آموزش و پرورش تطبیقی (ژاپن)

ساختار آموزشی

سیستم اساسی آموزش برپایه ترکیبی از نظام‌های آموزشی انگلستان، فرانسه و آمریکا قالب ریزی شده و شاید مدل آموزش آمریکا بیشترین تأثیر را داشته است. نظام آموزشی زاپن به طور کلی از مقاطع آموزشی مختلف به شرح ذیل متشکل میگردد:

. مراکز پیش دبستانی

. مدارس ابتدایی (شوگاکو)

. مدارس مقدماتی متوسطه (چوگاکو)

. مدارس تکمیلی متوسطه (کوکو ؛ کوتایگاکو)

. مراکز دانشگاهی

الگوی اصلی نـظام مدرسه در ژاپن سیستمی یکپارچه می باشد . این سیستم بعد از سال ۱۹۴۷، و با اصلاح سیستم دو گانه قبلی بنا نهاده شد. مدارس عالی فنّی در سال ۱۹۶۲ بعنوان مؤسسه ای اضافی بر مؤسسات سیستم یکپارچه و با هدف تربیت متخصّصان مهندسی درجه میانی ایجاد شدند، امّا تعداد این مدارس هنوز به نسبت پایین است .

۶ سال مدرسه ابتدایی و ۳ سال مقطع مقدماتی متوسطه اجباری است. درصد حضور در مدرسه در هر دوسطح ۹۹٫۸ درصد می باشد.حدود ۹۶٫۸ درصد از کسانی که دوره مقدماتی متوسطه را به اتمام رسانده اند، پس از گذراندن امتحان ورودی به مقطع تکمیلی متوسطه راه می یابند که خود به سه نوع تقسیم می شوند :

. مدارس آموزش عمومی

. مدارس حرفه ای که دانش کاربردی و تکنیکهای صنعت ، کشاورزی، بازرگانی و غیره را آموزش میدهند.

. مدارس مکاتبه ای ترکیبی

بسیاری از مراکز تکمیلی متوسطه هم دروس عمومی و هم دروس حرفه ای راارائه میدهند .

دوره حضور در مراکز تکمیلی متوسطه برای دانش آموزان تمام وقت ۳ سال و برای دانش آموزان پاره وقت سه سال یا بیشتر می باشد. دانش آموان پاره وقت ۷/۰درصد کلّ تعداد دانش آموزان مراکز تکمیلی متوسطه را تشکیل میدهند. بعلاوه ،دروس مکاتبه ای در سطح دبیرستان در دسترس می باشند . تحت این سیستم، یک دانش آموز کتابهای داده شده را مطالعه می کند و در فواصل معیّن مقالات تخصّصی ای در مورد موضوعات داده شده ارائه میدهد، و برای دوره ای معیّن آموزش می بیند و اگر در امتحانات قبول شود، به او دیپلم متوسطه اعطا می شود .مدارس عالی عموماً براساس دوره های دوساله عمل می کنند. کالجهایی وجود دارند که دوره های سه ساله ارائه می دهند، امّا تعدادشان کم است . یکی از دیژگیهای این کالجها این است که تعداد زیادی از آنها مختص زنان می باشند.تعداد کلّ مدارس عالی در اول ماه می ۱۹۹۷ ، ۵۹۵ مدرسه بوده است.از کلّ ثبت نام ،۲/۹۰درصد را دختران تشکیل میدهند . دوّمین ویژگی این مدارس این است که تعداد قابل توجهی از آنها مؤسساتی خصوصی هستند . مدارس عالی خصوصی ۷/۸۴ درصد کلّ مدارس عالی را تشکیل میدهند سوّمین ویژگی، روند اخیر مستقر سازی مدارس عالی درشهرستانهای کوچک، متوسط و مناطق روستایی می باشد.کالجها یا دانشگا هها مطابق با دوره های چهار ساله عمل می کنند. دانشجویان در طول این چهار سال، دوره آموزش عمومی ( شامل سه بخش ادبیات و علوم انسانی، علوم اجتماعی و علوم طبیعی)، زبان خارجی، دوره های بهداشت و بدنسازی، و دوره های تخصّصی را می گذرانند . امّا دانشجویان پزشـکی باید دوره های ۴ ساله علـوم پزشـکی را بـگذرانند و دو سال هم بیشتر از دانشـجویان رشته های دیگر صرف تحصیل کنند. برخی از دانشگاه ها دوره های پنج ساله شبانه ای برای جوانانی فراهم می آورند که در طول روزکار می کنند. در سال ۱۹۹۷،۲/۵ درصد کلّ دانشجویان دانشگاه دوره های شبانه را می گذراندند . علاوه بر آن، چند دانشگاه هم دوره های مکاتبه ای ارائه میدهند. تفاوتهای گسترده ای میان یک مؤسسه آموزش عالی و مؤسسه دیگر براساس نوع مؤسسه سنّت و تاریخ و بسیاری عوامل دیگر وجود دارد .تفاوتهای عظیمی هم می تواند در تسهیلات و کیفیّت آموزش مشاهده شود.به این علّت، کالجها و دانشگاه ها براساس اعتبارشان درجه بندی می شوند.در نتیجه ، نرخ تقاضای ورود به مؤسسات بسیار معتبر بسیار بالاست.

دانشگاه های کارشناسی ارشد ، دوره ای دوساله برای مدرک فوق لیسانس و دوره سه ساله جهت مدرک دکترای بعد از دوره کارشناسی ارشد ارائه میدهند.دانشجویان فوق لیسانس مدرک فوق لیسانس یا دکترا را بعد از گذراندن امتحان دریافت میدارند.با این حال در مورد دانشجویان پزشکی، از آنجا که باید دوره ۶ ساله کارشناسی را بگذرانند، فقط دوره دکتری در سطح فوق لیسانس ارائه میشود.
نگاهی گذرا

در طول دوره طولانی مدت فئودالی پیش از دوران اصلاحات میجی در سال ۱۸۶۸، تشکیلات آموزش مختلفی جهت ارائه خدمت به نیاز‌های طبقات مختلف اجتماعی توسعه یافتند. لرد‌های ایالتی، مدارس ویژه‌ای برای کودکان طبقه رزمنده، و مدارسی برای اعضای ثروتمندتر طبقه کشاورز و بازرگان راه اندازی کردند که توسط جامعه روستایی اداره  می‌شدند. نوع دیگری از مدارس خصوصی تراکویا بود که خواندن و نوشتن و ریاضیات را به کودکان مردم عامی آموزش  می‌دادند و اغلب در مناطق شهری قرار داشتند.یک سیستم مدرن و ملی آموزشی در سال ۱۸۷۲ در ژاپن مطرح شد. در این زمان بود که دولت مدارس ابتدایی و راهنمایی را در سراسر کشور راه اندازی کرد. در سال ۱۸۸۶، هر کودکی باید ۳ یا ۴ سال در مدرسه ابتدایی حضور  می‌یافت. در سال ۱۹۹۰ آموزش اجباری رایگان شد، و در سال ۱۹۰۸، دوره‌ آن تا ۶ سال توسعه یافت. بعد از جنگ جهانی دوم ،‌این دوره مجدداً توسعه یافت و به ۹ سال فعلی رسید ،‌که دوران ابتدایی و راهنمایی را شامل  می‌شد. ساختار اصلی و اصول نظام آموزش فعلی در ۲ قانون مصوبه ۱۹۴۷ طرح ریزی شدند که قانون اساسی آموزش و قانون آموزش مدرسه‌ای  می‌باشند. یک اصل پایه‌ای که در قانون اساسی تشریح شده، تساوی فرصت آموزش برای همه  می‌باشد. این قانون تبعیض بر اساس نژاد، طبقه، جنسیت، موقعیت اجتماعی، شرایط اقتصادی یا سوابق خانوادگی را ممنوع  می‌کند.هدف اصلی نظام آموزش، خلق شهروندانی متکی به خود از ملتی دموکرات و صلح طلب می‌باشد که به حقوق بشر احترام بگذارند و به حقیقت و صلح عشق بورزند. این قانون بر اهمیت آگاهی سیاسی و بردباری ندهی در رشد شهروندانی سالم تأکید  می‌ورزد، اما بالاخص هر گونه رابطه‌ای را میان احزاب سیاسی یا مذهبی و آموزش ممنوع  می‌کند. مطالعات اجتماعی شامل عنصر مرکزی برنامه آموزش مدارس دولتی منطبق با قانون اساسی آموزش  می‌باشد، که از دولت و مسئولان محلی نیز درخواست  می‌کند مؤسساتی چون کتابخانه، موزه و تالار شهرداری را تأسیس کنند.در حال حاضرنظام آموزشی زاپن به ۵ مرحله به شرح ذیل تقسیم  می‌شود :

. مقطع پیش دبستانی (یک تا سه سال)

. مقطع ابتدایی (شش سال)

. مقطع مقدماتی متوسطه (سه سال)

. مقطع تکمیلی متوسطه (سه سال)

. مقطع مقدماتی آموزش عالی (معمولاً ۴ سال)

