جستجو در تک بوک با گوگل!

تابعيت پايگاه تك بوك از قوانين جمهوري اسلامي ايران

تربیت و اخلاق دراسلام

846

بازدید

مقدمه:
پرورش فضایل اخلاقی یکی از مهمترین اهداف والای رسالت پیامبران خدا بوده است تا انسان در مسیر کمال، که علت غایی آفرینش است، قرار گیرد و پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) با اشاره به فلسفه بعثت خویش در حدیث معروف: «انما بُعُثَت لأتمم مکارم الاخلاق» بدان تصریح فرموده اند. فلاسفه و اندیشمندان حتی پیروان مکتبهای مادی نیز هر یک با بینش و اهداف خاص خود از تربیت و اخلاق سخن گفته و اصول و روش هایی را برای آن ارائه داده اند، که این خود بیانگر اهمیت و سرنوشت ساز بودن این مسأله برای انسان، در هر شرایط و همه جوامع است.
امروزه به دلیل غرق شدن انسان در امور مادی کمتر به این مسأله مهم پرداخته می شود و در بیشتر جوامع دور شدن از بحثهای اخلاقی و نپرداختن به تربیت و تهذیب فساد، قتل، غارت، نیرنگ و نظایر اینها را اشاعه می دهد دانشمندان غربی در آثار خود به این واقعیت اشاره کرده اند.
اخـلاق و تربیـت اسـلامی، با ویژگی خاص و بعد تعالی خود تضمین کننده ی سعادت انسانها در همه ی عـصرها و ره توشـه ی همه ی ره پویان راه کمال است و فراگیری علمی و تخلق عملی به آن، با شیوه ی منطقی و در چهارچوب برنامه های آموزشی و تربیتی، امری ضروری و لازم است.

جایگاه تربیت و اخلاق در اسلام:
هرگاه بدین حقیقت بنگریم که خلقت انسان به منظور تکامل و رشد معنوی اوست و هدف از بعثت انبیاء، به ویژه رسالت خاتم پیامبران (ص)، تکمیل فضایل اخلاقی و فراهم کردن تجهیزات این رشد و کمال است، جایگاه تربیت و اخلاق و مقصد نهایی آن مبرهن می گردد. در این دیدگاه شخصیت اخلاقی عنصر اساسی و جوهره اصلی وجود انسان را تشکیل می دهد که هدف شرایع و برنامه های انسان سازی است. از این رو تربیت اخلاقی در نظر و عمل در صدر تعالیم و تکالیف دینی و در کنار عقاید و شرایع قرار دارد و روایات از جایگاه بلند اخلاق و تربیت سخن گفته است.
هنگامی که پیامبر اکرم (ص)، معاذبن جبل را برای ابلاغ رسالت اسلام به یمن اعزام فرمود بدو توصیه کرد: کتاب خدا را به آنان بیاموز و به اخلاق خجسته تربیتشان کن.
علاوه بر این فلسفه شرایع و آداب و احکام الهی که همانا تکامل انسان و جاودانگی اوست، جز با تخلق به اخلاق فاضله میسر نیست. کلیه واجبات و مستحبات و روزه و زکات، حج و سایر واجبات چنانکه خواهیم دید، رمز انسانسازی است و اگر از خصلت انسان سازی نمی شدند، فاقد ارزش و فلسفه واقعی خواهند بود. همانگونه که در آیات و روایات به این حقیقت تصریح شده است.
قرآن کریم در بیان فلسفه نماز می فرماید: «اِنَّ الصّلوه تنمی عن الفَحشاء و المنکر». با این تعبیر نقش نماز را در تزکیه نفس بیان می کند و از سوی دیگر، ارزش عمل عبادی و قبولی آن را به تقوا و اخلاص و طهارت نفس و اخلاق فاضله وابسته می داند: «اِنّما یتقبل الله من المتقین».
امام صادق (ع) فرمود: به طولانی بودن رکوع و سجود شخص ننگرید؛ چرا که این عملی است که بدان عادت کرده و از ترک آن متوحش می گردد، بلکه به راستگویی و امانت داری او بنگرید. چنانکه ملاحظه می کنید در روایت به صدق و امانت که دو اصل اخلاقی اند، بیش از طول دادن عبادت تأکید شده است و نماز و سجود و رکوع را در مسیر انسانسازی و تربیت اخلاقی مؤثر می داند.

