پلیس و امنیت اجتماعی

فصل اول : آشنایی با پلیس
تاریخچه
ایران کشوری باستانی است ، این کشور در بیش از دو هزار سال قبل و در دوران سلسله هخامنشیان اولین بنیانگذار سیستم حکومتى گسترده امپراطورى مى باشد. از آنجا که هر حکومتى نیازمند به نظم و امنیت مى‌باشد در نتیجه کشور ما انواع سیستمهاى ایجاد نظم و امنیت را در طى تاریخ مورد آزمایش قرار داده است.
 اما سیستم نوین ایجاد نظم و امنیت داخلى یعنى سازمان پلیس در ایران به حدود یکصد سال پیش مربوط مى‌‌باشد. شاه قاجار ناصرالدین شاه در سفرهاى سه گانه خود به اروپا و مشاهده پلیس نوین در آن کشورها و با استخدام یک مستشار بلژیکى به نام کنت دو بینو اولین سیستم پلیسى جدید را در ایران پایه گذارى نمود. این پلیس در طى یکصد سال گذشته و تا پیروزى انقلاب اسلامى در بهمن سال ۱۳۵۷ از فراز و نشیبهاى متفاوت برخوردار بوده است.پلیس ایران براى مدتهاى طولانى از دو قسمت مهم پلیس شهرى و ژاندارمرى ( مرزى و روستایى ) تشکیل شده بوده، کثرت نیروهاى پلیس در بعد از انقلاب و ضرورتهاى ادغام این نیروها باعث شد تا در سال ۱۳۷۰ با تصمیم مجلس شوراى اسلامى این سه نیرو در یکدیگر ادغام و سیستم پلیس واحد به وجود آید. براساس قانون جدید، پلیس ایران جزیى از ستاد نیروهاى مسلح و وابسته به وزارت کشور و در تبعیت از رهبرى معظم انقلاب قرار دارد. پلیس جدید ایران در سه بخش تقریباً مستقل فرماندهی، حفاظت و اطلاعات و سازمان عقیدتى سیاسى تشکیل شده است. حوزه فرماندهى و حفاظت و اطلاعات تقریباً در ساختار سیستم پلیس کلیه کشورهاى جهان مشترک مى باشد. اما وجود سازمان عقیدتى سیاسى از ویژگیهاى سیستم پلیس ایران محسوب مى‌گردد. این سازمان موظف است تا در بعد اعتقادی، سیاسى نسبت به حفظ دستاوردهاى ارزشهاى انقلاب و ایجاد روحیه دیندارى و اخلاق متناسب با تعلیم دین اسلام که حفظ حرمت انسانها از جمله اصول اساسى است اقدام نماید.

•    رسته آماد و پشتیبانى :
• شکل دوار و پیوستگى دو پیکان علاوه بر بیان نظم درونى تداعى‌‏کننده اموال است.
• نماد پیکان ‏القاءکننده حرکت و ترابرى است.
• آرم ساده شده آچار نماد فعالیت تعمیراتى است.      

•    رسته اطلاعات :
• ترکیب مشعل و سپر القاءکننده فعالیت و حفاظت می‏باشد.
• مشعل نماد آگاهى و دانش و اطلاعات است.
• حضور سپر بیانگر حفاظت از اطلاعات و آگاهى می‏باشد.      

•    رسته راهنمایى و رانندگى :
• ترکیب دو پیکان القاءکننده تردد و حرکت است.
• دوایر درون پیکان تداعی‏ کننده چراغ راهنامیى است.      

•    رسته هنر :
• دو گلبرگ از ساقه قلم روییده است.
• نوع گلبرگ‏ها برگرفته از نقوش سنتى اسلامى است.      

•    رسته مرزبانى :
• برج دیده‏ بانى نماد آشناى رسته‏ هاى نظامى است.
• خورشید نشانه افق و گستردگى مرزهاى مورد حفاظت یگان مرزبانى است.      

•    رسته عملیات ویژه :
• پرچم نماد ملت و دولت است.
• سپر سمبل حفاظت و نگهبانى است.
• نقش روى سپر نشانگر موجودیت قابل حفاظت و نگهبانى است.      

•    رسته مخابرات و الکترونیک :
• دویر متداخل القاءکننده امواج است.
• علامت مثلث برگرفته از قطعات الکترونیکى مانند دیود و ترانزیستور است.      

•    رسته فنى و مهندسى :
• پرگار به عنوان نماد نقشه‏ کشى است.
• ترکیب پرگار و بخشى از برج دیده ‏بانى نوعى فعالیت مهندسى ساختمان را مشخص می ‏سازد.      

•    رسته ادارى :
• از ترکیب قلم و لوح کاغذى استفاده شده است.
• ترکیب اصلى آرم ناجا مد نظر بوده است.      

•    رسته حقوق :
• ترازو و شمشیر تاکید مضاعف بر عدالت است.
• قلم نیز به عنوان دانش به کارگیرى علم حقوق در قضاوت است.      

•    رسته دارایى :
• کلید نماد آشناى نیروهاى مسلح در این رسته است.
• خورشید جنبه زیبایى و خرمى داشته و برگرفته از آرم اصلى ناجا است.      

•    رسته معارف اسلامى :
• ترکیب قلم و دو مربع از نقش‏هاى معروف معمارى اسلامى است.
• آرم جمهورى اسلامى ایران بر آن تناسب علامت را نشان می‏دهد.      

•    رسته رایانه و سیستم :
• با توجه به اساس ‏سیستم‏هاى رایانه ‏اى از دو عدد صفر و یک استفاده شده است.
• به علت گستردگى علم ارتباطات از فرم آنالیز شده رایانه استنفاده نشده بلکه فن‏ آورى اطلاعات (IT) مورد نظر بوده است.      

•    رسته آگاهى :
• ذره بین مهمترین نماد اکتشافى تلقى می‏گردد.
• سیبل نشانه هدفمندى و نشانه‏ گیرى است.
• ترکیب دایره سیبل و فرم بیضى شکل چشمى را تداعى می ‏کند که تاکید بر نگاه تیز بین بر جرایم است.      

•    رسته دریایى :
• امواج دریا بیانگر زمینه فعالیت رسته است.
• لنگر نماد مشخص وسیله دریایى می‏باشد.      

•    رسته هوایى :
• نشان دو بال به علامت زمینه فعالیت رسته است.
• فرم مورد استفاده در سایر نیروهاى مسلح آنالیز شده و با سایر نشانه‏ ها هماهنگ شده است.      

•    رسته انتظامى :
• قاب اصلى علامت نشان (محراب) برگرفته از علامت اصلى ناجا است.
• خورشید نشانه افق و گستردگى حوزه فعالیت رسته انتظامى است (کلانتری‏ها و    پاسگاه‏هاى سراسر کشور(
• نشان جمهورى اسلامى ایران در مرکز نشانگر موجودیت و بستر فعالیت رسته انتظامى است.
• ترکیب دو سلاح کمرى تداعی ‏کننده رحل و نگهدارنده اشکال روى آن است از طرفى نشانگر سلاح کاربردى پلیس انتظامى در سراسر جهان می‏باشد.      

 
 
 
      

ارتشبد    سپهبد    سرلشگر    سرتیپ    سرتیب دوم
      
 
 
 
      سرهنگ     سرهنگ دوم     سرگرد     
 
 
 
 

سروان    ستوان یکم     ستوان دوم     ستوان سوم
 
 
 
 
 

استوار     استوار دوم     گروهبان     گروهبان دوم     گروهبان سوم
 
 
 
 

