توسعه صادرات

    توسعه صادرات از نظر علمی و عملی درهمه کشورها مستلزم توسعه تجارت خارجی و روابط اقتصاد بین المللی است. هدف توسعه صادرات و روابط اقتصادی بین المللی کشورها کمک گیری از این روابط برای توسعه اقتصادی، تحصیل رشد اقتصادی مداوم، بالابردن سطح زندگی و رفاه مردم در شرایط اشتغال نزدیک به کامل و ثبات نسبی سطح قیمت ها و ارزش پول ملی است.
    علم و بیست و پنج قرن تجربه بشری ثابت کرده است که تنها کلید توسعه اقتصادی و پاسخگویی بدون وقفه به نیازهای مردم در بهترین سطح ممکن، اعتقاد و عمل به اصول یک نظام اقتصادی رقابتی آزاد است که بر پایه توجه به ذات انسان و نیازهای واقعی و طبیعی او شکل گرفته است.
    علم اقتصاد ثابت کرده است که تنها در یک اقتصاد آزاد رقابتی تصمیمات اقتصادی، تخصیص منابع، بازده و کارآئی عوامل تولید، مخصوصاً عامل کار، میزان استفاده از سرمایه و تکنولوژی می تواند بهترین و مناسب تــرین باشد. مکانیزم قیمت ها و بازار، یعنی رقابت در بازار و تعیین قیمت در بازار، نیروی محرکه کل نظام اقتصاد آزاد رقابتی است.
    رشد اقتصادی در نظام اقتصادی غیر رقابتی مانند هر نظام اقتصادی بسته علیرغم موفقیت های کوتاه مدت بالاخره به کندی می گراید و سقوط می کند. همکاریها و توافق های نظام های اقتصادی رقابتی و امتیازات داده شده آنها به یکدیگر هر نظام اقتصادی غیر رقابتی را به اقتصاد بسته و محکوم به شکست تبدیل می کند.
    نظام اقتصاد آزاد رقابتی دنیا را به شکل یک بازار وسیع می بیند. چون قوه محرکه و نیازهای انسانها را با همه تنوع و تکثر ازیک ریشه می شناسد. وظیفه هر عنصر اقتصادی در هر حوزه و در هر کشور پاسخگوئی به این نیازها بر پایه ارایه کالا و خدمت به بهترین قیمت و کیفیت است.
    وظیفه دولتها در نظام اقتصادی رقابتی فراهم کردن محیط رقابت سالم در همه زمینه ها، بستر سازی برای رقابت و بعهده گرفتن وظایف و مسئولیتهایی است که مردم توسط نمایندگان خود به عهده دولت می گذارند و با پرداخت مالیات هزینه آن را می پردازد. وظیفه دولت مردم سالار در اقتصاد مردم سالار عینیت بخشیدن به خواست ها و نیازهای مردم در کلیه زمینه ها است. در صحنه روابط اقتصادی رقابتی بین المللی از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون دو جریان ظاهراً متضاد ولی واقعاً مکمل یکدیگر برقرار بوده است. یکی همسوگرایی و درون گرایی منطقه ای با هدف بزرگتر کردن بازارها و وسیعتر کردن حوزه رقابت ضمن افزایش قدرت رقابت کشورهای داخل اتحادیه در مقابل خارج است. تشکیل بیش از چهل اتحادیه تجاری-گمرکی و اقتصادی منطقه ای بین کشورها از سال ۱۹۴۸ تاکنون از این زمره می باشد. مثال برجسته و موفق این درون نگری و منطقه نگری تشکیل اتحادیه اروپا با سابقه ۴۴ ساله، تشکیل پیمان نفتا با شرکت کانادا، ایالات متحده و مکزیک و تشکیل آسه آن در جنوب شرقی آسیا است.