علی (ع) می فرماید: بسا روزه داری که از روزه خود جز گرسنگی و تشنگی بهره ندارد و بسا شب زنده داری که جز بیداری و خستگی نتیجه ای نمی برد.
حضرت امام (ره) با تمثیلی در این خصوص می فرماید: مُثل کسی که اصلاح اخلاق نکرده یا از معاصی اجتناب نکرده، اعمالی گند، مثل کسی است که بذر را در شوره زار کشت کند. البته چنین زراعتی نتیجه مطلوبه ندهد.»
بدین ترتیب اخلاق و عبادت مکمل یکدیگرند و هر یک در دیگری مؤثر و از دیگری متأثر است و این همگونی است که از دین مجموعه ای به هم پیوسته نمی سازد که هر یک از اجزاء آن در تکامل انسان نقش آفرین است.
در روایات آمده است: «مؤمن با حسن اخلاق به درجه شب زنده داران و روزه داران می رسد» و «چیزی در ترازوی عمل سنگین تر از حسن اخلاق نیست» و «بر شما باد به حسن اخلاق؛ زیرا صاحب خلق نیکو بی چون و چرا جایگاهش بهشت است و از خوب بد بپرهیز که صاحب خوی بد به ناچار جایگاهش دوزخ است» و «محبوب ترین شما نزد خدا کسانی هستند که اخلاقشان نیکوتر و انعطاف پذیرتر و الفت پذیرتر باشند و منفورترین شما نزد خدا کسانی هستند که سخن چینی می کنند و در میان برادران جدایی می افکنند و از برای گناهان لغزشها می تراشند.»
از همین جا می توان به به شرافت دانش تربیت و اخلاقی نیز پی برد؛ زیرا شرافت هر علم به شرافت موضوع آن بستگی دارد. از این رو علم خداشناسی که موضوع آن ذات مقدس واجب الوجود و صفات و افعال اوست اشرف علوم است. پس از اصول عقاید، دانش تربیت و اخلاق با مفهوم اسلامی اش، از نظر شرافت و جایگاه در صدر علوم و فنون قرار دارد؛ زیرا موضوع آن، روح و نفس انسانی است؛ یعنی «نفخه آسمانی» که در کالبد خالی دمیده شده و تکامل و شایستگی آن برای حمل بار امانت الهی و عهده داری مقام «خلیفه الهی» در پرتو ؟؟ به «صفات خدایی» و پالایش آن از آلودگیها میسر است. از این رو علم اخلاق را برخی محققین «فقه اکبر» خوانده و برخی «طب روحانی» نامیده اند؛ زیرا اخلاق، شریعت باطن است و مقصد آن سلامت روح و معالجه امراض نفسانی است.
هدف از تربیت در اسلام:
بر اساس نگرشی که در اسلام به عالم آفرینش و مبدأ هستی دارد و مقصدی که برای حرکت عمومی جهان قائل است و عنصر روحانی و الهی که برای انسان معرفی می کند و آغاز و انجامی که برای حمایت او می شناسد، والاترین هدف و مقصود از تربیت «ساختن و خالص کردن انسان برای خداست که رمز سعادت و ؟؟ و فلاح و جاودانگی او در میان نکته نهفته است».
اسلام آیین توحید است: «توحید در ذات، توحید در صفات، توحید در افعال، توحید در عبادت و اطاعت و توحید در «هدف». در اسلام برای اسنان، چه در حرکت تکوینی و چه در حرکت تشریعی هدفی جز خداشناسی شناخته نمی شود. همانگونه که قرآن تعلیم می دهد: «بگو نماز من، پرستش من، زندگی من و مرگ من برای خدا آفریدگار جهانیان است».
اگـر تـربـیت انسـان بر اساس معارف اسلامی انجام پذیرد کمالات و مراتب ذیل برای او حاصل می شود:
الف) تکامل عقل و قلب: هرگاه منشأ فعالیتهای معنوی و روحانی انسان را عقل و قلب بدانیم، باید گفت یکی از اهداف و تربیت اسلامی تکامل عقل و قلب است که یکی وسیله فهم و ادراک و دیگری کانون احساس و عرفان است و همین فلسفه در بعثت پیامبران لحاظ گردیده است. علی (ع) می فرماید: خداوند پیامبران خود را در میان مردم برانگیخت تا پای بند به میثاق فطرت را از آنان بخواهند و نعمتهای فراموش شده خدا را به یادشان آورده و با تبلیغ رسالت حجت را بر آنها تمام کنند.
پرورش عقل و قلب را سایر مکاتب تربیتی نیز عنوان کرده اند، اما با مفهومی که در نظام تربیتی اسلام لحاظ می شود، از حوزه تربیت غیر دینی خارج است و طریق دسترسی به آن تقوا، مجاهده، تصفیه نفس و پالایش روح است تا انسان شایستگی دریافت حقایق جهان هستی را پیدا کند. قرآن تأکید می ورزد که هرگاه انسان در راه خدا مجاهده یعنی: بینش خدایی می دهد.