مدارس عالی نیز وجود دارند که دوره تحصیلی ۲ یا ۳ ساله ارائه میدهند. بعلاوه بسیاری از دانشگاه‌های دوره ‌های فوق لیسانس، تحصیلات پیشرفته را فراهم  می‌آورند.آموزش برای کودکان ۶ تا ۱۵ سال اجباری و رایگان است. با این حال، اکثریت عظیمی از فارغ التحصیلان، مدارس راهنمایی مصمم به ادامه تحصیل هستند، و در واقع در حال حاضر، دبیرستان بخش مهمی از آموزش می‌باشد. در سال ۱۹۹۵، ۹۷% از کل دانش‌آموزان وارد دبیرستان شدند، که این میزان مشابه میزان ورودی‌های به دبیرستان ایالات متحده می‌باشد،و ۴۵ درصد از دانش‌آموزان دبیرستان تا سطح دانشگاه ادامه تحصیل دادند. این درصد پایین تر از درصد دانش‌آموزان آمریکایی  می‌باشد، در آمریکا تقریباً نیمی از دانش‌آموزان وارد دانشگاه  می‌شوند، اما درصد مربوط به ژاپن بالاتر از درصد مربوطه به کشور‌های اروپای غربی  می‌باشد.علاوه بر مدارس عالی و دانشگاه‌ها، تعدادی از دانش‌آموزان وارد مدارس حرفه‌ای  می‌شوند. به علاوه، در سال ۱۹۸۵، دانشگاه هوایی افتتاح شد تا فرصتی برای ادامه تحصیل بزرگسالان از طریق گرفتن فرستنده‌ای که خطابه ‌ها را در رادیو و تلوزیون پخش میکند، فراهم آورد.علاوه بر تسهیلات آموزشی در دسترس عامه، در تمام مراحل این نظام، مدارس خصوصی هم وجود دارند. این مدارس نقش مهم و ویژه‌ای در آموزش پیش دبستانی و دانشگاه ایفا  می‌کنند، که هر دو فراتر از محدوده نظام اجباری  می‌باشند. از ماه  می‌سال ۱۹۹۴، ۸۰ درصد کودکان کودکستانی و ۷۳ درصد دانش‌آموزان دانشگاهی در مؤسسات خصوصی ثبت نام کردند و ۳۰ درصد دانش‌آموزان دبیرستانی در مدارس خصوصی حضور یافتند.تعداد دانش‌آموزان ژاپنی که در خارج از کشور تحصیل  می‌کنند، رو به افزایش است. در سال ۱۹۹۴،۰۰۰/.۱۵۱ دانش‌آموز درکشور‌های خارجی درس می‌خواندند.در سال ۱۹۹۴، ۵۴۰۰۰ دانش‌آموز خارجی در ژاپن بودند که حدود نود درصد آن‌ها از آسیا بودند.

آموزش پیش دانشگاهی

آموزش پایه

سن آغاز دوره : ۶ سال

سن اتمام دوره : ۱۵سال

آموزش ابتدایی

مدت زمان دوره: ۶سال

بین سنین۶ تا ۱۲سال

گواهینامه اعطایی: گواهینامه پایان دوره ابتدایی

آموزش مقدماتی متوسطه

نوع مدارس ارائه کننده: مدارس راهنمایی

مدت زمان دوره: ۳سال

بین سنین ۱۲ تا ۱۵ سال

گواهینامه اعطایی:  Chugakko  Sotsugyo  Shameisho( گواهینامه پایان دوره سیکل )

آموزش تکمیلی متوسطه

نوع مدارس ارائه کننده: مدارس متوسطه مکاتبه ای

مدت زمان دوره: ۴سال

بین سنین ۱۵ تا ۱۹سال

نوع مدارس ارائه کننده: مدارس متوسطه پاره وقت

مدت زمان دوره: ۴ سال

بین سنین ۱۵ تا ۱۹سال

گواهینامه اعطایی:  Kotogakko  Sotsugyo  Shomeish( گواهینامه دیپلم متوسطه)

نوع مدارس ارائه کننده: دبیرستانها

مدت زمان دوره: ۳ سال

بین سنین ۱۵ تا۱۸سال

گواهینامه اعطایی: Sotsugyo  Shomeisho Kotogakko (مدرک پایان دبیرستان)
چالشهای اساسی

سیستم آموزش ژاپن رو به تغییر است ، امّا با این وجود و علیرغم اینکه مردم هم به این عامل اذعان دارند،گرایش براینست که بجای تمرکز بر برخی از تأثیرات این تغییرات ، بر جنبه های ساختار این سیستم آموزشی تأکید شود ( بعنوان مثال سیستم ۳-۳-۶ و تغییرات در سرمایه گذاری در آموزش عالی )

البتّه بخشی از دلایل این موضوع بر این است که بعلّت ادامه دار بودن این اصطلاحات ، همیشه امکان درک اینکه چه تغییراتی روی داده است ، و اینکه این تغییرات کوتاه مدت هستند یا دراز مدت وجود ندارد .روند اصلاحات جاری ریشهعمیقی در اصلاحات دهه ۸۰ دارد.

نقطه آغازی مفید و مطمئناً عامه پسندایست که آنرا با ایدئولوژیهای کنفوسیس مربوط می سازیم .این کاریست که اغلب سیاست مردان ژاپن ، بویژه سیاستمردان محافظه کاری چون ناکازون انجام می دهند .خطر چنین روش اینست که تأثیر نوعی از مذهب یا ویژگی اخلاقی موجود را ارائه دهد، در حالیکه بسیاری از مردم ژاپن ایدئولوژیهای از این قبیل را بعنوان معیار به ارث ببرند. ژاپن در قرن نوزدهم ، پروسه امتحانات خود را براساس مدل  Prussionارائه داد.

درسیستم جدید اصول شایسته سالاری ، جایگزین تولّد در خانواده اشرافی و یا حقوق سرپرستی بعنوان استحقاق بروکراسی و در نتیجه موقعیت اجتماعی گردید.قابل توجه ترین و کاربردی ترین مثال تعداد عظیم سیاستمداران و بروکراتهای پیشرو با سوابق تحصیلی در دانشگاه توکیو می باشد ، با وجود این فارغ التحصیلان که در رأس سلسله مراتب آموزش ژاپن قرار دارند ، شاید بتوان این نتیجه را گرفت که این سیستم شاینده سالار است.چنین سیستمی دانشجویان را بیشتر قادر به دنبال کردن علائق خود و ایجاد تغییرات در نظام امتحانات و نیز درجامعه یعنی جایی که روابط قدیم مدرسه دیگر برای ارزیابی استعداد بالقوه کارکنان حیاتی نیست ، رهنموم می سازد.یکی از اهداف اصلی نظام آموزشی ژاپن که در سراسر دوران پس از جنگ ثابت مانده است و منبوکاگاکوشو مکرّراً برآن تأکید کرده است ، ایجاد سیستمی تساوی طلب بوده است که بلافاصله پس ازروند اصلاحات ناکازون آغاز شده است.عدم تبعیض به واسطه امکان دسترسی همگانی به کلیه سطوح آموزشی در سراسر چهل وهفت  Prefecture ژاپن، حضور گسترده کودکان ژاپنی در مدارس ابتدایی و مقدماتی متوسطه، استفاده از استانداردتحصیلی و استفاده از کتابهای تأکید شده قابل تایید است.اینکه نظام تساوی طلب است ، شاید نشان دهد که ممکن است شاینده سالار نباشد. با این حال این سیستم به آن حدّی که اغلب به آن باور رهبری می شویم، تساوی طلب نیست ، و کلمه کلیدی در نتیجه گیری آمانو، فرصت می باشد چون با وجودی که هر دانش آموزی قادر است به امکانات آموزشی تقریباً یکسانی در کلیه مناطق کشوردسترسی داشته باشد، امّا هنوز درکیفیت آموزش تفاوتهایی مشهود میباشد.

مسئله دیگر اینکه آیا سیستم ورودی عادلانه است یا نه ( یعنی دانش آموز براساس توصیه پذیرفته می شود ، یا با گذراندن امتحان ورودی )

بدون بررسی  این شرایط شخص نمیتوان در مورد شاینده سالار بودن یک سیستم تصمیم گیری نمود.با وجود اینکه شاید دانش آموزان مدارس آموزشی یکسان می بینند ( و با وجود اینکه امکان دارد تجربیات آنها به علّت تفاوتهایی درکارکرد و منابع آموزش مختلف متفاوت باشد) ، امّا از اهمیّت بخش دیگر سیستم ، یعنی جوکو (مدارس خصوصی آمادگی امتحانات) نمیتوان غافل شد جوکوشاید بد نام ترین سیستم آموزش ژاپن باشند.آنها معمولاً بعنوان مدارسی صرفاً درگیر در آماده سازی دانش آموزان جهت امتحانات توصیف میشوند ، امّا در واقع انواع مختلف بسیاری ازجوکوها وجود ندارند ، به علاوه تعداد محدود جوکوی موجود نیزهر یک نقشهای متفاوتی ایفا می کنند. علّت بد نام شدن این مدارس دراین است که همچون سلاحهای تاکتیکی در نژاد سلاحهای گسترش دهنده آموزش می باشند.به این علّت است که دانش آموزان جهت کسب امتیاز نسبت به دانش آموزان دیگر دراین مدارس حضور می یابند. اهمیّت این مدارس چنان تعیین کننده است که برخیها شروع کرده اندبه پرسیدن این سوال که آیا امکان دارد جوکوها علّت عملکرد بالای دانش آموزان در مسابقات بین المللی باشند.علاوه براین ، با وجودیکه برخی از جوکوها تکنیکهای آموزش ابتدای را توسعه داده اند ، رینکیوشین (شورای ویژه نخست وزیر ناکازون) حتّی میخواست جوکوبخش شناخته شده سیستم آموزش شده و جایگزین مدارس عادی گردد. اگر جوکوها به این درجه از اهمیّت برسند ،شخص به هنگام قضاوت در مورد کیفیت و نقش سیستم آموزش ژاپن ، نقطه کلیدی ای که باید به خاطر سپرد، اینست که دسترسی به جوکو چیزی نیست که بتوان برای همه تضمین کرد.بعکس مدارس درجه یک ، که ورود به آنها دست کم تا حدّی ، براساس نتایج امتحان یا عملکرد در مرحله پایین تر سیستم آموزش صورت می گیرد.ورود به جوکو را اساساً پول تعیین می کند. با وجودیکه هزینه های حضور در جوکو مهّم شمرده نمی شود، امّا واقعیت اینست که به جای عملکرد آموزشی ، پول بخشی از مکانیزم انتخاب شده است . به صورت منطقی ، جوکو بعکس آموزش شاینده سالار اداره می شود .

همه کودکان ژاپنی در جوکو حضور نمی یابند اگر چه شاید تصوّر به گونه ای دیگر باشد.

