نگاهی به عواملی که باعث چروک خوردن پوست میشوند؟

 چروک شدن پوست ۲ علت اصلی و چند علت فرعی دارد؛ مهم ترین علت اصلی این اتفاق افزایش سن است. با افزایش سن، کلاژن و الاستین موجود در لایه درم به دلیل طبیعتی که دارند به تدریج کاهش پیدا می کنند و پوست از حالت طبیعی و شاد خود خارج می شود…

 

با از بین رفتن کلاژن، حجم پوست از زیر کم می شود و درنتیجه در سطح چروک می خورد. به همین دلیل متخصصان پوست برای رفع این مشکل از تزریق ژل استفاده می کنند. ژل، جایگزین کلاژن از بین رفته می شود تا فرم اولیه را به پوست برگرداند و چروک ها را از بین ببرد اما چون ژل ها ساختگی و صنعتی هستند پایداری زیادی ندارند و تزریق آنها باید بعد از یک سال تکرار شود.

الاستین نیز با گذشت زمان و به خصوص در اثر تاثیر نیروی جاذبه زمین به تدریج حالت کشسانی خود را از دست می دهد. حتما دقت کرده اید که وقتی راه می روید پوست صورتتان حالت افتاده و وقتی دراز می کشید حالت صاف تری دارد و چروک هایش کمتر به نظر می رسد زیرا وقتی ایستاده یا نشسته اید نیروی جاذبه زمین پوستتان را به سمت پایین می کشد. حال در نظر بگیرید در اثر افزایش سن، کلاژن پوست کاهش یافته و الاستیسیته یا خاصیت کشسانی آن به هم خورده است. در چنین شرایطی نیروی جاذبه زمین پوست شل شده را با قدرت بیشتری به سمت پایین می کشد و درنتیجه فرد غبغب می آورد یا پوست کنار صورتش آویزان می شود بنابراین کاهش کلاژن و الاستیسیته پوست همراه نیروی جاذبه زمین دو عامل موثری هستند که باعث پیری و افتادگی پوست می شوند. کنار اینها عوامل دیگری نیز می توانند روند پیری پوست را تشدید کنند که در ادامه به آنها پرداخته ایم.

 

نور خورشید و آسیب به پوست?های روشن: نور خورشید به خصوص نور UVB در برخورد با پوست باعث افزایش شکنندگی کلاژن ها می شود. به همین دلیل هم تاکید همیشگی متخصصان پوست استفاده مناسب از کرم های ضدآفتاب است. جالب است بدانید افرادی که پوست تیره ای دارند در مقابل نور خورشید مقاوم تر هستند و چروک دیرتر در پوست آنها ظاهر می شود.

زندگی در مناطق صنعتی و ورود آلودگی به پوست: تماس مداوم با مواد شیمیایی و آلاینده ها باعث ورود آنها به داخل پوست می شود و فعل و انفعالاتی در آن ایجاد می کنند. درنتیجه باعث شکسته شدن بیشتر کلاژن ها و الاستین و تسریع پیرپوستی می شوند.

لوازم آرایش و ترکیبات شیمیایی: برای آنکه مواد آرایشی ماندگاری بیشتری روی پوست داشته باشند یا جذابیت بیشتری ایجاد کنند و بوی مطبوعی داشته باشند، حاوی ترکیب های شیمیایی فراوانی هستند که اثر آنها تقریبا مشابه اثر آلاینده ها و مواد شیمیایی است و باعث پیرپوستی می شوند.

استرس و بندآمدن جریان خون: حتما دیده اید وقتی فردی عصبانی یا مضطرب می شود رنگ چهره اش تغییر می کند و عمدتا زرد می شود. زردشدن پوست در این شرایط به این علت است که تمام عروق پوست جمع شده اند و جریان خونی وارد پوست نمی شود. درنتیجه پوستی که اجزای آن در هر لحظه نیاز مبرم به تغذیه دارند از آن محروم و دچار گرسنگی موقت می شوند. این حالت هر چند کوتاه مدت روی پوست تاثیر می گذارد. حال تصور کنید استرس و اضطراب طولانی مدت با پوست چه می کند. به همین دلیل افراد همیشه مضطرب دچار چین و چروک های بیشتری می شوند و پیری زودرس می گیرند.

بی خوابی و پیرپوستی: افرادی که خواب خوبی ندارند بیشتر دچار تنش و اضطراب می شوند که روی پوستشان تاثیر می گذارد و در طولانی مدت آن را دچار پیرپوستی می کند.

