تکنولوژی تولید شیر خشک

معمولاً برای تهیه ی شیر خشک، شیر پاستوریزه را از لوله ای که سوراخ های بسیار ریزی دارد عبور داده و سپس، این شیر را روی ورقه فولادی داغی که عاری از هر گونه میکروب است می پاشند. در این قسمت، آب شیر تبخیر می شود و اجزای تشکیل دهنده ی آن به صورت پودر پایین می ریزند. حال، شیر خشک آماده است.

انواع متفاوت شیر خشک از جمله کم چرب و یا پرچرب موجود می باشد. معمولاً چربی موجود در شیر خشک، سبب ترش شدن سریع آن می شود؛ بنابراین، اغلب شیر خشک را به صورت بدون چربی عرضه می نمایند.

شیر خشک اولین بار در قرن بیستم تهیه شد و امروزه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. البته هنوز نتوانسته جای شیر را بگیرد.

شیر خشک حاوی پروتئین، کربوهیدرات، کلسیم، پتاسیم و ویتامین های A و D است. رطوبت آن ۴ الی ۵% می باشد. در صورتی که شیر تا حدی حرارت بینید که پروتئین های سُرمی اش تغییر ماهیت ندهند، شیر خشک ارزش غذایی بالاتری دارد.

برای خشک کردن شیر از دو روش استفاده می شود:

۱- روش غلطکی :

در این روش استوانه های دواری که داخل آن آب داغ در جریان است به طول ۱-۶ متر و عرض ۰٫۳ الی ۱ متر وجود دارد. لایه نازکی از شیر از طریق منافذ به روی آن ریخته می شود، در نتیجه شیر به علت حرارت استوانه خشک شده و به صورت لایه نازکی به روی سطح غلطک باقی می ماند. همزمان هوا توسط هواکشی به بیرون کشیده می شود. شیر خشک شده به کمک تراشه هایی تراشیده می شود و سپس توسط نوار نقاله به آسیاب منتقل می گردد.
حلال یت شیر تولیدی در این روش کم است و از آن در صنایع شکلات سازی و تغذیه شیر گوساله ها استفاده می شود.

۲- روش اسپری (روش پاششی یا افشان) :

در این روش شیر به داخل برج های بزرگی که هوای داغ فیلتر شده در آن وجود دارد، پاشیده می شود. ابتدا با دستگاه اتمیزه ذرات شیر با اعمال انرژی برویشان به قطرات ریز تقسیم می شوند. ذرات شیر ۷۰-۸۰ درجه سانتی گراد دما گرفته و از حالت مایع به صورت ذرات ریز و خشکی در می آید.

نیاز به آسیاب کردن ندارد و حلالیت این شیر خشک بیشتر است.