انواع ماهواره ها

درحال حاضرازنوزده ماهواره مخابراتی بین المللی ازسری اینتلست ده ماهواره بالای اقیانوس
اطلس , چهارماهواره برروی اقیانوس آرام وپنج ماهواره دیگربالای اقیانوس هند قرار داردواین
ماهواره ها , یک ارتباط ماهواره ای بین المللی با زیر پوشش قرار دادن تقریبا کلیه نقاط دنیا
: به وجود آورده اند.ماهواره برای ارایه سرویس تلفنی بیشتردرموارد زیربه کارگرفته می شود
, ارتباطات بین المللی ,ارتباطات بین شهری ,درمناطق کم جمعیت روستایی ,درنقاط دورافتاده
… درشرایط اضطراری , درارتباطات سیارویک ماهواره مخابراتی که در واقع نوعی تکرار کننده فرکانسهای رادیویی است ,
 درساده ترین
.شکل خود عملیات زیر راانجام می دهد
 
همان طورکه ملاحظه می شود, سیگنالهای دریافت شده توسط آنتن ماهواره ابتدا به علت افت بسیار
زیادی که براثرطی مسیر طولانی داشته , تقویت وسپس با فرکانس نوسان سازمحلی مخلوط می شود
و تغییر فرکانس می دهد و بالاخره پس از تقویت مجدد آنتن فرستنده ماهواره داده می شود تا به
طرف ایستگاههای مورد نظر و زیرپوشش فرستاده شود.ماهواره های مخابراتی معمولا بین ۸ تا۱۲
سال عمرمی کنند. میزان سوختی که موردنیازسیستم فرعی برای حفظ موقعیت ماهواره است , یکی
از عواملی است که عمر ماهواره را محدود می کند. ازکارافتادن تدریجی سلولهای خورشیدی که در
.سیستم فرعی تغذیه قدرت الکتریکی قراردارند نیزعمر ماهواره را محدود می سازد
ویژگیهای ماهواره های مخابرات
: ماهواره مخابراتی دارای ویژگیهایی است که به تعدادی ازآنهااشاره می شود
گسترش منطقه تحت پوشش *
ارتباط بین نقاط مختلفی که درپوشش یک ماهواره قراردارند, به آسانی امکان پذیراست .وسعت
,زیر پوشش بستگی به نوع آنتن ماهواره دارد که می تواند محلی نسبتا کوچک , یک کشور
. منطقه ای متشکل ازچندین کشوریا یک نیمکره باشد
انعطاف پذیری *
هر جا یک پایانه ( ترمینال ) ماهواره ای وجود داشته باشد , امکان استفاده از سیستم ماهواره ای
فراهم خواهدبود. می توان این پایانه ها را بر روی سکوی کشتی , هواپیما و واحدهای متحرک
.زمینی قرار داد و از راه ارتباط را با نقاط دیگر برقرار کرد
پهنای باند زیاد *
باتوجه به اینکه درفرکانسهای بالا مثل ۱۴ و ۱۱ گیگاهرتز, پهنای با بیشتری درارختیار است
می توان از برنامه های تلویزیونی با کیفیت بالا , کانالهای زیاد تلفنی و انتقال اطلاعات با
. سرعت بالا برخوردار بود
هزینه کم *
, باتوجه به اینکه ایجادارتباط بین دونقطه توسط ماهواره , مستقل ازفاصله بین این نقاط است
این نقاط می تواننددرهرفاصله ای ازیکدیگردرمنطقه زیرپوشش واقع شده باشند لذا هزینه های
مربوطه , به بعد مسافت بستگی ندارد وبرای بسیاری ازموارد, ازهزینه ایجاد یک شبکه زمینی
. کمترخواهد بود
ضریب اطمینان *
ارتباط بین دونقطه درشبکه ماهواره ای مخابرات دارای ضریب اطمینانی برابریا بهتراز ارتباط
. از مسیرهای زمینی است
اخیر در دریافت *
( به علت مسافت زیاد ( بین ۷۲۰۰۰ تا ۸۲۰۰۰ کیلومتر بین دو پایانه یا ایستگاه ماهواره ای زمینی
سیگنال فرستاده شده که با سرعت نور حرکت می کند , حداقل ۳۰۰ میلی ثانیه بعد به ترمینال
. دیگر می رسد
ایجاد اکو *
براثر تبدیل خطوط انتقال ازدو سیم به چهارسیم درقسمتی ازمسیر شبکه زمینی , سیگنال با
پدیده اکو روبرو شده , بخشی ازآن بازگشت داده می شود.برای کاهش این سیگنال ناخواسته
. ومزاحم , تجهیزاتی به نام حذف کننده اکو به سیستم اضافه شده است
در زمینه مزیتهای بیشتر ماهواره مخابراتی می توان گفت که سیگنال رادیویی منتشرشده از
ماهواره مخابراتی به طورهمزمان می تواند توسط چندین ایستگاه زمینی زیرپوشش دریافت
شود. همزمانی دریافت سیگنال فقط از راه ماهواره های مخابراتی امکان پذیراست و از راه
. کابل یادیگر وسایل ارتباطی میسر نیست
ارتباطات ماهواره ای برای ایجاد ارتباطات بین المللی بین کشورها وارتباطات محلی بین
شهرها ومناطق دورافتاده بسیارمناسب است ومی توان بااستفاده ازماهواره مخابراتی یک
.شبکه ارتباطی باکیفیت بالا وهزینه کم درسطحی گسترده ایجاد کرد