با توجه به مراحل آموزشی ، تفاوتهایی میان آنها وجود دارد که شاید مهّم تر از همه این باشد که اغلب تفاوتهای منطقه ای قابل توجهی وجود دارد.

در این نقطه است که به نظر می رسد این نظام شاینده سالار میشود – از این نظر که بهترین دانش آموزان به بهترین مدارس می روند ، و دانش آموزان ضعیفتر به مدارس معمولی تر می روند یا مجبورند به طور کامل از سیستم بیرون بروند . دسته بندی دانش آموزان در این سطح این باور را القا می کند که دغدغه خاطر سیستم رسمی آموزشی در مورد تساوی در مفهوم گزینش دانش آموزان براساس تفاوتهای آنان در استعدادهای ذاتی یا موفقیتهای آنان در جوکو می باشد .نظریه قبلی نیاز به توجه بیشتری دارد . این عقیده که دانش آموزان ممکن است در قابلیتهای ذاتی تفاوت داشته باشند از نظر سنّتی عقیده ای عامه پسند نبوده است . گرچه ممکن است توافقاتی وجود داشته باشد که تفاوتهایی در استعدادهای ذاتی وجود دارد ، امّا سیستم در درون خود و شیوه هایی که دانش آموزان به آن نحوه آموزش داده می شوند طوری برنامه ریزی شده که این مسئله را درنظر بگیرد. این شاید عامل دیگری باشد ، چون جوکو تلاش می کند تا اذهان تیز هوش را به فعالیت بیشتری وادارد. در واقع ، در ژاپن ، ظاهراً تصوّر براین است که تمام کودکان استعداد بالقوه مساوی  دارند و تفاوت در موفقیتها از تفاوت در« تلاش ، پشتکار، و خود نظمی ناشی میشود ، نه از توانائیهای فردی »

این نظریه ظاهراً اینگونه است که با وجودی که هدف سیستم آموزش تساوی طلبی است امّا بعلت تفاوتهای موجود در تلاش ، پشتکار و خود نظمی اختلافاتی وجود دارد واین مطمئناً بیش از هر چیز دیگر بیانگر شاینده سالار است .از آنجا که اصلاحات آموزشی آغاز شده توسط ناکازون در اواسط دهه ۸۰ آغاز شد ، حرکت روز افزونی به سمت ارائه آموزش به نخبگان و دور شدن از آموزش تساوی طلب سنّتی وجود داشته است . رینگیوشین هرگز به وضوح خواستار آموزش نخبگان نبوده است ، امّا با این وجود پیش بینی هایی که به فرد توجه بیشتری نشان می دهند ، ظاهراً حرکتهایی در این جهت بوده اند .نتیجه اینکه شاینده سالار بودن سیستم آموزشی ژاپن مورد شک و تردید قرار می گیرد ظاهراً ازبسیاری جهات اینگونه نیس. امّا برای اکثریت دانش آموزان ژاپنی و خانواده ها شاید شاینده سالارتر از آن باشد که اغلب تصور میشودانسان فقط می تواند امیدوار باشد که با ادامه تغییرات داده شده در سیستم و تغییر خواسته های جامعه ژاپن در آینده وضع بهتری میان سیستم آموزش وجامعه برقرارشود ، به طوریکه افراطیها و آنهایی که درحاشیه هستند دیگر آسیب نبینند

 
آموزش پیش دبستانی
ساختار آموزشی

مقطع آموزش پیش دبستانی درژاپن حداکثرمدت زمان سه سال رده های سنی ۳-۶ سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی غیراجباری وغیررسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد.هدف اصلی مراکزآموزش پیش دبستانی،پرورش ذهنی وجسمی کودکان در یک محیط مناسب آموزشی است.برنامه های آموزشی این مقطع نیزبر۳۹هفته آموزشی در سال و۴ ساعت کلاسی روزانه تجاوز نمی کند.

 
مهدهای کودک روزانه و کودکستانها

هدف مهد کودکهای روزانه و کودکستانها فراهم ساختن اساس آگاهی در مورد جهان اطراف برای کودکان پیش دبستانی و تقویت خلاقیتهای ذهنی آنان از طریق بازی، ترسیم تصاویر، انجام کارهای دستی، و امثال آن می‌باشد. نوزادان و کودکان بر اساس سن به گروههای کوچک تقسیم ‌شده و توسط معلمان و مربیان تحت مراقبت قرارمی‌گیرند.

درهرمهد کودک روزانه یا کودکستان می‌توان تصاویر یا کارهای دستی ساخت کودکان را مشاهده کرد که به دیوارها آویخته شده‌ و یا از سقفها آویزانند. کودکان با قطعات  چوبی  چیزهایی می‌سازند، یا روی تاب و سرسره مشغول فعالیت فیزیکی هستند و یا درفعالیتهای  احساسی‌ چون آواز خوانی، رقص و امثال آن مشغول هستند.مهد کودک های روزانه یکی از زمینه های رفاهی کودکان است که در دوران پس از جنگ رشد خیره‌کننده‌ای داشته است. کل مهد کودکهای دولتی و غیر دولتی در سال۱۹۹۷حدود۰۹۶/۱۴بود، و کودکان تحت مراقبت آنها بالغ بر ۴۵۷/۷۸۹/۱ نفر بوده اند.علاوه بر این موسسات، مهد کودکهای زیادی وجود دارند که به این علت که تعداد کارکنان یا صلاحیت آنان و مواردی نظیر آن به حداقل استاندارد ذکر شده در قانون نرسیده است، به آنها مجوز داده نشده است. امروز والدین زیادی در سراسر کشور تمایل دارند کودکان خود را به مهد کودک بفرستند.تقاضای زیاد جهت تاسیس مهد کودکهای روزانه و طولانی ساختن ساعتهای مهد کودک نه تنها به عوامل اقتصادی‌ چون میزان گسترده‌ای از مشاغل باز برای زنان، و نیاز به کار مادران جهت تکمیل درآمد خانواده  ها مربوط میشود، بلکه به تمایل زنان جهت مشارکت گسترده تر در فعالیتهای اجتماعی و درک جمعی از مشارکت اجتماعی ایجاد شده به واسطه پرستاری گروهی و آموزش نوزادان و کودکان پیش دبستانی نیز ارتباط دارد.مقررات مهد کودکهای روزانه وکودکستانها متفاوت هستند. با این حال، گروهی می خواهند هر دو را یکی سازند و آموزش کودکان پیش دبستانی را تحت کنترل سازمانهای دولتی ارائه دهند.نیل این تمایل، اصلاحاتی عظیمی را می طلبد که وزارت آموزش زاپن درصدد دستیابی به آن است.
چالشهای پیش رو

درحال حاضر ، مراکز پیش دبستانی شامل کودکستانها و مهدکودکهای روزانه می باشند. کودکسنانها تحت سرپرستی وزارت آموزش و مهدکودکها تحت نظر وزارت بـهداشت و بـهزیستی می باشند. با فرض این قضیه که باید تسهیلاتی به منظور تأمین رشد و آموزش کافی برای هر نوزادی فراهم شود ، پیشنهادی در مورد ادغام این دو نوع مؤسسه داده شد ، و دولت مرکزی اقداماتی چند به منظور هماهنگی این دو وزارتخانه ارائه داده است ، که بر ارائه برنامه های  آموزشی و مربیّان مشترک و تغییر ساعتهای مراقبتی بوده است .

با این وجود، زمانی که تفاوت در عملکردها و نقشهای این دو مؤسسه مدّ نظر قرار گرفت ، روشن شد که ادغام این دو، کار زیاد آسانی نیست . امید آن میرود که آژانسهای دولتی زمینه را برای اجرا فراهم آورند و این بتواند هماهنگ با شرایط محلّی به اجرا در آید. در سال ۱۹۹۱، وزارت آموزش دوره های آموزش ضمن خدمت پیش دبستانی را به منظور ارتـقاء روشهای تـدریس و دوره های کودکستانی ارائه داد و در حال ارتقاء آموزش حین خدمت برای معلّمانیست که به تازگی واجد شرایط شده اند. وزارت آموزش ‌، هم چنین ،‌ رهنمودهای برنامه ریزی شده ای به منظور ارائه آموزش کودکستانی به کلیه کودکان پیش دبستانی، یعنی کودکان سه ساله ، آغاز کرده است،‌و در نظر دارد آموزش کودکستانی را بیشتر و بیشتر بهبود بخشد.نگرانی در مورد آموزش پیش دبستانی رو به افزایش است ، و تعداد مؤسساتی که با این آموزش مواجه هستند ‌، اندک باقی می ماند . شکاف بسیار گسترده ای در شهریه‌ دریافتی مؤسسات خصوصی و مؤسسات دولتی وجود دارد ، و بار بر دوش والدین سال به سال افزایش می یابد . ساعات مراقبت نیز هماهنگ با ساعت کار مادران نیست . جلسات بررسی این نکات توسط والدین برگزار می شود.
آموزش ابتدایی
ساختار آموزشی

مقطع آموزش ابتدایی درژاپن حداکثرمدت زمان۶ سال رده های سنی ۱۲-۶ سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی اجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد. مدت زمان کلاس درس ۴۵ دقیقه است .هدف اصلی مراکزآموزش ابتدایی، ارائه آموزش عمومی مناسب یا مراحل رشد جسمی وذهنی کودکان است. برنامه های آموزش ابتدایی تا قبل از سال ۱۹۹۲ بر اساس ۶ روز در هفته بود اما از آن سال به بعد به تدریج به ۵ روز در هفته کاهش یافته است. ارتقا به کلاسهای بالاتر در دوره ابتدایی به صورت اتوماتیک است. نسبت دانش آموزان به معلمین در دوره ابتدایی ۴/۱۹ بوده و به پایه های تحصیلی تفکیک نمی گردد. تعداد دانش آموزان در هر کلاس ۴/۲۸ نفر است. طبق آمار سال۱۹۹۹،۱۰۰درصد جمعیت سنی۱۲-۶سال  این مقطع را طی می نمایند.
برنامه های آموزشی(شوتوکیوایکو)

برنامه های آموزش ابتدایی به دروس عادی (عمومی)،آموزش اخلاق، و فعالیت‌های ویژه تقسیم  می‌شود .از جمله دیگر برنامه ها میتوان از زبان ژاپنی، تعلیمات اجتماعی، ریاضیات، علوم، آموزش زندگی ومحیط زیست،موسیقی، هنر و کاردستی، خانه سازی، و بدنسازی  نام برد. برنامه آموزش مدارس ابتدایی زمان کافی برای موسیقی ،هنر و تفریحات جسمانی فراهم  می‌آورد. فعالیت‌هایی ویژه نقش مهمی در برنامه کلی آموزش بازی می‌کند و شامل فعالیت‌هایی چون کلوب‌ها،فسیتوال‌ها(جشنواره ‌های)در سطح مدرسه، یارقابت‌ها،مشارکت‌های دانش‌آموزی، ودیگر فعالیت‌های اجرایی توسط دانش‌آموزان می‌باشد.