سرجوخه     سرباز یکم     سرباز دوم     سرباز عادى
 

فصل دوم : قوانین و مقررات

قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
ماده ۱ : 
از تاریخ تصویب این قانون وزارت کشور مکلف است نیروهای انتظامی موجود (شهربانی، کمیته و ژاندارمری) را حداکثر در مدت یک سال ادغام نماید و سازمانی تحت عنوان نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تشکیل دهد.تبصره : از تاریخ تصویب این قانون نیروهای مسلحی که در جهت امور انتظامی در ارتباط با قوه قضائیه، وزارتخانه ها و سازمانها و نهادها و موسسات مختلف فعالیت می کنند در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ادغام می گردند و از طریق وزارت کشور و نیروی انتظامی تحت امر آن واحدها قرار خواهند گرفت.
ماده ۲ :
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران سازمانی است مسلح در تابعیت فرماندهی کل قوا و وابسته به وزارت کشور. تبصره : فرماندهی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از طرف فرمانده کل قوا منصوب می گردد.
ماده ۳ :
هدف از تشکیل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ، استقرار نظم و امنیت و تامین آسایشی عمومی و فردی و نگهبانی و پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی در چهارچوب این قانون در قلمرو کشور جمهوری اسلامی ایران است.
ماده ۴ :
ماموریت و وظایف نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران عبارت است از :
۱- استقرار نظم و امنیت و تامین آسایش عمومی و فردی.
۲- مقابله و مبارزه قاطع و مستمر با هر گونه خرابکاری، تروریسم، شورش و عوامل و حرکتهایی که مخل امنیت کشور باشد، با همکاری وزارت اطلاعات.
تبصره : کیفیت و نحوه همکاری را شورای امنیت کشور تعیین می کند.
۳- تامین امنیت برای برگزاری اجتماعات ، تشکلها، راهپیماییها، و فعالیتهای قانونی و مجاز و ممانعت و جلوگیری از هر گونه تشکل و راهپیمایی و اجتماع غیر مجاز و مقابله با اغتشاش، بی نظمی و فعالیتهای غیر مجاز.
۴- اقدام لازم در زمینه کسب اخبار و اطلاعات در محدوده وظایف محوله و همکاری با سایر سازمانها و یگانهای اطلاعاتی کشور در حدود وظایف آنها.
تبصره ۱ : جمع آوری اخبار و اطلاعات مربوط به مسائل سیاسی، امنیتی و پیگیری اطلاعاتی آن به عهده وزارت اطلاعات است. چنانچه نیروی انتظامی در حین انجام وظایف محوله به این قبیل اخبار و اطلاعات دسترسی پیدا کند، مکلف است ضمن کسب و جمع آوری، آنها را سریعا در اختیار وزارت اطلاعات قرار دهد. وزارت مذکور موظف است اخبار و اطلاعات مورد نیاز و مرتبط با وظایف نیروی انتظامی را به موقع در اختیار آن نیرو بگذارد.
تبصره ۲ : پیگیری اطلاعاتی مواردی از جرائم اجتماعی که با امنیت ملی مرتبط بوده یا قسمتی از یک توطئه یا فعالیتهای پنهانی با هدف براندازی را تشکیل دهد، با هدایت متمرکز وزارت اطلاعات و همکاری نیروی انتظامی انجام خواهد شد.
تبصره ۳ : نیروی انتظامی مکلف است، پرسنل انتظامی مورد نیاز جهت تامین اهداف اطلاعاتی (کسب و جمع آوری) وزارت اطلاعات را در صورت درخواست در کنترل عملیاتی آن وزارت قرار دهد. کیفیت همکاری و نحوه تامین پرسنل مورد نظر را شورای امنیت کشور معین خواهد کرد.
۵- حراست از اماکن ، تاسیسات ، تجهیزات و تسهیلات طبقه بندی شده غیر نظامی و حفظ حریم آنها به استثنا موارد حساس و حیاتی به تشخیص شورای عالی امنیت ملی ، که به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود.
۶- حفاظت از مسئولین و شخصیتهای داخلی و خارجی در سراسر کشور به استثنا داخل پادگانها و تاسیسات نظامی، مگر در مواردی که بنا به تشخیص شورای عالی امنیت ملی اصل انقلاب و یا دستاوردهای آن در معرض خطر باشد که به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود.
۷- جمع آوری سلاح و مهمات و تجهیزات غیر مجاز و صدور پروانه نگهداری و حمل سلاح شخصی و نظارت بر نگهداری و مصرف مجاز مواد ناریه با هماهنگی وزارت اطلاعات برابر طرح های مصوب شورای امنیت کشور.
۸- انجام وظایفی که بر طبق قانون به عنوان ضابط قوه قضائیه به عهده نیروی انتظامی محول است از قبیل:
الف ـ مبارزه با مواد مخدر.
ب ـ مبارزه با قاچاق.
ج ـ مبارزه با منکرات و فساد.
د ـ پیشگیری از وقوع جرم و …
۹- انجام امور مربوط به تشخیص هویت و کشف علمی جرایم.
۱۰- مراقبت و کنترل از مرزهای جمهوری اسلامی ایران ، اجرای معاهدات و پروتکلهای مصوبه مرزی و استیفای حقوق دولت و اتباع مرزنشین جمهوری اسلامی ایران در مرزها و محدوده انحصاری اقتصادی دریاها.
۱۱- اجرای قوانین و مقررات مربوط به گذرنامه (بجز گذرنامه سیاسی و خدمت) و ورود و اقامت اتباع خارجی (با هماهنگی وزارت امور خارجه در مورد اتباع خارجی تحت پوشش دیپلماتیک) با هماهنگی وزارت اطلاعات (در مورد ورود و خروج و اقامت اتباع خارجی و صدور گذرنامه).
۱۲- اجرای قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی و امور توزیع و حفظ حریم راههای کشور.
۱۳- اجرای قوانین و مقررات وظیفه عمومی.
۱۴- نظارت بر اماکن عمومی و انجام سایر امور مربوط به اماکن مذکور برابر مقررات مصوب.
۱۵- همکاری با سایر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مواقع لزوم و بنا به دستور.
۱۶- همکاری با دبیرخانه پلیس بین الملل (اینترپل).
۱۷- همکاری با وزارتخانه ها، سازمانها، موسسات و شرکتهای دولتی و وابسته به دولت، بانکها و شهرداریها در حدود قوانین و مقررات مربوط.
ماده ۵ :
در اجرای بندهای ۲۵ و ۲۶ ماده ۴ این قانون، سازمانهایی با سلسله مراتب مستقل و متمرکز به ترتیب بنام “سازمان حفاظت اطلاعات ” و سازمان “عقیدتی سیاسی” از ادغام سازمانهای مشابه موجود در نیروی انتظامی تشکیل می شود.
ماده ۶ :
 وزارت کشور موظف است ظرف ۶ ماه از تاریخ تصویب این قانون لایحه مربوط به ضوابط استخدام و حقوق و مزایا و ترفیع پرسنل را تهیه و جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید و تا زمان تصویب، قوانین و مقررات فعلی جاری می باشد.
ماده ۷ :
شرایط عضویت :
الف ـ اعتقاد و التزام به مبانی و احکام اسلام و نظام جمهوری اسلامی و رعایت اخلاق اسلامی.
ب ـ عدم عضویت یا وابستگی به احزاب ، گروهکها یا سازمانهای سیاسی.
ج ـ عدم همکاری موثر با رژیم طاغوت یا مباشرت در تثبیت آن.
د ـ عدم سو سابقه و برخورداری از حسن شهرت.
ماده ۸ :
 طرح سازمان و تشکیلات این نیرو توسط وزارت کشور تهیه و به تصویب فرمانده کل قوا خواهد رسید.
ماده ۹ :
بودجه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران همه ساله توسط نیروی مذکور تنظیم و پس از تایید وزارت کشور از طریق سازمان برنامه و بودجه به هیات دولت ارسال می گردد.
ماده ۱۰ :
اختیارات فرماندهی کل قوا محدود به موارد مصرحه در این قانون نمی باشد.
ماده ۱۱ :
 از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون لغو می گردد.

فصل سوم : خدمات عمومی پلیس
اداره گذرنامه
یکی از ادارات مهم نیروی انتظامی که جنبه خدمات عمومی دارد ، اداره گذرنامه می باشد که در زمینه فراهم کردن مدارک لازم و قانونی برای سفر به کشورهای دیگر فعالیت می کند. پاسپورت یا معادل آن گذرنامه که تقریبا مشابه  شناسنامه است ؛ مدرکی است که نشان دهنده هویت اصلی مکانی و اسمی شخص در یک کشوری غیر از کشور خودش می باشد. در کل بدون داشتن گذرنامه وارد هیچ کشوری نمی توان شد و اگر کسی هم وارد شود ، ورود او غیر قانونی خواهد بود. در زیر مدارک لازم جهت دریافت گذرنامه و نکاتی در مورد قوانین آن توضیح داده میشود.
مدارک لازم جهت صدور گذرنامه جدید و صدور اجازه خروج
۱-تهیه فرم الف و ب و قبض پستی به مبلغ ۰۰۰/۲۵ ریال بابت هزینه ارسال گذرنامه به محل سکونت از دفاتر پستی.
۲- فیش بانکی به مبلغ ۰۰۰/۱۵۰ ریال واریزی به یکی از شعب بانک ملی ایران ( به نام شخص متقاضی).
۳- فیش بانکی به مبلغ ۰۰۰/۵ ریال واریزی به یکی از شعب بانک ملی ایران
۴- دانشجویان بورسیه مشغول به تحصیل در خارج از کشور، همسر و فرزندان آنان معرفی شده از سوی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت و درمان آموزش پزشکی از پرداخت مبالغ مذکور در بندهای ۱ و ۲ معاف می باشند.
۵- اصل و فتوکپی کامل شناسنامه متقاضی و همراهان. لازم است شناسنامه های افراد بالای ۱۵ سال عکسدار
باشد. ( افراد زیر ۱۵ سال بایستی مدرک عکسدار ارائه نمایند).
۶- ارائه کد ملی ( کارت ملی عکسدار یا موقت و یا تائیدیه از ثبت احوال).
۷- دو قطعه عکس جدید ۴*۶ رنگی، برقی، تمام رخ، بدون عینک، کلاه و کراوات از یک نگاتیو با زمینه سفید یا کاملاً روشن ( یک قطعه از آن ظهر نویسی مشخصات گردد) ضمناً از تاریخ گرفتن عکسها بیش از یکسال نگذشته باشد در مورد بانوان ( دوشیزگان بالای شش سال) رعایت کامل حجاب اسلامی الزامی است.
۸- دو قطعه عکس جدید ۴*۶ جداگانه همراهان با شرایط مندرج در بند ۶٫ ( ارائه عکس فرزندان زیر ۲ سال الزامی است).
۹- ارائه مدارک عکسدار جهت فرزندان زیر ۱۵ سال الزامی است.
۱۰- موافقت رسمی همسر در مورد بانوان شوهردار و همراهان و موافقت رسمی ولی یا قیم برای فرزندان کمتر از ۱۸ سال تمام که درخواست گذرنامه جداگانه دارند.
۱۱- اصل و فتوکپی مدارک فوت یا طلاقنامه در مورد بانوانی که شوهران آنان فوت نموده و یا طلاق گرفته اند.
۱۲- در مورد آقایانی که به سن مشمولیت رسیده اند ارائه اصل و فتوکپی کارت پایان خدمت یا کارت معافیت دائم و یا موافقت وظیفه عمومی ضروری است.
۱۳_در مورد پرسنل شاغل در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و پرسنل رها شده و بازنشسته که از تاریخ رها شدن آنها بیش از ۵ سال نگذشته باشد ارائه موافقت کتبی سازمان حفاظت اطلاعات مربوطه ضروریست.

۱۴- گذرنامه هایی که تاریخ اعتبار اولیه آن به اتمام رسیده باطل و گذرنامه جدید به جای آن صادر می گردد.
۱۵- متقاضی در صدور اولیه می تواند فرزندان و همسر خود را به عنوان همراه اضافه کند و یا جهت همراهان به صورت جداگانه گذرنامه دریافت نماید.
نکاتی در مورد گذرنامه های جدید
این گذرنامه ها با استفاده از آخرین روشهای متداول ایمن سازی، طراحی، تولید، صادر گردیده و به وسیله تجهیزات ویژه کنترل می گردد.
گذرنامه های جدید با اعتبار ۵ ساله صادر و غیر قابل تمدید می باشند و اضافه نمودن همراه پس از صدور و چاپ گذرنامه ممکن نیست. ( با توجه به عدم محدودیت سنی در داشتن گذرنامه فردی همه افراد می توانند گذرنامه انفرادی داشته باشند).
ارائه کد صحیح ملی در تقاضای گذرنامه جدید الزامی می باشد و عدم ارائه کد ملی صحیح در مبادی ورودی و خروجی مرزی ایجاد اشکال خواهد نمود.
دریافت گذرنامه می تواند محل مورد نظر را امضاء نماید تا در خارج از کشور جهت امور بانکی دچار مشکل نشود. ( امضاء گذرنامه باید با امضاء تعرفه گذرنامه مطابقت داشته باشد).
هر گونه توضیح و درج مهر خارج از ضوایط و قوانین موجب ابطال آن می گردد.
اداره اتباع امور خارجه
تعریف پناهنده: پناهنده به فردی اطلاق می شود که بعلل سیاسی ، مذهبی نژادی یا عضویت گروههای خاص اجتماعی از ترس جان و شکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او می باشند بکشور ایران پناهنده شود.
متقاضی پس از ورود به ایران باید خود را به اولین پاسگاه مرزی معرفی و تقاضای پناهندگی خود را تسلیم نماید.
مقام مزبور تقاضا را پس از کسب اطلاعات لازم به استانداری یا فرمانداری معرفی و از آن طریق درخواست وی به وزارت کشور ارسال می گردد که پس از بررسیهای لازم به کمیسیون جهت صدور دفترچه پناهندگی با اداره کل امور اتباع خارجه ناجا ارسال می گردد که پس از احضار متقاضی و تنظیم فرمهای مربوطه جهت پناهنده دفترچه پناهندگی صادر و ضمن تفهیم مقررات پناهندگی، دفترچه به وی تحویل می گردد و نتیجه بانضمام یکبرگ پرسشنامه ملصق به عکس به وزارت کشور منعکس می گردد.
چنانچه متقاضی ساکن شهرستان باشد به نیروی انتظامی محل اعلام می گردد ضمن صدور دفترچه پناهندگی و درج در آمار استان نتیجه را به اداره کل اتباع خارجه ناجا ارسال نمایند، چنانچه پناهنده همسر و فرزندان کمتر از۱۶ سال داشته باشد در قسمت همراهان دفترچه وی حذف و با تنظیم فرمهای مربوطه دفترچه پناهندگی جداگانه صادر و به وزارت کشور نیز طی ارسال یکبرگ پرسشنامه اعلام و در آمار مربوطه درج می گردد. پناهندگان موظفند هر سه ماه یکبار خود را به نیروی انتظامی محل معرفی نمایند و مراتب در دفترچه پناهندگی آنان قید و به مهر و امضای مسئول مربوطه برسد.
شرایط تحصیل تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران
اتباع خارجی که در ایران مقیم هستند در صورتیکه دارای شرایط ذیل باشند می توانند به استناد ماده ۹۷۹ وماده ۹۸۳ قانون مدنی در مرکز تقاضای خود را به وزارت امور خارجه ارائه تا پس از بررسی مقدماتی و موافقت لازم فرم نمونه ۳ این قبیل متقاضیان در دو نسخه به اداره کل امور اتباع خارجه ناجا منعکس گردد.