ماهواره های رادیو تلویزیونی
, شکی نیست که وسایل ارتباط جمعی ازقبیل رادیووتلویزیون درپیشبرد هدفهای اجتماعی
اقتصادی , فرهنگی وفنی تاثیر بسزایی دارند. درسالهای اخیرپخش صداوتصویر از طریق
ماهواره به عنوان موثرترین وسیله در نیل به هدفهای فوق , توجه همگان را به خود جلب
. کرده است .استفاده از این ماهواره ها برای پخش برنامه های رادیویی وتلویزیونی است
ماهواره ای برفراز قسمتی از زمین قرار داده می شود , برنامه تلویزیونی از یک ایستگاه
زمینی به آن فرستاده می شود, سپس ماهواره تصویر فوق راروی یک شعاعباریک که فقط
ناحیه مشخص شده ای اززمین رامی پوشاند, برمی گرداند.ایستگاه زمینی مقابل باآنتنهای
. بشقابی شکل , تصویررامی گیردوآن رادوباره پخش می کند
به عبارت دیگرمی تواند درآن واحد وبه طورهمزمان مثلا درایران برنامه های تلویزیونی
صدا و سیما و مسابقات فوتبال (( دیدنیهای )) خیلی از کشورها را مشاهده کرد. برنامه
کشورهای خارجی , نمونه هایی ازکاربردآن هستند.اینگونه ماهواره هامی توانند ارتباط
( برنامه های رادیووتلویزیون رابه طورمستقیم بین ماهواره وگیرنده های خانگی ( تلویزیون
برقرارکنند.درژاپن وفرانسه تصاویر تلویزیونی مستقیماازماهواره به گیرنده های خانگی
که آنتنهای کوچک و تقریبا ارزان قیمتی دارند , انتقال پیدا می کند. چنانچه قرار باشد
این روش درسطوح وسیع خودبه کارگرفته شود, مسائل بغرنجی درزمینه حقوق فضایی و
سیاسی به وجود می آید . کمیته های تخصصی سازمان ملل متحد مشغول بررسی هستند
تاراه حل های مناسبی برای این مسایل پیدا کنندپس درحال حاضردر بسیاری ازکشورها
امکان این وجود ندارد که با کمک آنتنهای معمولی , برنامه های تلویزیونی کشورهای
. دوردست راگرفت
ماهواره های نظامی
ایمنی ارتباطات ازجمله مسایل مهمی است که درامورنظامی به آن توجه خاص می شود. پیدایش
عصرفضاوظهور ماهواره های مخابراتی مختلف که همگی برای کاربردهای غیرنظامی طرح ریزی
شده بودند , شرایطی را به وجود آورد که دولتهای مختلف صاحب تکنولوژی فضا در صدد تهیه
ماهواره هایی صرفا برای ارتباطات نظامی برآیند. ماهواره های نظامی می توانند صدها پیام
راکه به رمزفرستاده می شوددریافت وازیکدیگرتفکیک کنند, به همین منظور, بسیارتلاش می شود
تا هرماهواره جدید نسبت به ماهواره قبل ازخود, سیستم مقاومتروپیشرفته تری برای جلوگیری
. ازدسترسی به اطلاعات درحال مبادله داشته باشد
باتوجه به اینکه ماهواره هاازدید ودسترسی کشورهادورهستند, کشورهای برخورداراز تکنولوژی
ماهواره ای براحتی می توانند هرموقع که اراده کنند, بافرستادن فرمانی اززمین , دستگاههای
جمع آوری اطلاعات خودازقبیل آنتنها ودوربینها را برروی یک کشور یامنطقه فعال کنندوپس از
اینکه ماهواره ازروی آن منطقه عبورکرد, اطلاعات جمع آوری شده رابا فرمانی دیگربه نقطه مورد
.نظر بفرستد
 