معلمان میزان قابل توجهی از وقت خود را صرف سازماندهی و حضور در فعالیت‌هایی چون سفر‌های کلاس، نسیتوال‌های سالانه ورزشی وفرهنگی، و مراسم ورودی و فارغ التحصیل می‌نمایند.(لوئیس،۱۹۹۵).سال رسمی تحصیلی برای دانش‌آموزان ابتدایی ۳۵ هفته به طول می‌انجامد هر کلاس ۴۵ دقیقه طول  می‌کشد و بعداز بیشتر موضوعات درسی ۱۰ دقیقه زنگ تفریح وجود دارد. تعداد زنگ‌های کلاس درس در هر سال با بالارفتن سطح کلاس افزایش  می‌یابد. بعنوان مثال، تعداد زنگ‌های کلاس اولی‌ها تا کلاس سومی ‌ها طبق برنامه زمان بندی بترتیب ۸۵۰ ‚910‚ 980 می‌باشد، درحالیکه برای کلاس‌های بالاتر از کلاس سوم این برنامه ۱۰۱۵می‌باشد.روزعادی مدرسه از حدود ساعت ۸:۳۰ صبح آغاز  می‌شود و کلاس‌هاحدود ۳:۵۰ بعداز ظهر پایان می‌یابند.نشست‌های خودمانی در شروع و خاتمه هر روز برگزارمی‌شوند و بیش از ۲ ساعت در هر روزصرف زنگ تفریح،غذا و نظافت کلاس‌های درس و راهرو‌ها  می‌شود.طبق سنت، دانش‌آموزان روز‌های شنبه را نیمه وقت به مدرسه رفته‌اند (تا ساعت ۱۲:۳۰)، اما از آغاز بهار ۱۹۹۵ کودکان ژاپنی دردومین وچ‌هارمین شنبه هر ماه مدرسه نداشته اند.

برنامه های آموزشی

ساعات درسی استاندارد در مدارس ابتدایی ژاپن

موضوعات
    
                                پایه های تحصیلی
    
۱
    
۲
    
۳
    
۴
    
۵
    
۶
زبان ژاپنی
    
۳۰۶
    
۳۱۵
    
۲۸۰
    
۲۸۰
    
۲۱۰
    
۲۱۰
فعالیت‌های زندگی
    
۱۰۲
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
ریاضی
    
۱۳۶
    
۱۷۵
    
۱۷۵
    
۱۷۵
    
۱۷۵
    
۱۷۵
علوم
    
–
    
–
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
موزیک و کاردستی و خانه سازی
    
۱۳۶
    
۱۴۰
    
۱۴۰
    
۱۴۰
    
۲۱۰
    
۲۱۰
تربیت بدنی
    
۱۰۲
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
آموزش  اخلاق
    
۳۴
    
۳۵
    
۳۵
    
۳۵
    
۳۵
    
۳۵
فعالیت‌های ویژه
    
۳۴
    
۳۵
    
۳۵
    
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
جمع
    
۸۵۰
    
۹۱۰
    
۹۸۰
    
۱۰۱۵
    
۱۰۱۵
    
۱۰۱۵

منبع : مرکز، سوگو، ۱۹۹۱
برنامه های درسی بنا به پایه تحصیلی

تعداد ساعات درسی اختصاص یافته به دروس دوره ابتدایی

پایه ششم
    
پایه پنجم
    
پایه چهارم
    
پایه سوم
    
پایه دوم
    
پایه اول
    
مواد درسی
۲۱۰
    
۲۱۰
    
۲۸۰
    
۲۸۰
    
۳۱۵
    
۳۰۶
    
زبان ژاپنی
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
–
    
–
    
علوم اجتماعی
۱۷۵
    
۱۷۵
    
۱۷۵
    
۱۷۵
    
۱۷۵
    
۱۳۶
    
حساب
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
–
    
–
    
علوم
–
    
–
    
–
    
–
    
۱۰۵
    
۱۰۲
    
محیط زیست
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
    
۶۸
    
موسیقی
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
    
۶۸
    
نقاشی و کاردستی
۷۰
    
۷۰
    
–
    
–
    
–
    
–
    
خانه داری
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۵
    
۱۰۲
    
ورزش
۳۵
    
۳۵
    
۳۵
    
۳۵
    
۳۵
    
۳۴
    
اخلاق
۷۰
    
۷۰
    
۷۰
    
۳۵
    
۳۵
    
۳۴
    
فعالیتهای ویژه ٭

فعالیتهای ویژه عبارتنداز : ساعتهای مشاوره ، مناسبتهای خاص ورزشی ، جشنها ، بازدید های علمی و فعالیتهای باشگاهی
استاندارد ‌های آموزشی

طبق نظر معلّمان مدرسه ابتدایی ماتسو، بسیاری از مدارس ابتدایی در حال طرح ریزی استاندارد‌های مدارس خود مطابق با برنامه آموزشی جدید منبوشو می‌باشند.برنامه جدید آموزشی منبوشو ارزیابی مثبت (هیوکا [۱] ) دانش‌آموزان را در عوض ارزیابی منتقدانه (هیوتل [۲] ) ایجاب می‌کند فضای هیوکا اینست که شما در جستجوی بخش خوب، مشخص کردن بخش‌های مورد شناخت ضروری است عقیده بر اینست که این مسئله به دانش‌آموزان می‌انجامد که نگرش‌های مثبت تری در مورد یادگیری را وسعت می‌بخشند در گذشته اینگونه بود که در محاسبه شما دانش‌آموزان را وادار می‌کردید تمام انواع محاسبات را انجام دهند، و آنوقت آن‌ها را بر اساس نمرات تقسیم می‌کردید زمانی بود که دانش‌آموزان فقط می‌توانستند نیمی از مسائل را در یک تست مثلاً مسئله‌ای درست حلّ کنند در حال حاضر فرق کرده است با طرز فکر جدید ما هم دانش‌آموزانی را که دقیقه برای حل مسئله می‌خواهند می‌شناسیم و هم آنانی را که دقیقه وقت می‌خواهند. این نکته استاندارد‌های جدید ارزیابی است .مدرسه ابتدایی ماتسو استاندارد‌های خود را بر اساس برنامه آموزشی منبوشو طرح ریزی کرده  و از مقیاس نمره دادن سه نقطه‌ای استفاده می‌کند استاندارد‌های مدارس توسط کمیته ‌های آموزگاران ایجاد شد هشت کمیته وجود داشت، یک کمیته برای هر موضوع درسی موجود در برنامه آموزشی این کمیته ‌ها متنی به نام گزارش ارزیابی استاندارد بوجود آوردند که جزئیات سطوح اکتسابی مورد نیاز به منظور کسب هر یک از سه نمره حروفی A ، B و  C را شرح می‌داد.
ارزیابی تحصیلی

به علّت عدم وجود امتحان ورودی برای مدارس مقدماتی متوسطه، آموزش ابتدایی در ژاپن به جهت امتحان ورودی پایه‌ریزی نمی‌شود. یک ملّم دبستان گفت که اگر آن‌ها دانش‌آموزان را برای امتحان آماده می‌ساختند، هدف از آموزش ابتدایی گم می‌شد مدارس ابتدایی دوستی هیچ کلاس فوق العاده یا تدریس ویژه‌ای برای دانش‌آموزانی فراهم نمی‌آورند که امتحان ورودی مدارس راهنمایی خصوصی را میدهند امّا با این وجود، معلّمان ابتدایی ممکن است به این دانش‌آموزان توصیه ‌هایی در مورد مطالعه در منزل (کاتی گاکوشو [۳] ) ارائه دهند یا آنان را تشویق به اینکار کنند سیا ست یکی از مدارس ابتدایی شهر کیتا اینست که مشق شب را ممنوع میداند. امّا معلّمان از کودکان انتظار دارند که درس آنروز را مرور کرده و درس بعدی را نیز مطالعه کنند معلّمان هم چنین موضوعاتی جهت مطالعه دانش‌آموزان دارای انگیزه پیشنهاد می‌کنندبا وجودیکه نگرانی در مورد آماده سازی دانش‌آموزان ابتدایی در امتحانات وجود ندارد. امّا معلّمان ابتدایی مکرراً از دانش‌آموزان امتحا ناتی بعمل می‌آورند هدف از این تست‌ها ارزیا بی دانش‌آموزان و کارآیی دروس است تست‌ها هر تا  هفته یکبار توسط آموزگاران انجام میشوند و جهت تکمیل آن‌ها به دانش‌آموزان حدود دقیقه فرصت داده میشود دانش‌آموزان در مقایسه با دیگر دانش‌آموزان و بر طبق عملکردشان در این تست‌ها طبقه بندی نمی‌شوند، امّا به آن‌ها نمره ‌هایی معمولاً در سه مقیاس (A ،B، و C) داده میشود. آموزگاران از این نمرات برای محاسبه نمرات ترم و برای کارنامه استفاده  می‌ کنند.ما دریافتیم که تست‌های هوش استا ندارد (تست‌های IQ ) نیز در مدارس ژاپن اجرا می‌شوند. در سطح ابتدایی، به‌عنوان مثال، معلّمان گزارش میدادند که به دانش‌آموزان کلاس‌های دوّم، چهارم و ششم تست‌های هوش گروهی داده  می‌شود. هدف از این تست‌های هوش، طبق گفته یک معلّم ابتدایی، تعیین همبستگی و ارتباط نزدیک کلاس و نمرات تست‌های هوش جهت کمک به تعیین اینست که آیا دانش‌آموزان با استعداد بالقوه خود عمل  می‌کنند یا نه. با این حال، این معلّم مؤکدّاً تصریح کرد که او از این تست‌های هوش به هیچ طریق دیگری استفاده نکرده است. این معلّم ابتدایی اظ‌هار داشت که نمرات تست‌های هوش هرگز به والدین گزارش  نمی‌شوند، چون والدین دانش‌آموزان دارای نمرات بالا امکان دارد کودکان خود را به مطالعه در خانه وادارند و والدین دانش‌آموزان با نمرات پایین امکان دارد ناراحت شوند .
توسعه آموزشی