شرایط لازم:
۱٫    پنج سال اقامت متوالی ویا متناوب در ایران داشته باشد.
۲٫    در هیچ مملکتی به جنحه و جنایت غیر سیاسی محکوم نشده باشد.
۳٫    به سن قانوتی ۱۸ سال تمام رسیده باشد.
۴٫    فراری از خدمت نظامی نباشد.  
اقدامات لازم پس از دریافت دو نسخه فرم نمونه ۳ از وزارت امور خارجه:
۱٫    بررسی لازم و اظهار نظر در این خصوص.
۲٫    طی نامه ای به اداره کل پلیس بین الملل معرفی گردد.
۳٫    نامه ای جهت مکنت و سایر موارد از قبیل شغل – درآمد ماهیانه-میزان دارائی – خصوصیات اخلاقی – تعداد عائله تحت تکفل و همچنین مدت اقامت قانونی وی در ایران به نیروی انتظامی محل سکونتش نگاشته و درخواست نظریه از آن یگان می گردد. لذا درصورت موافقت سه ارگان مورد بحث جهت این قبیل متقاضیان به استناد بند ۴ ماده ۲ نظامنامه قانون تابعیت فرم نمونه ۴ و یا گواهینامه توسط اداره تابعیت و امور پناهندگان تکمیل و مراتب طی نامه ای به دو وزارت خارجه و کشور اعلام تا نسبت به صدور سند تابعیت اقدام نمایند. البته با نظر و موافقت هیئت محترم وزیران در وزارت امور خارجه.
شرایط ترک تابعیت:
از اتباع ایران که دارای شرایط ذیل باشند می توانند ترک تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران را بنمایند (به استناد ماده ۹۸۸ قانون مدنی)
۱٫     به سن قانونی ۲۵ سال تمام رسیده باشند.
۲٫    هیئت وزراء خروج از تابعیت آنان اجازه دهد.
۳٫    قبلاً متعهد شوند که در ظرف مدت یکسال از تاریخ ترک تابعیت حقوق خود را بر اموال غیر منقولی که در ایران دارا می باشند و یا ممکن است با او ارائه دارا شوند، ولو قوانین ایران اجازه تملک آنرا به اتباع خارجی بدهد، بنحوی از انحاء به اتباع ایرانی منتقل کنند.
۴٫    خدمت تحت السلاح خود را انجام داده باشند.
شرایط ثبت ازدواج بانوان خارجی با مردان ایرانی:
زنان خارجی که قصد ازدواج با اتباع ایرانی (مرد) را داشته باشند در صورتیکه دارای گذرنامه و ویزای معتبر بوده و از طریق مرزهای مجاز به کشور ایران مسافرت نموده باشند می توانند در مرکز به اتباع خارجه ناجا و در نواحی به مدیریتهای اتباع خارجی ناجا مراجعه و با ارائه درخواست صدور پروانه ازدواجی اقدام و مدارک لازم را ارائه تا نسبت به تقاضای آنها رسیدگی شود.
شرایط ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی:
زنان ایرانی در صورتیکه تمایل به ثبت رسمی ازدواج خود داشته باشند در ایران باید ابتدا به وزارت کشور مراجعه و با ارائه درخواست و مدارک لازم تقاضای صدور پروانه زناشویی نمایند و پس از دریافت آن می توانند به اتباع خارجه ناجا در مرکز مراجعه و نسبت به ثبت رسمی ازدواج خود اقدام نمایند.
فوت اتباع خارجی:
چنانچه اتباع خارجی که مقیم در کشور ایران هسنتند فوت نمایند به استناد بند ۵ ماده ۱۲ قانون ثبت احوال نیروی انتظامی موظف خواهد بود که پس از اطلاع از وضع فوق، موضوع را به کلانتری محل بررسی و مراتب را به ثبت احوال محل اعلام تا نسبت به صدور گواهی رسمی فوت اقدام و در نهایت مراتب به اداره کل اتباع خارجه ناجا اعلام تا تصویر گواهی رسمی فوت و گذرنامه خارجی آنها به وزارت امور خارجه – اداره سجلات ارسال تا مراتب از آن طریق به سفارت مربوطه و کشور متبوعه آنها منعکس گردد.
طلاق زنان خارجی:
زنان خارجی که با مردان ایرانی ازدواج می نمایند در صورتیکه مورد بی مهری همسران خود قرار بگیرند و یا بدلیل عدم سلوک اخلاقی می بایست ابتدا به محضر مراجعه و طلاقنامه را دریافت و درصورتیکه زن خارجی به استناد بند ۶ ماده ۹۷۶ قانون مدنی شناسنامه و گذرنامه ایرانی تحصیل نموده باشند با مدرک خارجی از کشور خارج شوند می بایست به وزارت امور خارجه مراجعه و درخواست رجوع به تابعیت اصلی خود را بنمایند
اداره اماکن عمومی
ماده ۷ : چنانچه صاحبان اماکن عمومی بخواهند اداره امور داخلی خود را به دیگری واگذار نمایند بایستی از طریق مراجع صدور پروانه به نیروی انتظامی معرفی تا پس از بررسیهای لازم و تأیید صلاحیت مدیر معرفی شده در پروانه صادره منظور گردد .
ماده ۱۰ : صاحبان کلیه اماکن عمومی ملکفند آن دسته از مواد آئین نامه و اعلامیه‌های نیروی انتظامی را که در ارتباط با نوع کار آن مکان دارد در محل مناسبی که برای واردین قابل رویت باشد نصب نمایند .
ماده ۱۳: صاحبان و مدیران کلیه اماکن عمومی موظفند هرموقع و هرگونه توضیحاتی که مأمورین نیروی انتظامی بخواهند ( نسبت به وضعیت امکنه و مسافرین و مستخدمین ) بلاتامل در حدود اطلاعاتی که دارند با نهایت صحت به آنها بدهند .
ماده ۲۴ : در اماکن عمومی ایجاد سر و صداهای ناهنجار ، ادای الفاظ رکیک و انجام حرکات زشت و اعمالی که موجب سلب آسایش دیگران یا ضرر به اموال عمومی می‌شود ممنوع است و صاحبان اماکن عمومی مکلفند متخلف را به مأمورین انتظامی معرفی نمایند .
ماده ۲۵ :  یک نفر نمی‌تواند بیش از یک مکان عمومی را اداره و پروانه آنرا تحصیل نماید مگر اینکه برای مکان دیگری که می‌خواهد تأسیس کند از طرف مرجع صدور پروانه مدیر یا مباشری که نیروی انتظامی صلاحیت او را گواهی نماید ، استخدام کند که در این صورت مدیر مزبور مسئول اداره مکان مربوطه خواهد .
ماده ۲۸ :  برای اماکن عمومی باید نام فارسی با مضامین موافق عفت عمومی انتخاب و فقط به زبان فارسی هم روی تابلو نوشته شود .
ماده ۲۹ :  در کلیه اماکن عمومی وسایل مقدماتی آتش نشانی طبق استاندارد سازمان آتش‌نشانی باید مهیا باشد تا به موقع مورد بهره‌برداری قرار گیرد .

 

 
 
 
 
 
 
 
  
  
  
  
  
  
  
  
  
 
  
  
  
  
  
  
  
  
  
 