    اقدام دیگر جهانی سازی بازارها و رقابت ها برای همه کشورها مخصوصاً برای اعضاء اتحادیه های تجاری-گمرکی و اقتصادی است. قرارداد عمومی تعرفه و تجارت سال ۱۹۴۷ و سازمان تجارت جهانی (WTO) جانشین آن از سال ۱۹۹۵ بهترین و کاملترین
    نشانه اقدام ۱۴۵ کشور دارای بیش از ۹۰ درصد تجارت جهانی از این نوع می باشد. در
    
    حالیکه ۲۵ کشور دیگر نیز منتظر پذیرش در سازمان تجارت جهانی می باشند، امروز کلیه روابط اقتصادی بین المللی شامل تجارت کلیه کالاها و خدمات (انواع حمل و نقل، بیمه، بانکداری، توریسم، سرمایه گذاریها و حقوق مالکیت معنوی و غیره) مشمول مقررات جهان شمولی شده است و علاوه بر حذف موانع غیر تعرفه ای دادوستدها مثل سهمیه بندی، ممنوعیت مقداری و تقسیم بازار، دیوارهای تعرفه ای به سرعت در حال فرو ریختن است. امروزه متوسط تعرفه ها در سطح جهانی تنها ۶/۳ درصد است در حالیکه بیش از ۴۰ درصد تجارت جهانی از هرگونه تعرفه معاف می باشد. مهمترین اثر جهانی شدن رقابت و بازارها طی پنجاه سال گذشته شش برابر شدن تولید ناخالص داخلی کشورهای رقابت کننده، دوازده برابر شدن تجارت جهانی آنها و بیست و سه برابر شدن صادرات کالاهای صنعتی است. تنها در دوره ۸ ساله بعد از خاتمه مذاکرات دور اروگوئه سطح قیمتها در ممالک رقابت کننده ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش یافته است که معرف افزایش سطح زندگی و رفاه یا قدرت خرید مخصوصاً طبقات پایین جامعه از نظر ثروتی و درآمدی است.
    امروزه با یک پارچه شدن بازار سرمایه در هشتاد درصد اقتصاد جهانی، فراوانی سرمایه در همه جا مشهود است و در نتیجه نرخ بهره به پایین ترین سطح خود در چهل سال اخیر رسیده است. کاهش شدید نرخ بهره نشانه کاهش شدید فشارهای تورمی، افزایش واقعی دستمزدها همراه با افزایش بهره وری است. فراوانی سرمایه و نرخ بهره پایین، تجمع سرمایه گذاری و سرمایه گذاری در تکنولوژی را تشویق و تسریع کرده است که خود عامل اصلی افزایش بهره وری و کاهش هزینه تولید در شرایط رقابتی است.
   
    در مقابل این تحولات جهانی اقتصادهای بسته و غیر رقابتی مانند ایران مخصوصاً از سال ۱۹۹۵ با سه مشکل اساسی تازه روبرو بوده اند:
    1-از دست دادن امتیازات سابق در اثر حذف سیستم های تعرفه های ترجیحی سازمان ملل برای ممالک در حال توسعه و سهمیه بندی بازارها به نفع آنها در گذشته.
    2-حذف شدن محدودیت ها برای رقبای تجاری ممالک غیر عضو(رقبای تجاری ایران مانند ترکیه، تونس، هند، پاکستان و مصر از امتیازاتی برخوردارند که یک کشور غیر عضو مثل ایران برخوردار نیست).
    3-بالارفتن دیوارهای تعرفه ای و محدودیت ها برای ممالک غیر عضو مثل ایران که ورود و رقابت در بازارهای جهانی را تقریباً غیر ممکن ساخته است. ارزان فروشی و حتی مفت فروشی یعنی بدتر شدن رابطه مبادله به ضرر ایران تنها راه حفظ بازارهای محدود شده باقیمانده شده است.
    پیش درآمد طرح:
    توسعه پایدار صادرات یکی از مهمترین اهداف ملی در عرصه اقتصادی است. محور اصلی توسعه آینده کشور متکی به رشد صادرات بویژه افزایش سهم صادرات تولیدی و خدمات می باشد. این فرآیند با توجه به روند جهانی شدن، مستلزم اقتصادی باز و برون نگر است. توسعه صادرات غیر نفتی باید بر پایه رشد مستمر صادرات محصولات تولیدی و خدمات تداوم یافته و هرگونه مانعی بر سر راه آن را مرتفع نماید. تحقق این امر مستلزم داشتن استراتژی توسعه صادرات می باشد. در این برنامه، اهداف، استراتژیها، سیاستها، برنامه ها، طرحها و نظارت بر اجرای طرحها در راستای توسعه صادرات غیر نفتی تدوین خواهد شد.