عدم مراقبت و خشکی پوست: مصرف نابجا از کرم های مختلف و مواد آرایشی زیاد، صابون ها و شامپوهای نامناسب برای پوست و… می توانند به پوست آسیب رسانند و باعث پیرپوستی شوند. به همین دلیل فردی که پوست چربی دارد باید از صابون و شامپوهای مخصوص پوست و موی چرب استفاده کند یا افرادی که پوست خشکی دارند باید از شوینده های مناسب پوستشان استفاده کنند تا آن را خشک تر از پیش نکند بنابراین توصیه بر این است که از محصولاتی استفاده کنید که با پوست شما منطبق است.

مصرف مشروبات الکلی و استعمال دخانیات و نرسیدن موادغذایی به پوست: این مواد به راحتی از راه خون جذب پوست می شوند و میزان گردش خون پوست را بسیار کاهش می دهند. نرسیدن موادغذایی کافی به سلول های پوستی باعث تخریب آنها و درنتیجه پیرپوستی می شود.

نورهای متفرقه و از بین رفتن کلاژن ها: نشستن طولانی مدت جلوی مانیتور یا تلویزیون که نور زیادی از خودشان متصاعد می کنند و همچنین وجود نورهای فلورسنت در منازل مانند نور خورشید عمل می کند و تاثیرات مخربی در پوست ایجاد خواهد کرد. گفته می شود وجود ۴ تا ۵ نور مهتابی مانند نور خورشید عمل می کند و به راحتی می تواند کلاژن پوست را از بین ببرد. به همین دلیل توصیه می شود هنگام استفاده طولانی مدت از مانیتور، تلویزیون یا نورهای مهتابی حتما ضدآفتاب به پوستتان بزنید.

داروها و کاهش آب پوست: داروهایی که آب پوست را از کاهش می دهند یا در پوست لک ایجاد می کنند یا داروهایی که در ترکیب با نور خورشید می توانند عوارض اگزمایی مانند خارش و سوزش در پوست به وجود آورند نیز باعث پیرپوستی می شوند. این داروها می تواند شامل مکمل های غذایی یا داروهای درمانی باشد مانند داروی ضدمالاریا که باعث لک می شود یا داروی فنوتیازین که در مواجهه با نور خورشید راش های پوستی ایجاد می کند.

بیماری های پوستی و ایجاد چین و چروک: ابتلا به بیماری های پوستی به خصوص بیماری های مزمن پوستی نیز می تواند باعث ایجاد چین و چروک های پوستی و پیری زودرس شود. بسیاری از این بیماری ها مانند لوپوس پوستی، مورفه، روماتیسم پوستی، بیماری های پوستی خودایمن، بیماری های ویروسی و… باعث آتروفی و نازک شدن پوست می شوند و در آن چین و چروک ایجاد می کنند.

ژنتیک و چین خوردن بعد از ۴۰ سالگی: به جز عواملی که ذکر شد ژنتیک فرد نیز در بروز چین و چروک پوست بسیار مهم است. ممکن است فردی در سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی چین و چروک های ریز زیادی در پوست داشته باشد و فرد دیگری در ۶۰ سالگی چروک چندانی نداشته باشد. به همین دلیل دنیا در حال پیشرفت به سمت ژن درمانی است تا بتواند بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های پوستی و چین و چروک را محدود کند.

پوست انسان از ۳ لایه بسیار نازک اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است. اپیدرم سطحی ترین لایه پوست است و محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم های لایه بردار، مرطوب کننده، ضدآفتاب و… بر آن تاثیر می گذارند. معمولا آب زیادی در اپیدرم وجود دارد که باعث شادابی و نشاط آن می شود بنابراین اگر آب موجود در این لایه کاهش پیدا کند پوست خشک می شود و چروک می خورد. لایه زیرین درم نام دارد. این لایه ضخیم تر از اپیدرم است و علاوه بر اینکه حاوی مویرگ های خونی و لنفی، رشته های عصبی، فولیکول های مو، غده های چربی و عرق است کلاژن و فیبرهای پروتئینی الاستینی را نیز در خود جای داده است. به همین دلیل این لایه باعث استحکام و ارتجاع پوست می شود زیرا الاستین خاصیت الاستیسیته یا کشسانی به پوست می دهد و کلاژن وظیفه نگه دارندگی و سفت کنندگی پوست را برعهده دارد و به آن قوام می دهد.

