دولت الکترونیک1

علمی. جامعه اطلاعاتی. دولت الکترونیک
دبیر سمینار دولت الکترونیک و تکریم ارباب رجوع گفت: بدون ایجاد دولت الکترونیک، و بکارگیری ابزار ‪ IT‬و ‪ ICT‬توسعه کشور پایدار نخواهد ماند.
“بهزاد نیک نژاد” افزود: کاهش هزینه ها، استفاده بهینه از منابع انسانی، سرعت در انجام امور، ارتقای کیفیت خدمات و رضایتمندی ارباب رجوع از جمله مزایای ایجاد و گسترش دولت الکترونیک است.
وی از روند ایجاد دولت الکترونیک در کشور ابراز تاسف کرد و اظهار داشت: این امر مستلزم ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی، فرهنگسازی و گسترش آموزش است.
وی تصریح کرد: اما مهم این است که طی سال‌های گذشته علی رغم اجرای طرح‌های گوناگون در زمینه دولت الکترونیک، هنوز به نقطه امیدواری نرسیده‌ایم.
دبیر سمینار دولت الکترونیک در مورد مخاطبان این سمینار گفت: شهرداری ها یکی از مهم‌ترین مراکز تعامل و ارتباط با مردم هستند، ضمن آنکه نقش شهرداری‌ها در ایجاد دولت الکترونیک بسیار مهم و اساسی است.
نیک نژاد ادامه داد: در این سمینار تلاش خواهد شد با حضور مسوولان شهرداری‌ها کلان شهرها، معاونان برنامه‌ریزی، مالی و اداری و همچنین مدیران روابط عمومی مناطق مختلف شهرداری تهران، مبنای دولت الکترونیک، موانع ایجاد و توسعه دولت الکترونیک، شهروند الکترونیک به عنوان مخاطب دولت الکترونیک مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
به گفته وی، همچنین دولت الکترونیک و زیرساخت‌های مورد نیاز، تکریم ارباب رجوع و دولت الکترونیک و همچنین وبلاگ نویس و نقش آن در توسعه دولت الکترونیک از دیگر مباحث مورد بحث و بررسی در این سیمنار است.
وی افزود: محمد سلطانی فر، داوود زارعیان، حمید ضیایی پرور، منصور دهستانی و میرزابابا مطهری نژاد سخنرانان این سمینار هستند.
وی ادامه داد: مجتمع فنی تهران و شهرداری منطقه ‪ ۲‬برگزارکننده این سمینار است و علاقه مندان برای حضور در این سمینار می‌توانند از طریق سایت ‪ http://software.mftsite.com‬به صورت رایگان ثبت نام کنند.
سمینار دولت الکترونیک و تکریم ارباب رجوع روز سه شنبه هفدهم آبان ماه برگزار و به تمامی شرکت‌کنندگان گواهینامه رسمی حضور در سمینار از طرف مجتمع فنی تهران اعطا می‌شود.
فناوری شگفت‌انگیز اطلاعات و ارتباطات که در طول تاریخ به صورت‌های مختلفی همراه بشر بوده و گاهی به صورت زبان و نماد، گاهی به صورت کاغذ و مداد، گاهی به شکل پیغام و وسیله ارتباطی زمانی با ماشین چاپ، زمانی با تلفن و رادیو و امروز با رایانه‌های شخصی، تلفن همراه و شبکه‌های اطلاعاتی ظاهر شده خود یک فناوری تاریخ ساز است.
به گزارش ستاد خبری دبیرخانه کنفرانس تخصصی مدیریت فناوری اطلاعات و توسعه ملی، دکتر “سید علی اکرمی فر” با بیان مطلب فوق افزود: در آغاز هزاره سوم بسیاری از دولت‌ها برای ارتقای کارآمدی خود از این فناوری حداکثر استفاده را می‌برند.
وی اظهار داشت: اگرچه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به شرایط و ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی این کشورها ارتباط پیدا می‌کند، اما همه آنها وجوه مشترکی دارند، مفاهیم جدیدی چون ارایه خدمات یکپارچه مورد توجه بیشتر کشورها قرار گرفته است.