سیستم آموزش پایه درسطح ابتدایی توسط اصلاح قانون آموزش ابتدایی در سال ۱۹۰۰ برقرار گردید. در آن هنگام ،‌آموزش پایه ۴ ساله بود، اما در سال ۱۹۰۷ تا ۶ سال افزایش یافت. انصاف است بگوییم که بنیانگذار آموزش ابتدایی اجباری موری ارینوری بود ؛ او در سیاست آموزشی خود بر تحصیلات دانشگاهی تأکید داشت. درصد کودکانی که در مدارس ابتدایی حضور می‌یافتند، در طول ده سال از ۱۸۹۰ تا ۱۹۰۰ به شدت افزایش پیدا کرد. علت افزایش حضور در مدرسه، صنعتی شدن کشور به شکلی روز افزون در این دوره و آگاهی مردم از ضرورت آموزش بود. نرخ حضور در مدرسه در سال ۱۸۹۰، ۶۵ درصد پسران و کمتر از ۳۱ درصد دختران بود که در سال ۱۹۱۰، این نسبت به ترتیب تا ۹۴ درصد و بیش از ۹۷ درصد افزایش یافت. از آن به بعد،  حضور در مدرسه به حدود ۱۰۰ درصد رسید، و در نتیجه بیسوادی از میان رفت. صنایع کارخانه‌ای در ژاپن رشد سریعی کرد. در نتیجه جنگ جهانی اول و از دهه ۱۰ تا دهه ۲۰ گرایش شدیدی به جهانی شدن دموکراسی در زمینه آموزش ابتدایی وجود داشت. تلاش همه جانبه آموزش نوین توسط سازمان‌های مختلف و تحت تأثیر جنبش‌های معاصر در آمریکا و اروپا بشدت ادامه یافت. اگر چه در این دوره عده‌ای خوا‌هان توسعه آموزش پایه بودند، اما این اصلاحات آموزشی تا بعد از جنگ جهانی دوم تحقق نیافت .

 
آموزش متوسطه
ساختار آموزشی

آموزش متوسطه ( ملی و خصوصی) شامل : ۳ سال دوره مقدماتی متوسطه ، و ۳ سال آموزش تکمیلی متوسطه می باشد.مقطع آموزش متوسطه خود از ۲مقطع تحت عناوین مقدماتی و تکمیلی متوسطه متشکل می گردد.مقطع آموزش مقدماتی متوسطه حداکثرمدت زمان۳سال رده های سنی ۱۵-۱۲ سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی اجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد. مدت زمان کلاس درس ۵۵ دقیقه است .هدف اصلی مراکزآموزش مقدماتی متوسطه، ارائه آموزش عمومی متناسب درسطح مقدماتی متوسطه متناسب با مراحل رشد جسمی و ذهنی دانش آموزان است.نسبت دانش آموزان به معلمین در دوره ابتدایی ۹/۱۶ بوده و به پایه های تحصیلی تفکیک نمی گردد.تعداددانش آموزان درهر کلاس ۴/۲۸ نفراست.مقطع تکمیلی متوسطه مدت زمان۳سال بین رده های سنی۱۸-۱۵ سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی غیراجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ارائه می گردد. ورود به مدارس مقدماتی متوسطه دولتی با سهمیه هیئت مدیره آموزش محلی می باشد ، اما ورود به مدارس ملی و خصوصی توسط امتحان صورت می گیرد . تعدادی از مدارس خصوصی آموزش پیوسته ۶ ساله ارائه می دهند که دوره های مقدماتی و تکمیلی متوسطه را در بر می گیرد. دردومین وسومین سال دوره مقدماتی متوسطه، حضوردرجوکوJuku( مدارس خصوصی آمادگی) امتحانات معمول می باشد.

سه نوع دوره تکمیلی متوسطه وجود دارد که : تمام وقت، پاره وقت و مکاتبه ای می باشند. ورود به دوره تکمیلی متوسطه توسط امتحان یا گزینش صورت می گیرد. در سال ۱۹۸۸ نوع جدیدی مدرسه به نام دبیرستان با سیستم واحدی افتتاح گردید.دوره های دبیرستانی می توانند به دوره های عمومی، حرفه ای، و دوره های ترکیبی(غیر حضوری) مکاتبه ای طبقه بندی شوند. مجموع ثبت نام در دبیرستانها، شامل سه دوره، و بالغ بر ۶۰۰/۲۵۸/۴ نفر درسال ۱۹۹۸ بوده است.دانش آموزان دوره عمومی حدود۶/۷۳ درصد و دانش آموزان دوره حرفه ای۴/۲۶ درصد را تشکیل میدهند.

سال اول دبیرستان برای آموزش عمومی دانش آموزان در نظر گرفته می شود. در سال دوم، دروس به دوره های آماده سازی جهت کالجها و دوره های حرفه ای تقسیم میشوند.در سومین سال، دوره های آماده سازی کالج به علوم انسانی و اجتماعی، علوم و فنی تقسیم می شود. از اینرو حتی در دبیرستانهای عمومی هم در زمان فارغ التحصیلی  سه دوره وجود دارد. دوره های حرفه ای ساعات کمتری را برای موضوعات فرهنگی می گذراند، و طبیعتا بر موضوعاتی تاکید دارند که به منظور حرفه های معینی جهت گیری شده اند.دانش آموزان به هنگام ورود به مقطع تکمیلی متوسطه ۱۵ ساله هستند و تصمیم می گیرند که دوره عمومی یا حرفه ای و یا دوره مکاتبه ای (غیر حضوری)را بگذرانند و چون این مسئله ای نیست که معلمان مسئول یا مشاوران هم بتوانند تصمیم بگیرند، مسئله دشوار ترمیشود. عواملی چون سوابق و شرایط مالی خانواده دانش آموزان مدنظر قرار می گیرد.

با وجودیکه شانس اخذ وام از انجمن بورسیه ژاپن برای کسانی که مشکل مالی دارند،آسان است اما این وام هزینه های مالی لازم را تامین نمی کند. برخی از دبیرستانهای ژاپن سیستم پاره وقت فوق العاده ای برای جوانان کارمند دارند. دوره های پاره وقت اساسا شبها و بر اساس دوره های ۴ ساله ارائه می شوند. بعکس دوره های عادی روزانه، بعلت محدود بودن ساعتهای شبانه، زنگهای تفریح بی اندازه کوتاه است. چون دانش آموزان از محل کار روزانه خود به مدرسه می آیند، دبیرستانهای پاره وقت سیستم عرضه غذا(در این مورد شام) دارند. از آنجا که دانش آموزان معمولا بعد از ساعت ۹ شب مدرسه را ترک می کنند، زمانی برای باشگاههای فوق برنامه باقی نمی ماند. از اینرو فعالیتهای باشگاهی بعنوان یکی از موضوعات عادی در برنامه آموزشی مدارس شبانه در نظر گرفته می شوند.معلمان دبیرستانهای پاره وقت باید دوره های روش های ویژه تدریس را دیده باشند، چون دانش آموزان پاره وقت، زمان کافی جهت آماده سازی و دوره دروس خود ندارند. اما با وجود این، دانش آموزان پاره وقت بطور کلی نسبت به دانش آموزان روزانه تجربه اجتماعی غنی تری دارند و مشتاق یادگیری و آمیزش تجربیات خود با مطالعاتشان هستند.در نوامبر ۱۹۸۸، که قانون آموزشی مدارس، به شکلی جزئی بازنگری شد، زمان تکمیل دوره های آموزش متوسطه پاره وقت و دوره های تطبیقی از چهار سال" به سه سال" کاهش یافت.
مدارس متوسطه

هدف مدارس متوسطه پرورش اساس آموزش فراهم شده درمدارس مقدماتی متوسطه وفراهم آوردن آموزش عمومی وتخصصی متوسطه مناسب باسطح رشدذهنی وجسمی کودکانی است که مقطع مقدماتی متوسطه رابه اتمام رسانده اند.سه نوع دوره تکمیلی متوسطه وجوددارد:

. تمام وقت

. پاره وقت

. مکاتبه‌ای غیرحضوری

دوره تمام دقت سه سال طول می‌کشد،درحالی که دوره ‌های پاره دقت ومکاتبه‌ای بیش ازسه سال به طول می‌انجامند .دوره ‌های پاره دقت دونوع هستند:دوره ‌های روزانه ودوره ‌های شبانه .اکثریت دوره ‌هایی ازاین قبیل شب‌ها ارائه  می‌شوند.