عــلی (ع) می فرماید: عقل خویش را با ادب بیافروز آنگونه که آتش را با هیزم می افروزی و نیز می فرماید: آن کس که نفس خود را تهذیب نکند از عقل بهره نخواهند گرفت.
ب) عدل وقسط: تحقق ملکه عدالت در فرد استقرار قسط و عدل در نظام اجتماع یکی از اهداف تربیت اسلامی است که در فلسفه رسالت پیامبران لحاظ گردیده است. چنانکه قرآن کریم بیان می کند: خداوند پیامبران خود را با آیات و بینات برانگیخت و کتاب و میزان با آن نازل فرمود تا جامعه انسانی بر قسط و عدل پابرجا گردد.
نتیجه گیری:
به نظر می رسد که در حال حاضر آمریکا در زمینه تربیت معلم، اضافه تولید داشته باشد و این روند برای مدتی در آینده نیز ادامه پیدا کند. وضعیت مزبور برای بسیاری از جوانان که می خواهند به حرفه آموزشی بپردازند مایه تأسف است، لکن این نتیجه مثبت را نیز قطعاً دربر دارد که نظامهای آموزشی می توانند در میان بهترین افراد واجد شرایط رسمی و آموزش دیده متقاضی حرفه معلمی به مراتب بیشتر برگزیننده باشند. آشکارا هر تغییری به سبب شرایط رسمی و قطعی بودن استخدامی با آهنگی کند صورت خواهد گرفت ولی به طور کلی به نظر من کیفیت معلمان و تدریس در طی سالها به تدریج رو به بهبودی است. و من معتقدم که معلمان تیزهوش علاقه مند و کسانی که خود را وقف حرفه معلمی کرده اند، پیوسته به طور شهودی یا آگاهانه در آموزش و تدریس خود تمایل به جهت گیری مبتنی بر رشد و تکامل کودک رفته رفته افزایش پیدا کرده و در کنار آن نیز کیفیت معلمان و تدریس بهبودی یابد.
ثانــیاً به اعتــقاد من تأثیر برخورد افکار و آراء پیاژه در جامعه آمریکا به طور گسترده و قابل توجه تری نسبت به آنچه تاکنون صورت گرفته احساس خواهد شد. موقعی که پیاژه برای نخستین مرتبه در این کشور شناخته شد حدس و گمان های بسیاری درباره ی این که کارهای او چه معنایی برای آموزش و پرورش دربردارد، وجود داشت. از قرار معلوم آثار و آراء پیاژه راهنمای تنظیم بسیاری از برنامه های درسی جدید در دهه شصت بوده و آن را تحت تأثیر قرار داده است. لکن پاره ای از پیامدهای آموزشی مهمتر کارهای این دانشمند بمانند تحلیل برنامه درسی، در مقایسه با مقوله برنامه ریزی، نادیده گرفته شد. به نظر می رسد که این وضعیت به تدریج دارد تغییر می نماید و نسل جدیدی از روان شناسان و متخصصان آموزش و پرورش که درک و برداشت جامع و عمیق تری از آراء و افکار پیاژه دارند پدیدار می شوند. همچنان که تعداد افراد این گروه افزایش می یابد، تأثیرش بر تربیت معلم، تحقیق و مدیریت نیز افزایش پیدا خواهد کرد. این فرآیند به کندی انجام می پذیرد و لیکن این امر در علوم غیر عادی نیست. یعنی بین کشف دانش و کاربرد آن به طریقه های بامعنا و مفید پیوسته یک پس افتادگی قابل توجه وجود دارد. این موضوع به ویژه در علوم اجتماعی صادق است که مفاهیم جدید می باید بر تعصبات و نگرش های ریشه دار و رایج فایق آید. نظریه داروین پیرامون تکامل انواع نمونه خوبی از این موضوع است. نظریه های انقلابی پیاژه در مورد سرچشمه های دانش بشر مدتی طول می کشد که جذب و به کار گرفته شود.
علامت مثبت سومی که می توان در مورد جهت گیری آینده رشد و تکامل برای آموزش و پرورش برشمرد، شخصی تر و در عین حال کلی تر است. اگر نشانه های مثبتی وجود دارد که از پذیرش تدریجی جهت گیری مبتنی بر رشد و تکامل حمایت می کند، نشانه های منفی آن نیز هست. کودکان و آموزش و پرورش بلاگردان های نظام سیاسی باقی می مانند. اگر کودکان سیاه پوست در مدارس پیشرفت تحصیلی ندارند، تقصیر متوجه مدرسه است؛ و پیش داوری هایی که در خارج از مدرسه وجود دارد و کودکان سیاه پوست را از تلاش لازم برای عملکرد تحصیلی مطلوب دلسرد کرده و باز می دارد، اهمیت چندانی ندارد.
اگر هر یک از ما شمع کوچکی را روشن سازد شاید که بتوانیم زندگی کودکان را در مدارسمان به نحو شایان توجهی متحول و درخشان سازیم.

