکاری‌های بین المللی‌ آموزشی، استقرار نهادهای‌ حکومتی‌ و قانونی در سایر کشورهای جهان‌و آموزش‌کادرهای‌ اداری ماهر از جمله مهمترین اقدامات دولت فرانسه در جهت نیل به اهداف فوق محسوب می‌گردد‌. از این روی،اداره‌کل‌ فرهنگ‌ با همکاری چندین وزارتخانه‌، تشکیلات‌ اداری‌ محلی‌، سازمان‌های‌ غیردولتی‌ وشرکت‌های‌ تجاری‌، به‌ اجرای سیاستهای جامعی در این خصوص پرداخته‌ و به ایفای نقش‌ ‌ تشویقی‌ و هماهنگ‌سازی‌ درجهت‌ انسجام‌ هر چه‌ بیشتر اقدامات دولت‌ فرانسه‌ مبادرت نموده است‌.
 5. افزایش ابزارهای‌ سمعی‌ و بصری‌
اجرای سیاست افزایش ابزارهای‌ سمعی‌ و بصری‌ در جهت تثبیت‌ جایگاه‌ امروزی زبان‌ فرانسه  و توسعه‌ آن‌ درسطوح بین المللی از جمله مهمترین سیاستهای دولت فرانسه طی سالهای اخیر محسوب می‌گردد.در این راستا، تلاش دولت درجهت گسترش‌ سریع‌ ابزارهای جدید تکنولوژیک،‌ به ارائه طرح‌ 5‌ ساله‌ ‌ توسعه‌ ابزارهای‌ سمعی‌ و بصری‌ ‌ فرانسوی درسایر کشورهای‌ جهان منتهی گردید.راه اندازی خطوط‌ اصلی‌ طرح‌ مذکور، به راه اندازی ۲ کانال‌ تلویزیونی‌ فرانسوی(‌کانال فرانسوی‌ زبان‌ TV5 ‌درجهت ترویج‌ و اشاعه‌ زبان‌ فرانسه و‌ کانال‌فرانسوی‌ بین‌المللی‌(CFI) به عنوان بانک‌ فرانسوی برنامه‌های آموزشی برای‌ کلیه تلویزیون‌های‌ جهان‌، منجرگردیده است.
گفتنی است که کانال‌ تلویزیونی مذکور به پخش برنامه‌های ویژه بینندگان‌ غیرفرانسوی‌ زبان‌ مبادرت نموده و از متد آموزشی با درج‌ زیرنویس‌ و دوبله‌ استفاده می‌نماید.
۶ . ارائه مشاوره تحصیلی و شغلی مناسب به نسل جوان کشور در جهت جایدهی مناسب شغلی به آنان
۷٫ تأکید برگسترش برنامه های آموزش متوسطه علاوه بر آموزش فنی‌و حرفه‌ای، درجهت جبران کمبود نیروی انسانی ماهر
۸ .  تربیت نخبگان ملی، بدون اتکا به وراثت و ثروت در نهادهای آموزشی
۹٫  أکید بر انتقال دانش نظری، عملی، فرهنگ عمومی و روش استدلالی
۱۰٫  تأکید بر فرهنگ عمومی به موازات پرداختن به آموزش‌های فنی و
حرفه‌ای
توجه به سیاست فوق از جمله مقولات بحث برانگیز در طول تاریخ نظام آموزشی فرانسه بوده است که همچنان نیز ادامه دارد.این‌گونه بحث‌ها که ریشه در وفاداری به اصول سه‌گانه جمهوری (برابری، برادری و آزادی) دارد، بر این استدلال استوار است که (مدارس دولتی) ملزم به جبران کمبودهای آموزشی و غیرآموزشی آندسته از دانش‌آموزانی می‌باشند که در خانواده، از انضباط، دقت علمی و فرهنگ عمومی بی‌بهره مانده‌اند.
۱۱- تربیت نیروی انسانی ماهر به موازات تلاش در جهت تحقق بخشیدن به برابری فرصت، عدالت اجتماعی و دست‌یابی به فرهنگ عمومی
۱۲- استقرار نظام کارآموزی حرفه‌ای مداوم در جهت تربیت مهندسین و تکنسین‌های حرفه‌ای در خارج از مدارس عالی
۱۳- پرداختن به مطالعاتی با عنوان (پایه‌گذاری و ترسیم آموزش جهانی) به منظور یافتن نوعی متد آموزشی با کیفیت جهانی
اصلاح سیاستهای آموزشی
برگزاری جلسات مشترک‌ وزارت‌ آموزش‌ عالی‌ با تعدادکثیری از نمایندگان دانشگاههای‌ کشور در سال‌ 1994،منجر به‌ ارائه‌10‌پیشنهاد اصلاحی درساختار آموزشی کشورفرانسه گردید. تشویق‌ و ترغیب تعداد۲۴ دانشگاه‌ کشور‌ در جهت‌ افزایش سطح‌ همکاریهای‌ خود با دانشگاههای‌ بزرگ‌ جهان‌، احداث مؤسسات‌ مستقل آموزشی‌ نظیر گالاتاسرای‌ در استانبول‌ با حمایت ۷ دانشگاه‌ فرانسوی‌ و پذیرش‌ متقابل‌ مدارک‌ دانشگاهی‌ 15 دانشگاه‌فرانسوی‌ و ۱۵دانشگاه‌ برزیلی‌ طی سال‌ 1994 از جمله اصلاحات فوق به شمار می آید.

ساختار آموزشی
ساختار نظام آموزشی فرانسه بر مبنای دو محور اصلی (پایداری) و (پویایی) بررسی می‌گردد. در محور پایداری، سیاست‌های آموزشی و قوانین مصوب در جهت دست‌یابی به وضعیت مطلوب آموزشی (پنداره نظام) و در محور پویایی، نوسامانی ساختارها و استقرار زیرساختها، اهداف و عملکرد وضعیت موجود نظام آموزشی کشور مورد توجه قرار گرفته است. محور پایداری بر مفهوم تداوم در حفظ ارزش‌های سه‌گانه جمهوری (برابری، برادری و آزادی) تأکید دارد.
در این محور، تلاش‌های متفکران و مسوولان کشور ظرف مدت بیش از دو قرن پس از انقلاب فرانسه (۱۹۹۵-۱۷۸۹) در قالب سیاست‌های عمده آموزشی عرضه گردیده است.محور پویایی و نوآوری نیز که به معنای تکاپوی وضعیت موجود نظام آموزشی (سیاست‌ها،‌ اهداف، ساختار، کادر و عملکرد آموزشی) است، درجهت پاسخگویی به نیازهای جامعه در حال تحول و دست‌یابی به وضعیت مطلوب آموزشی عنوان گردیده است.به طورکلی می‌توان گفت که نظام آموزشی فرانسه، محصول برهه خاص زمانی است که با پایداری و پویایی از آغاز انقلاب ملی طی سال۱۷۸۹تاکنون همچنان ادامه داشته است.
گفتنی است که برهه زمانی فوق نیز خود به سه دوره به شرح ذیل قابل تقسیم می‌باشد:
– دوره اول (طی سال‌های۱۸۷۹-۱۷۸۹): تلاش در جهت نیل به آموزش ابتدایی برای کلیه کودکان واجب‌التعلیم.
–    دوره دوم (طی سال‌های ۱۹۷۵-۱۸۸۰): تلاش در جهت تحقق آموزش پایه و رایگان تا پایان دوره کالج (رده سنی۱۶ سال) برای کلیه رده‌های سنی
–    دوره سوم (طی سال‌های۲۰۰۳- ۱۹۷۵): تحقق برنامه‌های آموزش پایه و رایگان تا پایان مقطع متوسطه برای۹۰ درصد از دانش‌آموزان رده‌های سنی ذی‌ربط و فراهم‌سازی امکان برخورداری از آموزش عالی و کارآموزی حرفه‌ای مداوم و جای‌دهی شغلی برای کلیه متقاضیان فرصت شغلی
      مقاطع آموزش پیش دبستانی، آموزش ابتدایی و کالجهای دانشگاهی۳ مقطع اصلی آموزشی کشور فرانسه راتشکیل می‌دهند.اکثریت شهروندان فرانسوی  درمراکز آموزش متوسطه حضور یافته،دیپلم متوسطه دریافت نموده و برخی دیگر نیز به آموزش فنی و حرفه ای روی می‌آورند.