ارائه خدمات موسسات غیرانتفاعی‌ و صندوقهای قرض‌الحسنه
۱ ـ  صندوقهای قرض الحسنه  :
ـ   پرداخت وامهای ضروری و مورد نیاز متقاضیان و رفع مشکلات مالی افراد برابر ضوابط مربوطه.
ـ   سایر انجام امور خیریه طبق اساسنامه.
۲ ـ  مؤسسات خیریه و غیرانتفاعی  : 
ـ   ارائه خدمات به خانواده های نیازمند و محروم جامعه از جمله کمکهای نقدی و غیرنقدی.
ـ   ارائه خدمات پزشکی در درمانگاههای خیریه مطابق تعرفه های مربوطه.
ـ   کمک های رایگان و بلاعوض به خانواده های بی سرپرست و ایتام.
ـ   و سایر خدمات عام المنفعه در زمینه های علمی  ـ  فرهنگی ـ مذهبی ـ حمایتی ـ درمانی.
پلیس ۱۱۰( مقدمه)
تأمین امنیت و تحکیم نظم و اجراى قانون و عدالت از مهمترین ارکان ثبات و سلامت یک نظام اجتماعى و سیاسى است و نقش نهادهایى که تأمین کننده این هدف باشند، به اندازه‌اى مهم است که شاید بتوان گفت، بدون وجود چنین نهادهایی، بقاى یک جامعه ممکن نمى‌گردد. در کشور ما بخش عمده‌اى از این وظیفه مهم بر عهده نیروى انتظامى است. با نگرش کلى بر وظایف نیروى انتظامى در کشور مى‌توان به گستردگى فعالیت‌هاى این نیرو که بالغ بر انجام ۲۲ مأموریت خاص و بیش از ۱۲۰ مأموریت عام مى‌گردد واقف شد. این تنوع و تعدد وظایف در هیچ یک از نیروهاى نظامى و سازمان‌هاى غیر نظامى جمهورى اسلامى ایران وجود نداشته و مى‌توان اذعان داشت نیروى انتظامى تنها نهادى است که در عرصه‌هاى مختلف و در اقصى نقاط کشور از مرزها تا درون شهرها در گستره وسیع و انجام وظایف محوله مى‌پردازد، با وجود این گسترگى و تنوع مأموریتى و همچنین توجه به کمبودهاى مختلف در این سازمان بود که سبب شد طراحى‌ سیستمى که بتواند با سازماندهى امکانات موجود و افزایش تحرک و سرعت عمل، به نیازمندى‌هاى فورى مردم پاسخ دهد، احساس گردد. تا ضمن حضور به موقع در صحنه‌ها، با ناامن کردن کشور براى مجرمین و امنیت بخشیدن به وظایف اجتماعى کشور، رضایت عمومى جامعه را در بحث امنیت و ناهنجارى‌هاى اجتماعى مربوط به وظایف پلیسى فراهم نماید. لذا در جهت اجراى فرامین مقام معظم رهبرى و فرماندهى معظم کل قوا و تحقق بخشیدن به اهداف ذکر شده مرکز فوریت‌هاى پلیس ۱۱۰ در تاریخ ۲۰/۷/۷۹ مصادف با ۱۳ رجب سالروز ولادت حضرت امیرالمؤمنین و در سال منصوب به آن حضرت تأسیس و جهت پاسخگویى به نیازهاى فورى پلیسى مردم راه‌اندازى گردید. در بررسى کلى مى‌توان اذعان داشت که بحول و قوه الهى در بطن نیروى انتظامى جمهورى اسلامى ایران تحولى ارزشمند ایجاد گردیده است و مرکز فوریت‌هاى پلیسى توانسته در این فاصله زمانى مأمورین را در انجام وظایف محوله و ارائه خدمات ارزنده موفق‌تر و اطمینان مردم را نسبت به ناجا افزایش دهد که امید است این مرکز با انسجام و یکپارچگى روز افزون تشکیلاتى بتواند با اقتدار بیشترى به انجام مسئولیت‌هاى محوله بپردازد و قلب مقام معظم رهبرى و مردم شریف این مرز و بوم را شاد نماید.
گزیده‌اى از اهم اقدامات انجام شده در سیستم ۱۱۰
۱ ـ تاکنون ۹۴۴ خط تلفن ۱۱۰ در سطح کشور راه‌اندازى گردیده است.
۲ـ تعداد ۱۰ کلان شهر به سیستم رایانه‌اى در سطح کلانترى‌ها و پاسگاه‌هاى مربوطه تجهیز شده‌اند که در این رابطه برقرارى و امکان کنترل مکانیزه وجود دارد و مى‌توان با ورود به کلیه کلانترى‌ها و پاسگاه‌هاى مربوطه وضعیت عملکرد سیستم ۱۱۰ مربوطه را به راحتى تحت نظر و کنترل قرار داد.
۳ـ هدف‌مند شدن توزیع امکانات : نیروى انسانى ،خودرو و تجهیزات رایانه‌اى و مخابراتى بر اساس فراوانى جرائم و نیازمندى‌هاى پلیسى در جغرافیاى مختلف کشور.
۴ـ سازماندهى مراکز فرماندهى و کنترل (مراکز ۱۱۰) بر اساس اهداف و سیاست‌هاى ترسیم شده سایر اقدامات : فعال سازى یگان‌هاى واکنش سریع (یگان ویژه پاسداران) به منظور تقویت موردی.
۵ ـ پیگیرى تصویب و تأمین اعتبارات نیازمندى‌هاى مخابراتى رایانه‌اى و ضرورت‌هاى آماد و پشتیبانى بالغ بر ۷۱ میلیارد ریال و طرح توزیع ریز اقلام به تفکیک شهرستان‌هاى تابعه هر استان.
۶ـ پیگیرى و تحقق امکان شماره‌گیرى موبایل بدون پیش کد در شهرستان‌هایى که از طریق شهرهاى دیگر تغذیه مخابرات مى‌شوند و تماس با گوشى موبایل بدون سیم کارت و انتقال شماره ۱۱۲ به صورت خودکار به ۱۱۰ و رایگان بودن مکالمات موبایل با تلفن ۱۱۰٫
۷ـ راه‌اندازى طرح امداد جاده‌اى با همکارى و مشارکت سازماندهى امدادى شرکت مخابرات ـ وزارت راه‌ و ترابرى صدا و سیما و وزارت بهداشت و درمان.
افق‌هاى آینده براى سیستم ۱۱۰
۱ ـ فرهنگ‌سازى و تقویت اعتماد مردمى از طریق رسانه‌هاى جمعى (تلویزیون، رادیو، مطبوعات و سایر امور تبلیغاتی).
۲ ـ برنامه‌ریزى‌هاى آموزشى و توجیهى براى دانش‌آموزان مدارس و آموزشگاه‌هاى کشور با همکارى وزارت آموزش و سایر ارگان‌هاى ذیربط به منظور نهادینه شدن فرهنگ همکارى با پلیس در سطح نوجوان و جوانان.
۳ ـ بهره‌گیرى از کلیه امکانات هنرى و تبلیغى به منظور هر چه کریه‌تر کردن چهره بزه و بزهکارى و معرفى و القاء آن به عنوان یک ضد ارزش در جامعه با هدف تهیج عمومى در مبارزه با مفاسد و جرائم.
۴ ـ برنامه‌ریزى براى تبیین و اجرا گذاشتن مراقبت‌هاى ویژه با همکارى خانواده‌هاى مجرمین و بزهکارانى که از محاکم و مراجع قضایى و قانونى آزاد گردیده و دوباره به آغوش جامعه باز مى‌گردند، با هدف سهیم کردن خانواده‌هاى آنها در نظام کنترل و پیگیرى مجرمین و بزهکاران جامعه.
۵ ـ برنامه‌ریزى براى تقویت سیستم کنترل مکانیزه عملکرد ۱۱۰ در سطح کشور و در هر یک از سطوح مدیریتى ناجا در مرکز و استان‌ها به منظور تحقق اهداف پیش‌بینى شده در سیستم و دستاوردهاى آن.
۶ ـ دعوت به همکارى از اساتید، خبرگان و اهل علم و فن‌آورى به منظور بهره‌گیرى از آخرین فن‌آورى‌هاى موجود براى ارتقاء کیفى عملیات پلیس در کشور.
اهداف اصلى تشکیل مرکز فوریت‌هاى پلیسى ۱۱۰
۱ ـ تحقق شعار پلیس پاسخگو در جامعه.
۲ ـ تحول در نظام دریافت، ابلاغ و پیگیرى بازخورد مأموریت‌هاى محوله پلیس.
۳ ـ تشکیل و تسریع در برقرارى ارتباط مردم و برخوردارى آنها از خدمات پلیسى ناجا.
۴ ـ ساماندهى کلیه ورودى‌هاى مأموریتى به ناجا از طریق ۱۱۰ و اعمال نظام کنترلى بر چرخه دریافت، ابلاغ و نحوه اجراى مأموریت‌ها در ناجا.
۵ ـ هدفمند شدن عملیات پلیس بر اساس نیازهاى واقعه ای  جامعه (از زبان و درخواست مردم).
۶ ـ دست‌یابى به واقعیت‌هاى آمارى و تجزیه و تحلیل صحیح و اصولى‌تر روند تغییرات انواع تخلفات و جرائم در جغرافیاى مختلف کشور.
۷ ـ ارتقاء کیفى برنامه‌هاى پیشگیرى ناجا بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل‌هاى آماری.
۸ـ بستر سازى براى تقویت همکارى اطلاعاتى مردمى با ناجا و مشارکت آنان در سایر زمینه‌ها.
۹ـ تسهیل در ارائه خدمات مشاوره‌اى و پاسخگویى به سؤالات پلیسى مردم از طریق ۱۱۰٫
۱۰ـ جلوگیرى از سرگردانى مردم در مراجعه به پلیس و تسریع بخشیدن به نیازمندى‌هاى مردم.
۱۱ـ ایجاد ارتباط و تعامل منطقى بین سیستم‌هاى پیشگیری، پیگیرى ، کشف جرم ،  کنترل ، پیگیرى مأموریت‌هاى ناجا و مهمترین اهداف.
دفتر نظارت همگانى ( ۱۹۷)
بزرگترین افتخار فرزندان شما در نیروى انتظامی، حفظ امنیت همه‏ جانبه و تأمین آسایش فردى و عمومى براى ملتى است که بیش از هر مردمى شایسته خدمت و احترام است، تلاش ما در این راه روزافزون است اما رسیدن به وضعیت آرمانى جز در سایه ارتباط منطقى و روان مردم مشارکت ‏جو با پلیس مقتدر و پاسخگو، امکان پذیر نیست. از این رو طبق اصل هشتم قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران دعوت به خیر، ‌امر به معروف و نهى از منکر وظیفه‏ اى است همگانى و متقابل به منظور احیاى این ارزش دینى و ملی. نیروى انتظامى در گامى جدید و در راستاى تکمیل طرح مرکز فوریتهاى پلیسى (۱۱۰) و اجراى وظیفه قانونى خود، ‌دفتر نظارت همگانى را تأسیس و شروع به کار آنرا اعلام نمود. این مرکز تمام وقت و مشتاقانه در انتظار ارتباط مستقیم و مستمر یکایک شما مردم شریف و سرافراز جهت دریافت نظرها، پیشنهادها، انتقادها و شکایت‏ها است. دریافت گزارشهاى مردمى موجب دلگرمى و تشویق خیل کارکنانى است که جز به خدمت بیشتر و بهتر نمی‏اندیشند و با گمنامى تمام در گوشه و کنار این کشور پهناور فداکارى می‏کنند.
مرکز نظارت همگانى مأموریت دارد با طرح ‏ریزى و اجراى عملیات جمع ‏آورى بسترهاى لازم را براى دریافت بازخوردى اجتماعى مأموریتها و عملکرد ناجا و کارکنان و انعکاس آن به سیستم فرماندهى براى بهره‏ بردارى از آن را فراهم نماید.
توسعه منطقى در عرصه پاسخگوئى = پلیس پاسخگو
 

پلیس + ۱۰
در اجرای فرامین مقام معظم رهبری در ابتدای سال ۸۲ مبنی بر تلاش مضاعف و پیگیر مسئولین در خدمت رسانی به امت بزرگوار و مردم متدین و انقلابی و در جهت ارائه هر چه بهتر خدمات نیروی انتظامی و زمینه سازی جهت خدمات دهی سایر دستگاهها و نیز در راستای تحقق دولت الکترونیک طرح پلیس+۱۰ در فاز اول با ۳ خدمت عمومی گذر نامه گواهینامه و اجراییات به جهت کاهش تعداد وطول سفرهای درون شهری مردم و سهولت و افزایش سرعت دسترسی به خدمات و رشد و توسعه فن آوری اطلاعات و ارتباطات تهیه و بحول و قوه الهی بهره برداری از آن در دهه فجر انقلاب اسلامی سال ۸۲ آغاز شد که بتدریج دفاتر و شعبات آن به ۳۸ مرکز در سطح شهر تهران بزرگ و ۹ مرکز در شهر کرج افزایش و دایر گشته و در مراکز استان کل کشور نیز در دست اقدام می باشد.
اهداف پلیس + ۱۰

– تسهیل در ارائه خدمات به مردم
– بهره‌گیری از فن آوری ارتباطات و اطلاعات در جهت افزایش سرعت دقت و آسایش در هنگام ارائه خدمات
– زمینه سازی جهت بهره‌مندی از توانمندیهای بخش غیر دولتی در ارائه خدمات مورد نیاز مردم
– فرهنگ سازی در جهت گسترش خدمات از راه دور

نتایج حاصل از اجرای طرح
– کاهش تعداد و طول سفرهای بین شهری مردم
– سهولت و افزایش سرعت دسترسی به خدمات
– رشد و توسعه فن آوری اطلاعات و ارتباطات
– ارائه نمونه عملی از خدمات دولت الکترونیک
خدمات موجود
–    گواهی عدم سوء پیشینه
– صدور برگه صورت وضعیت تخلفات خودرو
– صدور گواهینامه
– تمدید اعتبار گواهینامه و صدور المثنی
– صدور گذرنامه
– درخواست دفتر چه آماده به خدمت
– تعویض گذرنامه
– درخواست پروانه کسب
– استعلام خدمت سربازی و دیگر موارد.