    تعریف استراتژی توسعه صادرات:
   استراتژی توسعه صادرات عبارتست از مجموعه تدابیر و تمهیداتی که برای دستیابی به اهداف توسعه صادرات طراحی و اجرا می شود.
    1-اهداف:
    افزایش درآمدهای صادراتی کشور، گسترش و تنوع بازارهای هدف، افزایش تنوع کالاها و خدمات صادراتی، افزایش سهم کشور در تجارت جهانی، افزایش تولیدات صادراتی، بهبود کیفیت محصولات و خدمات صادراتی.
   
    2-استراتژی ها:
    1/2-توسعه آزادی و رقابت در محیط کسب و کار(فضای اقتصادی) بعنوان شرط لازم برای توسعه صادرات.
    2/2- ارتقاء دانش و فرهنگ صادراتی جامعه.
   3/2- افزایش تولید کالاها و خدمات قابل صدور.
    4/2- توسعه صنعتی در صنایع و معادن دارای مزیت نسبی یا مزیت های اکتسابی.
    5/2- حمایت همه جانبه از توسعه تولید محصولات صادراتی بخش کشاورزی.
    6/2- افزایش درآمدهای ارزی کشور از محل صدور خدمات.
    7/2- تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی با هدف توسعه صادرات.
    8/2- عضویت در سازمان جهانی تجارت(W.T.O).
    9/2- بهبود رفتار و عملکرد بنگاههای صادراتی.
    10/2- توسعه زیر ساختهای مرتبط با امر صادرات از قبیل حمل و نقل دریایی، زمینی، هوایی و ریلی، خدمات بانکی، خدمات بیمه و ضمانت صادرات و استقرار نظام رقابتی در استفاده از این زیر ساختها.
    11/2- آزاد سازی بازار سرمایه و رقابتی کردن آن.
    12/2- ایجاد ظرفیتهای جدید «ویژه صادرات» در بخشهای صنعت، معدن کشاورزی و خدمات.
    13/2- کاهش هزینه های صادرات به منظور رقابتی نمودن محصولات و خدمات
صادراتی.
    14/2- برقراری مشوق ها و تسهیلات ویژه و هدفمند به منظور توسعه صادرات و دستیابی به سهم بیشتری از بازارهای جهانی.
۳- سیاستها:
   1/3- استقرار نظام اقتصاد آزاد رقابتی
    2/3- نهادینه شدن استراتژی جهش صادراتی در برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر مزیت های رقابتی محصولات و خدمات کشور.
    3/3- حرکت به سمت استقلال تصمیم گیری بانک مرکزی به منظور دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی به ویژه تحقق استراتژی جهش صادراتی.
    4/3- حرکت به سمت استقلال بورسهای اوراق بهادار و کالا در راستای رقابتی کردن اقتصاد کشور.
    5/3- متصل کردن بازارهای مالی داخلی به بازارهای مالی بین المللی.
    6/3- هماهنگی سیاستهای ارزی، پولی و مالی کشور با اهداف توسعه صادرات
    7/3- توسعه روابط سیاسی و بین المللی بعنوان شرط لازم برای توسعه همکاریهای اقتصادی و تجاری بین المللی
    8/3- تلاش برای کاهش ریسک فعالیتهای اقتصادی سرمایه گذاران خارجی در کشور.
    9/3- فراهم نمودن شرایط پذیرش درخواست ایران برای عضویت در WTO حداکثر تا پایان برنامه سوم.
   10/3- روزآمد کردن تکنولوژی تولید به منظور ارتقای کیفیت محصولات صادراتی.
    11/3- تشویق و حمایت از تشکلهای صادراتی و واگذاری تدریجی امور تصدی گری در بخش صادرات به آنها.
    12/3- تمرکز حمایت های دولت بر روی آندسته از بنگاههای اقتصادی در بخشهای صنعت، کشاورزی و خدمات که بیش از ۵۰% محصول آنها از کشور صادر می شود.
   
    4- برنامه ها:
    1/4- انجام مطالعات کاربردی به منظور شناخت دقیق بازار کشورهای هدف صادراتی.
    2/4- حضور فعال در مجامع و سازمانهای اقتصادی و تجاری منطقه ایی و جهانی.