بالغ بر۱۳میلیون دانش آموز در مدارس کشور فرانسه به تحصیل مبادرت می‌نمایند. نظام آموزشی کشور یکپارچه بوده  واین در حالی است که  ساختار حال حاضر  آن در خلال دهه های۶۰ و۷۰ دستخوش تغییرات تدریجی گردیده است که از جمله این تغییرات می‌توان به تفکیک مقاطع  آموزش ابتدایی ومتوسطه از یکدیگر اشاره نمود.از دهه۷۰ کشور فرانسه از افزایش قابل توجهی در توسعه ورشد نظام آموزش پیش دبستانی برخوردار گردیده است.در این اثنا، با توجه به تغییرات آموزشی کشور، امکان حضورکلیه کودکان گروه سنی ۵-۳ سال در کلاسهای پیش دبستانی فراهم گردید. از سال ۱۹۶۷، سن حضور دانش‌آموزان در مدارس مقطع  آموزش پایه  بین رده‌های سنی ۱۶-۶ سال تعیین گردیده است. کشور فرانسه با برخورداری از تعداد۶۰ هزار مدرسه ابتدایی، به فراهم سازی تسهیلات آموزشی لازم برای دانش آموزان ، در خلال ۵ سال اول آموزش رسمی‌مبادرت نموده است. در۳ سال اول آموزش رسمی، آموزش پایه در حوزه مهارتهای پایه (ابتدایی ) ارائه گردیده  ودر دو سال باقی مانده  دانش آموزان، آموزش‌های لازم را فراگرفته ومدارس  ابتدایی را پشت سر می‌گذارند.مقطع آموزش  متوسطه نیز خود  به دو مرحله متوالی تقسیم می‌گرددکه به نام سیکل یا دوره نامگذاری شده است. تقریباً کلیه کودکان رده‌های سنی۱۱ تا ۱۵ سال در کالج ها حضور  می‌یابند. از سال ۱۹۷۵تنها تعداد  یک کالج جهت آموزش  توانائی‌های مختلط  اجتماعی به کلیه دانش آموزان  صرفنظر از سطح پیشرف تحصیلی آنان  وجود داشته است.پس از گذراندن دوره۳ آموزش  دانش آموزان به کالج ‌های عمومی، فنی ویا فنی حرفه ای راه یافته  که آنها را برای آزمونهای  مکاتبه ای کارشناسی  یا مهندسی آماده می‌نماید. درمقطع مذکور از دانش آموزان رده سنی۱۸ سال ثبت نام بعمل می آید.تصمیم گیریهای آموزشی درخصوص دروس تجدیدی، تعیین کلاس‌های بالاترآموزشی،تغییر رشته تحصیلی با روند گفتگوی میان مدارس ( معلمان،کادر اجرائی وپرسنل دستیار)، اولیاء و نمایندگی‌های دانش آموزی صورت می‌گیرد. اگرچه معلمان به ابراز  نظرات خود در شوراهای آموزشی مرکب از نمایندگان دانش آموزی ،معلمان ووالدین- مبادرت می‌نمایند،با این وجود والدین از حق تقاضای ورود دانش آموزان به مقاطع  بالاتر آموزشی و یا تقاضای تکرار سال تحصیلی گذشته برخوردار می‌باشند. درکلیه مدارس کشور،مشاوران متخصصی در جهت ارائه خدمات مشاوره  به دانش آموزان،والدین ومعلمان در راستای برطرف سازی مشکلات آموزشی پیش روی دانش آموزان،در نظر گرفته شده است .در حال حاضر فرم۳ (سال آخر کالج ) نقطه آغازین آموزش کالج  می‌باشد که طی  آن دانش آموزان در خصوص برخی از موضوعات مورد علاقه خود به مطالعه پرداخته و به تعیین رشته تحصیلی مبادرت می‌نمایند.
اکثریت قریب به اتفاق دانش آموزان کشور فرانسه  در مدارس تحت نظارت وزارت آموزش ملی آموزش می‌بینند. با این وجود درحدود ۱۰۰ هزار دانش آموزان مواجه با  معلولیتهای مختلف جسمانی، در مدارس استثنایی و تحت حمایت وزارت بهداشت و بالغ بر۲۰۰ هزار دانش آموز در کالج‌های کشاورزی به تحصیل مبادرت می‌نمایند. در مجموع  بالغ بر۳۰۰ هزار دانش آموز رده  سنی بالای۱۶ سال  تحت دوره‌های کار آموزی-  قرار گرفته اند.
همگام با نظام آموزشی عادی کشور، کلاسهای تخصصی تطبیق یافته در نظر گرفته شده است که نقطه مشترک و اتکاء آنها مدارس ابتدایی ومتوسطه می‌باشد. برخی از برنامه‌های آموزشی من جمله برنامه آموزشی(CLIS)  نیز  به عنوان پلی در جهت  باز گرداندن دانش آموزان به نظام آموزشی و برنامه آموزشی (SEGPA)به منظور ارائه  آموزش‌های فنی وحرفه ای عمومی‌ به کودکان ونوجوانانی که بنا به  علل  روانشناختی،عاطفی یا رفتاری با مشکلاتی در حوزه  آموزش مواجه  می‌باشند، ارائه می‌گردد.همچنین برنامه‌های آموزشی مشابه برنامه‌های فوق،  در مدارس خاص در نظر گرفته شده است،که از آن جمله می‌توان به مدارس تحت پشتیبانی ونظارت وزارت بهداشت اشاره نمود. هدف ارائه  برنامه‌های آموزشی فوق ارتقاء توانایی‌های با القوه دانش آموزان می‌باشد. مدارس تحت نظارت وزارت آموزش ملی ممکن است عمومی‌یا خصوصی باشند. گفتنی است که مدارس خصوصی بالغ بر ۱۵% از دانش آموزان مقطع آموزش ابتدایی و۲۰ % از دانش آموزان مدارس مقدماتی متوسطه را تحت پوشش قرار داده اند. اکثریت مدارس خصوصی کشور در زمره مدارس کاتولیک بوده  و با دولت قرارداد آموزشی منعقد می نمایند.
آموزش پیش دبستانی
ساختار آموزشی
حضور در دوره‌های آموزش پیش دبستانی در کشور فرانسه  اختیاری و رایگان بوده وبه منظور آموزش کودکان رده های سنی ۵-۲ سال در نظر گرفته شده است. شایان ذکر است آندسته از  کودکانی که تا روز اول سال تحصیلی مدارس به سن ۲ سالگی رسیده باشند، مورد پذیرش واقع می‌گردند اقداماتی نیز در خصوص اولویت احداث  مدارس مذکور در نواحی محروم اجتماعی کشور صورت گرفته است.
کودکان رده سنی ۲سال(حدود ۴۰% ) منحصرا در چارچوب مدارس و ظرفیت کلاسهای آموزشی موجود و کلیه کودکان رده سنی۳‌سال مورد پذیرش قرار می‌گیرند و این در حالیست که در سال۱۹۶۰ میلادی تنها ۳۶% از کودکان  فرانسوی  مورد پذیرش مراکز آموزش پیش دبستانی قرار گرفتند. هدف غائی وزارت آموزش و پرورش، پژوهش و فن‌آوری فرانسه از ارائه دوره‌های آموزش پیش دبستانی، ارتقاء توانمندیهای کودکان، در جهت شکل دهی به  شخصیت اجتماعی آنان میباشد. از سال ۱۹۹۵ میلادی، طرح  آموزش واقعی پیش دبستانی با اهداف دقیق و کارآموزان متبحر به‌اجرا گذارده  شد. درتمام مدت ۲۶ ساعت آموزش در هفته، آموزش زبان از امتیاز ویژه ای  برخوردار بوده و  تسلط شفاهی و آشنایی با نوشتار،تقویت قدرت احساس، تخیل و قدرت  خلاقیت دانش آموزان از طریق پرداختن به  آموزش هنری توسعه می‌یابد.گفتنی است که بالغ بر۲۰هزار مرکز آموزش پیش دبستانی به ثبت نام از بیش از۲میلیون کودک فرانسوی مبادرت می‌نمایند. در صورت عدم وجود کلاس‌های پیش دبستانی،کودکان رده سنی ۵ سال به کلاس‌های آمادگی و مدارس ابتدایی پیوسته و به چرخه آموزش  ابتدایی ومقدماتی وارد می‌گردند.از آنجاییکه کشور فرانسه از تجربه فراوانی در ارائه آموزش پیش دبستانی به کودکان برخوردار می‌باشد، از این روی بیش از۹۹% کودکان رده سنی۳ سال در این مدارس حضور می‌یابند. رقم مذکور درخصوص کودکان رده سنی۲سال بر۲/ ۳۵ % بالغ می‌گردد.تحصیل در مدارس  عمومی‌پیش دبستانی رایگان می‌باشد واین در حالیست که مراکز خصوصی  به اخذ شهریه تحصیلی مبادرت می‌نمایند. مدارس عمومی‌پیش دبستانی نیز  توسط شهرداری ها احداث و اداره می‌گردند. طبق قانون اصلاحیه آموزشی مصوب۱۵جولای۱۹۸۹و قانون مصوب ۱۹۷۵کلیه کودکان فرانسوی رده سنی۳ سال از  امکان حضور در مهدهای کودک برخوردار می‌باشند.علاوه بر این قانون مصوب۶ سپتامبر ۱۹۹۵ نیز که در خصوص نمایش ساختار و نحوه عملکرد مهدهای کودک تصویب گردیده بر تقویت خصیصه‌های بالقوه کودکان، به فعل در آوردن  آن در جهت  شکل گیری شخصیت آنان و فراهم آوردن بهترین امکانات در جهت موفقیت کودکان در مدارس ویادگیری بیشتر تأکید دارد.
 گفتنی است درمهدهای کودک کشور فرانسه  از تخصصهای سرباز معلمان جهت  آموزش کودکان استفاده می‌گردد چرا که خدمت سربازی درحال حاضر در کشور فرانسه به حالت تعلیق در آمده و با اجرای طرح جامع جذب سرباز معلم JAPD جایگزین گردیده است.از سوی دیگر،جهت جبران به حد نصاب نرسیدن تعداد ثبت نام کنندگان  مهدهای کودک،که معمولاً در مناطق کم جمعیت وکوهستانی کشور رخ می‌دهد، کودکستانهای بین منطقه ای تأسیس گردیده است که به ارائه خدمات آموزشی به کودکان نواحی مختلف مبادرت می‌نمایند.در مناطق کم جمعیت نیز کلاس‌های موقتی پاره وقت تشکیل می‌گردد.به طور کلی دانش آموزان  به سه رده سنی کودکان،رده سنی نوجوانان ورده سنی جوانان تقسیم می‌گردد. گفتنی است، تقسیم بندی فوق در جهت مد نظر قرار دادن  بلوغ فکری و استعداد یادگیری رده‌های‌سنی از انعطاف پذیری برخوردار می‌باشد.تیم تدریس، با مشورت والدین به تعیین جایگاه کودکان  در رده‌های سنی آموزشی  مطابق  با استعداد ها و نیازهای آنان مبادرت می‌نمایند. سه رده سنی مذکور  با اولین چرخه آموزشی تطابق داشته در حالی که رده سنی جوانان و مقطع آموزش مقدماتی متوسطه با چرخه آموزشی پایه و مقدماتی تطابق دارد. چرخه‌های آموزشی چندین ساله نیز  با هدف برآورده نمودن  نیازهای کودکان طراحی گردیده است. متوسط آموزش هفتگی۲۶ ساعته به کودکان مقطع پیش دبستانی ارائه می‌گردد.