درسال ۱۹۹۹،سیستم انتخابی جدیدی ازآموزش متوسطه ارائه شد .تحت این سیستم که به منظوروسعت دادن میزان گزینش ‌های آموزش متوسطه ارائه شد،انتخاب آموزش در۶ساله مداوم ازمقطع مقدماتی تا تکمیلی متوسطه امکان پذیر است..این سیستم تازه تاسیس درقرون آتی پربارترخواهدشد.ازسال ۱۹۶۰مؤسسات دیگری نیزافزوده شده‌اند.درسال ۱۹۶۱،دوره مکاتبه‌ای افزوده شدتاراهی اضافی برای گرفتن دوره ‌های متوسطه رافراهم آورد.درسال ۱۹۶۲،دانشکده ‌های فنی به منظورارائه دوره پنج ساله آموزش فنی حتی به فارغ التحصیلان دوره مقدماتی  آغازبکارکردند.بعلاوه کالج‌های ویژه آموزشی ومدارس چندمنظوره هم دوره ‌های حرفه‌ای ،فنی یادیگردوره ‌هارامطابق بانیاز‌های عملی زندگی ارائه می دهند.
مدارس عالی

مدرسه عالی موسسه ای است که آموزش آزاد نیمه حرفه ای را به مدت ۲یا۳ سال به فارغ التحصیلان مقطع منوسطه ارائه می دهد. هدف مدارس عالی ارائه دوره کامل آموزش می باشد، اما برای آنهایی که خواهان انتقال به کالج یا دانشگاههای ۴ ساله هستند، راه باز است.بعلت ویژگیهای مدارس عالی، از سال ۱۹۹۷ به بعد ۲/۹۲ درصد آنها توسط نهادهای غیر دولتی عمل می کنند و ۲/۹۵ درصد کل دانشجویان مدارس عالی دختران هستند. مدارس عالی از دید بسیاری از این دانشجویان اغلب بعنوان فرمی از آمادگی جهت ازدواج می باشند.ازسال ۱۹۹۷ به بعد، تعداد مدارس عالی در ژاپن در ۵۹۵ مدرسه ثابت ماند و تعداد دانشجویان ۷۵۰/۴۴۶ نفر بود.دانشجویان متخصص در ادبیات و علوم انسانی و اجتماعی سه برابر دانشجویان متخصص علوم و مهندسی می باشند.از یک سو، مدارس عالی موسساتی هستند که آموزش حرفه ای لازم جهت اشتغال را ارائه میدهند ، اما از سوی دیگر نقش جدیدی در زمینه آموزش بزرگسالان و نیز در اشاعه أموزش دانشگاهی ایفا می کنند.

اخیراً ، به موجب اصلاحات آموزشی ژوئن ۱۹۹۱ ، استانداردهای تاسیس مدارس عالی مورد بازبینی قرار گرفت.تا آن زمان ، دروس آموزشی انتخابی، میان آموزش عمومی ، بهداشت و تربیت بدنی و موضوعات تخصصی تقسیم میشد ، اما با اصلاحات جدید به مدارس عالی اجازه اعمال اختیارات داده شد.با ابداع دوره های مناسب با نیازهایشان ، تقسیمات قدیمی میان دوره ها از میان برداشته شد. بعلاوه، تعداد موضوعات درسی مورد نیازجهت فارغ التحصیلی بطور ثابت بیش از۶۲ واحد درسی میباشد، وهرکالج مطابق با اهداف خود سیستمی مخصوص به خود دارد.استانداردهای جدیدی هم تجویز شده اند که مدارس عالی را قادر میسازند تا به اصلاحات آموزشی و تحقیقاتی خود ادامه دهند.سرانجام قانون آموزش مدارس اصلاح شده و فارغ التحصیلان مدارس عالی درحال حاضر این امکان را دارند که خود را "اعضا وابسته " بنامند.

 
جنبش اصلاحات

در دهه ۶۰ ، بعد از دوران بازسازی اقتصادی پس از جنگ ، ژاپن بر پایه نوآوریهای فنی و رشد خلاقیّت نرخ رشد اقتصادی بالایی را کسب کرد که این به تغییرات مهمی در ساختار صنعتی و تقاضای کارگر انجامید و طبیعتاً صنعت ، سیستم آموزش را تحت فشار قرار داد تا به این تقاضا جامه عمل بپوشاند.به بیان دقیق تر، فشاری درمورد تغییر شکل سیستم آموزشی موجود و اعتبار بیشتر قائل شدن در مورد تفاوت در استعداد و قابلیتهای فردی وجود داشت. در نتیجه این فشار، شناختهای چندی شکل گرفتند.تغییر شکل در وحله اول در آموزش دبیرستانی دیده شد. همان طور که قبلاً توضیح داده شد، آموزش اجباری در ژاپن تا پایان مدرسه مقدماتی متوسطه گسترش یافته و آموزش تکمیلی متوسطه اجباری نیست. هدف از اصلاح دانش آموزان دبیرستانی و جوانان هم سنی بود که تحصیلات اجباری خود را کامل کرده بودند. درآموزش دبیرستانی ، هماهنگی و یکسان سازی دوره های مدرسه ای و آموزش حرفه ای در شرکتها مورد تشویق قرار گرفت. با این حال، این هدف خیلی زود بی نتیجه ماند و خنثی شد .درصد دانش آموزانی که به دبیرستان می رفتند از۹۰ درصد تجاوز کرد، امّا اکثریت چنین دانش آموزانی خواهان دنبال کردن دوره های آموزش عمومی بودند، و تعداد دانش آموزان دوره های فنّی و بازرگانی و نیز تعداد دانش آموزان پاره وقت به نحوی بارز زیر این هدف باقی ماند.مدارس چند منظوره و مدارس آموزش حرفه ای (مدارس آرایشگری مردانه و زنانه، تغذیه، خیاطی غربی و ژاپنی، ککتابداری و غیره ) نیز مورد تشویق قرار گرفتند. بسیاری از مدارس چند منظوره تا سطح مدارس آموزش ویژه ارتقاء یافتند، و تعداد دانش آموزان حاضر در چنین مدارسی- بویژه آنها که نیاز به تکمیل آموزش دبیرستانی بعنوان پیش نیاز پذیرش دارند، سال به سال افزایش یافته است. شهرت آنها، بخصوص با کاهش امکانات شغلی،از این ناشی شود که دانش آموزان را قادر می سازند مهارتهای پیشرفته فنّی را بیاموزند و در نتیجه بر امکانات کسب شغلی خوب بیافزایند.

تأکید بر قابلیت و توانایی، که در طول دوره رشد اقتصادی بالا به شکلی گسترده مورد حمایت قرار گرفته بود، بعنوان تأکیدی، بر کشف و انتخاب دانش آموزا مستعد تعریف شد، و آموزش بر مبنای توانایی و استداد بعنوان طبقه بندی دانش آموزان به منظور برآورده ساختن تقاضای کار صنعت درک شد. از اینرو اصلاح آموزشی که براساس تقاضای صنعت انجام شده بود، نیازهای آموزش فنی را هرچه بیشترمنعکس میکرد.با این وجود، در مورد دو موضوع آموزش و صنعتی کردن ایده های گوناگون مطرح شد. در ابتدا که صنعتی سازی نیاز به نوآوریهای فنّی داشت، در تغییر شکل آموزش،‌تأکید اساسی خود را بر آموزش دبیرستانی قرار داد. از سوی دیگر، یک دیدگاه،‌ صنعتی سازی را بعنوان شرایط فرضی در نظر می گرفت و اصرار می ورزید که آموزش مناسب باید در سایه این شرایط تأمین شود. به این معنا که صنعتی سازی بر تمامی جنبه های اجتماعی تأثیر دارد، و آگاهی فرهنگی وسیع تر و گسترده تری جهت هماهنگ سازی با این تأثیر مورد نیاز است. بار دیگر، هدف اوّلیه آموزش دبیرستانی مشاهده نمی شود. این تفاوت عقاید، مسئله دشوار و مهمّی را روشن می سازد و آن چگونگی حلّ مشکل جنبه های انسانی، ‌اجتماعی، و مادّی صنعتی سازی می باشد. در این نقطه ، جا دارد مفاهیم پشت این نقطه نظرات در مورد اصلاحات آموزشی را روشن سازیم.تغییرات در ساختار اجتماعی توسط رشد بالای اقتصادی بوجود آمد و به تغییرات اساسی در رشد کودکان و جوانان انجامید توسعه شهری و صنعتی سازی،‌ آلودگی،‌ و ویرانی محیط زیست و خالی از جمعیت شدن جوامع کشاورزی را ببار آورد.تأثیرات منفی رقابت جدی و فزاینده در امتحانات ورودی به نام توانایی علمی درحال حاضر علّت مهم نگرانی عده کثیری شده است. مسئله ای که در حال حاضر مورد سؤال است اینست که جامعه، خانه و مدرسه چگونه باید بازسازی شوند تا محیطی مناسب برای رشد کودکان فرهم آورند.