فصل چهارم : گزینش و استخدام

یکی دیگر از ادارات خدماتی نیروی انتظامی ، اداره گزینش و استخدام نیروی انتظامی است که همه ساله از بین جوانان واجد شرایط در مقاطع افسری ، افسری دانش آموختگان ، درجه داری ، پیمانی ، کارمندی و کارمندتجربی استخدام به عمل می آورد. حال به طور خلاصه هر یک از این مقاطع را بیان میکنیم ؛ اما قبل از آن به ذکر شرایط عمومی استخدام میپردازیم:
شرایط عمومى استخدام
الف ـ اعتقاد و التزام عملى به مبانى و احکام و اسلام.
ب ـ ایمان به نظام جمهورى اسلامى ایران و التزام به ولایت مطلقه فقیه.
ج ـ تابعیت جمهورى اسلامى ایران.
د ـ عدم سابقه عضویت یا وابستگى به احزاب و گروههاى سیاسى غیرقانونى و الحادی.
ه ـ نداشتن سوء پیشینه و برخوردارى از حسن شهرت.
ه ـ نداشتن سوء پیشینه و برخوردارى از حسن شهرت.
و ـ داشتن شرایط تحصیل و یا تخصص لازم براى خدمت مورد نظر.
ز ـ داشتن سلامت روانى و جسمى مناسب با خدمت مورد نظر.
ح ـ حضور در صحنه هاى مختلف دفاع از ارزش هاى انقلاب اسلامی و …

شرایط اختصاصى استخدام در مقطع افسرى ( دانشجویى )

دانشگاه علوم انتظامى در رشته هاى کارشناسى و کاردانى علوم پایه انتظامى دانشجویان خود را به روش نیمه متمرکز از بین شرکت کنندگان در آزمون سراسـرى دانشگاه ها و موسسـات آموزش عالـى گروه هاى آزمـایشى ۱،۲،۳،۴ کـه حـق انتخاب رشـته دارنـد و واجد شـرایط و ضـوابـط عـمـومى و اخـتـصـاصـى مى باشند انتخاب مى نماید .
هدف از تشکیل این دوره ها تربیت متخصان متعهد با مهارت هاى نظرى و عملى در رشته هاى مختلف و همچنین بالا بردن سطح معلومات اعتقادى و حرفه اى افراد است، که بتوانند پس از تحصیل مسئولیتهاى مربوط به خود را در نیروى انتظامى به نحو احسن انجام دهند.
الف ـ دارا بودن حداقل ۱۷ سال سن و حداکثر ۲۱ سال تمام، مبناى احتساب سن روز ثبت نام در آزمون سراسرى خواهد بود. ضمنا داوطلبان مردى که خدمت وظیفه عمومى را انجام داده اند مدت قانونى خدمت وظیفه عمومى به حداکثر سن آنان اضافه خواهد شد.
ب ـ دارا بودن حداقل ۱۷۰ سانتى متر قد براى داوطلبان مرد.
ج ـ موفقیت در کلیه مراحل گزینش و استخدام .
د ـ انتخاب رسته هاى دانشجویان براساس رتبه علمى احرازى در آزمون سراسرى و علاقمندى آنان و همچنین گروه آزمایشى مرتبط صورت خواهد گرفت.
ه ـ داوطلبان نباید در دروس ریاضى و زبان خارجى آزمون سراسرى نمره منفى کسب کرده باشند.
ز ـ حداقل معدل کل دیپلم یا دوره پیش دانشگاهى جهت ثبت نام ۱۴ مى باشد.

شرایط اختصاصى استخدام در مقطع افسرى دانش آموختگان

نیروى انتظامى از بین فارغ التحصیلان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالى با مدرک تحصیلى کاردانى و بالاتر به منظور خدمت در رسته هاى مورد نیاز به عنوان انتظامى و کارمندى استخدام مى کند.
۱- دارا بودن مدرک تحصیلى کاردانى و مقاطع بالاتر در رشته هاى متناسب و مورد نیاز در رسته هاى مختلف نیروى انتظامی.
۲- رشته هاى تحصیلى دانشگاهى که در صفحات بعد در ذیل رشته هاى مورد نیاز رسته ها قید گردیده براى رسته هاى انتظامی، مرزبانى و راهنمایى و رانندگى ازاولویت اول برخوردار است و سایر رشته ها در اولویت بعدى قرار دارند.
۳- حداکثر سن براى فارغ التحصیلان کاردانى ۲۳ سال که به ازاى هر مقطع بالاتر دو سال اضافه مى گردد.
تبصره ۱: در صورت انجام خدمت دوره ضرورت مدت مذکور به حداکثر سن اضافه مى گردد.
تبصره ۲: مدت آموزش این افراد سه ماه یکسال است که با توجه به رشته تحصیلى افراد این مدت متغیر مى باشد. رشته هایى که با رسته مربوطه متناسب نباشند یک سال دوره آموزشى عمومى و تخصصى رسته مربوطه را طى خواهند نمود.
بعنوان مثال: کارشناس رایانه براى رسته رایانه صرفا یک دوره آموزشى سه ماهه را طى مى کند. کارشناس حمل و نقل براى هر رسته راهور (راهنمایى و رانندگى) یک دوره آموزشى عمومى و تخصصى حداکثر شش ماهه را طى مى نماید و کارشناس علوم اجتماعى براى رسته انتظامى شش ماه تا یک سال دوره عمومى و تخصصى را طى خواهد کرد.