آموزش پیش دانشگاهی
آموزش پیش دانشگاهی درکشور فرانسه از سن۶ سالگی آغاز شده و ۱۲ سال به طول می‌انجامد. تحصیلات دوره ابتدایی که نخستین مقطع آموزش پیش دانشگاهی است،از ۶ سالگی آغاز شده و مدت زمان ۵ سال به طول می انجامد.پس از اتمام مقطع آموزش ابتدایی، کلیه دانش آموزان ملزم به گذراندن دوره آموزشی۴ ساله مقدماتی متوسطه می باشند. مقطع آموزش تکمیلی متوسطه نیز مدت زمان ۳ سال به طول می‌انجامد.مجموع سنوات آموزشی تحصیلات پیش دانشگاهی کشورفرانسه ۱۲سال به طول انجامیده  به اخذ مدرک دیپلم متوسطه Baccalaureate (Bac) منتهی می گردد.گذراندن این مقطع برای کلیه کودکان فرانسوی اجباری است.پس از مقطع آموزشی فوق، دوره آموزشی ۲ ساله سیکل اول آموزش متوسطه آغاز می‌گردد.گفتنی است که طی مقطع آموزشی مذکور دانش آموزان به سوی ۳محور تحصیلی ذیل هدایت می‌گردند:
الف : محورآموزشی که به آموزش متوسطه عمومی‌و فنی منتهی گردیده و مشتمل بر یک دوره آموزشی۲ساله دیگر می‌باشد که دانش آموزان در سن ۱۵ سالگی آن را به اتمام رسانده و بر اساس نتایج تحصیلی خود در یکی از زمینه‌های ذیل آموزش می‌بینند:
دوره ۳ ساله آموزش عمومی‌(مشتمل بر رشته‌های ریاضی فیزیک،علوم تجربی،اقتصاد…) که به احراز دیپلم متوسطه(BAC) منتهی می‌گردد.
 دوره ۳ ساله تکنسین رشته‌های مکانیک، الکترونیک،عمران،فیزیک،شیمی،بازرگانی و .. که به احراز دیپلم تکنیسین(B.T.) منتهی می‌گردد.
دوره ۲ ساله آموزشی که منتهی به احراز گواهینامه تحصیلات حرفه ای(BEP) نظیر اتومکاتیک، بدنه ماشین، تراشکاری، جوشکاری، ریخته گری و…. می‌گردد.
ب : محور آموزشی که به تحصیلات فنی و حرفه ای مشتمل بر دوره۳ ساله آموزشی و احراز گواهینامه توانایی حرفه ای(CAP)منتهی می‌گردد. دراین محور دانش آموزان رده‌های سنی ۱۷- ۱۶سال به تحصیل در۲۵۰ رشته تخصصی مبادرت می‌نمایند.

 

آموزش پایه 
حضوردرمدارس آموزش پایه کشور فرانسه، برای افراد  رده‌های‌سنی۱۶-۶ سال  اجباری است. آموزش مذکور،مدارس ابتدایی و کالج‌های آموزشی را نیز شامل می‌گردد.میانگین سنی ،دانش آموزانی که ظرف مدت زمان۴ سال تحصیلی از کالج ها فارغ التحصیل میگردند،۱۵سال میباشد. به طور نظری، این دانش آموزان باید کماکان به طور تمام وقت به مدت یک سال در مدارس حضور یابند  تا دوره آموزش پایه را به اتمام رسانند.
برنامه های آموزشی
حداکثر ساعت آموزش     حداقل ساعت آموزش     عناوین دروس پایه
۱۳/۵ ساعت    9/5 ساعت    زبان فرانسه، تاریخ، جغرافیا وعلوم اجتماعی
۹/۵ ساعت    5/5 ساعت    ریاضیات، علوم وفن آوری
۸ ساعت    6 ساعت    تربیت بدنی ، ورزش وهنر
۲۶ ساعت    مجموع ساعات آموزشی
حداکثر ساعت آموزشی    حداقل ساعت آموزشی     عناوین دروس  اجباری
۵/۱۲ ساعت    8/5 ساعت    زبان فرانسه، تاریخ، جغرافیا وعلوم اجتماعی
۵/۱۰ساعت     6/5 ساعت     ریاضیات، علوم وفن آوری
۸ ساعت     6 ساعت     تربیت بدنی ، ورزش وهنر
۲۶ساعت    مجموع ساعت آموزشی
با توجه به ساختار ویژه مدارس کشور  فرانسه،آموزش علوم مذهبی  بجز در استانها یا دپارتمان‌های ویژه، دربرنامه آموزش ملی کشور مد نظر قرار نمی‌گیرد.برنامه کاری وراه کارهای مدارس ابتدایی در سال۱۹۹۱ طی قانونی تحت عنوان « دوره‌های آموزش ابتدایی » به تصویب رسید.خـــط مشی‌های کلی به تبیین آموزش ابتدایی و مهارت هایی که دانش آموزان در انتها ی هر دوره بایدکسب نمایند، منتهی می‌گردد. روش‌های تدریس یا منابع آموزشی که از قبل تعیین شده باشد، وجود ندارد. معلمین مدارس مختلف مطابق با کتابهای درسی خاصی که از میان  محدوده وسیع کتب آموزشی  انتخاب می‌گردد، به ارائه آموزش‌های لازم   به کودکان مبادرت می‌نمایند.کتب درسی نیزمعمولاً برای استفاده عموم‌منتشر می‌گردد. این درحالی‌است که گاهی اوقات مسئولین محلی در نواحی یا دپارتمان ها، به انتشارکتب درسی خاصی به عنوان مکمل درسی،علاوه بر کتب عمومی‌ مبادرت می‌نمایند.
آموزش ابتدایی
تاریخچه
آموزش ابتدایی در کشور فرانسه به موجب قانون Guizot (مصوب سال۱۸۳۳) پایه‌گذاری گردید. طبق قانون مذکور، درکلیه روستا‌ها، ابتدا یک دبستان پسرانه و سپس یک دبستان دخترانه تأسیس گردیده است.نظام آموزش ابتدایی کشور فرانسه از ابتدا از نوعی سیاست عدم تمرکز پیروی نموده است. به عبارت دیگر، از یک سو، مسوولیت احداث مدارس در اماکن مناسب، مراقبت و نگهداری از آنها و گزینش معلمین از ‌جمله ی وظایف جوامع محلی به شمار آمده و از سوی دیگر، تضمین یکپارچگی و کارآیی آموزش ابتدایی از طریق ایجاد شبکه مدارس تربیت معلم در سطح بخشی و تعیین برنامه‌های درسی و توزیع کتب آموزشی برعهده دولت می‌باشد.نقش روستاها (جوامع محلی) و تقسیم مسوولیت میان روستاها و دولت در امر آموزش ابتدایی تا اواخر قرن نوزدهم به روال فوق بوده است.طبق قوانین فالو(مصوب۱۸۵۰،Fallou) و ژول فری(مصوب ۱۸۸۱،j.Ferry) به ترتیب،‌ آموزش ابتدایی رایگان و پایه اعلام و به مورد اجرا گذارده می‌شود.
در این اثنا، مسأله جدایی آموزش از دین و سیاست(Laicite) مطرح گردیده و از ژوئیه ۱۹۰۴ تعلیمات ابتدایی پایه، رایگان و لائیک به صورت رسمی به مورد اجرا گذارده شد.
در ارتباط با لائیسیته(Laicite) – که به معنای پاک‌سازی ساحت مدرسه از هر نوع آموزش سیاسی و مذهبی است- نظام آموزشی فرانسه تجربه‌ای ویژه اندوخت که طی آن مخالفت‌های دولت و کلیسا نقش عمده‌ای در آن ایفا می‌نمود. نهایتا نتیجه کشمکش‌های میان کلیسا و دولت طی یک قرن به ایجاد۲ نوع مدرسه با عناوین مدارس دولتی و خصوصی منجر گردید.
آموزش متوسطه
تاریخچه
آموزش متوسطه در کشور فرانسه، حاصل حرکتی طولانی است که ریشه های آن به اتخاذ سیاست آموزش همگانی درکشور باز می‌گردد.درمجموع، درطول یک قرن ، به تدریج در قالب طرح های گوناگون، آموزش متوسطه با پیروی از سیاست های برابری فرصت (رعایت تنوع و عدالت) و مشاوره تحصیلی و شغلی به صورت لائیک، رایگان و اجباری به کلیه دانش‌اموزان رده سنی۱۶-۱۲ سال- پایان سیکل اول متوسطه (کالج)- ارائه گردیده است.در پایان دوره آموزش پایه (اجباری) و پس از موفقیت در آزمون سیکل اول متوسطه دیپلم ملی(Brevet) گواهینامه مهارت حرفه‌أی(CAP) و یا گواهینامه کارآموزی عمومی(CAP) به فارغ‌التحصیلان اعطا می‌گردد.گفتنی است که ارزش تحصیلی گواهینامه های فوق الذکر، از لحاظ  طبق بندی سطح مشاغل (جهت استخدام نیروی انسانی) معادل سطح V می‌باشد.به طور کلی می‌توان گفت که مقطع آموزش متوسطه خود به دو بخش به شرح ذیل قابل تقسیم است:
الف) سیکل اول آموزش متوسطه (کالج)
مطابق قانونHaby، از ژوئیه سال۱۹۷۵، تنوع آموزشی در سیکل اول آموزش متوسطه ملغی شده و کالج‌ها به ثبت نام از دانش‌ آموزان سال آخر ابتدایی در قالب آموزش رایگان و اجباری (تا رده سنی ۱۶ سال) مبادرت نموده‌اند. بنا بر حیطه اختیارات قانونی، کالج های فوق ملزم به اجرای مأموریت دوگانه (عرضه فرهنگ پایه به کلیه جوانان فرانسوی) و (فراهم سازی خدمات مشاوره تحصیلی و شغلی برای آنان) می‌باشند.