    3/4- هدفمند کردن یارانه ها در جهت تقویت بنیه رقابتی بنگاههای تولیدی-صادراتی.
    4/4- رقابتی کردن فعالیتهای تولیدی-صادراتی.
    5/4- ایجاد تنوع در بازارهای هدف صادراتی.
    6/4- تکمیل فرآیند حذف موانع غیر تعرفه ای در تجارت خارجی(صادرات و واردات).
    7/4- تدوین برنامه زمانبندی کاهش تعرفه های حمایتی در راستای عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی WTO
    8/4- ایجاد پیمانهای اقتصادی منطقه ای در راستای اهداف توسعه روابط اقتصادی بین المللی.
    9/4- ارزیابی و بازنگری پیمان های اقتصادی منطقه ای به منظور اصلاح ساختار و اهداف آنها و در صورت لزوم تدوین پیمانهای اقتصادی نو با کشورهای همسایه و اسلامی.
    10/4- تدوین برنامه حضور مؤثر و هدفمند در نمایشگاهها.
    11/4- تدوین برنامه های اجرایی جذب سرمایه گذاری خارجی به منظور ارتقاء کیفیت کالاها و خدمات و دستیابی به سهم بیشتری از بازارهای صادراتی.
    12/4- تدوین برنامه های اجرایی رقابتی کردن خدمات شبکه بانکی کشور.
    13/4- تدوین مکانیزم دسترسی تولیدکنندگان و صادر کنندگان به اعتبارات و تسهیلات مالی با شرایط رقابتی بین المللی.
   
    5-طرحها و راهکارهای اجرایی:
    1/5- فرهنگ سازی با هدف تولید برای صادرات.
    2/5- اعطای تنخواه صادراتی به واحدهای تولیدی-صادراتی با نرخهای بین المللی.
    3/5-اعطای تسهیلات بانکی به صادرکنندگان کالا و خدمات به روش اعتبار اسنادی با نرخ بین المللی.
    4/5- اعطای تسهیلات بانکی با نرخهای رقابتی بین المللی و با پوشش صندوق ضمانت صادرات به آن بخش از صادرات غیر نفتی که صادرات آنها به روش اعتبار اسنادی مقدور نیست.
    5/5- پرداخت مابه التفاوت هزینه های تأمین مالی اعطایی به صادرکنندگان کالا و خدمات به طوری که شرایط تسهیلات نسبت به رقبای خارجی مزیت داشته باشد.
    6/5- فراهم نمودن بستر قانونی لازم جهت حضور بانکهای خارجی در ایران در راستای رقابتی شدن سیستم بانکی کشور.
    7/5- اعطای اعتبارات خریدار و فروشنده مطابق شرایط بین المللی.
    8/5- واگذاری وظایف تصدی گری دولت در بخش صادرات به تشکلهای ذیربط غیر دولتی.
    9/5- انعقاد قراردادهای کاهش متقابل تعرفه ها و برقراری امتیازات مشوق توسعه صادرات با بازارهای هدف.
    10/5- عضویت در پیمانهای اقتصادی منطقه ای.
    11/5- تشویق شرکتهای صادراتی جهت حضور فعال در تراز بازرگانی خارجی کشور و حرکت به سمت ایجاد تعادل در صادرات و واردات بدون احتساب صادرات نفت.
    12/5- ایجاد مشوقهای لازم برای تشکیل شرکتهای بزرگ و توانمند صادراتی توسط بخش غیر دولتی به منظور افزایش توان صادراتی کشور.
    13/5- بکارگیری سیستمهای خدمات و پرداخت الکترونیکی در شبکه بانکی کشور در راستای توسعه تجارت الکترونیک.
    14/5- ایجاد مشوق های لازم برای سرمایه گذاری بخش غیر دولتی در توسعه ناوگان حمل و نقل کشور.
    15/5- نوسازی و تجهیز ناوگان حمل و نقل کشور.
    16/5- رقابتی نمودن هزینه های خدمات بندری، گمرکی و فرودگاهی مطابق شرایط بین المللی.
    17/5- خصوصی سازی صنعت حمل و نقل کشور اعم از زمینی، دریایی، ریلی و هوایی.
    18/5- ایجاد و توسعه رشته های علمی کاربردی مرتبط با تجارت در مراکز و مؤسسات علمی و آموزشی.