مقطع استخدام درجه داری
آموزشگاه درجه دارى نیروى انتظامى همه ساله از میان دارندگان مدرک سوم دبیرستان تا دیپلم از طریق آزمون داخلى دانش آموز جذب مى نماید.
داشتن حداقل سن ۱۷ و حداکثر ۲۱ سال تمام که مبناى احتساب سن روز ثبت نام خواهد بود (مدت خدمت نظام وظیفه به حداکثر سن افزوده مى شود).
اولویت استخدام در این مقطع با دارندگان مدرک تحصیلى دیپلم مى باشد.
دوره آموزشى در آموزشگاه درجه دارى حداقل یکسال شبانه روزى بوده و دانش آموزان در مدت تحصیل از کمک هزینه تحصیلی، امکانات رفاهی، غذا، پوشاک و خوابگاه و خدمات درمانى بهره مند خواهند شد.
دانش آموزان در صورتى که با مدرک دیپلم استخدام گردند پس از آموزش با درجه گروهبان یکمى مشغول خدمت مى گردند.
فارغ التحصیلان فوق در صورت ادامه تحصیلى و اخذ دیپلم، در درجات گروهبان یکمى و استوار دومى با حداکثر ۲۵ سال سن مى توانند در آزمون ورودى دوره کاردانى دانشگاه علوم انتظامى شرکت نمایند.
به کارکنان ناجا یک باب مسکن متناسب و متعارف در طول خدمت برابر اساسنامه بنیاد تعاون ناجا و مقررات مربوط واگذار خواهد شد.
مقطع استخدام پیمانى انتظامی
نیروى انتظامى به منظور تامین نیاز سازمانى خود براساس یکى از مقاطع تحصیلى سوم راهنمایی، متوسطه، کاردانى و کارشناسى ارشد، دکترا و بالاتر با اخذ تعهد پنج سال خدمت انتظامى بصورت پیمانى استخدام مى نماید. در ضمن دوره آموزشى انتظامى این قبیل افراد حداقل به مدت سه ماه قبل از نیل به درجه، تشکیل مى گردد.داشتن حداقل سن ۱۷ و براى کاردانى ۲۳ و به ازاى هر مقطع تحصیلى بالاتر از کاردانى دو سال به شرط سنى افزوده مى شود (مدت خدمت وظیفه به حداکثر سن افزوده مى شود).معدل براى مدرک تحصیلى سوم راهنمایی، دبیرستان و دیپلم ۱۴ مىباشد شرط معدل براى بسیجیان فعال، خانواده شهدا، ایثارگران و نیروهاى مسلح ۱۲ مى باشد.کارکنان پیمانى در طول خدمت از امکانات رفاهى و خدمات درمانى بهره مند خواهند شد.کارکنان پیمانى که خدمت دوره ضرورت را طى ننموده اند، خدمت دوره پیمانى آنان به منزله انجام خدمت وظیفه تلقى مى گردد. ضمنا افراد پیمانى که داراى شرایط لازم باشند در طول قرارداد مىتوانند بصورت پایور (کادر) ثابت انتظامى استخدام شوند.
مقطع استخدام کارمندى
نیروى انتظامى به منظور تکمیل کادر تخصصى خود داوطلبانى که داراى تحصیلات دانشگاهى مورد نیاز ناجا و یا داراى مهارت فنى مى باشند به صورت کارمندى (رسمى یا پیمانى ۶ ساله) جذب مى نماید. در ضمن مدت دوره آموزش براى کارکنانى که خدمت دوره ضرورت را طى نموده اند حداقل یکماه و براى کسانى که خدمت ضرورت را طى ننموده اند حداقل سه ماه در مراکز آموزشى عمومى مى باشد
حداکثر سن براى فارغ التحصیلان دانشگاهى مقطع کاردانى ۲۳ و به ازاى هر مقطع تحصیلى بالاتر از کاردانى ۲ سال به شرایط سنى افزوده مى شود (ضمنا مدت خدمت نظام وظیفه به حداکثر سن افزوده مى شود).
شرایط اختصاصى کارمند تجربى
از بین دارندگان مدرک تحصیلى چهارم ابتدایى تا پایان دوره نهضت سوادآموزى تا دیپلم که داراى تخصص و مهارت علمى مورد نیاز ناجا از قبیل رانندگی،‌ مکانیکی، نقاشی، صافکارى و تخصص هاى فنى باشند استخدام مى نماید.
حداقل ۱۷ و حداکثر ۳۲ سال تمام (مدت خدمت نظام وظیفه به حداکثر سن افزوده مى شود).
تبصره: متقاضیانى که صرفا بصورت پیمانى استخدام مى گردند محدودیت سنى ندارند و ملاک در استخدام آنان توانایى انجام ماموریت در رسته مربوط است.
ادامه تحصیل کارمندان رسمى با مدارک تحصیلى دانشگاهى در مقاطع تحصیلى بالاتر در رشته هاى مصوب و مورد نیاز ناجا یا رعایت مقررات مربوط امکان پذیر مى باشد.کارمندانى که داراى مدرک پایان دوره متوسطه بوده و حداکثر ۲۵ سال سن داشته باشند مى توانند در مسابقه ورودى دوره کاردانى شرکت نمایند. کارمندان در طول خدمت از امکانات رفاهى و درمانى بهره مند خواهند شد.
انواع رسته های شغلی در نیروی انتظامی
رسته اداری :
 مجموعه فعالیت هاى شغلى شامل تخصص هاى امور اداری، امور کارکنان، ارزشیابى و برنامه ریزى منابع انسانی، خدمات آموزشى و تربیت بدنى است که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دروه هاى آموزشى و تخصصى رسته ادارى مى باشد.
رسته انتظامی :
 مجموعه رشته هاى شغلى شامل تخصصهاى انتظامى درون شهری، برون شهرى و حفاظت است که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشى و تخصصى در رسته انتظامى مى باشد.
رسته پلیس امنیتی :
 مجموعه رشته هاى شغلى که شامل تخصص هاى اماکن عمومی،‌گذرنامه، امور اتباع خارجى است که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشى تخصصى پلیس امنیتى مى باشند.
رسته آماد و پشتیبانی :
 مجموعه فعالیت هاى شغلى شامل برنامه ریزی، سازماندهی، مدیریت و اجراى عملیات مربوط به سیستم هاى برآورد، تامین، توزیع، ترابری، کنترل اموال،‌ تعمیرات و نگهدارى و ذخیره سازى کلیه اقلام است که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشی،‌ تخصصى و رسته اى آماد و پشتیبانى باشد.
رسته راهنمایى و رانندگى :
 مجموعه رشته هاى شغلى شامل تخصص هاى کنترل عبور و مرور، مهندسى عبور و مرور، رسیدگى به تصادفات، آزمایش و صدور گواهینامه و شماره گذارى است که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزش تخصصى و رسته اى راهنمایى و رانندگى باشد. آزمون راهنمایى و رانندگى و صدور گواهینامه، انجام امور مربوط به شماره گذارى خودروها، رسیدگى به تصادفات، مهندسى عبور و مرور (ترافیک)، رسیدگى به تخلفات و جرایم رانندگی.
رسته رایانه و سیستم :
 مجموعه رشته هاى شغلى که شامل تخصص هاى نرم افزار، سخت افزار، شبکه، تجزیه و تحلیل سیستم هاى آمـارى است کـه انـجـام وظـایـف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشى تخصصى و رسته اى رایانه باشد.
رسته عملیات ویژه :
 مجموعه رشته هاى شغلى که شامل تخصص هاى کنترل اجتماعات، رهایى گروگان، عملیات هاى شهرى و ماموریت هاى ویژه که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشى تخصصى و رسته اى عملیات ویژه مى باشد.
رسته مخابرات و الکترونیک :
 مجموعه رشته هاى شغلى که شامل امور مربوط به شبکه هاى ارتباط تلفنى (سوئیچینگ) شبکه هاى دیانا، شبکه هاى ارتباطى سیار، سیستم هاى انتقال رادیویی، نورى و کابلی، سیستم هاى جنگ الکترونیک و رادار و دستگاه ها و تجهیزات الکترونیکى خاص مى شود که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشى تخصصى و رسته اى مخابرات و الکترونیک باشد.
رسته مرزبانی :
 مجموعه رشته هاى شغلى شامل تخصصهاى امور مرزى و عملیات رزمى است که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشى و تخصصى رسته اى مرزبانى مى باشد. از جمله وظایف مهم این رسته عبارتند از: حفظ و حراست مرزهاى جمهورى اسلامى ایران (آبى و خاکى)، دفاع از حقوق اتباع مرزنشین و منافع و مصالح کشور، استیفاء حقوق دولت و اتباع مرزنشین، جلوگیرى از تردد غیرمجاز و غیرقانونی و موارد دیگر.
رسته فنى و مهندسی :
مجموعه رشته هاى شغلى که شامل تخصص هاى عمران، تاسیسات مهندسى رزمی، خدمات مهندسى و فنى و املاک و مستغلات است که انجام وظایف آن مستلزم گذراندن دوره هاى آموزشى و تخصصى و رسته اى فنى و مهندسى باشد.
آشنایی با نظام آموزشی دانشگاه علوم انتظامی
در حال حاضر در نظام آموزشی دانشگاه علوم انتظامی ، به جز مقطع کارشناسی ارشد فرماندهی و مدیریت انتظامی (دافوس) چهارده رشته تحصیلی وجود دارد که عبارتند از: انتظامی، کشف جرایم، اطلاعات، حفاظت اطلاعات، راهور (راهنمایی و رانندگی)، مرزبانی، عملیات انتظامی دریایی، مدیریت (امور اداری)، حسابداری دولتی، آماد و پشتیبانی، مهندسی عمران، مخابرات، مهندسی رایانه و موسیقی نظامی. هر کدام از رشته های مقطع کارشناسی دارای گرایش های گوناگون هستند ولی رشته های مقطع کاردانی گرایش خاصی ندارند.
هم اکنون پذیرش دانشجو به دو شیوه در دانشگاه علوم انتظامی انجام می گیرد:
۱-    جذب از طریق آزمون سراسری : جوانانی که علاقه مند به تحصیل در دانشگاه علوم انتظامی هستند از طریق شرکت در آزمون سراسری پذیرفته می شوند. داوطلبان علاوه بر کسب رتبه قبولی و دارا بودن شرایط عمومی استخدام، باید دارای شرایط اختصاصی از جمله داشتن علاقه و انگیزه لازم، سلامتی کامل جسمی و روانی و شرایط سنی باشند. تحصیل در این دانشگاه در دو مقطع کاردانی و کارشناسی به صورت شبانه روزی است و دانشجویان از امکانات و مزایای خاص تسهیلاتی و رفاهی چون پرداخت حقوق ماهیانه، وام، تجهیزات ورزشی، سفرهای سیاحتی و زیارتی و اعطای بورس تحصیلی و امکان ادامه تحصیل برای مقاطع کارشناسی ارشد و در آینده ای نزدیک (دکتری) نیز برخوردار می شوند. در ضمن، دانشجویان این دانشگاه با مهارت ها و فنونی آشنا می شوند که در سایر دانشگاه های کشور دیده نمی شود؛ مهارت هایی چون تیراندازی، رانندگی، فراگیری شنا و ورزش های رزمی و تخصص های گوناگون دیگر.
۲- جذب دانش آموختگان سایر دانشگاه ها: در سال های اخیر، علاوه بر جذب دانشجو به شیوه فوق، تعداد زیادی از جوانان و دانش آموختگان سایردانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور در مقاطع مختلف تحصیلی، پس از انجام مراحل قانونی جذب و در مرکز آموزش عالی نصر به فراگیری آموزش های لازم در دوره های پیش بینی شده مشغول شده اند. تعدادی از این افراد پس از گذراندن یک دوره عمومی و انتظامی کوتاه مدت، در خدمت پلیس کشور قرار می گیرند و تعدادی دیگر پس از اتمام آموزش اولیه عمومی، جهت تکمیل آموزش های تخصصی به سایر دانشکده های دانشـگاه اعـزام و به تناسب رشته پذیرفته شده، دوره های آموزشی را تا رسیدن به سطح یک افسر کارآمد پلیس ادامه می دهند.

فصل پنجم : پلیس بین الملل ( اینترپل)
 تاریخچه
 
اولین کنگره جهانی پلیس جنایی در سال ۱۹۱۴ در( موناکو (فرانسه برگزار شد. کارشناسان حقوقی و افسران پلیس از ۱۴ کشور جهان تأسیس و ایجاد اداره بین‌المللی سوابق جنایی و امکان فراهم نمودن شیوه‌های استرداد مجرمین را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند. اما وقوع جنگ جهانی اول از ادامه و پیشرفت کار جلوگیری نمود.
در سال ۱۹۲۳ میلادی برابر با ۱۳۰۲ هجری شمسی طی اجلاسی که در شهر وین اتریش با حضور رؤسای پلیس کشورهای اتریش، آلمان، دانمارک، یونان، مجارستان، فرانسه و مصر برگزار شد این سازمان پایه‌گذاری و مقر آن شهر وین تعیین شد. هدف از تشکیل این سازمان ایجاد یک سیستم کنترل و مقابله بین‌المللی با جرایم و تأسیس مرکزی برای مبادله اطلاعات و اخبار بین پلیس کشورهای مختلف بود.
این کمیسیون تا وقوع جنگ جهانی دوم با هدف ایجاد یک سامانه کنترل و مقابله بین‌المللی با جرایم و تأسیس مرکزی برای تبادل اطلاعات و اخبار بین کشورهای مختلف جهان فعالیت خود را گسترش داد. بعد از جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۶ اجلاسی در بروکسل برای تجدید فعالیت و تعیین مفهوم کلی همکاری پلیس بین‌الملل برگزار گردید و طی آن مقررات و قوانین جدیدی تصویب شد در این اجلاس و شورا “ اینترپل” به عنوان نام اختصاری اداره مرکزی انتخاب شد و به تدریج تعداد اعضای آن با افزایش روبرو شده در سال ۱۹۵۵ تعداد کشورهای عضو به پنجاه کشور رسید.
در سال ۱۹۵۶ اساسنامه اصلاح شد و نام ”کمیسیون بین‌المللی پلیس جنایی“ به ”سازمان بین‌المللی پلیس جنایی“ تغییر یافت.
در سال ۱۹۶۶ مقر دبیرخانه مرکزی سازمان اینترپل به سن کلود واقع در حومه پاریس انتقال یافت و یک سال بعد تعداد اعضای آن به مرز یکصد کشور رسید.
به دنبال بمب گذاری که در سال ۱۹۸۶ در مقر اینترپل در سنت کلود روی داد, مسئولین این سازمان به فکر تأسیس ساختمانی مناسب برآمدند و ساختمان مجهز و زیبای فعلی آن را در شهر لیون (فرانسه) بنا نهاده و در سال ۱۹۹۰ مقر دبیرخانه مرکزی سازمان اینترپل به آنجا منتقل شد. در حال حاضر ۱۸۱ کشور جهان در آن عضویت داشته و فعالیت گسترده‌ای را در زمینه تبادل اخبار و اطلاعات بین پلیس کشورهای عضو به انجام می‌رسانند.
ارکان پلیس بین الملل
ارکان تشکیل دهنده سازمان بین‌المللی پلیس جنایی عبارتند از:
 