ب) سیکل دوم آموزش متوسطه(لیسه)
با توجه به ضرورت افزایش سطح کار آموزی و آموزش جوانان، تلاش‌هایی در جهت هماهنگ سازی اهداف اقتصادی (بهبود کیفیت و رقابت پذیری با اهداف اجتماعی و شکوفایی فرهنگ و توانایی فردی شهروندان فرانسوی) صورت گرفته است. گفتنی است که حاصل چنین تلاش‌هایی به تعیین اهداف کمی برای سیکل دوم آموزش متوسطه(لیسه) منجر گردیده است.
مدیریت آموزشی
در زمینه برنامه‌ریزی فعالیت‌های آموزشی می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

۱- تعیین نیازمندی های آموزشی موجود در سطح منطقه‌أی
۲- تدارک برنامه سرمایه گذاری در جهت برطرف نمودن نیازهای آموزشی منطقه
۳- پیش بینی و تدارک نقشه استقرار مدارس،  با توجه به تحولات آماری  جمعیت، تحت پوشش و نیازها و امکانات موجود در منطقه.
۴- پیش بینی انواع آموزش و کار آموزی حرفه‌أی مورد نیاز در منطقه در چهارچوب آموزش متوسطه
نهادهای مدیریتی
در چهار چوب سلسله مراتبی وزارت آموزش و پرورش فرانسه، مسئولیت  اداره کلیه مدارس آموزش متوسطه عمومی بر عهده مراکر ذیل می‌باشد:
۱- شورای اداری مدارس متوسطه
۲- کمیسیون دائمی مدارس متوسطه
۳- شورای کلاسی
نظام آموزش عالی
سیاستهای آموزشی
مطابق قانون مصوب۲۶ ژانویه ۱۹۸۴ویژه آموزش  عالی،از دانشگاه ها ومراکز آموزش عالی کشور، تحت عنوان مراکز عمومی‌آموزشی  با ویژگیهای علمی،فرهنگی وحرفه ای یاد می‌گردد. رشته‌های مختلفی در دانشگاههای کشور ارائه می‌گردد که هر یک در واحدهای آموزشی وتحقیقاتی جداگانه ای بر رشته‌های خاص آموزشی متمرکز شده و اهداف عمومی‌خاصی را دنبال می‌نمایند. دانشگاههای کشور فرانسه، برموسسات،کالج ها، دپارتمانها، کتابخانه ها و مراکز تحقیقاتی که توسط شورای نظارت دانشگاه ها نظارت وبررسی می‌گردند، مشتمل می‌گردد. هر بخش از دانشگاه‌های کشور از اساسنامه وساختار خاص برخوردار می‌باشد.
ارائه طرح دولت محافظه کار ائتلافی فرانسه  که هدف سنتی و همیشگی جایگزینی  نظام آموزش عالی فرانسه که ریشه در عصر ناپلئون داشته  و اصل دسترسی همگانی  دانش آموزان  به دانشگاه ها  از بنیادهای اساسی آن محسوب می‌گردد، به کنار نهادن  مدل آنگلوساکسونی (روش‌های  رایج در کشور‌های انگلیسی زبان به ویژه امریکا) که از دانشگاه اساساً تحت عنوان جایگاهی برای اجرای پژوهش‌های علمی‌ یاد نموده و خواهان دسترسی محدود دانش آموزان به امکانات آموزشی می‌باشد، منجر گردیده است.
  اصلاحات مذکور، نخستین نتایج  فرایند رایزنی ملی محسوب می‌گردد که به پیشنهاد فرانسوابیرو وزیر آموزش دولت آلن ژوپه آغاز شده و هدف آن تدارک سند سیاست‌گذاری رسمی‌ مورد تأیید دولت در خصوص نظام  آموزش عالی فرانسه طی قرن بیستم می‌باشد.
در آن میان،عمده ‌‌‌ترین  اصلاحات مذکور با هدف کاهش نرخ افت تحصیلی دانش جویان طی  دوره۲ساله نخست تحصیل تنظیم گردیده است.در پایان‌ این دوره دیپلم مطالعات عمومی‌ به فارغ‌التحصیلان اعطا می‌گردد. اما در حال حاضر، تنها ۹۰ درصد از دانشجویان دانشگاههای کشور موفق به گذراندن دوره مذکور شده و از آن میان هم تنها تعداد یک نفر از هر ۴ نفر موفق به گذراندن دوره طی  مدت زمان مقرر دو ساله گردیده وسایرین به تجدید آموزش مبادرت نموده اند.
بر پایه سیاستهای جدید آموزشی ،دانشجویان از برنامه‌های آموزشی عمومی‌‌تری در نخستین نیم سال تحصیلی خود (Semestre) برخوردار می‌گردند  که آنها را برای ورود به یکی از هشت رده (Courses)فراگیر و اصلی آماده می‌نماید و این درحالیست که درحال حاضر دانشجویان، از بدو ورود به دانشگاه تحت گزینش تخصصی علمی قرار می گیرند.
در کشور فرانسه، آموزش عالی،همانند مقاطع آموزش ابتدایی و متوسطه، بصورت دوره ای سازماندهی می‌گردد. نخستین دوره بصورت تئوری بوده،مدت زمان۲سال بطول انجامیده و به کسب مدرکBEUG معادل با دیپلم آموزش عالی انگلستان منتهی می‌گردد. دومین دوره آموزشی نیز که مدت زمان۲ سال به طول می انجامد، در پایان نخستین  سال آموزش  به کسب مدرک کارشناسی ودر پایان دومین سال آموزش  به کسب مدرک کارشناسی ارشد منتهی می‌گردد. سومین دوره نیز،به دانشجویان منتخب کارشناسی ارشد اختصاص یافته و  به کسب مدارک عالی (راه گشای آموزش مقطع  دکتری) منتهی می‌گردد.
مقاطع تحصیلی
آموزش عالی درکشور فرانسه از۳ دوره (سیکل) مجزا با عناوین سیکل اول مشتمل برآموزشهای مقدماتی علوم، سیکل دوم مشتمل بر تکمیل دوره‌های علمی‌و سیکل سوم مشتمل بر پژوهشهای پیشرفته علمی‌متشکل میگردد.طی سیکل اول آموزش عالی دانشجویان با گذراندن دوره آموزشی۲ تا ۳ ساله مشتمل بر۱۱۰۰ ساعت آموزش تئوری و عملی موفق به اخذ مدارک علمیDiplomas d Etudes Universitaires Generales)DEUG)،گواهینامه تکنسین عالیBrevet Technician Superieur)BTS) و یا دیپلم فنی دانشگاهی با عنوانInstitute Universitaires de Technologies)D. U. T.)می‌گردند.
دوره‌های درازمدت آموزشی
دوره‌های دراز مدت دانشگاهی به سه دوره پی در پی تقسیم بندی شده  که هر دوره به کسب  مدارک ملی منتهی می‌گردد.دوره نخست، ادامه تحصیلات پیش ازاحراز مدرکBaccalaureate را دربر گرفته و دانشجویان را برای ورود به دوره  دوم ویا حضور دربرنامه‌های آموزشی فنی و حرفه ای آماده می‌نماید.دوره مذکور مدت زمان۲سال به طول انجامیده وبه اخذ گواهینامه تحصیلات عمومی‌دانشگاهی منتهی می‌گردد.به استثنای رشته‌های حقوق وعلوم اقتصادی سایر  برنامه‌های  درسی به صورت واحدی ارائه گردیده و این امر به تغییر جهت تحصیلات، تغییر رشته یا تحصیلات  پاره وقت،سهولت بیشتری می‌بخشد. دانشجویان کلیه برنامه‌های آموزشی موظف به گذراندن زبان خارجی پیشرفته می‌باشند.
درخصوص برنامه‌های آموزش گروه پزشکی (پزشکی،دندانپزشکی،داروسازی وبیولوژی انسانی)، دانشجویان بر اساس نتایج وعملکرد تحصیلی خود در پایان سال اول تحصیلی گزینش می‌گردند.آندسته از دانشجویانی که در سال دوم پذیرفته می‌شوند،توسط هیأتی متشکل از مسئولین وزارت آموزش عالی و وزارت بهداشت مورد ارزشیابی قرارمی‌گیرند.
دوره دوم، دوره تثبیت  آموزشهای پیشرفته عمومی،علمی‌و فنی می‌باشدکه به انجام عملی دروس تئوری منتهی می‌گردد. دوره دوم آموزش،مدت زمان۳-۲ سال به طول انجامیده وطی آن  آموزش‌های ذیل  ارائه می‌گردد :
ـ آموزش پایه،حرفه ای یا تخصصی که به اخذ مدارکLicence و Matrise منتهی می‌گردد.
ـ آموزش‌های تخصصی که به اخذ مدرک فنی۲ساله و یا به اخذ مدرکMatrise در مدیریت  کامپیوترمنتهی می‌گردد.