دانلود کتاب






مطالب مشابه با این مطلب

    فضائل و خواص تلاوت سوره طه

    فضائل و خواص تلاوت سوره طه ۵٫۰۰/۵ (۱۰۰٫۰۰%) ۲ امتیازs آثار و برکات خواندن سوره طه/ فضیلت و خواص آیات قدرتمند سوره طه : این سوره،اوّلین سوره ای است که ماجرای حضرت موسی علیه السلام را به تفصیل بیان نموده و حدود هشتاد آیه […]

    راه هایی برای کاهش فشار قبر

    راه هایی برای کاهش فشار قبر ۵٫۰۰/۵ (۱۰۰٫۰۰%) ۱ امتیاز راه هایی برای کاهش فشار قبر/ چطور فشار قبر کمتری داشته باشیم؟ منظور از مرگ تنها قرار دادن بدن در یک تکه زمین کنده شده نیست بلکه انتقال انسان به عالم برزخ است. اولین […]

    چگونگی خواندن نماز والدین

    خواندن نماز والدین یکی از حقوقیست که والدین چه در زمان حیات و چه پس از وفات شان بر گردن فرزندان خود دارند. این نماز را بخوانید تا هم والدینتان را شاد کنید و هم فرزندانتان بعدها برای خودتان بخوانند.

    چرا امام حسین جنگ را از تاسوعا به عاشورا انداخت ؟

    چرا امام حسین جنگ را از تاسوعا به عاشورا انداخت ؟ ۴٫۱۳/۵ (۸۲٫۵۰%) ۸ امتیازs چرا امام حسین جنگ را از تاسوعا به عاشورا انداخت ؟ در تاریخ آمده است که حضرت ابا عبدالله وقتی لشکر عمربن سعد در روز تاسوعا قصد شروع جنگ […]

    سریع الاجابه ترین دعاها

    سریع الاجابه ترین دعاها ۳٫۸۳/۵ (۷۶٫۶۷%) ۱۲ امتیازs استجابت دعا، مانند هر پدیده‌ی دیگری، قوانین ، آداب و شروطی دارد که با وجود آن آداب و شرایط است که دعا به اجابت می‌رسد .

    دعاهای مجرب برای رفع گرفتاری مختلف

    دعاهای مجرب برای رفع گرفتاری مختلف ۴٫۰۰/۵ (۸۰٫۰۰%) ۳ امتیازs عرفا و بزرگان دین دستورالعمل ها و اذکار مختلفی را پیرامون دعا برای رفع مشکلات و گرفتاری های دنیوی و سلوکی و نیز برآورده شدن حاجت بیان نموده اند که در ادامه بررسی می […]




هو الکاتب


پایگاه اینترنتی دانلود رايگان كتاب تك بوك در ستاد ساماندهي سايتهاي ايراني به ثبت رسيده است و  بر طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند و به هیچ ارگان یا سازمانی وابسته نیست و هر گونه فعالیت غیر اخلاقی و سیاسی در آن ممنوع میباشد.
این پایگاه اینترنتی هیچ مسئولیتی در قبال محتویات کتاب ها و مطالب موجود در سایت نمی پذیرد و محتویات آنها مستقیما به نویسنده آنها مربوط میشود.
در صورت مشاهده کتابی خارج از قوانین در اینجا اعلام کنید تا حذف شود(حتما نام کامل کتاب و دلیل حذف قید شود) ،  درخواستهای سلیقه ای رسیدگی نخواهد شد.
در صورتیکه شما نویسنده یا ناشر یکی از کتاب هایی هستید که به اشتباه در این پایگاه اینترنتی قرار داده شده از اینجا تقاضای حذف کتاب کنید تا بسرعت حذف شود.
كتابخانه رايگان تك كتاب
دانلود كتاب هنر نيست ، خواندن كتاب هنر است.


تمامی حقوق و مطالب سایت برای تک بوک محفوظ است و هرگونه کپی برداری بدون ذکر منبع ممنوع می باشد.


فید نقشه سایت


دانلود کتاب , دانلود کتاب اندروید , کتاب , pdf , دانلود , کتاب آموزش , دانلود رایگان کتاب

تمامی حقوق برای سایت تک بوک محفوظ میباشد

logo-samandehi