دبیر کمیته مطالعات دفتر همکاری‌های فناوری ریاست جمهوری تصریح کرد:
توسعه فناوری اطلاعات در بخش دولتی و ارتقای کارآمدی آن باعث کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت خدمات دولتی به شهروندان، ارتقای کیفیت خدمات، افزایش دسترسی زمانی و مکانی به خدمات و کاهش اطلاعات تکراری و نامنسجم در بخش دولتی می‌شود.
وی بزرگ بودن ساختار دولتی را یکی از بزرگ‌ترین موانع و چالش‌ها بر سر راه توسعه دولت الکترونیک و ارتقای کارآمدی حاکمیت از طریق فناوری برشمرد و گفت: در خطر بودن منافع برخی از مدیران به دلیل شفاف شدن فعالیت‌ها، بی‌اطلاعی و ناآشنایی مدیران با نتایج واقعی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و جزیره‌ای بودن توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش‌های دولتی از دیگر موانع است.
گفتنی است کنفرانس تخصصی مدیریت فناوری اطلاعات و توسعه ملی روز اول آذرماه با حضور کارشناسان و متخصصان امر فناوری اطلاعات برگزار می‌شود.
علاقه مندان برای اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت ‪WWW.ITMGROUP.IR‬ مراجعه کنند.

تدوین سیستم مدیریت کیفیت “ ISO 9001-2000 ”
طراحی نظام های تحول اداری بر محور مدیریت کیفیت از جمله موارد اصلاح روشهای انجام کار می باشد. عدم شناخت عمیق موضوع مدیریت کیفیت از سوی افراد در سازمانها و تفاوت های آن با مدیریتهای سنتی از جمله مشکل هایی است که موجــــب می شود در برنامه اصلاح روشهای انجام کار و در مجموع استقرار سیستم مدیریت کیفیت وقفه ایجاد شود. در حالی که این امر نیاز به تعهد و حمایت بدون وقفه و جامع و کامل مدیریت دارد.
در حال حاضر نیاز به تحول و تغییر بیش از پیش احساس می شود و سازمانهای خصوصی و دولتی نیز با درک این ضرورت به دنبال راه حلی برای رسیدن به آن هستند و در این خصوص نقش سیستم مدیــریت کیفیت و طراحی و استــــقرار آن حــائز اهمیت می باشد. موسسه بین المللی استاندارد اولین همایش مدیریت کیفیت را در سال ۱۳۷۷ و همچنـین ســازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با همکاری موسسه استاندارد و موسسه I ,G,A دومین کنفرانس مدیریت کیفیت را در راستای اجرای ضرورت استقرار سیستم مدیریت کیفیت در سازمانهای دولتی برگزار نمودند.
با توجه به ضرورت استقرار سیستم مدیریت کیفیت در دستگاههای اجرایی کشور و نقش مستقیم آن در تحول اداری و مطالب فوق الذکر می توان سیستم مدیریت کیفیت را چنین تعریف نمود :
سیستم مدیریت کیفیت سیستم مدیریتی است که برای جهت دهی و کنترل یک سازمان با ملاحظه مقوله کیفیت وجود دارد.
توسعه فن آوری اداری
مبحث توسعه فن آوری اطلاعات ( IT ) از جمله محورهای توسعه فن آوری اداری در برنامه اصلاح فرایندها ، روشها های انجام کار و توسعه فن آوری اداری می باشد. برای آگاهی بیشتر با مفهوم فن آوری اطلاعات و نقش آن در تحول در نظام اداری به توضیح مفهوم (IT ) می پردازیم .