هیپودرم آخرین لایه پوست است که به دلیل داشتن سلول های چربی زیاد، خاصیت ارتجاعی بالایی دارد.

مبارزه ضد آفتاب با چروک

استفاده از ضدآفتاب و مرطوب کننده دو داروی موثر در پیشگیری از بروز چروک هستند. مصرف سایر فراورده ها و کرم های ضدچروک در اولویت بعدی پیشگیری و درمان قراردارند. هر چقدر بتوانید پوستتان را مرطوب و نرم نگه دارید و آن را مقابل اشعه UVB حفظ کنید چروک ها دیرتر سراغتان می آیند. کرم های ضدچروک آثار جانبی دارند و متخصصان پوست تاکید زیادی برای مصرف آنها نداریم.

درمان چروک به نوع آن بستگی دارد

دو نوع چروک در پوست بروز می کند؛ چروک های ریز سطحی که همیشه وجود دارند و هنگام استراحت پوست به خوبی دیده می شوند و چروک های عضلانی که با حرکت عضلات صورت ایجاد می شوند مانند خط اخم، خط خنده و خط پیشانی. درمان این دو نوع چروک با هم متفاوت است.

چروک های سطحی معمولا با مصرف کرم های ضدآفتاب، مرطوب کننده، کرم های ضدچروک یا کرم های لایه بردار و انجام پیلینگ برطرف می شوند ولی چروک های عمیق و عضلانی به تزریق بوتاکس نیاز دارند و هرگز با کرم های معمولی از بین نمی روند. بوتاکس عضله را فلج می کند تا حرکت نداشته باشد درنتیجه چروکی هم ایجاد نمی شود. یکی دیگر از روش های درمان چروک های عضلانی، لیزر عمقی پرتوان است که پوست را از عمق تحریک می کند و باعث ساخته شدن کلاژن می شود. وقتی کلاژن افزایش پیدا می کند حجم زیر پوست بیشتر و چروک های سطحی کمتر می شوند اما لیزر سطحی تری هم وجود دارد که در آن لایه رویی پوست را برمی دارند و پوست جدید جوان تر است. علاوه بر این برای درمان چروک های عمیق می توان از ژل یا جراحی پلاستیک نیز کمک گرفت که در درجه اول به درمان چروک های عمقی و بعد به چروک های سطحی کمک می کند.چروک شدن پوست ۲ علت اصلی و چند علت فرعی دارد؛ مهم ترین علت اصلی این اتفاق افزایش سن است. با افزایش سن، کلاژن و الاستین موجود در لایه درم به دلیل طبیعتی که دارند به تدریج کاهش پیدا می کنند و پوست از حالت طبیعی و شاد خود خارج می شود…

با از بین رفتن کلاژن، حجم پوست از زیر کم می شود و درنتیجه در سطح چروک می خورد. به همین دلیل متخصصان پوست برای رفع این مشکل از تزریق ژل استفاده می کنند. ژل، جایگزین کلاژن از بین رفته می شود تا فرم اولیه را به پوست برگرداند و چروک ها را از بین ببرد اما چون ژل ها ساختگی و صنعتی هستند پایداری زیادی ندارند و تزریق آنها باید بعد از یک سال تکرار شود.

الاستین نیز با گذشت زمان و به خصوص در اثر تاثیر نیروی جاذبه زمین به تدریج حالت کشسانی خود را از دست می دهد. حتما دقت کرده اید که وقتی راه می روید پوست صورتتان حالت افتاده و وقتی دراز می کشید حالت صاف تری دارد و چروک هایش کمتر به نظر می رسد زیرا وقتی ایستاده یا نشسته اید نیروی جاذبه زمین پوستتان را به سمت پایین می کشد. حال در نظر بگیرید در اثر افزایش سن، کلاژن پوست کاهش یافته و الاستیسیته یا خاصیت کشسانی آن به هم خورده است. در چنین شرایطی نیروی جاذبه زمین پوست شل شده را با قدرت بیشتری به سمت پایین می کشد و درنتیجه فرد غبغب می آورد یا پوست کنار صورتش آویزان می شود بنابراین کاهش کلاژن و الاستیسیته پوست همراه نیروی جاذبه زمین دو عامل موثری هستند که باعث پیری و افتادگی پوست می شوند. کنار اینها عوامل دیگری نیز می توانند روند پیری پوست را تشدید کنند که در ادامه به آنها پرداخته ایم.