مجمع عمومی :
 برابر اصل ۶ اساسنامه سازمان، مجمع عمومی مرجع عالی اداره‌کننده اینترپل بوده و از هیأت‌های نمایندگی منصوب‌شده از جانب کشورهای عضو تشکیل می‌گردد. همچنین مطابق با اصل هفتم هر کشور عضو می‌تواند یک یا چند نماینده داشته باشد اما فقط یک نفرکه توسط مقام ذیصلاح کشور متبوع منصوب می‌گردد, ریاست هیات نمایندگی را دارا خواهد بود.
کمیته اجرایی :
 برابر اصل ۱۵ اساسنامه اینترپل کمیته اجرایی مرکب از رئیس سازمان، سه نایب رئیس و نه نفر نمایند می باشد که با دو سوم اکثریت آرای مجمع عمومی از میان نمایندگان انتخاب می‌شوند. کمیته اجرایی ارگان تصمیم‌گیرنده با مسؤولیت محدود برای سازمان می‌باشد در حالی که مجمع عمومی ارگان تصمیم گیرنده جامع و مطلق آن است.
دبیرخانه کل :
 دبیرخانه کل یک نهاد دائمی اداری، فنی می‌باشد که اینترپل از طریق آن انجام وظیفه می‌نماید. دبیرخانه کل تصمیمات اتخاذ شده از سوی مجمع عمومی و کمیته اجرائی را به مرحله عمل در آورده، هماهنگی و نظارت وسرپرستی در زمینه مبارزه علیه بزهکاری بین‌المللی را برعهده دارد.
همچنین ضمن جمع‌آوری اطلاعات مربوط به جرم و مجرمین با مسئولین ملی و بین‌المللی تماس و ارتباط برقرار می‌سازد.
دبیرخانه به‌وسیله دبیرکل که به پیشنهاد کمیته اجرایی و از سوی مجمع عمومی برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌شود، اداره می‌گردد.
اینترپل کشورهای عضو :
مطابق اصل ۳۱ اساسنامه، سازمان به منظور پیشبرد اهداف خود نیاز به همکاری مداوم و مستمر اعضای آن دارد که این خود همخوانی فعالیت‌های آنها در سازمان اینترپل با قوانین کشورهای متبوع را می‌طلبد. برای نیل به این هدف هر کشور عضو باید هیأتی را که به عنوان اداره کل مرکزی ملی((National Central Bureau (N.C.B)) انجام وظیفه می‌کند تشکیل و معرفی نماید تا قادر به برقراری ارتباط با ادارات مختلف کشور متبوع و همچنین با دبیرخانه کل سازمان و اینترپل سایر کشورها باشد. در خصوص کشورهایی که چنین همکاری تمرکز یافته‌ای را مجاز نمی‌دانند، دبیرخانه کل باید ضمن مذاکره با آنها مذاکره, مناسب‌ترین راهکار را اتخاذ نماید.
مشاورین : سازمان ممکن است در امور علمی، فنی و تخصصی با مشاورین مشورت نماید. این مشاورین از بین افرادی انتخاب خواهند شد که دارای شهرت و اعتبار جهانی در برخی رشته‌های مورد نظر سازمان باشند. مشاورین برای مدت ۳ سال و توسط کمیته اجرایی منصوب می‌شوند.
علائم و نشانه‌های اینترپل
سازمان اینترپل دارای نشان و پرچم مستقل و مخصوص به خود است. پرچم این سازمان به رنگ آبی است که نشانه آرامش و ملایمت در رفتار پلیس است و با برگ زیتون که نشان دهنده همکاری مشترک و متقابل جامعه پلیس جنایی در راه حفاظت و حراست به موقع از گزند مجرمین و بزهکاران و حمایت جامعه در برابر تکرار جرم است تزئین شده است. وسط پرچم شمشیر یا سلاح که بیانگر قاطعیت پلیس در انجام وظایف محوله است نقش بسته است و ترازو به منزله عدالت و دادگستری می‌باشد که در طرفین دسته شمشیر حروف اول سازمان بین‌المللی پلیس جنایی حک شده است و برروی پرچم سازمان، نقشه جهان حک شده که بیانگر جهانی بودن این سازمان است.
اینترپل ناجا ( مقدمه)
اینترپل تهران تا سال ۱۳۷۰ به صورت یک دفتر تحت عنوان دفتر ارتباط پلیس بین‌الملل در اداره کل تشخیص هویت شهربانی سابق مستقر بوده لیکن بعد از ادغام نیروهای انتظامی و تشکیل نیروی انتظامی واحد با توجه به اهمیت وظایف محوله به صورت یک اداره کل تحت تابعیت معاونت تحقیقات و کشف جرایم وقت ناجا سازماندهی شد. از مرداد ماه سال ۱۳۷۷ با صلاحدید مسئولین محترم ناجا ساختار سازماندهی اداره کل گسترش یافته و ضمن خارج شدن از تابعیت معاونت تحقیقات و کشف جرایم ناجا به صورت یک اداره کل مستقل با چهار اداره و چهار دایره مستقل، انجام وظایف محوله را عهده‌دار شد.
بی‌شک گسترش سازمان اینترپل تهران در طی سالیان اخیر نشان‌دهنده اهمیت نقش اینترپل در مبارزه علیه جرایم و توجه مسئولین به این امر مهم می‌باشد. در حال حاضر اینترپل تهران تنها کانال ارتباطی مراجع انتظامی و قضایی داخل کشور با خارج از کشور می‌باشد. اداره کل پلیس بین الملل بمنظور اطلاع رسانی درباره عملکرد کلیه ادارات و معاونت های ناجا در سطح بین المللی و همچنین انتقال تجارب خود به سایر کشورها اقدام به انتشار نشریه‌ای به زبان انگلیسی با عنوان Police Review کرده است. این نشریه به همکاران ناجا در خارج کمک می کند و درک و همچنین تعامل بهتری با نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.
وظایف اینترپل ایران
صدور گواهی عدم سوء پیشینه لاتین : اداره کل پلیس بین‌‌الملل برای کلیه هموطنان مقیم خارج از کشور و نیز اتباع خارجی که مدتی در ایران اقامت داشته‌اند و متقاضی دریافت گواهی عدم سوء پییشینه می‌باشند در صورت نداشتن سوء سابقه و نیز با رعایت مقررات و تأیید نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با هماهنگی ادارات ذی‌ربط گواهی عدم سوء پیشینه به زبان انگلیسی صادر می‌کند.
جستجوی گمشدگان بین‌المللی : در خصوص افرادی که از محل زندگی خود گم شده و هیچگونه اثری از آنها یافت نمی‌شود، پس از مراجعه بستگان فرد مفقود شده به اینترپل و ارائه مشخصات دقیق و عکس فرد مذکور، اینترپل آن کشور اطلاعات و عکس وی را به دبیرخانه کل ارسال و متعاقباً مرجع اخیر نیز با صدور اعلان گمشدگان مراتب را به کلیه کشورهای عضو اعلام می‌کند.
اقدام در خصوص ردیابی و استرداد اشیاء فرهنگی مسروقه : سرقت از آثار هنری از جمله جرایمی محسوب می‌شود که به علت اثرات جبران ناپذیر آن در میراث فرهنگی کشورها از اهمیت خاصی برخوردار است. به همین علت اینترپل دارای یک بایگانی ویژه برای آثار هنری سرقت رفته، بوده و تلاش‌های فراوانی برای بخشنامه کردن این مسایل به کشورهای عضو به عمل می آورد.
تعقیب و ردیابی مجرمین خارجی : چنانچه مجرمین تبعه کشورهای خارجی در کشور متبوع خود یا سایر کشورها مرتکب جرمی شده باشند و این موضوع از طریق اینترپل کشور مربوطه به سایر کشورها اعلام شده باشد, اینترپل کشورها با توجه به مدارکی که از طریق دبیرخانه سازمان اینترپل و اینترپل‌ کشور ذی‌ربط در اختیار آنها قرار می گیرد اقدام به جستجو برای شناسایی وی می‌کنند. در ایران این امر پس از جمع‌آوری مدارک در اداره کل پلیس بین‌الملل به مراجع اجرایی ناجا به‌خصوص در مبادی ورودی و خروجی کشور منعکس و از طریق این مراجع درخصوص شناسایی و ردیابی متهم یا مجرم موردنظر اقدام می شود.

فصل ششم : معاونت های نیروی انتظامی
معاونت راهنمایی ورانندگی
در سالهای دور – تهران از همسایه های کوچک ری محسوب می شد. اما امروز جزء بزرگترین شهرهای جهان بشمار می رود. در سالهای دور در شهرهای تهران، درشکه، کالسکه، واگن اسبی، قاطر و الاغ از جمله و سایل نقلیه عمومی و خصوصی بشمار می رفتند. واگنهای اسبی دارای اتاق های چرخدار بودند و توسط دو راس اسب روی ریل آهن حرکت می کردند حداقل ۵۰ نفر نشسته و ایستاده می توانستند از این واگنها استفاده نمایند. و کلیه خطوط به محله بازار ختم می شد.
همزمان با فعالیت ماشین دودی، کالسکه بخار یا اتومبیل در محدوده سالهای ۱۲۸۳ شمسی برابر با ۱۹۰۴ میلادی وارد شهر تهران شد این اتومبیل متعلق به مظفرالدین شاه قاجار بود که توسط یک راننده فرانسوی هدایت می شد. در سال ۱۳۰۸ دولت تصمیم به برچیدن واگن اسبی گرفت. اولین بار به فکر تاسیس یک سرویس حمل و نقل عمومی برای شهر تهران افتاد و پیرو آن تعدادی اتوبوس از خارج خریداری کردند. در سال ۱۳۲۰ تعداد اتومبیل و موتور سیکلت بالغ بر ۷۰۰ دستگاه بوده است. افزایش وسایل نقلیه در سالهای بعد آهنگی سریعتر پیدا کرد بطوریکه در سال۱۳۳۳ آمار وسایل نقلیه کشور ۸۰۱۰۰ دستگاه اعلام شده و در سال ۱۳۴۷ پلیس راه ژاندارمری در تهران تاسیس شد. و در سال ۱۳۵۳ امور راهنمایی و رانندگی تهران طبق قانون  به شهرداری واگذار گردید در نهایت ۱۲ فروردین ۱۳۷۰ با اجرای طرح ادغام نیروهای انتظامی سازمان راهنمایی و رانندگی، پلیس راه و ژاندارمری با یکدیگر ادغام شدند سپس معاونت راهنمایی رانندگی و حمل ونقل ناجا شکل گرفت.

اولین کسی که در ایران قربانی تصادف اتومبیل شد مرحوم درویش خان نوازنده و استاد تار بودند که در سال ۱۳۰۵ فوت کردند. و اولین افسر آزمایش رانندگی که نام و امضاء او در پای اوراق رانندگان زمان قاجاریه وجود دارد  به زبان فرانسه نوشته شده است شخصی بنام مسیوکلین بود که بعد از وی این سمت به ناصرخان انشاء اولین متخصص نظمیه محول شد. اولین راننده زن در ایران شخصی بنام خانم( هلن شه بنده) بود که در سال ۱۳۱۹ موفق به اخذ گواهینامه گردید و سر و صدای زیادی در مطبوعات آن زمان براه انداخت.
وظایف و مأموریت‌هاى کلى معاونت راهنمایى و رانندگى
۱-هدایت تخصصى واحدهاى تابعه نیرو در زمینه امور راهنمایى و رانندگى و حمل و نقل.
۲-برنامه‌ریزى در جهت انجام مأموریت‌هاى خدماتى و تأمین سلامت عبور و مرور و حمل و نقل.
۳-ابلاغ قوانین و مقررات راهنمایى و رانندگى و حمل و نقل و ارائه نظرات کارشناسى در جهت حل مسائل و مشکلات منتقله از طریق واحدهاى راهنمایى و رانندگی.
۴-بررسى نیازمندى‌هاى ترافیکى و تعیین اقلام مورد نیاز و اولویت‌ها و ارائه پیشنهادات لازم به مبادى ذیربط جهت تهیه و تحویل و پیگیرى موضوع، تا اخذ نتیجه.
۵-جمع‌ آورى اطلاعات لازم لجستیکی، پرسنلی، ترافیکی، تجهیزاتى و امور حمل و نقل و توزین به منظور تهیه برآورد و ارائه به مبادى ذیربط جهت تأمین.
۶-برنامه ریزى و انجام اقدامات لازم در جهت ساخت و توزیع پلاک وسایط نقلیه براى کلیه خودروهاى شخصى و دولتی.