یکی از نیروهای اصلی ایجاد تغییر و تحول در نظام اداری ، استفاده از تکنولوژی اطلاعات است . هم اکنون انقلاب تکنولوژی اطلاعات در حال ایجاد تغییر و دگرگونی در شیوه های کاری صنایع است .تغییر و تحولات هم اکنون رخ داده و یا در حال انجام هستند. در حال حاضر سیستم های قوی مدیریتی جهت همکاری شرکت ها و مردم به وجود آمده است . سیستم اطلاعاتی جهانی این امکان را به وجود می آورد که خلاصه فعالیتهای رقبای اصلی هر هفته جمع آوری شده و با اطلاعات موجود مقایســـه شــــود . شرکتها هنگامی می توانند برنده شوند که سیستم های مدیریتی پیشرفته و ساختار تشکیلاتی مطلوب و متناسب و سازگار با نیازهای در حال تغییر و تحول دنیا را به وجود آورده باشند . برندگان شرکتهایی هستند که بر روی مدیریت و سازماندهی و استـــــفاده از اطلاعات تمرکز یابند. ( هفته نامه پیام تحول اداری ، هفـــــته چهــارم شـــهریور ماه ۷۹ ،ص ۸)
فن آوری اطلاعات که اختصاراً به آن IT ( Information Technology ) گفته می شود تلفیق موفقی از محیطهای پردازش (رایانه ها) و ارتباطات (مــــخابرات و انتقال داده ها ) می باشد و اطلاع رسانی زیر مجموعه ای از فن آوری اطلاعات است که مستند سازی و کتابداری به عنوان اشکال سنتی اطلاع رسانی معادل یکدیگر فرض می شوند. فن آوری اطـــلاعات در سالهای اخــیر به واسطه رشد و گسترش فزآینده به کارگیری امکانات رایانه ای و انتقال داده ها و برپایی شبکه های جهان گستر اطلاعاتی همچون اینترنت ، با پشتوانه عظیمی از انواع اطلاعات ذی قیمت و همراه با خدمات متنوع بازاریابی و پردازش مجدد این اطلاعات ، محیطهای تبادل اطلاعات را به شدت دچار تغییر کرده است . اطلاعات مربوط به تحقیقات علمی و فنی ، معدنی ، تجارت ،آموزش ، مذهب ، مسائل اجتماعی و فرهنگی و … تنها شمه ای از سرفصلهای اطلاعاتی است که به آسانی در این شبکه های اطلاعاتی جابجا می شود و یا مورد مباحثه زنده و همزمان جمع کثیری از کارشناسان در سراسر جهان قرار می گیرد.
پیشرفت روز افزون فن آوری اطلاعات و عرضه فراوان رایانه و دستگاههای مخابراتی نظیر فاکس تحول بزرگی در شیوه انجام کارها در اداره ها ، سازمانها ، موسسات و شرکتها پدیدآورده است . با به کارگیری فن آوری اطلاعات ، امروزه هزاران نفر از کارکنان موسسات مختلف به جای حضور در پشت میـــز محل کار ، در خانه می مانند و کارها را از طریق رایانه و دستگاههای مخابراتی خـــــود که متصل به شــــبکه می باشند انجام می دهند. ( هفته نامه پیام تحول اداری ، پیش شماره ۴ ، مرداد ماه ۷۸ ، ص ۱۰)
 دولت الکترونیک گامی موثر در تحول نظام اداری
مفهوم دولت الکترونیک از جمله مفاهیمی است که اخیراً در دنیای دانش و اطلاعات متولد و در دستور کار بسیاری از دولتها قرار گرفته است . عصر اطلاعات ویژگیهای خاص خود را دارد. مهمترین ویژگی عصر اطلاعات ، تسهیل و تسریع اطلاعات است . با ورود رایانه و اینترنت ،مظاهر جامعه بشری دستخوش تغییر شده است. ما با پدیده هایی چون سازمانهای مجازی ، تجارت الکترونیک ، مدیریت دانش ، مردم سالاری الکترونیک ، آموزش از راه دور ، شهر الکترونیک و غیر مواجه هستیم که جهان امروز را با تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی روبروکرده است. پس از مطرح شدن تجارت الکترونیک ( E – Commerce ) در سال های اخیر پدیده نوینـــــی کـــــه به تازگی مطرح شده است دولت الکترونیک ( E – Government ) است . ویژگی اصلی دولت الکترونیک ارایه خدمات با هزینه کمتر و اثر بخشی بالاتر و خواهان مرتبط ساختن همه مردم با یکدیگر و با دولت است . دولت الکترونیک شکل پاسخگوتری از دولت است که بهترین خدمات دولتی را به صورت ONLINE به شهروندان ارایه می دهد و آنها را در فعالیتهای اجتماعی مشارکت می دهد ، بنابراین مردم ،دولتشان را بر سر انگشتان خویش خواهند داشت . دولت الکترونیک این امکان را به دولت می دهد که خدمات خود را به مناسب ترین شیوه و کمترین هزینه و بالاترین کیفیت و در کمترین زمان ممکن به مشتریان ارایه کند . مشتریان دولت الکترونیک را به طور کلی می توان به سه دسته تقسیم کرد:
۱ـ شهروندان . ۲ـ بنگاههای اقتصادی .۳ـ موسسات دولتی .
