سموم گياهي

      آلکالوئید‌ها: بدون شباهتند، تنها در داشتن ازت مشابهند.
      بر روی سیستم عصبی مرکزی اثرات عمیقی میگدارند.
      مانند:
الف: تریاک که دارای آلکالوئید مورفین و کدئین  ودیفنوکسیلات است .
ب: نیکوتین که از آلکالوئید‌های پرمصرف است.
ج: استریکنین (Strychnine)  و  کورار (Curare)  که با آنها شکار می کنند .
      گلیکوزید‌ها: ترکیباتی هستند که طی هیدرولیز به یک الی چند قند و تعدادی از ترکیبات دیگر تبدیل می‌شوند.
      دیژیتالیس(Digitalis)  : در گل انگشتانه وجود دارد و برای درد‌های قلبی مفید است.
      آمیگدالین (Amigxalin) از معروفترین گلیکوزید‌هاست که در اثر هیدرولیز، سیانید تولید می‌کند.در بادام تلخ، هسته زردآلو، آلو، گیلاس و سیب وجود دارد.
      مانیوک(Manioc)  یک غذای عمده مردم مناطق حاره است، اما آنقدر سیانید آزاد می‌کند که حتی درست کردن آن می‌تواند کشنده باشد. و در بین سرخپوستان آمریکای مرکزی دست‌ کردن آنرا به عهده افراد پیر می‌گذاردند که احتمالاَ یک قربانی به حساب می‌ایند.
      ماده بنزآلهید توسط درک کنندگان بوی سیانید، بویی شبیه سیانید دارد و لی بوی آن برای آنها که بوی سیانید را درک نمی‌کنند، مانند بوی بادام تلخ است، اینگونه افراد باید با احتیاط بیشتری با سیانید کار کنند. چرا؟
      روغنها و صمغ‌ها:
      یکی از معروفترین‌آنها ماده مؤثر شاهدانه (Marijuana) است که با تغییر خودآگاهی، موجب پیدایش اوهام و هذیان می‌شود.
      بعضی دیگر از روغنها و صمغ‌ها باعث تهوع و اسهال می‌گردد.
      اسید اکسالیک:
      اثرات سمی آن ناشی از رسوب دادن کلسیم به صورت اکسالات کلسیم توسط این ماده است، که در مسمومیت حاد، تراکم کلسیم خون کاهش می‌یابد که به بروز علایم عصبی، تشنجات عضلانی و آسیب به کلیه‌ها منجر می‌شود.
      هالوژتن Halogeton در غرب آمریکا دارای ۳۰% اسید اکسالیک بوده و ده ها گوسفند را در سال از پای در می‌آورد!
      در ایران گیاهان تیره اسفناج Chenpodiceae مانند اسفناج و کنگر که دارای مقدارزیادی از اسید اکسالیک می‌باشند مصرف می‌شوند اما مصرف آنها به حد کشنده نیست آما درصورت مصرف زیاد ویا طولانی مدت می‌تواند عوارض کاهش کلسیم را به وجود آورد.(مصرف زیاد کنگر تا کنون وقایع مرگباری را به‌دنبال‌داشته)
      بازدارنگان آنزیمی:
      برخی گیاهان از جمله گروهی از گیاهان تیره نخود، مانند لوبیای سویاSpybeans  ، لوبیای لیماlima beans و بادام زمینی دارای مهارکننده آنزیم تریپسین می‌باشند اما چون این مهار کننده نسبت به حرارت حساس است برای انسان که غذای پخته میخورد کم اهمیت می‌باشد اما برای حیوانات خانگی دارای اهمیت می‌باشد.
      ترکیبات مؤثر بر هورمونها:
      تعدادی از گیاهان تیره شب بو، مانند کلم، خردل  و تربچه دارای موادی مانند تیواوره و فنیل تیو اوره می‌باشند که در درمان پرکاری تیروئید بکار می‌رود و می‌توانند باعث جلوگیری از فعالیت تیروئید شده، ایجاد گواتر نمایند.
      بعضی از افراد مزه تیواوره را خیلی تلخ و بعضی بی مزه احساس می‌کنند، این اختلاف نشاندهنده تأثیر ژن در اجتناب از خوردن مواد گواتر زا  و ضد تیروئید می‌باشد.
      ترکیباتی که بر تولید مثل جانوران موثر است:
      یکی ازتدابیردفاعی گیاهان جلوگیری از تولید مثل دشمنان خود است که به کمک تولید موادی شبیه هورمونهای آندوکرینی بر روی تولید مثل حشرات و مهره داران اثر گذاشته آنرا مختل می‌کند.
      برای تکامل و رشد لارو حشرات وجود هورمون جوانی Juvenile hormone لازم است، لیکن برای تبدیل لارو به حشره بالغ عدم حضور این هورمون ضروری می‌باشد، و گیاهان با تولید موادی شبیه هورمون جوانی جلوی این تبدیل را می‌گیرند و در نتیجه باعث ممانعت از تولید مثل حشرات می‌گردند.
      تعدادی از گیاهان که اکثر آنها به تیره نخود تعلق دارند و غذای چرندگان را تشکیل می‌دهند موادی با اثرات استروژنیEstrogenic می‌باشند که بر بدن مصرف کنندگان شامل انسان، گاو، گوسفند و جوندگان وحشی اثر گذاشته و کیفیت تولید مثل را مختل می‌کند.
      در استرالیا اثرات زیان بار این ترکیبات بر روی تولید مثل گوسفندان مطالعه شده است.
      اهمیت استروژنهای گیاهی تنها در پرورش حیوانات اهلی خلاصه نمی‌گردد، بلکه در اکولوژی نقش عمده‌ای ایفا می‌کند.
      گیاهان یک‌ساله کالیفرنیا درطی دوره خشک سالی تولید استروژن‌های گیاهی می‌کنند هنگامی‌ که بلدرچین از برگهای گیاهان تغذیه می‌کند، ترکیبات موجود در گیاهان از تولید جوجه‌هایی که با غذای نا کافی مواجه خواهند شد جلوگیری می‌کنند. که هم به نفع بلدرچین است و هم به نفع  بقاء و بذر پاشی گیاهان علفی در طی خشک‌سالی.!!!