ـ دوره‌های آموزشی۳ساله که به اخذ  مدرک مهندسی منتهی می‌گردد.
      – دوره‌های آموزشی موسسات آموزش تخصصی دانشگاهی که به پذیرش از دانشجویانی که  یک سال آموزش عالی را پشت سر گذارده اند، مبادرت می نماید.لازم به ذکر است که گذراندن دوره۳ ساله دانشگاهی وتخصصی، به اخذ مدرک Matrise منتهی می‌گردد.
ـ در دوره‌های آموزش تربیت معلم(IUFM) نیز از دانشجویانی ثبت نام به عمل می‌آید که آموزش۳ ساله متوسطه تکمیلی را پشت سر گذارده باشند. دوره‌های آموزش دانشگاهی و تخصصی مدت زمان۳ سال بطول انجامیده ودانشجویان پس از اتمام این دوره به عنوان معلم در مراکز آموزشی پذیرش می‌گردند. علاوه بر مدارکی که مورد تأیید وزارت آموزش عالی وتحقیقات می‌باشد،دانشگاهها مطابق اختیارات آموزشی، از صلاحیت صدور گواهی نامه به دانشجویان برخوردار  می‌باشند.طی دوره  سوم،دروس  وآموزش‌های کاملاً تخصصی از طریق تحقیق به دانشجویان ارائه می‌گردد. دانشجویان این دوره  از میان دارندگان مدارک Matrise،مهندسی  یا مدرک معادلMatrise ومهندسی برگزیده می‌شوند.
ـ کالجهای مهندسی
ـ کالجهای عالی مدیریت وبازرگانی که از آن جمله می‌توان به مهمترین کالجها به شرح ذیل اشاره نمود :
Ecole des haute etudes Commercials
Ecole Superieure des Sciences economiqes ET Commercialese
Ecole Superieure de Commerce de Paris
Ecole Superieure de Commerce de Lyon
Ecoles Superieures de Commerce ET dad ministration des enterprises
Ecoles or Institutes Supereurs de Sciences Commercialese
ـ کالجهای کاتولیک،کالجهای کاتولیک موسسات خصوصی بوده و از سوی وزارت آموزش عالی وتحقیقات به رسمیت شناخته شده و به ارائه دوره‌های آموزش دانشگاهی وکالج مبادرت می‌نمایند. از دانشجویان پیش از برگزاری آزمون دانشگاهی،آزمون ورودی به عمل می‌آید.تعداد ۵ موسسه کاتولیک در ۵ شهرفرانسه Paris; Lille; Lyons; Nnger Toulouseواقع گردیده  است.کلیه  موسسات خصوصی می‌توانند از دولت تقاضای  تأیید رسمی‌نمایند.
وزیر آموزش عالی مسئولیت تأیید عملکرد  موسسات فوق الذکر را بر عهده دارد.موسسات تأیید شده  مورد بازرسی قرار گرفته و استخدام مدیران وپرسنل آموزشی  آنها منوط به تأیید مدیران  آکادمیک می‌باشد.
از جمله مهمترین کالج‌های بخش عمومی‌نیز می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود :
۱٫ ۹کالج علوم سیاسی(IEP) که درشهر پاریس واقع گردیده واز  داوطلبین برخوردار از مدرک Baccalaureate ، پس از برگزاری آزمون  ورودی پذیرش به عمل می‌آورند. از دارندگان مدرک معادل کارشاسی نیز ،پس از برگزاری  مصاحبه در سال دوم آموزش  پذیرش به عمل می‌آید.گفتنی است که مراکز مذکور پس از دوره سه ساله آموزشی، به اعطای گواهینامه مبادرت می‌نمایند. علاوه بر این،  برای فارغ التحصیلان این مراکز امکان ادامه تحصیلات عالی به مدت یک تا دو سال در چارچوب دوره سوم آموزش درمراکز آموزشی فراهم آمده  است.
۲٫ کالج‌های علوم طبیعی که  تابع  وزارت آموزش عالی می‌باشند. دانشجویان کالج مذکور از طریق برگزاری آزمون  ورودی رقابتی،گزینش می‌گردند..
دانشجویان به مدت دو سال پس ازBaccalaureate درکلاس‌های آمادگی حضور یافته و خود را جهت حضور در آزمون  ورودی آماده می‌ نمایند.پس از پذیرش دانشجویان، دوره‌های آموزشی مذکور  بنا بر ضوابط کالج ها برگزارگردیده و مدت زمان ۵-۲ سال به طول می‌انجامد.کالج‌های مذکور همچنین به اعطای مدرک مهندسی مورد تأییدوزارت آموزش عالی و تحقیقات به فارغ التحصیلان مبادرت می‌نمایند.
۳ – تعداد۴کالج تربیت معلم که در۴ شهرParis ; Fontegay; Saint-Cloud ; Lyons واقع گردیده  است.کالج‌های فوق از شرایط ورودی ویژه ای برخوردار می‌باشند. برگزاری آزمون ورودی گزینشی به صورت رقابتی که کلاس‌های آمادگی آن مدت زمان۲سال پس ازBaccalaureat برگزارمی‌گردد، ملاک گزینش دانشجویان می‌باشد.تحصیل در این کالج ها منتهی به اخذ مدارک دانشگاهی ملی وشرکت درآزمون رقابتی جهت استخدام مدرسین می‌گردد.

۴- کالج‌های آموزش عالی تخصصی من جمله کالج ENA که تحت مسئولیت و نظارت دفتر  نخست وزیری قرار داشته و به تربیت افرادی جهت احراز پست‌های مدیریتی رده بالا مبادرت می‌نماید.
۵- . موسسات آموزش نظامی‌وابسته به وزارت دفاع،که مدارس نظامی‌، نیروی دریایی ونیروی هوایی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد.پذیرش دانشجویان در این مراکز نیز از طریق برگزاری  آزمون  ورودی پس از حضور درکلاس‌های آمادگی صورت می‌گیرد.
۶- کالج‌های مهندسی معدن که تحت نظارت وزارت صنایع فعالیت نموده وبه گزینش دانشجویان بر اساس نتایج آزمون ورودی و یابررسی مهارت‌های آموزشی آنان مبادرت می‌نماید.کالج‌های مذکور پس از گذراندن دوره سه تا چهار ساله آموزشی به اعطای  مدرک مهندسی مبادرت می‌نمایند.
ـ موسسات عالی آموزش کشاورزی که تحت نظارت وزارت کشاورزی فعالیت می‌نمایند.
ـ کالج‌های ملی دامپزشکی که  تحت نظارت وزارت بهداشت فعالیت می‌نمایند.
ـ کالج‌های هنر که تحت نظارت وزارت فرهنگ فعالیت می‌نمایند.
ـ کالج های معماری وراه وساختمان که تحت نظارت وزارت توسعه وفناوری فرانسه فعالیت می‌نمایند. 
سایر انستیتوهای آموزش عالی
مراکز تکنسین عالی (STS)
کلاسهای مقدماتی و مدارس عالی
مراکز آموزش عالی فنی و حرفه ای(ITU)
مراکز ‌آموزش پزشکی
دانشگاهها وکالج‌های آموزش پیراپزشکی وابسته به وزارت بهداشت 
انستیتوهای تخصصی دانشگاهی (IUP)
اصلاحات آموزشی
جمله عمده ترین اصلاحات اعمال شده بر ساختار نظام آموزش عالی فرانسه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱-  برنامه‌های جاه‌طلبانه گسترش فضاهای دانشگاهی
۲-  همکاری با کشورهای اروپایی در زمینه جذب دانشجویان خارجی
حرکت شتابنده به سوی جذب دانشجوی خارجی
۳- کاهش هزینه‌های دولتی
پذیرش تحصیلی
جهت ورود به دانشگاه ها ومراکز آموزش عالی فرانسه، داوطلبین می‌بایستی از مدرک  Baccalaureat یا مدرکی معادل آن یا یک دیپلم ملی معادل برخوردار  باشند. دیپلم ملی مذکور  که ورود به دانشگاه را برای داوطلبین امکان پذیرمی‌سازد، توسط دانشگاههایی که صلاحیت اعطای آنرا داشته باشند،در پایان دوره آموزشی۱ ساله وپس از گذراندن ۲۲۵ ساعت آموزشی اعطا می‌گردد.
آمار تحصیلی
اساتید و دانشجویان
تعداد اساتید مراکز آموزش عالی کشور فرانسه بر۷۰ هزار نفربالغ می‌گردد که از این میان میتوان به تعداد۱۷۶۰۰هزار نفر استاد دانشگاه (۲۰%.)،تعداد ۲۸هزار نفر استاد کنفرانس(۴۰%) و تعداد(۱۲هزار نفر) اساتید درجه دو که به‌صورت قراردادی در آموزش عالی اشتغال دارند، اشاره نمود.لازم به ذکراست که تعداد۷۸% اساتید دردانشگاه‌ها، ۹/۱۱% درانستیتوهای فنی دانشگاهی   (IUT) و ۹/۹% درمدارس عا لی و سایرمؤسسات عالی فعالیت دارند. طبق آخرین آماربدست آمده،  تعداد دانشجویان مراکز آموزش عالی کشور فرانسه نیز بر۲۰۰/۲ هزار نفرکه حدود۵۰۰/۱ هزار نفر از آنان دردانشگاه‌های رسمی‌فعالیت دارند، بالغ میگردد.مراکز عالی تکنیسین(STS) ، مراکز آموزش عالی فنی و حرفه ای(IUT)،کلاسهای پیش‌دانشگاهی مدارس عالی، انستیتوهای دانشگاهی تربیت معلم، مدارس عالی علمی‌و اقتصادی، نیزسایر دانشجویان یا کارآموزان کشور را تحت پوشش قرار می‌دهند.