مشتریان دولت الکترونیک ،از طریق پایگاههای تار عنکوبتی ( Web site ) دولت الکترونیک می توانند در فعالیتهای اجتماعی ،سیاسی و اقتصادی شرکت کنند . یکی از اهداف اساسی دولت الکترونیک ، تحقق بخشیدن به مردم سالاری الکترونیک است که تمامی شهروندان بتوانند در سرنوشت خویش دخالت داشته باشند. با این عمل با مشارکت گسترده مردم در واقع ، دولت ماهیتی غیر رسمی به خود می گیرد و شهروندان می توانند به طور کامل با دولت در تعامل باشند. شـــهروندان ،بناگاههای اقتصادی و موسسات دولتی می توانند از طـــریق دولت الکترونیک فعالیتهای گوناگون را انجام دهند. ( هفته نامه پیام تحول اداری ،هفته دوم تیر ماه ۸۰ ، ص ۹ )
ویژگیهای دولت الکترونیکی :
از ویژگیهای دولت الکترونیکی یکی امکان برقراری همخوانی موثر کامپیوتری بین بخشهای دولتی و خصوصی است و دیگری اینکه آنچه را که به عنوان سیستم ارایه خدمات عمومی تهیه و به اجرا گذاشته می شود، باید حتماً رضایت عمومی مردم را به همراه داشته باشد. در این دولت ،خدمات عمومی باید به گونه ای طراحی شود که مانعی در روانی عملیات اقتصادی و اجتماعی به شمار نیاید. در این دولت ،استفاده بی رویه کاغذ در مراکز دولتی به استفاده از نظام چند رسانه ای و سپس بی رسانه ای و در نهایت به سوی تحقق یک نظام اداری پویا و کارآمد از طریق شبکه های مکانیزه به هم پیوسته بین دستگاهها و مراکز دولتی (برقراری شبکه Online ) برای ارائه خدمات عمومی پیش می رود. همچنین ارائه خدمات عمومی بدون تعطیلی ، دستیابی به خدمات پیشرفته الکترونیکی ، عرضه همه خدمات عمومی در یک ایستگاه خدمات رسانی ، ارائه خدمات در مـحل کـار مردم یا خانه، ایجاد سازمانهای خدمات عمومی افقــــــی و کوتاه ، از ویژگی های نظام اداری مذکور می باشد.( هفته نامه پیام تحول اداری ، پیش شماره ۵ ، مرداد ماه ۷۸ ، ص ۱۱)
وظایف کمیسیون تخصصی اتوماسیون اداری مرکز توسعه فن آوری و نوسازی اداری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
کمیسیون تخصصی اتوماسیون اداری یکی از کمیسیونهای شورایعالی اطلاع رسانی اســت که با هدف هماهنگ کردن اصول اتوماسیون اداری کشور در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کــشور تشکیل شده است . کمیسیون یاد شده برای تحقق اهداف تحول اداری ، برنامه هایی نظیر تدوین اصول به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در ارایه خدمات دستگاههای دولـــتی و عمومی کشور و همچنین هماهنگی در تدوین مفاهیم ،تعاریف ،مقررات ، آیین نامه ها ،قواعد و معیارهای اتوماسیون نظام اداری کشور را پیگیری می کند. این کمیسیون از ترکیب نمایندگانی از وزارتخانه های کشور – کار و امور اجتماعی- دادگستری – پست و تلگراف و تلفن – علوم ، تحقیقات و فن آوری- امور اقتصادی و دارایی – بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تشکیل می گردد. تهیه برنامه اتوماســـیون فعالیتهای دستگاههای دولتی شامل تحلیل وضع موجود ( نقاط قوت و ضعف فن آوری اطلاعات در دستگاههای دولتی ، تهدیدها و فرصت ها و … )، سیاستهای کلی ، راه کارها و برنامه های اجرایی در رابطه با اتوماسیون فعالیتها و پیش نویس تصویب نامه هیات وزیران برای تحقق بسیاری از راه کارها و برنامه های اجرایی اتوماسیون اداری از جمله اقدامــات کمیسیون مزبور می باشد که توسط کمیته منتخب این کمیسیون در مرکز توسعه فن آوری و نوسازی اداری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور انجام شده است

عنوان فعالیتهای تخصصی دستگاهها در راستای اجرای اتوماسیون نظام اداری
کمیسیون تخصصی اتوماسیون نظام اداری با تشکیل دهمین جلسه در مورخ ۱۵/۷/۸۱ نسبت به احصاء عنوان فعالیتهای تخصصی دستگاهها در راستای اجرای اتوماسیون نظام اداری اقدام و فعالیتهای زیر را در ارتباط با هر دستگاه تایید نمود:
۱ـ راهنمایی و رانندگی و اجرائیات .
۲ـ سیستم خدمات پستی .
۳ـ نظام مالیاتی کشور .
۴ـ نظام خدمات گمرکی .
۵ـ خودکارسازی نظام برنامه و بودجه .
۶ـ خودکارسازی نظام درآمد.
۷ـ سیستم مناقصه گذاری الکترونیک .
۸ـ سیستم انتخابات .
۹ـ پروژه دولت الکترونیک در دو استان .
۱۰ـ پروژه آزمایشی دولت الکترونیک در کیش .
۱۱ـ سیستم خدمات انتظامی .
۱۲ـ سیستم خدمات شهرداری .
۱۳ـ سیستم پاسپورت .
۱۴ـ سیستم نظام وظیفه .
۱۵ـ نظام رایانه ای بورس .
هنوز نتوانسته ایم بر محدودیتهاى فنى کمبودهاى مالى و
نگرش هاى غلط فائق آییم
راه طولانى تا ایجاد دولت الکترونیک
بخش اول
 

پرده اول:
«خدمات دولت الکترونیکى» عنوانى است که روى پارچه نوشته هاى ساده یا تابلوهاى ورودى مقابل دفاتر تازه تأسیس در گوشه و کنار شهر نقش بسته است. دفاتر خدمات دولت الکترونیکى مراکزى است که چندسالى است براى ارائه خدمات دولتى روى شبکه هاى رایانه اى و اینترنتى ایجاد شده است، اما خدمات همچنان سنتى ارائه مى شود.
پرده دوم:
ساعت ۱۱ صبح، یکى از ۵۰ دفتر خدمات دولت الکترونیکى در تهران پر است از مراجعه کنندگان که براى صدور گذرنامه آمده اند یا تعویض گواهینامه و یا گرفتن بر گه عدم خلافى … در دفتر «خدمات دولت الکترونیکى» تنها سه رایانه وجود دارد. یکى از آنها فقط پرینت برگه خلافى مى دهد. یکى روى میز مدیر دفتر قرار دارد و آن یکى هم به مراجعه کنندگان سرویس مى دهد… مراجعه کنندگان زیر لب غرغر مى کنند… یکى مى گفت، گفته بودن سه هفته اى گواهینامه  مى دهند اما سه ماه است گواهینامه ام به دستم نرسیده است دیگرى پاسخ مى داد، از صبح اینجایم، هنوز کارم راه نیفتاده است.