    19/5- توسعه و روز آمد کردن بانکهای اطلاعات تجاری از سراسر جهان و بخصوص بازارهای هدف صادراتی و ایجاد امکان دسترسی فعالین اقتصادی درسطح کشور به بانک های اطلاعاتی فوق به وسیله اینترنت توسط وزارت بازرگانی.
    20/5- لغو و حذف مقررات زائد و مغایر با اهداف توسعه صادرات.
    21/5- تمرکز امور سیاستگذاری توسعه صادرات در شورای عالی صادرات با مشارکت مؤثر تشکلهای اقتصادی غیر دولتی.
    22/5- الزام تمام سازمانهای دولتی به ارائه خدمات سریع و ویژه به صادرکنندگان.
    23/5- توسعه ابزارهای حمایتی و تشویقی به منظور گسترش صادرات در چارچوب موازین زیر:
    1/23/5- اشتغال زایی با توجه به سطح تکنولوژی و سرمایه.
    2/23/5- ارزش افزوده بیشتر.
    3/23/5- قابلیت رقابت یا برتری نسبی.
    4/23/5- ارز آوری با توجه به هزینه تولید.
    5/23/5-رابطه مبادله یا نسبت هزینه واقعی به ارز آوری.
    6/23/5- بازار سازی و حفظ و نگهداری بازارها (تنوع تولید و بازارها، کالاهای تازه و بازارهای تازه، بسته بندی تازه، ترکیبات تازه).
    7/23/5- کاهش هزینه تولید (بهبود شرایط و محیط و ساختار تولید).
    8/23/5- رضایت و مشارکت کارکنان و مشتریان.
    9/23/5- کاهش اثرات زیست محیطی تولید و فعالیت اقتصادی (امروز ملاحظات زیست محیطی، کار کودکان و زنان، بهداشت محیط کار و شرایط تولید در تحریم کالاهای خارجی مؤثر است.)
    24/5- تأمین و پرداخت بخشی از هزینه های بازار یابی، تبلیغات، برگزاری و مشارکت در نمایشگاهها و ایجاد دفاتر نمایندگی در خارج از کشور به تشکلها و شرکتهای صادراتی.
    25/5- الزام وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی به حل مشکلات صادرکنندگان بصورت جمعی و انفرادی و پیگیری تا حصول نتیجه در داخل و خارج.
    26/5- مشارکت دادن تشکلها در امور اجرایی و نظارت بر تجارت کشور و نظارت بر فعالیت تجاری صادرکنندگان و جلوگیری از سوء رفتار تجاری آنان از طریق تشکلها.
    27/5- تقویت، گسترش و فعال سازی نمایندگیهای تجاری و بخش بازرگانی سفارتخانه های ایران در خارج از کشور.
    28/5-هماهنگ نمودن انتخاب و انتصاب سفرا و کادرهای سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور در راستای توسعه روابط اقتصادی و صادرات کشور با توجه به تغییر تعریف روابط بین الملل و تأکید بر جنبه های اقتصادی آن.
    29/5- تقویت و تجهیز بخشهای اقتصادی سفارتخانه ها در خارج از کشور و انتخاب رایزنهای بازرگانی در بازارهای هدف با مطالعات کافی و از میان افراد واجد شرایط و مسلط به تخصصهای لازم در امور بازرگانی بین الملل.
    30/5- مشخص نمودن انتظارات تشکل های تجاری و بخش خصوصی از سفارتخانه های کشور از طریق کمیته ای متشکل از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، اتاق تعاون، سازمان توسعه تجارت و وزارت امور خارجه جهت ابلاغ به سفارتخانه ها.
    31/5- ایجاد خطوط اعتباری برای صادرات خدمات فنی مهندسی و تعمیم و توسعه آن برای صادرات کالا.
    32/5- اعمال بیمه تضمین صادرات قابل رقابت در بازارهای هدف صادراتی.
    33/5- ایجاد EXIM BANK مطابق با استانداردهای بین المللی با مشارکت مدیریتی بخش غیر دولتی.
    34/5- ایجاد تقسیم کار ملی در امور اقتصادی و بازرگانی مطابق رویکردهای بین المللی بگونه ای که دستگاههای دولتی در اموری که توسط اتاقهای بازرگانی و یا تشکل ها انجام می شود دخالت نداشته باشند.