نور خورشید و آسیب به پوستهای روشن: نور خورشید به خصوص نور UVB در برخورد با پوست باعث افزایش شکنندگی کلاژن ها می شود. به همین دلیل هم تاکید همیشگی متخصصان پوست استفاده مناسب از کرم های ضدآفتاب است. جالب است بدانید افرادی که پوست تیره ای دارند در مقابل نور خورشید مقاوم تر هستند و چروک دیرتر در پوست آنها ظاهر می شود.

زندگی در مناطق صنعتی و ورود آلودگی به پوست: تماس مداوم با مواد شیمیایی و آلاینده ها باعث ورود آنها به داخل پوست می شود و فعل و انفعالاتی در آن ایجاد می کنند. درنتیجه باعث شکسته شدن بیشتر کلاژن ها و الاستین و تسریع پیرپوستی می شوند.

لوازم آرایش و ترکیبات شیمیایی: برای آنکه مواد آرایشی ماندگاری بیشتری روی پوست داشته باشند یا جذابیت بیشتری ایجاد کنند و بوی مطبوعی داشته باشند، حاوی ترکیب های شیمیایی فراوانی هستند که اثر آنها تقریبا مشابه اثر آلاینده ها و مواد شیمیایی است و باعث پیرپوستی می شوند.

استرس و بندآمدن جریان خون: حتما دیده اید وقتی فردی عصبانی یا مضطرب می شود رنگ چهره اش تغییر می کند و عمدتا زرد می شود. زردشدن پوست در این شرایط به این علت است که تمام عروق پوست جمع شده اند و جریان خونی وارد پوست نمی شود. درنتیجه پوستی که اجزای آن در هر لحظه نیاز مبرم به تغذیه دارند از آن محروم و دچار گرسنگی موقت می شوند. این حالت هر چند کوتاه مدت روی پوست تاثیر می گذارد. حال تصور کنید استرس و اضطراب طولانی مدت با پوست چه می کند. به همین دلیل افراد همیشه مضطرب دچار چین و چروک های بیشتری می شوند و پیری زودرس می گیرند.

بی خوابی و پیرپوستی: افرادی که خواب خوبی ندارند بیشتر دچار تنش و اضطراب می شوند که روی پوستشان تاثیر می گذارد و در طولانی مدت آن را دچار پیرپوستی می کند.

عدم مراقبت و خشکی پوست: مصرف نابجا از کرم های مختلف و مواد آرایشی زیاد، صابون ها و شامپوهای نامناسب برای پوست و… می توانند به پوست آسیب رسانند و باعث پیرپوستی شوند. به همین دلیل فردی که پوست چربی دارد باید از صابون و شامپوهای مخصوص پوست و موی چرب استفاده کند یا افرادی که پوست خشکی دارند باید از شوینده های مناسب پوستشان استفاده کنند تا آن را خشک تر از پیش نکند بنابراین توصیه بر این است که از محصولاتی استفاده کنید که با پوست شما منطبق است.

مصرف مشروبات الکلی و استعمال دخانیات و نرسیدن موادغذایی به پوست: این مواد به راحتی از راه خون جذب پوست می شوند و میزان گردش خون پوست را بسیار کاهش می دهند. نرسیدن موادغذایی کافی به سلول های پوستی باعث تخریب آنها و درنتیجه پیرپوستی می شود.

نورهای متفرقه و از بین رفتن کلاژن ها: نشستن طولانی مدت جلوی مانیتور یا تلویزیون که نور زیادی از خودشان متصاعد می کنند و همچنین وجود نورهای فلورسنت در منازل مانند نور خورشید عمل می کند و تاثیرات مخربی در پوست ایجاد خواهد کرد. گفته می شود وجود ۴ تا ۵ نور مهتابی مانند نور خورشید عمل می کند و به راحتی می تواند کلاژن پوست را از بین ببرد. به همین دلیل توصیه می شود هنگام استفاده طولانی مدت از مانیتور، تلویزیون یا نورهای مهتابی حتما ضدآفتاب به پوستتان بزنید.

داروها و کاهش آب پوست: داروهایی که آب پوست را از کاهش می دهند یا در پوست لک ایجاد می کنند یا داروهایی که در ترکیب با نور خورشید می توانند عوارض اگزمایی مانند خارش و سوزش در پوست به وجود آورند نیز باعث پیرپوستی می شوند. این داروها می تواند شامل مکمل های غذایی یا داروهای درمانی باشد مانند داروی ضدمالاریا که باعث لک می شود یا داروی فنوتیازین که در مواجهه با نور خورشید راش های پوستی ایجاد می کند.