پرده سوم:
در یک کشور اروپایى زندگى مى کند. قبوض برق، آب و تلفن خود را با استفاده از رایانه اش در منزل پرداخت مى کند، بلیت مسافرتش را با فشار چند کلیک و اتاق مورد نظرش را در هتل شهر مقصد رزرو مى کند، پول نقد با خود همراه نمى برد، نگران کمبود پول هم نیست، براى دانشگاهش هم نیازى ندارد در صف انتخاب واحد دانشگاه بایستد….
* * *
در جهان مدرن، دولت الکترونیکى در برگیرنده توسعه و به کارگیرى زیر ساختهاى اطلاعاتى و همچنین تدوین و اجراى سیاستها، قوانین و مقررات لازم براى کاهش فرایند هاى ادارى است. اما در ایران، این «دولت جدید»، وضعیتى متفاوت دارد. برخلاف نام الکترونیکى آن، نقطه اتصال مردم و دولت که باید از طریق رایانه باشد، همچنان سنتى است. در حالى که نبایدنیازى به مراجعه حضورى و فیزیکى به مراکز خدماتى باشد افراد باز هم باید به مراکز خدماتى بروند.
طرح خدمات دولت الکترونیک در حقیقت آغازى براى استفاده آسان از فناورى اطلاعات به منظور توزیع خدمات دولتى یا سازمانى به صورت مستقیم به ارباب رجوع است و به علت خواص چنین شبکه اى باعث خواهد شد این خدمات در تمام شبانه روز و خارج از ساعات ادارى ارائه شود. امروز بسیارى از کشورهاى در حال توسعه و در حال گذار در تلاشند تا با تدوین و اجراى پروژه هاى دولت الکترونیک خود را با واقعیات و محیط جدید منطبق سازند و از مزایاى آن بهره گیرند. واقعیت این است که اگر طرحهاى دولت الکترونیک به گونه اى کارآمد و هدفمند طراحى و اجرا شوند مى تواند اصلاحات نهادى عمیقى را در بخش دولتى و اصلاح دولت به عمل آورند.
دولت الکترونیک برخلاف رویکردى که در بسیارى از کشورهاى در حال توسعه و بویژه خاورمیانه مشاهده مى شود، قرار دادن رایانه به مقامات و کارمندان دولتى، اتوماتیک کردن رویه هاى عملى قدیمى یا صرفاً ارائه اطلاعات نهادها و وزارتخانه ها روى وب سایت یا ایجاد وب سایت وزارتخانه اى نیست. به اعتقاد صاحبنظران ارتباطى دولت الکترونیک استفاده از فناورى ها واطلاعاتى و ارتباطى براى متحول کردن دولت وفرآیند حکومت گرى از طریق قابل دسترسى تر، کارآمدتر و پاسخگو تر کردن آن است. رضا خسروى کار شناس فناورى ارتباطات و اطلاعات مى گوید: «دولت الکترونیک استفاده سهل و آسان از فناورى اطلاعات به منظور توزیع خدمات دولتى به صورت مستقیم به مشترى، به صورت ۲۴ ساعته و در هفت روز هفته است. دولت الکترونیکى در صدد استفاده از فناورى اطلاعات و ارتباطات در جهت ارائه اطلاعات و خدمات به شهروندان، بخش هاى اقتصادى، کارمندان دولت و سایر قسمت هاى دولتى اطلاق مى شود.
مفهوم دولت الکترونیک در پى ظهور وگسترش فناورى هاى نوین ارتباطى و از جمله اینترنت گسترش پیدا کرد. تغییر ات گسترده و عمیقى که اینترنت برابعاد گوناگون زندگى انسانها، از روابط انسانى گرفته تا کار، آموزش، تفریح، خرید و…. داشته، لزوم ارائه خدمات نوین و کیفى که پاسخگوى نیازها و انتظارات شهروندان جامعه اطلاعاتى آینده باشد را نمایان مى سازد. سیر تحول و توسعه دولت الکترونیک جدا از گسترش و توسعه شبکه اینترنت نیست. همانطور که اینترنت با سرعت فراوان و دسترسى آسان تر توسعه مى یابد، دولتها نیز به طور فزاینده اى به این فناورى به عنوان ابزارى جهت کاهش هزینه ها، ارتقا، بهبود ارتباطات میان بخش هاى دولت و مردم افزایش کارایى در میان سیستم هاى بروکراتیک دولتى و تشویق مشارکت شهروندان در فرایندهاى دولتى مى نگریستند. نخستین بارى که از دولت الکترونیک به طور رسمى نام برده شد، در طول مدت ریاست جمهورى کلینتون در آمریکا بود.