    35/5- انجام تبلیغات برای نهادینه کردن فرهنگ صادراتی در کشور.
    36/5- فراهم نمودن شرایط لازم جهت پیوند صنایع کوچک، ایجاد و توسعه زنجیره های تولید بین واحدهای کوچک، متوسط و بزرگ.
    37/5- توجه به صادرات مناطق و تقویت استانها از لحاظ نیروی انسانی و متخصص و تدارک آموزش های تکمیلی مستمر.
   
    6-قوانین و مقررات:
    1/6- بازنگری و اصلاح ساختاری قانون تجارت با هدف توسعه فعالیتهای اقتصادی و تولیدی و تسهیل حضور و رقابت در سطح بین المللی.
    تبصره: قانون تجارت الکترونیک در قالب یکی از فصول قانون تجارت تدوین و تصویب می شود.
    2/6- هماهنگی و اصلاح قوانین و مقررات امور گمرکی، صادرات و واردات، مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی و بازارچه های مرزی بر پایه قانون جدید تجارت.
    3/6- بازنگری و اصلاح قوانین پولی، بانکی کشور در راستای فراهم نمودن امکانات لازم برای توسعه تولید و صادرات کالاها و خدمات.
    4/6- اصلاح قوانین مرتبط با بازارهای مالی، بورس اوراق بهادار و کالا.
    5/6- بازنگری و اصلاح قانون کار و تأمین اجتماعی جهت فراهم نمودن فضای رقابتی در فعالیتهای اقتصادی.
    6/6- اصلاح یا لغو قوانین و مقررات مغایر با توسعه بازرگانی خارجی.
   
    7-منابع مالی لازم و نظارت بر اجرا:
    1/7- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور منابع مالی لازم و هزینه های اجرای این برنامه در سرفصلهای مختلف را در بودجه های سنواتی پیش بینی خواهد نمود.
    2/7- وزارت بازرگانی موظف است بر حسن اجرای این برنامه نظارت نماید و هر ساله گزارش پیشرفت کار را جهت بررسی در شورای عالی صادرات غیر نفتی به آن شورا ارایه دهد.
   
    تعاریف استراتژی:
    – استراتژی در اصل به مفهوم هنر ایجاد تحول در ارتش، در صحنه عملیات و در فرآیند نبرد با دشمن برای دستیابی به پیروزی است.
    – استراتژی یعنی مجموع عملیات هماهنگ شده و فعالیت برای دستیابی به یک پیروزی (هدف نهایی) است.
    – استراتژی عبارتند از تدابیر و تمهیداتی که بر روی جنبه عرصه اقتصاد اثر می گذارد و در یک چشم انداز بلند مدت به تأمین رشد و رقابت پذیری اقتصاد کمک می کند.
    – استراتژی به معنی تعیین هدفهای بلند مدت یک سازمان از طریق گزینش مجموعه اقدامات و تخصیص منابع لازم برای دستیابی به این هدفهاست.
    – استراتژی چیزی نیست جز پیش بینی آینده ای مطلوب و برنامه ریزی و تدوین راهکاری علمی و عملی برای خلق آن.
    – استراتژی در حقیقت تعیین کننده فعالیتهایی است که برای تحقق و دستیابی به اهداف، ضروری به نظر می رسند.
    – استراتژی الگویی برای منظورها، مقاصد، اهداف، خط مشی های اصلی و طرحهایی جهت دستیابی به اهداف است.
    – استراتژی الگوی به جریان انداختن تصمیمات است.
    – استراتژی عبارت است از تلاش برای درک این مطلب که در جهان امروزی، چه جایگاهی را بخود اختصاص داده ایم نه اینکه آرزو داشتیم در چه جایگاهی باشیم، باید ببینیم به کجا می خواهیم برویم.
    – استراتژی به ارزیابی تغییرات بازار پرداخته، پتانسیلهای سرمایه گذاری شرکت برای رسیدن به مقصود را در شرایط واقعی مشخص می کند.
    – استراتژی یعنی «ایجاد یک مزیت منحصر بفرد برای تمایز سازمان از رقبا».
    اساس استراتژی «مدیریت این تمایز» است.