بیماری های پوستی و ایجاد چین و چروک: ابتلا به بیماری های پوستی به خصوص بیماری های مزمن پوستی نیز می تواند باعث ایجاد چین و چروک های پوستی و پیری زودرس شود. بسیاری از این بیماری ها مانند لوپوس پوستی، مورفه، روماتیسم پوستی، بیماری های پوستی خودایمن، بیماری های ویروسی و… باعث آتروفی و نازک شدن پوست می شوند و در آن چین و چروک ایجاد می کنند.

ژنتیک و چین خوردن بعد از ۴۰ سالگی: به جز عواملی که ذکر شد ژنتیک فرد نیز در بروز چین و چروک پوست بسیار مهم است. ممکن است فردی در سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی چین و چروک های ریز زیادی در پوست داشته باشد و فرد دیگری در ۶۰ سالگی چروک چندانی نداشته باشد. به همین دلیل دنیا در حال پیشرفت به سمت ژن درمانی است تا بتواند بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های پوستی و چین و چروک را محدود کند.

پوست انسان از ۳ لایه بسیار نازک اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است. اپیدرم سطحی ترین لایه پوست است و محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم های لایه بردار، مرطوب کننده، ضدآفتاب و… بر آن تاثیر می گذارند. معمولا آب زیادی در اپیدرم وجود دارد که باعث شادابی و نشاط آن می شود بنابراین اگر آب موجود در این لایه کاهش پیدا کند پوست خشک می شود و چروک می خورد. لایه زیرین درم نام دارد. این لایه ضخیم تر از اپیدرم است و علاوه بر اینکه حاوی مویرگ های خونی و لنفی، رشته های عصبی، فولیکول های مو، غده های چربی و عرق است کلاژن و فیبرهای پروتئینی الاستینی را نیز در خود جای داده است. به همین دلیل این لایه باعث استحکام و ارتجاع پوست می شود زیرا الاستین خاصیت الاستیسیته یا کشسانی به پوست می دهد و کلاژن وظیفه نگه دارندگی و سفت کنندگی پوست را برعهده دارد و به آن قوام می دهد.

هیپودرم آخرین لایه پوست است که به دلیل داشتن سلول های چربی زیاد، خاصیت ارتجاعی بالایی دارد.

مبارزه ضد آفتاب با چروک

استفاده از ضدآفتاب و مرطوب کننده دو داروی موثر در پیشگیری از بروز چروک هستند. مصرف سایر فراورده ها و کرم های ضدچروک در اولویت بعدی پیشگیری و درمان قراردارند. هر چقدر بتوانید پوستتان را مرطوب و نرم نگه دارید و آن را مقابل اشعه UVB حفظ کنید چروک ها دیرتر سراغتان می آیند. کرم های ضدچروک آثار جانبی دارند و متخصصان پوست تاکید زیادی برای مصرف آنها نداریم.

درمان چروک به نوع آن بستگی دارد

دو نوع چروک در پوست بروز می کند؛ چروک های ریز سطحی که همیشه وجود دارند و هنگام استراحت پوست به خوبی دیده می شوند و چروک های عضلانی که با حرکت عضلات صورت ایجاد می شوند مانند خط اخم، خط خنده و خط پیشانی. درمان این دو نوع چروک با هم متفاوت است.

چروک های سطحی معمولا با مصرف کرم های ضدآفتاب، مرطوب کننده، کرم های ضدچروک یا کرم های لایه بردار و انجام پیلینگ برطرف می شوند ولی چروک های عمیق و عضلانی به تزریق بوتاکس نیاز دارند و هرگز با کرم های معمولی از بین نمی روند. بوتاکس عضله را فلج می کند تا حرکت نداشته باشد درنتیجه چروکی هم ایجاد نمی شود. یکی دیگر از روش های درمان چروک های عضلانی، لیزر عمقی پرتوان است که پوست را از عمق تحریک می کند و باعث ساخته شدن کلاژن می شود. وقتی کلاژن افزایش پیدا می کند حجم زیر پوست بیشتر و چروک های سطحی کمتر می شوند اما لیزر سطحی تری هم وجود دارد که در آن لایه رویی پوست را برمی دارند و پوست جدید جوان تر است. علاوه بر این برای درمان چروک های عمیق می توان از ژل یا جراحی پلاستیک نیز کمک گرفت که در درجه اول به درمان چروک های عمقی و بعد به چروک های سطحی کمک می کند.