علم و ویژگیهای آن

دانشمندان علم و ویژگى‌هاى آنان را به‌طرق ذیل تعریف مى‌نمایند:

۱. علم عبارت است از مطالعه یا جمع‌آورى سازمان یافته دانش…..

۳. آرایش انتظام‌یافته‌اى از آگاهى‌هاى یقینی، شامل روش‌هائى که با آن این آگاهى‌ها گسترش یافته است و شیوه‌هائى که درستى آنها را مورد آزمایش قرار مى‌دهد.

۴. علم معمولاً این ویژگى را دارد که آنچه در آن گفته مى‌شود قابل نوعى بررسى و اثبات است.

۵. علم آزمودنی، قابل ضابطه‌بندى و قابل تجسم است، هم‌چنین مى‌توان آن را تغییر و رده‌بندى کرد.

۶. علم عبارت است از بررسى نظام‌دار و عینى پدیده‌هاى تجربى و آگاهى‌هاى بدست‌آمده از این بررسى‌ها

۷. علم شکلى است از شعور اجتماعى و معرف دستگاهى از آگاهى‌ها مى‌باشد که در طى تاریخ رشد یافته و با تجربه‌هاى علمى جامعه پیوسته بررسى و دقیق‌تر شده است.

پس علم آنگونه دانستنى‌ها و آگاهى‌هائى است که داراى ویژگى‌هاى زیر باشد:

۱. قابل مشاهده باشد.

۲. قابل بررسى تجربى و آزمایش باشد.

۳. قابلیت تقسیم و رده‌بندى داشته باشد.

۴. داراى نظام و قانون‌مندى باشد.

۵. قابلیت تعمیم داشته باشد.

– علم چگونه پدید مى‌آید؟

علم یک محصول اجتماعى است و از شناخت عمومى بشریت در طى تاریخ و در مرحله‌هاى خاصى از تکامل اقتصادى و فرهنگیش سرچشمه مى‌گیرد و با پیدایش و تکامل خویش موجب توسعه تعالى و تکامل بیشتر جوامع انسانى مى‌گردد و به‌دنبال آن تکامل بیشتر جامعه و تکامل روزافزون را در پى دارد.

یک فرضیه یا حتى نظریه علمى ممکن است در اوضاع و احوال خاصی، بى‌توجه به نیازهاى جامعه و تنها بر اثر نبوغ و هوشمندى دانشمندى پدیدآمده ولى اثبات و ادامه تکامل آن مستلزم پیدایش اوضاع و احوال مناسب و نیازهاى اقتصادى باشد البته گاه ممکن است به‌رغم وجود نیاز اقتصادی، کارآئى کشف یا اختراعى بر اثر مقاومت اندیشه‌هاى کهنه و افکار عمومى براى مدتى مورد توجه قرار گرفته باشد ولى در هرحال سرانجام جامعه ناگزیر از گردن نهادن به آن شده و نهایتاً مورد توجه جوامع انسانى قرار گرفته و رشد و تکامل یافته است.

– علم چگونه رشد مى‌کند؟

پیشرفت و تکامل علم وابسته به شرایط جامعه و میزان پذیرش جوامع علمى و افکار عمومى بوده چرا که اگر جامعه پاسخگوى نیازهاى واقعى قشر علمى خود نباشد نه تنها نیروهاى علمى خود را درگیر فعالیت‌هاى جانبى نموده بلکه با پدیده فرار مغزها مواجه خواهد بود. هم‌سو بودن علم با نیازهاى جامعه وابسته حمایت‌هاى جامعه از علم و پدیدآورندگان آن نه تنها موجب رشد و شکوفائى علم نشده بلکه از نظر اقتصادى نیز موجب جلب سرمایه‌گذارى‌هاى داخلى و خارجى گشته و ثروت ملى کشور را افزایش مى‌دهد.