آموزش غیر رسمی
 مدارس آزاد
مدارس آزاد (خصوصی) به عنوان نظام موازی با قانونFallout از سال ۱۸۵۰ در کشور فرانسه موجودیت یافته است.طی قرن ۱۹، نقش کلیسا در مدارس دولتی و خصوصی به موازات یکدیگر ادامه داشت
آموزش از راه دور
سیاستهای آموزشی
دولت فرانسه در نظر دارد با ایجاد تسهیلاتی، دسترسی برابر مردم به امکانات مدرن و شبکه جهانی اینترنت را فراهم آورد.کمیته بین وزارتخانه‌ای این کشور چندی پیش در جلسه‌ای که در کاخ نحست وزیری فرانسه تشکیل شد، بر جبران عقب افتادگی دسترسی شهروندان فرانسوی به اینترنت تأکید نمود. بنا بر تاکید وزیر مشاور آموزش ملی فرانسه، ایده برخورداری از رایانه و سیستم اینترنت ، به عنوان پایه ای مدرن برای توسعه کشور مطرح است و این درحالیست که با وجود برخورداری۴۲درصد مردم فرانسه از رایانه شخصی، کمتر از یک سوم آنان به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند. بدین منظور، در جهت جبران عقب افتادگی در دسترس همگانی به اینترنت، دولت فرانسه بر آن است که در نخستین گام، رایانه‌های دست دوم ادارات دولتی را به صورت رایگان در اختیار افراد کم درآمد قراردهد. علاوه بر این، دفتر نخست وزیری کشور نیز با مقایسه نسبت مشترکین اینترنت در فرانسه با سایرکشورهای پیشرفته غربی، خواستار فراهم آوردن تسهیلات مناسب جهت جبران عقب افتادگی گردیده است.
آموزش فنی و حرفه‌ای
آموزش حرفه ای و تکنولوژیک
در نظام آموزش فرانسه، با توجه به تأکید بر مشاوره آموزشی و شغلی برای آن دسته از دانش آموزانی که از امکان ادامه تحصیلات در شاخه اصلی تحصیلات عمومی برخوردار نمی باشند، آموزشهای حرفه ای با طیف گسترده ای از مهارتهای آموزشی و شغلی فراهم آمده است.
دوره‌های  کارآموزی 
دوره‌های کارآموزی شکل تغییریافته  آموزش‌های فنی و حرفه ای مقدماتی  تحت قرار دادهای  کاری محسوب می‌گردد.دوره‌های کارآموزی به ارائه ترکیبی از آموزش عملی با آموزش تئوری مبادرت نموده و درپایان دوره،کارورزان به اخذ گواهینامه تحصیلات فنی و حرفه ای،فنی و یا گواهینامه معتبر تخصصی نائل می‌آیند.قراردادهای کارآموزی،قراردادهای خاصی می‌باشد که  کلیه جوانان رده‌های سنی۱۶ تا ۲۵ سال تحت این قرارداد که ۳ سال بطول می‌انجامد بنابر پیشرفت کار و افزایش سن از حقوق ومزایا بهره مند می‌گردند. اجرای چنین سیاستی از سال۱۹۹۴تسهیل شده است
آموزش استثنایی
آموزش استثنایی شامل آندسته از کودکانی می گردد که از نظر ذهنی یا جسمی و رفتاری با نقائصی مواجه می باشند.مطابق قانون مصوب سال۱۹۰۹و قانون راهنمایی مصوب۱۹۷۵، کلیه کودکان فرانسوی از حق بهره مندی از امکانات آموزشی برخوردار می باشند.به موجب قوانین مذکور، کودکان استثنایی نیز با شرکت در برنامه های آموزشی ویژه، ملزم به کسب صلاحیت و قابلیت خدمت به کشور می باشند.نهادهای دست اندرکار این حوزه، علاوه بر وزارت آموزش و پرورش، وزارت امور اجتماعی و انجمن های تخصصی می باشند.
آموزش معلمان
تاریخچه
طبق قانونGuizot (مصوب سال۱۸۳۳)، کلیه بخشهای کشور موظف به تأسیس دانش سرای تربیت معلم پسرانه گردیدند.سپس در سال۱۸۷۹، ضرورت احداث دانش سرای تربیت معلم دخترانه نیز اعلام گردید. دولت ویشی (Vicgy)، مقارن با اشغال فرانسه به دست آلمانها، به منحل نمودن دانش سراهای تربیت معلم به واسطه جمهوری خواه بودن هواخواهان آن مبادرت نموده و به عوض این مراکز، به احداث انستیتوهای کارآموزی حرفه ای با مدرک دیپلم الزامی برای آموزگاران مبادرت نمود.پس از جنگ جهانی دوم ( طی سالهای ۱۹۴۵-۱۹۴۰) و آزادی کشور فرانسه، دانش سراهای تربیت معلم مجدداً بازگشایی شد.در این اثنا، داوطلبین با گذراندن آزمون ورودی وارد دانش سرا شده و پس از۳ سال آموزش تئوریک و دوره کارآموزی حرفه ای ۱ ساله، دیپلم پایان آموزش متوسطه (Baccalaureate) اخذ می نمودند.طی دهه۱۹۶۰، به واسطه انفجار جمعیت و نیاز روزافزون به معملین مقطع ابتدایی، افراد برخوردار از دیپلم متوسطه با گذراندن دوره۱ ساله کارآموزی حرفه ای در دانش سراها به تدریس در مراکز آموزش ابتدایی مبادرت نمودند.طی سال ۱۹۶۹، طول دوره کارآموزی در دانش سراها به ۲ سال و طی سال۱۹۷۹ به ۳ سال افزایش یافت. گفتنی است که دانش سراها، محل کارآموزی حرفه ای مداوم آموزگاران نیز محسوب می گردید.
 به علاوه، انستیتو های دانشگاهی، پیرو قانون راهنمایی مصوب ژوئیه۱۹۸۹، از سال۱۹۹۱ میلادی، عهده دار برگزاری دوره های کارآموزی اولیه و ضمن خدمت معلمین می باشند. در حال حاضر، جهت ورود به انستیتوهای دانشگاهی تربیت معلم، برخورداری از مدرک کارشناسی الزامی است. طول دوره تحصیل در انستیتوهای فوق ۲ سال تمام می باشد. طبق آمار بدست آمده، نرخ تقاضا جهت تحصیل در انستیتوهای مذکور، از رشد۳۰ درصدی سالیانه برخوردار می باشد.
آموزش معلمین مقطع ابتدایی
در مقطع آموزش ابتدایی هر معلم مختص یک کلاس آموزشی است، با وجود این بر اساس توافق معلمین، کلاسها با در نظر گرفتن عناوین دروس آموزشی می‌توانند بصورت گروهی برگزار گردند.معلمین سطح اول ازطریق برگزاری آزمون  ورودی  استخدام شده وتحت تعلیم آموزش‌های تخصصی قرار می‌گیرند.در پایان این دوره آموزشی، معلمین جدید براساس علاقه شخصی ووجود پست مورد علاقه آنها در دپارتمان به مدارس ابتدایی یا مراکز آموزش پیش دبستانی جهت آموزش اعزام می‌گردند.تا  سال ۱۹۹۲، معلمین سطح اول ( معلمین پیش دبستانی وابتدایی)، از میان  دارندگان مدرک دیپلم با حداقل۳ سال سابقه تحصیلی در مقطع آموزش متوسطه  انتخاب می‌گردید واین در حالی است که  درحال حاضر داوطلبان جهت گذراندن دوره‌های آموزشی به مراکز دانشگاهی تربیت معلم معرفی می‌گردند. مراکز دانشگاهی تربیت معلم،مراکز آموزش عالی می‌باشند که برای معلمین سطوح اول ودوم  در نظر گرفته شده وجایگزین ساختارهای قدیمی‌تربیت مدرس گردیده  است.
در پایان سال اول آموزش درمراکز دانشگاهی تربیت معلم (IUFM)، آموزش‌های تئوری وعملی به صورت اختیاری به دانشجویان ارائه می‌گردد. از داوطلبان  تدریس در سطح اول، آزمون  رقابتی جهت استخدام به عمل می‌آید.پذیرفته شدگان، با عنوان معلمین آزمایشی آغاز  به تدریس نموده و روند آموزشی آنها به دقت مورد نظارت واقع می‌گردد. طی دومین سال آموزش، مدرک معلمی‌به فارغ التحصیلان اعطا می‌گردد. قانون مصوب۱۴ نوامبر۱۹۹۴ به تبیین وتعیین چارچوب کلی محتوای آموزش درمراکز دانشگاهی تربیت معلم (IUFM)می‌پردازد.گفتنی است ساختار این آموزش بر مبنای ترکیب آموزش‌های تئوری وعملی طراحی شده است. ارزشیابی نهایی در انتهای سال دوم بر مبنای نحوه تدریس معلمین در طول ۸ هفته تدریس آزمایشی دروسی که در مراکز تربیت معلم IUFM فرا گرفته‌اند و ارائه پایان نامه ای درخصوص موضوعات عملی آموزش وپرورش،صورت می‌پذیرد. در صورت موفقیت دانشجویان در این ارزشیابی، رسماً به عنوان معلم استخدام  می‌گردند.معلمین سطح اول پذیرفته شده دردوره آموزشی مذکور تحت دوره آموزشی۳۶ هفته ای  آموزش ضمن خدمت قرار می‌گیرند. گفتنی است که آموزشهای مذکور  اجباری نمی‌باشد.