اما تفکر و ایده دولت الکترونیک محدود به آمریکا نیست زیرا در سایر کشورهاى پیشرفته و در حال توسعه نیز، نیاز براى تغییرات و تحولات جدى در بخش دولتى احساس مى شود.
علاوه بر این، دولت الکترونیکى مزایاى مهمى براى شهروندان، مشاغل و دولت ها در سرتاسر جهان به وجود آورده است. اگر چه این فناورى هنوز دوره نوجوانى خود را طى مى کند ولى قابلیت هاى انعطاف ناپذیر اینترنت شامل پتانسیل بالاى آن براى کاستن فوق العاده هزینه ها، افزایش سود، گسترش موارد قابل دسترس، از بین بردن فاصله هاست. خسروى کارشناس ارتباطات مى گوید: «دولت الکترونیک، شاهد مدیریت کارآمدى خواهد بود، خدمات دولتى بهترى به شهروندان ارائه مى شود، تعامل بهترى با شهروندان و بخش هاى بازرگانى و صنعتى به وجود مى آورد، از طریق خدمات به مردم، در هر زمان و هر مکان ارائه مى شود، تسهیلات در اختیار شهروندان قرار مى گیرد، انجام امور دولتى با شفافیت بیشترى انجام مى شود، مسؤولیت پذیرى از سوى بخش هاى دولتى مشاهده خواهد شد، مخاطب بخش هاى دولتى دیگر جمع نبوده، بلکه فرد است، کاهش بوروکراسى ادارى و کاغذبازى در ادارات از دیگر مزایاى دولت الکترونیکى است.
مهندس نصرالله جهانگرد، دبیر شوراى عالى اطلاع رسانى مى گوید: «در تهران با جمعیت سیالى بالغ بر ده میلیون نفر مواجه هستیم، همچنین دو میلیون خودرو، ترافیک سنگین تزاحم و تلاقى از هم گسیختگى فراوانى را به وجود آورده است.»
جهانگرد این پرسش را مطرح مى کند که «کاربران و شهروندان چه نیازهایى دارند و در این زمینه با دو مسأله روبرو هستیم؛ اول توسعه شهرى و دوم خود فناورى اطلاعات براى پشتیبانى از توسعه شهرى.» جهانگرد ادامه مى دهد: فناورى اطلاعات و ارتباطات مى تواند کلیه خدمات شهرى را در فضاى مجازى توسعه دهد و با ایجاد طرح جامع و ارتباط بخشى بین کانون هاى مختلف تصمیم گیرى جامع را در این میان به وجود آورد.
مزایاى استفاده از فناورى اطلاعات و ارتباطات براى توسعه شهرى تسهیل و افزایش اثربخشى برنامه ریزى شهرى، مشارکت بهتر در برنامه ریزى و افزایش مقبولیت اجتماعى، بهبود شرایط اکولوژیکى و محیط زیست شهرى، مدیریت مناسب ترافیکى، کارآیى و کاربرد شهروند محور فضاى زندگى و دسترسى بهتر به اطلاعات سازه ها و مبلمان شهرى است.
با این حال، در راه تحقق و پیاده سازى دولت الکترونیک موانع بسیارى اعم از محدودیت مهار فنى و تکنولوژى، دشوارى هاى اقتصادى و مالى، نگرش هاى موجود در جامعه در سطح مسؤولان و دستگاه هاى اجرایى کشور گرفته تا شهروندان و عموم جامعه و غیره قابل مشاهده است.