این نخستین باری است که نگرانی عمومی تا چنین حدی افزایش یافته است و به روشهایی گوناگون، گواهی بر اصلاحات آموزشی می باشد .کسانی که می گویند آموزش باید مستقیماً تقاضای صنعتی سازی را منعکس نماید ارزش بالایی برای نقش آموزش در دست یابی به جامعه صنعتی شده امروز ژاپن قائل می شوند. از این رو وضع اخیر مشکلات آموزشی – بویژه مسائلی چون بزهکاری، خشونت درمدرسه، ترک تحصیل و غیره مسئله بسیار مهمی درنظر گرفته میشود .در سال ۱۹۸۴ ، یک مجمع مشاوره ای ویژه مستقیماً به نخست وزیر گزارش داد تا اصلاحات آموزشی به مقیاس وسیعی در نظر گرفته شوند. نکته کلیدی اصلاحات،‌ جان تازه بخشیدن به آموزش مدرسه می باشد، و آزادی بیشتری مورد نیاز است تا سیستمی استوار و یکپارچه و توسعه یافته را جایگزین نماید و نیازهای جامعه ای در سطحی عالی را برآورده نمود. آنانی که خواهان تغییر شکل بیشتری هستند،‌ تصریح می کنند که عنصر بی نظیر رقابت آزاد باید در آموزش مدارس گنجانده شود ، به این معنا که سیستم ثابت ۳-۳-۶ باید تغییر شکل داده شود؛ محدودیتهای تأسیس مدارس برداشته شده، و آموزش اساساً توسط مدارس بخش خصوصی ارائه شود. مقدمه اصول تغییر شکل و رقابت در هر زمینه‌ آموزشی هماهنگ با تغییراتی چون اجازه جهش یک ساله یا تکراریکساله به دانش آموز  و سازماندهی کلاسهای درس براساس استعداد ، و اصلاح سیستم رسمی آموزش کشور از جمله پیش نیازهای اصلاحات می باشد.از سوی دیگر ، آنانی که ادّعا می کنند مشکلات فعلی آموزش از انقیاد آموزش به تقاضای صنعت ناشی شده است ، حرکتهای جدید اصلاحی را هم مورد انتقاد قرار میدهند. آنان تصریح می کنند که اصلاحات ایجاد شده به چنین نحوی کاری نمی کند جز گنجاندن اصول رقابت آزاد در آموزش کودکان و تقاضای جامعه صنعتی شده و تغییر شکل داده، و این کاریست که تا به حال انجام شده است، و مدّعی هستند که این مسئله فقط روند موجود ویران سازی را تسریع خواهد کرد .این منتقدان بر این باوردند که ریشه علّت مشکلات جاری آموزش دراین عامل نهفته است که مفاهیم کلّی أموزش پس ازجنگ

(قوانین آموزشی و قانون اساسی) مژاپن را به سر منزل مقصود نرسانده است و ادعا می کنند که در حال حاضر نوع اصلاحات مورد نیاز باید در جهت تلاش بیشتر به منظور حفظ و اجرای این مفاهیم باشد .با در نظر گرفتن مشکل آموزش دبیرستانها ، گروه قبلی، هماهنگ با سیاست تغییر شکل جدّی و قاطع خود ، از سیستم انتخاب موضوع حمایت می کنند ،‌که بر سازماندهی کلاسها براساس مهارت و استعداد،‌ و تغییر سیستم مدرسه تاکید دارد.

 بعکس گروه اخیر فکر می کنند که انتخاب آزاد موضوعات می تواند پس از برآورده شدن چند شرط باشد، امّا می ترسند که این مسئله بعنوان ابزار تقسیم دانش آموزان به نخبه و غیر نخبه عمل کند. این گروه مدّعی هستند که آنچه بیشتر مورد نیاز است،‌ ارتباط تشکل یافته با برنامه درسی دوره مقدماتی متوسطه،‌ و ملغی کردن انتقال دانش آموزان به مقطع تکمیلی متوسطه براساس نمرات امتحان وروردی آنان می باشد. آنان تصریح می کنند که کلّ این مسئله می تواند توسط تأسیس مدارس مقدماتی و تکمیلی متوسطه پیوسته حاصل شود.هر دو گروه موافقند که مشکل اصلی در مراحل پایانی آموزش متوسطه نهفته است. تأثیرات بد رقابت در امتحانات ورودی و آموزش براساس فرمول مورد استفاده جهت ارزیابی این نمرات به بارزترین نحو در این مرحله ظاهر می شوند. تفاوت عقیده در این است که آیا راه حل باید در تغییر شکل دوره ها جستجو شود ، یا در تأمین آموزش متوسطه برای تمامی دانش آموزان.

در ریشه این اختلافات،‌ این مشکل اساسی وجود دارد که وقتی بیش از ۹۰ درصد دانش آموزان دوره مقدماتی متوسطه راهی مراکز تکمیلی متوسطه هستند،‌ آموزش عمومی باید به به چه شکل باشد .در ماه مارس ۱۹۸۹ ، “دوره های آموزشی” تمامی مدارس ازپیش دبستانی گرفته تا تکمیلی متوسطه توسط وزارت آموزش بازنگری شد. اهداف اصلی طراحی“دوره های آموزشی ” جدید ایجاد شرایطی بود که مردم را قادر سازد تا خود را با تقاضای جامعه ای تطابق دهند که به سمت اطلاعات و جهانی شدن گرایش دارد ،‌و نیز آنها را قادر به رهبری زندگی مستقل تری سازد. جهت نیل به این هدف، آنان به دنبال آموزش کامل تر و بی کم و کاست تری هستند که پرورش دهنده انسانهایی قوی تر و با ملاحظه تر، و اشاعه دهنده استقلال است و در عین حال استحکام بخش ارزشهای اساسی و مشوّق فردیت و احترام به سنّتها و فرهنگ میباشد.از سال ۱۹۹۲ به بعد، آموزش اجتماعی و دوره های علوم دو کلاس اولیه مدرسه ابتدایی جایگزین درس ترکیبی جدیدی بنام تجزیه زندگی شدند. امید میرفت از طریق این موضوع درسی جدید یعنی “تجزیه زندگی” ، کودکان نسبت به محیط بلا فصل خود و محیط زیست طبیعی خود آگاهی پیدا کنند،‌ و این با کشف آنها به انحاء مختلف و اینکه در این روند رسم و رسومات و مهارتهای لازم زندگی را آموخته و کاری اساسی برای استقلال بعدی خود برقرار میسازد، فراهم می شود. این موضوع درسی، جدایی از انتقال یک سویه و ساده مهارتها و دانش را نشان میدهد که در روش سنّتی آموزش ژاپن مشاهده میشد.

آموزش ژاپن هم چنین باید خود را با ماهیت به سرعت رو به تغییر جامعه ای وفق دهد که به شکل روزافزونی اطلاعات گرا میشود. با این هدف،‌ در گنجاندن کامپیوترها در مدارس و توسعه نرم افزار آموزشی پیشرفتهایی حاصل شده است که از طریق آن به متدهای جدید انتقال اطلاعات دسترسی پیـدا می شود. امید میـرود که این موضوع مدارس را مؤثـرتر سـازد و در عیـن حال شـرایط لازم ( توانایی استفاده از سیستمهای اطلاعاتی) جهت قادر ساختن کودکان امروزی به زندگی در جامعه آینده با شبکه های اطلاعاتی فوق مدرن را نیز بهبود بخشد.روش جدیدی نیز در آموزش دبیرستانی مورد نیاز است ، روشی که بیشتر از هماهنگی صرف با نیازهای تغییر شکل دانش آموزان باشد، چون با رشد سریع تعداد آنها ، توانائیها و استعدادهایشان نیز به سرعت تغییر شکل میدهند.در سراسر ژاپن ، اصلاحات امکان پذیر شده است و به مسئولین مختلف آموزشی فرصت بیشتری در مورد اعمال روشهای امتحان و آزادی عمل در انتخاب داوطلبان تکمیلی متوسطه داده شده است. مسئولین آموزشی بیشتری با استفاده از سیستم جدید فارغ التحصیلی دست به تأسیس دبیرستان میزنند. با این وجود ، در حال حاضر این اقدامات نمی توانند بعنوان برآورده کردن کامل نیازهای تغییر شکل دانش آموزان توصیف شوند و پیشنهادات زیادی در مورد اصلاحات مطرح شده که ساختار برنامه های آموزشی در سطح دبیرستان را تا جایی که ممکن است تغییر پذیر می سازند،ارائه دهند. در میان اینها درخواستهایی در مورد بازنگری دروس ( یعنی تأسیس دوره مکاتبه ای ترکیبی، شامل هر دو موضوع عمومی و فنّی / حرفه ای) ، و ایجاد دوره های جدید فنّی / حرفه ای چون علوم اطلاعات ، بهداشت و توریسم وجود دارند .به علاوه ، به موازات سیستم جدید ، نوع جدید سیستم آموزش تکمیلی متوسطه ۶ ساله مورد توجه قرار گرفته است ، که هدف آن تشویق رشد مداوم فردی دانش آموز می باشد.در سال ۱۹۹۴ ،این نوع جدید از مدارس متوسطه برای نخستین بار در کیوشو تأسیس شد .تا بهار سال ۲۰۰۰ ، شورای مرکزی آموزش ، این سیستم جدید را تصویب کرد . برقراری ارتباط نزدیکتر میان دروس عمومی و دروس فنّی حرفه ای در مراکز مذکور نیز با دیدگاه تسهیل انتقال میان این دو دوره در نظر گرفته شده است ، و این کار با واحدهایی انجام می گیرد که هر دو طرف آنها را بشناسند و برای تکمیل هر یک از دو دوره استفاده شده باشند و سرانجام اینکه ، در حال حاضر دومین و چهارمین شنبه هر ماه در کلیه مراکز پیش دبستانی، مدارس ابتدایی ، مدارس مقدماتی و تکمیلی متوسطه و مدارس استثنایی تعطیل می باشد. با این حال ،‌از سال ۲۰۰۲ تمامی شنبه ها تعطیل خواهند شد . هدف از این تغییر در ایام تحصیلی ، فراهم آوردن آزادی در زندگی دانش آموزان می باشد.
توسعه آموزشی

مدارس متوسطه در سال ۱۸۷۲ توسط اعلامیه سیستم مدرسه تصریح شدند، اما سرعت تأسیس مدارس متوسطه دولتی کند بود. آن چه که در واقع روی داد، این بود که یوگاکوجوکو (مؤسسات خصوصی آموزش غربی) و کانگاجوکو (مؤسسات خصوصی آموزش چینی )، که قبل و بعد از دوره اصلاحات میجی، به سرعت درحال رشد بودند، به ظهور رسیدند تا نقش مدارس متوسطه را در رهبری آموزش دبیرستانی ایفا کنند. مدارس متوسطه دخترانه خیلی زود تأسیس شدند و جوگاکو توکیو نخستین مؤسسه دولتی بود که برای آموزش زنان بنیان نهاده شد. در میان مدارس خصوصی دخترانه، مدارس میسیون مسیحی بسیاری بودند که تحت پوشش کلیسا‌های مسیحی اروپا و آمریکا بودند، و در این مدارس انگلیسی و فرانسه دروس اصلی بورد آموزش بودند. در پایان قرن نوزدهم،  تقاضای چشمگیری برای « مورنیزم » وجود داشت. با شکل گیری تدریجی مؤسسات آموزشی متوسطه دولتی،دولت به توسعه کنترل خود بر مدارس خصوصی مبادرت نمود.