آموزش ضمن خدمت
دوره‌های آموزشی 
 آموزش ضمن خدمت، آموزشی است که در آن زمان بیشتری از آموزش (۱۶ تا۲۰ هفته در طی۲ سال)  به کار عملی اختصاص می‌یابد.پس از احراز گواهی نامه مهارتهای عمومی، برخی از  دانش آموزان به  ادامه تحصیلات خود در جهت احراز  گواهینامه مطالعات حرفه‌ای مبادرت می‌نمایند. از آغاز سال تحصیلی۹۳/۱۹۹۲ دوره‌های کارآموزی خاصی که به تعیین صلاحیت تحصیلی دانش‌آموزان منتهی می‌گردد، جهت  آمادگی تحصیلی در مقطع آموزش فنی وحرفه‌ای طراحی شده  است. در برنامه‌های آموزشی فوق، اولویت به رشته‌های مهندسی عمران ، هتل‌داری و گرافیک داده شده است. دانش آموزانی که موفق به کسب گواهی نامه تحصیلات فنی وحرفه‌ای می‌گردند وارد بازار کار شده و یا به ادامه  تحصیلات خود تا احرازمدرک کارشناسی فنی یا فنی وحرفه‌ای مبادرت می‌نمایند. با احراز مدرک کارشناسی فنی ،دارندگان (BEP) از شانس موفقیت بیشتری درمقطع کارشناسی و بالاتر از طریق شرکت درکلاس سال آخر برخوردار می‌گردند.
دستآوردهای آموزشی
از جمله مهم ترین دستآوردهای آموزشی نظام آموزشی فرانسه که در محور پویایی، بازسازی ساختـارها و استقرار زیر ساختها، اهداف و عمـلکرد وضعیت موجود نظام آموزشی معرفی گردیده است، می توان به موارد ذیل اشاره  نمود :
۱- فراهم سازی آموزش پایه، رایگان و لائیک تا پایان رده سنی۱۶ سال برای۱۰۰ درصد رده های سنی
۲- فراهم سازی آموزش متوسطه عمومی، تکنولوژیک و حرفه ای برای۸۰ درصد رده های سنی تا سال ۲۰۰۰
۳- ایجاد انستیتو های دانشگاهی آموزش معلمان و تشکیل دوره های ضمن خدمت تابستانی در دانشگاه ها برای کادر آموزشی
۴- احداث مراکز اسناد و اطلاع رسانی در جهت مشاوره تحصیلی و شغلی
۵- تکوین نقشه استقرار مدارس
وزارت آموزش و پرورش فرانسه در جهت تسهیل مدیریت آموزشی، کشور را به ۲۷ آکادمی آموزشی تقسیم نموده است. هر آکادمی نیز خود به چند بخش و ناحیه تقسیم گردیده است. بخشی (SECTEUR) به منظور استقرار کالج و ناحیه به منظور استقرار لیسه ( سیکل دوم آموزش متوسطه) در نقشه مدارس راهنمایی تحصیلی مورد استفاده قرار می گیرد. ناحیه(District) نیز به عنوان واحد معیار راهنمایی تحصیلی در مقطع آموزش متوسطه عبارت از منطقه جغرافیایی با حداکثر۲۰۰ هزار سکنه می باشد.
۶- اتخاذ سیاست تمرکز زدایی و تفویض صلاحیتها در آموزش متوسطه
۷- تدارک طرح مدرسه با مشارکت شرکای آموزشی به عنوان ابزاری جهت بهبود عملکرد و راندمان آموزش متوسطه
۸- برگزاری دوره های کارآموزی حرفه ای جهت به روز نمودن دانش و مهارت نیروی کار
۹- استقرار نظام جای دهی شغلی به موازات نظام مشاوره تحصیلی و شغلی، با هماهنگی وزارت کار، مؤسسات و صاحبان مشاغل و حرفه
۱۰- ایجاد باز اندیشی، نوسامانی ساختارها و بازآفرینی در نظام آموزشی از طریق اتخاذ تفکرات استراتژیک و سیستماتیک
۱۱- استقرار نظام آموزشی مدرسه محور و ایفای نقشی وسیع تر از آموزش برای مدارس
معضلات آموزشی
از جمله عمده ترین معضلاتی که در حال حاضر نظام آموزشی کشور فرانسه با آن دست به گریبان می باشد، می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱- ترک تحصیل سالیانه۷۰۰ هزار جوان فرانسوی بدون دستیابی به مهارت شغلی و آموزشهای لازم
۲- عدم جای دهی شغلی به آندسته از جوانان فرانسوی که از سطح تحصیلات و کارآموزی کمتر از دیپلم متوسطه(سیکل اوّل آموزش متوسطه) برخوردار می باشند.
۳- تأکید بر نخبه گرایی و تمرکز آموزش درعوض فراهم سازی برابری فرصت
۴- رقابت پذیری سیستمهای تولید و انتقال دانش و مهارتها از یک سو و نابرابری پی آمدهای یادگیری از سوی دیگر به رغم پایداری و پویایی آموزشی
اصلاحات آموزشی
طی۱۰ سال اخیر تغییرات چشمگیری در تعداد دانش آموزان ودانشجویان سیستم آموزشی کشور فرانسه به وقوع پیوسته است. طی دهه ۱۹۶۰ افزایش ناگهانی امکانات آموزشی در مقطع آموزش متوسطه به افزایش واقعی آمار دانشجویان کالج ها منجر گردید.طی سال ۱۹۸۵،۸۰ درصد جوانان هدف خود را کسب مدرک کارشناسی تا پایان قرن حاضر عنوان نموده وبا اصلاح قانون در جولای سال۱۹۸۹، به هدف خود جامعه عمل پوشانیدند. تعداد مراکز  آموزش عالی جهت  حضور جوانان افزایش یافته  وامکان دسترسی وشرکت جوانان در این مرکز فراهم گردید.
درحال حاضر۷۰% جوانان  فرانسوی به آموزش در مقطع  آموزش متوسطه در مدارس تحت نظارت آموزش ملی(کالج‌های کشاورزی ویا آموزش در  دوره‌های کار آموزی) مبادرت می‌نمایند. درصد مذکور ظرف مدت ۱۵ سال به میزان ۲ برابر افزایش یافته و در در زمینه رشته‌های فنی وحرفه ای و فنی از  افزایش چشمگیری برخوردار بوده  است.طی سال۲۰۰۰،حدود۳۰% از جوانان در رشته‌های فنی ، ۱۸% در رشته‌های فنی وحرفه ای و۵۲% در سایر  رشته‌های عمومی‌ به احراز  مدرک کارشناسی نائل آمده اند.طرح کلی مصوب ۱۹۸۹ هدف دیگری را با وضع اصل ذیل دنبال نمود :
کلیه جوانان فرانسوی میبایستی پیش از ترک نظام آموزشی وصرفنظر از مقطع تحصیلی   خود،به اتمام دوره آموزش فنی وحرفه ای مبادرت نمایند. گفتنی است که پس از گذشت  5 سال از زمان وضع قانون فوق، روند اشتغال وآموزش فنی وحرفه ای در کشور  افزایش یافت. آمار سالیانه در خصوص جوانان تحصیل کرده پیشرفت چشمگیری را نمایش می‌دهند. نسبت کم سن ترین فرد ترک تحصیل نموده، بدون کسب هر گونه مدرک علمی‌ از یک سوم طی دهه۱۹۶۰ به کمتر از۱۰% طی دهه۱۹۹۰کاهش یافت.پس از گذشت ده سال از آموزش پایه، نظام آموزشی حال حاضر کشور نه تنها به بر طرف نمودن  نیاز هنری  آموزش آکادمیک جوانان پرداخته ،بلکه به کسب مهارتهای فنی وحرفه ای نیز تأکید می‌نماید. از این روی با اعمال چنین سیاستهایی جوانان پس از فراغت از تحصیل با مشکلات آینده ومشکلات اشتغال روبرو نخواهند بود.
ارزیابی تحصیلی
نهادهای مرکزی
مدیریت ارزیابی و دورنگری آموزش وزارت آموزش و پرورش فرانسه با عنوان ( Directio de Levaluatio et Pers Pective ) اصلی ترین نهاد ارزیابی کننده تحصیلی است که به سنجش و ارزیابی سالیانه عملکرد و یادگیری دانش آموزان مبادرت می نماید.از سال۱۹۸۹، با بهره گیری از متد ارزیابی تشخیص در پایان کلاسهای سوم و پنجم مقطع آموزش ابتدایی، تلاشهای عمده ای در جهت شناسایی کمبودهای یادگیری دانش آموزان در ۲ رشته اصلی زبان فرانسه و ریاضیات صورت پذیرفته است. در این راستا، مدیریت ارزیابی و دورنگری وزارت آموزش و پرورش (DEP ) نیز به تجهیز معلمین به ابزار دقیق و معتبر مبادرت نمود.کادر آموزشی با بهره گیری از ابزار فوق در آغاز سال تحصیلی (مقارن با ورود به کالج) به شناسایی آموخته ها و صنایع تحصیلی هر یک از دانش آموزان مبادرت می نمایند. اجرای منظم و سالیانه ارزیابی تشخیصی، به نظام آموزش فرانسه این امکان را داده است تا به مقایسه و سنجش روند پیشرفت نظام تحصیلی از نظر نرخ یادگیری دانش آموزان و عملکرد معلمین در قالب زمان و مکان نائل آید.از سال تحصیلی۹۳-۱۹۹۲،مدیریت ارزیابی و دورنگری وزارت آموزش و پرورش فرانسه به تدارک بانک سوال مبادرت نموده است.گفتنی است که بانک مذکور در اختیار مدارس قراردارد تا در صورت لزوم، طی سال تحصیلی درجهت تشخیص کمبودها و صنایع یادگیری دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.بانک مذکور علاوه بر زبان فرانسه و ریاضیات، بر دروس علوم، تاریخ، جغرافیا و تکنولوژی مشتمل می گردد.