ادارات تابعه راهنمایی
اداره کل امور فنى و مهندسی : این اداره کل وظایف ستادى مختلفى را به عهده دارد که در مجموع : ایجاد وحدت رویه، هماهنگ نمودن کلیه امور اجرایى در سطح این معاونت ـ از طریق صدور دستورالعمل و بخشنامه و نظارت بر حسن اجراى آنها، تهیه طرح‌هاى لازم در زمینه مربوط به آزمایش رانندگی، صدور گواهینامه، تبدیل گواهینامه‌هاى خارجى به ایرانی، معاینه و شماره گذاری، بررسى نیازها، نارسایى‌ها و مشکلات ادارات صدور گواهینامه، شماره گذارى و مهندسى ترافیک، تهیه و جمع‌ آورى آمار و اطلاعات مورد نیاز در زمینه حمل و نقل و امور مربوط به راهنمایى و رانندگى و تجزیه و تحلیل اطلاعات یاد شده جهت بهره ‌برداری، همچنین تعیین اقلام مورد نیاز در ارتباط با صدور گواهینامه و شماره گذارى از جمله وظایف این اداره کل مى‌باشد.
اداره کل طرح و توسعه: امورى از قبیل همکارى با مراجع ذیربط در جهت تأمین پرسنل متخصص و مورد نیاز واحدهاى راهنمایى و رانندگی، برنامه‌ریزى در زمینه ارزیابى تخصصى پرسنل کارشناسى و کاردان فنی، امور عمومى همکارى با مراجع بین‌المللى ذیربط و تبادل اطلاعات، اخذ و اعطاى بورسیه بر اساس مقررات و دستورالعمل‌هاى سازمانی، برنامه‌ریزى در زمینه ایجاد ارتباطات بین‌المللی، جمع‌آورى کتب و نشریات تخصصى و مقررات ترافیکى بین‌المللى جهت استفاده ـ انعکاس و اعلام آمارهاى مورد نیاز مراجع درون و بیرون سازمانى و تعیین پرسنل ممتحن براى آزمون کاردان فنى برابر دستورالعمل‌هاى مربوطه ـ در حیطه وظایف این اداره مى‌باشد.
اداره کل  فرهنگ ترافیک :
 برنامه ریزی بمنظور تهیه فیلم های آموزشی، تیزرهای تبلیغاتی، تئاتر و سریال های تلویزیونی در جهت گسترش فرهنگ عبور و مرور با هماهنگی مراجع درون سازمانی و برون سازمانی. ایجاد ارتباط و هماهنگی با سازمان ها و وزارتخانه های ذی مدخل در زمینه چاپ و نشر متون، کتب، بولتن، نشریه و مقالات آموزشی. انجام اقدامات لازم در زمینه جلب همکاری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سایر رسانه های تصویری بمنظور تهیه فیلم های آموزشی با هدف توسعه فرهنگ عبور و مرور.
معاونت آگاهی
به دنبال ایجاد و تاسیس نظمیه در سال۱۲۵۳ شمسی با کمک افسر اتریشی و پیش بینی دفتر ثبت مسروقات در این تشکیلات می توان ادعا نمود که اولین سنگ بنای آگاهی در آن زمان گذاشته شد. اولین زنی که در پلیس ایران مشغول به کار شد خانمی است که توسط افسر سوئدی موسس تامینات به سمت ر یاست حسابداری نظمیه گمارده می شود. سال ۱۳۱۷ شمسی به دستور سرپاس مختاری اداره محبس به اداره زندانها و تامینات به اداره آگاهی تغییر نام یافت و اداره تشخیص هویت مجدداً به اداره آگاهی ملحق گردید.
. سال ۱۳۷۰  همزمان با ادغام نیروهای انتظامی اداره کل آگاهی تحت تابعیت معاونت تحقیقات و کشف جرائم ناجا تشکیل گردید ، اداره کل مذکور وظیفه طراحی و برنامه ریزی،هماهنگی و هدایت،پشتیبانی تخصصی،کنترل ونظارت رده های آگاهی سراسر کشور را عهده دار بود. سال ۱۳۸۰ بموجب تغییراتی که در ساختار معاونت بوجود آمد معاونت تحقیقات و کشف جرائم به معاونت آگاهی تغییر نام یافته و اداره کل آگاهی نیزبه سه اداره کل ، مبارزه با جرائم جنایی ، مبارزه با جرائم خاص و رایانه ، مبارزه با سرقت تبدیل شد.
برخی از فعالیت های اداره اگاهی
جرایم مسلحانه بویژه سرقتهای مسلحانه جبری , راهزنی , اخاذی توام با تهدید سلاح گرم یا سرد که گاهاً منجر به ضرب و جرح و قتل نیز  می گردد ، اثرات منفی بر امنیت جامعه گذاشته و باعث احساس عدم امنیت جانی و مالی ، هراس و تشویش اذهان و نارضایتی آحاد جامعه می گردد؛ از آنجائیکه در ایران اسلامی می بایستی کلیه آحاد جامعه از امنیت مطلوب برخوردار باشند تا در سایه آن بتوانند به زندگی عادی خود ادامه دهند ودولت نیز قادر باشد برنامه های سازندگی را در تمامی مراحل به اجرا بگذارد، این وظیفه مهم به عهده اداره آگاهی است تا با سارقان و مخلان امنیت در اجتماع برخورد کنند.
یکی از ادارات تابعه اداره آگاهی ، اداره کل تشخیص هویت است. در سال‌های اخیر به این اداره کل توجه خاصی شده ، تجهیزات بسیار پیشرفته روز دنیا و کارشناسان مجرب را دراختیار گرفته و همگام با دیگر ادارات تابعه آگاهی در خدمت جامعه میباشد. 
معاونت مبارزه با مواد مخدر
اعتیاد چیست ؟ اعتیاد یــک «بیمارى اجتماعی» است که عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى که بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فـــرد مـــعتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد. پدیده شوم قاچاق مواد مخدر بیش از آنکه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى کارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر کشورهاى توسعه نیافته است. تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند که در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى کشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است. مبارزه با اعتیاد نیز قطعاً بیش از آنکه ماموریتى در راستاى وظایف مصرحه نیروى انتظامى باشد، اقدامى است استراتژیک در مقابله با ابزار نظام سلطه جهانى در انحطاط اخلاقى جوامع با اهداف خاص سیاسی.
مواد مخدر آنچنان آرام و بی ‏صدا برجسم و روان مصرف‏ کننده مستولى می‏گردد که هیچ معتادى آغاز اعتیاد خود را به یاد نمی ‏آورد. مواد مخدر سالانه حدود ۶۰۰ میلیارد دلار سود به حساب سوداگران مرگ واریز می ‏کند که این رقم چند صد برابر کل بودجه کشور ما و بسیارى دیگر از کشورهاى بزرگ دنیاست. ۷۵% از زندانیان کشور را بطور مستقیم و غیرمستقیم مجرمین موادمخدر تشکیل می‏دهند. 
کشور ما در همسایگى بزرگترین تولیدکنندگان انواع موادمخدر جهان (افغانستان و پاکستان) موسوم به «هلال طلائی» و در مسیر ترانزیت موادمخدر قرار گرفته است و در ین راه خود نیز قربانى آن می‏گردد.
انواع مواد مخدر
انواع فرآورده هاى گیاهان خشخاش، شاهدانه، کوکا و ترکیبات شیمیایى مشابه که مصرف آنها موجب اعتیاد می‏ گردد.
۱) مواد سستى ‏زا :
موادى هستند که مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف‏ کننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى او را سست نماید. این مواد به دو دسته تقسیم می‏شوند :
– طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین
– مصنوعى ، مانند : هروئین، ، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص هاى مسکن و آرام ‏بخش
۲) مواد توهم‏ زا :
 با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسى و بصرى می ‏شود. این مواد را هالوسینوژن می‏ گویند؛ که شامل دو دسته هستند:
– طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه شاهدانه،حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس؛ مسکالین، جو سیاه آفت ‏زده، برخى از قارچهاى حاوى مواد توهم ‏زا، دانه‏ هاى نوعى نیلوفر وحشی
– مصنوعی ، مانند : ال.اس.دی(L.S.D) ، دی‏ متیل تریپتامین (D.M.T) ، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)
۳) مواد توان‏ افزا :
 مصرف آن بر روى سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى مصرف‏ کننده بیشتر و باعث هیجان می‏ شود؛ این مواد به دو دسته تقسیم می‏ شوند که عبارتند از :
– طبیعی ، مانند : برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخى درختان مثل خات و کراتم و ناس
– مصنوعی ، مانند : آمفتامین، متیل آمفتامین، ترکیبات آمفتامین‏ها
ستاد مبارزه با مواد مخدر یکی از مراکز مهم نیروی انتظامی است که فعالیت وسیعی در مبارزه با قاچاق مواد مخدر دارد و در موارد زیر با مجرمان برخورد می کند:
۱- کشت خشخاش و کوکا مطلقا و کشت شاهدانه به منظور تولید مواد مخدر.
۲- وارد کردن ، ارسال ، صادر کردن ، تولید و ساخت انواع مواد مخدر.
۳- نگهداری ، حمل ، خرید ، توزیع ، اخفا ، ترانزیت ، عرضه و فروش مواد مخدر.
۴- استعمال مواد مخدر به هر شکل و طریق ، مگر در مواردی که قانون مستثنی کرده باشد.
۵- تولید ، ساخت ، خرید فروش نگهداری ، آلات و ادوات و ابزار مربوط به ساخت و استعمال مواد مخدر.
ماده دو مبارزه با مواد مخدر در مورد حکم مجرمین می گوید: هر کس مبادرت به کشت خشخاش یا کوکا کند و یا برای تولید مواد مخدر به کشت شاهدانه بپردازد علاوه بر امحا کشت بر حسب میزان کشت به شرح زیر مجازات خواهد شد:
۱- بار اول ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال جریمه نقدی.
۲- بار دوم ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون جریمه نقدی و سی تا هفتاد ضربه شلاق.
۳- بار سوم ۱۰۰ تا یک میلیارد ریال جریمه نقدی و یک تا هفتاد ضربه شلاق و دو تا پنج سال حبس.
۴- بار چهارم ، اعدام.
معاونت وظیفه عمومی
دفاع از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران و جان و مال و ناموس مردم وظیفه دینی و ملی هرفردایرانی است و در اجرای این وظیفه کلیه اتباع ذکور دولت جمهوری اسلامی ایران مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی برابر مقررات این قانون میباشند و هیچ فرد مشمول خدمت وظیفه عمومی را جزدر موارد مصرحه در این قانون نمی توان از خدمت معاف کرد. هر فرد ذکور ایرانی از اول فروردین ماه سالی که طی آن سال وارد سن ۱۹سالگی میشود مشمول مقررات خدمت وظیفه عمومی خواهد شد. معاونت وظیفه عمومی وظیفه دارد که کلیه مراحل اعزام مشمولان به خدمت را انجام دهد. تمامی مراحل پذیرش ، رسیدگی به پرونده مشمولان، اعزام و یا معافیت آنان به عهده این معاونت است.