 بسیاری از مدارس خصوصی بالاجبار دولتی شدند. به علت رشد تولید در طول جنگ جهانی اول و بالا رفتن استاندارد زندگی، درصد ورودی‌های به مدارس متوسطه افزایش یافت، و در نتیجه تعداد مدارس متوسطه و دبیرستان‌های دخترانه افزایش یافت.

آموزش مقدماتی متوسطه
ساختار آموزشی

بعداز ۶ سال آموزش ابتدایی، دانش‌آموزان، به چوگاکو(مدارس مقدماتی متوسطه) منتقل می‌شوند. زندگی دانش‌آموزی در مدارس راهنمایی ژاپن (چوتوکیوایکو) سختگیرانه تر از مدارس ابتدایی می‌باشند و کلاس‌های به موضوعات درسی تقسیم می‌شوند. برای بیشتر موضوعات، دانش‌آموزان در کلاس‌های خود  می‌مانند ومعلمان به نوبت از کلاسی به کلاس دیگر می‌روند. معلمان مطابق با سال تحصیلی یعنی به شکل سال اول، سال دوم و سال سوم ونیز توسط کمیته ‌های گوناگونی که در آن‌ها خدمت  می‌کنند وموضوع علمی سازماندهی  می‌شوند. تقسمیات بر اساس سال تحصیلی بر جسته ترین تقسمیات است و به دانش‌آموزان و معلمان حسی قوی از تعلق به کلاس وسال تحصیلی خود  می‌دهد.درسال ۱۹۹۵، درحدود ۹۴ درصد ازتقریباً ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ نفردانش‌آموز دوره ‌های راهنمایی ژاپن درمدارس دولتی حضورمی‌یافتد (منبوشو ۱۹۹۶:۶۸۸) درسال ۱۹۹۴، بیش از ۹۷% فارغ التحصیلان مدارس مقدماتی متوسطه آن سال تا دبیرستان ادامه دادند؛حدود ۲% وارد مدارس ویژه شدند و ۲% بقیه جذب نیروی کارشدند.از آنجایی که دوره مقدماتی متوسطه نشانگرپایان تحصیلات اجباری می‌باشد، سومین سال راهنمایی شاهد آماده سازی دانش‌آموزان برای چیزست که رسانا‌های ژاپنی آنرا بعنوان«جهنم ورودی» (شیکن جیگوکو)نام نهاده‌اند که درطول این مدت دانش‌آموزان برای گذراندن امتحانات ورودی دبیرستان آماده می‌شوند.
برنامه های آموزشی

۵ موضوع درسی شامل ریاضی و علوم وجود دارد که در هرسه کلاس (۷ تا ۹) ضروری هستند. دروس انتخابی ۱۰ درصد مجموع ساعات درسی را شامل می‌شوند. برنامه آموزشی مدارس راهنمایی همانند برنامه مدارس ابتدایی سعی بر همگون ساختن دروس علمی و غیرعلمی دارد. موسیقی، هنر‌های زیبا، بهداشت و بدنسازی موضوعات مورد نیاز هرسه کلاس هستند. معمول ترین درس انتخابی زبان خارجی است که معمولاً انگلیسی می‌باشد، اما موسیقی و هنر‌های زیبا نیز بعنوان دروس انتخابی و با توصیه آموزگار ارائه می‌شوند.سطح ریاضیات به شکل فزاینده دشوارمی‌شود و در طول سال‌های راهنمایی سرعت برنامه‌های ریاضی افزوده  می‌شود. چند تایی از دانش‌آموزان ژاپنی در طول مصاحبات ما از دشواری و سرعت ریاضی دوره راهنمایی شکایت داشتند. حتی دانش‌آموزانی که با ریاضی دوره ابتدایی مشکل کمتری داشتندمی‌گفتند دیگر قادر نیستند ریاضی دوره مقدماتی متوسطه را تاب بیاورند. دانش‌آموزی توضیح داد که : “ در کلاس هشتم بودم که گاهی نمی‌توانستم بفهمم در درس ریاضی چه میگذرد. ”

 
آموزش تکمیلی متوسطه
ساختار آموزشی

تحصیلات دولتی درسطح دبیرستان (کوتاکیوایکو)نه اجباری است و نه آزاد. با این وجود هر منطقه Prelectyre یا تحت نظر شهرداری از دبیرستان ‌هایی که توسط دولت تأمین بودجه می‌شوند و آموزش به نسبت با هزینه پایینی را ارائه می‌دهند حمایت مالی می‌کند.اکثریت عظمیی از دبیرستان‌های دولتی و خصوصی ژاپن نوساتی ۳ ساله هستند علاوه بر این‌ها ،«مدارس شبانه»، دوره ‌های مکاتبه‌ای، ودبیرستان ‌های ۵ ساله‌ای که به شکل ملی سرمایه گذاری می‌شوند نیز وجود دارند، اما این میزان درصد نسبتاً کوچکی از کل ثبت نام‌ها(کمتر از ۵%)را در برمی‌گیرد.

در سال ۱۹۹۲ درحدود ۷۵% دانش‌آموزان در دوره ‌های عملی و ۲۵% درصد آنان در دوره ‌های حرفه‌ای ثبت نام کردند (منبوشو۱۹۹۳). اگر چه محدودیتی در ورود فارغ التحصیلان مدارس حرفه‌ای به کالج وجود ندارد، اما تعداد کمی این تلاش را  می‌کنند. دوره‌‌های حرفه‌ای آمادگی دقیق و شده مورد نیاز برای امتحان ورودی کالج را فراهم نمی‌آورند.

اصولاً تمامی دبیرستان‌ها با استفاده از نمره ‌های دانش‌آموزان در امتحان ورودی دبیرستان از آن‌ها ثبت نام بعمل  می‌آورند. با این حال، ممکن است Prelecture ‌های مختلف در مورد نمرات ورتبه ‌های آزمون به صورت‌های متفاوت تأکید داشته باشند. شینید و وتوکودا(۱۹۹۱) این مسئله را مورد توجه قرارمی‌دهند که در Prelecture هیوگو، رتبه ‌های دانش‌آموزان وگزارشات در مورد ویژیگ‌هایی شخصیتی (نایشینشو)۷ پاسخگوی ۵۰% موارد نظر روند انتخاب  می‌باشند در سال رفته، استفاده اند«پذیرش‌های توصیه ای» (سوئیسن نیو گاکو)نیز افزایش یافته است.

درسال ۱۹۹۲ بیش از ۵۰۲ میلیون دانش‌آموزان دبیرستانی درژاپن وجودداشت که ۷۰% آنان در دبیرستان ‌های دولتی درس می‌خواندند.

درسال ۱۹۹۲، بیش از۳۲درصدد فارغ التحصیلان دبیرستان به کالج یا مدرسه عالی، و۳۰%به یکی ازمدارس مخصوص تخصص‌‌های گوناگون، حدود ۳۲درصدکارپیدا کردند، وتقریباً ۵%بیکاربودند یا ترک تحصیل کرده بودند(منبوشو۱۹۹۳). درصد دانش‌آموزان ترک تحصیلی دبیرستان معمولاً پایین است (حدود ۲درصد)، اما این رقم به شکل قابل توجهی بسته به نوع مدارس متفاوت هستند. نرخ ترک تحصیلی دانش‌آموزان مدارس شبانه بیش از ۱۵ درصد بود درحالیکه دبیرستان‌های علمی حدود ۱% ترک تحصیلی داشتند(منبوشو۱۹۹۳).زنگ کلاس دبیرستان همانند مدارس راهنمایی ۵۰ دقیقه‌ای است وسال تحصیلی برای ۱۰۱۹۵ ساعت برنامه ریزی  می‌شود. همانند مدارس راهنمایی، کلاس ‌های فوق العاده معمولاً توسط دبیرستان ‌های عملی فراهم  می‌شوند، اما مدارس حرفه‌ای نبدرت چنین کلاس‌هایی را تشکیل می‌دهند باشگاه‌ها و دیگر فعالیت‌های فوق برنامه نیز مقدار زیارت از وقت دانش‌آموزان را می‌گیرند. دانش‌آموزان مدارس حرفه‌ای مایلند در طول سال کار پاره دقت داشته باشند، بیشتر آن‌ها پس از فارغ التحصیلی دارد بازار کار می‌شوند.
برنامه های آموزشی

اگر چه آموزش بعد از کلاس نهم اجباری نیست، امّا منوشو رهنمود‌های برنامه آموزش را برای دبیرستان‌ها توسعه می‏دهد. معمول‏‏ترین انواع دبیرستان‌های دولتی، دبیرستان‌های عادی یا علمی  (فوتسو)، دبیرستان‌های حرف‌های چون بازرگانی (شوگیو ) و صنفی (کو گیو ) می‏باشند.

برنامه‏‌های دولتی لازم برای دانش‏آموزان دبیرستانی شامل تکمیل ۴ واحد ریاضی و ۴ تا ۸ واحد علوم در طول سه سال دبیرستان می‏باشد، پیش‏نیاز بیشتر در مورد علوم فقط در مورد رشته‏‌های علوم در دبیرستان‌های علمی کاربرد دارد. برنامه درسی منوشو برای تمام انواع دبیرستان‌ها حداقل پیش‏نیاز و چارچوب کاری را مقرر می‏کند. دوره‏‌های تحصیلی فراتر از این حداقل پیش‏نیاز به نوع مدرسه بستگی دارد. دبیرستان‌های علمی موضوعات علمی‏تری را در دوره تحصیلی خود میگنجانند، و معمولاً از دانش‏آموزان با سطح قابلیت بالاتر از دانش‏آموزان ثبت‏نام شده در دبیرستان‌های حرفه ای ثبت نام بعمل می‏آورند.