ماهواره های نظامی به چندنوع وسیله شناسایی مانند رادارهای مخصوص , دوربینهای مادون
. قرمزودوربینهای عکاسی مخصوصی مجهزند که هریک ازاین سیستم ها مکمل دیگری است
برای مثال دوربین عکاسی درروزدوربین مادون قرمزدرشب وسیستمهای راداری درتمام شرایط
به جمع آوری اطلاعات می پردازند. قدرت شناسایی برخی از این ماهواره ها به حدی است که
دوربینهای تعبیه شده ازآنها می توانندازارتفاع۲۰۰کیلومتری زمین ,اشیایی به طول ۱۰سانتیمتر
را آشکارکنند. بسیاری از فعالیتهای نظامی ازقبیل جاسوسی , عکسبرداری , استراق سمع ,
. هواشناسی و… رامی توان بااستفاده ازسرویسهای ماهواره ای انجام داد
.کشورهای فرانسه ,انگلستان , روسیه ,امریکا, چین وژاپن دارای ماهواره های نظامی هستند
ماهواره های جاسوسی استراق سمع الکترونیکی
به گروهی ازماهواره های نظامی گفته می شودکه بارخنه درسیستمهای ارتباطات نظامی و غیر
نظامی , پیامهاراضبط وسپس به مراکززمینی مخابره می کنندکه باتجزیه وتحلیل آن , می توان
.به اطلاعات موردنظر دسترسی پیدا کرد

ماهواره های مخابرات دریایی
تنها وسیله ارتباطی کشتیها و از به کاربردن تکنولوژی ماهواره ای در مخابرات دریایی , قبل
واحدهای دریایی باساحل ,استفاده ازبی سیم بوده هم اکنون از این سیستم ها به طور وسیعی
. استفاده می شود
درشرایطی که ارتباطات دریایی بدون کمک ماهواره ها انجام می شد, کشتیها فقط درپاره ای از
ساعات شبانه روزبه شرط صاف بودن هواوتنها ازراه تلگراف باواسطه , قادربه برقراری ارتباط
بودند. با توجه به وسعت آبهای جهان و سفرهای طولانی کشتیهای اقیانوس پیما در مسیرهای
. گوناگون , حتی بعضی مواقع امکان برقراری تماس وجود نداشته است
: ماهواره های مخابرات دریایی , تسهیلات ارتباطی زیر رادراختیاردریانوردان می گذارند
ارتباط تلفنی مستقیم با نقاط دیگر , تلکس , تصاویرماهواره ای , تلگراف , مبادلات اطلاعات
کامپیوتری باسرعت کم و زیاد, فرستادن پیامهای فوری کمک واعلام خطر و پخش برنامه های
. رادیووتلویزیون درکشتی
: سیستم ارتباطات دریایی به طورکلی ازسه قسمت زیرتشکیل یافته است
۱- قسمت فضایی : اینمارست از تعدادی ماهواره تشکیل یافته که در مدارهای ثابت سنکرون
درسه ناحیه اصلی اقیانوسها قرارگرفته اند.این قسمت دارای امکانات (همزمان باگردش زمین )
. کنترل , تنظیم وردیابی ماهواره هااست
۲- ایستگاههای زمینی کشتی درآب : این ایستگاهها برروی کشتیها نصب می شودو ارسال و
. دریافت پیامها ازطریق آن صورت می گیرد
۳- ایستگاههای زمینی ساحلی : این ایستگاههادرسواحل دریاهاقرارداردوبسیاری ازکشورهای
. عضو دارای این گونه ایستگاهها هستند
 
ماهواره های نظارت دریایی
. وظیفه این نوع ماهواره ها نظارت وپیگیری منظم نقل وانتقالات شناورهای دریایی است
: روسیه دونوع ازاین ماهواره هارا مورداستفاده قرارداده است که عبارتند از
ماهواره های کاسموس که درمداری به ارتفاع۴۵۰کیلومتری سطح زمین مستقرند.مانندماهواره های
. کاسموس ۱۰۹۴ و ۱۰۹۶ که درسال ۱۹۷۹ میلادی به فضا پرتاب شدند
ماهواره هایی که برای زیرنظر داشتن فعالیتهای نظامی غرب درآبها به کارگرفته شده ودارای
راکتورهای هسته ای هستند که می توانند قرنها درفضاازاین منبع انرژی استفاده کنند.مداراین
نوع ماهواره هادر هزارکیلومتری زمین است ونمونه ای ازاین نوع ماهواره هاکاسموس ۹۵۴ است
. که درسال ۱۹۷۸ میلادی براثر سقوط درشمال کانادا جنجالی بین المللی به وجودآورد
. ماهواره نظارت دریایی امریکا هم درسال ۱۹۷۶میلادی به فضا پرتاب شد که صرفانظامی است
. این ماهواره نیزدرمدار هزارکیلومتری زمین مستقراست.