على خسروى، کارشناس ارتباطات مى گوید: در میان مسؤولان، برنامه ریزان و نیز افکار عمومى جامعه هنوز ضرورت تحقق دولت الکترونیک به طور کامل درک نشده است و مدیران بلندپایه سازمان هاى دولتى، در عمل از برنامه ریزى هاى انجام شده در جهت بسترسازى براى تحقق دولت الکترونیک حمایت لازم را به عمل نمى آورند. لذا این مسأله نیازمند تدابیر برنامه هایى به منظور تغییر نگرش ها در این خصوص است.
مهندس جهانگرد مى گوید: «به دلیل اینکه دسترسى به این تکنولوژى تاکنون محدود بوده، با کمبود دانش و مهارت، فقدان انگیزه بر جایگزینى روش هاى سنتى و عادت و گاه اجبار شهروندان در کسب خدمات رودررو مواجه بوده ایم.»
على محقر، رئیس اداره IT وزارت کشور هم نکته اى دیگر مى گوید. او تصریح مى کند: مشخص شدن برنامه همراه با زمان بندى و هزینه هاى مربوطه، الزام مدیران تمام دستگاه هاى دولتى و غیردولتى در به کارگیرى فناورى هاى اطلاعاتى در انجام وظایف محوله و تخصیص اعتبار بر اساس برنامه جامع، از اولویت هاى اصلى توسعه در این حوزه محسوب مى شود.
او بر وجود دستگاهى به عنوان متولى فناورى اطلاعات و ارتباطات در ایران تأکید دارد، چرا که به اعتقاد او در صورت وجود دستگاه اصلى و برنامه مشخص، بودجه و اعتبارات نقش مهمى را در ایجاد فرهنگ و توسعه دولت الکترونیکى خواهد داشت. ضمن آنکه ماهیت و عملکرد دولت الکترونیکى به گونه اى است که در کوتاه مدت نه تنها سرمایه گذارى هاى انجام شده را برمى گرداند، بلکه سودآورى هاى فراوانى براى دستگاه هاى دولتى و بنگاه هاى خصوصى به بار خواهد آورد.
محقر، رئیس اداره IT وزارت کشور معتقد است: بودجه توسعه طرح دولت الکترونیکى باید در بخش تکمیل شبکه فیبر نورى کشور، پایگاه هاى داده ملى، سیستم هاى ماهواره اى در مراکز استان ها و شهرستان ها، برج هاى IT در شهرستان ها، آموزش هاى کوتاه مدت و تخصصى، تخصیص یابد.
وى ادامه مى دهد: همچنین تکلیف و الزام قانونى جهت اختصاص درصدى از بودجه دستگاه هاى دولتى یا عمومى و حتى خصوصى بویژه توسعه سخت افزارى و نرم افزارى IT در همان دستگاه باید صراحتاً در قانون آورده شود.
بنابراین، در صورت درک ویژگى ها و مختصات جامعه اطلاعاتى آینده و جایگاه و نقش ایران در این عرصه از سوى مدیران و برنامه ریزان شاهد اجرا و پیاده سازى اصولى و صحیح دولت الکترونیک در جامعه خواهیم بود. از دیگر سو رسانه هاى جمعى اعم از رادیو و تلویزیون و مطبوعات مى بایست با اطلاع رسانى مناسب نسبت به آگاه سازى افکار عمومى شهروندان در خصوص مفاهیم و مزایاى دولت الکترونیکى اقدام کرده تا شرایط پیاده سازى دولت الکترونیکى تسهیل شود. ایجاد و نگهدارى شبکه هاى اطلاع رسانى و پایگاه اطلاع رسانى هزینه هاى بالایى را بویژه براى کشورهاى در حال توسعه در بر دارد.
لذا فراهم کردن بسترهاى پیاده سازى و تحقق دولت الکترونیک هزینه هاى سنگینى را بر دوش جامعه و شهروندان خواهد گذاشت، زیرساخت هاى لازم در این زمینه در بسیارى از جوامع مهیا نیست. عمده ترین بستر پیاده سازى دولت الکترونیک، اینترنت است که فراهم کردن امکانات مناسب در این زمینه ضرورى و اجتناب ناپذیر است.