مدیریت آموزشی
نظام حکومتی کشور فرانسه جمهوری بوده وقانون اساسی کشور که در سال ۱۹۵۸ به تصویب رسید، به رئیس جمهور، قدرت واقتدار ویژه ای بخشیده است. رئیس جمهور،نیز به نوبه خود به انتصاب نخست وزیر را که در قبال او ومجلس مسئول می‌باشد، مبادرت می‌نماید.
همانگونه که قبلا نیز بدان اشاره گردید، جمعیت کشور  فرانسه ۵۸٫۸ میلیون نفر بوده ومیزان رشد جمعیت در هر سال ۳% می‌باشد. تراکم  جمعیت در هر کیلومتر ۱۰۱٫۷ نفر بوده  و۷۳٫۴% جمعیت  کشور در شهرها زندگی می‌کنند. بیش از۱۰% جمعیت کاری کشور ( ۳٫۳ میلیون) نفر بیکار می‌باشند. حدود ۶٫۳ میلیون نفر اتباع خارجه در فرانسه زندگی می‌کنند که ۱٫۳میلیون نفر آنها به تازگی  تابعیت کشور فرانسه را اخذ نموده اند. کشور فرانسه به ۲۲ ناحیه تقسیم گردیده و  هر ناحیه از تعداد ۸-۲ دپارتمان برخوردار می‌باشد. در مجموع ۹۶ بخش و۵ دپارتمان خارجی درکشور فرانسه وجود دارد که مسئولیت رسید گی بر امور آموزشی کشور را عهده دار می‌باشند.
بودجه آموزشی 
دولت فرانسه مسئولیت تأمین حقوق کادر  آموزشی، نظارت آموزشی وهزینه‌های آموزشی کشور  را بر عهده دارد. این درحالی است که، مقامات محلی نیز مسئولیت تأمین هزینه‌های احداث مراکز آموزشی  و نظارت برعملکرد نظام آموزشی دولتی  را عهده دارمی‌باشند. مناطق مختلف آموزشی بر موسسات آموزش کاردانی، موسسات محلی بر آموزش تخصصی، دپارتمانها  برکالجها و بخشها نیز بر تأمین نیازمندیهای مالی مدارس متوسطه نظارت می‌نمایند.هزینه دوره‌های کار آموزی وفنی حرفه ای نیز توسط  دولت وشورای عمومی‌تامین می‌گردد.
دوراهی اصلاحات در آموزش و پرورش فرانسه-مردم فرانسه یا اروپا؟
مسأله اصلاحات در آموزش و پرورش فرانسه تازگی ندارد و قدمت آن حداقل به صد سال گذشته می‌رسد. وجه مشترک همه طرحهایی که از آن سال ها تا امروز تصویب شده است تلاش برای کم کردن از افت تحصیلی و نوسازی نظام آموزشی است.
«فرانسوا فیون» وزیر کنونی آموزش و پرورش فرانسه یک سیاستمدار کارکشته است ولی به همان اندازه با انتقادها و اعتراضات صنفی روبه‌روست و طرح جنجالی او مردم فرانسه را به خیابان ها کشانده است.
بر اساس طرح جدید آموزش و پرورش هر دانش آموز باید در پایان دوره آموزش عمومی که در فرانسه اجباری است از حداقل دانش لازم برخوردار شوند. مشکل در این مرحله رفع موانعی است که دانش آموز را از یادگیری موارد لازم و ضروری مورد نیاز برای دیپلم متوسطه و مهارتهای لازم محروم می‌سازد. طراحان اصلاحات آموزشی در راه رسیدن به این هدف ،در این کمیسیون پیشنهاد کرده‌اند که دانش آموزان باید از سه مرحله آموزشی بگذرند:
اول اینکه دانش آموزان باید مراحل مقدماتی، اجباری و ضروری موسوم به «پایه مشترک و ضروری» را طی کنند. در این پایه دانش‌آموزان باید زبان، ریاضیات، زبان انگلیسی به عنوان راه ارتباطی با دنیای پیرامون و فناوری رایانه‌ای بیاموزند.
در مرحله دوم تحصیلات اجباری دانش‌آموزان باید موادی مانند علوم، مهارتهای بدنی و دستی (ورزش و حرفه وفن) و یک زبان سوم را فراگیرند.
مرحله سوم آموزش اختیاری است که دانش‌آموز باید بر حسب سطح درسی و آینده‌نگری موادی را انتخاب کند که بخشی از وقت او را می‌گیرد ولی تناسب بیشتری با آینده شغلی او دارد.
کمیسیون اصلاحات آموزشی باید برای مردم ضرورت آموزش های اجباری و چگونگی اجرای آن را تشریح کند. طبق تقسیم بندی این کمیسیون دبستان و راهنمایی به سه دوره جدا تقسیم می‌شود. هدف ازاین تقسیم بندی تقویت آموزشی دانش آموزان و نظارت دقیق‌تر بر آنان است.
طبق این شیوه جدید ۵۰ ?تا ۷۰ ?ساعت آموزش اختیاری سالانه در دبیرستان‌ها گنجانده می‌شود.
در برنامه جدید ۲۵ ?درصد بودجه مدرسه در اختیار مدیر خواهد بود تا به تناسب وضع دانش آموزان خود تصمیم بگیرد. دراین مدیریت جدید دست مدیران بسیار بیشتر از گذشته باز خواهد بود و در مدارس مشکل‌دار او می‌تواند قاطعانه‌تر تصمیم بگیرد. به علاوه تا ۱۰ ?درصد از بودجه مدارس راهنمایی و دبیرستان نیز دراختیار مدیر خواهد بود تا برای طرح‌های موردنظر خود هزینه کند. با این طرح قدرت تصمیم‌گیری و سطح و جایگاه مدارس ابتدایی نیز ارتقا پیدا می‌کند و آنها از سطح مدرسه به «آموزشگاه» ارتقا سطح می‌یابند. در این طرح پیشنهاد شده است تا برای شغل معلمی تعریف جدیدی ارائه شود به گونه‌ای که معلمان بتوانند از ساعات فراغت بیشتری برخوردار شده و به امور دیگر فرا آموزشی و یا مأموریت‌های فرهنگی دیگر همچون عضویت در شوراهای مختلف برسند. به موازات این اصلاحات در نظام تعلیم و تربیت معلمان نیز تغییراتی پیشنهاد شده است. معلمان پس از قبولی در کنکور تربیت‌معلم به جای یک سال از این پس باید دو سال صرف آموزش کنند.
این نظام باید شیوه‌های زندگی و قواعد رفتار اجتماعی را نیز به دانش آموزان بیاموزد. جامعه و دولت نگران سوء‌رفتارهایی که هر روز بیش از پیش در مراکز آموزشی و محیطهای اجتماعی از دانش آموزان سر می‌زند. براساس این گزارش، مدارس باید شهروندان آینده را پرورش دهند و بنابر این به همراه آموزش باید آداب شهروندی و مقررات اجتماعی و احترام به قوانین را به دانش آموزان بیاموزند. تلو معتقد است که آموزش‌های دوران مدرسه کمتر به درد دوران بزرگسالی افراد خورده و آنان نتوانسته‌اند از این آموزش‌ها در زندگی و اجتماع خود بهره‌برداری لازم را کنند.
امروزه در فرانسه سالانه ۶۰ ?هزار دانش آموز بدون گرفتن دیپلم متوسطه، مدرسه را ترک می‌کنند و قطعاً همین فرزندان از مدرسه گریخته خانواده‌های کارگر مهاجر، مهندسان آینده نخواهند شد. در فرانسه امروز دستیابی به دیپلم (هر نوع دیپلمی) برای هرکاری ضروری است و این ضرورت حتی گاه در برابر یادگیری‌های حرفه‌ای دیگر رنگ می‌بازد و دیپلم فقط بخشی از سرمایه دانش می‌شود.
این طرح با انتقاد و تمجید موافقان و مخالفان قرار گرفت، سندیکاهای موافق این را طرح نشانه‌های رشد و تحول را در نظام آموزشی کشور پیش‌بینی کردند. مخالفان می‌گویند این طرح آشفته است و می‌تواند به آشفتگی بیشتر دامن بزند. برخی از معلمان و اولیای دانش آموزان نیز با این بهانه که طرح جدید آموزش و پرورش خیلی زود به دانش آموزان حق اختیار و انتخاب می‌دهد و در نتیجه آنان را گیج و سر درگم می‌کند.
به نظر برخی گرایش‌های روشنفکرانه این طرح یک نوع گسست در تاریخ آموزش فرانسه محسوب می‌شود با نشست‌های مکرر اروپایی در پنج سال گذشته فراهم آمده است و هدف از ان ایجاد «فرهنگ نتیجه و بهره‌وری» است. فرهنگ نتیجه همان فرهنگ سرمایه داری است، فرهنگی که هر چه بیشتر از منطق فرهنگی دور و به همان میزان به منطق اقتصادی نزدیک می‌شود. دراین برنامه جدید آموزش و پرورش فرانسه، چندین هدف را می‌توان یافت: اروپا محوری، کارکرد اقتصادی مدرسه، مدرسه بهره‌ور.
به هر حال دولت فرانسه این روزها در گیرودار تحولات اداری و سیاسی دشواری قرار گرفته است، از یک سو باید رضایت مردم را تأمین کند و بر ارزش‌های ملی تأکید کند و از سوی دیگر باید ارزش‌های اتحادیه اروپا را که پذیرفته است به مرحله اجرا بگذارد. این فقط مشکل دولت راست فرانسه نیست و دولت‌های سوسیالیست نیز به این پدیده اروپا محوری و جهانی‌سازی دچارهستند.